Pyetje dhe Prgjigjje nga lnda

Historia e shtetit dhe e s DrejtsMe ka merret historia e shtetit dhe e s Drejtes ?Historia e shtetit dhe s drejtes si shkenc shoqrore merret me studimi e fenomeneve shoqrore,siq jan shteti dhe e drejta.

Kush sht objekt studimi i Historis s shteti dhe s drejtes?Objekt studimi ose m mir t thuhet lnd t studimit historia e shtetit dhe se te drejtes ka shtetin dhe te drejten prej momentit t krijimit t tyre e deri m sot.

Si ndahet historia e shtetit dhe s drejtes nga lnda e studimit?Pr nga lnda e studimit Historia e shteti dhe se drejtes ndahet n: Historin e prgjithshme t shtetit dhe s drejtes dhe Historin Nacionale t shtetit dhe se te drejtes s nj populli t caktuar.

N cilat shkenca historike mbshtetet historia e shtetit dhe se drejtes? Kronologjia-Shkenc e cila mirret me logaritjen e kohs,m sakt caktimin e datatve t ngjarjeve Historike. Poleografia-shkenc e cila mirret me studimin e veqorive t shkrimeve t vjetra m sakt dshifrimin e tyre. Diplomatikja- shkenc e cila mirret me studimin e Bulave ,Diplomave,dhuruesve te kartmonedhave,njkohsisht verteton saktsin ,burimin apo origjinalitetin dhe kohen e nxjerrjes s tyre Hartografia- shkenc e cila mirret me studimin e Hartave Historike. Herraldika- shkenc e cila mirret me studimin e stemave dhe shenjave shtetrore n periudha t ndryshme t zhvillimit t historis. Numizmatika- shkenc e cila mirret me studimin e monedhave dhe medaljeve n periudha t ndrushme t zhvillimit historik. Gjenealogjia- sht shkenc ndihmse e Historis e cila merret me studimin e brezave t nj fisi apo familje njri pas tjetrit,sidomos kur duhet te konstatohet prejardhja e ndonj sundimtari apo dinastije t ndonj shteti.

Kush sht apo (konsiderohet)si babai i shtetit dhe s drejtes?Babaj i Historis se shtetit dhe se drejtes sht apo ( konsiderohet) Horodoti i cili vdiq n vitin 429 para eres s re.Edhe pse shpeshher u besonte ne menyr naive fakteve historike dhe e rrefente Historien. Me gjith at,ka dhene mjaft t dhna per shtetin e Persis dhe disa polisa greke.

Kush ishin glosatort dhe posglosatort?

Glosatort-kah fundi i shekullit t XI- ( njmbdhet ) n qytetet e Italis verioreu shtrua nevoja per ekspert Juridik pr shkak t logjikshmris, precizitetit dhe elasticitetit dhe per shkak t nevojave t shfaqura te prodhimit dhe qarkullimit te mallrave n qytete lidhur me rregullimin e mardhanjeve Juridike,kshtu q nj jurist i njohur IRNERJUS n Bolonj themeloj shkollen Juridike ne te cilen do te studiohej E DREJTA ROMAKE shkolla te tilla e themeluan edhe ne Pavija, Padov etj. bJuristet e ketyre shkollave studionin Korpusin sidomos DIKASTETnjren nga pjest me te rendsishme t CORPUS IURIS CIVILES-IT duke shenuar ndermjet rreshtave INTER LINES ose ne margjinat e tekstit IN MARGINE vrejtjet komentet dhe shpjegimet e tyre pr ta kursyer PRGAMENEN e cila ishte shum e shtrenjt n at koh kurse shenimet e tyre quheshin GLOSSA andaj kta edhe quheshin GLOSATOR

Posglosatort - Juristet e me vonshem t quajtur POSGLOSATOR oseShpjegues prej mesit t shekullit t XIII- (trembdhjet) e deri n shekullin e XVI- ( gjashtmbdhjet ) merren me shqyrtimin e glosave dhe eleminimin e kunderthanjeve t tyre.Kontribut te madh ne kete drejtim kan dhen Juristt nga PERUGJIA, PAVIJA, PADOVA DHE BOLONJA. Deri sa glosatoret e studionin te drejten romake drejteperdrejt nga KURPUS IURISI Posglosatort kt e bnin n mnyr t terthort npermjet glosave.

