Hello Bochnia GR

ATIS

Odwiedź najstarsząkopalnię soli w Polsce

WierszeKazimierza Musiała

2

najstarsza kopalnia soli w polsce

Kopalnia soli w Bochni to niewątpliwie jedno z najstarszych na ziemiach polskich miejsc, gdzie wydobywano sól kamienną. To najważniejsza w historii polskiego górnictwa kopali-na, której pokłady odkryto w czasach chrześcijańskich w połowie XIII wieku, choć ślady wydobycia prawdopodobnie sięgają czasów Celtów i Rzymian. Według potwierdzonych informacji to w Bochni rozpoczęto wydobycie kilkadziesiąt lat wcześniej niż w pobliskiej Wieliczce pod Krakowem, która później przejęła laury i wiele zabytkowych urządzeń po-chodzących z Bochni. Miasto górnicze Bochnia, zostało podporządkowane rozwojowi ko-palni. Żupa bocheńska tworzyła prężnie działające przedsiębiorstwo, największe w dawnej Rzeczypospolitej, a drugie w Europie, pod nazwą Krakowskie Żupy Solne. Przez blisko 500 lat dawało to ogromne dochody zasilające skarb króla Polski.

Kopalnia soli w Bochni to bezcenny zabytek techniki pokazujący w obecnych czasach dawne sposoby wydobycia soli. Dawne wyrobiska i unikatowe kaplice i komory wykute

w soli zostały zachowane w doskonałym stanie. Po wyczerpaniu pokładów soli nie zamknięto kopalni, a jej podziemia udostępniono w celach turystycznych i uzdrowiskowych. Liczba odwiedzają-cych turystów ciągle rośnie.

23 czerwca 2013 r. Komitet Świato-wego Dziedzictwa wpisał bocheńską kopalnię soli na listę Światowego Dzie-dzictwa UNESCO.

Kopalnia Soli Bochnia Sp. z o.o.ul. Campi 1532- 700 Bochniawww.kopalnia-bochnia.pl

Biuro Obsługi Turystyki:biuro@kopalnia-bochnia.pltel. 14 615 24 60tel. / fax. 14 615 24 61

Bocheńską Kopalnię Soli można zwiedzać:od poniedziałku do piątku w godzinach: 9:30, 12:00, 15:30w soboty i niedziele zjazdy są co godzinę od 10:15 do 16:15

Zapraszamydo

Bochni

Informator 1/2015

Od redakcji

3

Bochnia to niepozor-ne, 28-tysięczne mia-sto w południowej Polsce, w wojewódz-twie małopolskim 40 km na wschód od Krakowa, siedzi-

ba powiatu bocheńskiego, położone nad rzeką Rabą. Bochnia nazywana jest „sypialnią Krakowa”, bo wielu jej mieszkańców dojeżdża do pra-cy w Krakowie lub okolicy. Prawda jest taka, że Bochnia przez lata była zaniedbywana pod względem pro-mocji, np. w Krakowie czy Warsza-wie, bo ważniejsza była kopalnia soli w Wieliczce, położona bliżej Krakowa.

Bochnia starsza od Krakowa.Bochnia to jedno z najstarszych

miast Polski, starsze od większych miast w okolicy Krakowa czy Tarno-wa. Pierwsze ślady przyjazdu kupców (monety) po sól warzoną w okolice

Bochni pochodzą z czasów rzym-skich i celtyckich. Pierwsza wzmianka o Bochni w chrześcijańskich źródłach pisanych pochodzi z 1198 roku, gdy Patriarcha Jerozolimy Aymar w swoim piśmie potwierdził darowanie przez rycerza Mikora Gryfitę soli z Bochni klasztorowi Bożogrobców w Miecho-wie.

Oficjalne odkrycie soli w 1248r.Odkrycie soli kamiennej w 1248

roku spowodowało powstanie żupy bocheńskiej, a 27 lutego 1253 roku nadano Bochni prawa miejskie przez króla Bolesława Wstydliwego. Mia-sto Bochnia lokowano na prawie magdeburskim z przywilejami, jakie w owym czasie posiadał tylko Wro-cław. W dokumencie lokacyjnym wymieniono także niemiecką nazwę miasta – Saltzberg, czyli Solna Góra. W średniowieczu, za czasów króla Kazimierza Wielkiego, Bochnia rywa-

lizowała w handlu solą, winem i me-talami z Krakowem, ówczesną stolicą Polski.

