HAZIRLAYAN: Fikret YILDIRIM 9 EYLÜL İLKÖĞRETİM OKULU MENEMEN-İZMİR

HAZIRLAYAN:HAZIRLAYAN:

Fikret YILDIRIMFikret YILDIRIM

9 EYLÜL İLKÖĞRETİM 9 EYLÜL İLKÖĞRETİM OKULUOKULU

MENEMEN-İZMİRMENEMEN-İZMİR

Çocukluktan Ergenliğe Çocukluktan Ergenliğe Doğru GelişmeDoğru Gelişme

• İnsanda büyüme ve gelişme İnsanda büyüme ve gelişme sürecindeki dönemler şunlardır:sürecindeki dönemler şunlardır:

• I. I. 0 - 1 yaş: Bebeklik dönemi0 - 1 yaş: Bebeklik dönemi

• II. II. 1 - 6 yaş: Çocukluk dönemi1 - 6 yaş: Çocukluk dönemi

• III. III. 6 - 12 yaş: Okul çağı dönemi6 - 12 yaş: Okul çağı dönemi

• IV. IV. 12 - 21 yaş: Ergenlik dönemi12 - 21 yaş: Ergenlik dönemi

0 - 1 yaş: Bebeklik dönemi0 - 1 yaş: Bebeklik dönemi

1 - 6 yaş: Çocukluk dönemi1 - 6 yaş: Çocukluk dönemi

12 - 21 yaş: Ergenlik dönemi 12 - 21 yaş: Ergenlik dönemi Ergenlik dönemiErgenlik dönemi

Ergenlik dönemiErgenlik dönemi

• Başlangıç ve bitiş zamanları kesin Başlangıç ve bitiş zamanları kesin sınırlarla belli değildir.sınırlarla belli değildir.

• 10-20 yaşları arasındaki evreye 10-20 yaşları arasındaki evreye verilen isimdir. En belirgin özelliği verilen isimdir. En belirgin özelliği hızlı bir büyüme ve gelişme hızlı bir büyüme ve gelişme görülmesidir.görülmesidir.

Ergenlik dönemi fiziksel Ergenlik dönemi fiziksel özellikleriözellikleri

• Kızlar ergenlik dönemine erkeklerden Kızlar ergenlik dönemine erkeklerden yaklaşık 2 yıl daha erken girer.yaklaşık 2 yıl daha erken girer.

• Boy uzaması erkeklerde daha fazla Boy uzaması erkeklerde daha fazla olurolur

• Erkekler 10 cm kızlar 8 cmErkekler 10 cm kızlar 8 cm

• Tüm ergenlik döneminde kızlar 18-23 Tüm ergenlik döneminde kızlar 18-23 cm erkekler 25-30 cm uzar.cm erkekler 25-30 cm uzar.


• Ergenlik çağındaki kızlarda boy uzar Ergenlik çağındaki kızlarda boy uzar kilo artar memeler belirginleşir kilo artar memeler belirginleşir ağırlıklı olarak kasık bölgelerinde ve ağırlıklı olarak kasık bölgelerinde ve koltuk altında olmak üzere bedenin koltuk altında olmak üzere bedenin diğer bölgelerinde kıllanma olur.diğer bölgelerinde kıllanma olur.

• Kas ve daha çok yağ dokusunun Kas ve daha çok yağ dokusunun gelişimi ile beden hatları yeni gelişimi ile beden hatları yeni biçimini kazanır .biçimini kazanır .


• Kızlarda bu döneme ait en önemli Kızlarda bu döneme ait en önemli değişiklik; değişiklik;

• Her ay yumurta hücrelerinin Her ay yumurta hücrelerinin salınması ve adet görmenin salınması ve adet görmenin başlamasıdır.başlamasıdır.


• Erkeklerde ise: boy uzar kilo artar Erkeklerde ise: boy uzar kilo artar kas gücü gelişir ses önce çatallanır kas gücü gelişir ses önce çatallanır sonra kalınlaşır sakal ve bıyıklar sonra kalınlaşır sakal ve bıyıklar çıkmaya başlar kasık koltuk altı ve çıkmaya başlar kasık koltuk altı ve göğüs bölgelerinde yogun şekilde göğüs bölgelerinde yogun şekilde kıllanma olur.kıllanma olur.

• Üreme organları gelişir penis Üreme organları gelişir penis sertleşmesi ve sperm üretimi başlarsertleşmesi ve sperm üretimi başlar


• Her iki cinste de saç ve derilerinde Her iki cinste de saç ve derilerinde yağlanma artabilir; sivilceler ve siyah yağlanma artabilir; sivilceler ve siyah noktalar oluşabilirnoktalar oluşabilir

ÜREME SİSTEMLERİÜREME SİSTEMLERİ

• Erkek ve kadın üreme organları Erkek ve kadın üreme organları işlevsel olarak birbirini tamamlayan işlevsel olarak birbirini tamamlayan yapılardır.yapılardır.

• EErkek üreme organları ise daha çok rkek üreme organları ise daha çok bedenin dışına doğru gelişmiştir..bedenin dışına doğru gelişmiştir..

ÜREME SİSTEMLERİÜREME SİSTEMLERİ

• Kadında, anne karnında bebeğin Kadında, anne karnında bebeğin güvenle gelişmesini sağlamak için, güvenle gelişmesini sağlamak için, organlar bedenin içindedirorganlar bedenin içindedir

Ergenlik dönemiErgenlik dönemi

• Ergenlik dönemi çocukluktan Ergenlik dönemi çocukluktan erişkinliğe geçiş dönemidir. erişkinliğe geçiş dönemidir.

• Ergenlik dönemindeki değişiklikler kız Ergenlik dönemindeki değişiklikler kız ve erkeklerde aynı zamanda başlamaz. ve erkeklerde aynı zamanda başlamaz.

• Kızlar ergenliğe 1 – 2 yıl daha önce Kızlar ergenliğe 1 – 2 yıl daha önce girer. girer.

• Ayrıca yaşanılan bölge özellikleri, Ayrıca yaşanılan bölge özellikleri, genetik faktörler ergenliğe girme genetik faktörler ergenliğe girme yaşını etkileyebilir. yaşını etkileyebilir.

