Het kind en de bevrijding van de schaduw van de vreselijke ......Het kind en de bevrijding van de...
Transcript of Het kind en de bevrijding van de schaduw van de vreselijke ......Het kind en de bevrijding van de...
![Page 1: Het kind en de bevrijding van de schaduw van de vreselijke ......Het kind en de bevrijding van de schaduw van de vreselijke, grote angst Een prentenboek over hulp na traumasche gebeurtenissen,](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022071212/60272d6e2c91a77c28479a7d/html5/thumbnails/1.jpg)
Hetkindendebevrijdingvandeschaduwvandevreselijke,groteangst
Eenprentenboekoverhulpnatrauma:schegebeurtenissen,vooroudersenkinderen
metoorlogs-envluchtervaringen
SusanneSteinwww.susannestein.de
Trauma-BilderbuchinNiederländisch/Dutch6/2016
![Page 2: Het kind en de bevrijding van de schaduw van de vreselijke ......Het kind en de bevrijding van de schaduw van de vreselijke, grote angst Een prentenboek over hulp na traumasche gebeurtenissen,](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022071212/60272d6e2c91a77c28479a7d/html5/thumbnails/2.jpg)
Voorallegezinnenuitdooroorloggetroffengebieden
2
![Page 3: Het kind en de bevrijding van de schaduw van de vreselijke ......Het kind en de bevrijding van de schaduw van de vreselijke, grote angst Een prentenboek over hulp na traumasche gebeurtenissen,](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022071212/60272d6e2c91a77c28479a7d/html5/thumbnails/3.jpg)
KortesamenvaLng
Prentenboekmet26aNeeldingen,pagina 4-29
Bijlage1Informa:evoorouders,pagina 30-37
Bijlage2Ideeënvoorkinderen,pagina 38-43
Informa:eoverdezeuitgave,bijlage, pagina 44-47
3
![Page 4: Het kind en de bevrijding van de schaduw van de vreselijke ......Het kind en de bevrijding van de schaduw van de vreselijke, grote angst Een prentenboek over hulp na traumasche gebeurtenissen,](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022071212/60272d6e2c91a77c28479a7d/html5/thumbnails/4.jpg)
Erwordteenkindgeboren
4
1
![Page 5: Het kind en de bevrijding van de schaduw van de vreselijke ......Het kind en de bevrijding van de schaduw van de vreselijke, grote angst Een prentenboek over hulp na traumasche gebeurtenissen,](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022071212/60272d6e2c91a77c28479a7d/html5/thumbnails/5.jpg)
2
Erwordteenkindgeboren.HetheeWeenwarmharteneenheldereuitstraling.
5
![Page 6: Het kind en de bevrijding van de schaduw van de vreselijke ......Het kind en de bevrijding van de schaduw van de vreselijke, grote angst Een prentenboek over hulp na traumasche gebeurtenissen,](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022071212/60272d6e2c91a77c28479a7d/html5/thumbnails/6.jpg)
Hetkindgroeitop
metmensendievanhemhouden
zoalshijis.Datiseengrootgeluk.
3
6
![Page 7: Het kind en de bevrijding van de schaduw van de vreselijke ......Het kind en de bevrijding van de schaduw van de vreselijke, grote angst Een prentenboek over hulp na traumasche gebeurtenissen,](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022071212/60272d6e2c91a77c28479a7d/html5/thumbnails/7.jpg)
4
Opeengegevenmomentishetkindzomaarbang:
vooreenmens,eendier,eennieuwesitua:e,voorhetdonkervande
nacht...Ofzijnmoederisevennietindebuurt.
Wanneerdezesitua:evoorbijis,komthetkindweertotrust.
Datiseennormaleenbelangrijkeervaringvooriederkind.
7
![Page 8: Het kind en de bevrijding van de schaduw van de vreselijke ......Het kind en de bevrijding van de schaduw van de vreselijke, grote angst Een prentenboek over hulp na traumasche gebeurtenissen,](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022071212/60272d6e2c91a77c28479a7d/html5/thumbnails/8.jpg)
5
Hetkindschriktvanietsanders.
Hethuilt,schreeuwteniswanhopig,
maarwordtrus:gzodrahijgetroostwordtdoorzijnouders
ofanderemensenvanwiehijhoudt.
Ookdatis:jdenshetopgroeieneennormaleenbelangrijkeervaring
voorhetkind.
8
![Page 9: Het kind en de bevrijding van de schaduw van de vreselijke ......Het kind en de bevrijding van de schaduw van de vreselijke, grote angst Een prentenboek over hulp na traumasche gebeurtenissen,](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022071212/60272d6e2c91a77c28479a7d/html5/thumbnails/9.jpg)
Zogroeithetkindop.
Hetleerteten,lopen,praten…Hetspeeltenontdektzichzelf.
Hethoudtvanzijnfamilieenvoeltdatzijookvanhemhouden.
Meestalishetkindgelukkig,somsverdrie:g,somsboos.
Al:jdnieuwsgierig.
Zoishetgoed!
6
9
![Page 10: Het kind en de bevrijding van de schaduw van de vreselijke ......Het kind en de bevrijding van de schaduw van de vreselijke, grote angst Een prentenboek over hulp na traumasche gebeurtenissen,](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022071212/60272d6e2c91a77c28479a7d/html5/thumbnails/10.jpg)
7
Erbreektoorloguit
10
![Page 11: Het kind en de bevrijding van de schaduw van de vreselijke ......Het kind en de bevrijding van de schaduw van de vreselijke, grote angst Een prentenboek over hulp na traumasche gebeurtenissen,](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022071212/60272d6e2c91a77c28479a7d/html5/thumbnails/11.jpg)
Hetisoorlog.