Legenda o pierścieniu św. Kingi.Z Bochnią wiąże się znana legen-

da o pierścieniu świętej Kingi. Książę krakowski i sandomierski Bolesław poprosił króla Węgier Belę o rękę jego córki, Kunegundy, świątobliwa kró-lewna, gardząc dobrami doczesnymi tego świata zwróciła się do swego ojca, aby w wianie nie dawano jej złota, ale kopalnię soli, którą chciała poda-rować Polsce. Król Węgier uposażył swoją córkę najbogatszą kopalnią soli Siedmiogrodu – Praid w Marma-rosz. Kinga biorąc ją w posiadanie, wrzuciła do szybu zaręczynowy pier-ścień, a w drogę do kraju swego męża, do Polski, zabrała górników węgier-skich. W pierwszym bałwanie soli z Bochni, pierścień Kingi się cudow-nie odnalazł.

najstarsza kopalnia soli w polsce

www.bochnia.eu www.bochniaisol.pl

4

10-11 października 2015 r. w Bochni odbywały się IX Ogólnopolskie Podziemne Zawody Strzeleckie z broni pneumatycznej. W sobotę w bocheńskiej Kopalni Soli – 250 m pod ziemią uroczystego otwarcia Zawodów doko-nał Burmistrz Miasta Bochnia Stefan Kolawiński – Hono-rowy Patron wydarzenia.

Do zawodów zgłosiło się aż 174 zawodników (rekord), a to zmusiło organizatorów do wykonania dodatkowej mobilnej strzelnicy. Powstała ona dzięki pomocy firm Ry-stal, Stalprodukt czy Tauron.

Pośród zawodników znaleźli się min. mi-strzowie i laureaci wielu konkurencji strzeleckich, jak np. Łukasz Czapla 7– krotny Mistrz Świata w strzelaniu do ruchomej tarczy; Marlena Stec (WKS Śląsk Wrocław) - I miejsce w Ogólnopol-skiej Olimpiadzie Młodzieży, Mistrzyni Dolnego Śląska; Mateusz Zych (HTS Kraków) - Mistrz Pol-ski Juniorów Młodszych, I miejsce w Ogólnopol-skiej Olimpiadzie Młodzieży; Michał Bogdziun (WKS Śląsk Wrocław) - Mistrz Polski w strzela-niu 3 x 20; Agata Nowak (Star Starachowice) - I miejsce w Mistrzostwach Młodzieżowych Świa-ta w Chinach; Norbert Ejzler (AGAT Złotoryja) - I miejsce w Międzynarodowych Zawodach w Hradcach (Czechy), V-ce Mistrz Polski Juniorów

Młodszych. Po emocjach strzeleckich w Kopalni wręczono medale i dyplomy.

11 października – drugi dzień zawodów – areną zma-gań strzeleckich była hala sportowa I Liceum Ogólno-kształcącego im. Króla Kazimierza Wielkiego w Bochni. Tam też rozstrzygnięty został finał finałów.

Zawody z uwagą obserwowali przedstawiciele Mało-polskiego Związku Strzelectwa Sportowego z prezesem Markiem Stasiakiem i jego zastępcą Piotrem Ludwigiem.Wydarzenie uświetnił występ Orkiestry Dętej z Baczkowa oraz pokaz zespołu cheerleaders z I Gimnazjum w Bochni.

Organizatorem Zawodów było Ognisko TKKF „PRO-MIEŃ” na czele z prezesem Mieczysławem Balickim. Nale-ży podkreślić, że poziom tych zawodów był bardzo wysoki, co wielokrotnie podkreślali uczestnicy. Patronat medialny nad Zawodami Strzeleckimi objęła TVP Kraków, która na-grała reportaż z zawodów. Zadanie zostało dofinansowane ze środków Gminy Miasta Bochnia oraz Starostwa Powia-towego. Co, ciekawe, zawody te powinny być bardziej roz-reklamowane w kraju i na świecie, by podnieść ich rangę już w 2016 roku.

IX OGÓLNOPOLSKIE PODZIEMNE ZAWODY STRZELECKIE

5

HUBERTUS - BOCHNIA 2015

10 października na błoniach chodenickich nad Rabą odbył się tradycyjny od wielu lat konny bieg myśliwski zwany HUBERTUSEM, na cześć świętego Huberta - pa-trona jeźdźców i myśliwych. Wśród zaproszonych gości obecni byli Burmistrz Miasta Bochnia Stefan Kolawiński oraz Wójt Gminy Bochnia Marek Bzdek.

10 października o godzi-nie 14:00 odtrąbiono rozpo-częcie gonitwy za „lisem”. Jak nakazuje tradycja „li-sem” był jeździec, który rok temu zerwał lisią kitę. Ubie-głorocznym królem polowa-nia został Michał Wilczyń-ski. Po niemalże godzinnej gonitwie (kitę można było zerwać od tyłu, z lewej stro-ny lisa) wreszcie udało się to młodej amazonce Małgorzacie Obuszko, i tym samym została „lisem” na przyszły rok. Odtrąbiono koniec go-nitwy.

Nie zabrakło również popisu kunsztu polskiej szkoły kawaleryjskiej - cięcia szablą i robienia lancą. Mistrz tej widowiskowej sztuki - Roch Kowalski, wraz ze swoim luzakiem, trafiali lancą do pierścienia oraz cięli dynie umieszczone na stojakach. Obaj jeźdźcy ubrani byli w historyczne stroje słynnej polskiej formacji kawaleryj-skiej z siedemnastego wieku - TOWARZYSZY PAN-CERNYCH. Pełnym emocji widowiskiem była „próba ognia”, którą wykonywały konie, skaczące nad palącymi się ogniskami.