ERKEKLERDE GÖRÜLEN ERGENLİK ERKEKLERDE GÖRÜLEN ERGENLİK DÖNEMİ DEGİŞİKLİKLERİ VE DÖNEMİ DEGİŞİKLİKLERİ VE

SORUNLARISORUNLARI

Ergenlik döneminde erkeklerde Ergenlik döneminde erkeklerde görülen değişiklikler şunlardır:görülen değişiklikler şunlardır:

• 1. 1. Kol, bacak kasları gelişir.Kol, bacak kasları gelişir.

• 2. 2. Göğüs kafesi ve omuzlar genişler.Göğüs kafesi ve omuzlar genişler.

• 3. 3. Ses kalınlaşır.Ses kalınlaşır.

• 4. 4. Hızlı boy uzaması olur.Hızlı boy uzaması olur.

• 5. 5. Erbezleri büyür ve sperm Erbezleri büyür ve sperm üretmeye başlar.üretmeye başlar.

Ergenlik döneminde erkeklerde Ergenlik döneminde erkeklerde

görülen değişiklikler şunlardır:görülen değişiklikler şunlardır:• 6. 6. Gırtlak gelişir ve gırtlak kemiği Gırtlak gelişir ve gırtlak kemiği

belirginleşir.belirginleşir.

• 7. 7. Tedirgin, zor beğenen ve çabuk Tedirgin, zor beğenen ve çabuk sinirlenen biri olur.sinirlenen biri olur.

• 8. 8. Kurallara karşı çıkma eğilimi Kurallara karşı çıkma eğilimi belirir.belirir.

• 9. 9. Kardeşleriyle ve arkadaşlarıyla Kardeşleriyle ve arkadaşlarıyla geçimsizlikler görülür.geçimsizlikler görülür.

Erkeklerde TüylenmeErkeklerde Tüylenme

• Testosteron, tüylerin çıkmasını başlatan Testosteron, tüylerin çıkmasını başlatan hormondur.hormondur.

• Tüylerin çokluğu ya da azlığı daha çok ırksal Tüylerin çokluğu ya da azlığı daha çok ırksal ve ailesel özelliklere bağlıdır. ve ailesel özelliklere bağlıdır.

Erkeklerde Sakallar:Erkeklerde Sakallar:

• Genellikle sakallar erkekte ergenliğin son Genellikle sakallar erkekte ergenliğin son dönemlerine kadar belirmez. dönemlerine kadar belirmez.

• Sakal, ergenlikte görülen diğer bedensel Sakal, ergenlikte görülen diğer bedensel değişimlerin bir göstergesi de değildir. değişimlerin bir göstergesi de değildir.

• Diğer bölgelerdeki tüylerin çıkış zamanı gibi Diğer bölgelerdeki tüylerin çıkış zamanı gibi sakalların çıkışı da ırksal özelliklere bağlıdır. sakalların çıkışı da ırksal özelliklere bağlıdır.

• Başlangıçta tüy şeklinde olan sakallar, zamanla ve Başlangıçta tüy şeklinde olan sakallar, zamanla ve tıraş edilmeyle sertleşecektir. tıraş edilmeyle sertleşecektir.

Erkeklerde ses neden çatallanır ve Erkeklerde ses neden çatallanır ve çatlar?çatlar?

• Ergenlik döneminde ses telleri de gelişir. Ergenlik döneminde ses telleri de gelişir. • Sesin tonu, ses tellerininSesin tonu, ses tellerinin uzunluğuna ve uzunluğuna ve

gırtlak yapısına bağlı olduğu için seste gırtlak yapısına bağlı olduğu için seste çatallanma ya da düzensizlik, büyüme çatallanma ya da düzensizlik, büyüme devresi süresince yaşanabilir. devresi süresince yaşanabilir.

• Bazı erkek çocuklarda bu çatallanma ve Bazı erkek çocuklarda bu çatallanma ve çatlamalar olmaksızın ses yapısı çatlamalar olmaksızın ses yapısı yerleşebilir. yerleşebilir.

DOKTORA BAŞVURULMASI DOKTORA BAŞVURULMASI GEREKEN DURUMLARGEREKEN DURUMLAR

• Tek ya da her iki testiste ani ya da giderek Tek ya da her iki testiste ani ya da giderek artan sancı, ağrı artan sancı, ağrı

• Skrotumun içinde testislerden birinin sürekli Skrotumun içinde testislerden birinin sürekli yukarıda durması yukarıda durması

• Skrotumda şişlikler

• Skrotum içinde iki yerine tek testis bulunması

DOKTORA BAŞVURULMASI DOKTORA BAŞVURULMASI GEREKEN DURUMLARGEREKEN DURUMLAR

• Penis ucunda ağrılı şişme Penis ucunda ağrılı şişme

• İdrar yaparken ağrı, zorluk, yanma duygusu ve İdrar yaparken ağrı, zorluk, yanma duygusu ve eşlik eden ateşeşlik eden ateş

KIZLARDA GÖRÜLEN ERGENLİK KIZLARDA GÖRÜLEN ERGENLİK DÖNEMİ DEGİŞİKLİKLERİ VE DÖNEMİ DEGİŞİKLİKLERİ VE

SORUNLARISORUNLARI

Ergenlik döneminde kızlarda Ergenlik döneminde kızlarda görülen değişiklikler şunlardır:görülen değişiklikler şunlardır:

• 1.1. Boy uzar, kilo artar.Boy uzar, kilo artar.

• 2.2. Kaslar erkeklere göre daha az Kaslar erkeklere göre daha az gelişir.gelişir.

• 3.3. Yüzde sivilceler oluşabilir.Yüzde sivilceler oluşabilir.

• 4.4. Göğüsler belirmeye başlar.Göğüsler belirmeye başlar.

Ergenlik döneminde kızlarda Ergenlik döneminde kızlarda görülen değişiklikler şunlardır:görülen değişiklikler şunlardır:

• 5.5. Yumurtalık gelişir. Yumurta Yumurtalık gelişir. Yumurta oluşumu başlar.oluşumu başlar.