Kush ishte themelues I shkolles Natyrore-le?Themelues i shkolles t s drejtes Natyrare-le sht juristi,filozofi dhe diplomati i njohur Holandez Hugo Grotius 1583-1645 i cili n vitin 1625 botoij librin e tij t njohur (mbi t drejten e luftes dhe paqes ) de iure belli ac pacis.

Te shkolla Juridike hasim n Jurist Elegant te cilet bashk me humanistt ne shkence filluan ta kritikojn Biblen te paret ,perdoren metoden historike ne studimin e se drejtes shtrohet pyetja se?ka kan thn pr shkencen Juridike se sht ?Sipas juristve elegant metoda historike eshte kusht themelor i vet shkences Juridike (sine historia ceaceam esse iurisprodentiampa histori shkenca juridike eshte e verber)

1. ka e karakterizon shkollen e se drejtes natyrore?

Shkollen e t Drejtes Natyrore e karakterizon zhvillimi i SHKENCES Juridike gjat shekullit t XVII dhe XVIII n EVROPEN Perendimore n shenj t dominimit t plot po t vet ksaj shkolle.gj q manifestohet me fitoren e plot t racionalizimit edhe periudha e zbulimeve epokale n shkencat humanitare e edhe n shkencen JURIDIKE Periodizimi kronologjik eshte periodizim Kohore ne te njejten kohe.Fjala eshte per ndarjen e historis njerzore apo sipas tipit te shtetit dhe te s drejtes,historia e shtetit dhe se drejtes ne sa periudha te zhvillimit Periodizohet?Hstoria e shtetit dhe s drejtes periodizohet ne 4 (katr) periudhe te mdha te zhvillimit : 1. periudha e shtetit dhe se drejts skllavopronare, 2. periudha e shtetit dhe se drejts feudale, 3. periudha e shtetit dhe se drejts liberale dhe bashkkohse dhe 4. periudha e shtetit dhe se drejts socialiste n mezokohe.

Si ndahet zhvillimi Historik i shoqeris njerzore ?Zhvillimi Historik i shoqris njerzore ndahet n : 1. Historin e kohs se vjetr, 2. Historin e kohs se mesme, 3. Historin e kohs se re dhe 4. historin e kohs me te re.

N mesjete Historia e botes ne sa periudha te emertuara sipas perandorive te medha ndahej?N mesjete historia e botes ndahej ne 4 katr periudha te emertuara sipas perandorive te medha 1. Periudha megjano persiane 2. Asiro-babilonase 3. Greko-Maqedonase dhe 4. Romako-Bizantine Ky periodizim mbshtetet n bibl dhe pr t ideja e zhvillimit eshte e huaja Perandoria romake sipas pikpamjeve kishtare ishte e fundit dhe kjo duhet t qendroj deri n fund t botes. Kurse n shekullin e-XIX- (nntmbdhjet) historian danez TOMSON zhvillimin e shoqris njerzore e ndan ne tri periudha ose perioda t mdha 1. Periudha e gurit 2. Periudha e bronzit dhe 3. Periudha e hekurit Ky periodizim ka te bj me para historin me qen se periudha e hekurit sipas Tomsonit zgjat edhe sot

ka quajm burime historike

Me burime kuptojm t gjitha ato materiale ,fakte dhe t dhna q na ofrojn njohuri per nj qshtje,burimet mund t jen t ndryshme varsisht nga ajo se ciles koh i takon qshtja pr t cilen jemi t interesuar ti studiojm apo te informohemi. Kur kto studime apo qeshtje i takojn t kaluares ather materialet faktet dhe t dhnat q na ofrojn njohuri i quajm Burime Historike .

Si naden burimet historike?Burime Historike naden n : Monomentet e Kultures Materiale Dokumentet e shkruara dhe Burimet gojore

ka jan monomentet e kultures materiale?Monumentet e kultures material jan sendet e ndryshme t perdorimit personal dhe kolektiv si p.sh:Veglat e puns,Armt,Stolit,objktet e banimit,Godinat e ndryshme,kanalet ,varrezat,vizatimet ,kockat dhe mbeturinat e ndryshme.N baz t ktyre monumenteve mund t konstatohet shkalla e zvillimit t forcave prodhuese n shkall t ndryshme t periudhes parashtetrore konkretisht t bashksis primitive.

ka jan dokumentet e shkruara?Dokumentat e shkruara jan burimet me t rndsishme historike m t besueshmet m t shumtat dhe m t perdorshmet.

