Het boekenvak
description
Transcript of Het boekenvak
![Page 1: Het boekenvak](https://reader034.fdocument.pub/reader034/viewer/2022051418/568156fe550346895dc4a6a6/html5/thumbnails/1.jpg)
Het boekenvak
Een introductie
Geert Joris, Gedelegeerd bestuurder Boek.be vzw
![Page 2: Het boekenvak](https://reader034.fdocument.pub/reader034/viewer/2022051418/568156fe550346895dc4a6a6/html5/thumbnails/2.jpg)
Het boekenvak: een introductie
Overzicht presentatie
• Eerste deel– De (waarde)keten: begrippen, actoren en
interacties
• Tweede deel– De toekomst van het boek en de boekverkoop:
enkele uitdagingen– Opportuniteiten en bedreigingen
![Page 3: Het boekenvak](https://reader034.fdocument.pub/reader034/viewer/2022051418/568156fe550346895dc4a6a6/html5/thumbnails/3.jpg)
Het boekenvak: een introductie
Boek.be vzw
• Boek.be is de sectorvereniging van het Vlaamse boekenvak.
• verenigt de Vlaamse boekenuitgevers (VUV), boekenimporteurs (VBI) en boekhandels (VVB) en behartigt als dusdanig de belangen van de sector.
• levert een waaier aan diensten voor zijn leden (informatieverzameling en -verstrekking, project-begeleiding, adviezen, opleidingen, lobbywerk, promotieacties voor het vak…).
• werd opgericht in 1929 en is gevestigd in Antwerpen (Borgerhout).
• het bekendst als organisator van de Boekenbeurs.
![Page 4: Het boekenvak](https://reader034.fdocument.pub/reader034/viewer/2022051418/568156fe550346895dc4a6a6/html5/thumbnails/4.jpg)
Het Huis van het Boek
![Page 5: Het boekenvak](https://reader034.fdocument.pub/reader034/viewer/2022051418/568156fe550346895dc4a6a6/html5/thumbnails/5.jpg)
Creatieve industrie: een definitie
• De creatieve industrie is de sector die volledig afhankelijk is van de input van creativiteit en van de verwerking van deze creativiteit tot symbolische meerwaarde doorheen de waardeketen en dit als haar basisactiviteit heeft.
• Na de software- en reclame-industrie is de uitgeefsector de grootste creatieve industrie.
Het boekenvak: een introductie
![Page 6: Het boekenvak](https://reader034.fdocument.pub/reader034/viewer/2022051418/568156fe550346895dc4a6a6/html5/thumbnails/6.jpg)
Value chain van het boekenvak
Begrippen, actoren en interacties
![Page 7: Het boekenvak](https://reader034.fdocument.pub/reader034/viewer/2022051418/568156fe550346895dc4a6a6/html5/thumbnails/7.jpg)
I. Enkele begrippen en cijfers
Het boekenvak: een introductie
![Page 8: Het boekenvak](https://reader034.fdocument.pub/reader034/viewer/2022051418/568156fe550346895dc4a6a6/html5/thumbnails/8.jpg)
Het boekenvak: een introductie
Value Chain
• Value Chain of waardeketen– IPO– (Meer)waarde creëren– Hoe meer invloed op de keten, hoe meer
macht
![Page 9: Het boekenvak](https://reader034.fdocument.pub/reader034/viewer/2022051418/568156fe550346895dc4a6a6/html5/thumbnails/9.jpg)
Het boekenvak: een introductie
Value chain van het boekenvak
AuteurUitgeverij
Importeur
Handel Consument
Distributeur
I P O
![Page 10: Het boekenvak](https://reader034.fdocument.pub/reader034/viewer/2022051418/568156fe550346895dc4a6a6/html5/thumbnails/10.jpg)
Het boekenvak: een introductie
IPO
• Input– Auteur: creativiteit– Uitgever: manuscript– Boekhandel: boek
• Verwerking (Processing)– Auteur: schrijfproces– Uitgever: redactie, marktafstemming,...– Boekhandel: Aanbod in winkel, service, ...
