Hét Ondernemersbelang Zuid-Hollandse Eilanden/Hoeksche Waard 03/14

VANZUID-HOLLANDSE EILANDEN/ HOEKSCHE WAARD

Harde argumenten voor de energietransitieKlaas Knot, president DNB: Nederland blijft uitblinken in sectoren met Hollands Glorie

Duurzaamheid is meer dan een product

E D I T I E

032014

RECREATIEOORDBINNENMAAS OPENT DIT JAAR VOOR DE 44e KEER HAAR DEUREN.

Bres Accommodaties vervult per gebouw of locatie verschillende taken. De kernactiviteiten van onze BV zijn Beheer, Recreatie, Exploitatie en Sport.

Wij zijn een jong en dynamisch bedrijf, hebben een no-nonsense karakter en kunnen bouwen op een ervaren team van experts.

Voor meer informatie gaat u naar www.bresaccommodaties.nl

Uit de vastgoedportefeuille van Bres Accommodaties

BRES_advertentie_Binnenmaas.indd 1 25-03-14 22:40

3 Inhoud5 Column / Colofon6 Nieuws7 Net echt11 Beslag leggen17 Puur genieten aan zee19 O2Planrealisatie helpt

recreatieondernemers vooruit

22 Gebiedsmarketing Zuid Hollandse Eilanden: samen werken aan een sterk merk

25 Wil je de beste zijn?25 Bedrijfsoverdracht: wacht niet te lang!26 MVO: is het een hype of heeft het de

toekomst?28 MVO als logische en lonende keuze36 Sporen op Hollandse Wind van Eneco

37 Wie Deltawind zaait, oogst een stabiel rendement

38 Zestig procent van het afval is recyclebaar4 1 Een totaalvisie op energiezuinig wonen4 2 VKB subsidieregeling 20144 3 Zichtbaar aanbod, heldere prijsberekening

LEES VERDER OP PAGINA 12 LEES VERDER OP PAGINA 30 LEES VERDER OP PAGINA 44

SAMEN WERKEN AAN EEN STERK MERK Hoe zet je gebieden als Hoeksche Waard, Voorne-Putten en Goeree-Overflakkee op de kaart? Die vraag legden we onlangs in het Wapen van Marion in Oostvoorne voor aan een aantal directbetrokkenen uit de toeristische sector in de regio. Een verhaal over nieuwe manieren van gebiedsmarketing en -ontwikkeling, slimme combinaties van samenwerken en financiering, meerwaarde creëren en kansen benutten.

HARDE ARGUMENTEN VOOR DE ENERGIETRANSITIE We bevinden ons midden in een energietran-sitie van fossiel naar duurzaam. Over zes jaar moet energie uit hernieuwbare bronnen veer-tien procent van het totaal uitmaken, binnen enkele decennia mogen fossiele brandstoffen geen rol van betekenis meer spelen. Het stre-ven is mooi, de werkelijkheid is weerbarstig. De transitie verloopt trager dan zou moeten.

KOPLOPER IN DUURZAAMHEIDDuurzaamheid mag dan wel steeds popu-lairder worden, het wordt nog steeds gefrag-menteerd benaderd. Veel bedrijven doen inmiddels ‘iets’ aan duurzaamheid, zonder te beseffen dat een aanpak op meerdere vlakken tot een vruchtbare kruisbestuiving kan leiden. Veel verdergaande plannen lopen bovendien stuk op een gebrek aan financiering. Rayen Nabibaks, oprichter van Top Sport Energy, pleit daarom voor een brede aanpak en heeft daarvoor een groot aantal spelers in een con-sortium bijeengebracht, van leveranciers van aardgas tot die van zonnepanelen.

RONDE TAFEL RONDE TAFEL REPORTAGE

DUURZAAMHEID IS MEER DAN EEN PRODUCT Ieder bedrijf doet tegenwoordig ‘iets’ aan duurzaamheid. Het is verleidelijk dat te beperken tot é é n goed zichtbaar aspect, maar echte en effectieve duurzaamheid omvat de hele bedrijfsvoering. Dat geldt zeker voor Volkswagendealer Ames Autobedrijf. J uist bij auto’s ligt het voor de hand te volstaan met elektrische of groengas auto’s, maar voor Ames is duurzaamheid mé é r dan een product. Het gaat om totale mobiliteit.

NEDERLAND BLIJFT UITBLINKEN IN SECTOREN MET HOLLANDS GLORIEDe Nederlandsche Bank bestaat in 2014 tweehonderd jaar. Ze werd opgericht door ‘koning-koopman’ Willem I, de vorst die meer dan wie ook besefte dat bedrijven het best gedijen in een maatschappij die optimale randvoorwaarden creëert voor het ondernemen. Twee eeuwen later is de naar hem genoemde prijs de meest prestigieuze ondernemersprijs van ons land. De genomi-neerden en winnaars van dit jubileumjaar zijn volgens de president van De Nederlandsche Bank, Klaas Knot, illustratief voor de ongebroken innovatiekracht van het Nederlandse bedrijfsleven.

LEES VERDER OP PAGINA 8

LEES VERDER OP PAGINA 20

PLUS

COVERINTERVIEW

EN VERDER...

RECREATIEOORDBINNENMAAS OPENT DIT JAAR VOOR DE 44e KEER HAAR DEUREN.

Bres Accommodaties vervult per gebouw of locatie verschillende taken. De kernactiviteiten van onze BV zijn Beheer, Recreatie, Exploitatie en Sport.

Wij zijn een jong en dynamisch bedrijf, hebben een no-nonsense karakter en kunnen bouwen op een ervaren team van experts.

Voor meer informatie gaat u naar www.bresaccommodaties.nl

Uit de vastgoedportefeuille van Bres Accommodaties

BRES_advertentie_Binnenmaas.indd 1 25-03-14 22:40

HÉT ONDERNEMERSBELANG // EDITIE 03 • 2014 3

INHOUD

DOCUMENTENDOCUMENTEN

SOCIAL MEDIA OVER HOOGTEPUNT HEEN

Facebook. Twitter. LinkedIn. Wie zit er niet op? Misschien bent u ook wel actief op Instagram, Pinterest

en Google Plus. Mogelijk heeft u zelfs een cursus gevolgd om u op de hoogte te stellen van alle mogelijkheden en u te bekwamen in het gebruik van de alom bejubelde social media. U heeft uiteraard al een stroom aan nieuwe opdrachten in de wacht gesleept; zonder Facebook en Twitter zou uw orderportefeuille beangstigend dun zijn.

Dank zij LinkedIn heeft u de afgelopen jaren moeiteloos de juiste personen kunnen vinden voor de opengevallen vacatures in uw bedrijf. Of u heeft misschien helemaal geen personeel aangenomen de laatste twee, drie jaar. Het ging/ gaat immers niet van een leien dakje de afgelopen jaren.

In mijn eigen omgeving heb ik eigenlijk nog nooit gehoord dat een bedrijf – groot of klein – aan nieuwe opdrachten is gekomen dank zij het veelvuldig gebruik van de sociale media, die minder sociaal zijn dan je zou willen. Het gescheld en getier op Twitter zijn niet van de lucht, terwijl Facebook zich mag verheugen in een snel groeiend leger van oplichters, die niet alleen naï eve maar ook hoog opgeleide FB’ers van hun geld af weten te helpen.

Hoewel alle social media in de Verenigde Staten zijn bedacht en ontwikkeld, bezet Nederland wereldwijd een koppositie als het gaat om het gebruik per hoofd van de bevolking. Dat heeft te maken met de zeer hoge internetdichtheid. In Nederland heeft 9 4 procent van de huishoudens een internetverbinding. Alleen in Denemarken, Zweden en Noorwegen is dit percentage nog hoger. In Duitsland, België en Frankrijk

schommelt het rond de 8 2 procent.Inmiddels stabiliseert het gebruik van Facebook, Twitter enzovoort wereldwijd. In Nederland kalft het al weer af. In 2012 dacht 47 procent van de bevolking dat social media steeds belangrijker zouden worden. Vorig jaar was dat 4 3 procent en in mei van dit jaar nog maar 36 procent.

Vooral Facebook begint terug te lopen. Scholieren en twintigers haken af omdat zij het bepaald niet vet cool vinden om met hun ouders en ook met opa en oma op hetzelfde netwerk te zitten. Maar ook Twitter verliest langzamerhand terrein. Zitten er op Facebook nog zes miljoen landgenoten, Twitter heeft 2,2 miljoen gebruikers, waarvan een kwart zakelijk is.

Van de manier waarop de meeste zakelijke gebruikers zich op Twitter manifesteren, word je niet bijster enthousiast. In verreweg de meeste gevallen beperkt het zich tot saaie mededelingen over hoe geweldig men met het eigen bedrijf bezig is. “Vandaag weer lekker hard gewerkt en goed gesprek met klant gehad”. Wow, denk je dan, dat is niet mis!

Het lijkt erop dat de enigen die é cht baat hebben bij de social media in eerste instantie de oprichters zijn ( Zuckerberg haalde 18 miljard dollar op bij de beursgang van FB, Dorsey en Williams scoorden 1.8 miljard met Twitter en de Oekraï ense Amerikaan Koum cashte 19 miljard dollar ( ! ) voor zijn gratis berichtendienst WhatsApp) . In tweede instantie zijn het de inmiddels talrijke cursus- en trainingbureaus die u en mij maar vooral zichzelf aan een hogere omzet en winst willen helpen.

Zoals gezegd, jeugd en jongeren hebben het al weer zo’n beetje gezien. En die hebben de toekomst, niet waar? «

COLOFONHet Ondernemersbelang van Zuid-Hollandse Eilanden/Hoeksche Waard verschijnt vijf keer per jaar.

Zesde jaargang, nummer 3, 2014

Oplage 3.500 exemplaren

CoverfotoBert van Reeuwijk, bedrijfsleider bij Ames Autobedrijf en Anna SchoutenFotografi e: Marco Magielse

UitgeverJelte HutNovema Uitgevers bvPostbus 309860 AA GrootegastWeegbree 19861 ES GrootegastT 0594 - 51 03 03F 0594 - 61 18 [email protected]

EindredactieBaukje BosmaT 0594 - 51 03 [email protected]

Regionale verbinderBert VredeveldT 0594 - 51 03 [email protected]

Website www.ondernemersbelang.nl

VormgevingSprog | strategie + communicatie

DrukScholma Druk, Bedum

Aan deze uitgave werkten mee:Ben van den AarssenHans BoutkanMaurice KlootsJeroen KuypersSonny LipsMarco MagielseAndré VermeulenWoordenzin.nl

AdreswijzigingenAdreswijzigingen, verandering van con-tactpersoon of afmeldingen kunt u per mail doorgeven aan Tiny Klunder, [email protected]. Vermeld s.v.p. ook de editie erbij, die vindt u bovenaan in het colofon.

ISSN: 2214-0603

Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of overgenomen zonder schriftelijke toestemming van de uitgever. De uitgever kan niet aanspra-kelijk worden gesteld voor de inhoud van de advertenties.

André Vermeulen / / info@ avoor.nl


COLUMN

UW NIEUWS IN HÉT ONDERNEMERSBELANG?Gaat u verhuizen, een nieuwe vestiging openen of heeft u een nieuw product? Laat het ons weten en mail uw persberichten naar: b.bosma@ ondernemersbelang.nl. Dan staat wellicht ook uw nieuws binnenkort in Hé t Ondernemersbelang.

SAS EVENTS VOOR LEUKE ACTIVITEITEN Bij SAS Events kunt u terecht voor uw bedrijfsuitje/ teambuildingsdag, familie- of vrien-dendag. Op de website ziet u in é é n oogopslag de leukste activiteiten en evenementen in de regio. Op de Zuid-Hollandse Eilanden worden bijzonder leuke activiteiten georganiseerd, voor zowel de bewoners als de toeristen. Om u een zoektocht te besparen naar een geschikte invulling van uw dag, heeft SAS Events de leukste activiteiten voor u verzameld. Wanneer uw bedrijf leuke activiteiten en/ of evenementen organiseert, dan kunt u deze door SAS Events laten promoten. Door het aanbieden van een breed assortiment, afwisselende activiteiten voor zowel de particuliere als zakelijke markt, is www.sas-events.nl dé website om uw activiteit te promoten en te verkopen. Wanneer u zelf wilt deelnemen aan é é n van de activiteiten, hoeft u alleen het boekingsformulier in te vullen. Neem snel een kijkje op de website voor het complete aanbod. SAS Events is op zoek naar bedrijven om mee samen te werken. Organiseert u een evenement/ activiteit, neem contact op voor de mogelijkheden via www.sas-events.nl of saskia@ sas-events.nl

DE KRIEKENBOOGERD WINT ZOOVER AWARD In DeFabrique in U trecht is in de cate-gorie campings een Zoover Award 2014 uitgereikt aan De Kriekenboogerd uit Oud-Beijerland. Familie Van der Pligt is zeer blij met de gewonnen Award: “Erg opvallend dat voor een groot deel de kleine campings in de prijzen zijn gevallen. Contact met de gasten en netheid staat bij veel gasten bovenaan hun lijstje”. De Kriekenboogerd eindigde als nummer 9 van beste campings in Nederland. Tijdens de uitreiking werden de beste 25 accom-modaties per categorie onderscheiden met een Zoover Award 2014 . In Nederland ontvingen 173 accommodaties een Award. Overijssel won de meeste Zoover Awards, namelijk 25. Friesland is goede tweede met 24 en 22 Awards gingen naar Drenthe. Opvallend is dat er op de Wadden 19 Awards werden vergeven. In Zuid-Holland werden de Award-winnaars het hoogst ge-waardeerd met een gemiddelde van 9 ,33. De Zoover Awards zijn in het leven geroe-pen als erkenning voor goed presterende vakantieaccommodaties in Nederland en daarbuiten. Nederlandse vakantiegangers beoordeelden dit jaar ruim 7500 Zoover-accommodaties. Dit jaar worden in zestig landen Zoover Awards uitgereikt. Voor het eerst zijn er ook Awards in kleinere categorieën zoals Vakantiehuizen, Villa’s en Kastelen vergeven. De uitslagen zijn te vinden op www.zooverawards.nl. Meer informatie: www.kriekenboogerd.nl

VERBAZING EN VERMAAK TIJDENS DAG VAN DE TECHNIEK GO-College organiseerde op vrijdag 23 mei de al-lereerste ‘Dag van de Techniek’ op Goeree-Overflakkee. Het technisch mbo-opleidingsinstituut hoopte hiermee mensen te enthousiasmeren voor de sector techniek, maar wilde vooral ook laten zien dat technische bedrijven op ons eiland heel veel te bieden hebben. Alle belangstellenden konden op 23 mei tussen 16.00 – 20.00 uur terecht bij vier technische bedrijven: Elektro Westhoeve (O uddorp), Goeree Staal (S tellendam) , Aquality (S tellendam) en SZHE Vlechtwerk B.V. (O oltgensplaat). Zo’n twintig mensen bezochten de bedrijven tijdens de Dag van de Techniek. J an de J ong, initiatiefnemer van de Dag van de Techniek en directeur-bestuurder van GO-College, is tevreden over het verloop van de dag. “Natuurlijk hoop je stiekem op meer bezoekers, maar voor een eerste editie van het evenement is dit zeker voldoende.”

SAS Events is opgericht door Saskia Wessel

KORT NIEUWS

HÉT ONDERNEMERSBELANG // EDITIE 03 • 20146

EUROPESE LEERLINGEN BEDENKEN OPLOSSING Dicht het gat tussen opleiding en maatschappij. Met die opdracht gingen 70 Europese leerlingen in Madrid aan de slag, tijdens de Europese Challenge van de Global Enterprise Project (w ww.globalenterpriseproject.eu) van J ong Ondernemen. Vanuit Nederland deden 5 leerlingen mee vanuit het Hoeksch Lyceum uit Oud-Beijerland. Ze wonnen daar de 1e en de 3e prijs. Het team European Game, met daarin de Nederlandse Noëlle Lageweg, kwam met de winnende oplossing. Het team bedacht het concept waarin leerlingen/ studenten via een competitieve game zichzelf beter zouden kunnen trainen en voorbereiden op een plek in de ondernemende wereld. Ook in het team Smooth, dat derde werd zat een deelnemer uit Nederland: Zynab Zia. Beide leerlingen zitten op het Hoeksch Lyceum in Oud-Beijerland. Ook docenten zouden bepaalde trainingen moeten krijgen om ook kennis te nemen van de aangevoerde ideeën en oplossingen. De jury bestond onder meer uit vertegenwoordigers van SAP Nederland, Philips en Smurfi t Kappa. De Europese GEP Challenge werd dit jaar voor de derde keer georganiseerd.

De winnaar van de Europese GEP Challenge 2014 : European Game, met Noelle Lageweg (d erde van links) van het Hoeksche Lyceum uit Oud-Beijerland.

NIEUWE LOCATIE TEAMSELECT UITZENDBUREAUNa enkele maanden van voorbereiding was het 17 maart 2014 dan eindelijk zo ver voor TeamSelect U itzendbureau. Een geheel gerenoveerd pand aan de Vlietkade te Oud-Beijerland werd op die dag de nieuwe locatie voor de vestiging van TeamSelect. Na de start aan de Molendijk en de afgelopen 13 jaar aan het Wilhelminaplein te Oud-Beijerland gevestigd te zijn geweest, werd het tijd voor verandering!Woensdag 4 juni 2014 vond er speciaal voor deze gelegenheid een feestelijke opening plaats. TeamSelect stelde de deuren open voor klanten, uitzendkrachten, buurtbewoners, familie en vrienden om kennis te maken met deze nieuwe locatie. De opening werd gepresenteerd door Jan Dirk Stouten (bekend van RTV Rijnmond) die korte interviews hield met o.a. eigenaresse Saskia Meijler en wethouder Henk Kievit. Ter afsluiting was er gelegenheid voor een borrel waar er met elkaar is getoast op een geslaagde opening en een succesvolle toekomst in het nieuwe pand!


NET ECHTHet plein van een scholengemeenschap voor vwo, havo en mavo. Leerlingen gebruiken hun pauze om te eten en drinken, maar vooral om samen te

klitten in groepjes. Hoewel er heus veel veranderd is, lijkt het op het schoolplein nog hetzelfde als toen ik vijftien was. Ik zie koplopers en volgers. Populaire mensen, alternatieve, drukke, stille, en vooral veel mensen die erbij willen horen. De meisjes in laatste-mode-broeken, haren in een staartje. De jongens in wijdvallende T-shirts en jeans. Hun lange armen slungelig langs hun lichaam. Ze zoeken contact met elkaar, maar wan-neer dat lukt, straalt de ongemakkelijkheid ervan af. Het is de grotemensenwereld in het klein.

Ik ben hier om, samen met iemand van Stichting Day for Change, een aantal vwo-klassen iets bij te brengen over microkrediet en ondernemerschap. Het begin van elk lesuur is rumoerig. Er wordt gegiecheld, mensen zitten omgedraaid. Het is geen ‘gewone’ les en voor sommigen is dat reden genoeg eens even lekker te ontspannen.

Wanneer collega Flora vertelt over armoede wordt het al snel stiller. J a, ze begrijpen wel dat lenen lastig is als je geen onderpand hebt. En ze zien in dat microkrediet voor heel veel mensen in de wereld betekent, dat ze vat op hun eigen leven kunnen krijgen. Dat ze daarmee zichzelf è n hun omgeving kun-nen ontwikkelen.

Ik leg uit dat de leerlingen zelf een plan gaan schrijven, waarmee ze microkrediet ( maximaal 30 euro, maar toch) gaan aanvragen om een onderneming te starten. Het verdiende geld wordt gebruikt voor microkredieten in het buitenland. Ik zie paniek bij de leerlingen. Hè ? Is dit voor een cijfer? Kunnen wij dat wel?

Ik vertel ze dat ze verder kunnen kijken dan cupcakes bakken en armbandjes maken. En dan slaat het om in enthousiasme. “Waar ben ik eigenlijk goed in?” hoor ik een meisje zich hardop afvragen. “Kan ik daar geld mee verdienen?”

Hun pitch doen ze over een paar weken bij de Rabobank. ”Sjee man”, zegt een lange slungel, “Het is net é cht! ””J a”, knik ik, “daar leer je het meest van.” En ik denk het weer: school is de grotemensenwereld in het klein. «

NIENKE VAN ‘T KLOOSTERK netter C ommunicatie

COLUMN


Wat er op de wegen rijdt is ver-antwoordelijk voor een niet gering deel van de uitstoot van broeikas-

gassen, dus is het logisch dat de politiek en de publieke opinie ook een belangrijk deel van de oplossing van de klimaatproblematiek en luchtkwaliteit van de autobranche verwachten. Er gebeurt genoeg. Tien jaar terug leek het nog sciencefiction dat hybride en elektrische voertuigen zo’n opmars zouden maken. Maar zoals altijd bedriegt de schijn ook hier enigszins.

NIET ALLEEN TECHNOLOGIE”In 2021 mogen nieuw ingezette personenvoer-tuigen gemiddeld nog maar 9 5 gram per kilo-meter uitstoten in Europa”, zegt Anna Schouten. Technologische ontwikkeling is maar een deel van de oplossing. Het gebruik van de auto is het andere deel van de oplossing. Hiermee bedoel ik de kilometrage en de rechtervoet. Motoren worden zuiniger, ook die met

conventionele aandrijving, de uitstoot per kilometer gaat omlaag; maar als we per saldo ook mé é r kilometers gaan rijden maakt dat voor het tegengaan van de totale emissies nog niets uit. Ten tweede is het belangrijk de juiste techniek te kiezen voor jouw persoonlijke mobiliteitsbehoefte. Alternatieven zoals groengas, elektrisch en hybride komen op de markt, maar met welke techniek minimaliseer je de impact op het milieu? Iemand die 15.000 km per jaar rondjes in de stad rijdt kan je niet vergelijken met een leaserijder die 4 5.000 km per jaar rijdt door heel Nederland. Tot slot mogen we ons niet blindstaren op de uitlaat. Als branche moeten we ook het rijgedrag zien te beï nvloeden en werknemers de mogelijk-heid bieden de auto af te wisselen met andere vormen van mobiliteit, zoals het openbaar vervoer en de fiets. Niet voor niets hebben we in de werkplaats elektrische transportfietsen staan, zelfs met een kratje erop, om het mak-kelijker te maken een koffer en een laptop mee

te nemen. J e kunt kiezen voor vervangend vervoer of een chauffeur die je thuisbrengt, maar het kan ook anders.”

DUURZAAMHEIDSSTRATEGIEAnna Schouten weet waarover ze praat. Ze was enkele jaren duurzaamheidsmanager bij auto-importeur Pon en ondersteunt daarin nu Amega Groep. In 2012 werd ze door de holdingdirectie aangeworven om de duur-zaamheidsstrategie van de diverse bedrijven vorm te geven. “Ik heb eerst in kaart gebracht wat er allemaal al gebeurde, en dat was best veel”, aldus Anna Schouten. “Er werd bijvoor-beeld al intensief aan afvalscheiding gedaan. Nu is onze doelstelling ons afval voor honderd procent te scheiden en te recyclen, maar wel op een efficiënte wijze. Het heeft natuurlijk geen zin als elke monteur voor elk snippertje papier naar de milieustraat moet lopen.” Ze benadrukt ook dat zij als duurzaamheids-expert niet alle oplossingen zelf bedenkt.

