hayatın ó. haftasında (embriyo henüz î cm) KASLAR › Document › rmutus › ... · Nuchae,...
Transcript of hayatın ó. haftasında (embriyo henüz î cm) KASLAR › Document › rmutus › ... · Nuchae,...
14.12.2018
1
KASLAR
KLİNİK BAĞLANTI VE YORUM+Sinirler kasın derin yüzünden ve orta noktası yakınından kasa girer. Bu noktaya motor nokta denir.+Neuron, akson ve uyardığı kas liflerinin hepsine birden motor ünite adı verilir.+Kasın sinirinin kesilmesi veya uyarı gelmemesine denervasyonadı verilir.+Kas ağrısına myalgia denir.+Beraberce aynı fonksiyonu yapan iki kasa sinerjit kaslar denir.+Birbirine zıt fonksiyon yapan iki kasa antagonist kaslar denir.+Kasların istirahat halindeki gerginliğine tonus , kas tonusundakiazalmaya hipotoni, kas tonusunun artmasına ise hipertoni denir.
+İskelet kası genellikle intrauterin hayatın 7. haftasında (embriyo henüz 2 cm) kasılmaya başlar.
+İskelet kası lifleri geliştikten sonra bir daha hiç bölünmezler. Ama uzayabilir ve kalınlaşabilirler.
+Anabolik steroidler kas geliştirmek için kullanılır.
+Bir kasın; ani olarak kısa bir süre veya 10 dakikaya varan kasılı kalmasına kramp ismi verilir.
+Als (amyotrofik lateral sclerosis) istemli kasları kontrol eden nöronları etkileyen, ölümcül nörolojik bir hastalıktır. Kaslar gitgide zayıflar ve atrofiyeolur , beyin; kolların, bacakların ve vücudun istemli hareketini kontrol edemez ve hastalar nefes alma ,yutma ve konuşma becerilerini kaybeder. İlk belirtileri kramp, seyirme ve kas güçsüzlüğü içerebilir.
Yüzeysel Sırt Kasları
1. M. trapezius
Genel: Üçgen şeklindedir. Pars superior ( pars descendes), pars media (pars transversa) ve pars inferior ( pars ascendens) olmak üzere üç parçası vardır.
Origo: Pars superior; protuberentia occipitalis externa, linea nuchalis superior, C1-C7 vertabra’ların proc. Spinosus’ları
Pars media; T1-T6 vertebra’ların proc. Spinosus’ları, lig. SupraspinalePars inferior; T7-T12 vertebra’ların proc. Spinosus’ları, lig. supraspinale
Insertio: Pars superior; claviculanın 1/3 dış tarafıPars media; acromionPars inferior; spina scapula
Sinir: N.accessorius’un(XI. Cranial sinir) spinal parçası
Fonksiyon: Omuzu yukarı kaldırır (elevation ), scapula’yı orta hatta yanaştırır(adduction). Clavicula’yı yukarıya doğru çeker (elevation) (rotation), inferiorparçası scapulayı aşağıya doğru çeker (depression). Yardımcı inspirator kastır. N.accessorius felcinde omuz düşer ve scapula aşağıya ve dışa kayar. Omuzun yukarı kaldırılması zorlaşır.
1. M. trapezius
14.12.2018
2
2. M. Latissimus dorsi
Genel: Vücudun en geniş kası ve kolun en güçlü adductor kasıdır.
Origo: Fascia thoracolumbalis, T7-T12 vertebra’ların proc. Spinosusları, crista iliaca, angulus inferior scapulae, 9-12. costa’lar
Insertio: Crista tubercili minoris, sulcusintertubercularis
Sinir: N.thoracodorsalis (C6-C7-C8)
Fonksiyon: Kola extension, adduction, pronation Barfiks, yüzme, kürek çekme hareketlerinde
aktiftir. Öksürme ve hapşırma gibi hareketlerde rol
oynar ve yardımcı inspirator kastır.
3. M. Levator scapulae
Genel: Cervical vertebralar ile scapula arasında seyreder.
Origo: C1-C4 vertebra’ların transvers çıkıntıları (arka tubercul)
Insertio: Margo medialis scapulae üst kısmı , angulus superior scapulae
Sinir: N. Dorsalis scapula (C4-C5)
Fonksiyon: Scapula’ya elevasyon, cavitasglenoidalis’i aşağıya doğru çevirerek rotasyon
4. M. Rhomboideus minor
Genel: Vertebra’lar ile scapula medialkenarı arasında uzanır.
Origo: C7-T1 vertebra2ların proc. Spinosus’ları
Insertio: Margo medialis scapulae(spina scapulae ve trigonumspinae’nın üst tarafında)
Sinir: N. Dorsalis scapulae (C4-C5)
Fonksiyon: Scapulayı orta hatta ve yukarıya doğru hareket ettirir (adduction + elevation)
5. M. Rhomboideus major
M.Levator scapulae ve rhomboidkasların yüzeyelinde n.accesorius; rhomboid kasların derininde ise n.dorsalis scapulae margo medialisscapulae’ya paralel olarak seyrederler.
T2-T5 vertebra’ların proc.spinosusları
Margo medialis scapulae ( spinaascapulae ve trigonum spinae’nın alt tarafında)
N.Dorsalis scapulae (C4-C5)
Scapulayı orta hatta ve biraz yukarıya doğru hareket ettirir ( adduction+elevation)
14.12.2018
3
6. M. Serratus posteriorinferior
M. Latissimus dorsininderininde yer alır.
T11-L2 vertebraların proc. Spinosusları ve lig. Supraspinale
9-12. costalarda anguluscostanın alt kenarı
N. İntercostalis(T9-T12)
9-12. costalara depression
7. M.serratus posterior superior
Genel: M. Rhomboideus major ve minor’un derininde bulunur.
Origo: Lig. Nuchae, C7-T3 vertebra’ların proc.spinosusları
Insertio: 2-5. costalarda anguluscosta’nın üst kenarı
Sinir: N.intercostalis (T1-T4)
Fonksiyon: 2-5. costalara elevation
KLİNİK BAĞLANTI VE YORUM+Auscultation (oskultasyon) Üçgeni:Alt kenarını m. latissimus dorsi , Dış kenarını , scapulanın medial kenarı ,İç kenarını ise m. trapezius ‘un yaptıı küçük üçgen şeklinde bir yerdir. Döşemesinde m. rhomboideus majorbulunur. Eskiden akciğerler için en iyi dinleme yeriydi.+Trigonum Lumbale (petit üçgeni):Sınırını; medialde m. latissimus dorsi , altta crista iliaca ve lateralde m. obliquus externusabdominis yapar. Döşemesinde m. obliquus internus abdominis bulunur . Karın duvarı zayıf noktalarındadır.
Suboccipital Bölge Kasları( Ense Kasları)1. M. Rectus capitis posterior minor 2. M.rectus capitis posterior major
Origo: Tuberculum posterius (atlas) Processus spinosus (axis)
Insertio: Os occipilatedeki linea nuchalisinferior
Os occipitaledeki linea nuchalis inferiorundışı
Sinir: N. Suboccipitalis (C1) N.Suboccipitalis (C1)
Fonksiyon: Çift taraflı kasıldığı zaman başa extention, tek taraflı kasılırsa lateralflexion ve rotasyon
Çift taraflı kasıldığı zaman başa extention, tek taraflı kasılırsa lateral flexion ve rotasyon
3. M.obliquus capitis superior 4. M.obliquus capitis inferior
Origo: Processus transversus (atlas) Processus spinosus (axis)
Insertio: Os occipitaledeki linea nuchalissuperior ve inferior arasından
Processus tranversus ( atlas)
Sinir: N.suboccipitalis (C1) N.Suboccipitalis (C1)
Fonksiyon: Tek taraflı kasılırsa başı kendi tarafına eğer, çift taraflı kasılırsa başa extention
Tek taraflı kasılırsa başı ve yüzü aynı tarafa çevirir; çift taraflı kasılırsa başa extention
14.12.2018
4
Derin sırt kasları yüzeysel tabaka1. M.spinotransversus (m.splenius)
Genel: Pars capitis ve Pars cervicisolmak üzere iki kısmı vardır.
Origo-Insertio: M.splenius capitis, C7-T4 vertebraların proc.spinosuslarından linea nucha superior ve proc.mastoideusaM.splenius cervicis, T3-T6
vertebraların spinal C1-C3 vertebraların transvers, çıkıntılarına
Sinir: Spinal sinirlerin r. dorsalis’leri ( segmental)
Fonksiyon: Başa ve boyuna extention, rotasyon ve lateral flexion ( abduction- adduction) Karşı taraf
m.sternocleidomastoideus ile sinerjist olarak çalışır.
2. M.sacrospinalis (m. Erector spina)
Genel: Columna vertebralisin esas extensor kasıdır. Fascia thoracolumbalis’in yüzeyelve derin yaprakları arasında yer alır. Kas pelvis’ten yukarı doğru 3 kas sütunu şeklinde uzanır. Bu sütunların medialden laterale doğru yerleşimi ve bulunduğu bölgeler; M.spinalis: Medial sütun üç bölümü (thoracal-cervical-capitis) vardır. M.longissimus: İntermedial sütun üç bölümü ( thoracal-cervical-capitis) vardır. M.iliocostalis: Lateral sütun üç bölümü ( lumbal-thoracal-cervical) vardır.
Origo: kaslar; sacrum, ilium, costa, processus spinosus’ları, crista iliaca ve sacrum’unarka yüzünden lig.sacrotuberale, sacral ve lumbal vertebraların spinal çıkıntılarından başlar.
Insertio: M.spinalis - proc.spinosusM.longissimus - costalar - proc.transversus - proc.mastoideusaM.iliocostalis - costalara
Sinir: N.spinalislerin r. dorsalisleri ( segmental )
Fonksiyon: Columna vertebralise ve başa extention, lateral flexion, rotasyon
2. M.sacrospinalis (m. Erector spina)Derin tabaka kasları
3. M.tarnsversospinalis
Genel: Üç parçası vardır. M.multifidus (lumbal bölgede iyi gelişmiştir.) M.rotatoris (longus-brevis) M.semispinalis (capitis- cervicis- thoracis)
Origo: M.semispinalis; proc.transversus’tan occipitalkemik ve proc.spinosuslara uzanır. M.rotatoris; proc.transversuslardan bir veya iki
vertebra atlayarak üstteki proc.spinosuslarauzanır.
M. Multifidus; sacrum, ilium, proc.transversuslardan proc.spinosuslara uzanır.
Sinir: N.spinalislerin r. dorsalisleri ( segmental ), ( m.semispinalis capitis n.suboccipitalis )
Fonksiyon: Baş, boyun ve gövdeye extention, rotasyon
14.12.2018
5
4. M. interspinalis
Genel: Segmantal olarak bulunur ( lumbal-thoracal-cervical parçaları vardır)
Origo: Proc.spinosus’lardan
Insertio: Proc.spinosus’lara
Sinir: N.spinalis’lerin r.dorsalis’leri (segmental)
Fonksiyon: Columna vertebralis’e extention
5. M.intertransversalis
Genel: Segmental olarak bulunur. Cervical bölgede iyi gelişmiştir.
Origo: Proc.transversus
Insertio: Proc.transversus
Sinir: N.spinalis’lerin r.dorsalis’leri (segmental)
Fonksiyon: Columna vertebralis’e lateral flexion
6. M.levator costae longus ve brevis
Genel: Bu kas myotomların ventral kısmından gelişir ve segmental olarak bulunurlar.Cervical bölgede iyi gelişmiştir.
Origo: Proc.transversus
Insertio: Costa’lar
Sinir: N.intercostalis
Fonksiyon: Costa’lara elevation
Omuz arka bölge kasları
1.M. Deltoideus
Genel: Omuz kabartısını yaparak omuzun şeklini verir. Başlangıcına göre üç parçası vardır. Pars clavicularis, pars acromialis, pars spinalisBunlardan, spinal ve claviculae parçalar 60 dereceye kadar acromial parça ile antagonist olarak çalışırken 60 dereceden sonra sinerjist olarak çalışırlar.
Origo: Pars clavicularis: Clavicu’lanın 1/3 lateral kısmı,Pars acromialis: acromionPars spinalis: spina scapulae,
Insertio: Tuberositas deltoidea (humerus)
Sinir: N.axillaris (C5-C6)
Fonksiyon: Genel karakteristik fonksiyonu 15 derece ile 90 derece arasında kola abduction yaptırmaktır.Clavicular parça kola; flexion, pronation ve adductionSpinal parça kola; extension, supination ve adductionAcromial parça kasın en güçlü parçasıdır ve kola 15 dereceden 90 dereceye kadar abduction
14.12.2018
6
2. M.supraspinatus 3.M.infraspinatus
Genel: Rotator cuff kaslarındandır. Rotator cuff kaslarındandır.
Origo: Fossa supraspinata Fossa infra spinata
Insertio: Tuberculum majus üst kısmı Tuberculum majus orta kısmı
Sinir: N.suprascapularis (C5-C6) N.Suprascapularis (C5-C6)
Fonksiyon: Kola ilk dereceye kadar abduction yaptırır. Kolun abductionhareketinin başlatılmasına yardım eder. Bu kasın tendonu, lig.coracoacromiale, acromion ve m.deltoideus’tan bursa subacromiale ile ayrılır. Bu bursa iltihaplanırsa abduction yaparken ağrı oluşur.
Kola supination ( dış rotasyon) yaptırır ve humerus başını glenoid kaviteye tespit eder.
4.M.teres minor 5.M.teres major
Genel: Rotator cuff kaslarındandır M.Latissimus dorsi’nin son kısmı ile birlikte seyreder.
Origo: Scapula’nın margo lateralis’ininüst kısmı
Scapula’nın margo lateralis’in alt kısmı, angulusinferior
Insertio: Tuberculum majus’un alt kısmı Crista tuberculi minoris
Sinir: N.axillaris (C5-C6) N.Subscapularis (C5-C6) (r.inferior)
Fonksiyon: Kola adduction, supination Kola; adduction, pronation ve extensionBu kas felç olursa ağır bir şey kaldırmak zorlaşır.
6.M.subscapularis
Genel: Rotator cuff kaslarındandır.
