CHÀO MỪNG THẦY VÀ CÁC BẠN KS14D ĐẾN VỚI BÀI THUYẾT TRÌNH CỦA

TỔ 3

HÌNHTHÁIVÀMÔHÌNHVĂNHÓA

I. KHÁI NIỆM VĂN HÓA:

VĂN HÓA LÀ GÌ ?? ?

Văn hóa là hệ thống hữu cơ các giá trị vật chất và tinh thần do con người sáng tạo và tích lũy qua quá trình hoạt động thực tiễn, trong sự tương tác giữa con người với môi trường tự nhiên và xã hội của mình.

II. MÔ HÌNH CẤU TRÚC CỦAHỆ THỐNG VĂN HÓA:

Theo cách nhìn nhận truyền thống

VĂN HÓAVẬT CHẤT

VĂN HÓATINH THẦN

VĂN HÓA

Theo quan điểm của GS. Đào Duy Anh

VĂN HÓA

Sinh hoạt xã hội

Sinh hoạt kinh tế

Sinh hoạt tri thức

VĂN HÓA

VH TƯ TƯỞNG

VH CÔNG NGHỆ

VH XÃ HỘI

Theo quan điểm của L.White

Theo quan điểm của GS. Văn Tân

VĂN HÓA

VH VẬT CHẤT

VH XÃ HỘI

VH TINH THẦN

Theo quan điểm của M.S.Kagan

VĂN HÓA

VĂN HÓA VẬT

CHẤT

VĂN HÓA TINH THẦN

VĂN HÓA NGHỆ

THUẬT

Theo quan điểm của GS. Ngô Đức Thịnh

VH SẢN XUẤT

VH XÃ HỘI

VH TƯ TƯỞNG VH

NGHỆ THUẬT VĂN HÓA

Theo quan điểm của Nguyễn Tấn Đắc

VĂN HÓA

HĐ SINH TỒN

HĐ XÃ HỘI

HĐ TINH THẦN

HĐ NGHỆ

THUẬT

VĂN HÓA

VĂN HÓA TỔ CHỨC BẢN THÂN CỘNG

ĐỒNG

VĂN HÓA ỨNG XỬ VỚI MÔI TRƯỜNG TỰ

NHIÊN

VĂN HÓA ỨNG XỬ VỚI MÔI TRƯỜNG XÃ

HỘI

* Văn hóa nhận thức: nhận thức về vũ trụ, con người và xã hội.

* Văn hóa tổ chức đời sống tập thể: nông thôn, đô thị, quốc gia.

* Văn hóa tổ chức đời sống cá nhân: tín ngưỡng, phong tục tập quán, giao tiếp nghệ thuật.

* Văn hóa tận dụng môi trường tự nhiên: ăn uống, giữ gìn sức khỏe, mặc và làm đẹp con người, tạo các vật dụng hàng ngày.

* Văn hóa đối phó với môi trường tự nhiên: đối phó với thiên tai, khí hậu và thời tiết.

* Văn hóa tận dụng môi trường xã hội: tiếp nhận ảnh hưởng văn hóa Ấn Độ (Phật giáo, nghệ thuật Chăm), văn hóa Trung Hoa (Nho giáo, Đạo giáo), văn hóa phương Tây.

* Văn hóa đối phó với môi trường xã hội: quân sự và ngoại giao.

Theo quan điểm của GS.TSKH Trần Ngọc Thêm

Ý kiến của TS.Huỳnh Công Bá

Các chủ thuyết giải thích sự tương đồng giữa các nền văn hóa trên thế giới

THUYẾT

KHUYẾCH TÁN

VĂN HÓA

THUYẾT VÙNG VĂN HÓA

THUYẾT LOẠI HÌNH KINH TẾ - VĂN HÓA

III. HÌNH THÁI VĂN HÓA

Sự khác biệt về điều kiện tự nhiên

Sự khác biệt về xã hội (lịch sử - kinh tế)

Mọi sự khác biệt về văn hóa

VĂN HÓA GỐC NÔNG NGHIỆP

(Gắn liền với văn hóa phương Đông)

VĂN HÓA GỐC DU MỤC

(Gắn liền với văn hóa phương Tây)

1. Trong ứng xử với môi trường tự nhiên

VĂN HÓA NÔNG NGHIỆP VĂN HÓA DU MỤC

Cuộc sống ổn định, mang tính trọng tĩnh

Nghề trồng trọt

=> Phụ thuộc vào thiên nhiên

Chỉ sinh sống ở những nơi thuận tiện, mang tính trọng động

Chủ yếu sống bằng nghề chăn nuôi.