DUURZAAMHEID IS MEER DAN EEN PRODUCT:

Niet blindstaren op de uitlaat Ieder bedrijf doet tegenwoordig ‘iets’ aan duurzaamheid. Het is verleidelijk dat te beperken tot één goed zichtbaar aspect, maar echte en effectieve duurzaamheid omvat de hele bedrijfsvoering. Dat geldt zeker voor Volkswagendealer Ames Autobedrijf. Juist bij auto’s ligt het voor de hand te volstaan met elektrische of groengas auto’s, maar voor Ames is duurzaamheid méér dan een product. Het gaat om totale mobiliteit.


COVERINTERVIEW Tekst: Jeroen Kuypers // Fotografie: Marco Magielse

“Duurzaamheid moet je samen ontwikkelen en niet opleggen. Daarnaast zijn er hele goede ideeën in de organisatie en is het belangrijk deze te verzamelen. Ik kan wel iets bedenken, maar uiteindelijk moet het wel praktisch uitvoerbaar zijn op de werkvloer. Daarom zijn er verscheidene stuurgroepen waarin ideeën, ontwikkelingen in de markt en informatie worden verzameld en besproken.”

DE JUISTE BANDENSPANNINGHet adviseren van onze klanten om voor een duurzaam voertuig te kiezen is é é n, maar we willen veel meer zegt Bert van Reeuwijk, bedrijfsleider bij Ames Autobedrijf in Oud-Beijerland, “Neem de bandenspanning. Veel bestuurders controleren die niet of nauwelijks ( 60% van Nederland rijdt op verkeerde ban-denspanning) , terwijl de juiste bandenspanning bijdraagt aan een zuiniger brandstofverbruik en een geringere slijtage van de banden. Door een simpele handeling als de bandenspanning te vermelden op de factuur en ook te berekenen wat een verkeerde spanning de klant kost, in euro’s, hopen we die bewustwording te ver-groten.” Ook het ' Think Blue' programma van Volkswagen helpt de bestuurder van de auto met bespaartips om bewuster hiermee om te gaan. Een ander voorbeeld is de samenwerking met brandstofleveranciers en de regionale overheid. “Wij verkopen bijvoorbeeld auto’s op groengas, maar als er in de regio geen tanksta-tions zijn waar de bestuurders kunnen tanken wordt deze afvalbrandstof door de berijder niet

gekozen. J e kan de auto dus niet meer los zien van de brandstof. We denken daarom mee over de totale mobiliteit, inclusief waar er getankt kan worden. Omgekeerd investeert de eigenaar van een tankstation natuurlijk niet zomaar een paar ton als hij niet zeker weet dat er een minimaal aantal auto’s komt tanken. Het is een klassiek kip-en-eiverhaal, dat wij doorbreken door met alle betrokkenen afspraken te maken om zo gezamenlijk tot oplossingen te komen.”

DUURZAAMHEID IN DE SHOWROOM ”Duurzaamheid is een containerbegrip, ook in onze branche. De grootste uitdaging is het vertalen van abstracte duurzaamheid naar concrete klantbehoefte. Is de klant op de hoogte van onze duurzame productenport-folio? Welke mobiliteitsbehoefte heeft hij? Elektrisch wordt vaak overgeslagen, omdat een auto ook in de vakantie gebruikt wordt en het niet zeker is of de accu in het buitenland kan worden opgeladen. Belangrijk voor ons om te weten hoe goed de klant al geï nfor-meerd is”, zegt Bert van Reeuwijk. “Wij zien de klant steeds minder vaak in de showroom. Als hij komt heeft hij thuis zelf al op internet opgezocht wat er aan nieuwe modellen op de markt is gekomen. Hij heeft al min of meer in zijn hoofd wat hij wil. Belangrijk is dat we de klant van goed advies voorzien in een kort tijdsbestek. De ontwikkelingen gaan snel en elke dag zijn er nieuwe subsidies of zijn rege-lingen gestopt. Alleen al het bijhouden van de informatie en die vertalen naar de klantbe-

hoefte is elke dag een nieuwe uitdaging.

TOEGESPITSTDe duurzame mobiliteit zoals Ames die in beeld brengt wint echter veld. “Als we met een directie om tafel gaan, inventariseren we niet de behoefte aan auto’s maar die aan mobiliteit”, zegt Anna Schouten. “Bij een grote fleetklant brachten we bijvoorbeeld in kaart hoe vaak en hoe lang de medewerkers zich verplaatsten, of ze stadsritten of lange-afstandsritten maakten, veel thuis werkten of bij de klant op locatie. Pas als we dat weten brengen we een advies uit en kan de klant een wagenpark aanschaffen dat helemaal is toege-spitst op de behoeften van zijn organisatie en tegelijk energiezuinig en milieuvriendelijk. “

Een elektrische personenwagen en een bestelwagen die op aardgas rijdt zijn beide duurzame producten, maar een bedrijfswagen op diesel waarmee zuinig gereden wordt, door steeds op de snelheid, het opschakelen en de bandenspanning te letten, evenals door hem niet voor elk wissewasjes uit de garage te halen, is eigenlijk ook een duurzaam vervoermiddel. Bij duurzame mobiliteit gaat het evenzeer om het gebruik als om de techniek. “Ik stel daarom het gebruik van een voertuig heel vereenvou-digd voor”, besluit Anna Schouten. “J e stopt er brandstof in en er komt emissie uit. Eé n liter benzine is 2,4 kilo CO2. De opdracht is die zo efficiënt mogelijk te verbruiken, dus over zoveel mogelijk kilometers.” «


Samen voor een schone zaak

In Nederland zijn veel schoonmaak- en glazenwassers-bedrijven te vinden die staan voor kwaliteit en betrouw-baarheid. Bedrijven die beschikken over brede vakkennis, goed omgaan met hun personeel en netjes belasting betalen. Maar hoe zijn die te vinden? Sinds 2013 zijn ze gemakkelijk te herkennen aan het keurmerk van branche-

organisatie OSB. Een nieuw label, exclusief voor bedrijven die het goed doen! Zo hee� heel Nederland voortaan helder zicht op de kwaliteit en betrouwbaarheid van een schoonmaak- of glazen wassersbedrijf. Check dus altijd het OSB-Keurmerk. Wilt u meer weten over het keurmerk en de voorwaarden? Kijk op www.osb.nl

Hoe check je de kwaliteit van een schoonmaakbedrijf?

OSB13003-01_adv_240x335.indd 1 12-06-14 13:40


Beslag leggenWanbetalers zorgen voor veel ergernis. Soms zijn harde maatregelen nodig om een factuur betaald te krijgen, of om zekerheden veilig te stellen. Dat kan via het leggen van beslag op de activa van de schuldenaar zoals op zijn bezittingen, bankrekeningen en tegoeden.

Het leggen van beslag is laagdrem-pelig. Voordat je een procedure begint kun je aan de rechter

toestemming vragen om beslag te leggen op vermogensbestanddelen van de tegenpartij. Zo’n beslag noemt men conservatoir, Latijn voor ‘bewarend’.

Er zijn verschillende soorten beslag, maar in het kader van dit artikel zal ik alleen wat uit-leggen over het zogenaamde verhaalsbeslag: beslag op roerende zaken (i nboedel of voor-raden), onroerende zaken (g ebouw of stuk grond) of beslag onder derden (b anktegoed, openstaande facturen aan klanten, of salaris/uitkering) om je later uit de opbrengst daar-van te voldoen.

Het verlof, zoals die rechterlijke toestemming voor het beslag wordt genoemd, kan door een advocaat gevraagd worden door middel van een verzoekschrift. Het fi jne aan zo’n verzoekschriftprocedure is dat de tegenpartij meestal niet op het verzoek wordt gehoord. Als het verzoek aan de vormvereisten voldoet en er geen ‘luchtje’ aan kleeft, zal de rechter het gevraagde verlof afgeven.

De tegenpartij krijgt dus in de regel geen waarschuwing vooraf dat er beslag gelegd zal gaan worden, zodat hij niet snel alles kan verplaatsen of op naam van een ander kan zet-ten. Daarop zijn een paar uitzonderingen: als je verlof vraagt voor beslag op een periodieke uitkering (l oon, uitkering, managementfee) dan wordt de tegenpartij wel altijd van tevoren door de rechter gehoord.

Maar wat is nu eigenlijk een beslag? Verhaalsbeslag houdt meestal in dat de zaken gewoon onder de tegenpartij blijven rusten, maar dat hij deze niet mag verkopen, wegge-

ven of bezwaren (z oals een pandrecht of hypo-theek erop vestigen). In sommige gevallen kun je een bewaarder laten aanwijzen en worden de spullen bij de tegenpartij weggehaald en ergens opgeslagen.

Als de rechter toestemming geeft, bepaalt hij gelijk een termijn voor het instellen van de hoofdzaak (b odemprocedure of kort geding). Meestal is dit 14 dagen na beslaglegging. Als de dagvaarding niet binnen die termijn wordt uitgebracht, dan vervalt het beslag en is de beslaglegger aansprakelijk voor de door het beslag veroorzaakte schade. Die aansprakelijk-heid is er ook als de beslaglegger in de hoofd-zaak ongelijk krijgt en het beslag dus achteraf onterecht blijkt.

Na het winnen van de hoofdzaak wordt het ‘conservatoire’ beslag omgezet in een ‘execu-toriaal’ beslag, zodat je het beslag mag uitwin-nen. Bijvoorbeeld: de woning of aandelen verkopen, of betaling van klanten of de bank van de tegenpartij ontvangen. De opbrengst van die verkoop strekt dan in mindering op het bedrag dat de tegenpartij nog aan u moet betalen.

Het leggen van beslag is niet alleen een middel om te voorkómen dat de tegenpartij na een procedure geen verhaal meer biedt, maar ook een effectief middel om op korte termijn een oplossing te bereiken, waarbij je wat wissel-geld creëert voor eventuele onderhandelingen. De tegenpartij ervaart beslaglegging meestal als beschamend en wil graag dat de beslagen zo snel mogelijk worden opgeheven.

En wat nu als iemand anders beslag ten laste van u laat leggen? In dat geval kunt u een paar dingen doen. Als de vordering van de tegenpartij terecht is, kunt u een bankgarantie

aanbieden of een bedrag in depot storten, bijvoorbeeld op de derdenrekening van een advocaat of notaris. De beslaglegger moet het beslag dan gelijk opheffen. Als de vordering van de tegenpartij in uw ogen onjuist is, of als het beslag u onredelijk ernstig treft, kunt u in kort geding aan de rechter vragen het beslag op te heffen.

De mogelijkheid om direct beslag te laten leg-gen is een van de voordelen om incassozaken of een juridische discussie aan een advocaat uit te besteden. Hij weet de weg en kan op korte termijn zulke beslagen voor u leggen. «Menno de Neef

DE NEEF ADVOCATENSmidsweg 4 0, ’s-GravendeelPostbus 5227, 329 5 ZJ ’s-GravendeelTelefoon 078 - 673 10 8 3E-mail info@ deneefadvocaten.nlw w w . d e n e e f a d v o c a t e n . n l

KENNISPARTNER

Anjo Booda brengt het aan het eind van de bijeenkomst kernachtig onder woorden. “Het gaat om

samenwerken en verbinden.” Wat er aan die conclusie vooraf gaat: een boeiende gedachte-

uitwisseling over de toeristische kansen op de Zuid-Hollandse Eilanden.

Kansen die er volgens Albert Martinus volop zijn. In tal van rapporten worden imponerende

groeicijfers genoemd voor het gebied tot het jaar 2025. Alleen al

op Voorne-Putten wordt gerekend op een toenemende omzet in de toeristische sector van circa 4 miljoen euro per jaar. Niet enkel het kustgebied gaat profi teren. Ook in het achter-land liggen volop kansen. Martinus: “We zitten op goud.” Gastheer J an van Marion ziet de keerzijde van dergelijke optimistische meerja-renramingen. “Als je het geloven moet, hoeven we als toeristische ondernemers niets meer te doen. Maar je zult moeten blijven investeren en anticiperen op ontwikkelingen in de markt.”

KROKODILLENTRANENPrecies daar dreigt het mis te gaan. Natuurlijk zijn er toeristische ondernemers met een strategische visie, maar lang niet iedereen heeft zo’n toekomstperspectief ontwikkeld of voor ogen. Oorzaken: drukte van de dage-lijkse bedrijfsvoering, een typische doener als ondernemer, of omdat het succes ze in de hoogtijdagen vanzelf kwam aanwaaien. Doortimmerde ondernemersplannen of bedrijfsplannen zijn volgens Wendy Hofman vaak het ondergeschoven kindje. “En juist die koers is noodzaak om anticyclisch te inves-teren. Er moet een duidelijk beeld zijn van het terugverdienen van die investeringen. Door niet te bewegen, lukt het ondernemers vaak niet om aan te haken bij de nieuwe ontwikkelingen.” Anjo Booda signaleert nog een tekortkoming. “Klagende ondernemers in deze sector huilen krokodil-lentranen. Ze zijn vooral goed in het kopiëren van bestaande succesformules en zijn als de

dood zo bang dat een concurrent er met een idee van hen van door gaat. Ik mis bij veel toeristische ondernemers de bereidheid en het vermogen om samen te werken. Evenmin is er het besef om de eigen streek als een merk of een product te zien dat vermarkt moet worden.” Als wethouder in Strijen en als lid van het dagelijks bestuur

van het Samenwerkingsorgaan Hoeksche Waard (S OHW) heeft Wilko van Tilborg

dezelfde ervaringen. “Ik kom slecht bij ondernemers binnen.” Ernst-J an Klein: “J e moet zorgen dat je een eigen

identiteit hebt en een marketingplan, om je te kunnen onderscheiden. Hiermee

versterk je niet alleen je eigen onderneming maar juist het gehele gebied.”

ELKAAR VERSTERKENIn de Hoeksche Waard zijn niettemin hoop-volle ontwikkelingen in gang gezet. Onder de noemer Hoeksche Waardenmakerij hebben

DEELNEMERS

ANJO BOODADirecteur O2 Planrealisatie, Hellevoetsluis: “Ik mis bij veel toeris-tische ondernemers de bereidheid en het vermogen om samen te werken.” w w w . o 2 p l a n r e a l i s a t i e . n l

WILKO VAN TILBORGWethouder Strijen en en lid van het dagelijks bestuur Samenwerkingsorgaan Hoeksche Waard: “Het gaat erom dat alle bestaande en nieuwe initiatieven aan elkaar worden geknoopt.” w w w . s o h w . o r g

JAN VAN MARIONDirecteur Wapen van Marion, Oostvoorne: “Voor een gezinsvakantie heeft Voorne-Putten te weinig te bieden.” w w w . w a p e n v a n m a r i o n . n l

WENDY HOFMANDirecteur De Rode Draad | Organisatie, Marketing & Communicatie, Barendrecht: “Eerst moet je als gebied je onderscheidende kracht defi niëren.” w w w . d e r o d e d r a a d . n u

GEBIEDSMARKETING ZUID-HOLLANDSE EILANDEN: SAMEN WERKEN AAN EEN STERK MERK

‘Afzonderlijke parels aan elkaar rijgen tot een mooi snoer’ Hoe zet je gebieden als Hoeksche Waard, Voorne-Putten en Goeree-Overflakkee op de kaart? Die vraag legden we onlangs in het Wapen van Marion in Oostvoorne voor aan een aantal direct betrokkenen uit de toeristische sector in de regio. Een verhaal over nieuwe manieren van gebiedsmarketing en -ontwikkeling, slimme combinaties van samenwerken en financiering, meerwaarde creëren en kansen benutten.


RONDE TAFEL Tekst: Ben van den Aarssen // Fotografi e: Marco Magielse

ERNST JAN KLEINDirecteur Bres accommodaties, Mijnsherenland: “Ik proef terughou-dendheid als het gaat om ondernemen in een nationaal landschap.” w w w . b r e s a c c o m m o d a t i e s . n l

ALBERT MARTINUSVoorzitter Toeristisch Ondernemers Platform Voorne: “We zitten op goud.”

w w w . t o p v o o r n e . n l

JEROEN DEN HOLLANDERVoorzitter Verenigingen voor Eigenaren en Exploitanten van Recreatie Ondernemingen (VEERO), Ouddorp: “We zien vaak dat onder-nemers veel te weinig weten van hun collega’s.” w w w . v e e r o . o r g

WILLEM VAN EGMONDDirecteur camping De Krabbeplaat, Brielle: “We moeten ophouden elkaar als concurrent te zien.”

w w w . k r a b b e p l a a t . n l


circa vijftig ondernemers elkaar opgezocht om samen de kansen in de waterrijke zuidrand van het nationaal landschap te benutten. Hoewel het project nog in de kinderschoenen

staat is Wilko van Tilborg optimistisch. “We hebben ons in de Hoeksche

Waard lange tijd vooral gezien en geprofi leerd als een aantrekkelijk woongebied, voor de overloop uit

de Randstad en voor de forenzen uit Noord-Brabant die dichter

bij hun werk wilden wonen. Nu zijn we bezig met onze toeristische kansen te ontdekken en leren we over onze grenzen heen te kijken.” In de visie van Van Tilborg kan de lokale overheid enkel faciliteren. “Wij moeten zorgen dat overbodige regels worden weggenomen en het enthousiasme bij ondernemers niet afremmen.” Bijvoorbeeld de provinciale Nota Ruimte en Mobiliteit zit de ondernemersgeest nog te vaak in de weg. Van Tilborg wil in uitdagingen denken, niet in bedreigingen. “Ondernemers en overheid moeten samen zoeken naar een nieuwe manier van ge-biedsontwikkeling. Het gaat er om dat alle bestaande en nieuwe initiatieven aan elkaar worden geknoopt, zodat ze elkaar versterken en waarde toevoegen aan het gebied.” In die innovatieve privaatpublieke samenwerking is het volgens Albert Martinus zaak om op zoek te gaan naar creatieve vormen van fi nancie-ring om ondernemersplannen mogelijk te maken. “Nu zijn de indirecte kosten van veel plannen nog veel te hoog en moet er twee euro uitgegeven worden om een euro te verdienen. Zo’n aanpak houdt op de lange duur geen stand.”

LANGE ADEMGebiedsontwikkeling en -promotie is per defi nitie een zaak van lange adem. Albert Martinus: “J e moet elkaar als ondernemers en overheden eerst leren kennen en onderling vertrouwen opbouwen. Zoiets vraagt tijd, juist in een gebied waar samenwerken tot voor kort geen vanzelfsprekende zaak was.” J eroen den Hollander zet nog een stapje verder terug: de toeristische ondernemers moeten eerst elkaar leren kennen. De VEERO steekt volgens Den Hollander veel energie in juist het netwerken onder ondernemers en daarmee kennisver-groting van het gebied. “We zien vaak dat ondernemers veel te weinig weten van hun collega’s en daarmee ook de mogelijkheden en kwaliteiten binnen hun gebied onvoldoende kennen. Op die manier breng je niet de juiste boodschap en het juiste enthousiasme over op je gasten en dat is zonde.” Behalve om het leggen van verbindingen gaat het immers ook om het duidelijk benoemen van de eigen kracht, en het ontwikkelen van een strategie om de diverse doelgroepen te bereiken. Voor een versnipperd gebied als de Zuid-Hollandse

Eilanden valt het niet mee om samen op te trekken. De vraag is ook of dat moet, gezien de grote verschillen in geografi e, mentaliteit en cultuur. Anjo Booda: “Eé n overkoepelend pro-motieplan lijkt me niet reëel.” Ernst J an Klein zit op hetzelfde spoor. “Gebiedsontwikkeling moet hand in hand gaan met citymarketing. Elk dorp heeft zijn eigen intimiteit en eigen kracht.” Ook J an van Marion gelooft niet in

krachtenbundeling met bijvoorbeeld de Hoeksche Waard. “Ik denk dat het

verloren energie is. Wij vertellen hier het verhaal van de kust. Als je daar het binnenland bij

betrekt, vraag ik me af hoe puur je product en je identiteit nog is.

Volgens mij krijg je een onsamenhangend en contraproductief eindresultaat.” Willem van Egmond ziet evenmin meerwaarde in het samenwerken met bijvoorbeeld de Hoeksche Waard. ‘’Dat is appels met peren vergelijken.”

SLAPENDE GIGANTENDe Zuid-Hollandse Eilanden hebben in feite al tal van kansen voorbij laten gaan. Anjo Booda: “Een herkenbare merknaam ontbreekt.” De Hoeksche Waard en Voorne-Putten leggen het af tegen bijvoorbeeld het imago van Zeeland. Het is dan ook geen toeval dat een eiland als Goeree-Overfl akkee zich met haar promotie juist affi cheert als een onderdeel van de Zeeuwse Delta. De VVV van Ouddorp heeft de sprong over de huidige provinciegrenzen al gemaakt en werkt nauw samen met Schouwen-Duiveland. Middelharnis volgt meer en meer dezelfde strategie. Zuidelijk van de Hoeksche Waard plaatst ook de Brabantse Wal zich steeds duidelijker in de schijnwerper. In marketingtermen is Voorne-Putten als naam een onbeschreven blad en onbemind, hoewel er een prachtig aanbod aan water-sport, cultuur en erfgoed is met historische steden als Brielle en Hellevoetsluis. Kijk naar de overkant met de op de Zeeuwse Delta mee-liftende Goedereede en Middelharnis. Om het nog maar niet te hebben over Tiengemeenten als unieke attractie. J an van Marion durft kritisch in de spiegel te kijken. “Voor een gezinsvakantie heeft Voorne-Putten te weinig te bieden. Voor een weekeinde is het super. Maar ook ons imago kan nog veel verbeteren. We worden nog te vaak in verband gebracht met Rotterdam, Rozenburg en zijn industriële uitstraling.” Willem van Egmond noemt Voorne-Putten een soort Nederland in het klein. “We hebben binnenmeren, de zee met het strand, rivieren, historische stadjes, platteland en bossen. Spijkenisse profi leert zich meer en meer als winkelstad. We heb-ben samenwerking nodig om van het brede aanbod een succes te maken.” Wat volgens Van Egmond ook keihard nodig is: een slecht-weervoorziening. “Wat dat betreft verwacht ik ook meer van de overheid. Ze moeten niet

te snel ' nee-zeggen' als het gaat om planologische ontwikkelingen.”