• Output– Auteur: manuscript– Uitgever: Boek– Boekhandel: Boek bij de consument
![Page 11: Het boekenvak](https://reader034.fdocument.pub/reader034/viewer/2022051418/568156fe550346895dc4a6a6/html5/thumbnails/11.jpg)
Het boekenvak: een introductie
Symbolische meerwaarde
• Belangrijk aspect waarmee de creatieve industrieën zich differentiëren t.o.v. de traditionele industrieën
• Input: Creativiteit• Verwerking• Output = symbolische meerwaarde
– Vorm van toegevoegde waarde– Belangrijk verkoopsargument– Gevoel (subjectief, non-tangible)
• Wet van Pareto: – 80% economie, 20% cultuur – Cultuurcomponent: 80% van de visibiliteit
![Page 12: Het boekenvak](https://reader034.fdocument.pub/reader034/viewer/2022051418/568156fe550346895dc4a6a6/html5/thumbnails/12.jpg)
Het boekenvak: een introductie
Economische versus culturele meerwaarde
• Cultuur als toegevoegde waarde (symbolische meerwaarde).
• “Cultuur” breed te definiëren: ook kennisoverdracht• Zonder economische onderbouw geen symbolische
meerwaarde• Eindproduct is een mix van economie en cultuur• Culturele (symbolische) meerwaarde is nodig om het
economisch product te kunnen laten leven (80/20)• Culturele sector wordt beschouwd als een belangrijk
“humuslaag” voor de creatieve industrie.
Cultuur Creatieve industrie Industrie
![Page 13: Het boekenvak](https://reader034.fdocument.pub/reader034/viewer/2022051418/568156fe550346895dc4a6a6/html5/thumbnails/13.jpg)
Het boekenvak: een introductie
Enkele cijfers
• Totale boekenomzet in Vlaanderen– Ca 500 miljoen euro
• Personeelsleden– Boekhandel: ca 1.000– Uitgevers: ca 3.000
• Aantal uitgeverijen: ca 95
• Aantal boekhandels: ca 350
![Page 14: Het boekenvak](https://reader034.fdocument.pub/reader034/viewer/2022051418/568156fe550346895dc4a6a6/html5/thumbnails/14.jpg)
Het boekenvak: een introductie
Bruto / netto
• “Gewoon” bedrijf– Netto omzet (eigen omzet excl btw)
• Uitgeverij– Omzet = consumentenomzet– Soms met soms zonder btw (6%)– Zonder kortingen, enz.
• Systeem van korting op consumentenprijs is uniek in de industrie
![Page 15: Het boekenvak](https://reader034.fdocument.pub/reader034/viewer/2022051418/568156fe550346895dc4a6a6/html5/thumbnails/15.jpg)
Het boekenvak: een introductie
14,0%
21,2%
36,4%
12,0%
16,4%
algemene uitgaven
educatieve uitgaven
wetenschappelijke eninformatieve uitgavenkinderboeken
strips
Verdeling omzet volgens genre
Bron: TNS media
![Page 16: Het boekenvak](https://reader034.fdocument.pub/reader034/viewer/2022051418/568156fe550346895dc4a6a6/html5/thumbnails/16.jpg)
Het boekenvak: een introductie
Verdeling omzet volgens kanaal
49,6%38,2%
3,3%
8,0%1%
boekhandel (retail)
grossiers (wereldwinkels)
boekenclubs (abonnees)
directe verkoop (postorder,website, e-mail)andere
![Page 17: Het boekenvak](https://reader034.fdocument.pub/reader034/viewer/2022051418/568156fe550346895dc4a6a6/html5/thumbnails/17.jpg)
Vergelijking Vlaanderen/Nederland
Cijfers GfK Inwoners Omzet boekhandel Per bewoner
Vlaanderen 6 miljoen 2 miljoen € 0,33 €
