Hội Gióng – Wikipedia Tiếng Việt

5
 Ông Hiu C(vi mũ Đinh T) múa clnh trong Hi Gióng làng Phù Đổng Hi Gióng Bách khoa toàn thư mWikipedia Hi Gióng là mt lhi t ruyn thng hàng năm được tchc ở nhiu nơi thuc vùng Hà Ni để tưởng nim và ca ngi chiến công ca người anh hùng truyn thuyết Thánh Gióng, mt trong tbt tca tín ngưỡng dân gian Vit Nam. Có 2 hi Gióng tiêu  biu Hà Ni là hi Gióng Sóc Sơn đền Sóc xã Phù Linh, huyn Sóc Sơn và hi Gióng Phù Đổng đền Phù Đổng, xã Phù Đổng, huyn Gia Lâm đã được UNESCO công nhn là di sn văn hóa phi vt thc a nhân loi. [1][2]  Giá trni bt toàn cu ở hi Gióng chính là mt hin tượng văn hóa được bo lưu, trao truyn khá liên tc và toàn vn qua nhiu thế h. Mc dù gn trung tâm thđô và đời sng  cng đồng tri qua nhiu biến động do chiến tranh, do sxâm n hp và tiếp biến văn hóa, hi Gióng vn tn ti mt cách độc lp và bn vng, không bnhà nước hóa, thương mi hóa. [3][4]  Ngoài ra còn hơn 10 hi Gióng cũng thuc địa bàn Hà Ni (gi là vùng lan ta vì chưa được Unesco công nhn) như: hi Gióng BĐầu xã BĐầu, huyn Thường Tín; lhi thThánh Gióng ở các làng Đặng Xá, LChi (huyn Gia Lâm); các làng Phù LĐoài, Thanh Nhàn, Xuân Lai (huyn Sóc Sơn); Sơn Du, Cán Khê, Đống Đồ (huyn Đông Anh); Xuân To (huyn TLiêm); làng Hi Xá (Qun Long Biên). Mc lc 1 Lch s2 Ý nghĩa 3 Hi Gióng Sóc Sơn 4 Hi Gióng Phù Đổng 5 Các hi Gióng khác 6 Xem thêm 7 Tham kho 8 Chú thích 9 Liên kết ngoài Lch sử Theo Nguyn Văn Huyên thì "vic tchc hi Gióng như ngày nay mi bt đầu tkhong thế k11, đời  Lý Thái T. " [5] Ý nghĩa

description

Thông tin về hội Gióng

Transcript of Hội Gióng – Wikipedia Tiếng Việt

  • 9/3/2015 HiGingWikipediatingVit

    http://vi.wikipedia.org/wiki/H%E1%BB%99i_Gi%C3%B3ng 1/5

    ngHiuC(viminhT)maclnhtrongHiGinglngPhng

    HiGingBchkhoatonthmWikipedia

    HiGinglmtlhitruynthnghngnmctchcnhiunithucvngHNitngnimvcangichincngcangianhhngtruynthuytThnhGing,mttrongtbttcatnngngdngianVitNam.C2hiGingtiubiuHNilhiGingScSnnScxPhLinh,huynScSnvhiGingPhngnPhng,xPhng,huynGiaLmcUNESCOcngnhnldisnvnhaphivtthcanhnloi.[1][2]GitrnibttoncuhiGingchnhlmthintngvnhacbolu,traotruynkhlintcvtonvnquanhiuthh.Mcdgntrungtmthvisngcngngtriquanhiubinngdochintranh,dosxmnhpvtipbinvnha,hiGingvntntimtcchclpvbnvng,khngbnhncha,thngmiha.[3][4]

    Ngoiracnhn10hiGingcngthucabnHNi(gilvnglantavchacUnescocngnhn)nh:hiGingBuxBu,huynThngTnlhithThnhGingcclngngX,LChi(huynGiaLm)cclngPhLoi,ThanhNhn,XunLai(huynScSn)SnDu,CnKh,ng(huynngAnh)XunTo(huynTLim)lngHiX(QunLongBin).