TERUGHOUDENDHEIDIn en rond de gemeente Binnenmaas valt er volgens Ernst Jan Klein ook nog veel te winnen. Rond het familiepark Recreatieoord Binnenmaas in Mijnsherenland heeft hij een denkbeeldige cirkel van 4 0 kilometer getrokken, waarin de eerste potentiële doelgroep zit. Daarbuiten zit nog een schil die met een gerichte marke-tingcampagne bereikt zou kunnen worden. Klein mist een ondernemende overheid die ondersteunt en stimuleert. “De gemeente Binnenmaas heeft wel het lef gehad om te verzelfstandigen. Samen gaan wij de volgende stap zetten. Ik mag nu bijvoorbeeld nog geen elektronische reclamezuil langs de grote weg plaatsen, hoewel ook de gemeente daar zelf zijn voordeel mee zou kunnen doen. Over het algemeen proef ik een grote terughoudend-heid als het gaat om ondernemen in een nationaal landschap.” Klein pleit voor slimme combinaties tussen overheden en onderne-mers, op een bovenregionaal niveau. “Nu ben je nog te vaak afhankelijk van hoe de pet van een ambtenaar staat. Zonder brede samen-werking tussen ondernemers lukt het zeker niet. In Zundert is Anjo Booda bijvoorbeeld nauw betrokken bij een dergelijk initiatief. “J e zult als collectief moeten optreden en op lokaal en regionaal niveau afspraken maken met de overheid. Tussen een individuele ondernemer en het gemeentelijk bestuur zit te vaak oud zeer. Dat werkt niet als je je gebied op de kaart wilt zetten.”

KOPSTUKKENAls deskundige bij uitstek als het gaat om ge-biedsmarketing en -ontwikkeling weet Wendy Hofman dat het niet meevalt om ondernemers te betrekken bij plannen, hoeveel potentie ze ook op voorhand lijken te hebben. “J e hebt altijd een stuk of wat kopstukken, initiatoren die je mee krijgt, de rest wacht af. Die ambas-sadeurs heb je nodig. Zij moeten voorop lopen met de vlag.” Om daadwerkelijk succes te boeken met promotiecampagnes is het volgens Hofman een absolute voorwaarde om bij ieder-een het DNA van een gebied op het netvlies te hebben. “Eerst moet je als gebied je onderschei-dende kracht defi niëren, die gedragen wordt, pas dan kun je de koers uitzetten.” Daarbij moeten duidelijke keuzes gemaakt worden, ook door bestuurders. “J e zult moeten focussen en per doelgroep je strategie bepalen. Het publiek dat zich voelt aangetrokken tot onze historische stadjes is per defi nitie een andere groep dan de mensen die het strand bezoeken.”

VERNIEUWENDOm het gebied aantrekkelijker te maken voor de toerist zijn volgens J an van Marion


RONDE TAFEL

nieuwe soorten verblijfsaccommodaties nodig. “Wat je dus beslist niet moet doen is nog een bungalowpark erbij zetten. Als je dat doet bedreig je de huidige parken in hun bestaan en kom je als gebied in een negatieve spiraal terecht. Zoiets is bijvoorbeeld op de Veluwe gebeurd. Een sterk merk, maar de helft van de parken staat leeg.” Meer hotels zijn evenmin een optie. “Die zijn met name interessant voor de zakelijke markt.” Evenmin bieden de B & B’s van agrarische ondernemers soelaas.

“Dat zijn druppels op een gloeiende plaat.” Ondernemers moeten buiten

de bekende en bestaande paden durven denken, zegt Van Marion. “J e zult dingen moeten bedenken

die er nog niet zijn. Huisjes op het strand in Rockanje, vlotten in

het water, woonboten voor mijn part, zo lang het maar vernieuwend is.” Willem van Egmond is er al mee begonnen. Op camping De Krabbeplaat heeft hij vier Apart Cabins gerealiseerd, een mix van appartement en hotelkamer met de voorwaarden van een trek-

kershut. “We hebben geen behoefte aan meer van hetzelfde. J e moet als ondernemer proberen uniek te zijn. En we moeten ophouden elkaar als concurrent te zien.” Op de Kop van Goeree heb-ben volgens J eroen den Hollander ondernemers en overheid elkaar gevonden, na jaren waarin er totaal geen ontwikkeling mogelijk was. “Binnen enkele jaren komen er nieuwe en moderne hotelkamers en bungalows bij en krijgt ook een prominente partij als Roompot met Duinhille voet aan de grond op ons eiland. Voor de exploitatie van het Strandresort Ouddorp Duin komt er nog een grote lande-lijke speler bij. Deze ontwikkelingen heeft het eiland ook hard nodig want het toeristisch product heeft te lang stil gestaan.”

PARELSIn de Hoeksche Waard is met de Hoeksche Waardenmakerij de gebiedsmarketing in ieder geval in werking gezet. Goeree-Overfl akkee profi teert volop van de aanzuigende werking

van de Zeeuwse Delta. En Voorne-Putten? Kansen genoeg, zegt Wendy Hofman.

“Waarom zouden Hellevoetsluis en Brielle zich niet profi leren als twee vestingsteden op 1 eiland? Het is een kans om bijvoorbeeld de organisatie van de vestingstedendagen hiermee

naar zich toe trekken? De potentie is er! ” J eroen den Hollandser wijst op de mogelijke

komst van een groot aantal windturbines voor de kust, als bedreiging voor het toeristisch product. “U it vele onderzoeken blijkt dat de toerist die turbines niet op prijs stelt.” Albert Martinus gelooft in de kracht van het gebied. In gedachten trekt hij de lijn van Spijkenisse met funshopping, via de ruï ne van Heenvliet naar het historische Brielle, het strand en de duinen van Westvoorne, om via het oude Tinte en het beeldbepalende Hellevoetsluis terug te keren in het achterland. “We zitten op goud. Het is enkel zaak om al die afzonderlijke parels aan elkaar te krijgen tot een mooi snoer. Het verhaal moet naar buiten en op de goede manier verteld worden.” «


• 10 Multifunctionele conferentie-

ruimten met airconditioning en daglicht

• Gunstige ligging tussen wereldstad

Rotterdam en het mooie Zeeland

• Teambuilding activiteiten

• Persoonlijke Meeting Manager

• 139 hotelkamers met airconditioning

• Restaurant en Engelse pub

• Health Center met zwembad, sauna,

Turks stoombad en fi tness

• 200 gratis parkeerplaatsen

• Gratis draadloos internet door

het gehele hotel

• Business Corner

• Gouden Green key

Meet the difference!

CARLTON OASISCurieweg 1

3208 KJ SpijkenisseThe Netherlands

Tel: + 31 (0) 181 625 222Fax: + 31 (0) 181 611 094

[email protected]/oasis Welkom bij ”Kriekenboogerd”

2e Kruisweg 1A 3262 LM Oud-BeijerlandTel. 0186 - 61 57 32 of 06 - 57 34 30 89

www.kriekenboogerd.nl

- Sfeervol overnachten- Vergaderen- Plattelandscamping - B&B- Groepsaccommodatie - Workshops

Welkom bij ”Kriekenboogerd”












Camping

Honden zijn op de velden rood,geel en edelveld toegestaan * deze actie geldt niet bij verplaatsing op ons terrein

• Kindvriendelijke camping• Recreatieprogramma in de vakanties

(Kidsclub, Funclub, Kleuterklets enPopstars)

• Spannende, maar veilige speeltuin• Multi-functioneel speelveld• Bij alle velden is een

gemeenschappelijk veldje.• Verhuur skelters, fi etsen, boten, kano’s,

waterfi etsen etc.

• Verwarmde toiletgebouwen• Prachtige dierenweide• Eigen haven en volop viswater• Snackbar en Petit restaurant• Supermarkt• Alle plaatsen zijn voorzien van

16 amp stroom, rioolaansluiting,wateraansluiting, centraalantenne-systeem enWIFI draadloos internet

Faciliteiten op **** niveau

Oude Veerdam 4 | 3231 NC Brielle, Nederland T +31(0) 181 412 363 | F +31(0) 181 412 093 | www.krabbeplaat.com

Wat maakt de sta-caravan op camping De Krabbeplaat uniek?De Krabbeplaat ligt in een prachtige omgeving op een steenworp afstand van zee en grenzend aan een gebied met uitgestrekte polders, leuke dorpjes en historische stadjes, waaronder het gezellige Brielle. Of u nu jong bent of oud, een gezin hebt of samen bent, u voelt zich thuis op De Krabbeplaat.

Camping De Krabbeplaat is dé familiecamping op 4 1/2-sterren niveau in Zuid-Holland met talvan faciliteiten en gelegen in een prachtige omgeving.

Op camping De Krabbeplaat bent u écht met vakantie

Plaats nu eenstacaravan* en betaal slechts de helftvan het stageld!

PURE SMAKENRegelmatig gaan de chef-koks zelf op pad in de natuur om kruiden,

wilde bloemen en groenten te plukken en deze te gebruiken in de gerechten. Pure smaken maakt puur genieten! Wat dacht u van zeewierbrood met Sockeyezalmfilet met zilte groente en Brielse geweckte ui of een salade van ' Alles uit de zee' met dagverse producten uit de zee zoals schelpdieren, vis en zeewier. Als de keuze erg lastig is, verrast onze keuken-brigade u graag met een verrassingsmenu. Aan de minimensen is ook gedacht en staan er gerechten zoals scharrelkip, dagvisje en kinderhamburger op de kaart.

DUURZAME MATERIALENAan Zee Oostvoorne is gebouwd met natuur-lijke en duurzame materialen. De benodigde energie wordt opgewekt uit zon en wind en er wordt gekookt op hout (d us is er geen aansluiting voor gas nodig). Op het dak zijn zonnepanelen en zonneboilers geplaatst en naast het restaurant staan windmolens, waarmee voor het bedrijf de elektriciteit uit zonnewarmte en wind wordt gewonnen. Het

bedrijf is voorzien van een lage temperatuur verwarmings- en koelinstallatie die de nodige energie haalt uit de bodem: in de zomer wordt de warmte afgevoerd naar diepe bodemlagen om in de winter weer te worden gebruikt.

HELOFYTENVELDHet afvalwater wordt gezuiverd in een helofy-tenveld en het hemelwater wordt in de duinen gefiltreerd waardoor er geen rioolaansluiting nodig is. De verlichting wordt geleverd door ledlampen die gevoed worden door de winden zonne-elektriciteit.

ADEMBENEMENDHet gebouw bestaat uit een café / restaurantge-deelte, de keuken en een opslagruimte. Verder is er een buitensportfaciliteit aan de achter-zijde en op het dak staat een uitkijktoren. De uitkijktoren is een baken in het landschap, vanaf de parkeerplaats en in de wijde omtrek duidelijk zichtbaar. Deze toren is via een pad dat door het duin, over het dak van het restaurant voert en gemakkelijk bereikbaar. Ook voor mindervalide bezoekers. Het uitzicht is adembenemend.

MOGELIJKHEDENEr zijn vele mogelijkheden bij restaurant Aan Zee Oostvoorne. Teambuilding, feestavond, barbecue op het terras, rondleiding, vergadering of bruiloft? Informeer naar de vele mogelijkheden op deze unieke plek in Oostvoorne!Op maandag en dinsdag is het restaurant gesloten. Maar schijnt de zon tussen 1 maart en 1 oktober? Dan gaat het restaurant open van 11.00 - 16.00 uur voor warme en koude drankjes en diverse lunchgerechten. Carpe Diem! Vanaf maandag 21 juli tot maandag 1 september 7 dagen per week geopend vanaf 10.00 uur! «

Puur genieten aan zeeMidden in de natuur, waar de vogels het hoogste woord hebben en de konijntjes ’s ochtends vroeg over het terras huppelen, vindt u Restaurant Aan Zee Oostvoorne. Een duurzaam restaurant waar de gasten genieten van de prachtige natuur én de uitstekende gerechten, bestaande uit dagelijks verse producten, die op ambachtelijke wijze in de keuken zijn klaargemaakt.

RESTAURANT AAN ZEE OOSTVOORNEStrandweg 13233 CW OostvoorneTelefoon 018 1 - 8 2 09 9 0E-mail: info@ aanzeeoostvoorne.nlw w w . a a n z e e o o s t v o o r n e . n l


REPORTAGE

by

ClayIQ

Clay Deurbeslag

Clay Cilinder

ClayTag

Clay Repeater

My-Clay .com

Clay App

Recreatieondernemers en visie zijn geen vanzelfsprekendheid. Een enke-ling daargelaten. O2 Planrealisatie

ziet dat vrijwel dagelijks in hun werkzaamheden. In de huidige tijd is het scherp aan de wind zei-len. Het aantal gastnachten loopt terug, de gast boekt op het laatste moment, internet maakt de markt transparant en kwaliteit zichtbaar. Denk maar eens aan de populariteit van Zoover. Niet de bedrijfsfolder overtuigt de gast, maar de refe-renties op vergelijkingssites. Dit trekt een stevige wissel op de ondernemer. De ondernemer moet ondernemen, wachten op de gast is dodelijk. O2 Planrealisatie wordt benaderd met de vraag: ’Kunt u er voor zorgen dat de gasten weer bij ons komen?' , ' Kunt u het bestemmingsplan even re-gelen?' . Alsof de gast of een nieuw bestemmings-plan uit de hoge hoed getoverd kan worden.

”Wat we dan vaak zien, is dat een visie ont-breekt.” Wat voor bedrijf ben je?, wie zijn je gasten?, waar wil je naartoe met het bedrijf? en hoe ga je dat doen? Naast het beantwoorden van deze vragen is een bijkomende uitdaging dat in een aantal gevallen het ‘vet van de botten is’ en er vrijwel geen investeringen gepleegd kunnen worden. Dan wordt creativiteit het toverwoord.

'KUNNEN JULLIE ONS HELPEN'”Zo zijn we vorig jaar benaderd door een

ondernemer waarvoor onder meer door Kamer van Koophandel en ZLTO een businessplan was opgesteld. De voorspellingen kwamen helaas niet uit. Te weinig dagrecreanten en terugloop in de bezetting van de camping. Ondanks alle inspanningen. Daarnaast zaten ze vast met het bestemmingsplan. Ons stelden ze de simpele vraag: ' Kunnen jullie ons helpen?' Na een eerste analyse stelden we vast dat er oplossingen mogelijk zijn en zijn we de uitdaging aangegaan. Als we geen kansen zien laten we dit de onder-nemer ook weten en stappen we niet in. We zijn een tweesporenbeleid gaan voeren. Inzetten op het aantrekken van gasten, aanpakken van het bestemmingsplan. Samen met de ondernemer hebben we de visie voor het bedrijf scherper gezet. Dagactiviteit é n een camping in plaats van dagactiviteit met camping. Op deze manier is er voor elke doelgroep duidelijkheid en kunnen beide activiteiten van elkaar profi teren. We zien dit al terug in de resultaten. Een volledige bezetting van de camping tijdens de Hemelvaart. Ook hebben we op de camping de mogelijkheid gecreëerd om slaapfeestjes te organiseren en kun je slapen in het stro.”

TOEGEVOEGDE WAARDE Het bestemmingsplan heeft O2 Planrealisatie in goed overleg met gemeente opgepakt met als resultaat de eerste fase van de gewenste uitbrei-

dingsmogelijkheden. Ook hier werd duidelijk dat ondernemer en overheid geen gelukkige combi-natie is. De Ondernemer begrijpt de positie van de gemeente (l ees: ambtenaar) niet, de ambte-naar heeft geen gevoel bij ondernemerschap. Er ontstaat ruis met als gevolg frustratie aan beide kanten. “Wij weten dat onze toegevoegde waarde juist ligt in onze kennis van beide werelden en het vinden van de oplossingsrichting.”

ONDERNEMERSCOLLECTIEFVoor een groep ondernemers in de verblijfsrecre-atie treedt O2 Planrealisatie op als gesprekspartner naar gemeente. Doelstelling hierbij is om op een aantal hoofdthema’s afspraken te maken met de gemeente zodat de ondernemer kan ondernemen en de gemeente minder tijd kwijt is aan handha-ving. Een win-winsituatie waar zowel de gemeente als de ondernemers bij gebaat zijn. «

O2 Planrealisatie helpt recreatieondernemers vooruitO2 Planrealisatie is binnen de recreatiesector actief als realisator van nieuwe en uitbreiding van bestaande recreatiebedrijven, partner in het vinden van oplossingen op het gebied van conceptontwikkeling, bezettingsgraad, marktonderzoeken en ruimtelijke ordening. Zij werken samen en verbinden.

O2 PLANREALISATIETriathlonweg 303223 AN HellevoetsluisTelefoon: 018 1-39 8 8 69 / 06-2070308 2E-mail: info@ o2planrealisatie.nlw w w . o 2 p l a n r e a l i s a t i e . n l


REPORTAGE Tekst: Woordenzin.nl

KLAAS KNOT OVER DE BETEKENIS VAN DE KONING WILLEM I PRIJS:

Nederland blijft uitblinken in sectoren met Hollands GlorieDe Nederlandsche Bank bestaat in 2014 tweehonderd jaar. Ze werd opgericht door ‘koning-koopman’ Willem I, de vorst die meer dan wie ook besefte dat bedrijven het best gedijen in een maatschappij die optimale randvoorwaarden creëert voor het ondernemen. Twee eeuwen later is de naar hem genoemde prijs de meest prestigieuze onder-nemersprijs van ons land, ook wel genoemd ‘de Oscar van het bedrijfsleven’. De president van De Nederlandsche Bank is tegelijk de voorzitter van de Koning Willem I Stichting. De genomineerden en winnaars van dit jubileumjaar zijn volgens Klaas Knot illustratief voor de ongebroken innovatiekracht van het Nederlandse bedrijfsleven, ondanks zes jaar crisis.

Vroeger vond de uitreiking van de Koning Willem I Prijs in de Haagse Ridderzaal plaats. Die van 13 mei jl.

had als decor het gebouw van De Nederlandsche Bank, “maar dat had alles te maken met het jubileum van onze eigen instelling, die dit wel heel toepasselijk maakte,” zegt Klaas Knot. “Toekomstige bekroningen willen we toch vooral in het land laten plaatsvinden, zoals we dat twee jaar geleden op de Floriade in Venlo deden. Ondernemerschap heerst immers ook in het hele land. En de ondernemers etaleren hun prijs ook in hun eigen omgeving, zoals Wim van der Leegte deed door een spandoek te hangen op het hoofdkantoor van zijn VDL. Ik vond dat bijzonder omdat Van der Leegte toch een man is die al heel veel bereikt had.”

VOORBIJ DE VERZADIGINGKlaas Knot spreekt met trots over de Koning Willem I Stichting, een voorzitterschap dat hij als een van de weinige nevenfuncties bij zijn veeleisende presidentschap heeft geaccepteerd. “Veel verzoeken moet ik afhouden door mijn overvolle agenda, maar ik geloof sterk in het belang van deze prijs en elke keer als ik de resultaten van de vóórselectie zie passeren, sta ik weer verrast dat er zoveel fantastische bedrijven actief zijn in ons land.” De prijs is onderverdeeld in drie categorieën: een voor het grootbedrijf, een voor het MKB en een plaquette voor duurzaam ondernemerschap. In de laatste twee vind je vaak pioniers en andere nieuwkomers, in de eerste meestal bekende namen. “Bij de grotere bedrijven is de onderscheiding meer een oeuvreprijs, maar als het om innovatie gaat – het enige kenmerk dat niet met een ‘D’ begint, want de andere zijn daadkracht, durf, doorzettingsvermogen en duurzaamheid - tellen ze even hard mee. Grote bedrijven hebben eigen R & D afdelingen, maar moeten ook wel innoverend zijn om hun positie op de wereldmarkt te kunnen behouden. In dat laatste slagen ze nog steeds heel goed. Als Nederland de concurrentie met opkomende Aziatische en zelfs Afrikaanse landen niet meer aankon, zou ons bedrijfsleven niet 50% van zijn omzet uit de export halen en zouden we geen overschot van bijna 10% op de lopende rekening hebben. Toen ik de geselecteerde bedrijven onder de loep nam viel me op dat ze zeker mindere fases in hun bestaan hadden gekend. De verzadiging van markten is bijvoorbeeld een probleem waarmee veel grotere bedrijven vroeg of laat worden geconfronteerd. Maar het was ook duidelijk dat de meeste die slechtere tijden inmiddels achter zich

hadden gelaten en aan een nieuwe fase van groei waren begonnen. De toekomststrategie zag er goed uit. Het is ook opvallend dat alle drie de winnaars iets van Hollands Glorie vertegenwoordigen. FrieslandCampina zit in de agrofood, TexelEnergie in de windenergie en Kotug International is actief in de scheepvaart. Dat zijn drie typisch Hollandse sectoren waarin we internationaal uitblinken.”

VERBINDEND KARAKTERDuurzaamheid wordt apart gehonoreerd. Het bedrijf dat deze plaquette dit jaar won is een coöperatie die in 2007 op het eiland Texel van start ging. Gefrustreerd over de onmogelijkheid voldoende energie uit hernieuwbare bronnen te kunnen krijgen, sloeg een aantal ondernemers en particulieren de handen ineen en ging zelf groene stroom en biogas aankopen. De initiatiefnemer – een succesvolle loodgieter – liet er de nieuwbouwplannen van zijn eigen bedrijf zelfs voor schieten. Inmiddels produceert TexelEnergie ook zelf windenergie. Daarmee lijkt dit bedrijf een voorafschaduwing van de decentrale en duurzame manier waarop in de nabije toekomst overal energie zal worden opgewekt en verhandeld. Geldt de bekroning echter niet evenzeer de ondernemersvorm als de duurzame aanpak? “Nee,” antwoordt Klaas Knot. “Als jury hebben we geen enkele voorkeur voor een bepaalde rechtsvorm. NV, BV of eenmanszaak – dat is ons allemaal gelijk. Het feit dat er dit jaar twee coöperaties zijn bekroond – Friesland Campina is er immers ook een – is louter toeval. Er zijn evengoed succesvolle en minder succesvolle coöperaties, zoals dat ook geldt bij andere organisatievormen als NV’s, BV’s en eenmanszaken. En we houden elk bedrijf even streng langs de meetlat van de vijf kernwaarden van de Koning Willem I Prijs. Maar wat we ook hebben weten te waarderen is het verbindende karakter van de aanpak van TexelEnergie.

Ze bevordert de harmonie tussen alle betrokken partijen, en dat is een element waar we in dit deel van Europa via het Rijnland Model traditioneel veel waarde aan hebben gehecht, en nog altijd hechten.”