Wspaniałą oprawę wydarzeniu nadał trębacz, były żołnierz orkiestry wojskowej Wiesław Kłuś, który na trąbce wygrywał - z oryginalnych nut - sygnał i komendy używane w przedwojennej Kawalerii Polskiej.

Organizatorem gonitwy było Stowarzyszenie „Bo-cheński Klub Jazdy Konnej”. Bocheński Hubertus rów-nież powinien stać się wydarzeniem o większej randze.

66

KULTURA I ROZRYWKA

3 grudnia, godz. 10:00 lub 11:30 Spotkanie Klubiku Skrzata - Powiatowa i Miejska Biblioteka Publiczna, Sala Klubu, ul. Mickiewicza 5 3 grudnia, godz. 16:00 „Biblioteka dobra na nudę” - czwartkowe popołudnia w Bibliotece - zorganizowane zajęcia dla dzieci Powiatowa i Miejska Biblioteka Publiczna, Filia Nr 1, ul. Wojska Polskiego 1

3 grudnia, godz.17:30 Solnymi szlakami Europy - dr Piotr Langer (Politechnika Krakowska) Muzeum im. Stanisława Fischera, Rynek 20

4 grudnia, godz. 19:00 „Niebiańskie żony Łąkowych Maryjczyków” - film w reżyserii A. Fedorchenki Wstęp wygłosi dr hab. Joanna Wojnicka. Projekt dofinansowany ze środków Filmoteki Narodowej Miejski Dom Kultury, Sala Kameralna, ul. Regis 1

6 grudnia, godz. 14:00, 16:00 i 18:00 „Mikołajki w Kinie” – promocyjne ceny projekcji oraz dedykowana specjalnie dla dzieci disneyowska animacja „Dobry Dinozaur”. Na najmłodszych widzów czekają upominki i słodka niespodzianka Miejski Dom Kultury, Duża Sala Kina, ul. Regis 1 7 grudnia, godz. 10:00 Spotkanie „Klubiku Malucha” dla najmłodszych Powiatowa i Miejska Biblioteka Publiczna, Filia Nr 3, ul. Kurów 77

7 grudnia, godz. 16:00 „Warsztaty twórczego pisania” – zajęcia dla dzieci w wieku 9 – 14 lat - Powiatowa i Miejska Biblioteka Publiczna, Sala Klubu, ul. Mickiewicza 5

9 grudnia, godz. 10:00 „Dom wielu marzeń IV” - otwarcie wystawy prezentującej dorobek artystyczny podopiecznych Domu Pomocy Społecznej i Środowiskowego Domu Samopomocy w Bochni Powiatowa i Miejska Biblioteka Publiczna, Sala Klubu, ul. Mickiewicza 5 10 grudnia, godz. 10:00 lub 11:30 Spotkanie Klubiku Skrzata - Powiatowa i Miejska Biblioteka Publiczna, Sala Klubu, ul. Mickiewicza 5 10 grudnia, godz. 16:00 „Biblioteka dobra na nudę” - czwartkowe popołudnia w Bibliotece - zorganizowane zajęcia dla dzieci Powiatowa i Miejska Biblioteka Publiczna, Filia Nr 1, ul. Wojska Polskiego 1

10 grudnia, godz. 20:05 „Dziadek do orzechów”- projekcja spektaklu baletowego Teatru Bolszoj Miejski Dom Kultury, ul. Regis 1

11 grudnia, godz. 15:00 „Idą święta”– zajęcia przedświąteczne Powiatowa i Miejska Biblioteka Publiczna, Filia Nr 3, ul. Kurów 7713 grudnia, godz. 19:00 Koncert z cyklu „Bochnia Rocks!” - wystąpi Yossi Sassi - wieloletni gitarzysta formacji Orphaned Land Miejski Dom Kultury, Duża Sala Kina, ul. Regis 1

14 grudnia, godz. 10:00 Spotkanie „Klubiku Malucha” dla najmłodszych Powiatowa i Miejska Biblioteka Publiczna, Filia Nr 3, ul. Kurów 77

14 grudnia, godz. 17:00 Spotkanie Wigilijne - Spotkanie Klubu Czytelnika Czwóreczki - Powiatowa i Miejska Biblioteka Publiczna, Filia Nr 4, ul. Brzeźnicka 19

17 grudnia, godz. 10:00 Jak zrobić papierowe ozdoby świąteczne? - zajęcia plastyczne Powiatowa i Miejska Biblioteka Publiczna, Filia Nr 2, ul. Chodenicka 57

17 grudnia, godz. 10:00 lub 11:30 Spotkanie Klubiku Skrzata - Powiatowa i Miejska Biblioteka Publiczna, Sala Klubu, ul. Mickiewicza 5

17 grudnia, godz. 16:00 „Biblioteka dobra na nudę” - czwartkowe popołudnia w Bibliotece - zorganizowane zajęcia dla dzieci, Powiatowa i Miejska Biblioteka Publiczna, Filia Nr 1, ul. Wojska Polskiego 1