    Mclc

    1Lchs2ngha3HiGingScSn4HiGingPhng5CchiGingkhc6Xemthm7Thamkho8Chthch9Linktngoi

    Lchs

    TheoNguynVnHuynth"victchchiGingnhngynaymibtutkhongthk11,iLThiT."[5]

    ngha

    http://vi.wikipedia.org/wiki/Ki%E1%BB%87t_t%C3%A1c_truy%E1%BB%81n_kh%E1%BA%A9u_v%C3%A0_phi_v%E1%BA%ADt_th%E1%BB%83_nh%C3%A2n_lo%E1%BA%A1ihttp://vi.wikipedia.org/wiki/Quy_ho%E1%BA%A1ch_v%C3%B9ng_th%E1%BB%A7_%C4%91%C3%B4_H%C3%A0_N%E1%BB%99ihttp://vi.wikipedia.org/wiki/Vi%E1%BB%87t_Namhttp://vi.wikipedia.org/wiki/H%C3%A0_N%E1%BB%99ihttp://vi.wikipedia.org/wiki/%C4%90inh_T%E1%BB%B1http://vi.wikipedia.org/wiki/L%C3%BD_Th%C3%A1i_T%E1%BB%95http://vi.wikipedia.org/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:H%E1%BB%99i_Gi%C3%B3ng1.jpghttp://vi.wikipedia.org/wiki/T%E1%BB%A9_b%E1%BA%A5t_t%E1%BB%ADhttp://vi.wikipedia.org/wiki/%C4%90%E1%BB%81n_S%C3%B3chttp://vi.wikipedia.org/wiki/Th%C6%B0%E1%BB%9Dng_T%C3%ADnhttp://vi.wikipedia.org/wiki/Th%C3%A1nh_Gi%C3%B3nghttp://vi.wikipedia.org/wiki/Nguy%E1%BB%85n_V%C4%83n_Huy%C3%AAnhttp://vi.wikipedia.org/wiki/S%C3%B3c_S%C6%A1nhttp://vi.wikipedia.org/wiki/Gia_L%C3%A2mhttp://vi.wikipedia.org/wiki/T%E1%BB%95_ch%E1%BB%A9c_Gi%C3%A1o_d%E1%BB%A5c,_Khoa_h%E1%BB%8Dc_v%C3%A0_V%C4%83n_h%C3%B3a_Li%C3%AAn_Hi%E1%BB%87p_Qu%E1%BB%91chttp://vi.wikipedia.org/wiki/%C4%90%E1%BB%81n_Ph%C3%B9_%C4%90%E1%BB%95ng

  • 9/3/2015 HiGingWikipediatingVit

    http://vi.wikipedia.org/wiki/H%E1%BB%99i_Gi%C3%B3ng 2/5

    HiGinglmtlhivnhactruynmphngmtcchsinhngvkhoahcdinbincctrnucathnhGingvnhndnVnLangvigicn.Thngquacthnngcao"nhnthccngngvcchnhthcchintranhblcthicxavlintngtibnchtttthngcacucchintranhnhndn,tondn,tondintrongsnghipgiiphngvbovTquc".

    Theoccnhnghincuvnhadngian,hiGingScSn(nithnhGingbayvtri)vhiGingxPhng(nisinhrathnhGing)cnghavhonchnhhnnhngnikhc,tttruynthuytnnghthutdinxng.Nhngnghithccquantm,"changtrongnshuynbvscsngcamthuynthoignlinvilngtchdntccangiVitNam".

    TheoUBNDthnhphHNi,lc18h20ngy16thng11nm2010(tc22h20giVitNam),tithnhphNairobi,thcaKenya,TchcGiodc,KhoahcvVnhacaLinhipquc(UNESCO)cngnhnlhiGingnPhng(GiaLm)vnSc(huynScSn)ldisnvnhaphivtthidincanhnloivlmttrongnhngtngnimvThnhGing.[2]

    HiGingScSn

    Theotruynthuyt,xPhLinh,huynScSn(HNi)lnidngchncuicngtrckhiThnhGingvtri,nnhngnmcngymng6thngGingmlch,dnlngymhilinhnhtiKhuditchnScthThnhGingPhngThinVng.LhiGingScSndinratrongbangyviyccnghiltruynthngnh:lkhaiquang,lrc,ldnghng,dnghoatrelnnThng,nithThnhGing.