STERKE FUNDAMENTEN EN EEN STERKE ONDERNEMERSGEESTWat het meest wordt beloond via de Koning Willem I Prijs is de inzet van de ondernemer zelf, de man of vrouw die de onderscheidende karaktertrekken van het bedrijf belichaamt. “Succesvol ondernemen is toch steeds een kwestie van bloed, zweet en tranen,” zegt Klaas Knot, “van going the extra mile. Voor sommigen lijkt die inzet niet op te wegen tegen de relatief hoge loonkosten ten opzichte van andere delen van de wereld, maar mede dankzij ons innovatief vermogen is ook de kwaliteit van onze producten hoog, en dat maakt ze zeer gewild. Sommige traditionele sectoren, zoals de textiel en de grote scheepsbouw, zijn uit ons land verdwenen, maar in de niches daarvan spelen we juist een belangrijke rol.. In nieuwe sectoren, zoals de creatieve industrie, komen we sterk op. Een stad als Amsterdam loopt op dat vlak zelfs wereldwijd in de voorhoede . Het Nederlands bedrijfsleven toont zich telkens van zijn flexibele kant met een open manier van denken en blijkt steeds in staat waar nodig de bakens te verzetten. Ik ben ervan overtuigd dat de kwaliteit van onze beroepsbevolking en ons openbaar bestuur ondernemers helpt die beslissingen te nemen en kapitaal daarvoor te investeren. In de ranglijst die het World Economic Forum in Davos jaarlijks opstelt staat Nederland steevast bij de eerste tien landen. Het resultaat van die combinatie van sterke fundamenten en een sterke ondernemers-geest zie ik om de twee jaar weerspiegeld in de genomineerden voor de Koning Willem I Prijs. Ik kijk nu al uit naar 2016.” «

“Bij de grotere bedrijven is de onder-

scheiding meer een oeuvreprijs”

“Succesvol ondernemen is toch steeds een kwestie van bloed, zweet en tranen”

PLUS Tekst: Jeroen Kuypers // Fotogra� e: Marco Magielse


Vroeger vond de uitreiking van de Koning Willem I Prijs in de Haagse Ridderzaal plaats. Die van 13 mei jl.

had als decor het gebouw van De Nederlandsche Bank, “maar dat had alles te maken met het jubileum van onze eigen instelling, die dit wel heel toepasselijk maakte,” zegt Klaas Knot. “Toekomstige bekroningen willen we toch vooral in het land laten plaatsvinden, zoals we dat twee jaar geleden op de Floriade in Venlo deden. Ondernemerschap heerst immers ook in het hele land. En de ondernemers etaleren hun prijs ook in hun eigen omgeving, zoals Wim van der Leegte deed door een spandoek te hangen op het hoofdkantoor van zijn VDL. Ik vond dat bijzonder omdat Van der Leegte toch een man is die al heel veel bereikt had.”

VOORBIJ DE VERZADIGINGKlaas Knot spreekt met trots over de Koning Willem I Stichting, een voorzitterschap dat hij als een van de weinige nevenfuncties bij zijn veeleisende presidentschap heeft geaccepteerd. “Veel verzoeken moet ik afhouden door mijn overvolle agenda, maar ik geloof sterk in het belang van deze prijs en elke keer als ik de resultaten van de vóórselectie zie passeren, sta ik weer verrast dat er zoveel fantastische bedrijven actief zijn in ons land.” De prijs is onderverdeeld in drie categorieën: een voor het grootbedrijf, een voor het MKB en een plaquette voor duurzaam ondernemerschap. In de laatste twee vind je vaak pioniers en andere nieuwkomers, in de eerste meestal bekende namen. “Bij de grotere bedrijven is de onderscheiding meer een oeuvreprijs, maar als het om innovatie gaat – het enige kenmerk dat niet met een ‘D’ begint, want de andere zijn daadkracht, durf, doorzettingsvermogen en duurzaamheid - tellen ze even hard mee. Grote bedrijven hebben eigen R & D afdelingen, maar moeten ook wel innoverend zijn om hun positie op de wereldmarkt te kunnen behouden. In dat laatste slagen ze nog steeds heel goed. Als Nederland de concurrentie met opkomende Aziatische en zelfs Afrikaanse landen niet meer aankon, zou ons bedrijfsleven niet 50% van zijn omzet uit de export halen en zouden we geen overschot van bijna 10% op de lopende rekening hebben. Toen ik de geselecteerde bedrijven onder de loep nam viel me op dat ze zeker mindere fases in hun bestaan hadden gekend. De verzadiging van markten is bijvoorbeeld een probleem waarmee veel grotere bedrijven vroeg of laat worden geconfronteerd. Maar het was ook duidelijk dat de meeste die slechtere tijden inmiddels achter zich

hadden gelaten en aan een nieuwe fase van groei waren begonnen. De toekomststrategie zag er goed uit. Het is ook opvallend dat alle drie de winnaars iets van Hollands Glorie vertegenwoordigen. FrieslandCampina zit in de agrofood, TexelEnergie in de windenergie en Kotug International is actief in de scheepvaart. Dat zijn drie typisch Hollandse sectoren waarin we internationaal uitblinken.”

VERBINDEND KARAKTERDuurzaamheid wordt apart gehonoreerd. Het bedrijf dat deze plaquette dit jaar won is een coöperatie die in 2007 op het eiland Texel van start ging. Gefrustreerd over de onmogelijkheid voldoende energie uit hernieuwbare bronnen te kunnen krijgen, sloeg een aantal ondernemers en particulieren de handen ineen en ging zelf groene stroom en biogas aankopen. De initiatiefnemer – een succesvolle loodgieter – liet er de nieuwbouwplannen van zijn eigen bedrijf zelfs voor schieten. Inmiddels produceert TexelEnergie ook zelf windenergie. Daarmee lijkt dit bedrijf een voorafschaduwing van de decentrale en duurzame manier waarop in de nabije toekomst overal energie zal worden opgewekt en verhandeld. Geldt de bekroning echter niet evenzeer de ondernemersvorm als de duurzame aanpak? “Nee,” antwoordt Klaas Knot. “Als jury hebben we geen enkele voorkeur voor een bepaalde rechtsvorm. NV, BV of eenmanszaak – dat is ons allemaal gelijk. Het feit dat er dit jaar twee coöperaties zijn bekroond – Friesland Campina is er immers ook een – is louter toeval. Er zijn evengoed succesvolle en minder succesvolle coöperaties, zoals dat ook geldt bij andere organisatievormen als NV’s, BV’s en eenmanszaken. En we houden elk bedrijf even streng langs de meetlat van de vijf kernwaarden van de Koning Willem I Prijs. Maar wat we ook hebben weten te waarderen is het verbindende karakter van de aanpak van TexelEnergie.

Ze bevordert de harmonie tussen alle betrokken partijen, en dat is een element waar we in dit deel van Europa via het Rijnland Model traditioneel veel waarde aan hebben gehecht, en nog altijd hechten.”

STERKE FUNDAMENTEN EN EEN STERKE ONDERNEMERSGEESTWat het meest wordt beloond via de Koning Willem I Prijs is de inzet van de ondernemer zelf, de man of vrouw die de onderscheidende karaktertrekken van het bedrijf belichaamt. “Succesvol ondernemen is toch steeds een kwestie van bloed, zweet en tranen,” zegt Klaas Knot, “van going the extra mile. Voor sommigen lijkt die inzet niet op te wegen tegen de relatief hoge loonkosten ten opzichte van andere delen van de wereld, maar mede dankzij ons innovatief vermogen is ook de kwaliteit van onze producten hoog, en dat maakt ze zeer gewild. Sommige traditionele sectoren, zoals de textiel en de grote scheepsbouw, zijn uit ons land verdwenen, maar in de niches daarvan spelen we juist een belangrijke rol.. In nieuwe sectoren, zoals de creatieve industrie, komen we sterk op. Een stad als Amsterdam loopt op dat vlak zelfs wereldwijd in de voorhoede . Het Nederlands bedrijfsleven toont zich telkens van zijn flexibele kant met een open manier van denken en blijkt steeds in staat waar nodig de bakens te verzetten. Ik ben ervan overtuigd dat de kwaliteit van onze beroepsbevolking en ons openbaar bestuur ondernemers helpt die beslissingen te nemen en kapitaal daarvoor te investeren. In de ranglijst die het World Economic Forum in Davos jaarlijks opstelt staat Nederland steevast bij de eerste tien landen. Het resultaat van die combinatie van sterke fundamenten en een sterke ondernemers-geest zie ik om de twee jaar weerspiegeld in de genomineerden voor de Koning Willem I Prijs. Ik kijk nu al uit naar 2016.” «

“Bij de grotere bedrijven is de onder-

scheiding meer een oeuvreprijs”

“Succesvol ondernemen is toch steeds een kwestie van bloed, zweet en tranen”

PLUS Tekst: Jeroen Kuypers // Fotogra� e: Marco Magielse


Hoeksche Waard: samen op weg naar een vitale en economisch sterke regio

Met het Uitvoeringsprogramma 2015-2018 zet Samenwerkingsorgaan Hoeksche Waard (SOHW) de lijnen uit voor de toekomst. Een gesprek met regiosecretaris Gert-Jan Metselaar. “Alleen door een

integrale aanpak kun je de Hoeksche Waard toekomstbestendig maken.”


DE MARKTDe strategische ligging van de Hoeksche Waard vlakbij de stedelijke netwerken van de Randstad en het Rotterdamse havencom-plex biedt kansen. Om die kansen daadwer-kelijk te benutten moet de Hoeksche Waard beter in de markt worden gezet.

DE VISIEOm de Hoeksche Waard prominent op de kaart te krijgen is meer samenwerking nodig tussen overheid, ondernemers en het maat-schappelijk middenveld. Ook teruglopende overheidsfi nanciën en demografi sche ont-wikkelingen als ontgroening en vergrijzing vragen om een slagvaardig antwoord, zodat de streek ook in de toekomst economisch vitaal en leefbaar blijft.

DE SAMENWERKINGSamenwerkingsorgaan Hoeksche Waard behartigt de gemeenschappelijke regionale belangen van de vijf gemeenten in het werk-gebied en fungeert als aanjager van integrale gebiedsontwikkeling. De samenwerking zorgt ervoor dat gemeenten taken effectiever en effi ciënter kunnen uitvoeren en het biedt kansen voor meer professionaliteit. De eerste stap: alle betrokken partijen samen aan tafel krijgen en de regionale opgaven omzetten in concrete actieplannen.

De opgaven liegen er niet om. Samen op weg naar een vitale en economisch sterke regio. Het klinkt mooi en papier

is geduldig. Maar hoe doe je dat? In een tijd waarin de fi nanciële middelen schaars zijn en de rol van de overheid verandert, wordt steeds meer overgelaten aan de samenleving. Een omslag die het nodige vraagt van de vijf gemeenten in de Hoeksche Waard, zowel op bestuurlijk als ambtelijk niveau, maar zeker ook van ondernemers die blij zijn dat hun bedrijf de economische crisis heeft doorstaan. Gert-J an Metselaar windt er geen doekjes om: het gaat om een enorme uitdaging, voor alle betrokkenen. Van dezelfde ondernemers, zowel in de toeristisch-recreatieve sector als daarbuiten, wordt een extra inspanning gevraagd. Meteen schetst Metselaar de moeilijkheidsgraad van die missie. “Veel onderne-mers zijn, terecht of onterecht, uitsluitend bezig met het eigen bedrijf.”

OPTIMISTISCHMag je dan van ondernemers op dit moment een stra-tegische visie op integrale gebiedsontwikkeling ver-wachten? We vragen het Metselaar. Het antwoord is duidelijk. “Alleen kunnen de gemeenten het niet, we zullen het dus samen moeten doen.” Wel is Metselaar optimistisch gestemd. Veel is al bereikt. De samen-werking op diverse beleidsterreinen levert al meer-waarde op voor bewoners en bedrijven. Ook gingen de handen van ondernemers vorig jaar op elkaar voor het aangepaste uitgiftebeleid voor bedrijventerreinen. Metselaar: “We willen meer vraag gestuurd werken: maak het mogelijk wanneer een ondernemer liever wil uitbreiden bij de kern waar hij zit.” Ook wordt actiever ingezet op acquisitie, om grotere bedrijven naar de regio te halen. “Grote ondernemingen werken als trekkers voor veel andere, kleinere bedrijven. We denken na over clustervorming, zodat bedrijven denken: daar wil ik graag bijzitten. Het vliegwiel moet in gang worden gezet.”

VERBINDENVraagstukken houden niet op bij de gemeentegrens. Ook is het zaak om vooruit te denken. Ruimtelijke ordening en economie in een nieuwe werkelijkheid, zo wordt dat volgens Metselaar genoemd. De marsroute is bepaald. Zo ligt er de Structuurvisie Hoeksche Waard en is er Het Pact van de Waard. Het regionale toekomstperspectief is in kaart gebracht. Nu moet de strategie gekoppeld worden aan concrete uitvoe-ringsplannen. Om daar een succes van te maken is meer regionale samenwerking nodig, en een actieve rol voor ondernemers en het maatschappelijk mid-denveld. In het U itvoeringsprogramma 2015 – 2018 wordt dit in beeld gebracht. De opdracht: alle losse ideeën inhoudelijk uitwerken en met elkaar verbin-den, prioriteiten bepalen en voldoende draagvlak vin-den in de volle breedte van de regionale samenleving. Metselaar noemt het pionieren: “We moeten elkaar opzoeken, nieuwe coalities vormen en over grenzen heen leren kijken.”

DIALOOGTAFELSDe komende maanden staan in het teken van

het opstellen van het U itvoeringsprogramma 2015-2018 , het nieuwe meerjarenplan waarin de vijf deelnemende gemeenten zich verplichten om samen het hoofd te bieden aan alle economische en maatschappelijke ontwikkelingen die op de streek afkomen. Vergrijzing, ontgroening, de decentrali-saties binnen het sociaal domein. Demografi sche ontwikkelingen en veranderingen die onomkeerbaar zijn, welk antwoord je ook verzint. Waar het volgens Metselaar om gaat: tijdig maatregelen nemen, zodat de leefbaarheid en de economische vitaliteit van het gebied ook in de verdere toekomst gewaarborgd is. De eerste aanzetten zijn gegeven, met de zogeheten dialoogtafels waarin tal van partijen gezamenlijk optrekken. De woningbouwcorporatie, de zorgsector, de ondernemersvereniging, de agrarische sector, onderwijs, iedereen die zich betrokken voelt bij de toekomst van het gebied. Eind februari plaatsten de deelnemende organisaties hun handtekening onder het Pact van de Waard, waarin de plannen staan omschreven om de consequenties van vergrijzing en ontgroening aan te pakken. Metselaar is positief over dit marktberaad. “Alleen door integrale oplossingen kun je de Hoeksche Waard toekomstbestendig maken. Het gaat over het bouwen van levensloopbe-stendige woningen, het behouden van voorzieningen in de kernen, het op elkaar afstemmen van welzijn en zorg, maar ook over een effectieve en effi ciënte inzet van beschikbare menskracht en fi nanciën.”

AMBITIEDe Hoeksche Waardenmakerij is volgens Metselaar een ander voorbeeld van succesvolle samenwerking tussen partijen. In dit pilotproject wordt in de zuid-rand van het gebied alle ruimte geboden voor initia-tieven vanuit ondernemers en de samenleving, met een overheid die op de achtergrond vooral faciliteert. Agrariërs hebben zich inmiddels verenigd in collec-tieven, om de kansen te benutten die het Europese Gemeenschappelijke Landbouwbeleid biedt. Ook het bevorderen van biodiversiteit behoort tot de speerpunten, bijvoorbeeld door in het oog springend akkerrandenbeheer. Een netwerk van wandelroutes door het boerenland zal het gebied voor de toerist nog aantrekkelijker maken. Metselaar pleit voor lef en ambitie. “De landbouw is de economische motor van onze regio en staat zelfs Europees bekend om de innovatieve productiemethoden. Chips, gemaakt van aardappelen uit de Hoeksche Waard, ligt tegenwoor-dig op Schiphol en gaat van daaruit de hele wereld over. In mijn beleving doen we nog steeds veel te weinig met die kracht. We moeten nog meer durven uitdragen dat we een vitaal ondernemersklimaat hebben met bijzondere bedrijven, een toonaange-vend akkerbouwgebied en een landschap dat hé é l vé é l recreatieve waarde heeft.”

BEELDMERKMet name op het gebied van recreatie en toerisme valt volgens Metselaar nog een fl inke slag te maken. Tiengemeten heeft ondertussen landelijke allure. Ook is in de rest van de Hoeksche Waard het nodige geï n-vesteerd in het opzetten en uitbreiden van het fi ets-knooppuntennetwerk, wandelpaden en kanoroutes.

Daarnaast is de landschappelijke kwaliteit verbeterd. “Nu zijn de ondernemers aan zet. Zij zijn de ambassadeurs van het gebied en moeten de streek door krachtenbundeling beter in de markt zetten.” Naast het ontwik-kelen van meer ( originele) verblijfsrecre-atie ziet Metselaar vooral kansen in het realiseren van recreatieve arrangementen. Ook hier zijn de eerste stappen gezet: het Museum Hoeksche Waard ( voormalig Streekmuseum Hoeksche Waard) biedt bij-voorbeeld het Leeuwenstein-arrangement, waarin ook het Natuurbezoekerscentrum Klein Profi jt en de gerenoveerde molen van Goidschalxoord participeren. Het recent ontwikkelde Eropuit Magazine werd in de omliggende regio’s verspreid. Wat Metselaar betreft kan het merk Hoeksche Waard nog veel beter en breder in de markt worden gezet. Ook het reguliere bedrijfsleven kan daar volgens hem een steentje aan bijdragen. “Bijvoorbeeld door het beeldmerk van de streek op verpak-kingen en andere communicatie uitingen te zetten. Aan je klanten laten zien dat je in de Hoeksche Waard gevestigd bent, met trots de unieke identiteit van het gebied uitdragen, daar begint het mee.”

w w w . s o h w . o r g «


INTERVIEW Tekst: Ben van den Aarssen // Fotografi e: Maurice Kloots

Een stap verder

De rode draad in 25 jaar dienstverleningVisser & Visser bestaat 25 jaar! In een kwart eeuw zijn wij gegroeid van plaatselijk accountantskantoor tot een landelijk actieve adviesgroep met meer dan 200 medewerkers. Ons dienstenpakket omvat accountancy, audit, belastingadvies, salaris en hrm en tal van aanvullende specialismen. Wat niet is veranderd? Onze aanpak: inspirerend ondernemen, samen met u als ondernemer. Wilt u eens ervaren wat dit betekent voor uw bedrijf? Maak een afspraak met één van onze onderstaande vestigingen.

Koningin Julianaweg 56, 3241 XC MIDDELHARNISTelefoon: 0187 61 73 [email protected]

Maseratilaan 12, 3261 NA OUD-BEIJERLANDTelefoon: 0186 89 08 [email protected]

Boonsweg 41a 3274 LH Heinenoord T 0186 769 061 E [email protected] W www.dbworkwear.nl

Werkkleding, Bedrijfskleding &

Persoonlijke Beschermings Middelen

Industrie Bouwnijverheid

Logistiek Agrarisch

Horeca Zorg Wellness Corporate

Looking better, feeling safe

ndernemen zonder zor enns doe s oor d en kos en e es aren

door HR-processen s mmer e or an seren en door a e ‘randzaken’ rondom medewerkers

anden e nemen zor en er oor da w personeelsadministratie, -beleid en

processen altijd op orde z n

• d seren en m emen eren an ro es er e er n en

• an ren en an s r r n w ersonee s ro essen

• d seren en m emen eren an rak s e ns r men en en e oo s

• o s o e rea seren an d en kos en es ar n en

• a e n es er n een o e ons an en a o n an s ar e en

• a eren an onders e n n w o era one e ro essen

• o s o e o doen aan a e e we re e e n rondom

ersonee

erzor en desk nd ad es m emen a e en ro e e d nok ondernemen zonder zor en eem dan

on a o me Astrid Roodbol –

as r d rood o mk ad es n ood o ad n nked n om n as r drood o

Roodbol MKB AdviesMens & Organisatie

Meer doen met minder!

Wat doen wij?Het werk nóg slimmer en goedkoper organiseren in uw bedrijf.

Onze resultaten?• heldere werkprocessen• zonder fouten en verspilling• snel en efficiënt• focus op waarde voor de klant

Uw voordelen?• besparingen in middelen, tijd en dus kosten• lage investering: geen hoge consultancy

tarieven

Hoe doen wij dit?Door middel van onder andere:Quick scans uitvoeren – Analyseren – Advis-eren – Invoeren – Begeleiden van projecten en verandertrajecten.

Wilt u ook meer kunnen doen met minder? Neemt u dan contact op met Astrid Roodbol.

M: 06 – 509 36 656E: [email protected]: @RoodbolMKBadvL: nl.linkedin.com/in/astridroodbol/

Altijd op de hoogte over alle HR-processen, HR-documenten en regelgeving voor maar € 495,- ex BTW per jaar met up-to-date informatie! Overzichtelijk en altijd actueel. Een onmisbaar online self service pakket voor de ondernemer met personeel. Bel voor informatie 06-50936656 of mail naar [email protected].


WIL JE DE BESTE ZIJN?

Helaas, dat is niet goed genoeg!De strategie van een klant was het beste bouwbedrijf te worden. Echter, competitie om enkel en alleen de beste te zijn maakt eenheidsworst. Want wat is de definitie van ‘beste bouwbedrijf’? Wie bepaalt dat?

M ike D reisch is een ervaren M anagement C onsultant en zelf standig ondernemer. N a zijn M aster opleiding aan N ijenrode U niversiteit is de heer D reisch meer dan 2 0 jaar commercieel directeur geweest van diverse bedrijven in zowel de zakelijke- als consumentmarkt.

Bedrijfsoverdracht: wacht niet te lang!Onlangs stond politiek Den Haag weer even op z'n kop wegens een suggestie van Staatssecretaris Wiebes om de zogenaamde bedrijfsopvolgingsregeling bij schenken en overlijden te versoberen of zelfs af te schaffen.

Na een kort en hevig protest van onder andere MKB-Nederland, VNO-NCW é n de politiek zelf werd

de berichtgeving weer genuanceerd. Maar u weet net zo goed als ik: waar rook is...

BEDRIJFSOPVOLGINGSREGELING: IETS VOOR U?Als u de aandelen van uw B.V. wilt overdragen aan een volgende generatie dan bent u in prin-cipe 25% inkomstenbelasting verschuldigd over de meerwaarde op die aandelen. In de situatie dat de aandelen worden geschonken of vererven is tevens (v eelal 20%) schenk- of erfbelasting verschuldigd. Al met al een dure aangelegenheid die een bedrijfsopvolging fl ink kan bemoeilijken. Om die reden heeft de wetgever bepaald dat geen inkomstenbe-lasting verschuldigd is als aandelen worden geschonken c.q. vererven in het kader van een bedrijfsoverdracht. Oftewel, als de B.V. een onderneming drijft, kan de inkomsten-belastingclaim op de aandelen worden door-geschoven. Voor de schenken erfbelasting gelden in dat geval interessante vrijstellingen (€ 1.04 5.611 geheel vrij en het meerdere daarboven is voor 8 3% vrijgesteld). Het is

daarom de moeite waard om hier serieus over na te denken.

ONDERNEMINGOm van de bedrijfsopvolgingsregeling gebruik te kunnen maken wordt als voorwaarde gesteld dat de B.V. een actieve onderneming drijft. Aandelen in een beleggingsvennoot-schap kunnen dus niet fi scaal gunstig vererven of worden geschonken. Onlangs echter heeft het Gerechtshof in Den Haag beslist dat bij een schenking of vererving van aandelen in een vastgoedvennootschap wé l een beroep kan worden gedaan op de faciliteiten. Concreet be-tekent dit dat niet hoeft te worden afgerekend in de inkomstenbelasting en dat ook voor de erf- en schenkbelasting een vrijstelling geldt. Dit is een interessante ontwikkeling waar u mogelijk uw voordeel mee kunt doen.

TREK UW PLANZoals hierboven al aangegeven gaan er gelui-den op om de bedrijfsopvolgingsregeling te versoberen of zelfs af te schaffen. Wacht dus niet te lang en denk na over de overdracht van uw onderneming aan de volgende generatie.