Origo: Scapula ön yüzeyindeki lineamuscularis’ler
Insertio: Tuberculum minus
Sinir: N.subscapularis (C5-C6) (r.inferior-r.superior)
Fonksiyon: Kola pronation, adductionBu kas çalışmazsa elin arka yüzünü sırta getirmek zorlaşır.
14.12.2018
7
KLİNİK BAĞLANTI VE YORUMRotator cuff sendromu:Omuz ekleminin çıkıklarında veya rotator cuff kaslarında (m. supraspinatus ,m. infraspinatus ,m. teres minor ve m. subscapularis) birisinin yada birkaçının tendonlarındaki tam yada kısmi yırtılma (ruptur) sonucu açığa çıkan durumdur. En sık yırtılma m. supraspinatus ‘un tendonunda görülür. Bu durumda omuz hareketleri kısıtlanır ve bu kısıtlılık ve ağrıdan dolayı uzun süre hareket yapılmaz ise frozen shoulder (donmuş omuz) ortaya çıkar. Donmuş omuz ,omuz ekleminde hareket kısıtlılığı ve ağrı ile seyreden bir hastalıktır. Düzelmesi uzun süre alabilir. Kas yırtıkları varsa tamir edilmelidir. Bazen kaslar yırtılmaz labrum’u kopabilir.Budurumda labrum tamiri gerekir. Yırtık hafif ise fizik tedavi destekli dinlenme ile 2-3 ayda kendiliğinden iyileşebilir.
14.12.2018
8
İmpingment (sıkışma)sendromu: Omuzdaki çoğu ağrıların nedeni omuzdaki bursitis ve kolun abduction ‘u esnasında rotator cuff kas tendonlarının acromion altında (bilhassa m. supraspinatus) sıkışması ile oluşur. Sıkışma sendromunda da ağrıdan dolayı omuz hareketi yapılamaz ise donuk omuz (frozen shoulder) gelişir.
Omuz ön bölge kasları (pectoral bölge kasları)1. M. pectoralis major
Genel: Meme dokusunun arkasında bulunan kastır.
Origo: Pars clavicularis; claviculanın medialinden,Pars sternocostalis; manubrium ve corpus sterni’nin ön yüzü, üst 1-6. kıkırdak costalardanPars abdominalis; Rectus kılıfının (VMRA= vagina musculi recti abdominis) ön duvarından
Insertio: Sulcus intertubercularis’in lateral dudağına, crista tuberculi majoris
Sinir: N. pectoralis medialis ve lateralis (C5-C8 T1)
Fonksiyon: Kola adduction, pronation Direğe veya ağac tırmanırken, kucaklama hareketinde aktiftir. Bu kas felç olursa kolları birbirine yaklaştırmak ve göğüs üzerinde kavuşturmak,
eli karşı omuza yaklaştırmak zorlaşır, yük taşıyıcılarında daha fazla patoloji görülür.
M. pectoralis major, m. deltoideus ve clavicula’nın komşu kenarları arasında oluşmuş üçgen alana trigonum deltopectorale adı verilir. Vena cephalica, sulcus deltopectoralisten geçerek bu üçgende v.axillaris’e dökülür.
Poland sendromu: tek taraflı m. pectoralis major’ün olmaması.
1. M.pectoralis major 2.M.pectoralis minor
Genel: Pectoralis major’ün derininde yer alır.
Origo: 3-5. costa’ların ön yüzü
Insertıo: Processus coracoideus
Sinir: N. pectoralis medialis (C8-T1), kısmen n. pectoralis lateralis
Fonksiyon: Omuzu öne ve aşağıya çeker (protraction-depression), costalara elevationyaptırır. Scapula stabilizasyonunu sağlar
14.12.2018
9
3.M. serratus anterior
Genel: Thorax duvarının lateral tarafında, dişli bir görünümü olan kastır.
Origo: 1-8. costaların lateral parçalarının dış yüzü
Insertio: Margo medialis scapulae (ön tarafı)
Sinir: N. thoracicus (C5-C7)
Fonksiyon: Kola 90 derceden sonraki abductionhreketini yaptırır. Scapulayı protraction yaptırır ve scapulanın cavitas glenoidalisini yukarı çevirir. Böylece kol horizontalden daha yukarı başın üzerine kaldırır. Scapulayı thoraxa yaklaştırır. Saç taramada itme ve çekme hareketlerinde etkindir. Bu kas felç olursa scapulanın medial kenarı ve alt köşesi sırttan dışarı çıkar. Kanat şeklinde bir görünüm alır ki buna Winged scapulae = kanat scapula denir
4.M.subclavicus
Genel: Çok fonksiyonel değildir.
Origo: 1. costa kemik ve kıkırdak costa birleşiminden
Insertio: Claviculanın alt yüzündeki sulcus subclavius
Sinir: N.subclavius (C5-C6)
Fonksiyon: Omuz hareketleri sırasında claviculayı aşağı ve içeri çeker.
KLİNİK BAĞLANTI VE YORUM+Meme ikiden fazla olursa polymastia, meme ucu birden fazla olursa polythelia, hiç meme yoksa amastia, meme ucu yoksa athelia adı verilir.+Eğer memedeki tümoral bir yapıya radyoaktif boya maddesi verilirse ilk drene olduğu lenf nodulüne sentinel lenf modu adı verilir. Bu noddanyapılan biyopsi temiz ise ayrıntılı axillar disseksiyon yapmaya gerek yoktur.+Meme grafisine mammography adı verilir.+Meme tümörlerinin yaklaşık %60’ı üst lateral kadranda gözükür.+Kanserli (kötü huylu) memenin derisi portakal kabuğu görüntüsündedir ve meme ucu çökmüştür.+Memenin alınmasına mastectomy adı verilir, radical mastectomy tüm memenin tüm memenin ve etraf dokuların temizlenmesidir. Lumpectomy ise sadece tümör olan kısmın alınmasıdır.+Meme ameliyatlarında en çok n.thoracicus longus ve n. thoracodorsaliszarar görür.
14.12.2018
10
KARIN KASLARI Karın ön ve yan duvarı kasları1. M. Obliquus externus abdominis
Genel: Bu kas yukarıdan aşağıya ,dıştan içe ve arkadan öne doğru seyreder.
M.Rektus abdominis'in dış kenarı yakınında aponeurozlaşır.
Origo: 5-12. Costaların dış yüzlerinden
İnsertio: Linea alba ,crista iliaca,lig. inguinale
Sinir: N. İliohypogastricus , n. İlioinguinalisve son 6 intercostal sinir
Fonksiyon: Tek taraflı kasılınca gövdeyi yana eğer ,aynı taraf omuzu öne getirecek şekilde gövdeye rotasyon yaptırır ,gövdeyi karşı tarafa eğer. Bilateral çalıştığında gövdeyi öne eğer (fleksiyon)
• Özel: + M. Obliquus externus abdominis ‘ in apeneurotik uzantıları• - Lig. İnguinale (poupat bağı)• - Lig. Pectinale (cooper bağı)• - Lig. Lacunare (gimbernat bagı)• - Lig. Reflexum (colles bağı)• +M. Obliquus externus abdomini’in inguinal bölgedeki uzantısı
olan Lig. İnguinale Spina İliaka anterior süperior ile tuberculumpubıcum arasında uzanır
• + Lig. İnguinale medyanın ucundan ayrılan liflerin oluşturduğu yapıya lig. Lacunare denir
• +Lig. Lacunare’nin arka liflerinin pecton ossis pubis uzerindelaterale dogru olusturduğu yapıya Lig. Pectinale adı verilir.
• +M. Obliquus externus abdominisin aponeurozu ikiye ayrılan anulus inguinalis supersifialis’ i oluşturur.Bu açıklığın dış tarafındaki liflere crus lateralis ,iç tarafındakilere ise crus mediale denir. İki kruzarasında fibrae interc rurales denilen lifleri bulunur.
• Crus lateralenin bir kısım lifleri anulus inguinalis supersifialis’ in ve M. Obliquus externus abdominisin arkasında ,içe ve yan yukarıya geçer linea alba‘ya tutunur ki 2-3 cm genişliğinde ki bu liflere Lig. reflexumdenir.
2. M. Obliquus internus abdominis
Genel: Bu kas aşağıdan yukarıya, dıştan içe ve arkadan öne doğru seyreder.
M. Rectus abdominis’in dış kenarı yakınında aponeurozlaşır.
Origo: Lig. İnguinalenn lateral tarafı, crista iliaca, fascia thoracolumbalis
İnsetio: Linea alba, 9-12. costalar
Sinir: N. İliohypogastricus, n. İlioinguinalis ve son 6 intercostal sinir
Fonksiyon: Tek taraflı kasınca gövdeyi yana eğer, omuzu öne getirecek şekilde gövdeye rotasyon yaptırır, bilateral çalıştığında gördüğü öne eğer (fleksiyon)
Özel: M. Obliquus internus abdominis ‘in apeneurotik uzantıları
Tendo conjunctivus (falx inguinalis): Aşağıya doğru giden lifler aponeurotik bir yapıya dönerek m. Transversus abdominisinaponeurozu ile kaynaşıp tendo jonjuntivus’uoluşturur. Bu da Krista pubica’ya ve pecton ossispubisin iç tarafına yapışır. M. Obliquus internusabdominis’in en alt lifleri m.cremaster ismini alır
14.12.2018
11
3. M. Transversus abdominisGenel: Bu kas, dıştan içe arkadan öne doğru transfer olarak seyreder
M. Rectus abdominis’in dış kenarı yakınında aponeurozlaşır.
Origo: Lig. İnguinale’nin laterali, cristailiaca fascia tharocolumbalis, 7-12. costalar
İnsertio: Linea alba, falx inguinalis
Sinir: N. İliohypogastricus , n. İlioinguinalis, son 6 İntercosta sinir
Fonksiyon: Karın içi basıncı artırma yardım eder. Aşağıya doğru m. obliquus internus abdominis in aponeurozu ile birleşerek tendoconjunctivus’u oluşturur
4.M. pyramidalis
Genel : M.rectus abdominis’in distalinde yer alır.
Bazen bulunmayabilir
Origo: Symphysis pubica ‘nın ön yüzünden
İnsertio: Linea alba
Sinir: N. Subcostalis
Fonksiyon: Linea alba’yı gerer
5.M. Rectus abdominisGenel : Kasıldığında lateralkenarında çizgi şeklindeki oluğa linea semilunari denir.Kasına yüzünde transvers yönde uzanan üçlü fibröz bant gözükür ki buna intersectio tendinae(=inscriptiones tendinae) adı verilir. Bazen dördüncü bir yarım fibröz bant göbek altında gözükebilir. Bu bölmeler sayesinde kaslar baklava dilimi gibi gözükür.Kası vagina muscli recti abdominis(VMRA) sarar.Origo: Crista pubica ,Symphysispubicaİnsertio: Proc. Xiphoideus, 5-7. costaSinir: N. İliohypogastricus, n. İlioinguinalis ve son 6intercostal sinirFonksiyon: Gövdeye flexion yaptırı.
Karın arka duvarı kasları1. M.ilioposoasGenel : M. psoas major, m. İliacus ,m. Psoasminor’un birleşmesinden oluşur.Origo: M. psoas major; 12. thoracalvertebra, 1-4 lumbal vertebra’larıntransvers cıkıntıları
M. İliacus; fossa iliacanın üst kısımlarından , crista iliacadan
M. Psoas minor; 12. torakal, 1. lumbal vertebra corpuslarındanİnsertio: M. psoas major ve İliacusthoracanter minor’e Psoas minor; eminentia iliopectinea ve pecten ossispubis’eSinir: Psoas major-minor; n. Subcostalis ve L1- L4 spinal sinirlerden dallar alırM.İliacus; n.femoralisFonksiyon: M.ilioposoas uyluğun en güçlü Fleksor kasıdır. Yatan bir insanda alt ekstremiteyi yukarı kaldırmak ve gövde yukarı kaldırmak için kullanılır. Alt ekstremite stabilite gövdeye fleksiyonyaptırılır. Collum kırıklarında Psoas Majoretkisi ile supinasyon ve kırık tarafta ekstremite boyu kısadır gözükür
14.12.2018
12
2. M. Quadratus lumborum
Genel :Dörtgen şeklinde bir kastır.
Origo: Crista iliaca, lig iliolumbale
İnsertio: 12. costanın alt kenarına ve 1-4 lumbal vertebraların proc. transversusları
Sinir: N. Subcostalis ve 1-4 lumbal spinal sinirler
Fonksiyon: Tek taraflı kasılırsa gövdeyi kendi tarafına eğer. Çift taraflı kıstası gövde ekstansiyon yaptır
KLİNİK BAĞLANTI VE YORUM
A. axillaris’ in dallarının hem kendi arasinda hem de a. circumflexahumeri posterior ile koldaki a. brachialis’in dalı olan a. profunda brachiiarasında anastomozlar mevcuttur. Bu nedenle kol bölgesinde cerrahi müdahale yaparken kanamayı önlemek icin damarı bağlamak gerekir. Bu bağlama yeri a. circumflexa humeri posterior’un üst tarafında yani a. subscapularis’in hemen alt tarafında yapılmalıdır.A. axillaris: Clavicula’nın orta noktasından plica axillaris anterior’un kol ön bölge derisi ile birlesme yerine cekilen cizgi bu damarın projeksiyosunu gösterir.
Plexus Dalları Segmenti Seyri İnnervasyonu
Kök DallarıRamus m. Scalenus,Ramus m. Longus colli
C5-C7 Kısa bir seyirle kasa girerler M. Scalenus, M. Longus colli
N. Dorsalis scapulae C4-C5 M. Rhomboideus’larınderininde seyreder ve kaslara girer.
M. Levator scapulae,M. Rhomboideus majorve minör
N. Thoracicus longus C5-C7 M. Pectoralis major’un lateraltarafında M. Serratus anteriorüzerinde aşşağıya doğru uzun ve yüzeysel olarak seyreder.
M. Serratus anterior
Trunchus DalarıRamus m. subclavius
C5-C6 Kısa bir seyirle kasa girer. M. Subclavius art. sternoclavicularis
N. suprascapularis C5-C6 Plexus’tan çıktııktan sonra scapula’ya doğru yönelir ve incisura scapulae superius ve inferius’tan geçer
M. Supraspinatus, M.infraspinatus, Art. Humeri’nin duyusunu alır
Fasciculus Dalları
Fasciculus Lateralis
14.12.2018
13
N.Musculocutaneus-n. Cutaneusantebrachi lat.