    Trcngyhidinra,bythnlngidinchobyxchunblvttrongngymuhichnh.Nhngnghilcbitsclmvommng5llDcVngmingGingvvicclvt,lphmcchunbchuovilngthnhknh,mongcThnhGingphhchodnlngcmtcucsngmno,hnhphc.Ngoira,tronghicncnhiutrchidngiansingnhchig,ctng,htcatr,htchoNgychnhhilmng6,ngythnhhotheotruynthuyt.Ngykhaihi,dnlngvkhchthpphngdnghng,ngnamclkhaiquangtmchophotngThnhGing.NghilchyutrongngychnhhildnghoatrenSc(thThnhGing)vchmtnggic.Hoatreclmbngnhngthanhtredikhong50cm,ngknhkhong1cm,ucvtthnhxvnhummu.Sauldnghoa,trectungratrcsnnchongidhilycumay.Chmtnggiccthchinbngcchchmmtphotng,dinlitruynthuytGingdngtrengqutchttngcmugicnlThchLinh(thnhtinh).McdcccnghithcgnvitruynthuytThnhgingnhngccnhnghincuchorng:"HiGingScSnvnmangrtnhchthicumatheotnngngdngianphbinhuhthixunvngngbngvtrungduBcB"[6].

    NiScnmxPhLinh,huynScSn,HNi,lniGingngingh,ngmnhntnclncuiricioblivcingavtri.TikhuvcnycmtqunthditchgmnThng,chaiBi,chaNonNc,nH,miuThnhMuvnhBia.

    HiGingPhng

    HiGingPhngchnhthngctchchngnmvohaingymng8vmng9thng4mlchtixPhng,hunGiaLm,thnhphHNi,nisinhrangianhhnghuynthoi"PhngThinVng".HigingPhngcschpdntrongvichonthinnhncchconngi,dngiantngghinhnbngcucadao:

    Aiimngchnthngt

    http://vi.wikipedia.org/wiki/Ki%E1%BB%87t_t%C3%A1c_truy%E1%BB%81n_kh%E1%BA%A9u_v%C3%A0_phi_v%E1%BA%ADt_th%E1%BB%83_nh%C3%A2n_lo%E1%BA%A1ihttp://vi.wikipedia.org/wiki/Kenyahttp://vi.wikipedia.org/wiki/Ch%C3%B9a_Non_N%C6%B0%E1%BB%9Bchttp://vi.wikipedia.org/wiki/H%C3%A0_N%E1%BB%99ihttp://vi.wikipedia.org/wiki/Th%C3%A1nh_Gi%C3%B3nghttp://vi.wikipedia.org/wiki/%C4%90%E1%BB%81n_S%C3%B3chttp://vi.wikipedia.org/wiki/%C4%90%E1%BB%81n_S%C3%B3chttp://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Gi%C3%B3ng&action=edit&redlink=1http://vi.wikipedia.org/wiki/Th%C3%A1nh_Gi%C3%B3nghttp://vi.wikipedia.org/wiki/H%C3%A0_N%E1%BB%99ihttp://vi.wikipedia.org/wiki/Nairobihttp://vi.wikipedia.org/wiki/S%C3%B3c_S%C6%A1nhttp://vi.wikipedia.org/wiki/Th%C3%A1nh_Gi%C3%B3nghttp://vi.wikipedia.org/wiki/H%C3%A0_N%E1%BB%99ihttp://vi.wikipedia.org/wiki/H%C3%A0_N%E1%BB%99ihttp://vi.wikipedia.org/wiki/V%C4%83n_Langhttp://vi.wikipedia.org/wiki/Ca_tr%C3%B9http://vi.wikipedia.org/wiki/Th%C3%A1nh_Gi%C3%B3nghttp://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Gi%C3%B3ng&action=edit&redlink=1http://vi.wikipedia.org/wiki/Gia_L%C3%A2mhttp://vi.wikipedia.org/wiki/%C3%82nhttp://vi.wikipedia.org/wiki/Ph%C3%B9_%C4%90%E1%BB%95nghttp://vi.wikipedia.org/wiki/S%C3%B3c_S%C6%A1nhttp://vi.wikipedia.org/wiki/S%C3%B3c_S%C6%A1nhttp://vi.wikipedia.org/wiki/Ch%C3%B9a_%C4%90%E1%BA%A1i_Bihttp://vi.wikipedia.org/wiki/Ch%C3%A8o

