Hasta ve Sağlık Çalışanı

Güvenliği Platformu

Prof. Dr. Serhat Ünal FRCP, FACP

Hacettepe Üniversitesi,Tıp Fakültesi

Hacettepe Üniversitesi 1 Kasım 2018, Ankara

Çok Tehlikeli

Tehlikeli

Az Tehlikeli

Hastane hizmetleri

Genel hekimlik uygulama faaliyetleri

Ambulansla hasta taşıma faaliyeti (hastane dışı)

• İşyeri hekimi

• İş Güvenliği Uzmanı-sektörel

• Sağlık Gözetimi

• İSG Eğitimleri

Ortam; Tehlike Sınıfı

İş Sağlığı ve Güvenliğine ilişkin İşyeri Tehlike Sınıfları Tebliği 2012, 2013, 2014, 28903; Değ. 18 Mart 2014, 28976.

İşyeri tehlike sınıflarının tespitinde, o işyerinde yapılan asıl iş dikkate alınır.

Sağlık Çalışanları

Hekim, hemşire, ezcacı, laboratuvar teknisyeni gibi sağlık hizmeti sunanlar ve muhasebe memurları, aşçılar, şoförler, temizlik işi yapanlar gibi idari ve destek hizmetlerinde bulunanları kapsar. WHO Fact Sheet #302. April 2006.

Sağlık ve sosyal bakım sektörü Avrupa da % 10’luk istihtam ile en büyük sektörlerden biridir.

Sektörde işgücünün % 77’sini kadınlar oluşturmaktadır. https://osha.europa.eu/en/publications/reports/current-and-emerging-occupational-safety-and-health-osh-issues-in-the-healthcare-sector-including-home-and-community-care Erişim 10.02.2015

Dünya 59.8 milyon sağlık çalışanı Yaklaşık üçte ikisi (39.5 milyon) sağlık hizmetleri sunanlar.

Üçte biri (19.8 milyon) idari ve destek hizmetlerinde çalışanlardır. WHO Fact Sheet #302. April 2006. 8th International Conference on Occupational Health for Healthcare Workers in Casablanca, Morocco, October 28-31, 2010.

Aileleri ile birlikte yaklaşık 3,7 milyon kişi risk altında...

Kaynak: Türkiye’de Sağlık Eğitimi ve Sağlık İnsangücü Durum Raporu, Yükseköğretim Kurulu, Sağlık Bakanlığı, Maliye Bakanlığı, Kalkınma Bakanlığı, Şubat 2014

**Türkiye’de Sağlık Eğitimi ve Sağlık İnsangücü Durum Raporu , Yükseköğretim Kurulu, Sağlık Bakanlığı ve Devlet Planlama Teşk ilatı, 2010

Uzman Hekim 72.405

Pratisyen Hekim 36.096

Asistan Hekim 20.882

Toplam Hekim 129.383

Diş Hekimi 21.160

Eczacı 26.617

Hemşire 149.012

Ebe 52.351

Fizyoterapist 5.821

Diğer Sağlık Personeli 130.611

Toplam Diğer Sağlık Çalışanı 385.572

Tıp Fakültesi Öğrencisi 51.445

Diş Hekimliği, Eczacılık, Hemşirelik, Sağlık Bilimleri Öğrencileri 41.303

Sağlık Yüksekokulu, 2 Yıllık Sağlık Hizmetleri Öğrencileri 87.266

Toplam Sağlık İnsangücü Yetiştiren Eğitim Kurumlarında Öğrenciler 180.014

Diğer Personel ve Hizmet Alımı* 229.790

Toplam Sağlık Çalışanı Sayısı 924.759

Sağlık Çalışanları

Sağlık Çalışanları İşyeri Ortam Faktörleri Ve Çalışma Koşulları

• Fiziksel

• Kimyasal

• Biyolojik

• Ergonomik

• Psikososyal

Veba, Tifüs

Salmonella

Tüberküloz

Boğmaca, Difteri

Stafilokok enf.