Hetlevenvanhetkindenzijnfamiliewordtoverschaduwddoor:
Veelproblemen,veelzorgen,veelveranderingenenverlies.
Diebepalennuhetlevenvanalledag.
Angsthangtindelucht.
8
11
![Page 12: Het kind en de bevrijding van de schaduw van de vreselijke ......Het kind en de bevrijding van de schaduw van de vreselijke, grote angst Een prentenboek over hulp na traumasche gebeurtenissen,](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022071212/60272d6e2c91a77c28479a7d/html5/thumbnails/12.jpg)
9
OpeendagbeleeWhetkind
ietsverschrikkelijks,ietsgruwelijks.
Verschrikkelijke,groteangst!
Hetkindwordterdoor
geraakttotinhetbot,totinzijnziel.
Hethuilt,schreeuwt,wordts:l,verstart...Nietsenniemandkanhetkindnuhelpen.
12
![Page 13: Het kind en de bevrijding van de schaduw van de vreselijke ......Het kind en de bevrijding van de schaduw van de vreselijke, grote angst Een prentenboek over hulp na traumasche gebeurtenissen,](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022071212/60272d6e2c91a77c28479a7d/html5/thumbnails/13.jpg)
10
Degevaarlijkesitua:eisvoorbij,
hetkindheeWhetoverleefd.
Wateengeluk!
Maar:
eenstukvandevreselijke,groteangstisernogsteeds.Niemandkanhetzien.
Maar:
deschaduwvandevreselijke,groteangst
volgthetkindoveral.
Een:jdlang.
13
![Page 14: Het kind en de bevrijding van de schaduw van de vreselijke ......Het kind en de bevrijding van de schaduw van de vreselijke, grote angst Een prentenboek over hulp na traumasche gebeurtenissen,](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022071212/60272d6e2c91a77c28479a7d/html5/thumbnails/14.jpg)
Devluchtnaareenveiligland
14
11
![Page 15: Het kind en de bevrijding van de schaduw van de vreselijke ......Het kind en de bevrijding van de schaduw van de vreselijke, grote angst Een prentenboek over hulp na traumasche gebeurtenissen,](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022071212/60272d6e2c91a77c28479a7d/html5/thumbnails/15.jpg)
Deoorloggaatdoor.
Deliefdevolleouders–hunhartvolangst,zorgen,
moedenhoop–
besluitentevluchten.
Zeverlatenhuisenhaard
engaannaarhetbuitenland,hetonbekendetegemoet.
Zoreddenzehetlevenvanhungezin.
12
15
![Page 16: Het kind en de bevrijding van de schaduw van de vreselijke ......Het kind en de bevrijding van de schaduw van de vreselijke, grote angst Een prentenboek over hulp na traumasche gebeurtenissen,](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022071212/60272d6e2c91a77c28479a7d/html5/thumbnails/16.jpg)
13
Hetkindisinveiligheidgebracht.
Maar:deschaduwvandevreselijke,groteangst
volgthemoveral.
Hetkindwachttotdathetbetermethemgaat.
Wachtenhoopt.Probeertdeangstniettevoelen.
Doetsomsvreemdedingen
enkandaarnietmeestoppen.
16
![Page 17: Het kind en de bevrijding van de schaduw van de vreselijke ......Het kind en de bevrijding van de schaduw van de vreselijke, grote angst Een prentenboek over hulp na traumasche gebeurtenissen,](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022071212/60272d6e2c91a77c28479a7d/html5/thumbnails/17.jpg)
Hetkindbegrijptnietwatdeschaduwvandevreselijke,groteangst
doetmetzijnlichaamenzijnziel.
Hethuilt,schreeuwt,slaatsomsomzichheen,wordtovermanddoorwoede...
HetkindheeWgeenidee
wathemzoukunnenhelpen.
14
17
![Page 18: Het kind en de bevrijding van de schaduw van de vreselijke ......Het kind en de bevrijding van de schaduw van de vreselijke, grote angst Een prentenboek over hulp na traumasche gebeurtenissen,](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022071212/60272d6e2c91a77c28479a7d/html5/thumbnails/18.jpg)
Wathetkindnukanhelpen
18
15
![Page 19: Het kind en de bevrijding van de schaduw van de vreselijke ......Het kind en de bevrijding van de schaduw van de vreselijke, grote angst Een prentenboek over hulp na traumasche gebeurtenissen,](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022071212/60272d6e2c91a77c28479a7d/html5/thumbnails/19.jpg)
16Watkunnendeoudersdoenvoorhunkind?
19
![Page 20: Het kind en de bevrijding van de schaduw van de vreselijke ......Het kind en de bevrijding van de schaduw van de vreselijke, grote angst Een prentenboek over hulp na traumasche gebeurtenissen,](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022071212/60272d6e2c91a77c28479a7d/html5/thumbnails/20.jpg)
17
Doordittezeggen,biedendeoudersdekinderzielveiligheid.Liefde,troostengeduldhelpenhetkindomniettewanhopenmaarverdertegaan.