17 grudnia, godz. 19:00 „Comedy Shorts” - przegląd komediowych filmów krótkometrażowych. Ostatnie spotkanie w ramach DKF w 2015 r. Miejski Dom Kultury, Sala Kameralna, ul. Regis 1

18 grudnia, godz. 15:00 „Idą święta”– zajęcia przedświąteczne, Powiatowa i Miejska Biblioteka Publiczna, Filia Nr 3, ul. Kurów 77

18 grudnia, godz. 17:15 Rozmowa o książce Wojciecha Tochmana „Bóg zapłać” - Dyskusyjny Klub Książki dla dorosłych Powiatowa i Miejska Biblioteka Publiczna, Sala Klubu, ul. Mickiewicza 5 18 grudnia, godz. 18:00 Wykład redaktora Jerzego Skarżyńskiego z cyklu „Ilustrowana muzyką historia rocka” Miejski Dom Kultury, Sala Kameralna, ul. Regis 1

20 grudnia, godz. 9:30 Bocheńskie Spotkanie Wigilijne - Rynek, Bochnia

21 grudnia, godz. 10:00 Spotkanie „Klubiku Malucha” dla najmłodszych Powiatowa i Miejska Biblioteka Publiczna, Filia Nr 3, ul. Kurów 77

21 grudnia, godz. 14:00 „Ozdoby choinkowe” - zajęcia plastyczne dla dzieci -Powiatowa i Miejska Biblioteka Publiczna, Filia Nr 4, ul. Brzeźnicka 19

Obraz św. Mikołaja z ołtarza głownego Sanktuarium Matki Bożej Różańcowej w Bochni

77

SPORT

21 grudnia, godz. 16:00 „Warsztaty twórczego pisania” – zajęcia dla dzieci w wieku 9 – 14 lat, Powiatowa i Miejska Biblioteka Publiczna, Sala Klubu, ul. Mickiewicza 5

21 grudnia, godz. 16:00 Rozmowa o książce Michael’a Ondaatje „Divisadero” - Dyskusyjny Klub Książki Audio Powiatowa i Miejska Biblioteka Publiczna, Dział Zbiorów Audiowizualnych , ul. Mickiewicza 5 22 grudnia, godz. 10:00 Jak zrobić papierowe ozdoby świąteczne? - zajęcia plastyczne Powiatowa i Miejska Biblioteka Publiczna, Filia Nr 2, ul. Chodenicka 57

22 grudnia, godz. 14:00 „Ozdoby choinkowe” - zajęcia plastyczne dla dzieci Powiatowa i Miejska Biblioteka Publiczna, Filia Nr 4, ul. Brzeźnicka 19

31 grudnia, godz. 23:30 Spotkanie Sylwestrowe na bocheńskim Rynku

5 grudnia, godz. 11:00 MOSiR II Bochnia vs. UMKS Gracz Starachowice - mecz Małopolskiej Ligi Koszykówki kadetek B Sala Sportowa Publicznej Szkoły Podstawowej nr 4, ul. Konfederatów Barskich 27

5 grudnia, godz. 18:00 MOSiR Bochnia vs. Viret CMC Zawiercie - mecz 12. kolejki I ligi piłkarzy ręcznych Hala Widowiskowo-Sportowa im . W. Stawiarskiego, ul. Poniatowskiego 32

11 grudnia, godz. 9:30 Halowa Piłka Nożna Chłopców - Licealiada (zawody powiatowe) Hala Widowiskowo-Sportowa im . W. Stawiarskiego, ul. Poniatowskiego 32

12 grudnia Turniej Małopolskiej Ligi Piłki Ręcznej Dzieci Miejsce i godzina podane zostaną na stronie www.mosir.bochnia.pl

12 grudnia, godz. 16:30 CONTIMAX MOSiR Bochnia vs. LKPS Pszczółka Lublin - mecz 9. kolejki II ligi siatkarzy Hala Widowiskowo-Sportowa im . W. Stawiarskiego, ul. Poniatowskiego 32

13 grudnia Małopolska Liga Piłki Ręcznej Młodzików - ostatnie mecz rundy I Miejsce i godzina podane zostaną na stronie www.mosir.bochnia.pl

19 grudnia, godz. 12:00 MOSiR I Bochnia vs. UKS Żak Nowy Sącz - mecz Małopolskiej Ligi Koszykówki kadetek B Hala Widowiskowo-Sportowa im . W. Stawiarskiego, ul. Poniatowskiego 32

wystawy

1 grudnia – 31 grudnia „Chluba bochnian pierwszej połowy XX wieku” - Dawne widoki Bochni ze zbiorów Elżbiety i Piotra Lekkich oraz Bogdana Haby”, część druga Miejski Dom Kultury, Sala Kameralna, ul. Regis 1