Hepatit B, C

HIV

SARS

KKKA…

Lateks, irritanlar

Tekrarlayıcı travma

Kemoterapötikler

Çarpma – düşme

Ergonomi –Çalışma pozisyonu

Şiddet, taciz …

Elektrik kazaları

Havalandırma

Kesici delici yaralanmalar

Gürültü

Kimyasallar

Astım, üreme sağlığı sorunları, ca …?

http://www.who.int/occupational_health/topics/hcworkers/en/ erişim 24.02.2017

EBOLA

Toplumda 4033 ölüm/ 8400 vaka – Sağlık Çalışanı 232 ölüm / 404 vaka http://www.forbes.com/sites/dandiamond/2014/10/15/ebola-has-already-killed-more-than-200-doctors-nurses-and-other-healthcare-workers/

Her yıl 3 milyon sağlık personeli

kanla bulaşan hastalık riski taşıyan yaralanma

*2 milyon Hepatit B - 15 000 vaka

*0.9 milyon Hepatit C - 70 000 vaka

*170 bin HIV - 1 000 vaka

310 bin kişi hayatını kaybediyor. %90 ı gelişmekte olan ülkelerde

The World Health Report 2006

Her yıl 16 milyar enjeksiyon yapıldığı ve bunların yaklaşık % 90’ının tedavi amacıyla, % 5’inin aşılama amacıyla uygulandığı tahmin edilmektedir. Ayrıca damar içi sıvı ve ilaç tedavisi, kan ve kan ürünleri transfüzyonu amacıyla da enjeksiyon uygulanmaktadır

WHO guideline on the use of safety-engineered syringes for intramuscular, intradermal and subcutaneous injections in

health-care settings. WHO/HIS/SDS/2015.5.

Yeni HBV vakalarının % 37

Yeni HCV vakalarının % 39

Yeni HIV vakalarının yaklaşık % 5.5 kaza sonucunda görülmektedir.

http://www.who.int/injection_safety/global-campaign/injection-safety_guidline.pdf erişim 04.03.2015

Yatan Hasta 2017, Kamu Hastaneleri

• Yatak sayısı 134 bin 682

• Hastaneye başvuru sayısı 357 milyon 748 bin 167

• Hastane de yatış, 7 milyon 721 bin 584 kişi ortalama 4 buçuk gün

• Hasta kimlik bilgilerinin tanımlanması ve doğrulanması

• Hastanın rızasının alınması

• İletişim güvenliğinin sağlanması

• İlaç güvenliğinin sağlanması

• Kan ve kan ürünlerinin transfüzyon güvenliğinin sağlanması

• Cerrahi güvenliğin sağlanması

• Hasta düşmelerinin önlenmesi

• Radyasyon güvenliğinin sağlanması

• Engelli hastalara yönelik düzenlemelerin yapılması

• Sözel veya telefon istemleri

• Hastane enfeksiyon önlenmesi; tedavi, direnç

Hasta Güvenliği

“To Err is Human”, IOM 1999 • Hastaneye yatan hastalarda yapılan iki çalışmada, yan etki veya

tıbbi bakım sırasında bir hata görülme sıklığı %2.9 ve %3.7

bulunmuştur. Bunların %58 ve %53’ü önlenebilir tıbbi hatalar

olarak tanımlanmıştır.

• Bu veriler kullanılarak, 1997 yılı içinde ABD’de hastaneye yatan

33.6 milyon hasta esas alınarak yapılan varsayımlarda, tıbbi hata

nedeni ile her yıl en az 44.000, belki de 98.000 hastanın öldüğü

öngörülmektedir.

• Tıbbi hataların maliyetinin 37.6 milyar ile 50 milyar dolar

arasında olabileceği tahmin edilmektedir. Önlenebilir hataların

maliyeti ise 17-29 milyar dolar arasındadır.

Konunun Önemi

Ölüm Nedenleri • Kalp hastalıkları 726,974 • Kanser 539,577 • Serebrovasküler hastalık 159,791 • KOAH (COPD) 109,029 • Tıbbi hatalar 44,000-98,000 • Kazalar 95,644 • Pneumonia/influenza 86,449 • Diabetes 62,636 • İntihar 30,535 • Böbrek hastalıkları 25,331 • Karaciğer hastalıkları 25,175

CDC ‘97, IOM, 2000

Hasta Güvenliği İhlalleri/Tıbbi Hataların Sonuçları

• Mortalite ve morbidite

• Yatış süresinde uzama

• Hasta ve hasta yakınlarına verdiği rahatsızlık (en hafif tanımı ile)

• Hukuksal sorunlar

Pronovost et al. Defining and measuring patient safety. Crit Care Clin 2005; 21:1-19.

Hasta ve sağlık çalışanı açısından güvenlik unsurunu tüm yönleriyle inceleyen teknik ve bilimsel bir paylaşım platformudur.

