Het kind naar school. Gevolgen voor het eetgedrag?! · Communiceren met pubers Leestips: 1. Luister...
Transcript of Het kind naar school. Gevolgen voor het eetgedrag?! · Communiceren met pubers Leestips: 1. Luister...
Het kind naar school. Gevolgen voor het eetgedrag?! Verdieping op de JGZ richtlijn Voeding en Eetgedrag 4-19 jaar
Ingrid Mimpen kinderdietist Voeding & Zo Rotterdam
Voedingskundige ondersteuning CJG Rijnmond
i.s.m. Brenda Glas, kinderdietist
Kenniscarrousel CJG Rijnmond 30-6-2015
In deze workshop verdieping op:
• Gezonde Voeding 4 – 19 jaar: tussendoortjes (eten/drinken)
• Aandachtspunten bij over- en onder-gewicht
• Valkuilen en aandachtspunten bij deze leeftijd
• Hoe kunnen jongeren omgaan met voedselverleidingen (interactief)
• Communiceren met pubers
• Signaleren & verwijzen bij voedingsproblemen/eetstoornissen
1e levensjaren van belang voor gezondheid kind
op volwassen leeftijd
Alleen een gezonde basis is niet genoeg
Leren omgaan met verleidingen is belangrijk
Wat is gezonde voeding voor 4-19 jaar?
?????????????????
• Vaste eet/drinkmomenten • ABH basisvoedingsmiddelen • Ruimte voor extra (eten/drinken) maar hoeveel? • Eventueel vitamine D (donkere huidskleur)
+
Update 2016
Ruimte voor extra’s?
• 4 – 8 jaar: 200 kcal
• 9 – 13 jaar: 200 kcal meisjes/ 300 kcal jongens
• 14 – 18 jaar: 300 kcal meisjes/ 400 kcal jongens
Praktische kennis/vaardigheden vaak niet optimaal bij ouders
(bron Voedingscentrum)
Hoe groot is die ruimte?(testje)
Eten
Drop (5 stuks)
Softijsje
Gevulde koek
Klein zakje chips
Mini marsje
Ham-kaascroissant
Evergreen
Kapitein koek
Patatje mayo
Drinken
Cola (blikje)
Red Bull (blikje)
Arizona icetea (flesje)
Breezer (flesje)
Pilsje (glas)
IJsthee (glas)
Diksap (glas)
Sportdrank AA High Energy
(flesje)
Inter-generatie cirkel van overgewicht
Overgewicht kindertijd
Overgewicht volwassene
Overgewicht
Pre -zwangerschap
Zwangerschaps-
diabetes
Zwaar kind
Aandacht voor gewicht
Overgewicht -> JGZ richtlijn Overgewicht
1. Voeding:
• Let op extra’s (incl. dranken)
• Niet lijnen/ wel ontbijt
• Kleinere porties
• Minder suikerrijke dranken
• Minder producten met hoge
energie-dichtheid
2. Beweging / beeldschermtijd
3. Eetgedrag: structuur/ omgaan
met verleidingen
Ondergewicht (of neiging tot)
1 . Wat is oorzaak?
- Negatief zelfbeeld?
- Piekeren over uiterlijk?
- (extreem) lijngedrag?
- Problemen?
2. Beginnend lijngedrag of
eetprobleem?
Vertrouwensrelatie van belang
gewichtsproblemen
Valkuilen schoolgaande jeugd
Basisschool (ouders advies)
• Invloed > leeftijdsgenoten
• Wijze van kinderopvang
(officiele opvang/alleen
thuis/familie)
• Tractaties / kinderfeestjes
• Beeldschermtijd
• Zakgeld
• Vanaf bovenbouw kans op
beginnend lijngedrag/negatief
zelfbeeld bij (vooral) meisjes
• Voorbeeld gedrag ouders in
eetopvoeding blijft van belang
Middelbare school (kind)
• Beginnen met Alcohol?
• Meer snacken
• Sociale druk leeftijdsgenoten
• Verleidingen
kantine/supermarkt/
sportlocaties
• Rol sociale
media/slankheidsideaal
Ouders nog wel invloed (bv
inkoopbeleid, samen eten)
``
Rol JGZ 4+ van Kennis naar Vaardigheden
Kennis gezonde voeding is niet voldoende om te komen tot gezond(er)
eetgedrag. Vaardigheden zijn een must.
Nu zelf aan de slag:
• Groepjes formeren
• Schrijf steekwoorden /korte zinnen op wat jongeren kunnen doen
om de vele voedselverleidingen te weerstaan (bv kantine,
supermarkt, thuis)
• 5 voorbeelden per groepje
• 1 rapporteert terug
• Tijdspad 10 minuten
• Nabespreking centraal
Rol JGZ 4+ van Kennis naar Vaardigheden
Van kennis naar vaardigheden om voedselverleidingen te weerstaan:
Mogelijke rol voor JGZ 4+ (naast ouders en evt andere hulpverleners)
Hoe? 3 categorieën te benoemen
1. Verminderen aantal dagelijkse verleidingen
2. Verminderen aantrekkingskracht van verleidingen
3. Versterken van het doel gezond eten
Bron: project Tempest, grootschalig Europees onderzoek 2009-2013 in 9 landen onder 15.000
jongeren 10-17 jaar
Gezond eten vergt zelfregulatie
Zelfregulatie strategieën dragen bij aan leren weerstaan van dagelijkse verleidingen
6 zelfregulatie- strategieën van eetgedrag
• Categorie
• Vermijden hoeveelheid verleidingen in directe omgeving
• Verminderen aantrekkingskracht verleiding
• Versterk het doel om gezond te eten
• Strategie
• “Zuinig met wilskracht”
• “Niet sterk maar slim”
• “Eten vergeten”
• “Nee zeggen”
• “ Van voornemen naar actie”
• ‘Geheugensteuntjes”
• Voorbeeld
• uit buurt snackbar
• snack/snoep uit het zicht
• Iets anders doen, afleiding zoeken
(‘als-dan’-plan)
• Nee tegen ongezonde dingen zeggen
• Fruit mee naar school
• Als ik niet veel snack word ik niet dik
VB snackdagboek jongeren
Zelfobservatie of self-monitoring
voorbeeld
WAAR WAS JE?