Nederland 16 miljoen 6 miljoen € 0,38 €
Extrapolatie Inwoners Omzet boekhandel
% via de boekhandel
Extrapolatie omzet
Per bewoner
Vlaanderen 6 miljoen 2 miljoen € 50% 4 miljoen € 0,66 €
Nederland 16 miljoen 6 miljoen € 80% 7,5 miljoen € 0,46 €
![Page 18: Het boekenvak](https://reader034.fdocument.pub/reader034/viewer/2022051418/568156fe550346895dc4a6a6/html5/thumbnails/18.jpg)
Het boekenvak: een introductie
Nice, need, A, W, …
• Nice-to-have boeken– Algemene uitgevers
• Need-to-have boeken– Educatieve en wetenschappelijke uitgevers
• A-, W-, E- boek– Een kwalificatie die vooral in Nederland
gebruikt wordt
![Page 19: Het boekenvak](https://reader034.fdocument.pub/reader034/viewer/2022051418/568156fe550346895dc4a6a6/html5/thumbnails/19.jpg)
II. Actoren, businessmodellen en
interacties
Inleiding tot het boekenvak
![Page 20: Het boekenvak](https://reader034.fdocument.pub/reader034/viewer/2022051418/568156fe550346895dc4a6a6/html5/thumbnails/20.jpg)
Het boekenvak: een introductie
Value chain van het boekenvak
AuteurUitgeverij
Importeur
Handel Consument
Distributeur
![Page 21: Het boekenvak](https://reader034.fdocument.pub/reader034/viewer/2022051418/568156fe550346895dc4a6a6/html5/thumbnails/21.jpg)
Het boekenvak: een introductie
Actoren in de keten
• Belangenverdedigers– Auteurszijde
• VAV, VEWA
– Middenveld• VUV, VBI, VBB
• Ondersteunende partijen (gesubsidieerd)– Auteurszijde
• VFL
– Consumentenzijde• Stichting Lezen Vlaanderen
• (Commerciële) sectorvertegenwoordiger– Middenveld
• Boek.be
![Page 22: Het boekenvak](https://reader034.fdocument.pub/reader034/viewer/2022051418/568156fe550346895dc4a6a6/html5/thumbnails/22.jpg)
Het boekenvak: een introductie
Beïnvloedende actoren
• Organisatoren van evenementen– Behoud de Begeerte– Vilanella– Passa Porta, De Buren, …
• Pers en internet– Literaire bijlagen en besprekingen– Sociale media (nemen in belang toe)
• Bibliotheken• Overheid
– Beleid (ondersteunend, stimulerend of remmend)
![Page 23: Het boekenvak](https://reader034.fdocument.pub/reader034/viewer/2022051418/568156fe550346895dc4a6a6/html5/thumbnails/23.jpg)
Het boekenvak: een introductie
De uitgever: verschillende businessmodellen
• Algemene uitgever– Author driven
• Educatieve uitgever– Publisher driven
• Wetenschappelijke uitgever– Combinatie van beide (vnl. author driven)
![Page 24: Het boekenvak](https://reader034.fdocument.pub/reader034/viewer/2022051418/568156fe550346895dc4a6a6/html5/thumbnails/24.jpg)
Het boekenvak: een introductie
Breed aanbod (een recept)
Poëzie
Literatuur
Hobbyboeken
BV-boeken
Bovenstaande tekening is een voorbeeld en wil duidelijk maken dat een algemene uitgever een breed aanbod in portefeuille moet hebben om leefbaar te zijn. Alleen “bestsellers” uitgeven kan niet...
![Page 25: Het boekenvak](https://reader034.fdocument.pub/reader034/viewer/2022051418/568156fe550346895dc4a6a6/html5/thumbnails/25.jpg)
Het boekenvak: een introductie
Aanbod en kosten
Opbrengsten
Kosten
Systeem van interne subsidie wordt in deze grafiek duidelijk.
