Het DNA van rouw - Arteveldehogeschool Gent · 2020. 1. 29. · Kenmerken van het DNA-model...
Transcript of Het DNA van rouw - Arteveldehogeschool Gent · 2020. 1. 29. · Kenmerken van het DNA-model...
-
Het DNA van rouw
Naar een nieuw rouwmodel
Johan maes
Artevelde Hogeschool 2017
johan maes artevelde 2017
-
Symposium rouw bij levend verlies
27 juni 2017
Welkom
Johan Maes
johan maes artevelde 2017
-
• https://www.youtube.com/watch?v=lLprjxFhs8s
johan maes artevelde 2017
https://www.youtube.com/watch?v=lLprjxFhs8s
-
Zoveel soorten verlies: zoveel soorten rouw
Verlies na overlijden
Levend verlies
johan maes artevelde 2017
-
Dood door overlijden
Traumatisch: zelfdoding- ongeval –ramp – moord - andere
Zelfdoding: Vader op 70 jaar / zoon van 15/ beste vriendin
Door depressie / liefdesverdriet/ pesterij
Hechtingsgeschiedenis/coping
johan maes artevelde 2017
-
De 6 W’s van het verliesverhaal
• WIE verliest: de persoon van de rouwende
• WAT of Wie wordt verloren (primair/secundair)
• WELK verlies: hoe, omstandigheden, aard
• WAAR : ruimte (omgeving, plaats, context)
• WANNEER : tijd (leeftijd, levensloop, VHT)
• WAAROM : betekenis, oorzaak
Elke rouw heeft unieke kleur!!
johan maes artevelde 2017
-
Levend verlies: “duizend en één verliezen”
• Verlies van gezondheid• Verlies van werk• Verlies van dromen, verwachtingen, doelen• Verlies van een relatie (partner/ouder/kind)• Verlies van integriteit• Verlies van land• Verlies van veiligheid, vertrouwen
En dat soms allemaal samen!!!!!!!
johan maes artevelde 2017
-
Levend verlies en hechting
Elk verlies van een persoon, plaats, doel of object dat zorgt voor betekenisvolle relatie:
.een veilige haven (verbinding, bescherming,
veiligheid en zorg)
.een veilige basis (exploratie, doel, uitdaging)
johan maes artevelde 2017
-
Verlies identiteit
Verlies relatie
Verlies gezondheid
Verlies werk
Verlies dierbare
Veelkleurig verlies
Primair Secundair
Open
Ambigu
Geïntegreerdverlies
Anticiperend verwacht
Plotseling traumatisch
letterlijk symbolisch
Afgesplitstonbewerkt
Verborgen
Meervoudig
Duidelijk
Enkelvoudig
johan maes artevelde 2017
-
Potentiële verliezen geassocieerd met chronische (fysieke, psychische) ziekte: ‘patiënt’
• Gezondheid netwerken keuzes• Relaties autonomie bewegingsvrijheid• Zekerheid vermogens toekomst, plannen• Macht rollen socio-econ. status• Werk inkomen seksuele vermogens• Veiligheid identiteit intimiteit• Lichaamsbeeld zelfbeeld zelfwaarde• Hobbies controle rechten• Zingeving privacy sociaal kapitaal• Mogelijkheden overtuigingen stabiliteit
johan maes artevelde 2017
-
Levend verlies
. Blijvend, permanent
. Verlies dat soms toeneemt of terugkeert
. Niet erkende rouw: verlies, relatie, verliezer
. Geen rituelen, sociale steun verdwijnt, te veel focus op ‘de draad weer opnemen’
. Chronische rouw (geen pathologie): verlies verweven in het leven (levenslang, geen eindpunt)
. Uit verlies wordt ook winst geboren
. De uitdaging: identiteits-reconstructie
johan maes artevelde 2017
-
Definitie van rouw
• Rouw is het antwoord dat iemand geeft op het verlies van iemand (iets) waarmee een betekenisvolle relatie bestààt.
• Het is een aanpassingsproces aan een intern en extern verander(en)de realiteit dat tot doel heeft het verlies te integreren of te verweven in het eigen en gedeelde levensverhaal.
• Rouw is liefde die een andere vorm zoekt
johan maes artevelde 2017
-
Waarom rouwmodel?
Ingrijpend verlies kan ontwrichten:
- In ons zelfbeeld (mee sterven)
- In onze beleving van tijd en ruimte
- In de ervaring van on-zin
Rouwmodel: houvast, anker, kompas, structuur, voorspelbaar traject in Terra Incognita
johan maes artevelde 2017
-
Eerste systematische studie
Freud: Trauer und melancholie
in 1917 (100 jaar geleden)
johan maes artevelde 2017
-
Klassieke rouwmodel: ver-werk-ing
• Universeel, uniform proces, normatief
• Medisch model: herstel van symptomen
• Eerst erkennen verlies en dan doorwerken van emoties
• Emoties uiten is gezond
• Rouw herleid tot de rouwpijn
• Loslaten van de band is essentieel
• Een lineair proces: gericht op eindpunt (stadia, taken)
• Focus op het intra-psychische
• Rouw uitsluitend bij overlijden
johan maes artevelde 2017
-
Een verlies verwerken
Van Dale:
.het geleidelijk te boven komen
.iets tot iets anders maken (cf eten, compost) ….en dus beter?
.iets (bv informatie) in zich opnemen: leven mét gemis: verweven
johan maes artevelde 2017
-
Het zit in ons DNA:
We zijn “bedraad” voor hechting
in een wereld
waarin niets blijft
johan maes artevelde 2017
-
johan maes artevelde 2017
-
Het DNAmodel
• DNA is universeel en uniek
• Het zit in mijn DNA dat..
• DNA is blauwdruk: interactie met omgeving (trauma!)
• DNA als woordenboek: zelf betekenis geven
• Spiraal: niet lineair, geen eindpunt
• Twee spiralen en de basenparen = drie dimensies die in elkaar verweven zijn (inter-ageren)
. De hechting
. De verlieservaring
. Het voortgaande leven
johan maes artevelde 2017
-
johan maes artevelde 2017
-
Het DNAmodel van rouw
• Drie realiteiten of dimensies die met elkaar interageren1. (her)definiëren van de relatie (hechting
verbindt twee en drie)
2. (her)definiëren van het verlies
3. (her)definiëren van het voortgaande levenmét het gemis: (her)definiëren van het leven
johan maes artevelde 2017
-
Kenmerken van het DNA-model
• Copingflexibiliteit: openen en sluiten
• Drie breinsystemen: lijf, voelen, denken
• Hechtingspatronen worden gereactiveerd
• De blijvende verbinding (intern, extern)
• Emotieregulering en tolerantie
• De transformatieve kracht van rouw
• Geen norm, complex, pluriform
• Alle vormen van verlies
johan maes artevelde 2017
-
De blijvende verbinding
• Verbinden ons met verschillende vormen
• Veilig: van extern intern
• Onveilig: meer extern (het fysieke terug)
• Uitdaging: relatie herdefiniëren naar meer intern (via transitie-objecten)
• Interne verbinding = kans tot groei, draagvlak, aangaan nieuwe verbindingen en veiligheid kunnen bieden aan anderen
johan maes artevelde 2017
-
johan maes artevelde 2017
-
johan maes artevelde 2017