0 thuis 0 snackbar 0 anders, namelijk
0 school 0 winkelcentrum
0 bijbaantje 0 park
0 station 0 bioscoop
0 onderweg 0 op visite
0 cafe/terras 0 op een feestje
Met wie was je? Wat voor gevoel had je?
0 alleen 0 familie 0 verveeld 0 gezellig
0 vriend(in) 0 klasgenoten 0 gespannen 0 bang
0 vrienden 0 onbekenden 0 verdrietig 0 prikkelb
0 kennissen 0 anders, namelijk 0 opgewonden 0 anders
Had je echt trek?
0 ja 0 nee
Zelfobservatie of self-monitoring
voorbeeld, Bron Fluitend door de
chocoladefabriek, Voedingscentrum
Met wie was je? Wat voor gevoel had je?
0 alleen 0 familie 0 verveeld 0 gezellig
0 vriend(in) 0 klasgenoten 0 gespannen 0 bang
0 vrienden 0 onbekenden 0 verdrietig 0 prikkelb
0 kennissen 0 anders, namelijk 0 opgewonden 0 anders
Had je echt trek?
0 ja 0 nee
Zelfobservatie of self-monitoring
voorbeeld, Bron Fluitend door de
chocoladefabriek, Voedingscentrum
Samengevat: omgaan met verleidingen
1. Ga verleidingen uit de weg
2. Maak verleidingen kleiner
3. Zoek afleiding
4. Zeg nee
5. Stel regels op
6. Stilstaan bij doelen
Allen op wilskracht gaat het niet lukken!
JGZ kan jongeren helpen om een ‘strategisch’ plan te maken
http://www.voedingscentrum.nl/nl/mijn-kind-en-ik/pubers/help-je-puber-om-te-gaan-met-
verleidingen.aspx
-> mijn doel tool op site Voedingscentrum
Communiceren met pubers
Leestips:
1. Luister je wel naar mij? Gespreksvoering met kinderen tussen 4 en 12 jaar
2. Ik heb ook wat te vertellen! Communiceren met pubers en adolescenten
Door Martine F. Delfos
Signaleren van mild eetprobleem
Bij lichte vorm van verstoord eetgedrag:
• Voorlichting/advies door JGZ
-> doorverwijzen of samenwerken (bv pedagoog/psycholoog,
maatschappelijk werk, kinderdietist)
• Naar huisarts/kinderarts
- bij vermoeden somatische oorzaak
- of aanwijzingen voor complexe psychosociale oorzaak
- en /of (beginnende) eetstoornis
Symptomen die kunnen wijzen op een eetstoornis (bij oudere kinderen)
- Langdurige voedselweigering of langdurig slechte voedselinname (>
1 maand)
BRON: Stroomdiagram 0 – 19 jaar
(overzichtskaart bij richtlijn)
Signaleren van eetstoornissen
• Sexe: 90% is vrouw.
• Erfelijke aanleg: rol is aanwezig maar niet duidelijk
• Leeftijd: vooral jonge meisjes, begin puberteit
• Persoonlijkheidskenmerken: perfectonisme, prestatiegerichtheid, overmatige behoefte aan controle (niet specifiek voor eetstoornissen)
• Specifieke risicofactoren zoals eerdere eetproblemen, negatief lichaamsbeeld, obesitas en eerdere lijnpogingen
A.N. en B.N: kan al op leeftijd 8 tot 10 jaar beginnen.
Met name bij klassieke eetstoornis
Signaleringsinstrumenten
Bij verdenking klassieke eetstoornis
Signaleringsinstrumenten
Bij verdenking klassieke eetstoornis
Praktische pedagogische adviezen
ouders
Voor jonge kinderen-> zie JGZ richtlijn Voeding & Eetgedrag
• Structuur bieden blijft belangrijk
• Rol ouders nog steeds aanwezig -> inkoopbeleid, samen eten waar mogelijk
• Specifiek voor schoolgaande jeugd:
* Vermijd conflicten aan tafel
* Aandacht voeding & bewegen, verband eten – emoties, slankheidsideaal, rol reclame en media
* Stimuleer zelfvertrouwen en positieve lichaamsbeleving
Met name bij klassieke eetstoornis
Naar wie doorverwijzen? Of samenwerken!
(Kinder)diëtist*
* www.kinderdietisten.nl
Vragen?
Specifieke scholingsbehoefte? Meld het de staf.
Dank voor jullie aandacht!
Ingrid Mimpen
Kinderdietist Voeding & Zo Rotterdam
www.voeding-enzo.nl