![Page 26: Het boekenvak](https://reader034.fdocument.pub/reader034/viewer/2022051418/568156fe550346895dc4a6a6/html5/thumbnails/26.jpg)
Het boekenvak: een introductie
Spanningen en belangen
• Auteur– A-Boek
• “De auteur als koffieboer in het productieproces van het boek”• Auteursrecht: verhouding (uitgever/auteur), maatschappelijk belang• “De bibliotheek is door de overheid georganiseerde piraterij”
– E(ducatief)-Boek• De auteur als “loonslaaf”
– Voor beide• Risico van het internet?
• Uitgever– Risicokapitaalverschaffer (A-boek)– Belang van de BV als interne subsidieverschaffer– Hoge R&D-kost voor E-boek
![Page 27: Het boekenvak](https://reader034.fdocument.pub/reader034/viewer/2022051418/568156fe550346895dc4a6a6/html5/thumbnails/27.jpg)
Het boekenvak: een introductie
Distributie en groothandel• Distributeur (Bvb. Distrimedia, CB, Libridis)
– Boxmover (logistieke handler)– Neemt geen risico (of toch weinig)– Brengt de boeken in opdracht van de uitgever naar de
kleinhandel• Zgn. Wholesaler (Bvb. Denis, Scholtens)
– Kopen boeken in en gaan eigen commerciële relatie aan met de kleinhandel
– Kunnen eventueel zelf ook distributie doen• Importeurs (Van Halewyck, Agora)
– Hebben eigen verkoop en marketing en distributie• Verkoopshuizen (WPG, VBK)
– Focus op vermarkting. – Geen eigen logistiek.
![Page 28: Het boekenvak](https://reader034.fdocument.pub/reader034/viewer/2022051418/568156fe550346895dc4a6a6/html5/thumbnails/28.jpg)
Het boekenvak: een introductie
Spanningen en belangen
• Veel uitgevers hebben eigen importactiviteit (sinds euro minder belangrijk)
• Nederland beschouwt Vlaanderen als wingewest. Vlaanderen beschouwt Nederland als exportgebied.
• Grote concentraties bij enkele spelers (en steeds minder) verlegt macht
![Page 29: Het boekenvak](https://reader034.fdocument.pub/reader034/viewer/2022051418/568156fe550346895dc4a6a6/html5/thumbnails/29.jpg)
Het boekenvak: een introductie
Lezer
• Onbekend (en onbemind?)
• Rol van de bibliotheek– Leesbevorderende opdracht– (gebrek aan leenrecht)– Grote spanning tussen rechthebbenden en de
bibliotheken wordt groter
• Leesbevordering– Stichting Lezen en haar opdracht
![Page 30: Het boekenvak](https://reader034.fdocument.pub/reader034/viewer/2022051418/568156fe550346895dc4a6a6/html5/thumbnails/30.jpg)
Het boekenvak: een introductie
Spanningen en belangen
• Stichting Lezen– Lezen maar niet kopen
• Boek.be– Kopen maar niet lezen
Continuüm
Lezen/nooit kopen Kopen/nooit lezen
![Page 31: Het boekenvak](https://reader034.fdocument.pub/reader034/viewer/2022051418/568156fe550346895dc4a6a6/html5/thumbnails/31.jpg)
Het boekenvak: een introductie
Lezen, lenen, kopen
• Wie leent koopt ook
• Club van ca 1.300.000 leden
• 1.000.000 leners, 1.000.000 kopers
• 300.000 die lenen maar nooit kopen
• 300.000 die kopen maar nooit lenen
• Verhouding lezen/lenen: ca 5/10
• Verhouding lezen/kopen: ca 6/10
![Page 32: Het boekenvak](https://reader034.fdocument.pub/reader034/viewer/2022051418/568156fe550346895dc4a6a6/html5/thumbnails/32.jpg)