Dit kan u op termijn veel, heel veel geld besparen. «

M r. E rik K lop,partner bij V isser & V isser

VISSER & VISSER ACCOUNTANTS-BELASTING-ADVISEURSMaseratilaan 123261 NA Oud-Beijerland Telefoon 018 6 - 8 9 08 60E-mail oud-beijerland@ visser-visser.nlw w w . v i s s e r - v i s s e r . n l

KENNISPARTNER

KENNISPARTNER

Waar het bij competitie echt om gaat is niet dat je jouw rivalen aftroeft, maar juist dat je superieure waarde voor jouw klanten creëert

en het hoogste rendement in de markt haalt. Daarom moet ieder bedrijf goed nadenken over zijn strategie en fanatiek blijven over de executie van zijn strategie.

Maar hoe doe je dat? Een bedrijf moet vasthouden aan het uitgangspunt om alles anders te doen om specifi eke klantbehoeften in te vullen. Dit heeft IKEA jaren geleden gedaan en vandaag de dag is IKEA wereldleider in fl at-pack meubels. IKEA heeft een unieke strategie dat superieur rendement oplevert.

Daarnaast moet het bedrijf invulling geven aan de volgende vragen:• Hebben wij een unieke waardepropositie t.o.v. andere

organisaties?• Hebben wij een bijzondere en op maat gemaakte waarde-

keten?

• Hebben wij trade-offs gemaakt die anders zijn dan die van de rivalen? Hebben wij gekozen wat wij juist NIET doen?

• Zijn onze partners, activiteiten en resources op een unieke wijze bij elkaar gebracht en die elkaar versterken?

• Hebben wij gezorgd voor continuï teit en verbetering over de lange termijn?

• Hoe hebben wij dit vertaald naar een werkbaar business-model? «

DREISCH MANAGEMENT CONSULTING Dorpsweg 39 , 3253 AG OuddorpTelefoon 06 - 52 17 30 4 6E-mail info@ dreisch.comTwitter: @ mikedreischw w w . d r e i s c h . c o m

BE THE BEST BE UNIQUE

Nummer 1 zijn Hoger rendement (ROI)

Focus op marktaandeel Focus op winst

Bedien ' beste' klant met ' beste' product

Bedien diverse behoeften van gekozen doelgroep(e n)

Concurreren door imitatie Concurreren door innovatie

Wedstrijd zonder winnaars Meerdere winnaars

Duurzaam of Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen. Je kunt er als ondernemer niet meer omheen. MVO is een integrale visie op ondernemerschap, waarbij het bedrijf waarde creëert op economisch (profit), ecologisch (planet) en sociaal (people) gebied. Het is verankerd in alle bedrijfsprocessen, waarbij

voor iedere onderneming de MVO-activiteiten er anders uitzien. Is duurzaam en maatschappelijk verantwoord ondernemen een hype of is het van wezenlijk belang voor onze toekomst. De mening van ons panel.

MVO: is het een hype of heeft het de toekomst?

INPAY ONLINE SALARISADMINISTRATIE

Volgens mij hoeft het é é n het ander niet uit te sluiten: MVO is inderdaad een hype, maar het heeft ook de toekomst. Wanneer je maatschappelijk verantwoord onderneemt, erken je je verantwoordelijkheid als bedrijf ten opzichte van de wereld om je heen. Bij inPAY geloven we dat dat besef van het allergrootste belang is! Wij proberen zelf de planeet te sparen door zo zuinig mogelijk om te gaan met bijvoorbeeld papier en energie. Daarnaast zetten we ons op sociaal gebied in via onze Start-up Academy. De Start-up Academy is een initiatief van inPAY waarbij startende ondernemers gra-tis kunnen worden geschoold op gebieden die voor hen van belang zijn. Wij merken daarbij dat maatschappelijk verantwoord ondernemen uiteindelijk niet veel hoeft te kosten. Wat wij in mensen en het milieu investeren, verdienen we ruimschoots in goodwill en - uiteindelijk - omzet terug. «

MKB ADVIES MENS & ORGANISATIE

Ben je als ondernemer of bestuurder van een organisatie betrokken en voel je een verantwoordelijkheid richting maatschap-pij en/ of milieu, dan kies je er voor om hieraan op een eigen manier bij te dragen. Of dit nu heel diep in de bedrijfsprocessen zit verankerd of dat de ondernemer kiest voor jaarlijkse donaties aan goede doelen stichtingen die zich hiervoor inzetten. Ik denk wel dat de maatschappij meer inzet en betrokkenheid verwacht van bedrijven in de toekomst. Dit vooral ook door een toenemend bewustzijn en bereidheid bij consumenten om hun keuzes te laten bepalen door de herkomst van producten en diensten die zij af willen nemen. Ik zie ook steeds meer een tendens van medewerkers en werkzoekenden die hun keuze voor een (n ieuwe) werkgever mede laten bepalen door de mate van duurzame en maatschap-pelijke betrokkenheid van een organisatie. Dus ook als het gaat om waarde creëren als werkgever is duurzaam of maatschappelijk ondernemen zeker geen hype (m eer)! «

FOTOTRENDS

Dit hangt af van hoe de ondernemers er over nadenken. “Profi t staat altijd boven alles, is het belangrijkste en daarbij staat het hele verantwoord ondernemen zeker bij grote bedrijven op een lager plan. Ze doen wel voorkomen dat ze er aan meedoen, maar het blijkt toch vaak een wassen neus. Neem bijvoorbeeld de multinational Shell die zogenaamd denkt aan het milieu en het allemaal verantwoord wil doen. De opko-mende landen zoals China en India doen vrijwel niets aan MVO. Het is een druppel op de gloeiende plaat om een ecologische en maatschappelijke doelstelling te bereiken. Het is dan ook een utopie om alle bedrijven MVO te laten ondernemen. Zelfs een wetgeving brengt hier geen verandering. Dit neemt niet weg dat hierin alle beetjes helpen en ik daar als fotograaf voor zover ik kan mijn steentje wel aan bijdraag. «

MARTIJN STOUTJESDIJK ASTRID ROODBOL MAURICE KLOOTS

”M aatschappelijk verantwoord ondernemen hoef t niet veel te kosten”

”D uurzaam en maatschappelijk verantwoord ondernemen is een keuze”

”H et is een utopie om alle bedrijven M V O te laten ondernemen”


ONDERNEMERSPANEL

BECARE

BeCare hecht veel waarde aan Maatschappe-lijk Verantwoord Ondernemen dat zij op 2 manieren geï ntegreerd heeft in haar bedrijfs-processen.: a. Afvalstromen verminderen; iedere dag komen er vele artikelen in ons magazijn binnen, en worden er weer vele bestellingen verzonden. Hierbij gebruiken wij zoveel mogelijk gebruikte verpakkings-materialen, om restafval te verminderen. Ook schenken wij veel aandacht aan het recyclen van gebruikte batterijen die afkom-stig zijn uit een AED. Klanten kunnen deze kosteloos naar ons opsturen voor een mili-euvriendelijke verwerking. b.Betrokkenheid bij maatschappelijke organisaties; BeCare is maatschappelijk verantwoord betrokken op-leider. Wij stimuleren onze cursisten om zich te laten registreren bij de Stichting Landelijk SOS alarm hulpdienst. Op deze wijze wordt maatschappelijke verantwoordelijkheid getoond in het samenwerken aan een veiliger Nederland. Daarnaast onderhoudt BeCare nauwe contacten met o.a. KiKa Goeree, Roparun en ALS Nederland, door initiatie-ven van deze organisaties te ondersteunen met tijd, geld of producten. «

COMPANYCURE

' De maatschappij' heeft de ondernemers steeds meer nodig. Dat merk je aan het belang van deze thema' s. Naar mijn mening tracht iedere mkb-ondernemer zijn organisa-tie en activiteiten zo duurzaam mogelijk in te richten. Maar duurzaamheid - en in het kiel-zog daarvan maatschappelijk verantwoord ondernemen - loont slechts op het moment dat het ondernemerschap en initiatieven op dit vlak voor de mkb-ondernemer renderen. Opdringen helpt daarbij niet en daar moeten we als maatschappij en overheid voorzichtig in zijn. Alleen met als uitgangspunt een gezonde, fi nanciële bedrijfsvoering, zie ik voor de gemiddelde mkb-ondernemer steeds meer kansen om duurzaam te investeren en MVO-beleid toe te passen. De overheid moet dan ook economische bedrijvigheid en ondernemerschap op allerlei manieren nóg daadkrachtiger omhelzen. Pas dan krijg je nog meer wisselwerking met elkaar: overheid en ondernemers. De gemiddelde mkb-ondernemer is zich er best wel bewust van dat duurzaam en maatschappelijk ver-antwoord ondernemen uiteindelijk kansen kan opleveren. «

COMMUNICATIEBUREAU MIX&MATCH.COM

Duurzaam ondernemen betekent onze mindset veranderen om nieuwe dingen mogelijk te maken. Wat ons betreft van wezenlijk belang om ondernemerskansen te creëren. Het vraagt om een missie, een visie en inspirerend leiderschap. Maar MVO geeft ook plezier, verbinding, zingeving en niet onbelangrijk: energie! De kern? Bewust nadenken over de dingen die je doet voordat je op de oude weg verder gaat. Hoe? Met een gedegen ontwikkeling van de ondernemingsstrategie voorzien van een feitelijke onderbouwing en een business case. Een strategie met een eigen, herken-bare identiteit en een verhaal. Ondernemen voor een betere wereld vergroot op termijn de bedrijfswaarde en raakt klanten, mede-werkers, leveranciers en andere stakehol-ders. Dat willen we toch allemaal! «

”M aatschappelijke verantwoor-delijkheid tonen in samenwer-ken aan veiliger N ederland”

”D uurzaam en maatschappe-lijk verantwoord ondernemen kan kansen opleveren”

”L aten we samen de wereld veranderen! ”

IRENE DRENTH STEVEN CORIJN ELKE NAUDTS & JEANINE SCHOUTEN


MVO als logische en

lonende keuzeEén van de ‘P’ ’s in de mantra van Maatschappelijk Verantwoord

Ondernemen is die van ‘Profit’. Juist deze P wordt steeds belangrijker, omdat MVO het stadium van vrijblijvendheid definitief achter zich heeft gelaten. Zowel de markt als de overheid dwingen

bedrijven een eigen verhaal te hebben op dit gebied, maar dit verhaal wordt ook steeds winstgevender. Terwijl aanvankelijk alleen

het groene deel ervan zich in concrete kostenbesparingen liet uitdrukken blijkt nu ook het sociale aspect ervan renderend te zijn. Met Ambitie 2020 helpt MVO Nederland het bedrijfsleven om met

MVO nog betere resultaten te boeken.

R034-0314 HOB Landelijk.indd 9 18-06-14 08:58


In zijn boek ‘U it de Olie’ verhaalt de Britse geoloog en olie-expert J erremy Legget hoeveel moeite hij

had regeringsleiders ervan te overtuigen dat de olieproductie eerder vroeg dan laat over zijn piek zal zijn en dat onze samenleving dus ook om economische redenen op duurzame energiebron-nen moet overschakelen. Minister-presidenten bleven met de winden van de oliemaatschappijen meewaaien, maar overal in het land ontstonden ‘transitiesteden’: gemeenschappen van betrokken burgers, ambtenaren en ondernemers die zé lf de overschakeling naar duurzaamheid maken. Dat is MVO in de beste praktijk. “Klimaatverandering maar ook de uitstoot van fijnstof is een mondiaal probleem, “ zegt Willem Lageweg, directeur van kennis- en netwerkorganisatie MVO Nederland. “De enorme luchtvervuiling boven de Chinese metropolen waait uiteindelijk ook naar Europa. Wie blijft inzetten op fossiele brandstof is asociaal maar op termijn ook een dief van zijn eigen porte-monnee en van die van zijn kinderen.”

GROENE VERDIENMODELLENMVO heeft een ethische kant: de over-heid treedt terug en ondernemingen moeten dat sociale gat deels opvullen; de planeet vervuilt, verstikt en verhit, dus dienen bedrijven hun productieprocessen te verschonen. Lange tijd moesten ondernemers de kosten daarvoor er maar bij nemen, maar de wetgeving en de praktijk van MVO zijn inmiddels zo sterk geëvolueerd dat juist asociaal en vervuilend produceren een kostenverhogend effect heeft. Sterker nog: duurzaamheid levert steeds meer geld op. “Typerende voorbeelden vind ik dat van kleine, innovatieve bedrijven die van MVO hun verdienmodel hebben gemaakt,” vindt Willem Lageweg. “Greenfox heeft een alternatief voor de Tl-balk waarmee sporthallen en supermarkten tot vijftig procent kunnen besparen op hun licht-kosten. De terugverdientijd is minder dan twee jaar. Het bedrijf zet bovendien meer dan honderd mensen uit de sociale werkvoorziening in voor de montage, dus het MVO-mes snijdt aan twee kan-ten. Een ander verdienmodel is dat van BMA, dat kantoormeubilair aanbiedt dat langer meegaat en

bovendien kan worden aangepast aan de trends. Zo besparen bedrijven omdat ze veel minder snel hoeven te vervangen, terwijl het meubilair ook nadien kan worden hergebruikt of gerecycled.”

HET RENDEMENT VAN SOCIALE INNOVATIEDe terugverdientijd van investeringen in groene energie en isolatie kan bij wijze van spreken tot op de maand nauwkeurig worden berekend, voor die in de sociale kant van MVO, de P van ‘People’ in plaats van die van ‘Planet’, leek dat tot nog toe natte vinger werk – á ls die investeringen financieel al iets opbrachten. “Wetenschappelijk onderzoek begint nu harde cijfers op te leveren,” aldus Willem Lageweg. “Bedrijven die sociaal niet innovatief zijn ondervinden een lage betrok-kenheid van hun medewerkers bij het reilen en zeilen van de organisatie. Die lage betrokkenheid geeft een hogere kans op arbeidsongevallen, van wel meer dan 50%. Ander onderzoek wijst uit,

dat sociaal innovatieve bedrijven, dus die waar mensen intensief en vooral slim

met elkaar samenwerken, gemiddeld 15% meer omzet realiseren, een 20% hogere productiviteit en 15% meer

klanttevredenheid.” Het laatste cijfer is veelzeggend: wie zijn werknemers beter

weet te motiveren door hen niet als kostenpost te behandelen maar als ideeënrijke medewerkers beï nvloedt indirect ook zijn klanten. Deze harde cijfers staan ver af van de visie dat MVO aan de mensenzijde wat sympathiek maar toch ook slechts soft gedoe is, zonder directe link met de bedrijfsresultaten.

DE ACHTEROPLOPENDE CONSUMENT Maar op é é n punt is MVO nog niet echt ver. “We zien dat de consumentmarkt nog altijd achterloopt als het op duurzaamheid aankomt,” stelt Willem Lageweg. “De consument schrikt wanneer hij op televisie ziet dat er duizend doden vallen in een instortende fabriek in Bangladesh, en dat daar onder zulke erbarmelijke omstandigheden werd gefabriceerd. Toch weet hij te weinig over kinderarbeid in de kledingindustrie en past hij zijn koopgedrag nog lang niet altijd daarop aan. In de business-to-businessmarkt zijn we in dat opzicht al veel verder. Daar wordt MVO inmiddels een steeds belangrijker onderdeel van het zakendoen. ‘Wat doe jij op dit gebied?’ is een normale en veelgestelde vraag en als je daarop geen antwoord hebt doe je niet meer mee. De overheid heeft er zelfs beleid op gemaakt. Met een inkoopkracht van zestig miljard euro per jaar heeft Den Haag een zeer krachtig pressiemiddel om bedrijven die aan de overheid willen leveren duurzaam te laten ondernemen. En dat gaat breed: van stoelen en tapijten tot auto’s en complete gebouwen.”

EEN DRUPPEL IN EEN OCEAAN?De drie P’s in de MVO-mantra zijn in de loop van de voorbije vijftien jaar dus even belangrijk geworden. De verwachting is ook dat de consument het belang van duurzaamheid even

sterk zal gaan inzien als veel ondernemers nu al doen. De merkwaardige tweespalt tussen de burger die een maatschappelijk bewustzijn heeft en de consument die over een rekenmachine en een portemonnee beschikt, tussen de eerste die aankondigt een biologisch gekweekte kip te gaan kopen en de tweede die toch een plofkip afrekent, is geen permanente. Tegen de tijd dat ze over-wonnen is zal elke vorm van ondernemen mis-schien automatisch maatschappelijk verantwoord zijn en heeft de term dus geen onderscheidende betekenis meer. Maar dan nog is het de vraag of MVO catastrofes definitief kan afwenden. Voor elke oude dieselauto die wij vervangen door een hybride rollen er in India immers tien nieuwe diesels van de lopende band. Willem Lageweg: “Inderdaad, de wereldbevolking groeit nog steeds, de ontbossing gaat door, de ijskappen smelten verder af. J e kunt zeggen: wat ik in mijn bedrijf doe is een druppel in een oceaan, en dan heb je gelijk. Maar de trieste waarheid is dat we simpelweg geen keuze hebben. J uist omdat deze problemen zo omvangrijk zijn en tegelijk zoveel kansen bieden op nieuwe producten en nieuwe klanten is er voor ons geen alternatief pad dan dat van maatschappelijk verantwoord ondernemen. «

O m bedrijven in M V O te ondersteunen is M V O N ederland gestart met het meerjaren-programma A mbitie 2 0 2 0 . H iermee wil het ondernemers uitdagen hun M V O -ambities bekend te maken en verder op te schroeven. H et digitale platf orm www. ambitie2 0 2 0 .nl biedt al veel inspirerende voorbeelden. W ant hoeveel goede initiatieven er ook al zijn, er is nog heel veel meer nodig om de wereld leef baar en sociaal en bedrijven concurrerend te houden. ” G a naar www.ambitie2020.nl, maak uw profi el aan en plaats vervolgens uw duurzame ambitie( s) op het prikbord.

SLUIT AAN BIJ HET GROOTSTE EUROPESE MVO-NETWERKU kunt partner worden van M VO N ederland. A ls partner maakt u deel uit van een dy namisch netwerk van meer dan 2 0 0 0 bedrijven en organisaties en geniet u van vele voordelen. A lle partners onderschrijven het partnermanif est van M V O N ederland; een verklaring waarmee u laat zien wat uw M V O -ambities zijn. D e vele netwerkbijeenkomsten, praktische tools en maatwerktrajecten helpen u verder met M V O in de praktijk.

EXCLUSIEVE LEZERSAANBIEDING L ezers van H et O ndernemersbelang ont-vangen het partnerschap van M V O N ederland t/ m december 2 0 1 4 gratis. W ilt u gebruik maken van deze actie? Stuur dan een e-mail naar uwpartner@ mvonederland. nl o. v. v. ‘ L ezersaanbieding H et O ndernemersbelang – gratis partnerschap M V O N ederland in 2 0 1 4 ’ en meld u via www. mvonederland. nl/register/ partner direct aan als partner.

VRAGEN?M eer inf ormatie over het partnerschap van M V O N ederland of het partneraanbod vindt u op de website van M V O N ederland: www. mvonederland. nl. Vo or vragen kunt u contact opnemen met de partner-helpdesk van M V O N ederland via telef oon 0 3 0 -2 3 0 5 6 1 0 of e-mail uwpartner@ mvonederland. nl.

INTERVIEW Tekst: Jeroen Kuypers // Fotografi e: Marco Magielse


Bedrijven lopen voorop, consu-menten volgen slechts aarzelend en de overheid verstoort meer dan

ze stimuleert met haar zigzaggende subsidie-beleid. Ondernemers hebben echter ook de sleutel in handen het proces te versnellen en verdiepen, op voorwaarde dat ze daarbij meer samenwerken.Sinds de Arabische olieboycot van 19 73, toen ons land kennismaakte met het fenomeen ‘autoloze zondag’, is het besef doorgedron-gen dat we voor onze energievoorziening niet enkel afhankelijk zijn van het gasveld in Slochteren. “Als ik rondloop op onze afdeling trading zie ik hoe internationaal de energiemarkt geworden is”, zei Katja Langen,

directeur onshore wind bij Eneco. “Het sluiten van een kerncentrale in Duitsland, onrust in Oekraï ne – elke gebeurtenis heeft direct effect op onze prijzen voor gas en elektriciteit. De fossiele brandstoffen raken onherroepelijk op en onze afhankelijkheid van foute regimes is politiek niet wenselijk. Op termijn hebben we geen andere keuze dan verduurzamen. “

SENSE OF URGENCYKatja Langen is een van de twaalf ondernemers en managers die Hé t Ondernemersbelang uitnodigde voor een ge-sprek in het Carlton Oasis Hotel in Spijkenisse om de noodzaak van snellere verduurzaming toe te lichten. Haar collega Monique Sweep,

directeur van Coöperatie Deltawind, voegde daaraan toe dat windenergie momenteel de belangrijkste alternatieve bron vormt, “maar over tien jaar zal dat naar verwachting zonne-energie zijn. De zon is een onuitputtelijke bron. Ze straalt in é é n uur tijd meer energie op aarde dan wij in een heel jaar nodig heb-ben. De kunst wordt om die energie te gaan vangen. Maar ik merk ook dat veel mensen denken: ‘de technologie lost die problemen met energie en CO2 wel op.’ De sense of urgency ontbreekt om nu iets te doen in plaats van passief de ontwikkelingen af te wachten.”

DE PRIJS VASTZETTENDe energiecrisis is inderdaad veel minder

PIEKOLIE, POETIN EN PRIJSVERHOGING:

Harde argumenten voor de energietransitieWe bevinden ons midden in een energietransitie van fossiel naar duurzaam. Over zes jaar moet energie uit hernieuwbare bronnen veertien procent van het totaal uitmaken, binnen enkele decennia mogen fossiele brandstoffen geen rol van betekenis meer spelen. Het streven is mooi, de werkelijkheid is weerbarstig. De transitie verloopt trager dan zou moeten.