"Wehoudenvanjezoalsjebent.Nietkanonzeliefdevoorjoukapotmaken.Wezulleneral:jdvoorjezijn"
20
![Page 21: Het kind en de bevrijding van de schaduw van de vreselijke ......Het kind en de bevrijding van de schaduw van de vreselijke, grote angst Een prentenboek over hulp na traumasche gebeurtenissen,](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022071212/60272d6e2c91a77c28479a7d/html5/thumbnails/21.jpg)
18
Deoudersbiedendekinderzielkracht,doordatzijooghebbenvoordesterkekantenvanhetkind.
"Wezijntrotsopje!Wezienwatjeallemaalkunt!"
21
![Page 22: Het kind en de bevrijding van de schaduw van de vreselijke ......Het kind en de bevrijding van de schaduw van de vreselijke, grote angst Een prentenboek over hulp na traumasche gebeurtenissen,](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022071212/60272d6e2c91a77c28479a7d/html5/thumbnails/22.jpg)
11
"Ja,wehebbenvroegernaredingen
meegemaakt,maarwezijnnúinveiligheid."
Deouderspratenmethetkindoverzijnproblemen.
Metnamewanneerhetkinddatzelfwil.
Zohelpenzehemonderscheidtemakentussenhedenenverleden.
22
![Page 23: Het kind en de bevrijding van de schaduw van de vreselijke ......Het kind en de bevrijding van de schaduw van de vreselijke, grote angst Een prentenboek over hulp na traumasche gebeurtenissen,](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022071212/60272d6e2c91a77c28479a7d/html5/thumbnails/23.jpg)
20"Wehelpenje.Webegrijpenje.Webeschermenje."
23
DeoudersonderkennendebehoeWen
vanhunkind.Zijwetendathunkinddereac:esvanzijnlichaamenzijngedragsomsnietindehandheeW.Zijproberenhetkindtebehoedenvoornieuweangsten.
![Page 24: Het kind en de bevrijding van de schaduw van de vreselijke ......Het kind en de bevrijding van de schaduw van de vreselijke, grote angst Een prentenboek over hulp na traumasche gebeurtenissen,](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022071212/60272d6e2c91a77c28479a7d/html5/thumbnails/24.jpg)
Benjijhetkind?Jekuntvanallesdoenomjeangstdebaasteworden.
21
Vraagomhulp,telkenswanneerdatnodigis.Jehebteennare:jdgehad,maarhetisvoorbij!Hetisheelnormaalomboosofverdrie:gtezijn!
Jemagal:jdomhulpentroostvragen!
Doewatjeleukvindt!Schilderen,spelen,lezen,
bouwen,zingen,leren,spelenmetanderekinderen,
computerenofbezigzijnmeteenmobieltje...
Beweeg!Binnen-enbuitenshuis.Elkevormvanbewegenofsport
maaktjesterker.
24
![Page 25: Het kind en de bevrijding van de schaduw van de vreselijke ......Het kind en de bevrijding van de schaduw van de vreselijke, grote angst Een prentenboek over hulp na traumasche gebeurtenissen,](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022071212/60272d6e2c91a77c28479a7d/html5/thumbnails/25.jpg)
Eenveiligonderkomen,veelliefde,troostengeduld,
sport,leren,lachenenspelen,makenhetkindsterker!
Deschaduwvandevreselijke,
groteangstwordtsteedskleiner.
Zogaathetmeestal.
22
25
![Page 26: Het kind en de bevrijding van de schaduw van de vreselijke ......Het kind en de bevrijding van de schaduw van de vreselijke, grote angst Een prentenboek over hulp na traumasche gebeurtenissen,](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022071212/60272d6e2c91a77c28479a7d/html5/thumbnails/26.jpg)
23
Wanneerliefde,geduld,troost,veiligheidenvreugde
deschaduwvandeangst
nietlatenverdwijnen,heeWhetkindvroegoflaatiemand
nodigdiesuperveelverstandheeWvandevreselijke,groteangst.
HetkindheeWdaneentherapeutnodig.
Prak:jkvoorpsychotherapie-mevrouwXenmeneerY-
26
"Hoi,ikbenmevrouwX.Leukjete
ontmoeten!""Hoi,ikbenmeneerY.Hartelijkwelkom!"
![Page 27: Het kind en de bevrijding van de schaduw van de vreselijke ......Het kind en de bevrijding van de schaduw van de vreselijke, grote angst Een prentenboek over hulp na traumasche gebeurtenissen,](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022071212/60272d6e2c91a77c28479a7d/html5/thumbnails/27.jpg)
24
27
Detherapeut,mevrouwX,zorgtervoor
dathetkindsteedssterkerwordt.
Opeendagishetkindsterkerdandeschaduw
vandeangst.Opeendag
zijndenaregevoelenseindelijkweg.
Hetkindkanweervrolijkzijn.
![Page 28: Het kind en de bevrijding van de schaduw van de vreselijke ......Het kind en de bevrijding van de schaduw van de vreselijke, grote angst Een prentenboek over hulp na traumasche gebeurtenissen,](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022071212/60272d6e2c91a77c28479a7d/html5/thumbnails/28.jpg)
25Ofdetherapeut,meneerY,gaatsamenmethetkind
terugnaarhetbeginvandeangst.Zegaansamen"vissen".
Volenergieenheelgeduldig
proberenzedeangsttevangen.Zevangenhemalseengrotevis.
HetkindisvrijenhoeWnietmeer
bangtezijn.