• 6.6. Regl hâli görülmeye başlar.Regl hâli görülmeye başlar.• 7.7. Beğenilme arzusu, dış görünüşe Beğenilme arzusu, dış görünüşe

önem verme görülür.önem verme görülür.• 8.8. Hayal kurar, kendini kabul Hayal kurar, kendini kabul

ettirmeye çalışır.ettirmeye çalışır.• 9.9. Sinirlilik hâli görülür. Sinirlilik hâli görülür.

Âdet görme:Âdet görme:

• Belli zaman aralıkları ile, rahim iç yüzeyini kaplayan Belli zaman aralıkları ile, rahim iç yüzeyini kaplayan ince dokunun vajinadan dışarı atılmasıdır.ince dokunun vajinadan dışarı atılmasıdır.

• İlk âdet görme, 9 ile 16 arasında herhangi bir yaşta İlk âdet görme, 9 ile 16 arasında herhangi bir yaşta olabilir. Âdet görme genellikle memelerin büyümeye olabilir. Âdet görme genellikle memelerin büyümeye başlamasından bir yıl sonra başlar. başlamasından bir yıl sonra başlar.

Âdet döngüsüÂdet döngüsü

• Âdetin başlangıcından bir sonraki Âdetin başlangıcından bir sonraki âdet görmeye kadar geçen süredir. âdet görmeye kadar geçen süredir.

• İki âdet görme arasındaki süre yani İki âdet görme arasındaki süre yani âdet döngüsü, ortalama 28 gündür. âdet döngüsü, ortalama 28 gündür. 21 ile 35 gün arasında değişebilir.21 ile 35 gün arasında değişebilir.

Âdet döngüsüÂdet döngüsü

• Yumurtlama ise beklenen âdet Yumurtlama ise beklenen âdet gününden yaklaşık 14 gün önce, yani gününden yaklaşık 14 gün önce, yani âdet döngüsünün yaklaşık olarak âdet döngüsünün yaklaşık olarak ortasında olur.ortasında olur.

KKIIZLARDA ERGENLİK DÖNEMİNDE ZLARDA ERGENLİK DÖNEMİNDE ORTAYA ÇIKABİLECEK SORUNLARORTAYA ÇIKABİLECEK SORUNLAR

• Âdet Düzensizlikleri: Âdet Düzensizlikleri:

• Zaman zaman âdet kanamalarında Zaman zaman âdet kanamalarında düzensizlikler olabilir. düzensizlikler olabilir.

Aşağıdaki durumlar tekrarlarsa bir Aşağıdaki durumlar tekrarlarsa bir sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır:sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır:

• 9 yaşından önce âdet görmeye başlanması,9 yaşından önce âdet görmeye başlanması,

• 16 yaşına kadar göğüs büyümesi, tüylenme 16 yaşına kadar göğüs büyümesi, tüylenme gibi ergenlikte görülen değişikliklerin gibi ergenlikte görülen değişikliklerin başlamaması ve henüz âdet görülmemesi.başlamaması ve henüz âdet görülmemesi.


• 18 yaşına gelindiğinde ergenlikte görülen 18 yaşına gelindiğinde ergenlikte görülen değişikliklerin başlamış,değişikliklerin başlamış,

• Ancak henüz âdetin görülmemiş olması Ancak henüz âdetin görülmemiş olması Âdet kanamalarının 21 günden daha sık, Âdet kanamalarının 21 günden daha sık, 35 günden daha uzun aralıklarla olması 35 günden daha uzun aralıklarla olması


• Âdet kanamalarının 7 günden uzun ya da 1 Âdet kanamalarının 7 günden uzun ya da 1 günden kısa sürmesigünden kısa sürmesi

• İki âdet arasında kanamalar olmasıİki âdet arasında kanamalar olması

• Âdet kanamalarının aşırı miktarda olması Âdet kanamalarının aşırı miktarda olması

Akıntılar:Akıntılar:

• Her genç kızda hastalık olmayan normal bir Her genç kızda hastalık olmayan normal bir akıntı vardır. akıntı vardır.

• Kokusuz, kirli beyaz bir akıntı Kokusuz, kirli beyaz bir akıntı korkutmamalıdırkorkutmamalıdır

• Herkesin boyu ve kilosu nasıl aynı değilse, Herkesin boyu ve kilosu nasıl aynı değilse, akıntı miktarı da kişiden kişiye göre değişir.akıntı miktarı da kişiden kişiye göre değişir.

Akıntılar:Akıntılar:

• Akıntının sarı-yeşil renkli ve kötü kokulu Akıntının sarı-yeşil renkli ve kötü kokulu olması,olması,

• Süt kesiği gibi pütürlü olması ve ekşi kokması,Süt kesiği gibi pütürlü olması ve ekşi kokması,• Her zamankinden çok daha fazla akıntı olmaya Her zamankinden çok daha fazla akıntı olmaya

başlaması,başlaması,• Beraberinde kaşıntı ve yanma hissi bulunması. Beraberinde kaşıntı ve yanma hissi bulunması.

Karın ve Kasık AğrılarıKarın ve Kasık Ağrıları

• Bazı genç kızlarda karın alt bölgesinde değişik Bazı genç kızlarda karın alt bölgesinde değişik biçimlerde kendini gösteren ağrılar olabilir. biçimlerde kendini gösteren ağrılar olabilir.

• Bu ağrılar, bir ağırlık ya da batma gibi hafifçe Bu ağrılar, bir ağırlık ya da batma gibi hafifçe başlayıp şiddetlenebilir ve sonra azalabilir. başlayıp şiddetlenebilir ve sonra azalabilir.

Âdet Öncesi GerginlikÂdet Öncesi Gerginlik

• Bazı genç kızlar, âdet görmeden önce bir kaç Bazı genç kızlar, âdet görmeden önce bir kaç gün süresince gergin ve kırılgan olabilir. gün süresince gergin ve kırılgan olabilir.

• Böyle bir durum dünyadaki çoğu kadının Böyle bir durum dünyadaki çoğu kadının ortak sorunudurortak sorunudur..