Platformda Kimler Yer Almalı?

Hasta ve sağlık çalışanı güvenliği konusu ile ilgili çalışan tüm profesyoneller, kurum ve kuruluşlar …

Hedeflerimiz

• Profesyoneller ve kurumlar arası işbirliğini güçlendirmek,

• Farkındalık yaratmak,

• Ulusal bazda hazırlanacak yönergelere katkıda bulunarak yasal düzenleme seviyesine ulaşmak…

Sürdürülebilirliğin Sağlanması

Sürdürülebilir önleme ve koruma politikalarının hayata geçirilmesi ve tüm bu çalışmaların sonunda Hasta ve Sağlık Çalışanı Güvenliği Mevzuatına ilişkin standartların oluşturulması…

Hasta ve Sağlık Çalışanı Güvenliği Platformu Yürütme Kurulu

Prof. Dr. Erdal AKALIN

Doç. Dr. F. Nurhayat SAYDAM BAYAZIT

Prof. Dr. Metin ÇAKMAKÇI

Öğr. Gör. Arzu FIRLARER

Prof. Dr. Serhat ÜNAL

Prof. Dr. Ali Naci YILDIZ

Hasta ve Sağlık Çalışanı Güvenliği Platformu İşletme Koordinatörü

Ecz. İbrahim ÇEVİK

12 resmi destek veren dernek 30’dan fazla dernek katılımı

Hasta ve Sağlık Çalışanı Güvenliği Platformu

Bilimsel Danışma Kurulu (Platformun kuruluşunda yer alan,

platform faaliyetlerini yürüten akademisyenler)

Destekleyen Dernekler (YK tarafından seçilen dernek

temsilcileri)

Bilimsel Koşulsuz destek veren endüstri temsilcileri

Var Olan/Yeni Alt Çalışma Grupları

(Örn. Enjeksiyon Güvenliği, Kan Alma, AMR)

Platform Yapısı & Planlar

Varolan Yapı

Planlanan Yeni Yapılar

Anket çalışmasının sonuçlarına göre her 2 sağlık çalışanından biri

çalışma hayatı boyunca en az 1 kez kesici-delici alet

yaralanmasına maruz kalıyor.

Anket sonuçları, yaralanmaların bildirim sıklıklarına ve yaralanma

sonrası test ve profilaksi sıklıklarına bakıldığında daha fazla

farkındalık ve raporlamaya ihtiyaç duyulduğunu gösteriyor.

Yine sonuçlara göre; eğitimler tek başına yaralanmayı azaltmaya,

tedbirlerin alınmasına ve raporlama yapılmasına etki etmiyor.

Özet

Raporlar

Damar Erişim Grubu Toplantısı

Participants

• Turkish Intensive Care Society

• Turkish Intensive Care Nurses Society

• Turkish Anesthesiology and Reanimation Society

• Hospital Infections Society

• Turkish Internal Medicine Specialists Society

• Turkish Nurses Society

• Oncology Nurses Society

Topics

– No common practice and standards exist in PVC and even in CVC

– No regular trainings are given to the nurses, infection practioners or anaesthesiologist about insertion and maintenance

– A common practice / standard / guideline should be in place to in order to decrease the complications.

– This practice / standard / guideline should be followed by MoH.

– MoH and Reimbursement Agency should be informed and involved in this process as hospitals can not buy required products due to budget pressure.

Damar Erişim Rehberi

• Training

• Hand Hygiene

• Surveillance

• PVC / CVC indications and insertion site selection

• Preparation of insertion site

• PVC / CVC Insertion procedure

• PVC / CVC stability

• PVC / CVC management

• PVC / CVC maintenance and dressing change

• Needleless connectors and extention lines

• Infussion site maintenance and changes

• Removal of PVC / CVC

• PVC / CVC Bundles of Care

• PVC / CVC complications and management

• Phlebitis

• Occlussion

• Infiltration / extravazassion

• Infection

• IV flushing

• IV drugs / fluids preparation /distribution / storage

• Primary / secondary non-stop infussion

• Intermittent infussion

• Parenteral nutritionning

• Propofol infussion

• Blood and blood products infussion

• Infussion treatment

• Documentation and recording the complications

Antimikrobiyal Direnç Çalışma Grubu kuruldu

4 Sağlık Bakanlığı temsilcisi

6 kurucu dernek

1 STK

on 20 Kasım 2017 @ Ankara

• Türk Mikrobiyoloji Cemiyeti (TMC) • Klinik Mikrobiyoloji Uzmanlık Derneği (KLİMUD) • Hastane İnfeksiyonları Derneği (HİDER) • Türk İç Hastalıkları Uzmanlık Derneği (TİHUD) • Türk Yoğun Bakım Derneği (TYBD) • Türkiye Ekonomi Politikalar Araştırma Vakfı (TEPAV) • Araştırmacı Tıp Teknolojileri Üreticileri Derneği (ARTED)