28
![Page 29: Het kind en de bevrijding van de schaduw van de vreselijke ......Het kind en de bevrijding van de schaduw van de vreselijke, grote angst Een prentenboek over hulp na traumasche gebeurtenissen,](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022071212/60272d6e2c91a77c28479a7d/html5/thumbnails/29.jpg)
26
Deschaduwvande
vreselijke,groteangstisverdwenen.
Hetkindisvrij.
HetheeWweereenheldereuitstraling.
Enhethartvanhetkindiswarm
envolblijdschap.
29
![Page 30: Het kind en de bevrijding van de schaduw van de vreselijke ......Het kind en de bevrijding van de schaduw van de vreselijke, grote angst Een prentenboek over hulp na traumasche gebeurtenissen,](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022071212/60272d6e2c91a77c28479a7d/html5/thumbnails/30.jpg)
Bijlage1
Informa:evooroudersWiltuuwkindgraaghelpen?Hieronderwordtuitgelegdhoeudatkuntdoen.• Uweigensitua:e• Desitua:evanuwkind• Watkandeoorzaakzijnvaneenvreselijke,groteangst,
vaneentrauma?• Watkanermetuwkindgebeurendoorzo'ngroteangst?• Watkandeangstversterken?• Watkanuwkindsterkermaken?• Hoekuntuhetprentenboeksamenmetuwkind
gebruiken?
30
![Page 31: Het kind en de bevrijding van de schaduw van de vreselijke ......Het kind en de bevrijding van de schaduw van de vreselijke, grote angst Een prentenboek over hulp na traumasche gebeurtenissen,](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022071212/60272d6e2c91a77c28479a7d/html5/thumbnails/31.jpg)
Uweigensitua:e• Uhebteenoorlogendevluchtuituweigenlandoverleefd.Ubent
sterk!• Uhebteenmaniergevondenomuwlandsamenmetuwkindte
verlaten,hetonbekendetegemoet.Ubentdapper!• Ubentnuinveiligheid.Datisheelerggoed!• Uzitineenovergangsfaseenwachtopeennormaalleven.Umoet
nogsteedssterkzijn.Uwlevenis,ooknu,nogsteedsnietgemakkelijk!
• Umaaktzichzorgenoveruwkindofuwkinderen.Uwilthengraagbegrijpen,uwiltgraagwetenwaterinhenomgaat.Ubentlielebbendeoudersendoetuwuiterstebest.Tochvoeltuzichsomsmisschienmachteloos,alsuuwkindwelwilmaarnietkanhelpen.
• Vraag,indiennodig,omhulp!Praatmeteenartsofeenanderevertrouwenspersoonoveruwzorgenendeproblemenvanuwkind.
31
![Page 32: Het kind en de bevrijding van de schaduw van de vreselijke ......Het kind en de bevrijding van de schaduw van de vreselijke, grote angst Een prentenboek over hulp na traumasche gebeurtenissen,](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022071212/60272d6e2c91a77c28479a7d/html5/thumbnails/32.jpg)
Desitua:evanuwkind• UwkindheeWeenvreselijke:jddoorgemaakt.Hetwerdgeconfronteerdmetschokkendedingen,
meteenvreselijke,groteangst,misschienzelfsdoodsangst.Misschienmeerdaneens.• Zulkedingenkunneneentraumaveroorzaken.Eentraumaiseenwondindezielvanhetkind,
somsindievandevolwassene.Ukuntzichvoorstellendatdeangstbijeentraumanietmeteenverdwijnt,maardemensenachtervolgt.
• Uzultmerkendathetkindzichdoordezeervaringenandersgedraagtdanvroeger,uzultditmisschienvreemdvinden.HetkinddoetplotselingdingendienietpassenbijzijnleeWijdofgewoonnietnormaalzijn.
• Bedenkdathetkindhetueigenlijknaardezinwilmakenenhetergvindtalshijzichvreemdgedraagt.Hetkindwillieveraardigennormaalzijn.
• Hetisbelangrijkenhandigomtewetendatuwkinddereac:esvanzijnlichaamenzijngedragnietondercontroleheeW.
• Uwkindis,netalsu,eenoverlevingskunstenaar.Zijnsitua:evraagtomeenspecialeaanpak.HetkindheeWveelhulpnodig,vaakvanspecialisten(artsenenpsychologen).
• Straf,beschuldigingenenpressiemiddelenomhetgedragvanhetkindtebeïnvloedenkuntubeterachterwegelaten.Datmaakthetvaakalleenmaarerger.Probeerinplaatsdaarvanoogtehebbenvoordesterkekantenentalentenvanuwkind.Prijsuwkind.Datisbetervooruenuwkind.
• Geduldisheel,heelbelangrijk.Dezesitua:eisnietmakkelijkvooruenuwkind.
32
![Page 33: Het kind en de bevrijding van de schaduw van de vreselijke ......Het kind en de bevrijding van de schaduw van de vreselijke, grote angst Een prentenboek over hulp na traumasche gebeurtenissen,](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022071212/60272d6e2c91a77c28479a7d/html5/thumbnails/33.jpg)
Watkandeoorzaakzijnvaneenvreselijkgroteangst,vaneentrauma?Eenoorlogofburgeroorlogmetbomaanslagen,schietpar:jen,opdevluchtgaan,allesitua:eswaarinhetkindeenvreselijke,groteangstofonmachtervaart.