C5-C7 Fasciculus lateralis’ten çıktıktan sonra m. Coracobrachialis’i delerek geçer. Kolun lateral tarafında aşşağıya doğru seyreder. Kolun ön bölgesindeki kaslara gider.
m. Biceps brachii,m. Coracobrachialis,m. BrachialisÖn kolun ön lateralduyusu
N.Pectoralis Lateralis C5-C7 N.Pectoralis lateralis, a.v. axillaris’iönden çaprazlar ve n. Pectoralismedialis ile a.v. axillaris arasından geçerek birleşir. M. pectoralismedialis ile birlikte n.thorocoventralis adını alır
M. Pectoralis majorM. Pectoralis minör
N.Medianus Lateralis-r. Musculaarıis-r. Articularis-n. İnterosseus anterior-r. Cutaneus palmaris
C6-C7 Fasciculus lateralis ve medialis’tengelen lateral ve medial dallar a.axillaris’in lateral tarafından birleşerek n.medianus’u oluşturur. Kolda dalı yoktur. Dallarını dirsek eklemine yakın vermeye başlar. M. pronator teres’in iki başı arasından geçerek önkol ön bölgesindeki yüzeysel ve derin tabaka kasları arasında m.flexor capi redialis’inmedial tarafında olmak üzere aşşağıyadoğru devam ederek canalis carpidengeçer ve elde dağılır
Önkol ön bölge kasları ve bazı el kasları (Bknz. Bölge kasları)
Fasciculus medialis
N. Medianus medialis C8-T1 N.Medianus yapısına katılır. Önkol ön bölge ve bazı el kasları
N. Ulnaris(C7 spinal sinirden bir dal fasciculus lateralis’tengelerek n.ulnaris’te katılır.)
C7-T1 A. brachialis’in medialinde kolun ortasına kadar ilerler. M. flexorcarpi ulnaris’in iki başı arasından, epycondylus medialis’inarkasındaki sulcus n. ulnaris’tengeçerek önkola gelir. Önkolun medial tarafında a. ulnaris ile birlikte seyreder ve retinaculumflexorum’un yüzeysel parçasının arkasından (Guyon kanalından) geçerek ele gelir ve burada dallar vererek dağılır. Önkoldaki seyri (projeksiyosu) epicondylusmedialis’ten os psiforme’nin dış kenarına çekilen bir çizgi ile gösterilir.
M. Flexor carpiulnaris, m. flexordigitorumsuperficialis ve el kaslarını innerveeder. Elin duyusunu alır.
N. Cutaneus brachiimedialis
C8-T1 Kısa seyirli Kol medial blgesideri duyusu
N. Cutaneusantebrachi medialis
C8-T1 Uzun seyirli Önkol medial bölge duyusu
N. Pectoralis medialis C8-T1 N. Pectoralis lateralis ile birleşir. M. Pectoralisminör, major
Fasciculus posterior
N. Axillaris-r. muscularis-n. Cutaneus lateralissuperior brachii
N. Radialisr. Muscularisn. Cutaneus lateralisinferior brachiin. Cutaneus brachii post.n. Cutaneus antebrachiipost.r. Articularisr. Superficialisr. Profundus
- n. İnterossusposterior
C5-C6
C5-T1
Fasciculus posterior’dan arkaya dışa doğru yönelir. Humerotricipital aralıktan a.circumflexa humeri posterior ile birlikte geçerek omuz bölgesine gelir
Plexus’tan çıkan en kalın sinirdir. Kolda a.profunda brachii ile birlikte sulcusnervi radialis’te seyreder. Epicondyluslateralis seviyesini geçtikten sonra r.superficialis ve r.profundus dallarına ayrılır. Yüzeysel dal elin duyusunun bir kısmını alır. Derin dal ise önkolun extensor kaslarını innerve eder.
M.deltoideus, m.teres minor Art. Humeri’nin duygusu Kolun üst lateralbölge duygusu
Kol, önkol arka bölge kaslarını innerve eder. Kol önkol ve el arka bölgelerinin duyususunu alır.
N. thoracodorsalis C6-C8 A.V. Thoracodorsalis ile birlikte seyreder
M. Latissimus dorsi
N. Subscapularis-r. Superior-r. İnferior
C5-C6 N. Thoracodorsalis’in üst ve alt tarafında iki dal olarak çıkar.
M. Subscapularis, M. teres major
14.12.2018
14
KLİNİK BAĞLANTI VE YORUMPlexus brachialis lezyonlari
Plexus brachialis lezyonlari
+N.thoracicus longus;meme cerrahisinde ve thorax cerrahisinde en cok yaralanan sinirdir.Hasta saçını taramaz ve arka taraftan bakıldığında scapula medial kenarı arkaya dogru cıkıntı yapar.
(winged scapula=scapula alata=kanat scapula)
+N.suprascapularis; ağır yük taşıyanlarda zedelenebilir ve hastalar " ilk 15 derecelik abduksiyon" hareketi yapamazlar. Bunun yerine gövdesini biraz yana eğerek abduction hareketini başlatırlar. Kolun dış rotasyonu da zayıflar.
+N.musculocutaneus;humerus kırıklarında zedelenebilir. Bu durumda ön kol supinasyonu ve fleksiyonu zayıftır ayrıca ön kolun ön lateral bölgesinden deri duyusu alınmaz.
+N.medianus; en çok omuz çıkıklarında ve carpal tünelde sıkışmasında zedelenir. Kol bölgesinde zedelenirse el ve parmakların fleksiyon hareketi büyük oranda yapılamaz. N. medianus un dirsek eklemi seviyesinde m. pronator teres in iki başı arasında sıkışabilir ki buna "pronator sendrom" adı verilir. El bilegi seviyesinde bulunan carpaltünelden parmaklarin fleksor tendonlari ile birlikte n. medianus gecer.
Bazı durumlardan n. medianus burada sıkışır ki bu duruma"carpal tunelsendromu"adı verilir ve hastalar sinirin duyu bölgelerinde iğne batması şeklinde yada yanıcı agrılar tarif edebilirler. Bu durumda thenar bölge paralizi olur ve atrofi gelişir ve düzlesir. Baş parmak esktensiyon ve adduction da kalır (apelike=maymun eli), opozisyon hareketi yapamaz ve ilk iki lumbrical kas da felç olduğundan elini yumruk yapamaz.
+N.axillaris yaralanması durumunda m. deltoideus m. teres minor çalışmaz. Kol abductionu ve dis rotasyonu zayıflar. Hastalar humerus başının eklemden çıktığı hissini söyler.
+N.radialis;brachial plexus kompressiyonlarinda (bası) en cok etkilenen sinirdir. Kol; uzun sure aşırı abduction pozisyonunda kalırsa brachial plexus ‘a ait sinirlerden bir kısmı kemik çıkıntılar ve m. pectoralis minor tendonuarasında sıkışır ve çeşitli neurolojik semptomlar ortaya çıkar.Bunlardan en belirgin güc kaybı ve üst extremitesini hissetmeme durumudur.Bunlardan en tipik olanı; sarhoşlar fazla alkol alıp kolunu bir sandalye üzerine koyarak uyursa uyandığı zaman alkolün de etkisi ile "kolum nerede"diye bağırmaya baslarlar (sleep paralizi).
Yeni evlenen çiftlerde ,eşini kolu üzerinde yatıran erkeklerde n.radialis’inetkilenmesi sonucu sabah kalktıklarında gözüken üst extremitelerinihissetmeme şekline "balayi paralizi (honeymoon paralizi)"veya saturdayparalizi adı verilir. Yine koltuk degnegi kullanan kişilerde, n. radialis e olan bası sonucu "crutch paralizi" gorulur.
14.12.2018
15
N radialis’in etkilendiği yukarıdaki durumlarda "drop hand=düşük el" durumu ortaya çıkar. El daha çok fleksiyon durumunda kalır.
N. radialis ‘in rasmus profundus ‘u radius başının çıkması durumunda yaralanabilir ama ‘’drop hand’’görülmez. Çünkü m. extensor carpi radialislongus n. radialis tarafından r. profundus‘u vermeden önce innerve edilir. Böylece bu kas el bileğine extensiyon yaptıracağı için düşük el oluşmaz. Ayrıca r. profundus yaralanmalarında motor lif içerdiği için el bölgesinde duyu kaybı olmaz.
+N. ulnaris, değişik seviyelerde yaralanabilir. N. ulnaris zedelenmesinde el baş parmağı adduction yapamaz. Ayrıca ‘’claw hand=pençe el’’ görünümü vardır.
+Erb - duchenne paralizi; Truncus superior ‘un etkilenmesi ile n. axillaris , n. musculocutaneus ve n. suprascapularis ‘te fonksiyon kaybı olur. Genelde omuz ve boyun aşırı ayrılması sonucu en sık motosiklet kazalarında omuz üzerine düşmeler, zor doğumlarda bebeğin boynunun şiddetli gerilmesiyle oluşabilir. Etkilenen sinirlerle ilgili kaslarda paralizi olur.Bu durumda omuz ekleminin dış rotasyonu, abductionu ve flexionu ile dirsek ekleminin flexionu kaybolur. Sonuçta kol iç rotasyonda ve ön kol pronation ‘da olarak kalır ki bu görünüme ‘’waiter ‘s tip=bahşiş alan garson eli’’ denir.
+Klumpke paralizi; Genellikle kolun aşırı abduction sonucu oluşan traksiyoyaralanmalarıdır (ağaca asılma, doğum esnasında). Truncus inferior etkilenir. N. ulnaris ‘in (C8 ve T1) tutulması söz konusudur. Bunun sonucu uzun süreli durumlarda hypothenar kabarıntı düzlerşi, interfalangeal eklemlerin flexionu ve art. metacarpophalangea’nın hiperekstensiyonu nedeniyle elin görünümü ‘’clawhand=pençe el şeklindedir.
Kol arka bölge kasları1.M.triceps brachii
Genel: Arka tarafta tek bir kas olarak bulunur. Üç baslıdır Caput longum Caput laterale Caput mediale
Origo: Caput longum ; tuberculum infraglenoidaleCaput laterale; sulcus n. Radialisin dış tarafındanCaput mediale; sulcus n.radialisin iç alt tarafından
Insertio: Olecranon
Sinir: N.radialis (C6-C7-C8)
Fonksiyon: Ön kola extensionCaput longum kola adduction ve extension
14.12.2018
16
Kol ön bölge kasları1.M.biceps brachii
Genel: İki başı vardır; Caput longum, caput breve
Origo: Caput longum; tuberculum supraraglenoidaleCaput breve; pocessus coracoideus
Insertio: Tuberositas radii ve aponeurosis bicipitalis (lacertus fibrosus)
Sinir: N. musculocutaneus (C 5, 6)
Fonksiyon: Önkola flexion ve supinationCaput longum kola flexion
Bu kas önkolun en güçlü supinator kasıdır. Etkinliği daha çok önkol fleksiyonda iken olur.
2.M.coracobrachialis
Genel: Bu kas n.musculocutaneus tarafından delinir.
Origo: Processus coracoideus
Insertio: Humerus medial kenarı (1/3 orta kısmı)
Sinir: N. musculocutaneus
Fonksiyon: Kola flexion ve hafif adduction
3. M.brachialis
Genel: En derinde yer alan ön kolun en güçlü flexor kasıdır.
Origo: Humerus ön alt yarısı
Insertio: Tuberositas ulnae, proc.coronoideus
Sinir: N.musculocutaneus (C5-C6) M.brachialis’in küçük bir kısmı (kolun arka kompartmanında yer aldığından) n.radialis
ile innerve edilir. (C7)
Fonksiyon: Ön kola flexion
14.12.2018
17
Ön kol yüzeyel grup kasları1. M.pronator teres
Genel: Bu kasın iki başı vardır ve iki başı arasından n. Medianus geçer. Geçişi sırasında sinir sıkışırsa buna pronator sendrom adı verilir.
Origo: Caput humerale, epycondylus medialis, caput ulnare, processus coronoideus
Insertio: Radiusun dış yüzünün ortaları
Sinir: N.medianus (C6-C7)
Fonksiyon: Ön kola pronation ve hafif flexion
2. M.flexor carpi radialis
Genel: Elin direkt fleksör kaslarındandır.Bu kasın lateral tarafında a.radialis, medial tarafında n.medianus seyreder.
Origo: Epycondylus medialis
Insertio: Basis metarpale II-III.
Sinir: N.medianus (C6-C7)
Fonksiyon: Ele flexion, abduction
3. M.palmaris longus
Genel: Kasın büyük kısmı tendondur ve el bileğinde deri altında belirgindir.Her zaman bulunmayabilir. Hatta tek taraflı olarak bulunabiir.Yaralanmalarda bu kasın tendonu tendontransplantasyonunda kullanılır.
Origo: Epycondylus medialis
Insertio: Aponeurosis palmaris, flexor retinaculum
Sinir: N.medianus (C7-C8)
Fonksiyon: Aponeurosis palmarise gerer, el fleksiyonuna yardım eder.
4. M.flexor carpi ulnaris
Genel: Elin direkt fleksör kaslarındandır.
Origo: Caput humerale; epycondylus medialisCaput ulnare; ulna arka yüzü ve olecranon un medialkısmı
Insertio: Os psiforme, hamulus ossis hamati, basismetacarpale-V
Sinir: N.ulnaris (C7-C8)
Fonksiyon: Ele flexion, adduction (=ulnar abduction)
14.12.2018
18
Ön kol orta grup kasları
5. M.flexor digitorum superficialis
Genel: Bu kas parmaklara ve devamında ele fleksiyonyaptırır. Üç başı vardır.
Origo: Caput humerale; epycondylus medialisCaput ulnare; proc.coronoideus, Caput radiale; radiusun ön yüzünden
Insertio: Bu kas 4 tendon halinde 2-5. parmağın medialphalanxlarına tutunur. Tutunmadan önce tendonların ikiye ayrılır ki bu açıklığa hiatus tendineus adı verilir. Hiatustendineus içinden m.flexor digitorum profundus’untendonları geçer.