Het boekenvak: een introductie
Belangen en spanningen
• Stichting Lezen– Gesubsidieerd– Heeft geen commerciële insteek– Werkt in een economisch veld met een eigen
dynamiek
• Vlaamse Uitgevers– Concurrentie– Klein economisch werkterrein– Financieel moeilijk– Elke steun van de overheid welkom
![Page 33: Het boekenvak](https://reader034.fdocument.pub/reader034/viewer/2022051418/568156fe550346895dc4a6a6/html5/thumbnails/33.jpg)
Inleiding tot het boekenvak
Het Boekenvak
in een Europese context
![Page 34: Het boekenvak](https://reader034.fdocument.pub/reader034/viewer/2022051418/568156fe550346895dc4a6a6/html5/thumbnails/34.jpg)
De toekomst van het boek
en de boekverkoop: enkele uitdagingen
![Page 35: Het boekenvak](https://reader034.fdocument.pub/reader034/viewer/2022051418/568156fe550346895dc4a6a6/html5/thumbnails/35.jpg)
Definitie
Definitie van “het boek” voor Boek.beHet boek is het resultaat van een creatief en economisch proces. Het zijn de producten die onze leden produceren en/of verkopen en inhoud (“content”) bevatten. Papieren of elektronische dragers, losbladig of gebonden, fictie, non-fictie, wetenschappelijk, educatief of informatief, voor de eenvoud noemen we dit “boeken”.
Het boekenvak: een introductie
![Page 36: Het boekenvak](https://reader034.fdocument.pub/reader034/viewer/2022051418/568156fe550346895dc4a6a6/html5/thumbnails/36.jpg)
Enkele vaststellingen
1. Model dat al 500 jaar oud is: stapel papier met een kaft
2. Onderscheid tussen “fast” en “slow” reading
3. Rol van auteur, uitgever en boekhandel zijn gewijzigd en zullen nog sterker wijzigen
4. Auteursrechten staan onder druk
Het boekenvak: een introductie
![Page 37: Het boekenvak](https://reader034.fdocument.pub/reader034/viewer/2022051418/568156fe550346895dc4a6a6/html5/thumbnails/37.jpg)
1. Het model
• Bestaand C2C-model zal niet verdwijnen• Nieuwe modellen
– Strips via GSM– Bewegende beelden, muziek, foto’s– Geur?– Gecombineerde (luister)boeken
• Cross-mediale mogelijkheden van nieuwe devices
• Het e-boek vandaag en morgen
Het boekenvak: een introductie
![Page 38: Het boekenvak](https://reader034.fdocument.pub/reader034/viewer/2022051418/568156fe550346895dc4a6a6/html5/thumbnails/38.jpg)
2. Fast en slow reading
• Fast reading: kranten, tijdschrijften, internet, strips
• Slow reading: boeken met doorlopende tekstverhalen
• Toestellen in functie van deze modellen– E-reader met e-inkt– Kleurentoestellen (bvb IPad) vandaag nog op
basis van licht
Het boekenvak: een introductie
![Page 39: Het boekenvak](https://reader034.fdocument.pub/reader034/viewer/2022051418/568156fe550346895dc4a6a6/html5/thumbnails/39.jpg)
3. Andere rollen van de spelers
• Auteur– Invloed op vermarkting (BV, televisie, optreden,…)
– Rechtstreekse link met consument
– Kan de auteur zonder uitgever en boekhandel?
• Uitgever– Marketingmachines (2 richtingen)
– Inzet van nieuwe media (social media, verkoop per hoofdstuk, ful text search,…)
• Boekhandel– Houdbaar businessmodel?