Si ndahen dokumentet e shkruara?Dokumentet e shkruara ndahen n burime historike dhe burime historiko juridike.

ka eshte burimi historik?

Burim historik-sht do dokument i shkruar q bn fjal pr t kaluaren e shoqris njerzore.

ka eshte burimi historik-juridik dhe kush hyn aty? Burim historiko juridik-sht vetm aj dokument i cili drejtprdrejt apo n mnyr t trthort bn fjal pr shtetin dhe t drejten apo institucionet juridike dhe shtetrore,n burimet historiko juridike hyjn: Ligjet, derkretligjet, urdhresat dhe aktet e tjera t organeve te administrates, Aktgjykimet dhe vendimet e organeve gjyqsore, traktatet nderkombetare, kontratat, testamentet, bulat dhe kartdhuresat, urbart, statutet e qyteteve dhe te organizatave koorporative, prmbledhjet e ndryshme te se drejtes zakonore etj. ktu hyjn edhe mbishkrimet e ndryshme n dru, gur, metal, tabela te ndryshme gjeneologjike, kronika, biografi t sundimtarve dhe udheheqs t ndryshm ushtarak, dokumente te ndryshme historike, vepra etj

Si mund t jen dokumentet e shkruara ?Dokumentet e shkruara jan m t sigurta dhe me te besueshme, mirpo edhe keto duhet t shfrytzohen me rezerv, sepse shpesh her ndodhe qe me dashje apo pa dashje te jene te shtrembruara apo edhe te falsifikuara. Dokumentet e shkruara mund te jen Publike dhe Sekrete, kto t fundit ruhen si sekrete shtetrore pr nj koh t caktuar dhe per deri sa te mos lejohet shikimi i tyre as qe mund te bhet fjal per shkrimin objektiv te historis. Nga kjo rrjedh se sipas rregullit historia mund te shkruhet vetem pas 50 viteve qe ka ndodhur ngjarja apo te jet objekt trajtimi.

ka jan burimet gojore dhe si ndahen ato?

N grupin e tret t burimeve historike hyjn burimet gojore t cilat ndahen n Kultur shpirtrore (krijimtarin gojore, popullore) dhe n kujtimet e aktorve t ngjarjeve dhe deshmitarve te kohes per te cilen shkruhet, ktu hyjn Kngt, tregimet, legjendat, anekdotat, dhe proverbat popullore. Kto u krijuan nga goja e popullit dhe ne menyr precize shprehin mardhanjet juridike ndermjet njerzve. p.sh proverba popullore shqiptare : (ndekt detyruesi, rrnoft dorzani ose Mos pa borxh hy dorzan) apo kau lidhet per brina e burri per fjale etj.

Cilat jan format m t rndsishme t burimeve juridike?Format me te rendesishme te burimeve juridike jan: E drejta zakonore, ligjet, dekretligjet, praktika gjyqsore, precedenti gjyqsor etj.

Si ishte shteti i par Skllavopronar?Shteti i par Skllavopronar ishte rudimentar mjaft primitive dhe sakral.

Te shteti Skllavopronar si ishin t perqendruara funksionet shtetrore?Funksionet shtetrore nuk ishin t diferencuar nga ato ligjvnse,administrative dhe gjyqsore,kto t gjitha ishin t prqendruara n duart e nj individi-organi.Funksionet religjioze nuk ishin t ndara nga ato shtetrore, normat juridike nuk ishin t difirencuara nga ato morale, religjioze dhe zakonore.

Kur jane krijuar shtetet e para Skllavopronare?

Sipas njohurive t deritanishme historike dihet se shtetet e para skllavopronare jan krijuar n mileniumun e katrt para eres s re, monumentet dhe burimet historike nuk flasin pr vitin e krijimit t shtetit t par por pr egzistimin e tij. p.sh burimet historike dshmojn se n vitin 3200 para eres s re ishte br bashkimi i Egjiptit verior me at jugor, kurse qytetet shtete (nomet) t cilat u bashkuan nj her n veri e m von n jug t Egjiptit ishin krijuar shum m par.Mirpo supozohet se edhe kto ishin krijuar ne gjysmen e par t mileniumit t katrt.