Sinir: N.medianus (C7-C8, T1)
Fonksiyon: 2-5. parmağın medial ve proximal phalanxlarınaflexion, ele flexion
Önkol derin grup kasları
6. M.flexor digitorum profundus
Genel: Çift sinir innervasyonlu kaslardandır.
Origo: Medial ve lateral parça olarak ulna nın ön medial yüzü, membrana interossea
Insertio: 2-5. parmakların distal phalanxların basisi
Sinir: Lateral kısmı; n.medianus (C8, T1)- medialkısmı; n.ulnaris (C8, T1)
Fonksiyon: 2-5. parmaklara ve ele flexion
7. M. Flexor pollicis longus 8. M.pronator quadratus
Genel: Başparmak tarafında derinde bulunur. Bilezik tarzında en derinde bulunur.
Origo: Radiusun ön yüzü, membrana interossea Ulnanın distal- ön yüzü
Insertio: Başparmağın distal phalanxının tabanı Radiusun distal- ön yüzü
Sinir: N.medianus (C8 T1) N.Medianus (n.interosseus) (C8 T1)
Fonksiyon: Başparmağa flexion, opozisyon Önkola pronation
Önkol arka yüzeyel grup kasları1. M.brachioradialis
Genel: Önkolun lateralindeki en yüzeyel kastır. Seyri sırasında önkolun ön tarafına doğru yönelir. Distalde tendonun medial tarafında a. radialis vardır.
Origo: Epycondylus lateralisin üst kısmı, crista supracondylaris
Insertio: Proc.styloideus radii
Sinir: N.radialis (C5-C6-C7)
Fonksiyon: Önkola flexion, pronation, pronationda iken supinationMusluk açıp kapamada aktif bir kastır.
14.12.2018
19
2. M.extensor carpi radialis longus 3. M.extensor carpi radialis brevis
Genel: Yüzeyel gruptandır. M.brachioradialisile kısmen örtülmüştür.
Yüzeyel gruptandır.
Origo: Epycondylus lateralisin üst kısmı, cristasupracondylaris
Epycondylus lateralis
Insertio: II.metacarpal kemiğin dorsal yüzü III.metacarpal kemiğin basisi
Sinir: N.radialis (C6,C7) N.Radialis (C7,C8)
Fonksiyon: Ele extension, abduction (radialabduction)
Ele extension, abduction (radial abduction)
4. M.extensor digitorum
Genel: Yüzeyel gruptandır. El sırtında dört tendona ayrılır.
Origo: Epycondylus lateralis,
Insertio: 2-5.parmakların medial ve distalphalanxların dorsal yüzü
Sinir: N.radialis (C7,C8)
Fonksiyon: Ele ve 2-5. parmakların bütün phalanxlarına extensionTendonların arasında bulunan fibröz bant şeklindeki bağlantılara connexus intertendineiadı verilir ve parmakların ayrı ayrı extensionyapmalarını kısıtlar.
5. M. Extensor digiti minimi
Genel: Yüzeyel gruptandır.
Origo: M.extensor digitorumdan ve membrana interossea dan
Insertio: Beşinci parmağın distal phalanx ındaki dorsal apeneurozu
Sinir: N.radialis (C7, C8)
Fonksiyon: 5.parmağa extension
6. M.extensor carpi ulnaris
Yüzeyel gruptandır.
Epycondylus lateralis, ulnanın arka yüzü
Beşinci metacarpal kemiğin basisi
N.Radialis (C7, C8)
Ele extension, adduction (ulnar abduction)
14.12.2018
20
7. M.anconeus
Genel: Yüzeyel gruptandır.
Origo: Epycondylus lateralis
Insertio: Olecranon
Sinir: N.radialis (C7,C8 T1)
Fonksiyon: Dirsek ekleminde eklem kapsülünü gerer. Önkol extensionda iken kapsülün arka parçasının eklem boşluğuna girmesini önler.
Önkol arka derin grup kasları8.M.supinator
Genel: Derin gruptandır.
Origo: Epycondylus lateralis, ulnadaki crista supinatoris, lig.anulare, lig.collateraleradiale
Insertio: Radiusun proximalinde ön lateral yüzü
Sinir: N.radialis (C7,C8)
Fonksiyon: Önkola supination
9. M.extensor indicis (propirus) 10. M.extensor pollicis longus
Genel: Derin gruptandır. Derin gruptandır.
Origo: Ulnanın alt arka yüzü membranainterossea
Ulnanın arka yüzü membrana interossea
Insertio: İşaret parmağının dorsalapeneurozu
Başparmağının distal phalanxının basisi
Sinir: N.radialis (C7,C8) N.Radialis (C7,C8)
Fonksiyon: İşaret parmağına ve ele extension.
Başparmağa extension (repozisyon) ele extension ve abduction
11. M.extensor pollicis brevis 12. M.abductor pollicis longus
Genel: Derin gruptandır. Derin gruptandır.
Origo: Radiusun arka yüzü membranainterossea
M.Supinatorun alt tarafında, radius ve ulnanın arka yüzü membrana interossea
Insertio: Başparmak proximal phalanx basisi Birinci metacarpal kemiğin basisin laterali
Sinir: N.radialis (C7,C8) N.Radialis (C7,C8)
Fonksiyon: Başparmak proximal falanxınaextension ele abduction
Başparmağa abduction extension(repozisyon)
14.12.2018
21
KLİNİK BAĞLANTI VE YORU
• Kas yorgunluğu: Antremansız kişilerde ağır spor veya işten 1-2 gün sonra ortaya çıkan akut kas ağırlığıdır.
• Lateral epikonilitis (tenis elbow): Humerus’un lateral epikondilindebelirtilerin nedeni, m. Extensor digitorum’un orijinindeki inflamasyondur. Tenis oyunucularında sık görülür.
• Medial epikondilitis (golfter’s elbow): Epicondylus medialis’tekiinformasyona bağlı olarak el ve parmakların flexor kaslarının kuvvetli hareketlerinde, tendonların zorlanması ile epicondylusmedialis’te ağrı oluşur. Golf oynayanlarda daha çok görülür.
• M.palmaris Longus tendonunu n. medianus için rehberdir.
• Cubital tünel sendromu: Epicondylus medialis lig. collaterale ulnareve m. flexor carpi ulnaris’in iki başı arasında oluşan tüneldir. İçinden n. ulnaris geçer. Sinirin burada sıkışması sonucu bu sendrom gelişir.
• Kan gazı ölçümü: Kan gazı ölçümü, solunumun yeterli olup olmadığını gösterir veya asit/baz dengesi bozukluklarının tanı, takip ve tedavisinde de önemli rol oynar. Kan gazlarının ölçümü için, arteriyel kan örnekleri, genellikle ekstremite damarlarından (a.radialis) alınır. Bilhassa üst taraftan kan alınacaksa Allen testi yapmadan almama gerekir. Çünkü a. ulnaris’in yetersiz kaldığı durumlarda, olası bir a.radialis tıkanıklığı ciddi sonuçlara yol açabilir. A. brachialis ve a.femoralis’ten kan alınabilir; ancak hava embolisi ve benzeri komplikasyonlar olabilir.
• Allen Testi: Eli besleyen arterlerin dolaşım probleminin olup olmadığını anlamak için yapılan testtir. El bileğinde a. radialis ve a. ulnaris’e kompresyon uygulanarak beklenir. Önce, a. radialis serbest bırakılır. Avuç ve parmaklarda dolaşım başlarsa a. radialis’in açık olduğu belirlenir. Aynı kompresyon tekrar her iki arterede yapılır ve bu sefer a. ulnaris serbest bırakılır dolaşım varsa a. ulnaris’tesağlamdır denir. Eğer basınç kalktığında herhangi birinde el doğal rengine dönmezse damarlardan hangisinde olduysa o damar tıkalı demektir ve kan gazını ölçmek için kan alımında hastanın radialarterini kullanmak sakıncalıdır. Bu durumda alt ekstremite damarları (a. femoralis) kullanılmalıdır.
14.12.2018
22
KLİNİK BAĞLANTI VE YORU
• Carpal tünel sendromu :
• N.medianus’un carpal tünelde sıkışması sonucunda ortaya çıkan bir dizi belirti ve bulguları tanımlamak için kullanılan bir terimdir. Karpal tünel sendromu toplumda sık karşılaşılan bir hastalıktır. Yaklaşık olarak toplumun %5’inde görülür. Kadınlarda erkeklere oranla daha fazla görülür. Elin ilk üç parmağında uyuşma, karıncalanma ve ağrı ile karakterizedir. Koruyucu tedavi cevap vermezse cerrahi olarak rethinaculum flexorumkesilerek sıkışması önlenir. Tanı için ‘’Phalen testi’’ uygulanabilir.
• Phalen Testi:
• El bileğinin 90 derece fleksiyonunda n.medianus üzerine olan bası en yüksek düzeye çıkar. Aynı şekilde el bileğinin 90 derece ekstensiyonunda da median sinir bassı artar. Bu hareketler sırasında ilk üç parmağa doğru uyuşma hissi oluşur ki buna Phalen ve Ters Phalen belirtisi denir.
• Phalen: iki elin sırt kısımları 2 dakika birbirine yapıştırılır ve el bileği dik açı yapacak şekilde flexion yaptırılır ve eller birbirine doğru itilir. Eller ayrıldığında ilk üç parmakta uyuşma varsa test pozitiftir. Bu da bize karpal tünel sendromunu işaret edebilir.(n.medianus).
14.12.2018
23
• Ters Phalen: Elimizin avuç içlerini birleştirerek el bileğimiz 90 derece açı yapacak şekilde extensiyon yaptırılır ve eller birbirine doğru 2 dakika itilir. Sonra ellerimiz ayrıldığında ilk üç parmakta uyuşma arttıysa phalen testi pozitiftirve karpal tünel sendromunu işaret edebilir. (n.medianus)
• Ganglion(Sinovyal Kist):
• Çoğunlukla el bileğinin dorsal kısmında, en çok bayanlarda görülen ve genellikle ağrı yapmayan şikinliklerdir. Eğer o bölgede sinir sıkışıyorsa ağrıya yol açabilir. Tedavide iğne ile içindeki sıvı boşaltılır sıkıca sarılır veya ameliyat ile kist alını.
• Dupuytren Kontraktürü: Palmar fascia ve aponöroz’un belirli bölgeler de kalınlaşma sonucu oluşan fibröz dejenerasyondur. Daha çok 4-5. parmakların ucuna yakın başlar ve sonuçta bu parmaklar, metacarpophalangeal eklemde flexion yapmış duruma kalır. Cerrahi olarak düzeltilir.
Thenar bölge kasları
1. M.abductor pollicis brevis
Genel: Thenar bölge iç tarafında
Origo: Retinaculum flexorum tuberculumossis scaphoideum os trapezium
Insertio: Başparmağın phalanx proximalisinbasisinin dış kısmı
Sinir: N.medianus
Fonksiyon: Başparmağa abduction
EL KASLARI 2. M.flexor pollicis brevis
Caput superficiale, caput profundum olmak üzere iki başı vardır. Her zaman derin başı olmayablir.
Retinaculum flexor os trapezoideum ve os capitatum
Başparmağın phalanx proximalisinin basisi
N.Medianus
Başparmağın flexion
14.12.2018
24
3. M.opponens pollicis 4. M.adductor pollicis
Genel: Thenar bölgede daha derindedir. İki başı (caput obliquum, caput transversum) vardır.
Origo: Tuberculum ossis trapezium, retinaculum flexorum
Caput obliquum; os capitatum os metacarpale II ve III ün basisleriCaput transversum; III. Metacarpalin palmar yüzü
Insertio: 1.metacarpal kemiğin laterali 1. Parmağın proximal phalanxının basisinin mediali
Sinir: N.medianus N.Ulnaris
Fonksiyon: Başparmağa opozisyon Başparmağa adduction opozisyona yardım
Hypothenar bölge kasları5. M.palamaris brevis 6. M.abductor digiti minimi
Genel: Elin palmar yüzünde ulnar tarafta yüzeyel fascia içerisindedir.
Hypothenar bölgenin derininde
Origo: Flexor retinaculum ve aponeurosispalmarisin medial kenarı
Os pisiforme, m.flexor carpi ulnaris tendonu
Insertio: Elin ulnar tarafındaki deri Beşinci parmağın proximal phalanksının basisi
Sinir: N.ulnaris N.Ulnaris
Fonksiyon: Elin ulnar tarafındaki deriyi kırıştırır Beşinci parmağa abduction
7. M.flexor digiti minimi brevis 8. M.opponens digiti minimi
Genel: Abductor kasa paralel seyreder. Abductor kasın altında seyreder.
Origo: Hamulus ossis hamati ve retinaculum flexorum
Hamulus ossis hamati ve retinaculumflexorum
Insertio: Beşinci parmağın proximalphalanxının basisinin mediali
Beşinci metacarpal kemiğin medial tarafı
Sinir: N.ulnaris N.Ulnaris
Fonksiyon: Beşinci parmağın proximalphalanxına flexion
Beşinci parmağa opozisyon. Avuç içini derinleştirir.
14.12.2018
25
Elin derin grup kasları 9. Mm.lumbricales
Genel: Dört tanedir ve çift sinir (n.medianus+n.ulnaris) innervasyonu olan kaslardır,Kemik bağlantısı olmayan iskelet kaslarıdır.
Origo: M.flexor digitorum profundusuntendonlarının lateral tarafı
Insertio: 2-5. parmakların aponeurosisdorsalislerinin lateral kenarları
Sinir: M.lumbricales I veII. N.medianusm.lumbricales III veIV ise n.ulnaris
Fonksiyon: 2-5.parmakların phalanxproximalislerine metacarpophalangealeklemlerde flexion , phalanx media ve phalanxdistalislere interphalangeal eklemlerde extension
10. Mm.interossei dorsales
Genel: Dört tanedir (bipennat kaslardandır.)
Origo: Bulunduğu yerdeki metacarpal kemiklerin birbirlerine bakan komşu yüzleri
Insertio: 1.kas işaret parmağının, 2.kas orta parmağın proksimal falankslarınınbasislerinin lateral tarafına 3.kas orta parmağın proksimal falanksının medial tarafına 4.kas ise yüzük parmağının proksimal falanksının basisinin medial tarafına
Sinir: N.ulnaris
Fonksiyon: Orta parmaktan geçen vertikal eksene göre II-III-IV. Parmaklara abduction. Aynı zamanda proksimal falankslara art.metacarpophalangea da flexion medial ve distal phalanxlara art.interphalangea da extension yaptırırlar.