• GeweldtegenhetkindofmensendiehijkentoflieleeW• Geliefdepersonenverliezen
• Eenveiligonderkomenverliezenonderdrama:scheomstandigheden
• Ergepijn
• Onveiligheid,onzekerheid,honger,hetongewisse
• Verdwalen,alleenachtergelatenworden,nietwetenhoehetverdermoet• Bedreigendeofdrama:schesitua:es,waaroverhetkindzichschuldig
voeltofwaarvoorhetzichschaamt,ookwanneerhijerhelemaalnietsaankandoen
33
![Page 34: Het kind en de bevrijding van de schaduw van de vreselijke ......Het kind en de bevrijding van de schaduw van de vreselijke, grote angst Een prentenboek over hulp na traumasche gebeurtenissen,](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022071212/60272d6e2c91a77c28479a7d/html5/thumbnails/34.jpg)
Watkanermetuwkindgebeurendooreendergelijkegroteangst?
Allemogelijkestress-enangstreac:es,plotselingegedragsveranderingen,teveelofteweinigac:viteit,vreemdgedrag,somsdagen,wekenofmaandennadevreselijkegebeurtenis.• Huilen,schreeuwen,trillen,ookzonderenigeaanwijsbarereden• Bedplassen,tandenknarsen,nagelbijten,zelfverwonding• Agressietegenanderenzonderaanwijsbarereden• Vermoeidheid,passiviteit,teruggetrokkenheid,gespannenheid,verlegenheid• Angs:gheid,slaapstoornissen,onvermogentotconcentra:e• Hetsteedsherhalenvanbepaaldebewegingen(draaibewegingen,trommelen
metdevingers,:kkenmetdevoeten,con:nuhandenwassen• Vreselijkefantasieënofdromen• Overgevoeligreagerenopietsnieuwsofopeennormaalverzoek
Wanneerueendergelijkereac:eopmerkt,bespreekditdanmeteenartsoftherapeut.Roep,waarmogelijk,hunhulpin.Hoeeerder,hoebeter.Maarhetkanookjarenlateruitkomstbieden.
34
![Page 35: Het kind en de bevrijding van de schaduw van de vreselijke ......Het kind en de bevrijding van de schaduw van de vreselijke, grote angst Een prentenboek over hulp na traumasche gebeurtenissen,](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022071212/60272d6e2c91a77c28479a7d/html5/thumbnails/35.jpg)
Watkandeangstversterken?
• Nieuwegevaarlijkesitua:es
• Hetkinduitlachenomzijnbijzonderegedrag• Ouders,leerkrachtenofanderendiehetkindomzijngedragbestraffen.
Hetkindisnietinstaatsommigevanzijnreac:esondercontroletekrijgenofonderdeduimtehouden.Wanneerhetkinddaartocheenstandjeofstrafvoorkrijgt,vindthetzichzelfeenslechtiemandofeenmislukkeling.
• Hetkindafwijzenwanneerhetoverzijnnareherinneringenenproblemenwilpraten.HetheeWuwtroostenbegripechtheelvaaknodig.
• Deangstkanversterktwordenwanneerutelkensinhetbijzijnvanhetkindoverzijnproblemenpraat,vooralwanneerudatmetvreemdendoet.
• Wanneeruuwkindalleenlaat('snachtsofalshetnaarschoolgaat),kunnenzeersterke,nega:eveherinneringendekopopsteken.
• Alsuoveruweigenherinneringenwiltpraten,doeditdan-alshetenigszinsmogelijkis–nietinhetbijzijnvanuwkind.Erkanhierdoornamelijkeenangs:gesfeerontstaan. 35
![Page 36: Het kind en de bevrijding van de schaduw van de vreselijke ......Het kind en de bevrijding van de schaduw van de vreselijke, grote angst Een prentenboek over hulp na traumasche gebeurtenissen,](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022071212/60272d6e2c91a77c28479a7d/html5/thumbnails/36.jpg)
Watkanuwkindsterkermaken?1.Betrouwbaarheid• Vertrouwdepersonen• Eenvertrouwdeomgeving• Eenvertrouwderoute• Hulpbiedenwanneerhetkindbangis2.Alleswathetkindgraagdoet• Bewegen/sporten• Spelen• Muziekmakenenluisteren• Lachenenluidruch:gmogenzijn• Lezen• Knuffelen• Bijanderekinderen,dierenenvriendelijkemensenzijn• Knutselen,schilderen,mettechniekbezigzijn
3.Daarnaast• Successenopwelkgebieddanook• Herinneringen:overdieergedingenmogenpratenennadenken,mogenhuilenentrillen.Deaanwezigheid
vanrus:getoehoorders,diehetkindmetsympathiebejegenen.Merkendatdieergedingenvroegerzijngebeurd,nietnu.
• Boosmogenworden,zonderanderenofzichzelfingevaartebrengen• Oudershebbendiezichverheugenoverdecapaciteiten,demoedendesterkekantenvanhunkind• Oudershebbendiezichzelfnietalleenalsslachtoffervanvreselijkeomstandighedenzien,maarvooralals
overlevingskunstenaar. 36
![Page 37: Het kind en de bevrijding van de schaduw van de vreselijke ......Het kind en de bevrijding van de schaduw van de vreselijke, grote angst Een prentenboek over hulp na traumasche gebeurtenissen,](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022071212/60272d6e2c91a77c28479a7d/html5/thumbnails/37.jpg)
Hoekuntuhetprentenboeksamenmetuwkindgebruiken?