Âdet Sancısı:Âdet Sancısı:

• Bazı genç kızlar, âdet kanamaları sırasında bel Bazı genç kızlar, âdet kanamaları sırasında bel ve kasıklarında ağrı duyabilir. ve kasıklarında ağrı duyabilir.

• Sancı, kasılma biçiminde olup, zaman zaman Sancı, kasılma biçiminde olup, zaman zaman artıp azalabilir.artıp azalabilir.

Âdet Sancısı:Âdet Sancısı:

• Bu ağrı, âdetin ilk gününde ya da 1-2 gün Bu ağrı, âdetin ilk gününde ya da 1-2 gün öncesinde başlayabilir. Sancı ile birlikte öncesinde başlayabilir. Sancı ile birlikte bulantı, kusma da olabilir. bulantı, kusma da olabilir.

• Âdet sancısını azaltmak için bel ve karın Âdet sancısını azaltmak için bel ve karın bölgesini sıcak tutmak ve beden hareketleri bölgesini sıcak tutmak ve beden hareketleri yapmak yararlı olabilir. Sancı rahatsızlık yapmak yararlı olabilir. Sancı rahatsızlık veriyorsa bir hekime başvurmalıdır. veriyorsa bir hekime başvurmalıdır.

ERGENLİK DÖNEMİNİN ZİHİNSEL, ERGENLİK DÖNEMİNİN ZİHİNSEL, RUHSAL VE SOSYAL ÖZELLİKLERİRUHSAL VE SOSYAL ÖZELLİKLERİ

• Ergenlik döneminde, zihinsel düzeyiniz de hızla Ergenlik döneminde, zihinsel düzeyiniz de hızla gelişir. gelişir.

• Artık bir konuyla ilgili daha çok seçeneği aynı anda Artık bir konuyla ilgili daha çok seçeneği aynı anda düşünüp, sonuca yönelik seçim yapabilirsiniz. düşünüp, sonuca yönelik seçim yapabilirsiniz.

• Ancak başlangıçta henüz çok yönlü düşünme Ancak başlangıçta henüz çok yönlü düşünme yeteneğiniz oluşmadığı için, bazı fikirlere körü yeteneğiniz oluşmadığı için, bazı fikirlere körü körüne bağlanabilir veya kuvvetle savunduğunuz körüne bağlanabilir veya kuvvetle savunduğunuz görüşünüzden kısa sürede vazgeçebilirsiniz.görüşünüzden kısa sürede vazgeçebilirsiniz.


• Bu dönemde sizler acımasız birer eleştirmen Bu dönemde sizler acımasız birer eleştirmen olur, herkes ve her şey hakkında bazen peşin olur, herkes ve her şey hakkında bazen peşin yargılara da varabilirsinizyargılara da varabilirsiniz


• Ergenlik döneminin başlangıç günleri, ruhsal Ergenlik döneminin başlangıç günleri, ruhsal ve bedensel değişimlerin neler olduğunun fark ve bedensel değişimlerin neler olduğunun fark edildiği ve anlaşıldığı dönemlerdir. edildiği ve anlaşıldığı dönemlerdir.

• Bunu izleyen yıllarda, artık kendinizi Bunu izleyen yıllarda, artık kendinizi tanıdığınız biçimi ile çevrenizdekilere kabul tanıdığınız biçimi ile çevrenizdekilere kabul ettirme çabasına gireceksiniz; bağımsızlığınızı ettirme çabasına gireceksiniz; bağımsızlığınızı doyasıya yaşamak en büyük uğraşınız olacak.doyasıya yaşamak en büyük uğraşınız olacak.


• Bu nedenle zamanınızı daha çok ev dışında Bu nedenle zamanınızı daha çok ev dışında geçirmeye çalışacak ve nerede olduğunuzun geçirmeye çalışacak ve nerede olduğunuzun sorulmasını da kimliğinize yapılan bir saldırı sorulmasını da kimliğinize yapılan bir saldırı gibi algılayabileceksiniz. gibi algılayabileceksiniz.


• Gidilecek yerler ve dönüş saatlerinin Gidilecek yerler ve dönüş saatlerinin tartışılması sancılı olabilir. tartışılması sancılı olabilir.

• Nereye gittiğinizin ve ne zaman döneceğinizin Nereye gittiğinizin ve ne zaman döneceğinizin konuşulması bir denetim değil, birlikte konuşulması bir denetim değil, birlikte yaşayan insanların birbirlerine saygılarının yaşayan insanların birbirlerine saygılarının gereğidir ve aile üyelerinin birbirlerini gereğidir ve aile üyelerinin birbirlerini önemsediğinin bir göstergesidir.önemsediğinin bir göstergesidir.


• Bu dönemde pek çok gencin, büyüklerin Bu dönemde pek çok gencin, büyüklerin önerilerini kendilerine yönelik aşırı karışmalar önerilerini kendilerine yönelik aşırı karışmalar olarak algıladıkları görülmektedir.olarak algıladıkları görülmektedir.


• Tepkisel davranmaktan uzaklaşma, ruhsal Tepkisel davranmaktan uzaklaşma, ruhsal olarak büyümenin önemli bir göstergesidir.olarak büyümenin önemli bir göstergesidir.

• Ergenlik döneminde kendi kararlarınızı Ergenlik döneminde kendi kararlarınızı vermek ve bir an önce özgür olmak vermek ve bir an önce özgür olmak isteyebilirsiniz.isteyebilirsiniz.


• Tümüyle bağımsız olmak eğitim ve deneyim Tümüyle bağımsız olmak eğitim ve deneyim birikimiyle kazanılır.birikimiyle kazanılır.

• Bu nedenle bu dönemde anne, babanıza kulak Bu nedenle bu dönemde anne, babanıza kulak vermenizde yarar vardır. vermenizde yarar vardır.


• En güzeli evinize ve sevdiklerinize En güzeli evinize ve sevdiklerinize BAĞLILIĞINIZIBAĞLILIĞINIZI sürdürerek sürdürerek BAĞIMSIZLIĞINIZIBAĞIMSIZLIĞINIZI kazanmanızdır. kazanmanızdır.