=> Tham vọng chinh phục và chế ngự thiên nhiên.

2. Về mặt nhận thức:

Kéotheo Biện chứngTổng hợp

Bao quát mọi yếu tố

Chú trọng đến mối quan hệ giữa chúng

=> Đó chính là đặc trưng tư duy của văn hóa gốc nông nghiệp trọng tĩnh: tổng hợp và biện chứng (trọng quan hệ), hay quan sát và rút kinh nghiệm.

TƯ DUY TỔNG HỢP

Phân tích

Đối tượng quan tâm

Cái chỉnh thểPhântích

Các yếu tố cấu thành

KéotheoPhân tích Siêu hình

Đặc trưng tư duy của văn hóa du mục – văn hóa trọng động.

Tư duy phân tích và siêu hình Khoa học

Thực nghiệm Khách quan Lý tính

Tư tưởng -> Khoa họcĐược biện giải, lập luận chặt chẽ, lý tính

Được kiểm tra bằng thực nghiệm

Khoa học có nhược điểm là bao giờ cũng có phần sai lầm

Khoa học phát triển rất nhanh

Tư duy tổng hợp và biện chứng Đạo học

Kinh nghiệm Chủ quan Cảm tính

Sức thuyếtphục thấp

o Diễn đạt ngắn gọn, súc tích.

o Tính đúng đắn khá cao.

Nhược điểm Ưu điểm

3. Về mặt tổ chức cộng đồngNguyên tắc tổ chức cộng đồng

Cách thức tổ chức cộng đồngVăn hóa gốc nông nghiệpNguyên tắc trọng tình, cuộc sống hòa thuận,

lấy tình nghĩa làm đầu.

“Trọng đức, trọng văn, trọng phụ nữ”

Phụ nữ Việt Nam là người:

- Quản lý kinh tế, tài chính trong gia đình.

- Có vai trò quyết định trong việc dạy con.

Văn hóa gốc du mục ( điển hình ở phương Tây)

“Trọng sức mạnh, trọng tài, trọng võ, trọng nam giới”

Cách thức tổ chức cộng đồng

Lối tư duy tổng hợp và biện chứng Lối sống linh hoạt

Văn hóa gốc nông nghiệp

Lối sống trọng tình và cách cư xử dân chủ

Tâm lý coi trọng tập thể, cộng

đồng

Văn hóa gốc du mục

Tư duy phân tích và siêu hìnhLối sống theo

nguyên tắc(trọng lý, duy lý)

=> Đặc điểm quan trọng của văn hóa phương Tây, đó là tâm lý trọng cá nhân.

4. Ứng xử với môi trường xã hội

Văn hóa gốc nông nghiệp

Tư duy tổng hợp và phong cách linh

hoạt

Thái độ dung hợp trong tiếp nhận

Trận chiến trên sông Như Nguyệt

Văn hóa gốc du mục

- Độc đoán, cứng rắn, hiếu chiến, ganh đua, cạnh tranh khốc liệt.

- Trong chiến tranh luôn chú trọng đến chiến thắng, dã tâm chinh phục rất lớn.

Tiêu chíVăn hóa trọng tĩnh (gốc nông nghiệp)

Văn hóa trọng động (gốc du mục)

Đặc trưng gốcĐịa hình Đồng bằng (ẩm thấp) Đồng cỏ (khô cao)Nghề nghiệp Trồng trọt Chăn nuôiCách sống Định cư Du cư

Ứng xử với môi trường tự nhiên

Tôn trọng, sống hòa hợp với tự nhiên

Coi thường, tham vọng, ché ngự tự nhiên

Lối nhận thức, tư duy

Thiên về tổng hợp và biện chứng(trọng quan hệ) chủ quan, cảm tính và kinh nghiệm

Thiên về phân tích và siêu hình ( trọng yếu tố) khách quan, lí tính và thực nghiệm

Tổ chức cộng đồng

Nguyên tắc tổ chức cộng đồng

Trọng tình, trọng đức, trọng văn, trọng nữ

Trọng sức mạnh, trọng tài, trọng võ

Cách thức tổ chức cộng đồng

Linh hoạt và dân chủ, trọng cộng đồng

Nguyên tắc và dân chủ, trọng cá nhân

Ứng xử với môi trường xã hội

Dung hợp trong tiếp nhận, mềm dẻo, hay hiếu hòa trong đối phó

Độc tôn trong tiếp nhận cứng rắn hiếu thắng trong đối phó