1 grudnia - 31 grudnia „Dom wielu marzeń IV” - wystawa prezentująca dorobek artystyczny podopiecznych Domu Pomocy Społecznej i Środowiskowego Domu Samopomocy w Bochni Powiatowa i Miejska Biblioteka Publiczna, Sala Klubu, ul. Mickiewicza 5

1 grudnia - 31 grudnia Wystawa malarstwa Mirosława Malacy Powiatowa i Miejska Biblioteka Publiczna, Dział Zbiorów Audiowizualnych, ul. Mickiewicza 5

1 grudnia - 31 grudnia Wystawa prac uczestników Warsztatów Terapii Zajęciowej w Proszówkach Powiatowa i Miejska Biblioteka Publiczna, Filia Nr 1, ul. Wojska Polskiego 1

1 grudnia - 31 grudnia „Moje osiedle wczoraj i dziś” - wystawa pokonkursowa Powiatowa i Miejska Biblioteka Publiczna, Filia Nr 3, ul. Kurów 77

1 grudnia - 31 grudnia „Święta Bożego Narodzenia” – wystawa rękodzieła Powiatowa i Miejska Biblioteka Publiczna, Filia Nr 6, ul. Legionów Polskich 20

1 grudnia - 31 grudnia Galeria Jednego Obrazu: „Zima” - Krzysztof Staśto Powiatowa i Miejska Biblioteka Publiczna, Wypożyczalnia dla Dorosłych, ul. Mickiewicza 5

fot. Paweł Klasa

Kartka z kalendarza

2 grudnia 2004 r. w przeddzień 80. rocznicy śmierci Ludwika Stasiaka, odbyło się w muzeum bocheńskim specjalne spotkanie, podczas którego „Wspomnienie o moim Dziadku” przedstawiła Olga Chylowa.

3 grudnia 1924 r. zmarł Ludwik Stasiak - malarz, literat, historyk sztuki, wydawca. Urodził się 13 sierpnia 1858 r. w Bochni. Malarstwo studiował w krakowskiej Szkole Sztuk Pięknych pod kierunkiem Jana Matejki, potem w Mona-chium. Jego dorobek malarski i literacki jest imponujący. Napisał m. in. poczytne ówcześnie powieści historyczne : „Bolesław Chrobry”, „Brandenburg. Kraina słowiańskich mogił”, „Obrona sztandaru”, „Krwawe ręce”, „W zapadłym szybie”, „Srebrny dzwon”, „Skarby króla Kazimierza w przepaściach bocheńskiej żupy solnej”. Pisał też dyskusyjne w środowisku naukowym rozprawy z zakresu historii sztuki, w których - bez powodzenia - próbował dowieść polskiego pochodzenia Wita Stwosza. W jego dorobku były także humoreski i utwory sceniczne, wystawiane w teatrach lwowskich i krakowskich. W 1908 r. założył znane Wydawnictwo Dzieł Sztuki „Stella” w Bochni, które wydawało kartki pocztowe o tematyce historycznej, krajoznawczej oraz z reprodukcjami malarstwa.

4 grudnia 2005 r. otwarto NaCl – Bocheński szlak solny „na świecie” im. Świętej Kingi, który łączy najważniejsze obiekty naziemne istniejące a także miejsca po obiektach nieistniejących, związane z historią bocheńskiej soli.

4 grudnia 2010 r. rozpoczął działalność największy w Bochni obiekt handlowy. Powierzchnia działek, na których zlokalizowano Galerię „Rondo”, wynosi niemal 20 tys. m. kw. Natomiast sam budynek oferuje na dwóch kondygnacjach ponad 14 tys. m. kw. powierzchni sprzedaży.

5 grudnia 1995 r. biskup tarnowski Józef Życiński poświęcił szyb Sutoris po zakończeniu generalnego remontu, prze-prowadzonego w latach 1993 – 1995. Duże zasługi na tym polu położył dyrektor Ryszard Kołdras. Podczas remontu wymieniono wieżę wyciągową oraz poszerzono otwór szybowy. Dotychczasowa obudowę drewnianą w dolnym odcinku zastąpiono betonową. Otwór szybowy ma przekrój eliptyczny o dużej średnicy 4,5 m. Dzięki remontowi turyści mają niepowtarzalną okazję udania się do podziemi kopalni jednym z pierwszych, a być może najstarszym szybem bocheń-skim z połowy XIII w.