– Nieuwe marketing
– Rechtenhandelaar
– Kent (en houdt) de klant
Het boekenvak: een introductie
![Page 40: Het boekenvak](https://reader034.fdocument.pub/reader034/viewer/2022051418/568156fe550346895dc4a6a6/html5/thumbnails/40.jpg)
4. Auteursrechten
• Belangrijkste asset voor rechthebbenden
• Bedreiging van overheidsbeleid
• Digitaal = nieuwe opportuniteiten maar ook bedreigingen
• Bewustmaking van de consument is de belangrijkste uitdaging
Het boekenvak: een introductie
![Page 41: Het boekenvak](https://reader034.fdocument.pub/reader034/viewer/2022051418/568156fe550346895dc4a6a6/html5/thumbnails/41.jpg)
Opties op de toekomst
1. Inzetten op rechtenbeheer
2. Nieuwe businessmodellen voor het e-boek
3. De boekhandel betrekken en betrokken houden
4. Inzetten op innovatie in de keten
Het boekenvak: een introductie
![Page 42: Het boekenvak](https://reader034.fdocument.pub/reader034/viewer/2022051418/568156fe550346895dc4a6a6/html5/thumbnails/42.jpg)
1. Rechtenbeheer
• Multi-media
• Orphan works
• Exclusieve rechten
• Digitale rechten
• Piraterij
• …
Het boekenvak: een introductie
![Page 43: Het boekenvak](https://reader034.fdocument.pub/reader034/viewer/2022051418/568156fe550346895dc4a6a6/html5/thumbnails/43.jpg)
2. Het e-boek
• Vlaams e-boek Platform– PPS (CJSM, Bibnet, Boek.be)– Start in februari– Preservering en conservering– Exploitatie
• Tijdlezen• POD,• Full text search• …
• Rol van de Bib?
Het boekenvak: een introductie
![Page 44: Het boekenvak](https://reader034.fdocument.pub/reader034/viewer/2022051418/568156fe550346895dc4a6a6/html5/thumbnails/44.jpg)
3. De boekhandel
• Broos financieel model• 80/20 fysiek/e houdt de boekhandel niet• Inzetten op distributiekanaal is belangrijk voor
de keten (cfr. invloed AMP op strips)• Nieuwe marketingtools
– Sociale media– Loyalty-formules (samenwerking met partners uit de
keten)
• Niet vasthouden aan model dat niet leefbaar is
Het boekenvak: een introductie
![Page 45: Het boekenvak](https://reader034.fdocument.pub/reader034/viewer/2022051418/568156fe550346895dc4a6a6/html5/thumbnails/45.jpg)
4. Innovatie
• Eco– Groen licht– Gebruik van duurzame papiersoorten– …
• Fidelitysysteem voor de boekhandel– Nieuwe samenwerkingen met diverse partners
• E-readers met wifi en G3• Samenwerkingen met krantenuitgevers• …
Het boekenvak: een introductie
![Page 46: Het boekenvak](https://reader034.fdocument.pub/reader034/viewer/2022051418/568156fe550346895dc4a6a6/html5/thumbnails/46.jpg)
Tot slot
Enkele opportuniteiten en bedreigingen
![Page 47: Het boekenvak](https://reader034.fdocument.pub/reader034/viewer/2022051418/568156fe550346895dc4a6a6/html5/thumbnails/47.jpg)
Opportuniteiten
• Nieuwe businessmodellen voor digitale en fysieke boek
• Samenwerkingen tussen (nieuwe) partijen: media, winkels
• Het papieren boek wordt weer mooi
![Page 48: Het boekenvak](https://reader034.fdocument.pub/reader034/viewer/2022051418/568156fe550346895dc4a6a6/html5/thumbnails/48.jpg)
Bedreigingen
• Illegale downloads• Niet erkennen van auteursrechten als
inkomstenbron voor een grote groep mensen door de overheid
• Multinationale spelers– Content– Toestellen voor e-reading
• Misperceptie dat e-boeken goedkoper zijn dan papieren boeken
![Page 49: Het boekenvak](https://reader034.fdocument.pub/reader034/viewer/2022051418/568156fe550346895dc4a6a6/html5/thumbnails/49.jpg)
De belangrijkste bedreigingen
• Glaubensumwilligkeit
• Struisvogelgedrag
![Page 50: Het boekenvak](https://reader034.fdocument.pub/reader034/viewer/2022051418/568156fe550346895dc4a6a6/html5/thumbnails/50.jpg)
Tot zover een beknopt overzicht
Vragen?