11. Mm.interossei palmares
Genel: Üç tanedir (unipennat kaslarındandır.)
Origo: 1.kas II.metacarpal kemiğin basisininmedial tarafından 2. ve 3. kas ise IV. Ve V. Metacarpal kemiklerin lateral tarafı
Insertio: 1.kas işaret parmağının proksimalfalanksının basisinin medial tarafına 2. ve 3. kas sırasıyla yüzük ve küçük parmağın lateraltaraflarına
Sinir: N.ulnaris (derin dalları)
Fonksiyon: Orta parmaktan geçen vertikaleksene göre art.metacarpophalangea da 2,3 ve 4. parmaklara adduction. Aynı zamanda proksimal falankslara art.metacarpophalangeada flexion orta ve distal falankslaraart.interphalangea larda extension yaptırırlar.
14.12.2018
26
El parmaklarındaki flexor tendonların kemikten uzaklaşmasını önleyen, amaca uygun hareketlerin yapılmasını sağlayan ve synovial kılıfı destekleyen 8 fibrotik askı sistemi vardır.Bu yapılar; Annular= A ve Cruciform= C ), olarak iki tiptir. 5 tane Annular ( A1-A5 ) , 3 tane de Cruciate ( C1-C3 ) flexor pulley vardır. Başparmakta (A1-A2-C1) olmak üzere 3 adettir ( Bazı kaynaklar bu sayıları farklı da verebilir).Proksimalden distale doğru bu sekiz pulley’in yerleşimi • A1: Art. Metacarpophalangealis’te (MP Joint)• A2: Phalanx proximalis’in basis’ine yakın• C1: Phalanx proximalis’in caput’una yakın• A3: Art. İnterphalangea proximalis’te (PIP Joint)• C2: Phalanx medialis’in basis’ine yakın, art. İnterphalangea proximalis’in biraz
aşşağısında• A4: Phalanx medialis ortalarında• C3: Phalanx medialis’in distal’inde• A5: Art. İnterphalangea distal’inde bulunur (DIP Joint)
Annular pulley’ler; daha kalın, sağlam ve geniş fibröz yapılardır. Parmağın flexionusırasında tendonun geşemesini ve kaymasını önler. Bunlardan en önemlisi A2 ve A4 bantlarıdır.Cruciate pulley’ler ise daha incedir ve fleksiyon hareketinin daha rahat yapılanasını sağlarlar. Pulley sistemnin yerini bilmek El cerrahisi için önemlidir. Bunların hasarları mutlaka tamir edilmelidir.
GLUTEAL BÖLGE KASLARI1.M. Gluteus maximus
Genel : Uyluğun en güçlü extansor kasıdır.Origo : Ilium’un dış yüzü, linea glutea posterior’un arkası, sacrum ,coccyx, lig. Sacrotuberale.Insertio : Tractus iliotibialis , tuberositas gluteaSinir : N. Gluteus inferior (L5 S1-2)Fonksiyon :Uyluğa extension,supination.
Sırt kasları ile birlikte pelvis’i arkaya çekerek gövdenin doğrulmasına yardım eder. Ayağa kalkma , dağ ve merdivene tırmanma haraketlerinde etkilidir.
Çift taraflı felç olursa hasta bu haraketleriyapamaz.
Fascia lata’ya yapışan lifleri femur’u tibiaüzerine tespit eder bacağın doğrulmasına yardım eder ve m. quadriceps femoris felcinde diz eklemlerinin bükülmesine engel olur.
14.12.2018
27
2.M. Gluteus medius
Genel : Uyluğun en güçlü abductor kasıdır.Origo : Ilium’un dış yüzü,crista illica-linea glutea posterior ve anterior arasındaInsertio : Trochanter majör’ün dış yüzüSinir : N. Gluteus superior (L5 S1)Fonksiyon :Uyluğa abduction ve iç rotasyon,yürürken pelvisiyere basan ayak tarafına çeker.
3.M. Gluteus minimus
Genel : Uyluğun abductor kasıOrigo : Ilium’un dış yüzü,linea glutea anterior ile inferiorarasıInsertio : Trochanter majör’ün tepesiSinir : N. Gluteus superior (L5 S1)Fonksiyon :Uyluğa abduction ve iç rotasyon,yürürkenpelvisi yere basan ayak tarafına çeker.
KLİNİK BAĞLANTI VE YORUM
+Yerden kaldırılan ayak tarafının pelvisini, karşı taraftaki m. gluteus medius ve minumus destekler ve seviyesini korur yani yürürken pelvisi yere basan ayak tarafına geçer.+M. gluteus medius ve m.gluteus minimus felcindeuyluk abductionu zayıflar ve yürüme şekli ördek yürüyüşüne bezer.+Sağ gluteal kaslarda felç varsa hasta ayakta dururken sol ayağını kaldıracak olursa gövde sola eğilir.Çünkü sağ taraftaki kaslar sol tarafı ,sol taraftakiler ise sağ tarafı destekler.Felç durumunda bunu yapamaz ve hastalar yürürken pelvis ,desteksiz olan tarafa doğru yani öne atılan bacak (sol) tarafına egilir.Buna" Trendelenburgsendromu" veya semptomu veya işareti denir.+Kisaca hasta ayakta iken arka taraftan pelvise bakılır ve hastalardan ayaklar sıra ile kaldırılmasi söylenir ve pelviste hangi tarafa egim varsa lezyon karşı tarafa
UYLUĞUN DIŞ ROTATOR KASLARI
4.M. Piriformis
Genel : Uyluğun dış rotator kaslarındandır.Anahtar kastır (Key muscle); bu bölgedeki
açıklıktır , damarlar bu kasa göre tarif edilir.Armut şeklindedir.
Origo : Sacrum ön yüzüInsertio : Trochanter majör’ün tepesiSinir : Sacral plexus (S1-2)Fonksiyon : Uyluğun dış rotasyon (supination), abductionPiriformis sendromu (siyatik): Kasın alt tarafından çıkan n. İsciadius’a bası sonucu sinirin irrite olmasıyla glutealbölgede veya ilgili alanlarda ağrı hissedilmesidir.
5.M. Gemellus superior
Genel : Uyluğun dış rotator kaslarındandır.Origo : Spina ischiadicaInsertio : Fossa trochantericaSinir : N.obturatorius internus (Sacral plex. L5S1)Fonksiyon : Uyluğun dış rotasyon (supination)
6.M. Gemellus inferior
Genel : Uyluğun dış rotator kaslarındandır.Origo : Tuber ischiadicumInsertio : Fossa trochantericaSinir : N.quadratus femoris (Sacral plex. L5S1)Fonksiyon : Uyluğun dış rotasyon (supination)
14.12.2018
28
7.M. Obturatorius internus
Genel : Uyluğun dış rotator kaslarındandır.Origo :Membrana obturatoria’nın pelvik yüzü ve membran cevresi kemik yapıInsertio : Fossa trochantericaSinir : N.obturatorius internus (Sacral plex. L5S1)Fonksiyon : Uyluğun dış rotasyon (supination)
8.M. Quadratus femoris
Genel : Uyluğun dörtgen şeklinde dış rotatorkasıdır.Origo : Tuber ischiadicumInsertio : Crista intertrochantericaSinir : N.quadratus femoris (Sacral plex. L5S1)Fonksiyon : Uyluğun dış rotasyon (supination)
9.M. Obturatorius externus
Genel : uyluğun dış ratator kaslarındandır, (*Dikkat sinir innervasyonu farklıdır –lumbal plexus)Origo : Ramus inferior pubis ve membranaobturatoria ‘ nın dış yüzüInsertio : fossa trochantericaSinir : N. ObturatoriusFonksiyon : Uyluğa dış rotasyon (supination), kalça eklemine destek
UYLUK ARKA VE LATERAL BÖLGE KASLARI
1.M. Tensor fascia lata
Genel : Uyluğun lateral tarafından bulunur. Kas lifleri çok kısa , fascia kısmı uzunOrigo : Spina iliaca anterior superior , cristailiacaInsertio : Tractus iliotibialisSinir : N. Gluteus superior ( L4-5)Fonksiyon : Uyluğun flexion ‘ una , pronation ‘ una ve abducation ‘ una yardım eder
N. Femoralis felcinde uyluğa bir miktar fleksiyon yaptırabilir
Tractus iliotibialis’ i gererek bacağın extension’una yardım eder ve diz eklemini tespit eder
14.12.2018
29
2.M. Biceps femoris
Genel : - Ischiocrual ya da Hamstring kaslardandır.- Çift sinir innervasyonlu bir kas ( n.
Tibialis + n. Fibularis communis )Origo : Caput longum ; tuber ischiadicum , çaput breve ; labium laterale linea asperaInsertio : Caput fibulaSinir : Caput longum ; n.tibialis (L5,S1-2), çaput breve; n. Fibularis communis (L5 S1-2)Fonksiyon : Uyluğa extension , bacağa flexion , bacak flexionda iken supination yaptırır
- M. Semitendinosus ve m. Semimembranosus ile birlikte uyluk sabit kalırsa pelvis ‘ i femur ‘ a tespit ederler ve gövdenin doğrulmasına yardım ederler.
3.M. Semitendinosus
Genel : - Hamstring kaslardandır- Pes anserinus yapısına katılır
Origo : Tuber ischiadicum.Insertio : Pes ansreinus ve bunun aracılığı ile tuberositas tibia’nınmedial tarafı , fascia cruris.Sinir : N. Tibialis(L5, S1-2) Fonksiyon : Uyluğa extension , bacağa flexion ve flexionda iken pronation yaptırır
4.M. SemimembranosusGenel : - Hamstring kaslardandır
Origo : Tuber ischiadicum.Insertio : Tibia ‘nın medial kondiliSinir : N. Tibialis(L5, S1-2) Fonksiyon : Uyluğa extension , bacağa flexion ve flexionda iken pronation yaptırır
UYLUK ÖN BÖLGE KASLARI
1.M. İliopsoas
Genel : - M. İliacus ile m. Psoas majör (+minör) oluşturur.- M. Psoas minör her zaman olmayabilir.- M. Uyluğunun en güçlü fleksör kasıdır.
Origo: M. Psoas majör : L 1-3 vertebra proc spinosus ‘ u M. İliacus : fossa ilica sacrumM. Psoas minör T12 –L1 vertebra corpus ‘ u
Insertio : Trochanter minör ( ortak tendon ile ) ( psoas minör eminentia iliopectinea ‘ ya )Sinir : N. Femoris + plexus lumbalis (L1,2,3) Fonksiyon : Uyluğa ; flexion.
2.M. Sartorius
Genel : - Terzi kası- Hem uyluğa hemde bacağa flexion
yaptıran vücudun en uzun kasıdır.Origo: Spina iliaca anterior superior.Insertio : Pes anserinus aracılığı ile tuberositastibia, fascia cruris.Sinir : N. Femoralis (L2,3)Fonksiyon : Uyğula ; flexion , supination , abduction. Bacağa ; flexion ve flexionda iken pronation
14.12.2018
30
3.M. Quadriceps femoris
Genel : Uyluğun dört başlı kasıdır.Sonlanış tendonuna lig. Patella adı verilir. Bu
tendondan patella reflexi alınır.Origo: - M. Rectus femoris ; spina iliaca anteriorinferior,
- Vastus lateralis ; labium laterale lineaaspera,
- Vastus medialis ; labium mediale lineaaspera,
- Vastus intermedius ; femur’ un ön yüzü.Insertio : Tuberositas tibia ( lig. Patella adı ile)Sinir : N. Femoralis ( L2,3,4)Fonksiyon : Bacağa extensiyon , rectus parçası uyluğa flexion
Dizlerin doğrultulmasında ve ayağa kalkmada etkindir.
4.M. Articularis genus
Origo: Femurun ön yüzünün alt kısmıInsertio : Diz eklemi kapsülü Sinir : N. FemoralisFonksiyon : Bacağın extensionu esnasında synovial membranı yukarı çeker.
UYLUK MEDİAL BÖLGE KASLARI1.M. Gracilis
Genel : Gracilis=Narin anlamındadır. Pes anserinusyapısına katılır.Origo: Ramus inferior pubis ‘ in ön yüzü.Insertio : Pes anserinus aracılığı ile tuberositas tibia ‘nınmediali, fascia cruris.Sinir : N. Obturatorius (L2-3)Fonksiyon : Uyluğa flexion, adducation , Bacağa flexionpronation.
2.M. Pectineus
Genel : Çift sinir innervasyonluOrigo: Pectenossis pubis, tuberculum pubicam, pubis ‘in ön yüzü.Insertio : Femur ‘ dalinea pectineaSinir : N. Femoralis(L2-3) – n. Obturatorius.Fonksiyon : Uyluğa ; flexion, adduction
14.12.2018
31
3.M. Adductor longus
Genel : Trigonum femorale’nin medial duvarında yer alır.Origo: Tuberculum ve crista pubicum.Insertio : Labium mediale linea aspera ‘nin orta kısmıSinir : N. Obturatorius(L2-4)Fonksiyon : Uyluğa ; adduction, flexion
4.M. Adductor brevis
Genel : M. Adducator longus’un altındaOrigo: Corpus pubis ve ramus inferior pubisInsertio : Labium mediale linea aspera üst kısmı, lneapectineaSinir : N. Obturatorius(L2-4) Fonksiyon : Uyluğa adduction, flexion
5.M. Adductor magnus
Genel : - Çift sinir innerve eder ( n. Obturatorius + n. Tibialis)
- Uyluğun en güçlü adductor kasıdırOrigo: Ramus ischiopusbis, tuber ischiadicum.Insertio : Ön lifleri labium mediale linea aspera , lifleri epicondylus medialis üst kısmı.Sinir : Ön kısmı n. Obturatorius ( L2-4) ,arka kısmı n. Tibialis (L4).Fonksiyon : Uyluğa adduction, arka lifleri uyluğa extension ön lifleri ise uyluğa flexion yaptırır.