• Ergenler, bağımsızlık istekleri doğrultusunda Ergenler, bağımsızlık istekleri doğrultusunda anne, baba ve aileledeki diğer büyükleriyle anne, baba ve aileledeki diğer büyükleriyle bazı tartışmalar yaşayabilir. bazı tartışmalar yaşayabilir.


• Bu çatışmalar genellikle gündelik Bu çatışmalar genellikle gündelik konulardadır; kiminle arkadaşlık edileceği, konulardadır; kiminle arkadaşlık edileceği, zamanın nasıl geçirileceği, ne yeneceği, ders zamanın nasıl geçirileceği, ne yeneceği, ders çalışmanın nasıl olacağı gibi.çalışmanın nasıl olacağı gibi.

• Sorunlar karşılıklı birbirini dinlemeyle, Sorunlar karşılıklı birbirini dinlemeyle, kızgınlığa ve kırgınlığa düşmeden, hoşgörü ve kızgınlığa ve kırgınlığa düşmeden, hoşgörü ve yapıcı tartışmayla çözülebilir. yapıcı tartışmayla çözülebilir.

Ergenlik döneminde arkadaşlarla Ergenlik döneminde arkadaşlarla ilişkiler:ilişkiler:

• Bu yaşlarda çocukluk yıllarına göre Bu yaşlarda çocukluk yıllarına göre arkadaşlarla ilişkilerin niteliğinde de önemli arkadaşlarla ilişkilerin niteliğinde de önemli değişimler yaşanırdeğişimler yaşanır ..

• Ancak eskiden daha çok oyun ağırlıklı olan Ancak eskiden daha çok oyun ağırlıklı olan ilişkilerde artık uzun söyleşilerin ve birlikte ilişkilerde artık uzun söyleşilerin ve birlikte olmanın verdiği keyif de ortaya çıkar. olmanın verdiği keyif de ortaya çıkar.


• Bu yaşlarda giyim şekli, saç biçimi gibi Bu yaşlarda giyim şekli, saç biçimi gibi konularda arkadaşlar gittikçe daha fazla konularda arkadaşlar gittikçe daha fazla belirleyici olur. belirleyici olur.

• Sizler de arkadaşlarınız gibi görünmek ve Sizler de arkadaşlarınız gibi görünmek ve davranmak isteyebilirsiniz. davranmak isteyebilirsiniz.


• Ortak değişim ve sorunlar yaşadığınız, sizinle Ortak değişim ve sorunlar yaşadığınız, sizinle aynı cinsiyetteki kişilerle daha yakın ilişki aynı cinsiyetteki kişilerle daha yakın ilişki içine girersiniz. içine girersiniz.

• Bu dönemin özellikle ilk yıllarında kız Bu dönemin özellikle ilk yıllarında kız çocuklar kız arkadaşlarıyla, erkek çocuklar ise çocuklar kız arkadaşlarıyla, erkek çocuklar ise erkek arkadaşlarıyla daha yakın olurlar.erkek arkadaşlarıyla daha yakın olurlar.


• Kızlar az sayıda kişiyle yakın arkadaşlık kurar, her Kızlar az sayıda kişiyle yakın arkadaşlık kurar, her etkinliği aynı arkadaşlarla paylaşmaktan zevk alır.etkinliği aynı arkadaşlarla paylaşmaktan zevk alır.

• Erkeklerin daha çok sayıda arkadaşı olur ve değişik Erkeklerin daha çok sayıda arkadaşı olur ve değişik etkinlikleri farklı arkadaşlarla yapmaktan zevk etkinlikleri farklı arkadaşlarla yapmaktan zevk alabilirler. alabilirler.

• Örneğin top oynamak için ayrı ya da ders çalışmak Örneğin top oynamak için ayrı ya da ders çalışmak için ayrı grupları seçebilirler. için ayrı grupları seçebilirler.


• Ergenlik döneminde karşı cinsiyet (kızlar için Ergenlik döneminde karşı cinsiyet (kızlar için erkekler, erkekler için kızlar), biraz erkekler, erkekler için kızlar), biraz uzaklaşılan ancak bir ölçüde de çekici bulunan uzaklaşılan ancak bir ölçüde de çekici bulunan ve merak edilen bir özellik kazanır. ve merak edilen bir özellik kazanır.

• Genel olarak karşı cinsiyetle iyi dostlukların, Genel olarak karşı cinsiyetle iyi dostlukların, arkadaşlıkların gelişmesi biraz daha ileri arkadaşlıkların gelişmesi biraz daha ileri yaşlara (16-17) kayar. yaşlara (16-17) kayar.


• Bu yaşlarda kızlarla erkeklerin arkadaşlık Bu yaşlarda kızlarla erkeklerin arkadaşlık etmesi; yaşama hazırlanmaları, kendilerini etmesi; yaşama hazırlanmaları, kendilerini daha iyi tanımaları, olayları olumlu daha iyi tanımaları, olayları olumlu algılamaları için çok yararlıdır. algılamaları için çok yararlıdır.

• Cinsiyet farkı gözetmeksizin kuracağınız Cinsiyet farkı gözetmeksizin kuracağınız arkadaşlıklar sanat, spor ya da günlük arkadaşlıklar sanat, spor ya da günlük etkinliklerinizi daha anlamlı kılacaktır.etkinliklerinizi daha anlamlı kılacaktır.


• Bazı kişiler kızlarla erkeklerin ancak flört Bazı kişiler kızlarla erkeklerin ancak flört ilişkisi içinde birlikte olabileceklerini ilişkisi içinde birlikte olabileceklerini düşünmektedir.düşünmektedir.

• Bu tür bir yaklaşım, kızlarla erkekler arasında Bu tür bir yaklaşım, kızlarla erkekler arasında sağlıklı dostlukların ve dayanışmanın sağlıklı dostlukların ve dayanışmanın oluşmasını engelleyebiliroluşmasını engelleyebilir

Başkalarına benzemeli misiniz?Başkalarına benzemeli misiniz?