JOHAN ROOBOLDirecteur van sociale werkvoorziening WHW-bedrijven in de Hoeksche Waard: “Aan de ene kant geeft de overheid loonkostensubsidies, aan de andere kant verhoogt ze voortdurend de belasting op arbeid.”

w w w . w h w . n l

MIKE DREISCH Lanceerde met Greenhuus het eerste volledig ecologische en verplaatsbare strandhuis: “Holistische duurzaam-heid betekent dat alle onderdelen van het business model verduurzaamd zijn, elkaar versterken en elkaar aanvullen.”

w w w . g r e e n h u u s . n l

KATJA LANGENVerantwoordelijk voor alle onshore activiteiten van Eneco Wind, dus alle windmolenparken op land en niet die op zee: “De fossiele brandstoffen raken onherroepelijk op en onze afhankelijk-heid van foute regimes is politiek niet wenselijk. Op termijn hebben we geen andere keuze dan verduurzamen.”w w w . e n e c o . c o m

MONIQUE SWEEPDirecteur van Coöperatie Deltawind, é é n van de eerste en meest succesvolle windcoöperaties van Nederland, werkzaam op Goeree-Overfl akkee en de Krammersluizen: “Windenergie vormt momenteel de belangrijkste alternatieve bron.”

w w w . d e l t a w i n d . n l

DEELNEMERS


RONDE TAFEL Tekst: Jeroen Kuypers // Fotografi e: Marco Magielse

voelbaar dan in 1973, toen het ‘Rapport van de Club van Rome’ voor heel wat slapeloze nachten had gezorgd en het vooruitzicht van benzine op de bon heel reëel leek. Anders dan veertig jaar terug is het fenomeen piekolie nu echter veel bedreigender. De bestaande velden raken leeg en de nieuwe die ontdekt worden zijn steevast veel kleiner en hebben een steeds hogere olieprijs nodig om renderend te kunnen worden geëxploiteerd. In de huidige sluipende crisis hebben we enkel het prijsme-chanisme, maar hogere kosten jagen ons niet uit de auto, terwijl de huidige benzineprijs twintig jaar terug nog een volksopstand had veroorzaakt. “In feite is de ener-gieprijs momenteel nog relatief laag”, stelde Katja Langen, “en alle studies wijzen erop dat ze dat de komende vijf tot tien jaar zal blijven. De kostprijs voor

CO2 uitstoot is daarbij echter niet in-gecalculeerd en die volgt natuurlijk

onherroepelijk.” Krijn Ratsma, voorzitter van Stichting Energieke Regio, voegde daaraan toe dat

overstappen op duurzame energie de beste manier is om die huidige

lage prijs vast te houden: “Investeren in zonnepanelen levert een stabiel rendement op van zeven tot tien procent per jaar. Bovendien impliceert die investering dat je de vijf cent van nu vastzet voor de komende vijfentwintig jaar. Denk niet dat die elektriciteitsprijs in de toekomst zal dalen. Zodra dat gebeurt springt de overheid in het gat met allerhande energie-belastingen.”

SLECHTE RECLAMEPiekolie, Poetin, Prijsverhoging – alle argu-menten pleiten voor verduurzaming. Hoe valt dat dan te rijmen met de reeks van faillissementen die de fabrikanten van zonnepanelen en uitbaters van windmolenparken heeft geteisterd? In Limburg ging bijvoorbeeld Scheuten

Solar failliet en over de grens in Oostende Electrawinds. Daniël Poolman, van Navito, weet dit vooral aan opstartmoeilijkheden. “De marge per vierkante meter paneel is zeer gering. Bovendien heeft zo’n fabriek een groot marketing- en verkoopapparaat nodig om zijn producten bekend te maken en aan de man te brengen. Van de bedrijven die failliet ging had maar liefst 4 0 mensen op kantoor en slechts vierentwintig in de fabriek. Dat is natuurlijk een gigantische en onmogelijke overhead om

te bekostigen. Geen wonder dat het mis ging, al heeft het bedrijf onderhand

alles weer op orde.” Hendry Klooster, van Enerless, wees op de na-ijleffecten uit de jaren waarin

het installeren van zonnepanelen zwaar gesubsidieerd werd: “Het op

de markt brengen van PV-systemen leek toen makkelijk. J e verkocht ze bij wijze van spreken op je blauwe ogen. Dat heeft veel bedrijven verleid maar ook misleid. Toen de subsidies verdwenen ging het mis.” Mike Dreisch, van Greenhuus, was het daarmee eens: “Een van de misvattingen was dat het opzetten van een panelenfabriek hetzelfde was als het managen van een energiebedrijf. Dat is het niet. PV-systemen zijn in wezen een soort computerchips. De failliete ondernemers hadden zich beter aan die sector kunnen spiegelen. Maar hoe dan ook vormen dergelijke fail-lissementen slechte reclame voor de duurzame energievoorziening, tenzij we als sector duidelijk kunnen maken waaróm het in deze gevallen mis ging.”

BURGERINITIATIEVENVolgens Henk van den Berg, voorzit-

ter van HoekscheWaardDuurzaam, is het uiteindelijk niet relevant wá á r de zonnepanelen gefabriceerd

worden: “In Europa of in andere

landen – zolang dat maar duurzaam gebeurt. Overigens is het economisch

gezien jammer dat wij in Europa niet in staat zijn om de panelen concurrerend te

kunnen produceren. De energietransitie is ook veel meer een zaak van burgers en bedrijven dan van de overheden. Die laatste zijn nog steeds niet helemaal verlost van de illusie dat de samenleving maakbaar is, terwijl het juist burgerinitiatieven zijn die de verduurzaming van de grond tillen. Coöperaties als Deltawind maar ook het bekroonde Texelenergie bewijzen dat je é n op hernieuwbare energiebronnen kunt overschakelen é n daar winst mee kunt maken. Bij dergelijke initiatieven haken, naast particulieren, ook steeds meer bedrijven aan. De overheden moeten deze initiatieven veel meer faciliteren.”Mike Dreisch vond dat de overheid in ieder geval de plicht heeft die transitie te faciliteren. “Ik zie daarbij een groot verschil tussen de energiemarkt en de telecom-markt. De laatste is helemaal opengebroken, wat tot een hausse aan innovatie en decentralisatie heeft geleid, de eerste wordt nog steeds gedomineerd door een aantal reuzen, en dat terwijl we weten dat

de energieproductie in de toekomst steeds decentraler en kleinschaliger

zal plaatsvinden.”

ANTILOBBYKatja Langen zei dat de transitie de

markt ook transparanter maakt en de energiemaatschappij dichter bij haar klanten

brengt. “We zien de opkomst van een ander business model, maar dat ontstaat niet van vandaag op morgen en ook niet zonder vallen of opstaan. Die fouten, zoals het faillissement van fabrikanten van zonnepanelen, moeten we accepteren, maar de antilobby vergroot ze uit met de bedoeling onze afhankelijkheid van olie en gas te blijven promoten.”

DEELNEMERS

RENÉ HUISMANDirecteur van de Regionale Afvalstoffendienst Hoeksche Waard: “De burger nog meer aanspreken op zijn milieubewustzijn heeft geen zin.”

w w w . r a d h w . n l

HENK VAN DEN BERGDirecteur van stuurgroep Hoeksche Waard Duurzaam: “Beleid heeft ook steevast een reikwijdte van vier of vijf jaar. We denken in zittingsperiodes en nooit tot na de volgende verkiezingen. Ook daar moet eens een eind aan komen.”

w w w . h o e k s c h e w a a r d d u u r z a a m . n l

KRIJN RATSMAArchitect en voorzitter van Stichting Energieke Regio, een landelijk project dat ondernemers helpt te verdienen aan duurzaamheid: “Investeren in zonnepanelen levert een stabiel ren-dement op van zeven tot tien procent per jaar.”

w w w . e n e r g i e k e r e g i o . n l

BERT VAN REEUWIJKBedrijfsleider bij Volkswagendealer Ames: “Nu internet zijn intrede doet in de auto krijgen chauffeurs maar ook werkgevers veel meer mogelijkheden om het rijgedrag te sturen.”

w w w . a m e s . n l


RONDE TAFEL

HAAGSE FOCUSWie vormen die antilobby? Daar is geen eenduidig antwoord op te geven. “Zijn het Shell en Opel, die al in de jaren dertig een zeer zuinige auto ontwikkelden maar die nooit op de markt brachten? En is dat dezelfde Shell dat zwaar investeert in alternatieve energiebronnen?” vroeg Henk van den Berg zich hardop af. Krijn Ratsma zei dat ook de overheid verdeeld lijkt: “Wij krijgen veel

steun voor ons lokale initiatief vanuit het ministerie van Infrastructuur

en Milieu. De typisch Haagse focus op het centralistisch denken is in ieder geval bij

de staatssecretaris en de ambtenaren op dit ministerie

verdwenen.” Monique Sweep ziet nog minder tegenstelling: “Natuurlijk moeten we evolueren naar nieuwe verdienmodellen maar vooralsnog kunnen we de oude niet overboord gooien. De uitdaging is momenteel veel meer hoe we oude en nieuwe modellen elkaar kunnen laten versterken.”

STUREN OP RIJGEDRAGDe energietransitie staat in Duitsland een stuk verder dan bij ons maar in sommige opzichten is Nederland wel degelijk het braafste jongetje van de klas. “We moeten ervoor zorgen dat nieuwe personenwagens in 2014 niet meer dan 113 gram CO2 per kilometer uitstoten en we zaten in 2013 al gemiddeld op 109 in Nederland”, zei Bert van Reeuwijk, bedrijfsleider bij Ames Autobedrijf BV. “Dat is bijzonder knap, in Europa ligt het gemiddelde 20 g/ km hoger! En dat voor een land dat het op drie na dichtstbevolkte ter wereld is. Toch is dit niet alleen door milieubewustzijn tot stand gekomen. De consument die deze milieuvrien-delijke auto’s koopt kijkt grotendeels naar de bijtelling. Gelukkig verduurzamen steeds

meer bedrijven hun wagenpark en kijken ze naast de aanschaf van het voertuig ook steeds vaker naar het gebruik ervan. We zien ook een indrukwekkende toename van de vraag naar elektrische auto’s, al hoop ik altijd dat de stroom waarop dan gereden wordt tenminste groen is. De auto is tegenwoordig een rijdende computer, en nu internet zijn intrede doet in de auto krijgen chauffeurs maar ook werkgevers veel meer mogelijkheden om het rijgedrag te sturen. Alle ritten kunnen namelijk uitgelezen worden. Met behulp

van die gegevens kunnen chauf-feurs zichzelf corrigeren of

laten corrigeren door hun managers.”

KEURMERKFRAUDE De gedifferentieerde bijtelling is een

voorbeeld van een sturende maatregel van de overheid, maar Rob Warmerdam, directeur van Enervatief, zag hier ook risico’s in. “We hebben dat in het verleden gezien met de invoering van het FSC keurmerk. De vraag in de bouw naar duurzaam hout nam enorm toe, explodeerde zelfs. Er was echter simpelweg niet voldoende hout uit duurzaam beheerde

bossen, zodat het keurmerk uiteindelijk fraude in de hand werkte in landen

als Indonesië en Maleisië. Vraag en aanbod moeten dus wel op elkaar zijn afgestemd als de overheid met zo’n

maatregel komt.”

FINANCIEEL PRIKKELENEn nog zo’n punt is de duur van dergelijke maatregelen. Hoe meer aanvragen, hoe sneller de subsidiepot leeg raakt en een open eind fi nanciering is de Haagse rekenmeesters een groter gruwel dan klimaatopwarming. Toch is fi nancieel voordeel soms het enige middel om consumenten tot duurzaamheid te bewegen. “Wij bieden de burgers van de Hoeksche Waard een uitgebreide service, met

glasbakken, textielcontainers en ophaalrondes. Toch blijven we met veel restafval zitten, dat grotendeels bestaat uit materiaal dat eigenlijk gerecy-cled had kunnen worden”, zei René Huisman, directeur van de RAD Hoeksche Waard. “De burger nog meer aanspreken op zijn milieu-bewustzijn heeft geen zin, hem een fi nanciële beloning bieden in de vorm van gedifferen-tieerde tarieven voor optimaal scheiden van zijn afval wel. Dat gaan we nu doen.”

KWETSBARE GROEPENBovendien wordt de rekening toch altijd gepresenteerd, ook als de subsidie wordt afgeschaft.

“Duurzaamheid betekent ook de kwetsbare groepen in onze

samenleving een kans op werk bieden”, aldus Johan Roobol, directeur van WHW Bedrijven. “Aan de ene kant geeft de overheid loonkostensubsidies, aan de andere kant ver-hoogt ze voortdurend de belasting op arbeid. Maar als dat beleid het voor bedrijven te duur maakt werknemers uit de kwetsbare groepen in dienst te nemen komen die mensen thuis achter de geraniums te zitten. En linksom of rechtsom zullen ze aan het eind van de maand toch een inkomen moeten hebben om van rond te komen. Ze in staat stellen daarvoor te werken is per saldo altijd voordeliger.”

DENKEN IN ZITTINGSPERIODES ”Beleid heeft ook steevast een reikwijdte van vier of vijf jaar”, merkte Henk van den Berg tenslotte op. “De bestuurders denken in zittingsperiodes en nooit tot na de volgende verkiezingen. Ook daar moet eens een eind aan komen. De heffi ng van 1,7 miljard die dit kabinet bijvoorbeeld aan de woningbouw-corporaties heeft opgelegd wordt nu gebruikt om het tekort terug te dringen, een korte-termijndoelstelling, terwijl het had kunnen worden benut om duurzaamheid in de bouw

ROB WARMERDAMDirecteur van Boeter Bouwbedrijf en onder de naam Enervatief actief op het gebied van duurzaamheid: “Burgers uit de lagere inkomensgroepen kunnen geen zonnepanelen en isolering bekos-tigen. Toch is dat voor de energietran-sitie een belangrijke doelgroep.”

w w w . b o e t e r b o u w . n l

HENDRY KLOOSTER Werkzaam bij Enerless, een organisa-tie die adviseert bij energiebesparing: “Het leek lange tijd of je PV-systemen bij wijze van spreken op je blauwe ogen kon verkopen. Dat heeft veel bedrijven verleid maar ook misleid.”

w w w . e n e r l e s s . n l

DANIËL POOLMANWerkzaam bij Navito, gespecialiseerd in het leveren en installeren van zon-nepanelen: “De marge per vierkante meter paneel is zeer gering.”

w w w . n a v i t o . n l

BOYD BARTELSProjectmanager bij Ecoplanet BV: “Duurzame maatregelen nemen zon-der strategie daarachter werkt alleen maar kostenverhogend en uiteindelijk teleurstellend.”

w w w . e c o p l a n e t . n l


te bevorderen.” Rob Warmerdam was het daar volledig mee eens. “Toen Emile Roemer voorstelde het in ieder geval bij de corporaties te laten op voorwaarde dat die het daarvoor zouden gebruiken was ik bijna bereid SP te stemmen. Bijna. Het idee was om meerdere redenen goed. Ten eerste komt een deel van dat geld via BTW en loonbelasting toch terug in de schatkist, ten tweede kunnen de burgers uit de lagere inkomensgroepen geen zonne-panelen en isolering bekostigen. Dat moeten de corporaties waarvan ze huren voor hen regelen. Voor de energietransitie is dat een belangrijke doelgroep. Het gaat alles bij elkaar snel om een vijfde van de bevolking.”

DUURZAAM OVERLEVENDe hamvraag is inmiddels: hebben bedrijven en burgers de overheid nog nodig om de energietransitie tot een goed einde te brengen? Mike Dreisch leek geneigd met ‘nee’ te ant-

woorden: “Duurzaamheid is voor de meeste ondernemers veel meer dan enkele symboli-sche maatregelen. J e komt er niet meer door enkel wat zonnepanelen op je dak te leggen of met een groen stickertje te zwaaien. Klanten en leveranciers verwachten dat je de hele bedrijfs-voering verduurzaamt. Ik noem dit ‘holistische duurzaamheid’, waarbij alle onderdelen van het business model verduur-zaamd zijn, elkaar versterken en el-kaar aanvullen.” Boyd Bartels, van Ecoplanet, voegde daar aan toe dat dit ook de enige manier is om dit geld te laten opleveren in plaats van kosten: “Duurzame maatregelen nemen zonder strategie daarachter werkt alleen maar kostenverhogend en uiteindelijk teleurstellend. Een duurzame bedrijfsvoering betekent ook – letterlijk genomen – dat het bedrijf er morgen en overmorgen nog is. Ondernemers kijken heel nuchter: waar zit het verschil? Als ze die

duurzaamheid gezamenlijk kunnen bereiken, via collectieve afspraken over bijvoorbeeld afvalverwerking en energie-inkoop, zullen ze dat niet laten, als ze het individueel beter voor elkaar krijgen ook niet.” De overheid blijft waarschijnlijk zwalken, de consument laat zich (t e) vaak sturen op

fi scale voordelen of afschrikken door lange terugverdientijden, maar het bedrijfsle-

ven lijkt het point-of-no-return te zijn gepasseerd. Waar het de komende jaren op aankomt is al die individuele

initiatieven beter op elkaar te laten aansluiten, zodat er via samenwerking

in de keten indrukwekkende schaalvoordelen kunnen worden bereikt. Misschien zijn we dan straks niet enkel meer op het vlak van CO2 uitstoot van auto’s de beste leerling van de Europese klas. «

RONDE TAFEL


DE MYTHE VAN HET ONUITPUTTELIJKE SCHALIEGAS:EEN WINNING ZONDER WINSTJ eremy Legget is een Britse geoloog en oliedeskundige die zich al jaren grote zorgen maakt over de dreiging van piekolie. Hij publiceerde daarover onder meer het onlangs vertaalde ‘U it de Olie’. In een van de hoofdstukken gaat hij in op het verschijnsel schaliegas. De grote olie- en gasmaatschappijen ontkennen de onafwendbaarheid van piekolie niet maar verwachten dat de grote hoeveelheden schaliegas het dreigend tekort aan fossiele brandstoffen tot in de afzienbare toekomst zullen kunnen opvangen. Volgens Legget is dit een gevaarlijke illusie, in de eerste plaats omdat de realiteit van de hoeveelheden die worden gewonnen altijd lager is dan de schattingen, in de tweede plaats omdat die winning geen winst oplevert. “Schaliegasproducenten besteden tot wel vijf keer hun operationele cashfl ow aan landaankopen, boringen en de afhandeling – en dat alles bij

een aanhoudend lage gasprijs… Wallstreet had hen met de neus op de feiten moeten drukken. In plaats daarvan bleven ze maar cheques met vijf nullen schrijven… Het is erger dan bij een vastgoedzeepbel, want dit proces kun je niet stil leggen. De boringen moeten niet alleen doorgaan, maar gezien het snelle inzakken van de productie per put nog opgevoerd worden ook om het bestaande productieniveau te handhaven.” Daarnaast komt er zeer veel methaan vrij bij de winning van schaliegas, meer dan bij steenkool. “Met zijn ongecontroleerde methaanuitstoot neemt schaliegas inmiddels een verbijsterende twintig procent van de Amerikaanse CO2 uitstoot voor zijn rekening.” Legget citeert daarom een collega die zitting heeft in de Association for the Study of Peak Oil in Wenen: ‘Schaliegaswinning is geen revolutie of renaissance, maar een afscheidsfeestje.’ J erremy Legget: ‘U it de Olie’, vertaald door Gertjan Cobelens en uitgegeven door J an van Arkel. 336 bladzijden.


Daarom wordt de omgeving in een steeds vroeger stadium bij de ontwik-keling van windenergie betrokken.

Bovendien wordt een deel van de opbrengsten van de toekomstige windturbines in het windfonds gestort, dat ten goede komt aan het eiland zelf. Van 2000 nu naar 6000 megawatt in 2020 – dat betekent een verdrievoudiging van de capaciteit in minder dan zes jaar. Nederland heeft tal van windrijke gebieden, vooral in de provincies die aan zee grenzen, en deze zijn nog lang niet allemaal in gebruik. “De Afsluitdijk is bijvoorbeeld een perfecte locatie, met kilometers in de omtrek geen woonkernen. Helaas is de locatie politiek nog niet haalbaar”, aldus Katja Langen, directeur Wind Onshore bij Eneco. “Ook Goeree-Overfl akkee is heel windrijk. Samen met Deltawind hebben we alle initiatiefnemers van windturbines, waaronder ook lokale agrariërs, samengebracht in de Windgroep. Zo zijn samen met gemeente, provincie en met inbreng van bewoners de locaties op het eiland bepaald. De gemeente is trouwens een van onze aandeelhou-ders, samen met ruim vijftig andere, want Eneco is als enige onder de energieleveranciers nog een puur Hollands bedrijf.”

ZOWEL LEVERANCIER ALS KLANTDe transitie naar duurzame energie betekent mé é r dan alleen het veranderen van energiebron. Windenergie wordt net als zonne-energie voor een belangrijk deel decentraal opgewekt en afgenomen. Met andere woorden: bewoners en bedrijven kun-nen voor Eneco zowel leveranciers als klanten wor-den. “Onze relatie wint dus aan intensiteit. Ook dat is een reden de inwoners van Goeree-Overfl akkee heel nauw bij de uitbreiding van windenergie te betrekken. Meer windenergie kan het eiland extra energie en inkomsten opleveren.”

GROENE STROOM MET EMOTIEDe windstroom van deze nieuwe windturbines zal onder andere door NS worden afgenomen. Dat bedrijf sloot onlangs een langjarig contract met Eneco om in 2018 volledig op windstroom te kunnen rijden. “Maar NS stelde wel de eis dat deze stroom uit nieuwe windparken afkomstig moet zijn en niet uit bestaande”, aldus Katja Langen. “Wij zijn erg trots op deze deal, niet in het minst omdat ze helpt om een stroomproduct een emotionele lading te geven. Tot nog toe wekte stroom nauwelijks emotie op: het kwam uit een stopcontact en of het milieuvriendelijk

was geproduceerd of niet kon je niet voelen, zien of ruiken. Vanaf 2018 weet elke treinreiziger dat hij spoort op Hollandse Wind van Eneco. En dat hij reist zonder CO2-uitstoot.

DE ENERGIELOGICA ZELVEKlimaatdeskundigen hebben jaren geleden al geadviseerd dat Zuid-Europese landen zich moe-ten concentreren op het bouwen van parken met zonnepanelen en landen rond de Noordzee op windparken. Het is de energielogica zelve. “Toch blijven er altijd mensen die geen windturbines in hun omgeving willen”, antwoordt Katja Langen. “Ook daarom is het voor ons zo belangrijk de bewoners van het eiland bij onze plannen te betrekken. Dan kunnen we hen aantonen dat we hun eventuele bezwaren serieus nemen. Ook kunnen we laten zien dat we de impact van turbines op het landschap en het geluidsniveau tot een minimum proberen terug te brengen.” De wind waait hoe dan ook over het eiland. Door van de bewoners zowel klanten en leveranciers als deelnemers te maken minimaliseert Eneco de tegenwind en maximaliseert ze de wind in de rug, voor iedereen. Voor meer informatie, surf naar: w w w . e n e c o . c o m «

Sporen op Hollandse Wind van EnecoWindenergie speelt een essentiële rol in de huidige energietransitie. Den Haag heeft de ambitie op dit vlak opgeschroefd naar 6.000 megawatt. 225 daarvan zal op Goeree-Overflakkee geproduceerd worden, Eneco wil deze duurzaamheidsdoelstellingen niet zónder, maar mét de eilandbewoners realiseren. Eneco Wind gelooft namelijk in een gezamenlijke weg en goed buurmanschap.


REPORTAGE Tekst: Jeroen Kuypers // Fotografi e: Marco Magielse

HÉT PROBLEEM VAN DE MARKT» E en betaalbare manier vinden voor opslag van duurzaam opgewekte energie, als oplos-sing voor het grillige aanbod dat ook deze markt kenmerkt.

ONZE VISIE» L okaal duurzaam opgewekte energie produceren en daar lokaal van profi teren.

UW OPLOSSING» V ia de coö peratieve bedrijf svorm de opwekking van windenenergie emotioneel en fi nancieel stevig te verankeren bij de burgers en bedrijven.