  • 9/3/2015 HiGingWikipediatingVit

    http://vi.wikipedia.org/wiki/H%E1%BB%99i_Gi%C3%B3ng 3/5

    CngnPhngGiaLm

    MtphnonrctrongHiGingPhng

    KhngiHigingcnghmtngi

    biutnhngtngvtritldngian,HiGingPhngcdnvaidinhtscphongphvco.lccng"Hiu",hthngtnglnhcangGing:"PhGi",iqunchnhquycc"CTng",tngtrngccoqunxmlcPhng"iLao",trongc"ngH",iquntnghp"Lngo",iquntrinhstnhtui"Lngoen",idnbinhv.vHiGingnhlmtkchtrngdngianrnglnvihngtrmvaidintinhnhtheomtkchbncchunho.Cngnhccoc,yphc,mimtchngmc,mimtvaidinuchangnhngnghahtscsusc."Dckhmng"ltrinhstgic"Rcnc"ltiluynkhgiitrckhixutqun"Rcngm"limphnkugihobnhRcTrnSoiBia"lmphngcchiutrnnhclit.Trongtrnny,roistgy,ngGingphidngtrengng,mtvkhtngtrngscmnhnilccudntc.VichinthnghuyhongcangGing,"TrnSoiBia"lhicbiasoimuniivinhngknomunnhmngtnc.

    Linhlcphnmumtrncaovitch"Lnh"tnnghimcngviccngtcmacLnhcangHiuC(vaidintngtrngngGing)lbiutmtsquanimcbncaphplunquncngphngphptcchinginhthngli.l"Qunlnhphinghimminh""Binhphpphimulcsngto"(Macthunvmacnghch).Cnnhphgingoi(ihnhcti120ngi)lnhngvaidinngkh,citrn,uimchnhquda,trncnhchnconrngnh,tngtrngchot,vaieomtti"bnnguyt"chnhnavngtrng,tngtrngchoTri,taycmchicqutgiymunukhccp,khcxetheokhulnhcacng"Xng"v"Xut",tng

    trngchomtloivkhccbinokhnlng.TtchoquyntrongvaidinPhGilmnirscmnhvchkhingichinbinhcthmnhunhokhthingcattriquhngvctrangbthchhp.

    Tronglhic28cgitrngvaitnggic,tngtrngcho28oqunxmlcnhn.Chnphipngvaitnggic.Cnccmnrcl"Kntng","KnPhGi",vmndin"Snh,bth,giphhothn",cthsuyngmvquanimthmmvolngxtruynthngv.vLhiGingPhngcngcnhiumnhtChomngthngtrn.

    Trongdngian,hiDngPhngcnhctibiccthnhng:

    LmrmhiKhm,umhiDu,vuhiGing.MngbyhiKhm,mngtmhiDuMngchnuutrvhiGing

    CchiGingkhc

    HiGingChiNam:mtilngSenH,xLChi,huynGiaLm,HNivtrcngychnhhiGingPhng1ngynncngilhiPhGing.HiPhGingtngnimvsuytnchincngcangHinCng,tnthtlChu.Cngtronglctncbgicnxmlc,

    http://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=H%C3%A1t_Ch%C3%A8o&action=edit&redlink=1http://vi.wikipedia.org/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Cong_chinh_den_Phu_Dong_(2).JPGhttp://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Gi%C3%B3ng&action=edit&redlink=1http://vi.wikipedia.org/wiki/Gia_L%C3%A2mhttp://vi.wikipedia.org/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:H%E1%BB%99i_Gi%C3%B3ng2.jpghttp://vi.wikipedia.org/wiki/H%C3%A0_N%E1%BB%99i