• Bedensel özellikleriniz, duygularınız, zekânız, Bedensel özellikleriniz, duygularınız, zekânız, hoşlandığınız şeyler, yapabildikleriniz ve hoşlandığınız şeyler, yapabildikleriniz ve yapamadıklarınızla siz "biriciksiniz, teksiniz".yapamadıklarınızla siz "biriciksiniz, teksiniz".


• Bazı yönlerden başkalarına benzer, bazı Bazı yönlerden başkalarına benzer, bazı yönlerden benzemezsiniz. yönlerden benzemezsiniz.

• Arkadaşlarınız kadar hızlı koşamayabilirsiniz, Arkadaşlarınız kadar hızlı koşamayabilirsiniz, ancak belki daha iyi şarkı söylüyorsunuzdur. ancak belki daha iyi şarkı söylüyorsunuzdur.

• Başkalarının hoşlandığı şey sizin için çekici Başkalarının hoşlandığı şey sizin için çekici olmayabilir. Kısacası siz sizsinizdir.olmayabilir. Kısacası siz sizsinizdir.


• Düşünceleriniz, duygularınız ve bedeniniz Düşünceleriniz, duygularınız ve bedeniniz

sizindir.sizindir. • Bedeninizi, duygu ve düşüncelerinizi Bedeninizi, duygu ve düşüncelerinizi

geliştirmek ve korumak artık sizin geliştirmek ve korumak artık sizin görevinizdir. görevinizdir.

• Bu size bir sorumluluk yüklemekle birlikte, bu Bu size bir sorumluluk yüklemekle birlikte, bu sorumluluğun onurunu da vermektedir. sorumluluğun onurunu da vermektedir.


• Bu nedenle, istemediğiniz ve kendinizi rahat Bu nedenle, istemediğiniz ve kendinizi rahat hissetmediğiniz biçimde size yaklaşan kişilerin hissetmediğiniz biçimde size yaklaşan kişilerin durdurulması en önemli haklarınızdandır. durdurulması en önemli haklarınızdandır.

• Bunu yapan bir arkadaşınız, büyüğünüz ya da Bunu yapan bir arkadaşınız, büyüğünüz ya da tanımadığınız bir kişi olabilir. tanımadığınız bir kişi olabilir. Böyle bir durumda hiç çekinmeden Böyle bir durumda hiç çekinmeden güvenebileceğiniz büyüklerinizden ve güvenebileceğiniz büyüklerinizden ve ilgililerden yardım isteyebilirsiniz.ilgililerden yardım isteyebilirsiniz.


• Güzel duygularınızı ve düşüncelerinizi olduğu Güzel duygularınızı ve düşüncelerinizi olduğu kadar, korku, kaygı ve öfkelerinizi de kadar, korku, kaygı ve öfkelerinizi de paylaşabilmeniz sizi rahatlatacaktır. paylaşabilmeniz sizi rahatlatacaktır.

• Ayrıca sorunlar yaşandığında pek çok farklı Ayrıca sorunlar yaşandığında pek çok farklı çözüm yolunun bulunabileceğini de çözüm yolunun bulunabileceğini de unutmayın.unutmayın.


• Gereksinim duyduğunuzda sağlık Gereksinim duyduğunuzda sağlık kuruluşlarına başvurmaktan, çocuk ve ergen kuruluşlarına başvurmaktan, çocuk ve ergen ruh sağlığı alanında çalışanlardan yardım ruh sağlığı alanında çalışanlardan yardım istemekten çekinmeyin.istemekten çekinmeyin.

ERGENLİK DÖNEMİNİN ERGENLİK DÖNEMİNİN ÖZELLİKLERİÖZELLİKLERİ

• Ergenlik dönemindeki hızlı büyüme ve Ergenlik dönemindeki hızlı büyüme ve gelişme, ruhsal değişim bazı sorunlara sebep gelişme, ruhsal değişim bazı sorunlara sebep olabilir. olabilir.

• Ergenlikte gençler, otoriteye karşı çıkma, Ergenlikte gençler, otoriteye karşı çıkma, kurallardan hoşlanmama, anne-babanın kurallardan hoşlanmama, anne-babanın ilgisinden yakınma gibi durumlar gösterebilir. ilgisinden yakınma gibi durumlar gösterebilir.

ERGENLİK DÖNEMİNİN ERGENLİK DÖNEMİNİN ÖZELLİKLERİÖZELLİKLERİ

• Ders çalışmaya isteksizdir, çekingendir. Ders çalışmaya isteksizdir, çekingendir. OdasınaOdasına

• kapanır. Kardeşlerini yanına almaz. kapanır. Kardeşlerini yanına almaz. • Süse ve giyimine düşkündür. Süse ve giyimine düşkündür. • Ayna karşısında çok zaman harcar. Ayna karşısında çok zaman harcar. • Saçının şekline, görünüşüne önem verir. Saçının şekline, görünüşüne önem verir. • Fiziksel özellikleri, uzun ya da kısa boylu, Fiziksel özellikleri, uzun ya da kısa boylu,

şişman ya da zayıf oluşu problem olurşişman ya da zayıf oluşu problem olur..

ERGENLİKTE KİŞİSEL BAKIMERGENLİKTE KİŞİSEL BAKIM

• Genel Bakım ve TemizlikGenel Bakım ve Temizlik

• Ağız ve diş sağlığını korumak için, dişler Ağız ve diş sağlığını korumak için, dişler günde iki kez yemeklerden sonra, 3 dakika günde iki kez yemeklerden sonra, 3 dakika kadar macun ile kuralına uygun biçimde kadar macun ile kuralına uygun biçimde fırçalanmalı ve diş ipi kullanılmalıdır.fırçalanmalı ve diş ipi kullanılmalıdır.

Genel Bakım ve TemizlikGenel Bakım ve Temizlik

• Bunun yanında yılda iki kez diş hekimine Bunun yanında yılda iki kez diş hekimine giderek muayene olmak, sonradan diş giderek muayene olmak, sonradan diş sağlığının bozulması nedeniyle yaşanabilecek sağlığının bozulması nedeniyle yaşanabilecek sıkıntıları önlemeye yetecektir.sıkıntıları önlemeye yetecektir.