QUICK SCAN

COÖPERATIE DELTAWINDBoezemweg 13X3255 MC Oude TongeTelefoon 018 7 - 4 7 05 4 4w w w . d e l t a w i n d . n l

Toen Coöperatie Deltawind 25 jaar geleden van start ging werden er heel wat hoofden geschud. Inmiddels heeft het on-

geloof plaatsgemaakt voor acceptatie dat windener-gie een belangrijke rol heeft te spelen in de transitie die onze maatschappij momenteel doormaakt van een die volledig gebaseerd is op fossiele brandstoffen naar een die grotendeels draait op hernieuwbare energie. Toch blijven er zorgen, over de negatieve effecten op de populaties van vogels en vleermuizen, op het geluidsniveau, de horizon en dus uiteindelijk de huizenprijzen. Maar ook de producenten hebben zich die zorgen aangetrokken, en er, waar nodig, oplossingen voor gevonden.

VER VAN DE HUIZEN”Er worden oplossingen gevonden voor bescherming van vleermuizen, zoals bijvoorbeeld door het gebruik van radar, zodat ze de turbines mijden”, aldus Monique Sweep, directeur van Coöperatie Deltawind. “Wat de horizonvervuiling betreft: de wet bepaalt dat turbines op minimaal 4 50 meter afstand van een dorpskern moeten worden geplaatst. Omdat er voldoende ruimte is op dit eiland heeft de ge-meente Goeree-Overfl akkee die afstand zelfs verdub-beld tot 9 00 meter. Dat vonden wij een uitstekend voorstel. De windmolens staan dus ver van de hui-zen. Ervaring van de voorbije jaren heeft ook geleerd dat het effect van turbines op de aantrekkelijkheid en dus de verkoopbaarheid van woningen veel gerin-

ger is dan men dacht. Ze blijken van de hand te gaan voor prijzen die volkomen marktconform zijn, alsof er geen turbines aan de horizon staan.”

OP ALLE VLAKKEN PROFIJTIn het kader van de duurzaamheidsambities van Den Haag gaat het aantal megawattuur dat het eiland aan windenergie moet opwekken omhoog. Deltawind mag er daarom circa zeven turbines bij bouwen. Die komen bij de bestaande tweeëntwintig turbines en bij het zonnepanelenpark dat Deltawind op Ouddorp heeft aangelegd, want zoals elk succesvol bedrijf heeft Deltawind uitbreiding gezocht op nieuwe deelmarkten die in het verlengde van de corebusiness liggen. Omdat de coöperatie een initiatief is van de burgers van Goeree-Overfl akkee zelf, profi teren de eilandbewoners op alle vlakken van deze vergroting van de opbrengst aan windenergie. De turbines leveren groene stroom, bij elkaar nu al genoeg om alle huishoudens op het eiland van stroom te voorzien, maar ook inkomsten voor de agrarische ondernemers die ze op hun land hebben laten plaatsen en aan de coöperanten. Sommigen hebben al 25 jaar een stabiel energiek en fi nancieel rendement van hun oorspronkelijke inleg van zegge en schrijven vijftig gulden. Wie zich toen engageerde in windenergie mag bepaald geen windbuil worden genoemd. Wie nu alsnog besluit wind te gaan zaaien zal ook zeker geen storm maar wel een vleugje duurzame verkoeling van de klimaatopwarming oogsten. «

Wie Deltawind zaait, oogst een stabiel rendementAl een kwart eeuw produceert Coöperatie Deltawind windenergie, óp maar ook mét het eiland. De deelnemers in de coöperatie zijn bedrijven en particulieren van Goeree-Overflakkee zelf. Hun investering levert naast groene stroom een stabiel en interessant financieel rendement op. Die opbrengst zal de komende jaren nog groter worden dankzij de bouw van zeven nieuwe turbines.



REGIONALE AFVALSTOFFEN DIENST HOEKSCHE WAARDSmitsweg 20, 3273 LK WestmaasTelefoon 018 6 – 57 25 8 6E-mail: info@ radhw.nlw w w . r a d h w . n l

De samenstelling en de volumegroei van het Nederlands afval weerspiegelt de groei en de evolutie van onze economie.

Zo bestond in 19 4 0 slechts een fractie ervan uit kunststof, terwijl dat aan het eind van het vorig decennium bijna 18 % bedroeg. In de vijftiger en zestiger jaren gooiden de Nederlandse huishoudens enorme hoeveelheden kolenas weg, een afvalproduct dat nu helemaal verdwenen is. Een andere product-groep is nagenoeg constant gebleven: luiers nemen al een halve eeuw min of meer een vijfde van het totaal voor hun rekening. Toch zijn de gezinnen in die tijd kleiner geworden. De enige conclusie die je kunt trekken is dat de groep ouderen die luiers nodig heeft de krimpende groep baby’s compenseert. In conjunctureel slechtere tijden blijken we minder afval te produceren: de jaren van de oliecrisis maar ook die van ‘De’ recente crisis deden het aantal kilo’s per huishouden opvallend dalen. Toch produceren we anno 2014 nog altijd te veel, vooral van het zogeheten restafval, dat ongescheiden in de grijze container belandt en voor niks anders goed is dan voor de verbrandingsoven.

GEEN GEBREK AAN MILIEUBEWUSTZIJN”Zestig procent van het zogeheten restafval bestaat uit producten die eigenlijk recyclebaar zijn”, zegt René Huisman, directeur van de RAD Hoeksche Waard. “Vaak gaat het om papier, textiel of drank-kartons, maar omdat ze vervuild zijn door het andere afval in de container zijn ze niet meer schoon te maken en dus laagwaardig geworden. Het gaat er dus om de burger ervan bewust te maken dat hij zijn afval bij de bron nog beter moet sorteren en scheiden dan hij al doet.” Nederland heeft een aantal verbrandingsovens waar warmte en elektriciteit wordt opgewekt. Ze draaien prima, want om de grote capaciteit optimaal te be-nutten ‘importeert’ ons land restafval uit onder meer Duitsland en Ierland. Maar verbranden is en blijft de laatste stap. Hoe meer producten uit die - letterlijk en figuurlijk - hoge bergen restafval kunnen worden gered om als nieuwe grondstof te dienen, hoe beter. Hoe krijgen de afvaldiensten de burger echter zover dat ze die extra inspanningen leveren? Want het meeste glas gaat al braaf in de glasbak, het papier in de papiercontainer, het textiel in de textielbak enzovoorts. Burgers lopen er een straatje voor om

of rijden ervoor naar het containerpark. Dat er toch nog zoveel van in de grijze container belandt kan dus geen gevolg zijn van eventuele onwetendheid of gebrek aan milieubewustzijn.

HAALBARE DOELSTELLING “We denken deze hoeveelheid restafval substan-tieel te kunnen terugbrengen door de burger een financieel sturingsinstrument te geven”, aldus René Huisman. Door burgers zelf invloed te geven op de hoogte van de afvalstoffenheffing worden ze zich ervan bewust dat ‘Goed scheiden loont’. “De helft van de Nederlandse gemeenten heeft al een of andere vorm van een goed scheiden loont-systeem en de resultaten zijn hier en daar niet alleen bemoe-digend maar ronduit spectaculair. Er zijn kleinere gemeenten in het oosten die nog maar veertig kilo per burger per jaar hoeven op te halen. Dan moet een reductie van 230 naar 150 kilo, dus een vermin-dering van ‘slechts’ een derde, voor de Hoeksche Waard een haalbare doelstelling zijn.”

EFFICIENCYNIVEAUEr is ook voor de Hoeksche Waard zelf een prikkel om deze reductie te realiseren. Huisman: “Wij hebben als RAD onze zaken goed voor elkaar. We hebben prijstechnisch gunstige contracten afgeslo-ten met de afvalverwerkers en onze organisatie en werkwijze zo ingericht dat onze medewerkers en vuilniswagens hun rondes efficiënt vervullen. We hebben fors geï nvesteerd in verduurzaming, onder meer in de overgang op LED-verlichting en in het installeren van niet minder dan 170 zonnepanelen op de daken van onze bedrijfsgebouwen. Maar willen we de komende jaren de kosten niet laten stijgen, en dus uiteindelijk ook de tarieven, dan moeten we dit niveau van efficiency zien vast te houden, en dus die totale hoeveelheid restafval omlaag zien te krijgen.”

RETOURLOGISTIEKHet scheiden van afval ( nog) meer stimuleren heeft ook een doelstelling op langere termijn. In de circu-laire economie zullen steeds meer producten aan het eind van hun levensloop worden ingeruild, opgehaald of weggebracht. Ze zijn dan zo ontworpen dat ze makkelijker kunnen worden gedemonteerd en gere-cycled dan de producten van nu. Maar volgens René Huisman is momenteel nog helemaal niet duidelijk

HÉT PROBLEEM VAN DE MARKT» O ndanks alle bewustwording en ondanks alle diensten om af val gescheiden in te zamelen blijf t de burger een berg restaf val produceren.

ONZE VISIE» D it niet accepteren als een vaststaand en permanent gegeven.

UW OPLOSSING» Burgers en bedrijven niet weer aanspre-ken op hun milieubewustzijn maar op hun portemonnee. G een negatief schuldgevoel maar een positieve financiële prikkel.

QUICK SCAN

GESCHEIDEN TARIEVEN OM AFVALSCHEIDING TE OPTIMALISEREN:

Zestig procent van het restafval is recyclebaarDe grondstoffenvoorraad is niet eindeloos, zodat we geen andere keuze hebben dan te evolueren naar een circulaire economie. Daarin is het afval van vandaag de grondstof van morgen. Maar ondertussen produceren we nog altijd veel te veel restafval. In de Hoeksche Waard is dat jaarlijks 230 kilo per burger. De Regionale Afvalstoffen Dienst wil dat met een derde omlaag zien te brengen. Het instrument dat de RAD daarvoor gaat inzetten is een financieel: gedifferentieerde tarieven.

hoe die complexe ‘retourlogistiek’ er concreet gaat uitzien. “De burger nu al leren dat optimaal sorteren een geldelijke beloning oplevert, in de vorm van een lager tarief, is hem daarom al een stukje voorbereiden op die circulaire economie van de toekomst.” Het invoeren van gedifferentieerde tarieven zal dus verscheidene voordelen hebben: de restafvalberg wordt kleiner, de burger kan er een financieel voordeel mee doen en de aanspraak die wij collectief doen op de slinkende hoeveel-heid grondstoffen en fossiele brandstoffen wordt minder. Ook al gaat het per burger ‘maar’ om tachtig kilo per jaar en met de Hoeksche Waard ‘slechts’ om é é n eiland – met tienduizenden inwoners worden tientallen kilo’s al snel een berg van miljoenen kilo’s. Dat mag tellen – zowel in de portemonnee als in het land. «


REPORTAGE Tekst: Jeroen Kuypers // Fotografie: Marco Magielse

Overal waar mensen werken willen we het klimaat naar onze hand zetten.

Dit bepaalt immers sterk ons gevoel van welbevinden. En dat kan. Met

airconditioning zijn we in staat om ons eigen binnenklimaat te creëren.

Lekker warm voor de één. Heerlijk koel voor de ander. Carrier is ‘s werelds

grootste klimaatexpert. Als uitvinders van de airconditioning zijn we

altijd een stap verder in technologie, om u in iedere situatie de optimale

oplossing te bieden. Dus, voor élke klimaatoplossing: turn to the experts.

Carrier Airconditioning. Do you turn?

T (071) 341 71 11, www.carrier.nl/klimaatoplossingen

We vinden altijd deoptimale klimaatoplossing

193car Adv240x335 Optimale.indd 1 28-05-14 13:07

HÉT PROBLEEM VAN DE MARKT» E en belangrijk deel van de woonvoorraad is verouderd. Z owel huurders als parti-culiere woningbezitters betalen daardoor onnodig energiekosten. W oningcorporaties en commerciële verhuurders, zoals beleg-gers, zijn zich er in toenemende mate van bewust dat energiekosten en niet-duurzaam vastgoed een grote impact hebben op de betaalbaarheid van de woningvoorraad. D oor allerlei marktontwikkelingen is er echter vaak te weinig investeringsruimte om daadwerkelijk energiezuinige, dan wel energieneutrale woningen te realiseren.

ONZE VISIE» D oor nauw samen te werken in de hele keten kan een enorme slag gemaakt worden op het gebied van proces- en product-innovatie. J uist op regionaal niveau zijn werkbare oplossingen mogelijk die een veel betere prijs/ prestatieverhouding opleveren, waardoor energieneutrale woningen niet langer een utopie zijn.

UW OPLOSSING» O nder de noemer E nervatief hebben acht bedrijven op Goeree-Overfl akkee zich verenigd. Samen beschikken ze over alle benodigde kennis die nodig is om hun op-drachtgevers een totaaloplossing te bieden bij het renoveren en verduurzamen van het woningbezit.

QUICK SCAN

ENERVATIEFGo ZeroLangeweg 111324 5 KG SommelsdijkTelefoon 018 7 - 4 8 57 77E-mail info@ enervatief.nl

Het is een concept dat nieuwsgierig maakt. Acht op Goeree-Overfl akkee gevestigde ondernemers hebben de

handen ineengeslagen. Doel van de krachtenbunde-ling: samen sterker worden en als collectief een nog aantrekkelijker partner worden voor marktpartijen, de woningbouwcorporaties in de regio voorop. Hun gedeelde missie: energiezuinige woningen realise-ren, als het even kan zelfs energieneutraal. Go Zero, zoals dat in de markt wordt genoemd. “We hebben daarvoor alle disciplines in huis.”

TOEGEVOEGDE WAARDEWie zijn ze, de partijen die zich verenigd hebben onder de noemer Enervatief? Behalve Boeter Bouwbedrijf en Schipper Electrotechniek hebben architectenbureau Casa Ratsma, Kievit Warmte, Goemaat Glas, Lambert Kozijnen en Bouwcenter Esselink/ Topdak zich aangesloten. Zonder uitzonde-ring toonaangevende bedrijven, met een solide naam op de Zuid-Hollandse Eilanden. Wat hen verbindt: de ambitie om woningen zeer energiezuinig te ont-werpen, dan wel zodanig te renoveren dat de nul op de meter in zicht komt. Alle partners in Enervatief werken al langer met elkaar samen, in steeds wisselende samenstellingen. Met de nu gekozen merknaam wordt de bestaande samenwerking nog nadrukkelijker in de markt gezet, ook richting het bedrijfsleven. In principe is Boeter Bouwbedrijf als hoofdaannemer het aanspreekpunt voor de klanten. Even goed kan de opdracht via een van de andere

partijen binnen komen. De deelnemende bedrijven zijn gewend om onderling snel te schakelen. Waar het hen om gaat: toegevoegde waarde bieden en met integrale oplossingen het verschil maken. De schaal-grootte van de organisatie en de lokale bekendheid spreken daarbij in hun voordeel. “We hebben de kennis en we kennen het gebied en de mensen. Dat geeft ons een voorsprong.”

GEBUNDELDE KENNIS Wat op de achtergrond speelt is dat ook op landelijk niveau vergelijkbare initiatieven worden ontwik-keld. Enervatief moet het antwoord bieden, waarbij nadrukkelijk wordt ingezet op de maatschappelijke verantwoordelijkheid van corporaties en het regionale bedrijfsleven. Waarom elders zoeken als het om de hoek beschikbaar is? Met korte onderlinge lijnen en gebundelde kennis die ronduit onderscheidend genoemd mag worden. Waar het ook om gaat: banen voor de regio behouden. En daarmee de leefbaarheid van de kernen op de eilanden in stand houden, en zo mogelijk een impuls geven. Op 17 juni werden de vier corporaties op Goeree-Overfl akkee in het Adviescentrum van de Rabobank in Middelharnis geï nformeerd over de mogelijkheden die Enervatief voor hen biedt. De bijeenkomst gold meteen als de offi ciële kick-off van het project. De verwachtingen bij de deelnemende partijen waren hoog. “Door nauw samen te werken in de keten willen we doorpakken op het gebied van proces- en productinnovatie. Iedereen in de streek wordt daar uiteindelijk beter van.” «

Enervatief: een totaalvisie op energiezuinig wonenIedereen wil plezierig, comfortabel en betaalbaar wonen. De grote uitdaging voor corporaties: investeren in energiezuinige woningen, zonder dat de woonlasten voor huurders toenemen. Met het concept Enervatief worden besparingskansen optimaal benut. Rob Warmerdam en Adri Schipper leggen uit wat hen voor ogen staat. ‘’We gaan voor nul op de meter.”

Adri Schipper (l inks) en Rob Warmerdam


REPORTAGE Tekst: Ben van den Aarssen // Fotografi e: Hans Boutkan

ADVERTORIAL

VKB subsidieregeling 2014Op dit moment is er een subsidieregeling van kracht voor kleine bedrijven. Deze regeling biedt u de mogelijkheid om uw bedrijfspand te beveiligen met 50% subsidie tot een maximumbedrag van € 1.000,-.

Bij klanten van Team Select weegt fenomeen ‘ons kent ons’ zwaar TeamSelect Uitzendbureau is onlangs verhuisd naar een gerenoveerd pand aan de Vlietkade 9a, te Oud-Beijerland. Dit pand versterkte nog meer waar TeamSelect voor staat; persoonlijkheid, professionaliteit en betrokkenheid. De persoonlijke aanpak is vooral waar TeamSelect groot mee is geworden in de Hoeksche Waard en omgeving. De klanten houden van korte lijnen en persoonlijk contact en dit is precies wat TeamSelect biedt!

Dit is wellicht een mooi moment om uw bedrijf te beveiligen tegen een inbraak, (w inkel)d iefstal of een overval. Hierbij

kunt u denken aan een alarm of camerasysteem. Maar ook het laten plaatsen, en professioneel laten verankeren van een kluis behoort tot de mogelijkhe-den. Maar er is meer mogelijk, als ondernemer heeft u misschien ook wel eens contant geld in huis. U kunt dan met deze regeling ook een kluis thuis laten plaatsen.

SUBSIDIEGELDDe overheid biedt dit voordeel aan ondernemers, omdat maar al te vaak de beveiliging van kleine bedrijven onvoldoende is met als grootste reden vaak de hoge kosten. Om in aanmerking te komen voor dit subsidie-geld kunt u zich aanmelden op de website van het CCV. Op de website www.CCV-veiligondernemen.nl kunt u nagaan of u in aanmerking komt voor deze regelingen en wat u moet doen.

OVERZICHTDe website van het CCV geeft u een uitgebreid overzicht van alle mogelijkheden en adviezen op het gebied van veilig ondernemen. «Bart D ekkers

ATS SYSTEMS B.V.Mijlweg 2329 5 KH ’s-GravendeelTelefoon 078 - 676 4 7 15E-mail info@ atssystems.nlw w w . a t s s y s t e m s . n l

TEAMSELECT UITZENDBUREAU B.V.Vlietkade 9 a, 3262 J M Oud-BeijerlandTelefoon 018 6-62079 0w w w . t e a m s e l e c t . n l

Fotografi e: Sonny LipsADVERTORIAL

Afgelopen 4 juni vond de feestelijke opening plaats. TeamSelect stelde de deuren open voor relaties, uitzend-

krachten, buurtbewoners, familie en vrienden om kennis te maken met de nieuwe locatie. De opening werd gepresenteerd door J an Dirk Stouten (bekend van RTV Rijnmond) die korte interviews hield met o.a. eigenaresse Saskia Meijler en wethouder Henk Kievit. Tijdens deze geslaagde opening werd er met elkaar getoast op een succesvolle toekomst in het nieuwe pand!

Ruim 17 jaar geleden begon Saskia Meijler met TeamSelect U itzendbureau. Vanaf de eerste dag richtten zij zich voornamelijk op het MKB en het uitzenden van personeel in diverse sectoren. Het betreft o.a. personeel op logistiek-, produktie-, technisch- en administratief gebied van LBO tot HBO niveau. Daarnaast is ook payrolling de

laatste jaren een grotere activiteit geworden.

Volgens Saskia Meijler is het in een gebied als de Hoeksche Waard vooral een kwestie van gunnen. Zo is TeamSelect ook groot geworden. Het fenomeen “ons kent ons” weegt hier zwaar en door deze persoonlijke aanpak is TeamSelect een begrip geworden in de Hoeksche Waard en daar-door niet meer weg te denken is. Veel opdracht-gevers wonen en werken dan ook in de Hoeksche Waard. Ook de vestiging in Barendrecht is een begrip geworden in die regio, de mond tot mond reclame reikt dan ook ver.

Kent u TeamSelect nog niet, maar heeft u be-hoefte aan goed gekwalifi ceerd extra personeel? Neem gerust vrijblijvend contact met ons op, dan kunt u ook ervaren hoe het is om te werken met een betrokken organisatie! . «


HÉT PROBLEEM VAN DE MARKT» N og te veel ondernemers zijn onbekend met de terugverdientijden van investeringen in zonnepanelen. O ok de opbrengsten van de panelen worden vaak niet nauwkeurig in beeld gebracht. T en onrechte denken on-dernemers daardoor dat zonnepanelen niets voor hen zijn en missen ze kansen om hun energiekosten drastisch omlaag te brengen. O ok onderschatten ze de waarde van een groen imago als concurrentief actor.

ONZE VISIE» K lanten hebben recht op een deskundig en objectief advies, met een duidelijke uitleg om een gef undeerde keuze te kunnen maken. A ls merkonaf hankelijke leverancier zijn wij altijd op zoek naar een klantgerichte oplossing, waarbij onze showroom en uniek of f erteprogramma het verschil maken.

UW OPLOSSING» W ij bieden een op uw situatie gerichte, persoonlijke of f erte met een nauwkeurig berekende opbrengst en terugverdientijd. W ij hebben een ruim assortiment in elke prijsklasse. N aast standaard producten zijn wij sterk in op maat gemaakte panelen.

QUICK SCAN

NAVITOMercatorweg 5/ E324 1 MK MiddelharnisTelefoon 018 7 – 4 7 71 4 2E-mail info@ navito.nlw w w . n a v i t o . n l

Ruim een jaar zijn ze bezig. De broers Daniël en Bram Poolman, samen met hun zakelijk partner Petrus Grigore eigenaar

van Navito. Tijd voor een tussenbalans. Gestart mid-den in de recessie, in wat nog steeds een nichemarkt is. Op Goeree-Overfl akkee, tot dan een witte vlek op het gebied van leveranciers van zonnepanelen. Vanuit Middelharnis worden de Zuid-Hollandse Eilanden bediend, in zowel de particuliere als de zakelijke markt. Ook het meest zuidelijke gedeelte van de Randstad wordt door hen tot het werkgebied gerekend, zeg maar de regio tussen Hoek van Holland en Rotterdam-Zuid. Van meet af aan was duidelijk wat ze wilden: onderscheidend zijn, met hun aanbod en positionering. In een tijd van internethandel moest een eigen showroom het verschil maken. Net als een innovatief offerteprogramma dat uiterst gedetailleerd de opbrengst en terugverdientijd van de panelen inzichtelijk maakt. Het eerste jaar was voor Navito vooral investeren. Nu is het tijd voor de grote sprong voorwaarts. Een jaar na de kick-off is Daniël Poolman positief gestemd. “Te vaak wordt aangenomen dat zonnepanelen een dure aangelegenheid zijn. Maar het totaalplaatje valt in fi nanciële zin vaak veel gunstiger uit dan gedacht. De prijzen zijn de afgelopen tien jaar zowat gehalveerd en de terugverdientijden vaak korter dan wordt verondersteld.”