Si ndahen shtetet Skllavopronare dhe kur formohen ato?Shtetet Skllavopronare ndahen apo klasifikohen n: Shtetet Skllavopronare t lindjes s lasht t cilat formohen prej mileniumit t katrt e deri n mileniumun e par p.e.s re kurse Shtetet Skllavopronare Prendimore-paraqiten shum m von q nga fundi i mileniumit t dyt p.e.s re

N sa klas sht polarizuar shoqeria n shtetet skllavopronare?N shtetet skllavopronare shoqria polarizohej n dy klas themelore: Skllavopronar dhe Skllevr Dhe sa m shum q polarizohej shoqria e athershme antagonizmat bheshin edhe m t mdha kshtu q klasa sunduese skllavopronare pa ndihmen e forces se shtetit nuk do t arrinte ta mbante t nnshtruar klasen e sklleverve.

Kush jan skllavopronart?Ishin pronart e mjeteve te prodhimit duke prfshir edhe vet skllevrit,pra ata kishin monopol t plot n pushtetin shtetror,n ekonomi,dhe n t gjitha sferat e jets shoqrore dhe politike. Ata pra skllavopronart i gzonin t gjitha atributet e subjektit Juridik,numerikisht ishin m pak se skllevrit

Kush jan skllevrit?

Skllevrit ishin klasa e shtypur dhe e shfrytzuar nga skllavopronart, numerikisht ishin m shum se skllavopronar mirpo nuk kishin zotsi juridie per t vepruar, pra ishin objekt e jo subjekt i s drejtes.e drejta i konsideronte si send e jo si njerz. Pronari i skllavit mund ta dispononte lirisht skllavin e vet aj mund ta shiste ta tjetersonte mund ta lironte por eedhe ta vriste, pra skllabvopronari kishte te drejten e jetes dhe vdekjes mbi skllavin (ius vitae ec nacis)

Si quhej monarku i pare i Egjiptit te lashte dhe a ishte i trashigueshem apo jo i trashigueshmN krye t shtetit qendronte monarku i trashegueshm dhe quhej FARAON i cili kishte pushtet t pakufizueshm n personalitetin e tij ishin t njsuara t tri pushtetet Legjislativi, Egzekutivi dhe Gjyqsori si dhe ishte komandant suprem i Forcave te armatosura.

Cilat jane shtresat shoqerore te shtetit Skllavopronar te lindjes se lashte? Prveq klasve ne shtetet Skllavopronare egzistonin edhe ndrmjat klast. Pra edhe ndrmjet klasve egzistonin garancione sipas pozites, privilegjeve te pasuris pra egzistonin shtresa t ndryshme shoqrore .Shtresat shoqrore jan grupe shoqrore pozita e te cilave ne shoqeri ishte e rregulluar me norma juridike. Dhe ato ishin Skllavopronart dhe ,sklleverit .

ka jane kastet?Jan grupe t mbyllura shoqrore pozita e t cilve n shoqri sht e prcaktuar me norma religjioze dhe e sanksionuar me norma juridike.Kalimi nga nj kast n kastin tjeter sht apsolutisht i pa mundu dhe njeriu pavarsisht nga aftsit e tij intelektuale dhe fizike lind dhe vdes brenda nj kasti.

N sa faza te zhvillimit ka kaluar skllaveria?

Skllavria ka kaluar n tri faza t Zhvillimit: Fazen Patriarkale Klasike dhe Postklasike

Cila ekonomi dominon ne shtetin skllavopronar?N shtetet Skllavopronare dominon kryesisht ekonomia natyrale,ekonomia autokratike kurse ekonomia e tregut paraqitet shum m von.

far shtete jan shtetet skllavopronare?Shtetet Skllavopronare pa marr parasysh kohen dhe vendin e krijimit t tyre kan disa karakteristika themelore dhe t pergjithshme,Klasifikohen n shtete Skllavopronare t lindjes s lasht dhe ato perendimore mirpo kto shtete kan qen: Shtete Skllavopronare Eksploatuese,sunduese,Dominonte ekonomia natyrale dhe autokratike,ishin shtete luftarake dhe pushtuese,i pershkonte ideologjia fetare,ishin perplot me relikte t rendit t meparshem klano-fisnor,ishin shtete t pabarazis formale juridike ishin perplot me antagonizma dhe kunderthanje shoqerore dhe ndikimi i tyre shpejton dekomponimin e bashksis primitive dhe krijimin e shtetit ne teritorin fqinje.