• Tırnakların da haftada bir kez kesilmesi ve sık Tırnakların da haftada bir kez kesilmesi ve sık sık tırnak fırçasıyla fırçalanarak yıkanması sık tırnak fırçasıyla fırçalanarak yıkanması uygun oluruygun olur


• Ayak sağlığı da önemlidir. Ayak sağlığı da önemlidir.

• Ayakları sıkan sivri burunlu ayakkabılar Ayakları sıkan sivri burunlu ayakkabılar giyilmemelidir. giyilmemelidir.

• Yüksek topuklu ayakkabılar bedenin duruşu için Yüksek topuklu ayakkabılar bedenin duruşu için zorluk çıkarabilir. zorluk çıkarabilir.

• Bu durum da büyüme ve gelişme çağında yanlış Bu durum da büyüme ve gelişme çağında yanlış beden duruşunun yerleşmesine neden olabilir. beden duruşunun yerleşmesine neden olabilir.


• Çorapların da sentetik değil, yünlü ya da Çorapların da sentetik değil, yünlü ya da pamuklu olması tercih edilmelidir.pamuklu olması tercih edilmelidir.

Koltuk Altı ve Kasık Bölgesi TemizliğiKoltuk Altı ve Kasık Bölgesi Temizliği

• Ergenlikle birlikte hormonların etkisi ile, Ergenlikle birlikte hormonların etkisi ile, koltuk altı ve kasık bölgesinde tüylenme koltuk altı ve kasık bölgesinde tüylenme başlar.başlar.

• Tüyler, bu bölgedeki ter ve yağ bezlerinin, Tüyler, bu bölgedeki ter ve yağ bezlerinin, üreme organlarının salgıladığı kokuların üreme organlarının salgıladığı kokuların çevreye yayılmasına, temizlenmediğinde de çevreye yayılmasına, temizlenmediğinde de enfeksiyonlara yol açabilir. enfeksiyonlara yol açabilir.

Koltuk Altı ve Kasık Bölgesi Koltuk Altı ve Kasık Bölgesi TemizliğiTemizliği

• Bu nedenle uzadıklarında uygun yöntemler Bu nedenle uzadıklarında uygun yöntemler kullanılarak giderilmelidir.kullanılarak giderilmelidir.

• Bu amaçla tıraş etme, kıl dökücü kremler ya Bu amaçla tıraş etme, kıl dökücü kremler ya da ağda kullanılabilir. da ağda kullanılabilir.

• Bunları kullanırken dikkatli olunmalı ve Bunları kullanırken dikkatli olunmalı ve kullanımı önceden çok iyi öğrenilmelidir.kullanımı önceden çok iyi öğrenilmelidir.


• Kasık bölgesinin derisi sık sık temizlenerek Kasık bölgesinin derisi sık sık temizlenerek kurulanmalıdır. kurulanmalıdır.

• Deri asitliğine uygun temizlik maddeleri ile Deri asitliğine uygun temizlik maddeleri ile köpürtülerek yıkanan bölge, durulanıp iyice köpürtülerek yıkanan bölge, durulanıp iyice kurulanmalıdır.kurulanmalıdır.


• Hoş olmayan koku ve salgıların giderilmesinin Hoş olmayan koku ve salgıların giderilmesinin yanında, bu uygulama enfeksiyon gelişme yanında, bu uygulama enfeksiyon gelişme riskini de azaltacaktır. riskini de azaltacaktır.

• Bu temizlik âdet dönemlerinde de yapılabilir. Bu temizlik âdet dönemlerinde de yapılabilir.

• Âdet dönemlerinde duş ya da su dökünme Âdet dönemlerinde duş ya da su dökünme şeklinde banyo yapılması yararlıdır. şeklinde banyo yapılması yararlıdır.

Saçlarda kepeklenme nedir, nasıl Saçlarda kepeklenme nedir, nasıl önlenir?önlenir?

• Ergenliğin başlamasıyla deride yağ salgısı artar ve Ergenliğin başlamasıyla deride yağ salgısı artar ve saçlarda da yağlanma ve kepeklenme görülebilirsaçlarda da yağlanma ve kepeklenme görülebilir

• En uygun saç yıkama sıklığı, bu dönemden En uygun saç yıkama sıklığı, bu dönemden itibaren, haftada 2 - 3 kezdir. itibaren, haftada 2 - 3 kezdir.

• Saç tipine uygun şampuanların yeterli olmadığı Saç tipine uygun şampuanların yeterli olmadığı durumlarda kepeklenme için ilaçlı şampuanlar durumlarda kepeklenme için ilaçlı şampuanlar kullanılmalıdır.kullanılmalıdır.

• Bunu hekiminiz size önerecektir. Bunu hekiminiz size önerecektir.

ERGENLİK SİVİLCESİERGENLİK SİVİLCESİ (AKNE)(AKNE)


• Her on kişiden sekizinin yaşamının bir Her on kişiden sekizinin yaşamının bir döneminde karşı karşıya kaldığı akne;döneminde karşı karşıya kaldığı akne;

• Yağ bezlerinin aşırı yağ salgılaması ve kıl Yağ bezlerinin aşırı yağ salgılaması ve kıl diplerinden giren çeşitli bakterilerin etkisiyle diplerinden giren çeşitli bakterilerin etkisiyle ortaya çıkan bir tür iltihaptır. ortaya çıkan bir tür iltihaptır.


• Akne denince, deride görülen siyah noktalar, Akne denince, deride görülen siyah noktalar, kırmızı kabartılar, iltihaplı sivilceler ve kistler kırmızı kabartılar, iltihaplı sivilceler ve kistler gibi farklı görünümlü oluşumlar anlaşılır.gibi farklı görünümlü oluşumlar anlaşılır.

• Akne oluşumunda çeşitli etkenler rol oynar. Akne oluşumunda çeşitli etkenler rol oynar.

• Bunlar arasında en önemlileri; yaşanan Bunlar arasında en önemlileri; yaşanan hormonal değişimler, hormonal değişimler,

• çeşitli mikroorganizmalar, çeşitli mikroorganizmalar,


• bazı ilaçlar, bazı ilaçlar,

• ruhsal nedenler ve ruhsal nedenler ve

• kalıtımsal özelliklerdirkalıtımsal özelliklerdir

• Bir diğer önemli etken de, kozmetik maddelerin hatalı Bir diğer önemli etken de, kozmetik maddelerin hatalı kullanımıdır.kullanımıdır.