DUIDELIJK FINANCIEEL PLAATJETrots leidt Poolman ons rond door wat voorheen een

kale loods was. De ruimte is door hen omgetoverd in een showroom die gerust state-of-the-art genoemd mag worden. Natuurlijk kunnen ze niet alles laten zien. Maar wel veel. Ook met all-inclusive pakket-ten timmert Navito aan de weg. Volledig Europese producten, inclusief omvormer en montagesysteem. In eigen land geproduceerde panelen zijn eveneens beschikbaar. Net als panelen van Chinese makelij. Poolman: “Wat de klant wil, dat hebben we.” Navito biedt meer dan enkel de bekende systemen die op schuine dan wel platte daken worden geplaatst. Ook verticale panelen voor wanden zijn leverbaar, net als op maat gemaakte panelen die zorgen voor een optisch rustig beeld. Wat ook mogelijk is: panelen met daarin het logo van het bedrijf. Tal van slimme toepassingen passeren de revue, kwalitatief hoogwaardig en tegen scherpe tarieven, dankzij de geringe overhead van een overzichtelijke organisatie. Als zonen van een register-accountant weten de broers Poolman dat investeringen moeten worden terugverdiend en dat een ondernemer behoefte heeft aan een duidelijk fi nancieel plaatje. Graag willen ze hun kennis over energieaftrekregeling, de klein-schaligheidstoeslag, het terugvorderen van BTW en gunstige afschrijvingstermijnen delen met de klant. Zoals het innovatieve offerteprogramma precies het daadwerkelijke rendement uitrekent. Op die manier worden panelen volgens Daniël Poolman meteen een stuk tastbaarder. “Er hoort een verhaal bij en dat vertellen wij graag.” «

Navito, zonnepanelen: zichtbaar aanbod, heldere prijsberekening Het in Middelharnis gevestigde Navito is gespecialiseerd in het leveren en installeren van verschillende soorten zonnepanelen. In hun showroom op bedrijventerrein Oostplaat zijn tal van aansprekende voorbeelden te zien. “Je moet panelen kunnen zien en voelen. Er hoort een verhaal bij en dat vertellen wij graag.”


REPORTAGE Tekst: Ben van den Aarssen // Fotografi e: Hans Boutkan

Koploper in duurzaamheidDuurzaamheid mag dan wel steeds populairder worden, het wordt nog steeds gefragmenteerd benaderd. Veel bedrijven doen inmiddels ‘iets’ aan duurzaamheid, zonder te beseffen dat een aanpak op meerdere vlakken tot een vruchtbare kruisbestuiving kan leiden. Veel verdergaande plannen lopen bovendien stuk op een gebrek aan financiering. Rayen Nabibaks, oprichter van Top Sport Energy, pleit daarom voor een brede aanpak en heeft daarvoor een groot aantal spelers in een consortium bijeengebracht, van leveranciers van aardgas tot die van zonnepanelen.

Rayen Nabibaks is werkzaam geweest voor een grote bank en als energieconsultant, wat

hij overigens nog steeds is. Zo heeft hij duurzaamheid vooral leren kennen als een synoniem voor energiebesparing en het noodzakelijkerwijs ook daarmee gelijkgesteld. “En dat is wat bijna alle betrokkenen doen,” zegt hij. “Fabrikanten en installateurs van zonnepanelen focussen zich bijvoorbeeld enkel op zonne-energie. Dat is dé oplossing in hun ogen en dus worden hun klanten ook alleen maar daarover geï nformeerd. En dat terwijl er zoveel meer kan worden bereikt door technologieën en gedragsveranderingen te combineren. Aanvankelijk zagen wij dat zelf ook niet, maar toen wij hadden deelgenomen aan een vierdaags congres over duurzaamheid in Dü sseldorf ging ons een licht op.”

DUURZAAMHEID VERANDERT DE MARKTVolgens Rayen Nabibaks veranderen enerzijds de technologieën: bestaande voor de opwek-king van hernieuwbare energie worden beter en betaalbaarder en nieuwe komen uit hun testfase. Maar anderzijds verandert ook de markt. Er zijn regels die de verduurzaming bepalen maar de verduurzaming bepaalt op zijn beurt andere regels, en de gevolgen van dat laatste worden te weinig onderkend: “Veel ondernemers en managers richten zich nu bijvoorbeeld nog op de collectieve inkoop van energie. Daardoor krijgen ze een lagere prijs voor gas en elektriciteit en dat fi nanciële voordeel maakt het minder aantrekkelijk in de eigen voorziening van hernieuwbare energie te investeren. Maar ondertussen evolueert de energievoorziening dóór de verduurzaming. Sommige centrales staan nu al stil omdat er een teveel aan groene stroom is uit Duitsland en dat aanbod van duurzaam opgewekte energie zal groter worden naarmate meer woningen en bedrijfspanden energie leveren in plaats van alleen maar afnemen. We gaan naar een decentrale opwekking en dat bete-kent dat de energieleveranciers die momenteel de markt domineren fl exibel moeten zijn. Ze moeten kunnen inspelen op de omslag naar een open netwerk. Ze hebben het echter nu al zo moeilijk om hun traditionele indeling in groot zakelijk, MKB en consumenten te veranderen. Dat zet ook het nut van collectieve inkoop op termijn onder druk.”

ACCU LADEN BIJ DE VOETBALCLUBVerduurzaming van de bedrijfsvoering levert pas echt rendement op als die op verschil-lende vlakken tegelijk plaats vindt en de diverse maatregelen elkaar versterken. Rayen Nabibaks geeft als voorbeeld een amateur voetbalclub die zonnepanelen op het dak van het clubgebouw plaatst. “Gemeenten willen dat verenigingen fi nancieel voor hun eigen onderhoud van het complex gaan instaan. Zonnepanelen zijn dan een manier om de energiekosten omlaag te brengen, tenminste, als je de investering daarin sneller kunt terug-verdienen door die stroom ook aan anderen te leveren. De club kan de gemeente ervoor interesseren een bijdrage te leveren aan de aanschaf van een of twee e-mobilitypalen voor elektrische auto’s. Ouders die de wedstrijd van hun kind komen bekijken kunnen in de tus-sentijd hun accu opladen, voor een geringer tarief dan thuis, want de stroom die uit de e-mobilitypaal thuis staat wordt straks 60% duurder. Zo snijdt het mes aan twee kanten.”

ONTZORGENDe sterke aandacht voor de sportsector is een van de redenen waarom Rayen Nabibaks hun bedrijf Top Sport Energy heeft genoemd. De hoofdreden is het grote aantal bedrijven dat sport sponsort. Zij zijn bijvoorbeeld bezig met FC U trecht om het stadion van de club te laten verduurzamen. Maar ook voor deze partner is Top Sport Energy vooral interessant vanwege het zoeken naar dwarsverbanden in de duur-zaamheid. “Wij kunnen dat vanzelfsprekend niet alleen. Daarom zijn wij hard in de weer geweest om partners rond ons te verzamelen. Nextra Technology levert alle producten, zoals zonnepanelen, warmtepompen, led-verlichting en windmolens. Wij hebben een bureau gevonden dat zich specialiseert in de vele subsidies die er nog altijd zijn. We zijn een samenwerkingsverband aange-gaan met Huawei voor de wifi verbindingen en datacenters, want ook daarmee kun je energiebesparing realiseren. We hebben een samenwerkingsverband met vervoerscentrum ‘het nieuwe rijden’ van Rotterdam. Wij zijn zelfs reseller van de mobiliteitskaart van X X IMO, waarmee alle daarmee verbonden kosten via é é n kaart op é é n factuur komen te staan. Dat bespaart de klant vooral papier, administratieve handelingen é n beheers-

kosten, want al die verschillende kaarten rekenen een bijdrage. Duurzaamheid is ook prettiger werken en dus ontzorgen.”

UITGESTELDE MAATREGELENMaar ontzorgen betekent niet opdringen. Voor Rayen Nabibaks is het van essentieel belang dat Top Sport Energy zich verplaatst in de situatie klant maar niets voor hem beslist. “Als hij bepaalde maatregelen niet wil nemen, prima. Maar veel investeringen die tot een verduurzaming van de bedrijfsvoering leiden worden vaak eerder uitgesteld dan afgeschre-ven, omdat de ondernemer zijn cashfl ow niet wil aantasten of er geen fi nanciering voor kan vinden. Precies daarom is Top Sport Energy ook een samenwerking aangegaan met ING en de Rabobank. Vanuit mijn vroegere loopbaan in de bankensector weet ik hoezeer verduur-zaming in laatste instantie een kwestie van fi nancieren is. Met een passende fi nanciering heeft het bedrijf minder kapitaalbeslag maar kan het ook een grotere besparing op de kosten van energie, administratie, water enzo-voorts realiseren. Zo wordt de terugverdien-tijd van het geheel verkort en dus de return on investment verhoogd. Ook hier snijdt het mes weer aan twee kanten.” Top Sport Energy is een jong bedrijf en Rayen Nabibaks een ondernemer die vele potjes op vele vuren aan het zetten is. Zo is zijn eigen activiteit een illustratie van zijn eigen duur-zaamheidsfi losofi e. Via een investeerder wil hij het backoffi ce gestalte geven met enkele ervaren mensen en de projecten die nu uitvoe-ringsrijp zijn concreet maken. Met investerin-gen die letterlijk en fi guurlijk van aan de top tot onder de bodem van het bedrijf kunnen gaan (v an zonnepanelen tot waterreductie in het riool dankzij het waterloze urinoir) kan verduurzaming zo van een interessant extra tot een wezenlijke inbreng worden. «

TOP SPORT ENERGYTelefoon 08 5 – 4 8 8 36 14 E-mail rayen@ tsenergy.nlw w w . t s e n e r g y . n l



Welke bedrijven hebben uw website bezocht?

Slechts 2 á 3% van uw online-bezoekers neemt daadwerkelijk contact met u op. Wie zijn die andere 97% en hoe bereikt u die alsnog? Het antwoord is even simpel als doeltreffend: Website-Leads.

Onderdeel van:

Website-Leads

Voor meer informatie (0800-2028)

www.websiteleads.nl

Voorbeeld overzicht Website-Leads

Geachte heer Rademaker,

De heer W.S. Leads van DATA collectief B.V. heeft vandaag om 15:53 uur uw website bezocht. Hierbij een overzicht van het bezoek.

DATA-collectief B.V.Coltbaan 4 C/D3439 NG NieuwegeinT: 0800-2028

De heer W.S. LeadsE: [email protected]: 06-21231892

Met vriendelijke groet,Ineke PeppelenboschUw Personal Sales Assistant

home | reclame- en marketingbureau Utrecht15:53:41 18s

AdWords: (Google: “reclamebureau utrecht“)

Donderdag 3 januari 2013

referenties | diverse projecten15:53:59 28sklanten | overzicht van alle klanten15:54:27 17snieuws | nieuwsberichten reclamebureau15:54:44 29sContact | contactgegevens15:55:13 10sWerkzaamheden | reclame utrecht15:55:23 58sOver ons | Reclamebureau binnenstad Utrecht15:56:21 98sAlgemene voorwaarden

Totale tijd: 00:04:18 Pagina’s bezocht: 8 Score: 40

15:57:59 34s

Bezochte pagina’s

Hoe werkt het:

1

2

3

4

5

Een potentiële klant bezoekt uw website

De bezoeker wordt geïdentificeerd via zijn

IP-adres (Internet Protocolnummer)

Aan de hand van het verkregen IP-adres

wordt het bijbehorende bedrijf opgezocht in

de database van het DATA-collectief

Alle relevante informatie wordt nu vast-

gelegd, zoals hoe uw bezoeker op uw

website gekomen is, welke pagina’s hij

heeft bezocht, hoe lang hij op die pagina’s

is gebleven en waar hij is afgehaakt

Het DATA-collectief maakt een bezoek-

rapport van het websitebezoek en stuurt

u een e-mail met alle informatie zodat

u direct contact kunt opnemen met uw

websitebezoeker

Communicatie | Educatie & PR | Multimedia

www.knettercommunicatie.nl | [email protected] | 0031-641510088

Claes Danckaertzstraat 6 3286 AC Klaaswaal 078-7440090 www.aiv-automatisering.nl

VOIP telefonie voor vast maandbedrag

Beheer van

Hardware en software

Offi ce 365 Actieve helpdesk en meer

uw systemen

“NOOIT MEER PUZZELEN NAAR GOED PERSONEEL VOOR EEN SUCCESVOL PROJECT”

D&G Projectondersteuning b.v. | Nijverheidsweg 19 | P.O. Box 36 | 3250 AA Stellendam | The Netherlands T. + 31(0) 187 49 03 05 | F. + 31(0) 187 49 48 06 | E. [email protected] | www.dgpo.nlD&G Projectondersteuning b.v. | Nijverheidsweg 19 | P.O. Box 36 | 3250 AA Stellendam | The Netherlands T. + 31(0) 187 49 03 05 | F. + 31(0) 187 49 48 06 | E. [email protected] | www.dgpo.nl

Aangenaam kennis te maken:

D&G Holding is de moedermaatschappij van een internationaal

opererende groep van bedrijven, gespecialiseerd in detachering

en projectondersteuning voor de meest uiteenlopende branches

en industrieën. Het succes van D&G is een wereldwijd netwerk

met lage overhead kosten. Wij ondersteunen zowel grote als

kleinere projecten met een breed aanbod aan vakbekwaam

personeel vanuit de gehele wereld.

Kijk voor meer informatie www.dgpo.nl

Z.H.E. INCASSOuw incasso-specialist met incasseringsvermogen!

Dé no-nonsense partner voor ondernemers m.b.t. ondermeer:

Doornbos 18Postbus 57013290 AA Strijen

INCASSOBUREAU “Z.H.E.”Telefoon 078-6741857E-mail [email protected] www.incasso-zhe.nl

• MKB

• INCASSO’S

• NO CURE - NO PAY

• JURIDISCHE ADVIEZEN

• DAGVAARDINGEN

• GERECHTELIJKE PROCEDURES

• BESLAGLEGGINGEN

• HUURKZAKEN(vraag naar de voorwaarden)

NIEUW IN STRIJEN

11 BEDRIJFSUNITS AAN DE SIMON STEVINSTRAAT TE STRIJEN

• Vanaf 1

• Al 1500 m2 uitgegeven

22 m2

• Units te koppelen

• Vloeistofdichte vloer

• Vloerbelasting 2500 kg/m2

• Gebruik van onderhouds- arme materialen

• Aluminium kozijnen

• Voorzien van gas, water en elektra

• Diverse opties mogelijk

Te koop vanaf 133.500,- ex. BTW Te huur vanaf 780,- per maand ex. BTW

Indien u geinteresseerd bent en meer informatie wenst, dan kunt u met ons contact opnemen.

GEBRS. HOOGHWERFF B.V. | T 078 - 6741155 | w

250 M2 LET OP!! LAATSTE

ww

w.fo

totr

end

s.nl

info

@fo

totr

en

ds

.nl

| 0

6-

29

29

31

15Reclamefotografie | Schoolfotografie Portretfotografie

Architectuurfotografie | Makelaarsobjecten

Bedrijfsfotografie | Productfotografie | Trouwreportage

Zwangerschapsfotografie | Vrijwerk

Eén aanspreekpunt voor zowel elektro- als installatietechniek!

ElektrotechniekBrandbeveiligingData-installaties DomoticaElektra

Elektrische oplaadpuntenInbraakbeveiligingInspecties VerlichtingZonnepanelen

InstallatietechniekAirconditioningCentrale verwarmingDakbedekkingGas

HemelwaterafvoerRioolSanitairVentilatieWater

Rijksstraatweg 1, Klaaswaal | 0186 572 422 | www.vanrennes.nl0123907.pdf 1 7-5-2014 10:16:27

aansprakelijkheidalgemene voorwaarden

ARBEIDSOVEREENKOMSTEN

beslagleggingen

CIVIELE PROCEDURES

huur bedrijfsruimten

incassokoop en verkoop

ondernemingsrecht

onroerend goedaansprakelijkheid


aansprakelijkheidalgemene voorwaarden

onroerend goedalgemene voorwaarden

onroerend goedARBEIDSOVEREENKOMSTENaansprakelijkheidARBEIDSOVEREENKOMSTENaansprakelijkheid

onroerend goedARBEIDSOVEREENKOMSTEN


onroerend goedaansprakelijkheidARBEIDSOVEREENKOMSTENaansprakelijkheid


beslagleggingenCIVIELE PROCEDURESbeslagleggingenCIVIELE PROCEDURES

CIVIELE PROCEDURESalgemene voorwaardenCIVIELE PROCEDURESalgemene voorwaarden

contractenARBEIDSOVEREENKOMSTENcontractenARBEIDSOVEREENKOMSTEN

huur bedrijfsruimtencontractenhuur bedrijfsruimtencontractenincassobeslagleggingenincassobeslagleggingen

huur bedrijfsruimtenincassohuur bedrijfsruimtenbeslagleggingen

huur bedrijfsruimtenbeslagleggingenincassobeslagleggingen

huur bedrijfsruimtenbeslagleggingen

koop en verkoopincassokoop en verkoopincassoondernemingsrecht



De Neef Advocaten,uw MKB-specialist.

aansprakelijkheidonroerend goedaansprakelijkheidonroerend goedalgemene voorwaardenaansprakelijkheidalgemene voorwaarden

onroerend goedalgemene voorwaarden

onroerend goedaansprakelijkheidonroerend goedalgemene voorwaarden


aansprakelijkheidARBEIDSOVEREENKOMSTENaansprakelijkheidARBEIDSOVEREENKOMSTENaansprakelijkheid

aansprakelijkheidaansprakelijkheidARBEIDSOVEREENKOMSTENaansprakelijkheid


onroerend goedaansprakelijkheidonroerend goedARBEIDSOVEREENKOMSTEN




aansprakelijkheidaansprakelijkheid


onroerend goedaansprakelijkheidaansprakelijkheidalgemene voorwaardenaansprakelijkheidaansprakelijkheidARBEIDSOVEREENKOMSTENaansprakelijkheidalgemene voorwaardenaansprakelijkheidARBEIDSOVEREENKOMSTENaansprakelijkheidARBEIDSOVEREENKOMSTENaansprakelijkheidARBEIDSOVEREENKOMSTENaansprakelijkheid

beslagleggingenCIVIELE PROCEDURESbeslagleggingenCIVIELE PROCEDURESbeslagleggingenbeslagleggingen

beslagleggingenCIVIELE PROCEDURESbeslagleggingenCIVIELE PROCEDURESbeslagleggingenCIVIELE PROCEDURESbeslagleggingenCIVIELE PROCEDURESCIVIELE PROCEDURESARBEIDSOVEREENKOMSTENCIVIELE PROCEDURESARBEIDSOVEREENKOMSTEN

CIVIELE PROCEDURESCIVIELE PROCEDURESCIVIELE PROCEDURESalgemene voorwaardenCIVIELE PROCEDURESalgemene voorwaardenCIVIELE PROCEDURES

algemene voorwaardenCIVIELE PROCEDURESalgemene voorwaardenARBEIDSOVEREENKOMSTEN

CIVIELE PROCEDURESARBEIDSOVEREENKOMSTENCIVIELE PROCEDURESARBEIDSOVEREENKOMSTEN

CIVIELE PROCEDURESARBEIDSOVEREENKOMSTENcontractenARBEIDSOVEREENKOMSTENcontractenARBEIDSOVEREENKOMSTENcontractencontractencontractenARBEIDSOVEREENKOMSTENcontractenARBEIDSOVEREENKOMSTENcontractenARBEIDSOVEREENKOMSTENcontractenARBEIDSOVEREENKOMSTEN

huur bedrijfsruimtenCIVIELE PROCEDUREShuur bedrijfsruimtenCIVIELE PROCEDURESbeslagleggingenhuur bedrijfsruimtenbeslagleggingenCIVIELE PROCEDURESbeslagleggingenCIVIELE PROCEDUREShuur bedrijfsruimtenCIVIELE PROCEDURESbeslagleggingenCIVIELE PROCEDURESbeslagleggingenbeslagleggingen

beslagleggingenhuur bedrijfsruimtenbeslagleggingenbeslagleggingen

beslagleggingenCIVIELE PROCEDURESbeslagleggingenCIVIELE PROCEDURESbeslagleggingenCIVIELE PROCEDURESbeslagleggingenCIVIELE PROCEDUREShuur bedrijfsruimtenCIVIELE PROCEDURESbeslagleggingenCIVIELE PROCEDURESbeslagleggingenCIVIELE PROCEDURESbeslagleggingenCIVIELE PROCEDURESincassobeslagleggingenincassobeslagleggingen

huur bedrijfsruimtenincassohuur bedrijfsruimtenbeslagleggingen

huur bedrijfsruimtenbeslagleggingenincassobeslagleggingen

huur bedrijfsruimtenbeslagleggingen

koop en verkoophuur bedrijfsruimten

koop en verkoophuur bedrijfsruimtenincassokoop en verkoopincassobeslagleggingenincassobeslagleggingenkoop en verkoopbeslagleggingenincassobeslagleggingenhuur bedrijfsruimtenincassohuur bedrijfsruimten

koop en verkoophuur bedrijfsruimtenincassohuur bedrijfsruimten

beslagleggingenhuur bedrijfsruimten

beslagleggingenincassobeslagleggingenhuur bedrijfsruimten

beslagleggingenkoop en verkoopbeslagleggingenhuur bedrijfsruimten

beslagleggingenincassobeslagleggingenhuur bedrijfsruimten

beslagleggingenondernemingsrechtincassoondernemingsrechtincasso



algemene voorwaardenonroerend goedalgemene voorwaardenaansprakelijkheidonroerend goed

aansprakelijkheidalgemene voorwaardenaansprakelijkheidalgemene voorwaardenonroerend goedalgemene voorwaardenaansprakelijkheidalgemene voorwaarden

ontslagincassoontslagincassokoop en verkoop

ontslagkoop en verkoop

koop en verkoopontslagkoop en verkoopincassokoop en verkoopincassoontslagincassokoop en verkoopincassoondernemingsrecht

ontslagondernemingsrecht

Smidsweg 40, Postbus 5227, 3295 ZJ ’s-Gravendeel, Tel. (078) 673 10 83, Fax (078) 673 21 46, [email protected], www.deneefadvocaten.nl

De Neef Advocaten spreekt uw taal. Dat communiceert een stuk makkelijker. Met beide

benen op de grond ondersteunen wij ondernemers op de volgende rechtsgebieden:

Menno Monique Sandra Isis

Hét Ondernemersbelang Zuid-Hollandse Eilanden/Hoeksche Waard 03/14

Business

Transcript of Hét Ondernemersbelang Zuid-Hollandse Eilanden/Hoeksche Waard 03/14