KLİNİK BAĞLANTI VE YORUM
+V. saphena magna;çoğu bacakta olmak üzere 10-20 adet kapakcık içerir.By-pass ameliyatlarında kullanılan bu ven,kapakcıkları kan akımını engellememesi için ters olarak dikilir.+Bazı kliniklerde eski kullanım olarak a. femoralis ve devamına ,a. femoralis superficialis denilmektedir.+A. femoralis, iz düşümü lig. inguinale' nin orta noktası ile condylus medialis femoris'i birleştiren çizgi.+A. femoralis, angiografi amacı ile kateter takmada veya kan almak için damar yolu olarak kullanılabilir.Bu durumda, lig. inguinale'nin orta alt tarafında damarın nabzı alınarak damar bulunur ve orta parmak ile işaret parmağı arasında damar sabitlenerek iğne deri, deri altı geçirtilerek ilerletilir.Arter pulsasyonu hissedilir ve artere girilir.
14.12.2018
32
BACAK ÖN BÖLGE KASLARI1. M. Tibialis AnteriorGenel:• Ayağın en güçlü eksantör kasıdır.• Ayağın kubbesini(arcus longitudinalis medialis'i)
destekleyen en önemli kaslardan biridir.Origo: Tibia'nın üst-dış yüzü, membrana interosseaInsertio: Os cuneiforme medialeile I. metatarsalkemiğin basis'iSinir: N. fibularis(peroneus) profundusFonksiyon: Ayağa extension(dorsal flexion), inversion(supination)• Ayakta dururken çalışmaz.• Kasın fonksiyonunun kaybında "düşük ayak(foot-
drop)" olur.• Karda yürümek için kullanılan palet ayakkabılar, bu
kas ve peroneal kaslarda gerginlik sonucu ağrıya yol açabilir. Bu duruma "snow leg" denir.
2. M. Extensor Hallucis Longus
Genel: Üst tarafta, m.extensor digitorum longus ve m.tibialis anteriortarafından örtülmüş ince bir kastır.
Origo: Fibula orta ön yüzü, membranainterossea
Insertio: Başparmağın distal falanksınınbasis'i
Sinir: N. fibularis profundus
Fonksiyon: Başparmağa extension, Ayağa extension, inversiyon(supination) ve, adduction
3. M.Extensor Digitorum Longus
Genel: 4 tendona ayrılır.
Origo: Tibia'nın lateral kondili, caput fibula, membranainterossea
Insertio: 2-5. Parmakların medialve distal falanksların dorsalaponerosis'e
Sinir: N. fibularis profundus
Fonksiyon: 2-5. Parmaklara extension, ayağa extension, eversion ve abduction
14.12.2018
33
4. M. Peroneus (fibularis) Tertius
Genel: M. extensor digitorumlongus'un bir parçasıdır.
Origo: Fibula 1/3 alt kısmının ön yüzü, membranainterossea
Insertio: 5. metatarsalkemiğin basis'i
Sinir: N. fibularis profundus
Fonksiyon: Ayağa extension, eversion(pronation)
BACAK LATERAL BÖLGE KASLARI
1. M. Peroneus (fibularis) LongusGenel: Malleolus lateralis'in arkasından geçer.• Arcus longitudinalis lateralis'ive
arcus transversus'unu destekler.Origo: Fibula'nın 2/3 üst kısmı, caputfibula, tibia'nın conylus lateralis'iInsertio: Os cuneiforme mediale, 1. metatarsal kemiğin basis'iSinir: N. fibularis(peroneus) superficialisFonksiyon: Ayağa flesion, eversiyon, abduction Insersiyo sabit kalırsa m. peroneus brevis ile tek ayak üzerinde durmada etkin
2. M. Peroneus (fibularis) BrevisGenel: M.peroneus longus'un ön kısmında görülür, malleoluslateralis'in arkasından geçer.• Lateral arkı destekler,• Transvers arkı desteklemez.Origo: Fibula'nın 2/3 alt kısmının dış yüzü, septum intermusculareInsertio: 5. meratarsal kemiğin basis'indeki tuberositas ossismetatarsalis quintiSinir: N. fibularis(peroneus) superficialisFonksiyon: Ayağa flexion, eversiyon(pronation),abduction
14.12.2018
34
BACAK ARKA BÖLGE KASLARIYÜZEYEL GRUP KASLARIM. Triceps SuraeGenel:• M. gastrocnemius ve m. soleus olmak üzere iki
kastan oluşur ve baldır kabartısını yapar.• Bu kaslar gövde ağırlığını kaldırıp ayak ucuna
basmamızı sağlar, Vücudun dik durması, dans etme, yürüme ve ayak parmakları üzerinde kalkma gibi hareketlerde vücut ağırlığa karşı topuğu kaldırırlar.
• Siniri N. tibialis'tir. N. tibialis'in felcinde, ekstensör kasların hakimiyeti nedeniyle ayak ucu yukarı kalkar ve ayak parmakları flexionyapamaz.
• M. triceps surae ayağın en kuvvetli supinator ve flexor kasıdır.
• Ortak tendonuna Aschill tendonu denir. Bu tendon vücudumuzun en güçlü tendonudur.
• M. gluteus maximus-m. Quadriceps femoris- m. triceps surae ayakta durmayı ve yürümeyi sağlayan en önemli kaslardır.
• Bacak kasları koşu sırasında yürüyüşten daha fazla güç ve enerji harcarlar. Koşuda m. soleus, m. gastrocnemius, m.quadriceps femoris ve ischiocrural kaslarda kasılma fazladır.
1. M. GastrocnemiusGenel: Lateral ve medial olmak züzere iki başı vardır.Origo: Femur'un condylus lateralis ve medialis'iInsertio: Tuber calcaneiSinir: N. tibialisFonksiyon: Ayağa flexion, inversiyon(supination), bacağa hafif flexion• Yürüme koşma ve zıplama hareketlerinde
rolü vardır. Bunu ayağın ön parçasını flesiondurumuna getirip arka parçasını yukarı kaldırarak yapar.
• M. gastorcnemius, beslenmesini tek bir kaynaktan sağlayan nadir kaslardan birisidir. A. poplitea'dan gelen a.suralis'lerbesler. Bu arterler end arterler olduğu için hiç anastomoz yapmazlar.
2. M. Soleus
Genel: M. gastrocnemius'underininde bulunur.
Origo: Caput fibuale, lineamusculi solei
Insertio: Tuber calcanei
Sinir: N. tibialis
Fonksiyon: Ayağa flexion, inversiyon(supination)
• Ayakta dururken bacağı ayağın üzerine tespit eder ve sürekli olarak aktiftir.
14.12.2018
35
3. M. Plantaris
Genel: Her zaman bulunmaz. Uzun bir tendonu vardır ve tendon transferinde kullanılır.
Origo: Femur'un lateralepikondili
Insertio: Tuber calcanei
Sinir: N. tibialis
Fonksiyon: Ayağa flexion, inversiyon(supination)
BACAĞIN ARKA BÖLGESİ DERİN GRUP KASLAR
4. M. PopliteusGenel:• Diz kilidini çözen kas• Diz kilitlenmelerinde, femur üzerinde tibiayı içe
doğru döndürerek kilidi çözerOrigo: Femur'un lateral epikondiliInsertio: Tibia üst-arka yüzüSinir: N. tibialisFonksiyon: Diz eklemine flexion,• Dış menisküs'ünden başlayan lifleri, diz eklemi
flexion'unun başlangıcında ve tibia'nın dışa rotasyonu sırasında menisküs'ü arkaya doğru çekerek sıkışmasını önler.
14.12.2018
36
5. M. Flexor Hallucis LongusGenel: Ayak kubbesini(arcus longitudinalismedialis'i) kısmen destekler.Origo: Fibula gövdesinin arka yüzünün 2/3 alt kısmı, membrana interosseaInsertio: Talus'un arka yüzünden, surentaculum tali'nin plantar yüzündeki "sulcus tendinis musculus flexoris hallucislongus" adlı oluktan m. flexor digitorumlongus tendonu altından geçerek, başparmağın distal falanksının basis'ineyapışır.Sinir: N. tibialisFonksiyon: Ayak başparmağına flexion, ayağa flexion ve inversiyon,• Adım atma, koşma ve yürümede gövdeyi
öne doğru iten, başlatıcı ve itici bir kastır.• Felcinde başparmak yukarı çekiliri yürüme
ve ayakkabı giymekte zorluk çekilir.
6. M. Flexor Digitorum LongusGenel: Hiatus tendineus'tan dört tane tendon halinde geçer.Origo: Tibia'nın arka yüzü ortalarıInsertio: 2-5 parmağın distalfalanks'larının basis'iSinir: N.tibialisFonksiyon: 2-5. Parmağa ve ayağa flexion. Ayağa bir miktar inversiyon.• Yürüme ve koşma sırasında
gövdenin öne itilmesine yardım eder.
7. M. Tibialis Posteior
Genel: En derinde bulunan ve arcuslongitudşnalis medialis'i destekler.
Origo: Tibia-fibula arka yüzü üst kısmı, membrana interossea
Insertio: Tuberositas ossis navicularis, os cuneiforme, 2-4. Metatarsalkemiklerin basis'i
Sinir: N. tibialis
Fonksiyon: Ayak inversiyon ve bir miktar da flexion
• Tek ayak üzerinde durmada etkin
14.12.2018
37
AYAĞIN İNSTRİNSİK KASLARI
Ayak Sırtındaki Kaslar (Dorsal Yüz)Bu kaslar ayak parmaklarına extansiyon yaptırırlar.
İki tanedirler;1. M. extensor digitorumbrevisORİGO: Retinaculumextensorum inferius, calcaneus’un dorsal ve lateralyüzü.INSERTİO: 2-4. parmaklara giden üç tendon şeklinde m.extensor digitorum longustendonları.SİNİR: N. Fibularis (peroneus) profundus.FONKSİYON: 2-4. parmaklara ekstaniyon.
14.12.2018
38
2. M. Extensor hallucisbrevis
ORİGO: Calcaneus’undorsal yüzü.
INSERTİO: Başparmak proksimal falanksınınbasis’i.
SİNİR: N. Fibularis(peroneus)
FONKSİYON: Başparmağa ekstansiyon.
Ayak Tabanı KaslarıAyak tabanındaki intrinsic kaslar apeneurosus plantaris altında dört tabaka olarak bulunur. Ayak tabanı kasları, ayak kubbesini pasif olarak destekler.
Birinci Tabaka Kasları
1. M. Abductor Hallucis
GENEL: Ayağın medial kenarında bulunur. Kabarıntısına ‘eminentiamedialis’ denir.
ORİG0: Tuber calcanei’nin processusmedialis’i ve aponeurosis plantaris.
INSERTİO: Başparmağın proximalphalanax’ının basis’i.
SİNİR: N.plantaris medialis.
FONKSİYON: Başparmağa abduction.
-Arcus longitudinalis medialis’i pasif olarak destekler.
2. M. Flexor digitorum Brevis
GENEL: Sonlanışından hemen önce ikiye ayrılırlar(hiatustendineus) ve içinde m. flexordigitorum longus’un tendonlarıgeçer.
ORİGO: Tuber calcanei’ninprocessus medialis’i ve aponeurosis plantaris.
INSERTİO: 2-5. parmakların mediaşl phalanx’ı.
SİNİR: N.plantaris medialis.
FONKSİYON: 2-5. parmaklara flexion.
-Arcus longitudinalis medialis ve lateralis’i pasif olarak destekler.
3. M. Abductor Digiti Minimi
GENEL: Ayağın lateral kenarı boyunca uzanır.
ORİGO: Tuber calcanei’ninproc. medialis ve lateralis’i, aponeurosis plantaris.
INSERTİO: 5. parmağın proksimal falanksının basis’i.
SİNİR: N. plantaris lateralis.
FONKSİYON: 5. parmağa abduction.
-Arcus longitudinalislateralis’i pasif olarak destekler.
14.12.2018
39
İkinci Tabaka Kasları
4. M.Quadratus Plantae (M.flexorAccessorius)
GENEL: Birinci tabaka kasları ile arasında damar ve sinirler(v.a.n. plantaris lateralis) bulunur.
ORİGO: Tuber calcanei’nin proc. medialis ve lateralis’i lig. plantarelongum’dan iki baş halinde başlar.
INSERTİO: M. flexsor digitorum longustendonunun dış kenarına tutunur.
SİNİR: N. plantaris lateralis.
FONKSİYON: 2-5. parmaklarda flexion’ayardım
-M. flexsor digitorum longus tendonunuarkaya-dışa doğru çekerek bu kasın eğik çekme hareketini düzeltir. Böylece sagittal düzlemde düzgün hareket etmesini sağlar.
5. Mm.Lumbricales
GENEL: Solucan şeklinde 4 tanekastır.
-Çift sinir innervasyonu olan kastır.
ORİGO: M. flexor digitorumlongus’un tendonlarından.
INSERTİO: 2-5. parmakların proksimal falankslarının basis’i ve dorsal aponöroz.
SİNİR: 1.si n. plantaris medialis, 2-4. n.plantaris lateralis.
FONKSİYON: Art. metatarsophalengea’dan flexion, art.interphalengea’lardaekstraksiyon yaptırır.
-Yürüme ve koşmada 2-5. parmakların bükülmesini önleyen diğer kaslara yardım eder.
Üçüncü Tabaka Kasları6. M. Flexor Hallucis BrevisGENEL: -ORİGO: Os cuboideum, os cuneiformelaterale.INSERTİO:Başparmak proksimal falanks basis’i.SİNİR: N. plantaris medialis.FONKSİYON: Başparmağa flexion.- Arcus longitudinalis medialis’i pasif olarak destekler.
7. M. Adductor HallucisGENEL: İki başı vardır; caput obliquum, caputtransversum.ORİGO: Caput obliquum, 2-4. osmetatarsophalengeal eklem kapsülleri.INSERTİO:Başparmak proksimal falanksının basis’i.SİNİR: N. plantaris lateralis.FONKSİYON: Başparmağa adduction.- Arcus transversus pedis’i pasif olarak destekler.
8. M. Flexor Digiti Minimi Brevis
GENEL: -
ORİGO: 5. metatarsal kemiğin basis’i ve lig. plantare longum.
INSERTİO: 5. parmakta proksimal falanksın basis’i.
SİNİR: N. plantaris lateralis.