• Özellikle yağlı kremler, merhemler, pudra gibi deride Özellikle yağlı kremler, merhemler, pudra gibi deride gözenekleri tıkayıcı maddeler, yağ bezlerinin deriye gözenekleri tıkayıcı maddeler, yağ bezlerinin deriye açıldığı kanalları tıkar ve akne oluşumunu artırabilir. açıldığı kanalları tıkar ve akne oluşumunu artırabilir.

Deride siyah nokta nedir?Deride siyah nokta nedir?

• Kıl köklerindeki yağ bezi kanallarını çevreleyen Kıl köklerindeki yağ bezi kanallarını çevreleyen hücre tabakasının kalınlaşması derinin üst hücre tabakasının kalınlaşması derinin üst tabakasında bir tıkaç oluşmasına neden olur. tabakasında bir tıkaç oluşmasına neden olur.

• Tıkaç bazen iyice büyür ve kanal ağzına doğru Tıkaç bazen iyice büyür ve kanal ağzına doğru ilerleyerek "siyah nokta" denen gri-siyah renkli ilerleyerek "siyah nokta" denen gri-siyah renkli görünümü alır. görünümü alır.

• Bu siyah renk kir değildir ve derinin rengini veren Bu siyah renk kir değildir ve derinin rengini veren maddeye bağlıdır. maddeye bağlıdır.

Deride siyah nokta nedir?Deride siyah nokta nedir?

Sivilceleri sıkmak zararlı mıdır?Sivilceleri sıkmak zararlı mıdır?

• Siyah noktalar ya da sivilceleri sıkarsak Siyah noktalar ya da sivilceleri sıkarsak kanalda zedelenme olur ve bakterilerin aşırı kanalda zedelenme olur ve bakterilerin aşırı üremesine uygun bir ortam oluşur. üremesine uygun bir ortam oluşur.

• Bu da bedenin koruyucu sistemini bozar.Bu da bedenin koruyucu sistemini bozar.

• Sivilcenin sıkılması sonrasında deride iz Sivilcenin sıkılması sonrasında deride iz kalması olasılığı da artar. kalması olasılığı da artar.

Akne tedavisinde ne yapılmalıdırAkne tedavisinde ne yapılmalıdır ??

• Aknenin ortaya çıkmasını engelleyen ilk ve en etkiliAknenin ortaya çıkmasını engelleyen ilk ve en etkili

önlem; iyi bir deri temizliğidir.önlem; iyi bir deri temizliğidir.

• Yağlı derinin üzerinden yağlı tabakanın ve bakterilerin Yağlı derinin üzerinden yağlı tabakanın ve bakterilerin uzaklaştırılması anlamına gelen temizlik sırasında, deri uzaklaştırılması anlamına gelen temizlik sırasında, deri ile aynı asitlik özelliğine sahip ürünler kullanılırsa daha ile aynı asitlik özelliğine sahip ürünler kullanılırsa daha az tahrişe yol açılır.az tahrişe yol açılır.

Akne tedavisinde ne Akne tedavisinde ne yapılmalıdıryapılmalıdır ??

• Temizlik önlemleri dışındaki akne tedavi Temizlik önlemleri dışındaki akne tedavi yöntemleri için ise hekime başvurulmalıdıryöntemleri için ise hekime başvurulmalıdır

• Besinlerin akne oluşumuna etkili olmadığı Besinlerin akne oluşumuna etkili olmadığı düşünülmektedir; ancak belirli besinlerin düşünülmektedir; ancak belirli besinlerin akneleri artırdığı fark edildiyse bu yiyecekler akneleri artırdığı fark edildiyse bu yiyecekler yenmemelidir. yenmemelidir.


• Sivilcelere limon, pudra, kolonya ve benzeri Sivilcelere limon, pudra, kolonya ve benzeri maddeleri sürmek tedavi edici değildir.maddeleri sürmek tedavi edici değildir.

• Deride tahrişe de yol açabilir. Deride tahrişe de yol açabilir.

• Bu yüzden bu tür maddeleri kullanmanın Bu yüzden bu tür maddeleri kullanmanın anlamı yoktur. anlamı yoktur.

Akne tedavisinde ne Akne tedavisinde ne yapılmalıdıryapılmalıdır ??

• Ergenlik döneminde erkeklerin de yakındıkları Ergenlik döneminde erkeklerin de yakındıkları konuların başında ergenlik sivilceleri konuların başında ergenlik sivilceleri gelmektedir. gelmektedir.

• Deri bakımının kızlara özgü bir işlem olduğu Deri bakımının kızlara özgü bir işlem olduğu düşüncesiyle erkekler temizliklerine gerekli düşüncesiyle erkekler temizliklerine gerekli özeni göstermeyebilirlerözeni göstermeyebilirler


• İnsanın bedenine gösterdiği özen, kendisine İnsanın bedenine gösterdiği özen, kendisine duyduğu saygının da bir göstergesidir duyduğu saygının da bir göstergesidir

• CCinsiyeti ne olursa olsun herkes tarafından her insiyeti ne olursa olsun herkes tarafından her yaşta bu özen gösterilmelidir.yaşta bu özen gösterilmelidir.

TEŞEKKÜRLERTEŞEKKÜRLER

• HAZIRLAYAN:HAZIRLAYAN:

Fikret YILDIRIMFikret YILDIRIM

9 EYLÜL İLKÖĞRETİM OKULU9 EYLÜL İLKÖĞRETİM OKULU

MENEMEN-İZMİRMENEMEN-İZMİR

HAZIRLAYAN: Fikret YILDIRIM 9 EYLÜL İLKÖĞRETİM OKULU MENEMEN-İZMİR

Documents

Transcript of HAZIRLAYAN: Fikret YILDIRIM 9 EYLÜL İLKÖĞRETİM OKULU MENEMEN-İZMİR