6 grudnia 1805 r. urodził się w Proszówkach Walery Wielogłowski - autor obszernych, ponad czterystustronicowych, wspomnień pt. Dom mojej babki o latach spędzonych w tamtejszym dworze (muzeum bocheńskie posiada egzem-plarz tego rzadkiego dziś dzieła). Wydane zostały nakładem jego Księgarni i Wydawnictw Dzieł Katolickich, Nauko-wych i Rolniczych (Kraków 1856). Zmarł 4 czerwca lub 11 lipca 1865 r. (źródła podają dwie daty) – w Krakowie, z którym był związany przez wiele lat, pochowany na Cmentarzu Rakowickim. W Proszówkach wychowywał się we dworze swojej babki – Józefy z Badenich Wielogłowskiej, która po śmierci męża Józefa Wielogłowskiego, starosty olszańskiego, otrzymała w wyniku działu rodzinnego ten właśnie majątek. Za dzielną postawę w powstaniu listopa-dowym, został odznaczony krzyżem Virtuti Militari. Wskutek represji popowstaniowych utracił dobra rodzinne i prze-niósł się do Galicji. W obawie przed prześladowaniami za działalność konspiracyjną w Stowarzyszeniu Ludu Polskiego, zbiegł w 1836 r. do Francji, gdzie przebywał do 1848 r. Działał tam w Towarzystwie Demokratycznym Polskim. Po powrocie do kraju zamieszkał w Krakowie i poświęcił się działalności politycznej oraz kulturalnej. Był między inny-mi posłem na Sejm Krajowy we Lwowie, członkiem rady miejskiej Krakowa oraz Komitetu Towarzystwa Rolniczego. Należał również do grona współzałożycieli szkoły rolniczej w Czernichowie. Był mocno zaangażowany w życie kulturalne ówczesnego Krakowa, należał do współzałożycieli Towarzystwa Sztuk Pięknych. Napisał szereg książek o tematyce popularnej dla oraz liczne artykuły do czasopism, z którymi współpracował. W 1849 r. założył w Krakowie Wydawnictwo Dzieł Katolickich, Naukowych i Rolniczych, publikujące głównie popularną literaturę religijną i – jak to się wtedy mówiło – „dla ludu wiejskiego”. Wydawał także kalendarze oraz redagowane przez siebie pismo „Ognisko”. Ponieważ książki sprzedawał po niewygórowanych cenach, trafiały także do niezamożnego czytelnika

6 grudnia 2003 r. Bazylika św. Mikołaja została podniesiona do godności kolegiaty. Jednocześnie erygowano przy niej kapitułę kolegiacką pod wezwaniem Matki Bożej Różańcowej.

8 grudnia 1861 r. urodził się w Nowym Wiśniczu Walenty Gadowski, ksiądz, jeden z twórców turystyki tatrzańskiej, współtwórca jednego z najpiękniejszych szlaków tatrzańskich „Orlej Perci”. W latach 1872 - 1875 uczęszczał do gimnazjum bocheńskiego, maturę zdał w Tarnowie. Święcenia kapłańskie uzyskał w 1884 r. Był kolejno katechetą w Pilźnie, Nowym Sączu i Tarnowie. Po ukończeniu w Lipsku pedagogiki, został mianowany wykładowcą katechetyki i wychowawcą w tarnowskim Seminarium Duchownym. Był twórcą nowej metody katechetycznej („Gadowskische Me-thode”) a opracowane przez niego katechizmy uchodziły za najlepsze w swoim czasie. Był też autorem wielu książek z zakresu religii i pedagogiki. Wychowanie rozumiał nowocześnie, obok kształcenia intelektualnego miało mieć także na względzie rozwój osobowościowy wychowanka. Od 1926 do 1930 r. był katechetą w Prywatnym Seminarium Na-uczycielskim w Bochni. W latach 40. i 50. XX w. napisał w Bochni obszerne Wspomnienia katechety, które zostały wydane drukiem w 2001 r. Mieszkał w domu nr 7 przy ul. Bernardyńskiej. W ogrodzie stoi kamienna figura św. Te-resy od Dzieciątka Jezus na murowanym cokole, wzniesiona ok. 1926 r. właśnie z jego fundacji. W murze oporo-wym skarpy nad chodnikiem znajduje się poświęcona mu niewielka tablica z brązu, ufundowana w 1986 r. przez Oddział Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego w Bochni. Był wielkim entuzjastą książek, których zgromadził znaczną liczbę. Przekazał je m. in. Stowarzyszeniu Bibliotek Chrześcijańskich w Tarnowie, które zało-żył. W latach późniejszych przekazał znaczne księgozbiory Seminarium Duchownemu w Tarnowie oraz Powiatowej i Miejskiej Bibliotece Publicznej w Bochni. Należał do najwybitniejszych taterników polskich z przełomu XIX i XX w. Z Zakopanem i Tatrami zetknął się po raz pierwszy w 1881 r., kiedy leczył tam chore płuca. W latach 1903 - 1906 zbudował wspomnianą Orlą Perć. Własnoręcznie wbijał łańcuchy i klamry, malował znaki. Wytyczył całkowicie nowe szlaki na Krywań i Lodowy Szczyt, pierwszy też wszedł na Małą i Wielką Buczynową Turnię oraz na Kozie Czuby. Był członkiem pierwszego zarządu Sekcji Turystycznej Towarzystwa Tatrzańskiego, a w latach 1904-1905 jej prezesem. W 1909 r. został członkiem honorowym Towarzystwa. Był założycielem i pierwszym prezesem oddzia-łów Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego w Tarnowie (1924 - 1926) i w Bochni (1928 - 1930). Napisał szereg artykułów o tematyce górskiej, publikowanych m. in. w „Pamiętniku Towarzystwa Tatrzańskie-go”, „Przeglądzie Zakopiańskim” i „Biesiadzie Literackiej”, oraz ceniony Przewodnik po Pieninach (1928). Zmarł w Bochni 14 maja 1956 r. w wieku 95. lat. Pochowany został na Cmentarzu Komunalnym przy ul. Orackiej w kwaterze XXIII a. Swój szacunek do gór wyraził w gawędzie biwakowej z dydaktycznym przesłaniem pt. Wspomnienia z Tatr (1934).