FONKSİYON: Küçük parmağa flexion yaptırır.
9. M. Opponens Digiti Minimi
GENEL: Her zaman olmayabilir.
-M.flexor digiti minimi brevis’inderin lifleridir.
ORİGO: Lig. plantare longum.
INSERTİO: 5. parmakta proksimal falanksın basis’i ve tuberculum os metatarsalequinti.
SİNİR: N. plantaris lateralis.
FONKSİYON: 5. parmağı diğer parmaklara yaklaştırır (opozisyon).
14.12.2018
40
Dördüncü Tabaka Kasları
10. Mm. İnterossei Dorsales
GENEL: Dört tanedir.
ORİGO: Her kas iki metatarsalkemiğin komşu yüzlerine.
INSERTİO: 2-4. parmakların proksimal falanksları.
-2. parmakta medial ve lateral tarafı, 3 ve 4. parmaklarda ise lateraltarafına.
SİNİR: N. plantaris lateralis.
FONKSİYON: 2-4. parmaklara abduction, proximal phalanax’laraflexion, diğerlerine extensiyon.
-bu görevini m.lumbricalis’ler ile birlikte; metatarsofalengeal eklemde flexion; proksimal interfalengealeklemlerde ekstansiyon.
11. Mm. İnterossei Plantares
GENEL: Üç tanedir.
ORİGO: 3-5. metatarsalkemiklerin basis’inin medialtarafı.
INSERTİO: 3-5. parmakların proksimal falankslarının basis’ininmedial taraflarına ve dorsalaponöroz’a.
SİNİR: N. plantaris lateralis.
FONKSİYON: 3-5. parmaklara adduction, proximal phalanx’laraflexion, diğerlerine extensiyon.
-Bu görevini m. lumbricalis’ler ile birlikte; metatarsofalengealeklemde flexion; proksimalinterfalengeal eklemlerde ekstansiyon.
KLİNİK BAĞLANTI VE YORUM
Sual Arterler, ‘’end arterler’’ olduklarından klinik açıdan önemlidirler.A. tibialis posterior ‘un nabzı aschill tendonunun medial kenar ile malleolus medialis’in arasından alınır.A. dorsalis pedis’in nabzı ,ayak bileğinde 1 ve 2 metatarsal kemikler
arasından alınır.V. Saphena magna,V. saphena pavra: Deri altında, yüzeysel fascia içinde
bulunurlar. Varis bu venlerde sık olarak görülür.V. Saphea magna klinik olarak oldukça önemli bir vendir. Malleolus
medialis’ in önünde yapılan bir cilt insizyonu (saphen cutdown) ile bulunarak ilaç, kan ve elektrolit transfüzyonları yapılabilir. Ayrıca bypass larda kullanılır. Bu ven n.saphenus ile yakın komşuluk yapar.
N. İschiadicus: Daha çok pelvis kırıkları, kalça eklemi çıkıkları ve uygun yapılmayan intramusculer (IM) enjeksiyonlarda yaralanır.N. İschiadicus ‘un duyu dağılım alanı boyunca duyulan ağrıya siyatik adi verilir. Ağrı; uyluğun arka yüzü, arka ve dış tarafı ve ayağın dış kısmındadır.
N. Fibularis (peroneus) communis: En çok yaralanan sinirdir. Ayak extensiyonve pronation yapamaz ve plantar flexion ve inversiyonda kalır (pes equinovarus).
Islak ayakla kuru bir yere bastığımızda ayaklarımız iz bırakır.Ayak izlerinin iç tarafında açıklığı içe batan bi çentik görünür.
Bu çentiğin derinliği ayak kubbesinin yükseklik derecesini gösteriri. Ayak kubbesi alçak ise çentik düşük ve dardır (pes planus=düz taban); Kubbe yüksek ise çentik büyük ve derindir (pes cavus= yüksek taban).
Hallux valgus: Ayak baş parmaklarının lateral deviasyonu ile belirgin bir ayak deformitesidir (başparmak, ikinci parmağın üstüne biner).
Traje=iz düşümü=projeksiyon
A. Femoralis’i trajesi: Midinguinal noktadan epiconylus medialis’e çekilen çizgidir. Trşigonum femorale‘ de v. Femoralis’ in lateralinde rahatcabulunabilir.Bu nedenle sık olarak koroner anjiografilerde kullanılır.
V. Saphena magna’nın trajesi: Mallaolus medialis ‘in bir parmak önünde patella ‘nın dört parmak medialine çekilen çizgi,
14.12.2018
41
V. Saphena pavra ‘nın trajesi: Tendo calcanei’ nin lateral kenarı ile fossa poplitea orta noktasına çekilen çizgi
N. İschiadicus ‘un trajesi: Trochanter major-tuber ischiadicumarası ortasında fossa poplitea orta noktasına çekilen çizgi
N. Cutaneus femoris lateralis’ in trajesi: Spina iliaca anteriorsuperior’ dan caput fibula’ ya çekilen çizgi
KASLARIN ENLERİ
Vücudun en geniş kası: M.latissimus dorsi
Vücudun en uzun kası: M.sartorius
Vücudun en kalın kası: M.gluteus maximus
Vücudun en büyük kası: M.gracilis
Vücudun en kısa ve küçük kası: M.stapedius
YÜZ VE MİMİK KASLARI
KAFA DERİSİ KASLARI;M.EPİCRANİUSa)M.occipitofrontalisGenel;occipital kemikten kaşlara kadar
uzanır. Venter occipitalis ve venterfrontalis olmak üzere iki karınlıbirkastır. İki karın orta kısımda galeaaponeurotica ile birbirine bağlanmıştır.
Origo; venter occipatalis,linea nuchaesuprema’dan,venter frontalis galeaaponeurotica’dan
İnsertio;venter occipitalis galeaaponeurotica,venter frontalis alın derisi
Sinir;N.facialis n.auricularis post. Ve r. Temporalis
Fonksiyon;şaşırma,hayret ifadesi Occipital parça alın derisini gerer, kaşları
kaldırır.Frontal parça alında enine çizgileri
oluşturur.
b)M.temporoparietalis
Genel; çok fazla etkin bir kas değildir.
Origo; fascia temporalis
İnsertio; galea aponeurotica
Sinir; N.facialis
Fonksiyon; kafa derisini gerer.
14.12.2018
42
KULAK KEPÇESİ ÇEVRESİNDEKİ KASLARIM.auricularis
Genel; M.auricularis anterior
M.auricularis superior
M.auricularisposterior
Orio-insertio;fascia temporalis ile auriculakıkırdkları arasında uzanan bu kaslar insanda rudimenter durumdadır.
Sinir;N.facialis
Fonksiyon; hareket kabiliyetleri çok sınırlıdır.
GÖZ ÇEVRESİNDEKİ KASLAR 1.M. Orbicularis oculi
• Genel; üç parçası bulunur.pars palpebralis,parsorbitalis,pars lacrimalis gözün sfinkter kasıdır.
• Origo; pars orbitalis; lig. Parpebrale mediale ve margomedialis orbita (frontal+ maxilla) .
• Pars palpebralis; lig. Palpebrale mediale
• Pars lacrimalis;crista lacrimalis
• İnsertio; pars orbitalis; dairesel olarak başladığı yere tekrar gelir ve burada sonlanır.
• Pars palpebralis;lig. (raphe)palpebrale lateralis’ tesonlanır.
• Pars lacrimalis; saccus lacrimalis’i arkadan sararak lig. Palpebrale mediale’de sonlanır.
• Sinir;N. Facialis ,
• Fonksiyon; genel olarak gözü kapatır.
• Pars orbitalis ve palpebralis birlikte çalışırsa gözler sıkıca kapanır ayrıca kasları aşağı içe çeker. Zamanla göz etrafında kırışıklar yapar. Çocuklarda bu kırışıklığın görülmesi görme bozukluğunun belirtisidir.
• Pars lacrimalis, punctum lacrimalis’i açıp kapatarak göz yaşının emilmesini ve göz yaşı kesesinin boşalmasını sağlar.
2. M.depressor süpercilii
Genel;bu kas m. Corrugator supercilii,nin iç kısmında yer alır. ( M. Orbicularisoculinin bir parçası olarakta kabul edilir)
Origo;os frontale pars nasalis.
İnsertio;kaş derisi
Sinir;N. Facialis( r. Temporalis ,r. Zygomaticus)
Fonksiyon;alında enine (horizontal) kırışıklar oluşturur ve kaşların medial ucunu aşağı çeker. Hüzünlü ifade oluşturur.
3.M.corrugator supercilii
Origo; glabella, arcus superciliaris’lerin medial ucu
İnsertio;kaş derisi
Sinir;N.facialis (r. Temporalis, r. Zygomtaicum)
Fonksiyon;alında dikey (vertical) çizgiler oluşturur ve kaşların çatılmasını sağlar (kızgın,sinirli kişi)
Aşırı kasılmaları migreni tetikleyebilir.
14.12.2018
43
BURUN ÇEVRESİNDEKİ KASLAR1.M.procerus
Origo;os nasale,burun kıkırdakları
İnsertio;iki kaş arası (glabella)derisi
Sinir;N. Facialis(r. Buccalis)
Fonksiyon;kaşların medial ucunu aşağı çekerek burun sırtında ve alında enine çizgiler oluşturur.
2.M.nasalis (Pars transversa-pars alaris)
Origo;maxilla’da fossa incisiva’nın laterali
İnsertio;pars transversa dorsum nasi’ye pars alaris bunun kanatları
Sinir;N. Facialis
Fonksiyon;pars tranversa burun deliklerini daraltır. Pars alaris ; burun deliklerini genişletir.
3.M.depressor septi
Origo;fossa incisivum (maxilla)
İnsertio;cartilago septi nasi
Sinir;N. Facialis
Fonksiyon;burun deliklerini daraltır.
AĞIZ ÇEVRESİNDEKİ KASLAR
1.M.levator labii superioris
Origo;maxilla,mago infaorbitales
İnsertio;üst dudak derisi
Sinir;N. Facialis
Fonksiyon;üst dudağı yukarı çeker,nasolabial sulcusu yapar. Tiksinti veya bulantı ifadesi.
2-M.levator labii superioris alaeque nasi
Origo;Maxillanın proc. Frontalis’i
İnsertio;Üst dudak derisine,burun kanatlarına
Sinir; N.facialis
Fonksiyon;Lateralkısmı üst dudağı yukarı çeker,medial kısmın burun kanatlarını yukarı çekerek genişletir. Küçümseme ve aşağılama mimikleri.
3-M.levator anguli oris
Origo; fossa canine (maxilla)
İnsertio; commissura labiorum(angulus oris)
Sinir; N. Facialis
Fonksiyon; ağız köşesini medialeçeker,nasolabial sulcusu yapar
Tebessüm ve gülme,tiksinti veya bıkkınlıktaki mimik hareketlerin yardım eder.
14.12.2018
44
4-M.zygomaticus major
Origo;Os zygomaticum’un lateral yüzü,arcus zygomaticum
İnsertio;Commissura labiorum(angulus oris)
Sinir; N.facialis
Fonksiyon; Ağız köşesini dışa-yıkarı(arkaya- yukarı) çeker.
Tebessüm ve gülme
5-M.zygomaticus minor
Origo; os zygomaticum’un lateral yüzü,arcuszygomaticum
İnsertio; angulus oris,üstdudak derisi
Sinir; N.facialis
Fonksiyon; üst dudağı yukarı çeker. Tebessüm, küçümseme ve aşağılama gibi mimik hareketlerini yaptırır.
6-M.risorius
Origo; M. Masseter üzerindeki fasciamasseterica
inserio; commissura labiorum (=angulus oris)
Sinir; N.facialis
Fonksiyon; ağız köşesini dışa yukarı çeker(sırıtma=yalancı gülümseme veya gülümsme ,yüzünü ekşitmek)
7-M.depressor anguli oris
Origo; corpus mandibulae’daki linea obliqua
İnsertio; commissura labiorum (=angulus oris )
Sinir; N. facialis
Fonksiyon; Ağız köşesini aşağıya çeker,yüze üzüntülü ifade verir(somurtma, endişe)
8-M. Depressor labii inferior
Origo; basis mandibulae,for.mentale alt tarafı
İnsertio; alt dudak derisi
Sinir; N. Facialis
Fonksiyon; alt dudağı aşağı çeker ,yüze keder ve üzüntülü ifade verir.
14.12.2018
45
9-M.mentalis
Origo; mandibula’daki juga alveolaris,fossa incisivum
İnsertio; çene ucundaki deri
Sinir; N. Facialis (r. Marginalis mandibulae)
Fonksiyon; çene derisini gerer (sakal tıraşı) şüphe ifadesi
10-M.orbicularis oris
Genel; ağız etrafındaki kas lifleri bu kasa karışır,iki parçası vardır
Pars marginalis
Pars labialis
Origo; maxilla ,mandibula
İnsertio; dudak derisi,commissura labiorum(=angulusoris)
Sinir; N. Facialis(r.buccalis)
Fonksiyon; yüzeyel lifleri dudakları içe çeker,derin lifleri dudakları büzer(öpücük gönderme)
11-M.buccinator
Genel; ağız boşluğunu dıştan sınırlar.bu kasın üzerinde fascia bucco-pharyngea ve corpus adiposum buccae bulunur.bu kas ductus parotidea ile ile delinir.
Origo; maxilla ve mandibula’nınproc.alveolaris’ilig.pterygomandibularis,cristabuccinatoria
İnsertio; angulus oris (=commissuralabiorum)
Sinir; N.facialis(r.buccalis)
Fonksiyon; dudakları büzer,üfleme ve ıslık çalma hareketlerini yaptırır.
Yanağı dişlere doğru bastırarak gıdaları dişler arasına iter,
Nefesli çalgıları kullananlarda bu kas gelişmiştir.
12-M.platysma
Genel; yüzeysel boyun kası olarak ta kabul edilir.
İnsanlarda fazla fonksiyonel değildir.
Origo; M.pectoralis major ve m.deltoideus üzerindeki yüzeysel fascia
İnserio; mandibula’nın alt kenarı,yanakların alt kısmını örten deri,angulus mandibulae
Sinir; N.facialis
Fonksiyon; boyun gerginliğini korur.yaşlılıkta boyun kırışıklıklarına neden olur.