  • 9/3/2015 HiGingWikipediatingVit

    http://vi.wikipedia.org/wiki/H%E1%BB%99i_Gi%C3%B3ng 4/5

    ngChubosgicavuaHngemchomnhcychystvconthuynst.onquncangnhthnggictrnsngungvngtrvqumngcngriho.DnlngsuytnlHinCngvthlmThnhHong.Sngmng8thngT,saultnhlnglhotngtihinlichinthngcaHinCng.Thanhnintraitrngcchialmhaibnvislngbngnhau.QuncangHinCngmnhtrn,kh,baovngcngicnthmnhtrn,khxanh,baotrng.Ngoiracnctrchi"cpda",aicpcqudasgpmaymnvpdathnhmnhnhchiachomingicnghng.HiGingXunnh:tchcngymng6thngGingmlchtilngXunTo,xXunnh,huynTLim,HNi.LhignvitruynthuyttrnngvtriGingdnglngCo(lngXunTo),Xunnhtmmt,nghngirintravicmvmyquc.Lcrai,ngbqunthanhroist.nnayphinmThnhnginghvncncnhgingnctronglng.HiGingXunnhchyulnghithcrckiuThnhragingchongchngkinvtchnglchsmdnlngvniigngi.HiGingBu:mvongy8thngGingtilngBu,xBu,huynThngTn,HNi.ThnhGingcthlmthnhhonglngBu.Truynthuytkrngtrnngvtri,GingnghethytingkucadnchngangbithunglungsngHnggytaiho.Nhnxung,Gingthymtngiangbthunglungcunivlaoxungtiuditithuyequi.Llngthay,ngiccuchnhlmcaGing![7]lngcphotngGingbnggcao5m,lmttcphmiukhccsc.HiGingBuctchcthigydinlicnhGingdngtrengnhgicn.

    Xemthm

    ThnhGingnScnPhng

    Thamkho

    KhotnglhictruynVitNam,nhiutcgi,NhxutbnVnhoDntcTpchVnhoNghthut2000.TrnQucVng,VnhoVitNamtmtivsuyngm,NhxutbnVnhodntcTpchVnhonghthut2000.

    Chthch

    http://vi.wikipedia.org/wiki/T%E1%BB%AB_Li%C3%AAmhttp://vi.wikipedia.org/wiki/S%C3%B4ng_H%E1%BB%93nghttp://vi.wikipedia.org/wiki/%C4%90%E1%BB%81n_S%C3%B3chttp://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Thu%E1%BB%93ng_lu%E1%BB%93ng&action=edit&redlink=1http://vi.wikipedia.org/wiki/S%C3%B4ng_%C4%90u%E1%BB%91nghttp://vi.wikipedia.org/wiki/%C4%90%E1%BB%81n_Ph%C3%B9_%C4%90%E1%BB%95nghttp://vi.wikipedia.org/wiki/Th%C6%B0%E1%BB%9Dng_T%C3%ADnhttp://vi.wikipedia.org/wiki/H%C3%A0_N%E1%BB%99ihttp://vi.wikipedia.org/wiki/H%C3%A0_N%E1%BB%99ihttp://vi.wikipedia.org/wiki/Th%C3%A1nh_Gi%C3%B3ng

  • 9/3/2015 HiGingWikipediatingVit

    http://vi.wikipedia.org/wiki/H%E1%BB%99i_Gi%C3%B3ng 5/5

    Linktngoi

    HiGing(http://khoanhkhacvietnam.vn/khampha/demo/heritage/30)titrangKhmphVitNam.ChuyntrangvHiGing|cUNESCOcngnhnlDisnvnhaphivtthidin(nhnloi)(http://hoigiong.36pho.vn)BivtmtthiGing(http://hoigiong.lehoivietnam.com/lehoi/vetomtathoi.htm)ThmquannScScSnHNiNiThnhGinghavtri(videoclip)(http://36pho.vn/index.php/36photv/video/10)HiGingDisnvnhaphivtthidincanhnloi(http://thanhgiong.org)

    Lythttp://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Hi_Ging&oldid=20524308

    Thloi: LhiVitNam VnhaHNi LchsHNiKittctruynkhuvphivtthnhnloitiVitNamKittctruynkhuvphivtthnhnloi

    Trangnycsailncuilc07:11ngy18thng2nm2015.VnbncphthnhtheoGiyphpCreativeCommonsGhicng/Chiastngtcthpdngiukhonbsung.XemiukhonSdngbitthmchitit.WikipedialthnghiungkcaWikimediaFoundation,Inc.,mttchcphilinhun.