9 grudnia 1876 r. zmarł w Bochni Feliks Hanusz, malarz, działacz patriotyczny.

12 grudnia 1946 r. uczczono 22. rocznicę śmierci Ludwika Stasiaka poprzez zorganizowanie w budynku Urzędu Infor-macji i Propagandy przy ulicy Białej 1, wystawy 25 jego obrazów.

13 grudnia 1548 r. król Zygmunt August potwierdził w Piotrkowie prawa i przywileje nadane miastu Bochni przez swoich poprzedników.

14 grudnia 1987 r. wyruszył na trasę Bochnia - Nowy Wiśnicz pierwszy autobus RPK linii nr 12.

18 grudnia 1939 r. okupanci niemieccy, w odwecie za napad na posterunek policji niemieckiej mieszczący się przy rynku w domu nr 16, dokonali aresztowań na mieście oraz wyprowadzili z aresztu Sądu Grodzkiego 29 osób z Bochni i okolic, przebywających tam za drobne wykroczenia. Całą grupę w liczbie ponad pięćdzie-sięciu mężczyzn przepędzono z rękami uniesionymi do góry ulicą Kazimierza Wielkiego pod Uzbornię. Po wykopaniu dwóch dużych dołów przez przymuszonych Żydów 12-osobowy pluton egzekucyjny rozstrzeli-wał kolejno grupy liczące po 6 osób. Po każdej salwie jeden z oprawców podchodził do leżących i dobijał ich pojedynczymi strzałami. Po jednej z salw nie trafiony Zygmunt Wilgocki zbiegł w las i mimo strzałów przedarł się przez Uzbornię do Kurowa, a stamtąd do Łapanowa, gdzie ukrywał się przez jakiś czas. Następnym więc grupom skazańców wiązano ręce do tyłu, aby uniemożliwić im ucieczkę. Całą akcją kierował mjr Albrecht a przyglądał się jej przybyły z Krakowa gubernator Otto Wachter. Po egzekucji Żydów zmuszono do po-grzebania ciał zamordowanych. Na miejscu zbrodni pochowano także ciała Krzyszkowskiego i Piątkow-skiego (oni właśnie dokonali napadu na posterunek policji niemieckiej), które zdjęto ze słupa latarni na rynku dopiero po czterech dniach. Była to jedna z pierwszych na ziemiach polskich egzekucji, w którym hitlerowcy zastosowali zasadę zbiorowej odpowiedzialności. Tragiczne wydarzenie upamiętnia kilkumetrowy obelisk z kostki granitowej z wmurowaną tablicą, wzniesiony w 1949 r. na miejscu kaźni przez społeczeństwo miasta Bochni.19 grudnia 2001 r. odbył się ostatni seans filmowy w kinie „Jutrzenka”. W jego dawnej siedzibie będącej własnością parafii św. Mikołaja otwarto Oratorium Świętej Kingi. Działalność „Jutrzenki” kontynuuje kino „Regis” w budynku Miej-skiego Domu Kultury.

20 grudnia 1918 r. na posiedzeniu Zarządu Miasta komisarz rządowy Adolar Ossoliński wygłosił następujące słowa: „Poczuwam się do miłego dla mnie obowiązku, powitać szanownych Panów, pierwszy raz tu zebranych do rządzenia nad dobrem miasta, jako wolnych obywateli w naszej niepodległej, wolnej i zjednoczonej Polsce”.

22 grudnia 1996 r. odbyła się podniosła uroczystość odsłonięcia pomnika gen. Leopolda Okulickiego na pla-cu noszącym jego imię. Po uroczystej mszy św. W kościele parafialnym św. Mikołaja, którą odprawił biskup tarnowski Józef Życiński, uczestnicy uroczystości, w tym przedstawiciele wielu środowisk kombatanckich z całego kraju (ponad sto kilkadziesiąt pocztów sztandarowych) przemaszerowali ulicami Bochni. Po przemówieniach (m. in. siostry Leopolda Okulickiego, ostatniego żyjącego uczestnika Procesu Szesnastu Adama Bienia, Ministra Obrony Narodowej Stanisława Dobrzańskiego), oraz odsłonięciu pomnika, kompania reprezentacyjna Wojska Polskiego oddała salwę honorową.Kilka dni wcześniej – 19 grudnia 1996 r. otwarto w naszym Muzeum wystawę pt. Generał Leopold Okulicki „Niedźwia-dek”. Fakty, dokumenty, ślady, legenda, której towarzyszyła obszerna publikacja.