37
Hetprentenboek,pagina4–29UkuntsamenmetuwkinddeaNeeldingenbekijken,ukunthetverhaalvoorlezen,uitleggenoferoverpraten.Umerktvanzelfofuwkindhetverhaalbegrijpt,interessetoont,bangwordtofhoelanghijzichmetditthemawilbezighouden.WijdenkendaterbijhetbekijkenvandeaNeeldingeniniedergevaliemandaanwezigmoetzijnmetwiehetkindkanpraten.Hetverhaalkansterkegevoelensenherinneringenoproepen.Ermoetdaniemandindebuurtzijn.Ideeënvoorkinderen,pagina38–43Voordeschilderideeëngeldtinwezenhetzelfde.Hetkindbesluitofhetwilschilderen.Bijhetschilderenkunnensterkegevoelensnaarbovenkomen.Ermoetdaarombijhetschildereniemandaanwezigzijndiehetkindvertrouwt.IemandaanwiehetkindkanlatenzienwathijgemaaktheeWofmetwiehijdaaroverkanpraten.Umoetdethema'sindeaangegevenvolgordeaanbieden,zodathetverwerkenvandeangstopdejuistemanierisingebedinposi:evethema's.EnaccepteeralsublieWalleswatuwkindheeWgeschilderd,hetmaaktnietuithoeheteruitziet.
![Page 38: Het kind en de bevrijding van de schaduw van de vreselijke ......Het kind en de bevrijding van de schaduw van de vreselijke, grote angst Een prentenboek over hulp na traumasche gebeurtenissen,](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022071212/60272d6e2c91a77c28479a7d/html5/thumbnails/38.jpg)
Bijlage2
Ideeënvoorkinderen
• Schilderwatjegraagwilthebbenofwatjegraagdoet
• Schilderdemensenvanwiejehoudt• Schilderdedingenwaarjeechtgoedinbent• Wiljeookietsnaarsvanvroegergebruikenvoorjeschilderij?
• Watzijnjewensenvoordetoekomst?
38
![Page 39: Het kind en de bevrijding van de schaduw van de vreselijke ......Het kind en de bevrijding van de schaduw van de vreselijke, grote angst Een prentenboek over hulp na traumasche gebeurtenissen,](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022071212/60272d6e2c91a77c28479a7d/html5/thumbnails/39.jpg)
Schilderwatjegraagwilthebbenofwatjegraagwiltdoen
39
![Page 40: Het kind en de bevrijding van de schaduw van de vreselijke ......Het kind en de bevrijding van de schaduw van de vreselijke, grote angst Een prentenboek over hulp na traumasche gebeurtenissen,](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022071212/60272d6e2c91a77c28479a7d/html5/thumbnails/40.jpg)
Schilderdemensenvanwiejehoudt
40
![Page 41: Het kind en de bevrijding van de schaduw van de vreselijke ......Het kind en de bevrijding van de schaduw van de vreselijke, grote angst Een prentenboek over hulp na traumasche gebeurtenissen,](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022071212/60272d6e2c91a77c28479a7d/html5/thumbnails/41.jpg)
Schilderdedingenwaarjeechtgoedinbent
41
![Page 42: Het kind en de bevrijding van de schaduw van de vreselijke ......Het kind en de bevrijding van de schaduw van de vreselijke, grote angst Een prentenboek over hulp na traumasche gebeurtenissen,](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022071212/60272d6e2c91a77c28479a7d/html5/thumbnails/42.jpg)
Wiljeookeenschilderijmakenoverietsnaarsvanvroeger?
42
![Page 43: Het kind en de bevrijding van de schaduw van de vreselijke ......Het kind en de bevrijding van de schaduw van de vreselijke, grote angst Een prentenboek over hulp na traumasche gebeurtenissen,](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022071212/60272d6e2c91a77c28479a7d/html5/thumbnails/43.jpg)
Watzijnjewensenvoordetoekomst?
43
![Page 44: Het kind en de bevrijding van de schaduw van de vreselijke ......Het kind en de bevrijding van de schaduw van de vreselijke, grote angst Een prentenboek over hulp na traumasche gebeurtenissen,](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022071212/60272d6e2c91a77c28479a7d/html5/thumbnails/44.jpg)
ImpressumIdee,tekstencoördina:e:SusanneStein,pedagoog,ontwikkelaarPersoneel&Organisa:e,docentTCI(opthema'sgebaseerdeinterac:e)
hiergeziendooreen5-jarigmeisjeuitSyriëMijndankgaatuitnaarallendieaanderealisa:evanditprentenboekhebbenmeegewerkt:• IkbenmijnSyrischevriendenerkentelijkvoorhetproeflezen.Zijwarendeinspira:ebronvoordit
prentenboek.Ookhebikveelwaardevolleideeënencorrec:esaanhentedanken.• Meerderetherapeutenhebbenmijwaardevolleadviezengegeven,metnameHemmaFriedrich,
psycholoog,enUlrichLamparter,psychoanaly:cus,gespecialiseerdinpsychosoma:scheaandoeningen.
• KatharinaPapeenGloriaGarrelhebbenbijgedragenaandevertalinginhetEngels,PeterPapeaanderedac:evandeEngelsetekst.