Ön kısmı mandibula’yıbiraz aşağıya çekebilir.
Korku,dehşet ve şaşırma anında alt dudak ve ağız köşesini de aşağı çeker.
KLİNİK BAĞLANTI VE YORUM
Yüz ve mimik kaslarının fonksiyon testi:- Kaşlarını kaldır: m. occipitofrontalis- Gözlerini kapa: m. orbicularis oculi- Dişlerini göster: m. levator anguli oris- Dudaklarını kapa: m. orbicularis oris- Yanaklarını şişir ve sonra üfle: m. buccinator- Dişlerini sık: (boyunda vertical kırışıklıklar var mı) m. platsyma
kontrol edilir.- V. Angularis’ in v. ophthalmica superior ile yaptığı anastomoz
nedeniyle sinus cavernosus ile de bağlantılıdır. Bu bağlantı klinik yönden önemlidir. Üst dudak ve buran yakınındaki sivilceleoynandığı zaman patojen sinüs cavernosus’a kadar gidebilir. Bu nedenle oynamak tehlikelidir.
- Kafa derisi flep olarak çok kullanıldığı için flep yapılacak yer ile alnacak kafa derisi damarlarının iyi bilinmesi gerekmektedir.
14.12.2018
46
ÇİĞNEME KASLARI1-M.temporalis
Genel; yelpaze şeklinde bir kastır.
Origo; linea temporalis inferior, fossa temporalis.
İnsertio; proc.coronoideus,mandibula’nınön kenarı
Sinir; N. Mandibularis (r.temporalisprofundus)
Fonksiyon; çift taraflı kasılması mandibula’yıkaldırır ve ağzı kapatır, tek taraflı kasılırsa mandibula’yı kendi tarafına çeker.arkadaki lifler caput mandibulae’yiarkaya çekerek alt çenenin retraksiyonunu sağlar.
2-M.masseter
Genel; pars superficalis ve pars profundaolmak üzere iki parçası vardır.çenenin en güçlü kasıdır.
Origo; arcus zygomaticus’un alt kenarı ve medial yüzü
İnsertio; tuberositas masseterica,angulusmandibula
Sinir;N.mandibularis(r.massetericus)
Folnksiyon; çift taraflı kasılırsa ağzı kapatır. Tek taraflı kasılırsa mandibula’yı kendi tarafına çeker.
Yüzeysel lifleri mandibulanın öne kaymasını önler.
Dişler sıkılırs kas palpe edilebilir.
3-M.pterygoideus medialis
Genel; dikdörtgen şeklindedir. Yüzeysel ve derin lifleri vardır.
Origo; yüzeyel başı;tuber maxilla’dan , derin başı; lamina pterygoideus lateralis’in iç yüzünden başalar.yukarıdan aşağı , arka ve laterale doğru seyreder.
İnsertio; angulus mandibulae’nin iç yüzündeki tuberositas pterygoidea
Sinir; N.mendubularis(r.pterygodeusmedialis)
Fonksiyon; çift taraflı kasılırsa mandibula’yıyukarı kaldırır ve ağzı kapatır.tek taraflı mandibula’yı kendi tarafına çeker M.pterygoideus lateralis ile mandibula’yıöne çeker.
4-M.pterygoideus lateralis
Genel; ağzı açan tek çiğneme kasıdır iki başlı çiğnme kasıdır. bu başları arasından n. Buccalis ve a. Maxillaris geçer.
Origo; caput superior; sfenoid kemiğin (ala major)facies inferior;lamina pterygoideuslaterali’in dış yüzü
İnsertio; iki baş birleşerek,collum mandibulaeve art. Temporomandibularis’in discusarticulari’ine yapışır.
Sinir; N.mandibularis
Fonksiyon; ağzı açar. Aynı taraf m.pterygoideus medialis ile birlikte çalışarak, karşı taraf condylusmandibulae’da oluşturduğu rotasyon hareketi ile çiğnme işlemini yaptırır. Çenenin sağa sola doğru hareket etmesini sağlayarak öğütme işlemini gerçekleştirir.
14.12.2018
47
BOYUN LATERAL BÖLGE KASIM.sternocleidomastoideusGenel;boyun lateral bölgesinde bulunur.başlangıca göre iki başlıdır.
Pars sternalisPars clavicularis
Origo; manubrium sterni, clavicula’nın medialkısmıİnsertio; proccessus mastoideusSinir; N.accessoriusFonksiyon; tek taraflı kasılırsa başı kendi tarafına eğer ve yüzü ve karşı tarafa baktırır.çift taraflı kasılırsa sırt kasları ile başı dik tutar ve baş arkaya,boyun ve çene ucu öne doğru gelir. İnsersiyosu sabit kalırsa toraksı yukarı çekerek inspirium’a yardım eder.Tortikolis=wryneck
HYOİD ÜSTÜ KASLARI(SUPRAHYOİD KASLAR)
1-M.digastricus
Genel;Çift sinir innervasyonludur.
Vanterior ve venterposterior olmak üzere iki karınlı kaslardandır.
Origo;Venter anterior,fossa digastrica,venterposterior,proc.mastoideus
İnsertio;Ön arka ve karın hyoid seviyesinde ara tendon ile birleşir. Bu ara tendonm.stylohyoideus’u delerek geçer ve bir fasciaaracılığıyla hyoid’in corpus’una tutunur.
Sinir;Venter ant. N. mandibularis. Venter post. N.facialis.
Fonksiyon;Venter anterior, mandibula’yı aşağı çekerek ağzın açılmasına yardım eder.
Venter posterior;hyoid’i yukarı çeker.
2-M.stylohyoideus
Genel; Bu kas m. Digastricus’un arka karnı deler.
Origo; Proccessus styloideus
İnsertio; Os hyoideum’un corpus’u
Sinir; N. facialis
Fonksiyon; Hyoid’i arkaya-yukarıya doğru çeker.
3-M.mylohyoideus
Genel; Ağız döşemesini yapar
Origo; Linea mylohyoidea
İnsertio; Raphe mylohyoidea ve hyoid corpus’u
Sinir; N.mandibularis
Fonksiyon; Hyoide’i yukarı çeker.
Ağız döşemsini yukarı kaldırarak dilin sert damağa dayanmasına yardım eder.
14.12.2018
48
4-M.geniohyoideus
Genel;M.mylohyoideus’un üst tarafında yer alır.
Origo; Spina musculi geniohyoideus
İnsertio;Hyoid corpus’u
Sinir;N.hypoglossus
Fonksiyon;Hyoid’i dolayısı ile larnyx’i öne yukarıya doğru çekerek yutkunmada larnyx’in ağzını pharynx’ten uzaklaştırır. Hyoidsabitken mandibulayı aşağıya çeker.
1- M.sternohyoideusGenel;Orta çizginin her iki tarafında ince bir şerit şeklinde görülür.Origo; Manubrium sterni’nin biraz arkasıİnsertio; Linea obliqua (cartilago thyroidea)Sinir; Ansa cervicalisFonksiyon;Cartilago thyroidea ve hyoid’i aşağı çeker.
2- M.sternothyroideusGenel;M.sternothyroideus’un arkasında uzanır.Origo; Manubrium sterni’nin biraz arkasıİnsertio; Linea obliqua (cartilago thyroidea)Sinir; Ansa cervicalisFonksiyon;Cartilago thyroidea ve hyoid’i aşağı çeker.
HYOİD ALTI KASLARI (İNFRAHYOİD KASLAR)3-M.thyrohyoideus
Genel;M. Sternothyroideus’un devamı gibidir.
Origo;Linea obliqua
İnsertio;Os hyoideum’un corpus’u ve cornumajus’u
Sinir;N.hypoglossus
Fonksiyon;Hyoid’i aşağı çeker. Hyoid sabitse larnynx’i yukarı çeker.
4-M.omohyoideus
Genel;İki karınlı kaslardandır ve ortada iki karın yassı bir tendon ile bağlanmıştır. Bu ara tendon’daclavicula ‘ya ve 1. costa’ya tutunur.
Origo;Venter inferior;incisura scapulae, ventersuperior; venter inferior’un bittiği yerdeki ara tendon’dan
İnsertio;Os hyoideum’un corpus’u ; cornu majus
Sinir;Ansa cervicalis
Fonksiyon;Hyoid’i aşağı çeker, boyun fascia’sınıgerer.
14.12.2018
49
BOYUN KÖKÜ (REGİO CERVICOTHORACICUM)PREVERTEBRAL KASLAR
1-M.longus capitis
Genel; vagina carotica arkasında yer alır.
Origo; vertebral’ların proccessustransversus’larının tuberculum anteriu’ları
İnsetio; tuberculum pharyngeum
Sinir; spinal sinirlerin ventral ramusları
Fonksiyon; başa fleksiyon (birazda rotasyon)
2-M.longus colli
Genel;Prevertebral kasların en uzun olanıdır.
Alt üst ucu sivri orta kısmı kalındır.
Aşağıdan yukarıya doğru seyreder
Üç parçası vardır; superior oblik, vertical, inferior oblik
Origo;C3-T3 vertebraların processus transversuslarıve corpusları
İnsertio;Superior oblik; atlas’ın ön tuberculi
Vertical;C2-4 vertebra’ların corpus’ları
İnferior oblik ;C5-6 proc. Transversus’ları
Sinir;C2-C6 spinal sinirlerin ventral ramusları
Fonksiyon;Çift taraflı çalışırsa boynu öne , tek taraflı çalışırsa aynı tarafa eğer İnferior oblik tek taraflı
çalışırsa boynu karşı tarafa çevirir.
3-M.rectus capitis anterior
Genel;Tepesi yukarıda tabanı aşağıda üçgen şeklindedir. M.longus capitisin derinindedir.
Origo;Atlas’ın massa lateralis’inin ön yüzü
İnsertio;Condylus occipitalisin ön kısmı
Sinir;Plexus cervicalis C1
Fonksiyon;Başa fleksiyon
4-M.rectus capitis letaralis
Origo;Bu kas ile m.rectus anterior arasında 1.cervical spinal sinirin r. Ventralis’iseyreder
Genel;Atlas’ın proccessus transversus’undan
İnsertio;Proccessus jugularis
Sinir;Plexus cervicalis C1
Fonksiyon;Başı çalıştığı tarafa( lateralfleksiyon) eğer.
14.12.2018
50
LATERAL VERTEBRAL KASLAR (SCALEN KASLAR)
1-M.scalenus anterior
Genel;Bu kas,boyunda önemli bir referans noktasıdır. Bu kasın üzerinde seyreden sinir n. Phrenicus ‘tur. Ayrıca ön tarafında ;a. Suprascapularis a.cervicalis superficialisv.jugularis interna ve v. Subclavia ile komşudur.
Arkada; a. Subclavia , plexus brachialisve cupula pelura ile komşudur.
İç yanda; a. Vertebralis ve truncussympaticus ile komşudur.
Origo; 3-6 cervical vertebra’ların proccessustransversus’larının ön tüberkülleri.
İnsertio; 1.costa
Sinir;C4-6spinal sinirlerin ventral ramusları
Fonksiyon; 1.costa’yı kaldırır, inspirasyon’ayardım eder. İnsersiyo’yu sabitken boynu çalıştığı tarafa eğer.
2-M.scalenus medius
Genel;Scalen kaslar içinde en uzun ve kalın olanıdır. N.thoracicus longus ve a.subclaviai ile komşudur.
Origo; C2-7 vertebra’ların proc. Transversuslarının arka tüberkülleri
İnsertio;1.costa ,sulcus a.subclavia’nın arka tarafında üst yüze
Sinir;C3-8spinal sinirlerin ventral ramusları
Fonksiyon;1.costa’nın yukarı çekilmesi ile inspirasyon’a yardımcı olur.İnsersiyonu sabitken boynu çalıştığı tarafa eğer ve bir miktar da karşı tarafa eğer ve bir miktar da akrşı tarafa çevirir.
3-M.scalenus posterior
Genel;Bulunmayabilir ya da m.scalenus medius ile birleşmiş olabilir
Origo;C4-6 vertebraların proc. Transveruslarının arka tüberküllerinin
İnsertio; 2.costanın dış yüzünü
Sinir;C6-8 spinal sinirlerin ön dalları
Fonksiyon; 2. costayı kaldırır ve inspirasyona yardım eder. İnsersiyonusabitken boynu çalıştığı tarafa doğru çeker.
14.12.2018
51
KLİNİK BAĞLANTI VE YORUM
+Prevertebral fascia ile buccopharyngeal fascia arasında kalan aralığa spatium retropharyngeum adı verilir. Bu aralık Aşağıda mediastinumposterius’a kadar uzanır. Bu nedenle bu aralıkta oluşan retropharyngealabselerin ve enfeksiyonları boyundan mediastinum posterius’a kadar yayılır.+Cervical plexus’un dalları m.sternocleidomastoideus’un arka kenarı orta kısmından çıkarak yüzeyleşir. Bu noktaya punctum nervosum(motor nokta) adı verilir.
+Vena jugularis externa trajesi: Gonion noktasından clavicula ortasına çekilen çizgi (zeki zeren çizgisi)+Vena jugularisinterna’nın trajesi:Lobulus auricula(kulak memesi ile clavicula’nın acromialucu arasında çekilen çizgi bu damarların iz düşümleri gösterir.+V.jugularis interna yaralanırsa içindeki negatif basınç nedeniyle hava embolisi oluşabilir.
+V.subclavia’ya intravenöz kateter yerleştirme: Hastalarında, Santral venöz basınç ölçümü, uzun süreli tedavilerde ilaç, sıvı ve besin verilmesinde gibi durumlarda başvurulan yoldur. En çok kullanılan venler; v. subclavia, v.jugularis interna ve externa, v. basilica, v.cephalica, v.femoralis’tir. Teknik olarak kateter takılacak tarafta clavicula’nın orta noktası ve incisura jugularis belirlenir. İğne clavicula’nın orta noktasının 1cm altında ve dışında deriye batırılır. İğne horizontal planda tutularak ucu incisura jugularis’e clavicula’nınarkasına doğru ilerletilir. İğne ucu clavicula’ya değerse geri çekilir ve biraz daha derine gidecek şekilde yönlendirilir. İğne ucu clavicula’nınsternal ucunu geçmemelidir.