Het  Romeinse  rijk  De   Romeinen   kwamen   uit   Rome.   De   keizers   van   Rome   wilden   veel   macht.  Daarom  veroverden  de  Romeinen  zo'n  2000  jaar  geleden  grote  delen  van  Europa  en  Noord  Afrika.  De  Romeinen  legden  wegen  van  steen  en  bruggen  aan.  Hierdoor  konden   de   soldaten   makkelijk   over   grote   afstanden   door   het   Romeinse   Rijk  lopen.  Ook  ons   land  werd  door  de  Romeinen  veroverd.  Maar  niet  helemaal.  De  Germanen   die   in   het   noorden   woonden  waren   te   sterk.  De  Rijn  werd  de  grens  van  het   Romeinse   Rijk.   De   Romeinse   soldaten  bewaakten   die   grens   heel   goed.   Langs   de  oevers   van   de   Rijn   bouwden   zij   op  verschillende   plekken   forten.   Zo'n   fort  noemden  de  Romeinen  een  castellum.  Daar  woonden   zo'n   500   soldaten.   Het   leven   in  een   castellum   bestond   uit   oefenen   en   je  wapenuitrusting   op   orde   houden.   Een  Romeinse   soldaat   droeg   wollen   onderkleding,   een   borstharnas,   een   helm   en  sandalen.  Hij  had  een  kort  zwaard  en  een  dik   leren  schild.  Onder  zijn  sandalen  zaten   ijzeren   noppen.   Daar   kon   een   soldaat   honderden   kilometers   op   lopen.  Omdat   het   leven   van   een   Romeinse   soldaat   best   goed   was,   wilden   ook   veel  andere  mannen  voor  de  Romeinse  keizer  vechten.  Er  zaten  zelfs  veel  Germanen  in   het   Romeinse   leger.   Een   diensttijd   duurde   25   jaar.   Daarna   kregen   ze   een  militair  diploma.  Daarin  stond  dat  ze  dezelfde  rechten  kregen  als  de  Romeinen  en  dat  ze  vanaf  nu  mochten  trouwen.  Ze  waren  dan  een  echte  Romein  geworden.  Na   ongeveer   200   jaar   kwam   er   een   eind   aan   de   Romeinse   tijd   in   ons   land.  Germaanse  stammen  drongen  vanuit  het  Noorden  het  Romeinse  Rijk  binnen.  Ze  zochten  nieuwe  gebieden  om  te  wonen  en  gingen  op  rooftocht.  De  soldaten  langs  de  Rijn  werden  door  de  Romeinse  keizer  teruggeroepen  om  Italië  te  verdedigen.  Maar  dat  lukte  niet.  De  Germanen  plunderden  zelfs  het  eens  zo  machtige  Rome.  Met  de  macht  van  de  Romeinen  was  het  gedaan.  

Romeinen  in  ons  land  De   Romeinen   kwamen   uit   Rome.   De   keizers   van   Rome   wilden   veel   macht.  Daarom  veroverden  de  Romeinen  zo'n  2000  jaar  geleden  grote  delen  van  Europa  

en  Noord-­‐Afrika.  Ook  ons  land  werd  door  de  Romeinen   veroverd.   Maar   niet   helemaal.   De  Germanen   die   in   het   noorden   woonden  waren  te  sterk.  De  Rijn  werd  de  grens  van  het  Romeinse   Rijk.   De   Germanen   en   Romeinen  dreven  ook  handel  met  elkaar.  De  Romeinen  brachten   veel   spullen   die   de   Germanen   niet  kenden.  Zo  namen  ze  vruchten  mee  uit  Zuid  -­‐  Europa,   zoals   perziken,   vijgen   en   druiven.  

Maar  ook  kippen.  Nieuw  voor  de  Germanen  waren  ook  spiegels,  messen,   lepels  en  glas.  Om  al  die  spullen  te  betalen  gebruikten  de  Romeinen  geld.  Dat  was  ook  nieuw  voor  de  Germanen.  Tot  dan  toe  betaalden  die  elkaar  door  spullen  te  ruilen.  