27 grudnia 1999 r. otwarto krytą pływalnię, której w czerwcu 2000 r. nadano im. Jana Kota. W ten sposób spełniły się marzenia wielu pokoleń bochnian o nowoczesnym obiekcie rekreacyjnym.

28 grudnia 2007 r. Rada Miejska w Bochni podjęła uchwałę Nr XV/159/07 w sprawie ustanowienia w Bochni roku 2008 - „Rokiem Ludwika Stasiaka”

30 grudnia 1875 r. w komorze Beust na poziomie Stampfer-Gusman-Fryze, w polu szybu solnego Sutoris, wy-buchł pożar. Ogień zaprószono przez nieostrożność. Były to jeszcze czasy, gdy używano otwartego ognia w kagankach łojowych, oświetlając nimi podziemia kopalni. Pożar objął niemal całą kopalnię i został z trudem uga-szony dopiero po kilku miesiącach. Zginęli w nim: starszy radca skarbu Edward Windakiewicz, radca górniczy Andrzej Furdzik oraz 10 górników. Dramatyczne wydarzenie upamiętnia pomnik-nagrobek na Cmentarzu Komunalnym przy ul. Orackiej, zaprojektowany przez Teodora Talowskiego, a wykonany w Zakładzie Rzeźby Artystycznej Wojciecha Samka. Wyryto na nim wierszowaną inskrypcję epitafijną oraz nazwiska ofiar i informację o okolicznościach tragedii. Ich imiona umieszczono również na drewnianym epitafium w podziemnej kaplicy św. Kingi. Edwarda Windakiewicza uczczono również nazwą jednej z ulic Bochni.

30 grudnia 1987 r. odbyło się pierwsze posiedzenie Miejskiej Rady Narodowej we własnej siedzibie – w nowo dobudowanym skrzydle budynku Urzędu Miejskiego.

31 grudnia 1910 r. zmarł Franciszek Gajdecki – tapicer i siodlarz, właściciel zakładu tapicerskiego przy ul. Białej 10, uczestnik powstania styczniowego. Pochowany w grobowcu znajdującym się przy głównej alei od ul. Orackiej.

W grudniu 1984 r., po blisko dziesięciu latach budowy i pokonaniu rozlicznych problemów technicznych, otwarta została obwodnica Bochni, biegnąca południowymi obrzeżami miasta.

W grudniu 2009 r. utworzono Bocheński Zakład Komunikacji, którego nowe autobusy 1 stycznia 2010 r. przejęły obsługę linii typowo miejskich.

W grudniu 2013 r. rozpoczęto budowę systemu monitoringu miejskiego. Centrum monitoringu ulokowano w wyremontowanym budynku przy ul. Regis 2, nowej siedzibie Straży Miejskiej. Opracowane przez Dział promocji Urzędu miasta Bochnia na podstawie„Kalendarza dziejów miasta Bochnia w krótkości zebranych” autorstwa Jana Flaszy

Miejski Dom KulturyBochnia, ul. Regis 1 tel. 14 611 69 35, fax. 14 611 81 69

www.mdkbochnia.pl, mdk@bochnia.pl

Kino REGISBochnia, ul. Regis 1 tel. 14 611 69 35 w. 27www.kino.bochnia.pl, kinoregis@bochnia.pl

Muzeum im. prof. Stanisława Fischera w BochniBochnia, Rynek 20 tel./fax. 14 612-24-26

www.muzeum.bochnia.pl, muzeum@bochnia.pl

Powiatowa i Miejska Biblioteka Publicznaim. Jana Wiktora w Bochni,

Bochnia, ul. Mickiewicza 5 tel./fax. 14 612 22 32www.biblioteka-bochnia.pl, biblioteka@biblioteka-bochnia.pl

Miejskie Centrum Dzieci i Młodzieży „Ochronka”Bochnia, Sienkiewicza 2 tel. 14 611 20 89

www.ochronka.bochnia.pl, ochronka@ochronka.bochnia.pl

Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji w BochniBochnia, ul. Parkowa 3 tel./fax. 14 612 25 40

www.mosir.bochnia.pl, mosir_bochnia@poczta.onet.pl

Kryta Pływalnia im. Jana Kota w BochniBochnia, ul. Św. Leonarda 34 tel./fax. 14 611 31 19

www.basenbochnia.pl, biuro@basenbochnia.pl

68

Jak co roku o tej porze W Betlejem w lichej stajence Rodzi się dzieciątko BożeWyciąga do ciebie ręce

Prosi przyjmij go pod dach Przyjmij go do serca swego I tam mu schronienie dajNie odmawiaj chociaż tego

By w te święta nie był sam Otwórz serce Panu swemu A On wzamian za to da Spokój, radość z was każdemu

Żeby nic nie brakowałoW święta, w całym Nowym Roku Wszystkim wam dobrze się działoW sercach niech zagości pokój

Szczęścia, zdrowia, powodzenia Żeby duch świąt nie zaginął Proszę przyjąć te życzeniaKtóre prosto z serca płyną

Kazimierz Musiał