Cila fe dominon n periudhn skllavopronare?N shtetet Skllavopronare kryesisht dominonte feja Politeiste ndon se kah fundi i ksaj periudhe paraqiten edhe fillet e religjionit Monoteist

Cilat jan shtetet m t njohura skllavopronare te lindjes se lasht?

Shtetet m t njohura Skllavopronare t lindjes s lasht kan qen: Egjipti, Babilonia, Kina,India, Persia, Asiria, Fenikia, shteti Hebrej,dhe Shteti i Hetitve

ka quajm nome?N luginen e lumit Nil n mileniumin e IV p.e.s re u krijuan qytet-shtetet e quajtura nome

far monarkie ishte Egjipti dhe kush qendronte ne krye te shtetit?Egjipti per nga forma e pushtetit shtetror ka qen Monarki Despotike Orientale dhe n krye t shtetit qendronte monarku

ka quajm patesiate?N Mesopotami n mileniumin e IV p.e.s re u krijuan qytet-shtetet e quajtura Patesiate

Si ndahet zhvillimi historik i Egjiptit?Zhvillimi historik i Egjiptit sipas historis s egjiptit t KLERIKU MANETON ndahet ne periudhen e krijimit dhe bashkimit t nomeve,Perandoria e vjeter,e mesme dhe perandoria e re si dhe periudhen e shkatrrimit t Egjiptit.

Kush e ka shkruar kodin e hamorabit ne cilen gjuhe eshte i shkruar dhe prej sa pjesve perbehet?Kt pra (kodin e hamorabit) e ka nxjerr apo shkruar Sundimtari i Babilonis Hamorabi andaj edhe quhet sipas emrit t tij,sht i shkruar n gjuhen AKADE me alfabetin KUNIEFORM dhe eshte i perbr prej tri pjesve : PROLOGUT ose hyrjes TEKSTIT NORMATIV dhe EPILOGUT apo pjeses perfundimtare

T e drejta martesore dhe familiare n babiloni martesa pa kontrat si konsiderohej?Martesa pa kontrat n Babiloni konsiderohej NULE ose m mir t themi inegzistente

Pr cilat raste lejohej martesa e dyt n babiloni ?Martesa parimisht ka Keene Monogame por n qoft se gruaja nuk lindte Fmij ,Lejohej edhe Martesa e dyt ose buurit i lejohej KONKUBINA ose Skllavja (ose sherbtorja) pr lindjen e fmijve .

N babiloni Burri gruan e smur kishte apo nuk kishte t drejt ta lshonte ?Burri n babiloni Burri gruan e smur nuk kishte t drejt ta lshonte mirpo e kishte obligim q ta ushqente tr jeten,kurse gruaja kishte mundsi t kerkonte zgjidhjen e manteses dhe n kt rast merrte shiritken dhe mbante Tirhaten.

Vejusha dhe gruaja e ndar nga Burri, me fmij t mitur a mund t lidhte martes apo rimartohej pa plqimin e Gjykats ?Vejusha dhe gruaja e ndar nga burri me fmij t mitur nuk kishte mundsi t rimartohej pa plqimin e gjyqit. Nse gjykata jepte plqimin ather bhej regjistrimi i pasuris s burrit t m parshm kurse Burri i mbram dhe nna caktoheshin kujdestar t fmijve dhe ta drejtonin pasurin e tyre deri ata t rriteshin dhe te bheshin madhor.

N babiloni cilat kan qene veprat penale me te shpeshta ?T gjitha veprat penale n babiloni mund ti klasifikojm n kater grupe: Veprea penale kunder shtetit dhe religjionit Veprea penale kunder Personit Veprea penale kunder Pasuris Veprea penale kunder Familjes dhe Moralit

Cilat ishin veprat penale kunder personit ?

Veprat penale kunder personit kan qen:Vrasja,Lendimi trupor,dhunimi dhe fyerja.

Cilat ishin veprat penale kunder Pasuris ?Veprat penale kunder pasuris kan qen Vjedhja dhe Hajdutia dhe denimi mme i shpesht per kto vepra ka qen denimi me vdekej.