De   Romeinen   gebruikten   een   nieuwe   vinding   om   aardewerk   te   maken:   de  draaischijf.  Op   één   zo'n  draaischijf   kon   je  wel  150  potten  per  dag  draaien.  Het  aardewerk   werd   in   fabrieken   gebakken.   De   Romeinen   hebben   ons   ook   leren  schrijven.   Met   een   stylo,   een   soort   pen,   schreven   ze   in   was.   Er   ontstonden  nieuwe  woorden  in  het  Nederlands:  kasteel  van  castellum,  straat  van  via  strata  en   nog   een   heleboel   andere   woorden.   Zowel   de   Germanen   als   de   Romeinen  hadden  goden.  De  Germanen  eerden  hun  goden  in  de  buitenlucht.  De  Romeinen  bouwden  tempels  voor  hun  goden.  Terwijl  de  Germanen  in  hutten  van  leem,  hout  en  riet  woonden,  bouwden  de  Romeinen  in  de  heuvels  van  Limburg  villa's.  Een  villa   was   een   huis   zoals   ze   die   in   de   omgeving   van   Rome   bouwden,   met   een  aparte  woonkamer,  eetkamer  en  slaapkamers.  Om  het  huis  te  verwarmen  legden  de   Romeinen   de   vloer   op   zuiltjes   van   steen.   Daaronder   verwarmden   ze   lucht.  Vloerverwarming  dus.  De  Romeinen  kenden  ook  al  het  badhuis.  Hier  wasten  de  Romeinen  zich.  Er  waren  koud,  lauw  en  warmwater  baden.  En  sauna's,  en  je  kon  je  er  lekker  laten  masseren.  Er  waren  ook  toiletten  in  één  grote  ruimte.  Gezellig.  Na  ongeveer  200  jaar  kwam  er  een  eind  aan  de  Romeinse  tijd  in  ons  land.  

Alle  wegen  leiden  naar  Rome  De   Romeinen   hadden   een   enorm   leger   met   goed   getrainde   soldaten.   Ze  veroverden   het   ene   na   het   andere   gebied   in   Europa.   Ze   trokken   zeeën   over,  

gingen  per  voet  of  per  paard  over  hoge  bergen  en  door   moerassige   en   sompige   gebieden.Zo  veroverden   ze   veel   gebieden   rondom   de  Middellandse  Zee.    Ze  waren  heer  en  meester  in  delen  van  Afrika  en  Azië.   Ze   trokken   naar   het   noorden   en   kwamen  ook  in  Nederland  terecht.  De  rivier  de  Rijn  werd  de  noordgrens  van  hun  rijk.  

 De  Romeinen  legde  over  goed  verharde  wegen  aan.  Dat  was  heel  bijzonder  in  die  tijd!  En  die  wegen  waren  natuurlijk  heel  handig  voor  de  soldaten.  Zo  konden  zij  zich  gemakkelijk  verplaatsen  naar  iedere  uithoek  om  het  Romeinse  rijk  bijeen  te  houden  en  de  rust  te  bewaren.  

Water  in  het  oude  Rome  Als  ze  het  konden  betalen,  huurden  de  Romeinen  één  of   twee  kamertjes   in  een  van   de   vele   flatgebouwen   in   de   stad.   Dat   waren   gebouwen   van   soms   8   of   9  verdiepingen.   Het   stonk   er   verschrikkelijk,   het   was   er   donker   en   koud.  Bovendien   waren   de   flats   vaak   slecht   gebouwd.   Er   was   altijd   gevaar   voor  instorting.    Stromend  water   in  huis  was  er  niet.  Dat  was  beneden  op  straat  bij  een  bron  of  een   fontein.  De   rijke  Romeinen  woonden   in  prachtige   villa's.   Ze  hadden  mooie  kamers  en  sommige  huizen  hadden  zelfs  een  binnentuin.  