    1. ^HiGingnPhngvnSccUNESCOcngnhnldisnvnhaphivtthidincanhnloi(http://web.archive.org/web/20101221124915/http://www.hanoimoi.com.vn/newsdetail/1000_nam_thang_long/399653/hoigiongodenphu%C4%91ongvadensocduocunescocongnhanladisanvanhoaphivatthedaidiencuanhanloai.htm)

    2. ^aHiGingDisnvnhaphivtthcanhnloi(http://www.sggp.org.vn/vietnamvathegioi/2010/11/243382/)

    3. ^BotnHiGing:Cntruynthngvocuc(http://www.ictnews.vn/Home/1000namThangLong/BaotonHoiGiongCantruyenthongvaocuoc/2010/11/3CMSV10259900/View.htm)

    4. ^HiGingcscdokhngb"Nhncha"(http://www.cand.com.vn/viVN/vanhoa/2010/11/140154.cand)

    5. ^KhotnglhitruynthngVitNam,Tr.796.6. ^KhotnglhitruynthngVitNam,Tr.807.7. ^KhotnglhitruynthngVitNam,Tr.808.

    http://web.archive.org/web/20101221124915/http://www.hanoimoi.com.vn/newsdetail/1000_nam_thang_long/399653/hoi-giong-o-den-phu-%C4%91ong-va-den-soc-duoc-unesco-cong-nhan-la-di-san-van-hoa-phi-vat-the-dai-dien-cua-nhan-loai.htmhttp://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/deed.vihttp://vi.wikipedia.org/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Ki%E1%BB%87t_t%C3%A1c_truy%E1%BB%81n_kh%E1%BA%A9u_v%C3%A0_phi_v%E1%BA%ADt_th%E1%BB%83_nh%C3%A2n_lo%E1%BA%A1ihttp://vi.wikipedia.org/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_H%C3%A0_N%E1%BB%99ihttp://thanhgiong.org/http://36pho.vn/index.php/36pho-tv/video/10http://vi.wikipedia.org/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Ki%E1%BB%87t_t%C3%A1c_truy%E1%BB%81n_kh%E1%BA%A9u_v%C3%A0_phi_v%E1%BA%ADt_th%E1%BB%83_nh%C3%A2n_lo%E1%BA%A1i_t%E1%BA%A1i_Vi%E1%BB%87t_Namhttp://vi.wikipedia.org/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:L%E1%BB%85_h%E1%BB%99i_Vi%E1%BB%87t_Namhttp://hoigiong.lehoivietnam.com/lehoi/vetomtathoi.htmhttp://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=H%E1%BB%99i_Gi%C3%B3ng&oldid=20524308http://hoigiong.36pho.vn/http://www.wikimediafoundation.org/wiki/Trang_ch%E1%BB%A7?uselang=vihttp://vi.wikipedia.org/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:V%C4%83n_h%C3%B3a_H%C3%A0_N%E1%BB%99ihttp://www.ictnews.vn/Home/1000-nam-Thang-Long/Bao-ton-Hoi-Giong-Can-truyen-thong-vao-cuoc/2010/11/3CMSV10259900/View.htmhttp://vi.wikipedia.org/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1ihttp://khoanhkhacvietnam.vn/khampha/demo/heritage/30http://www.sggp.org.vn/vietnamvathegioi/2010/11/243382/http://wikimediafoundation.org/wiki/%C4%90i%E1%BB%81u_kho%E1%BA%A3n_S%E1%BB%AD_d%E1%BB%A5ng?uselang=vihttp://www.cand.com.vn/vi-VN/vanhoa/2010/11/140154.cand