Çözüm için yol haritası da belirlendi

Ulusal ve uluslararası rehber ve verilerin gözden geçirilerek tartışıldığı toplantıda, aşağıdaki konular öncelikli aksiyon konuları olarak belirlendi: • Kanıta dayalı tanı ve tedavide standardizasyon • Yoğun Bakım, Acil, Pediatri, İç Hastalıkları gibi her bölümde “doğru

kan kültürü alımının” yaygınlaşması için çalışmalar yapılması. • Sepsis ile mücadelede ilgili kılavuz ve standartların zorunluluk haline

gelmesi • Hızlı tanı testlerinin yaygınlaştırılması, geliştirilmesi • AMD ile ilgili ekonomik yükün açık bir şekilde ortaya konması; AMD

kaynaklı devletin yüklendiği aslen önlenebilir olan büyük maliyetin önüne geçilmesi için çalışmalar yapılması

• Veri yönetimi ve kullanımı

40 Sağlık profesyoneli

2 Bakanlıktan 3 Kurum temsiliyeti T.C. Sağlık Bakanlığı, T.C. Tarım ve Orman Bakanlığı

9 gelen dernek

3 tıbbi cihaz firması

28 Şubat 2018, Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü, Ankara

T.C. Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü’nde sempozyum

• Hasta ve Sağlık Çalışanı Güvenliği Platformu

• Türk Mikrobiyoloji Cemiyeti

• Klinik Mikrobiyoloji Uzmanlık Derneği (KLİMUD)

• Hastane İnfeksiyonları Derneği (HİDER)

• Türk İç Hastalıkları Uzmanlık Derneği (TİHUD)

• Türk Yoğun Bakım Derneği (TYBD)

• Türk Klinik Mikrobiyoloji ve İnfeksiyon Hastalıkları Derneği (KLİMİK)

• Türkiye Aile Hekimleri Forumu (TAHEF)

• Çocuk Enfeksiyon Hastalıkları Derneği (ÇEHAD)

Sempozyuma katılan dernekler

Belirlenen çözüm önerileri

• AMD ile ilgili standartların ve iyi uygulamaların yer alacağı ilgili kılavuzların hazırlanması

• Bu kılavuzların bir amaca ulaşabilmeleri için uygulanmalarının zorunlu hale getirilmesi

• Bu bağlamda Sağlık Bakanlığı'nın yaptırım/düzenlemeler için harekete geçmesi

• Gerekli geri ödeme koşullarının yaratılması • Hızlı tanı testlerinin ve doğru yöntemlerle kan kültürü

alımının yaygınlaştırılması • Kamuoyunda bilinçlendirme çalışmalarının yapılması • Yıllık ortak sürveyans raporlarının çıkartılması

Ulusal Enjeksiyon Güvenliği

Sempozyumu; WHO,SB dernekler

katılımlı

Lansman Toplantısı

•29 dernek + 140 Sağlık Çalışanı katılımlı

Kesici-Delici Alet Yaralanmaları Literatür

Taraması Yayınlandı Taslak Ulusal Kılavuz SB tarafından talep edildi

Kesici-Delici Alet Yaralanmaları Riski Anketi

1050 Sağlık Çalışanı katılımlı sonrasında Canlı

Konferans

Kesici-Delici Alet Yaralanmaları Riski Anket yayınlandı

Kan Alma Çalışma Grubu Yuvarlak Masa Toplantısı 8 Dernek

katılımlı

Kesici-Delici Alet Yaralanmaları Canlı

Konferansı 400 Sağlık Çalışanı katılımlı

Damar Erişim Yönetimi

Sempozyumu ve Yuvarlak Masa

Toplantısı – 400 Sağlık Çalışanı, 22

fikir lideri

Antimikrobiyal Direnç Yuvarlak Masa Toplantısı ve Sempozyumu

Antibiyotiklere ya Bilinç gelişir ya da Direnç!