Cilat ishin veprat penale kunder familjes dhe moralit ?Veprat penale m t shpeshta kunder familjesh dhe moralit kan qen:Dhunimi,tradhtia bashkshortoree gruas,incesti,keqtrajtimi i prindervengaana e femijve dhe e kunderta

Si ka qen sistemi i denimeve ne babiloni ?Sistemi i denimeve n babiloni sikur se edhe ne shtete tjera t lindjes ka qen i ashper dhe jo human dhe kryesisht aplikoheshin keto denime: Denimi me vdekje ( perveq q parashihej per vepra penale me ligj parashihej edhe menyra e egzekutimit dhe keto menyra ishin:me djegje,me vrasje,me hedhje ne uj,kurse nga disa burime tjera mesohet se egzekutimi ishte ber edhe me hudhje ne kafazin e egersirave dhe ngulja ne hu.) Denimet trupore Gjobat Ndalimi i ushtrimit te prefesionit etj.

Cilat ishin format e gjykimit Hyjnor?Hudhja n uj, kapja me dore e shufres se nxeht apo t skuqur ,dyluftimi,deja ne uj etj.

Qka sht Eklezia?Pas reformave t Sollonit iu vun themelet republikes demokratike dhe tubimi i gjith popullit ose me mir te themi KUVENDI POPULLOR i quajtur EKLEZIA ishte organi me i lart dhe me i rendesishem i pushtetit shtetror

Qka ishte misthoforija ne athine ?Misthoforia ishte ligj i cili u miratua pr qllim t dhnjes s dietes ose kompensimit pr kohen e humbur per t gjit ata q merrnin pjes n Kuvend dhe organe te tjera shtetrore .

Qka ishte helijea ne athine?Helijea n periudhen e republikes demokratike ishte ndr organet qendrore t Pushtetit ,gjykat porotike d.m.th ishte gjykata me e lart n Athin

Si ndahej popullsija ne athine ?Popullsia n athin klasifikohej apo ndahej prej reformave t TEZEUT m von edhe t SOLLONIT n Aspektin Juridik e q vlen pr pr t dy periudhat kryesore e tr popullsia e Athines ndahej n; Popullsin e Lir Popullsin jot lir

Kush e prbnte popullsin e lire ne athine?Popullsin e lir e prbnin qytetart,prkatsisht shtetasitAthinas dhe t huaj t cilt quheshin metik

Kush e prbnte popullsin jo te lire ne athine?Popullsin jo t lir t athines e prbnin Skllevrit t cilt numerikisht ishin m t shumt se sa qytetart e lir. Mirpo nga popullsia jo e lir q e prbnin Skllevrit ndaheshin n dy grupe skllever shtetroer q ishin n pronsi t shtetit dhe skllever Privat dhe ishte nj dallim ktu q sklleverit shtetror ishin n pozit m t mir apo t volitshme se ata privat.ajo arsye ishte ( sepse kishin mundesi te posedonin sende te lujshme,te drejt te lidhjes se manteses me skllvain shtetror apo edhe me personin e lir.

Cilat kan qene kontratat me te shpeshta ne te drejten detyrimore athinase ne ate periudhe?Ndr kontratat m t shpeshta n t drejten detyrimore Athinase ishin: Shitblerja,qiraja,Huaja,huaperdorja,Kontrata mbi punn personale,depozita dhe ortaklleku.

Qka eshte areopogu ne shtetin e athines dhe pse quhej ashtu?Emertimi apo marja e emrit AREOPOG bhet kshtu: mbledhjet me arkondet e dikurshme mbaheshin ne kodren ARES pra AREOPAGU mund te themi se ishte apo te definohet si kuvendi i t gjitha arkodeve t dikurshme dhe pas kufizimit njvjeqar t mandatit t arkodeve AREOPOG u b organi kryesor i pushtetit shtetror

Qka ka thene solloni per shtetin e athines se shtet i kujt eshte?Athina sht atdheu dhe shteti i t gjithve thoshte Solloni

Cilat ishin organet kryesore ne athine?Organet kryesore t pushtetit shtetror n Athin ishin 9 ( nnt) ARKODT dhe AREOPOGU

Qka u proklamua athina me reformat e sollonit?Republik demokratike skllavopronare