• ZeerveelsteunhebikgekregenvandetherapeutenvandeVluchtelingenambulance"ChildrenforTomorrow"(ziepagina45)
• DevertalinginhetArabischkomtvanmevrouwKholoodTayer,beëdigdtolk• DevertalinginhetNederlandskomtvanWilmavanderMeijdenenNandaOkkinga• DevertalinginhetFarsikomtvanmevrouwFa:mehGhanizade.IkbenYasmineAfsharenAli-Reza
Nasseryerkentelijkvoorhetproeflezen.• HolgerKernheeWmijgeholpenbijdeonline-publica:evandeDuitse,Engelse,ArabischeenFarsi
versieopmijnwebsitewww.susannestein.de.Wiltuonsadviezengevenofwiltureageren?DatkanviaTrauma.Bilderbuch@Hamburg.de.Hartelijkdankvooruwinteresse.
44
![Page 45: Het kind en de bevrijding van de schaduw van de vreselijke ......Het kind en de bevrijding van de schaduw van de vreselijke, grote angst Een prentenboek over hulp na traumasche gebeurtenissen,](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022071212/60272d6e2c91a77c28479a7d/html5/thumbnails/45.jpg)
Des:ch:ng"ChildrenforTomorrow"heeWdevertalingvanditprentenboekinhetArabischgefinancierd.DaarnaasthebbentweemedewerkersvandeVluchtelingenambulancevandeUniversiteitskliniekHamburg-Eppenburg(UKE),SofieSilviaMella(KunsyherapeutB.A)enCorneliaReher(HoofdTherapie),proefgelezen.DeVluchtelingenambulanceiseenmaatschappelijkprojectvanhetambulancecentrumvanUKEGmbHendes:ch:ng"ChildrenforTomorrow".ChildrenforTomorrowiseennon-profitorganisa:ediezichtendoelstelthulptebiedenaankinderenengezinnendiehetslachtofferzijngewordenvanoorlog,vervolgingengeorganiseerdgeweld.Des:ch:ngwerdin1998doorStefanieGrafinhetlevengeroepen.IndeVluchtelingenambulancekunnenkinderenenjongerendiezijngevlucht,vervolgdofverdrevengebruikmakenvaneenambulantpsychiatrischenpsychotherapeu:schzorgaanbod.www.children-for-tomorrow.dewww.uke.deUnitzichookwendentotupaartsofkinderarts,wanneeruhulpnodigheeW.Allemedewerkerswensenuenuwgezinhetallerbeste!2016
45
![Page 46: Het kind en de bevrijding van de schaduw van de vreselijke ......Het kind en de bevrijding van de schaduw van de vreselijke, grote angst Een prentenboek over hulp na traumasche gebeurtenissen,](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022071212/60272d6e2c91a77c28479a7d/html5/thumbnails/46.jpg)
BijlageTipsvoorgebruikvanhetprentenboek
Hetprentenboekisoorspronkelijkontwikkeldvoorgebruikbinneneengezin,alsgespreksstoftussenoudersenkinderen,dieelkaarnatuurlijkzeergoedkennen.Aangezienhetnugelukkigookwordtgebruiktdoorveelleerkrachten,kinderopvangmedewerkersenvrijwilligers,vindtuhierwatantwoordenopveelgesteldevragen(zieookdeFAQsopwww.suzannestein.de).Welkehulpkanhettraumaprentenboekinhetbestegevalbieden?Kinderenzullenzichzelfbeterkunnenbegrijpen.Zijvoelenverlich:ng,omdater(psycho-)logischeverklaringenzijnvoorhunvoortdurendeangstoflichamelijkesymptomen.Eventueleschaamte-ofschuldgevoelenswordenverminderd.Hunvertrouwenwordtversterkt.Oudersenhulpverlenerszullendekinderenbeterkunnenbegrijpen.Zijervarenhoezedesitua:evandekinderenkunnenverlichtenenwelkgedragvandekinderenvoorbijkomendeproblemenzorgt.Dathelptóók,aangeziendeoudersendehulpverlenerszichvaakmachteloosvoelen.Detoegangsdeurtottraumatherapiewordtzichtbaarenstaatopeenkier.Eenvoorheenonbekendebehandelingsmogelijkheidkomtdaardoorbinnenhandbereik.Kanhettraumaprentenboekdeplaatsinnemenvantherapie?Datisjammergenoegnietmogelijk.Hettraumaprentenboekiseenkleinhulpmiddelbijtrauma:schegebeurtenissen.Hetisfiguurlijkgesproken"eenkruk,diejebijbeenletselopweghelpttotdatdewondlangzaamheeltofdoordespecialistkanwordenbehandeld".Hettraumaprentenboekkanhetlijdennietwegnemen,maar-hopelijk-welverzachtenenhetvertrouwenversterken.IkgingdaarbijuitvaneenChineesspreekwoord:"Betereenkaarsaanstekendanklagenoverdeduisternis".Invaktaalzoumenzeggen:Hetprentenboekkaneenbijdrageleverenaanstabilisa:e,hetac:verenvanhulpmiddelenenpsycho-educa:e.Hetmaakthetlevenvanoudersenkinderenhopelijkwatmakkelijker.HoekanmenhettraumaprentenboekopnuBgewijzeinzeDen?Alshulpverlenerkuntuoudersofkinderenhetprentenboekaanbiedenofukunthetsamenmethenbekijken.Voordebetrokkenenishetbelangrijkdatuzichalsvolgtopstelt:ubegeleidtdekinderenofvolwassenenbijhetlezenopvriendelijke,bescheidenenempathischewijze,uneemthungevoelenswaarenbeantwoordthunvragen.Uweetnietsbeter,usteltgeendiagnose.Ubiedtuitleg.Udraagthulpmogelijkhedenaan.Wanneerhethelpt,isdatgoed.Wanneerdebetrokkenenafwijzendzijn,isdathungoedrecht.TensloDeantwoordopeeninmiddelsbijzondervaakgesteldevraag:
46
![Page 47: Het kind en de bevrijding van de schaduw van de vreselijke ......Het kind en de bevrijding van de schaduw van de vreselijke, grote angst Een prentenboek over hulp na traumasche gebeurtenissen,](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022071212/60272d6e2c91a77c28479a7d/html5/thumbnails/47.jpg)
47
WatdoeikalshetkindbijhetbekijkenvandeaFeeldingenofbijhetschilderenopbelastendeherinneringenstuit?Ikhebdezebelangrijkevraag,diemij:jdensbijeenkomstenvaakwordtgesteld,voorgelegdaantraumatherapeuten.Vanhenkreegikdevolgende:psvoor"leken-hulpverleners",wijallemaaldus,aangezienwijgeentraumatherapeu:scheopleidinghebbengenoten.HiervoorwilikmetnameAnneyeJunge-Schepermann,psychologeenkindertraumatherapeutuitHamburghartelijkbedanken:"Belangrijkindeomgangmeteventueelgetrauma:seerdekindereniseenconsequenteoriënta:eophulpmiddelenenhetvermijdenvaninterven:esdietoteenovervloedaanonverwerktetrauma:scheherinneringsfragmentenzoudenkunnenleiden.HetiszeernuLgenmeestalmeerdanvoldoende,alsumethetkindietsdoetwaarbijhetzijnsterkeeigenschappenkanervarenofgoedenieuweervaringenkanopdoen.Zodrahetkindmerktdatuhembemoedigtenhemwilhelpen,doethemdatgoed.Ukuntdebetrokkenkinderenhierdoorveelgoedsbieden,zonderbelastendeherinneringentehoevenaanroeren.Deverwerkingvantrauma:scheervaringenmoetaanprofessionalswordenovergelaten.Wanneereenkinduitzichzelfovervreselijkeervaringenspreekt,ofvreselijkegebeurtenissenschildert,kanhetnuLgzijnomdevolgende:psterhartetenemen:Beves:g,inuweigenwoorden,datheteennaregebeurtenismoetzijngeweest,zonderdaarbijdieperintegaanopmogelijkerwijstrauma:schedetails:"Datwasvastheel,heelnaarvoorjou",isvoldoende.Hetisbelangrijkhetslachtofferschapvandebetrokkenenenhunfamiliezondermitsenenmarenteerkennenentelatenmerkendatjedeomvangvanhet"verschrikkelijks"begrepenhebt.Tegelijker:jdmoetmenechterconsequentfocussenopdeaanwezigesterkepunten,debeschikbarehulpmiddelenendeeventueelvoorhandenzijndeposi:evewendingaandevreselijkegebeurtenis.Troosthetkind,wanneerdatnodigis.Wanneerudeze:psterharteneemtendaarnaastzonderschroomhandeltvanuituwhart,doetuhetzekergoed!Vraagnietdoor,geefgeencommentaar,ooknietwanneeruzeergeïnteresseerdbent.Wanneerhetkinduitzichzelfovertrauma:schedetailswilpraten,laathemdan,waarmogelijk,:jdenshetvertelleneentekeningvandegebeurtenismakenofspeeldesitua:enametbehulpvanpoppetjesofietsdergelijks.Moedighetkindaandesitua:etevertellenindederdepersoon,vanuiteen"Adler-perspec:ef":"DaarnaisAchmedeerstweggerend......"inplaatsvan:"Daarnabenikeerstweggerend".Dezemaatregelenmoetenervoorzorgendathetkinddegebeurtenisvanenigeafstandkanbezienennietwordtoverspoelddooronverwerktegevoelensoflichamelijkegewaarwordingenvoortkomenduithetbeleefdetrauma.Probeerdaarnazosnelmogelijk,kalmenduidelijk,opnieuwtefocussenopbeschikbarehulpmiddelen:"WatheeWjetoengeholpenomdienaresitua:eteverdragen?"Mochthetkinddithelemaalnietkunnenbenoemen,vraagdan:"Ennu,wanneervoeljejegoed?Wieofwatvindjeleuk?"Of:"Watzullenwenudoen,schilderen,welkspelzullenwedoen.....,zodatjejeweerwatbetervoelt?"Hetisdannatuurlijkhandigalsuhetkindaleenbeetjekentenweetwatwathetgraagdoet.Ofukomtersamenmethetkindvanzelfachter.Wanneerhetkindeentrauma:schesitua:eheeWgeschilderdofnaverteld,kanmenhetkindvragenomdegebeurtenisdoormiddelvanbeeldofspel"toteengoedeindetebrengen".Ukunthetkindookvragenomtefantaserenenteschilderenofnatespelenwathadmoetengebeurenomdesitua:egoedaftelatenlopen.DitheeWmeestaleendirectheilzaamenrustgevendeffectenkomtovereenmetinterven:esdieookdoortraumatherapeutenvoorkinderenwordeningezetalsverwerkingsmiddel.Wanneeruzichnaeendergelijkeervaringnogzorgenmaaktoverhetkind,schroomdannietomditmetdeouderseneventueelmettherapeu:scheprofessionalstebespreken.“ AnneyeJunge-Schepermann