De  meeste   huizen   in   Rome   hadden   geen   eigen  wc.   De  mensen   gingen   gewoon  naar  het  openbaar  toilet  ergens  in  de  straat.   Je  zat  daar  samen  met  anderen  op  stenen  banken  met  gaten  erin.    Rome   telde   toen   al   één  miljoen   inwoners.   Voor   al   die  mensen  was   veel  water  nodig.  Dat  was  water  kwam  van  buiten  de  stad.  Via  een  ingewikkeld  stelsel  van  kanalen   en  waterleidingen   op   bogen.   De   aquaducten.   Dit   is   een   aquaduct:   een  kanaal  voor  het  vervoeren  van  water.  Het  begint  in  de  bergen  bij  een  bron  en  voert   het   verse   water   over   een   grote  afstand  naar  de  stad.  Van  daar  ging  het  water   via   loden   pijpen   naar   fonteinen,  badhuizen  en  openbare  wc's.    De   meeste   mensen   hadden   thuis   geen  bad  of  douche.  Ze  gingen  een  paar  keer  per   week   naar   een   van   de   openbare  badhuizen.   De   thermen   werden   die  genoemd.   Er   konden   wel   honderden  mensen   tegelijk   in   zo'n   gebouw.   En   de  thermen   zagen   er   vaak   prachtig   uit.   Muren   en   vloeren   waren   ingelegd   met  mozaïek.  Naar  het  badhuis  gaan  was  heel  populair  in  Rome.  Het  was  er  gewoon  heel  gezellig  en  je  kon  er  je  vrienden  ontmoeten.    

De  opstand  van  de  Bataven  In  69  na  Christus  kwamen  de  Bataven  in  ons  land  in  opstand  tegen  de  Romeinen.  Onder  gezag  van  hun  leider  Julius  Civilis.  Hij  had   jarenlang  als  officier   in  het  Romeinse   leger  gediend  en  sprak  heel  goed  Latijn.  Hij  zag  er  gevaarlijk  uit  met  zijn  rode  haren  en  één  oog.  Zijn  andere  oog  had  hij  verloren  in  een  gevecht.    Julius   Civilis   beraamde   een   opstand   tegen   de   Romeinen   om   te   voorkomen   dat  Bataafse   soldaten   naar   Rome   werden   gestuurd.   Als   oud   officier   wist   Julius  

precies   hoe   en   waar   hij   de  Romeinen   het   best   kon  aanvallen.   Romeinse  legerkampen   werden  geplunderd   en   in   brand  gestoken.In   het   begin   had  

Julius   Civilis   veel   succes.   Hij   veroverde   een   groot   gebied   lang   de   Rijn.   Alle  legerkampen   in   ons   land   werden   vernietigd.   Ook   het   grote   castellum   van  Noviomagus?  En  de  Romeinse  soldaten  moesten  zich  terug  trekken.  Maar   ze   gaven   hun   gebied   niet   zomaar   op.   Ze   kwamen   een   jaar   later  met   een  groot  leger  naar  Nederland.  Het  bestond  uit  wel  50.000  soldaten.  Daar  konden  de  Bataven  niet  tegenop.  Ze  moesten  zich  overgeven.  De   Romeinse   macht   werd   hersteld   en   de   legerplaats   in   Noviomagus   weer  opgebouwd.  De  rust  keerde  terug.  

Het  Forum  Dit  is  het  Forum:  hèt  centrale  plein  in  Rome.  En  zo  moet  het  eruit  gezien  hebben  toen.   Alle   belangrijke   gebouwen   stonden   er   in   de   buurt.   Die   hadden   te  maken  met  het  bestuur  van  het  rijk  en  met  de  handel.    Vlak  bij  het  Forum  waren  ook  tempels,  gewijd  aan  de  belangrijkste  goden  van  de  Romeinen.  In  dat  enorme  rijk  hadden  de  keizers  veel  macht.  De  keizers  werden  ook   als   een   soort   goden   gezien.   Sommige   keizers   lieten   voor   zichzelf   een  triomfboog  in  Rome  bouwen.  Daarmee  maakten  ze  veel  indruk.  

Romulus  en  Remus  Dit   is   een  maquette   van  Rome,   zoals   de   stad   er   héél   lang   gelden  moet   hebben  uitgezien.  Volgens  de  overlevering  is  deze  stad  in  753  voor  Christus  ontstaan.  

 Een   wolvin   vindt   de   babytweeling   Romulus   en  Remus  in  een  mandje  aan  de  oever  van  de  rivier  de  Tiber.  Ze  zoogt  de  baby's  met  haar  eigen  melk.  Zo  overleven  Romulus  en  Remus.  En   later  vindt  een   herder   de   baby's.   Die   voedt   ze   op   als   zijn  eigen  kinderen.      Aan   de   rivier   de   Tiber,   waar   de   wolvin   de  

tweeling  vond,  bouwen  Romulus  en  Remus  later  een  stad.  En  die  stad  noemen  ze  Rome.