Het klimaat in de afgelopen en komende 100 jaar door Peter Siegmund
-
Upload
robert-de-jong -
Category
Education
-
view
280 -
download
1
Transcript of Het klimaat in de afgelopen en komende 100 jaar door Peter Siegmund
Het klimaat in de afgelopen en komende 100 jaar
Astra Alteria, Ede
19 mei 2014
Peter Siegmund
KNMI / Klimaat
Overzicht• Het klimaat van de afgelopen 100 jaar
• Het klimaat in Nederland• Het broeikaseffect• Klimaatmodellen• Oorzaak klimaatveranderingen afgelopen 100 jaar
• Het klimaat in de komende 100 jaar
• KNMI Klimaatscenario’s 2006
Klimaatverandering in het verre verleden: de temperatuur
Natuurli jke klimaatfactoren 20e eeuw
Vulkaanuitbarst ingen
Zonne-activiteit El Niño
Temperatuurveranderingen: waarnemingen
Waarnemingen: sneeuw, ijs, warmte in oceanen, zeespiegel
Bijdragen aan zeespiegelstijging
IJsoppervlak in het Noordpoolgebied
1980,sept.
2012, sept.
Minder gletsjers, minder permafrost
Emanuel, Nature, 2005
Tropische cyclonen:toename in intensiteit en levensduur, niet in aantal
zeewater temperatuurPotential Destructive Index
N. Atlanische Oceean Westelijke Grote Oceaan
Overzicht
• Het klimaat van de afgelopen 100 jaar• Het klimaat in Nederland• Het broeikaseffect• Klimaatmodellen• Oorzaak klimaatveranderingen afgelopen 100
jaar• Het klimaat in de komende 100 jaar• KNMI klimaatscenario’s 2006
12
Nederland warmt sneller op dan wereldgemiddeld (1)
Temperatuur in Nederland en wereldgemiddeld
Nederland warmt sneller op dan wereldgemiddeld (2)
Waarom?
• Meer westenwind in late winter en vroege voorjaar
• Meer zonnestraling in voorjaar en zomer, door
o schonere lucht
o (waarschijnlijk) afname van de bewolking
Overzicht
• Het klimaat van de afgelopen 100 jaar• Het klimaat in Nederland• Het broeikaseffect• Klimaatmodellen• Oorzaak klimaatveranderingen afgelopen 100
jaar• Het klimaat in de komende 100 jaar• KNMI klimaatscenario’s 2006
Het broeikaseffect
Toename van broeikasgassen
• Concentraties overtreffen in hoge mate de pre-industriele waarden
van de laatste vele duizenden jaren
• Toename van concentraties CO2, CH4 en N2O is hoofdzakelijk het
gevolg van de menselijke invloed
CO2 Methaan Lachgas
Koolstof uitstoot en opname, per jaar (1012 kg koolstof)
180
110
115
265
140Land use change
Fossil emissions
Atmosphere
Oceans
Terrestrial
Broeikaseffect op Aarde, Venus en Mars
Uit afstand tot de zon en het albedovolgt de temperatuur zonder broeikaseffect; het verschil met de werkelijke temperatuur is de bijdrageVan het broeikaseffect (bke)
Aarde: ≈ bke: 33 ºCopp.temp= 15 ºC
Venus: ≈ bke: 500 ºCopp.temp= 460 ºC
Mars: ≈ bke: 3 ºCopp.temp= -55 ºC
Overzicht• Het klimaat van de afgelopen 100 jaar• Het klimaat in Nederland• Het broeikaseffect• Klimaatmodellen• Oorzaak klimaatveranderingen afgelopen 100
jaar• Het klimaat in de komende 100 jaar• KNMI klimaatscenario’s 2006
Klimaatmodellen: ontwikkeling: ruimtelijke resolutie
zonnestraling
infrarode straling
Lage wolken: netto koelingHoge wolken: netto opwarming
Overzicht• Het klimaat van de afgelopen 100 jaar• Het klimaat in Nederland• Het broeikaseffect• Klimaatmodellen• Oorzaak klimaatveranderingen afgelopen 100
jaar• Het klimaat in de komende 100 jaar• KNMI klimaatscenario’s 2006
Menselijke en natuurlijke oorzaken
Modelsimulaties van klimaat van 20ste eeuw
Alleen natuurlijke oorzaken
Alleen toename broeikasgassen
Temperatuurverandering: attributie
Opwarming 1951-2010: oorzaken
Overzicht• Het klimaat van de afgelopen 100 jaar• Het klimaat in Nederland• Het broeikaseffect• Klimaatmodellen• Oorzaak klimaatveranderingen afgelopen 100
jaar• Het klimaat in de komende 100 jaar• KNMI klimaatscenarios’ 2006
Koolstof-uitstoot bij de vier IPCC-AR5-scenario’s
Scenario’s van de stralingsforcering
Klimaatverandering wereldwijd: waarnemingen en projecties
Temperatuur: projecties
RCP2.6 RCP8.5
Temperatuur: projecties
Veranderingen in temperatuur versus neerslag
Neerslag: projecties
RCP2.6 RCP8.5
Neerslag: veranderingen in extremen
Temperatuur en neerslag: veranderingen in Europa
Summer
Winter
Zeespiegel: waarnemingen en projecties
Onzekerheden, absoluut en relatief
IJs noordelijk halfrond september: projecties
RCP2.6 RCP8.5
Totale CO2 uitstoot versus verandering in temperatuur
Overzicht• Het klimaat van de afgelopen 100 jaar• Het klimaat in Nederland• Het broeikaseffect• Klimaatmodellen• Oorzaak klimaatveranderingen afgelopen 100
jaar• Het klimaat in de komende 100 jaar• KNMI klimaatscenarios’ 2006
Indeling van de scenario’s
Kenmerken van alle KNMI’06 scenario’s: Opwarming zet door Winters gemiddeld natter Heviger extreme zomerbuien Veranderingen in het windklimaat klein Zeespiegel blijft stijgen
Algemeen beeld
verandering in 2050 tov 1990
Temperatuur in Nederland
Neerslag in Nederland
Zeespiegelstijging Nederland
KNMI, 2008
CO2 concentrations, temperature and sea level continue to rise long after emissions are reduced