79

BD ARALIK 2017

Japon İmparatorluk Donanma-sı’nın bir amirali olan Isoroku Yamamoto, 7 Aralık 1941’de

Pearl Harbor’a yapılan saldırıyı tasarlayan ve yöneten komutandır.

Saldırıyı ani bir baskın olarak planlayan ve gerçekleştiren kişi olması nedeniyle Isoroku Yamamo-to’ya karşı güçlü bir nefret duyan Amerikalı liderler, hemen intikam almak istediler. Yamamoto’nun “Japon birlikleri Beyaz Saray’a

ulaştıktan sonra ABD yetkilileri ile barış görüşmesi yapmayı planladı-ğı” şeklindeki sözlerinin dilden dile yayılması da, ortalığı daha fazla alevlendirdi. Bu sözler gerçekten ona aitti fakat... Yamamoto’nun o karmaşık karakterinin yalnızca küçük bir parçasıydı.

RUS FİLOSUYLA YAŞANAN ÇARPIŞMADA YARALANDI

Babası bir samuray olan Isoroku

Yazan: ERHAN KANYILMAZ

Amiral Isoroku Yamamoto

Pearl Harbor

Saldırısı’nın Mimarı:

80

BD ARALIK 2017

ray ailelerinde sıkça rastlanan bir durumdu. Geyşa ile zaman geçir-mek ve hat yazma uğraşı gibi Japon geleneklerine sıkı sıkıya bağlı olan Yamamoto, aynı zamanda kendisini zihni olarak kamçılayan geniş bir yelpazedeki oyunlardan hoşlanan sıkı bir kumarbazdı.

1905 yılının Mayıs sonların-da Rus Baltık Filosu, Uzak Doğu’ya ulaşmak ve imparator-

luğun uzak ucundaki küçük Rus fi-lolarını limanda çevirmek suretiyle bunlar üzerinde hâkimiyet sağlayan Japon İmparatorluk Donanması ile çarpışmak için 18 bin deniz mili mesafe kat etti. Japonlar 21 gemiyi batırıp, 4 bin 380 personeli öldür-düler ve 5 bin 917 personeli ele geçirerek Rus filosunu imha ettiler. Bu çarpışmada Japonlar sadece üç torpido gemisi ve 117 personel kaybettiler. Yamamoto da, Japonla-rın yaralanan 583 personeli arasında yer alıyordu.

Yamamoto, 1916 yılında evlat edinildi. Bu uygulama, Japonya’da soyunu ve rütbesini devam ettirecek erkek çocukları olmayan samu-

Solda Amiral Admiral Isoroku Yamamoto. Sağda Pearl Harbor Saldırısı sırasında bir Japon uçağından çekilen görüntü.

Amiral Isoroku Yamamoto, Tsushima Muharebesi’nde sol elindeki iki parmağını kaybetmişti.

81

BD ARALIK 2017

Sol elinin iki parmağını kaybeden Yamamoto, çok sayı-da yara aldı.

ÇİN’LE DE ABD’YLE DE SAVAŞA KARŞIYDI

1919-1921 yılları arasında, Ameri-ka’daki Harvard Üni-versitesi’nde öğrenim gören Yamamoto, 1920’lerin ortasında da Washington’da deniz ataşesi olarak birkaç yıl görev yaptı. Bu süreçte İngilizcesini geliştiren Yamamoto, Amerika’yı baştanbaşa dolaşarak gelenekleri ve iş uygulamalarını da öğrendi. Yamamoto ayrıca, burada öğrendiği briç ve pokerde de hırslı bir oyuncu haline geldi.

Japon hükümet görevlileri arasında hâkim olan görüşün aksine, Çin ile savaşa baştan beri karşı olan Yamamoto, ABD ile savaşa girilmesi düşüncesini savunan diğer donanma subaylarıyla da aynı fikirde değildi. Çünkü Yamamoto, Pasifik’te uzun süreli bir savaşı kazanamayacaklarından neredeyse emindi ve bunu açıkça da söylü-yordu. 1939 yılında Donanma Bakanı tarafından Birleşik Donanma’nın Baş-komutanlığına getirilen Yamamoto, kendisine yönelik suikast planlarından

da böylelikle kurtulabildi. Çünkü deniz görevindeyken Yamamoto’ya suikast düzenlemek imkânsızdı.

PEARL HARBOR SALDIRISI, ABD DONANMASI’NI UZUN SÜRE OYALAMAYI AMAÇLAYAN STRATEJİK BİR HAMLEYDİ

Pasifik’te meydana gelecek bir savaşı altı ay ya da belki en iyi ihtimalle bir yıl boyunca kontrol altında tutabileceğini düşünen Yamamoto, nüfusu daha fazla olan ve daha iyi ikmal edilen ABD’den gelecek hızlı bir ileri harekâtın enin-de sonunda kendilerinin savunma

Yamamoto ABD Donanma Bakanı Curtis D Wilbur ile.

Yamamoto, Pasifik’te uzun süreli bir savaşı kazanamayacaklarından neredeyse emindi ve bunu açıkça da söylüyordu.

82

BD ARALIK 2017

doğru çekecek ve onları Filipinler civarında karşılayacak bir savunma tertibi almaktan yana olsa da, Yama-moto uzun sürecek bir çatışmada yıpranmanın ve buna bağlı olarak ortaya çıkacak zayiatın kendilerinin

aleyhine olacağını biliyordu. Bu nedenle de üstlerini saldı-rıya yönelik bir tertiplenmenin en iyi olduğuna ikna etti.

YAMAMOTO, DENİZ HAVACILIĞININ ÖNEMİNİ BİLİYORDU

Yamamoto, 4 Haziran 1942’de Birinci Seyyar Kuvvet içinde bulunan dört uçak ge-misinden havalanan unsurlarla, Midway Atoll’da bulunan ABD Deniz Piyadelerini ve bir uçak gemisini bombalattı. Ne yazık ki ABD İstihbaratı çok önceden Japon Deniz Kuvvet-

leri’nin kodlarını kırmıştı ve ABD Deniz Kuvvetleri Yamamoto’nun Midway’de ne planladığını tam olarak biliyordu. Yamamoto’nun filolarına, tahmini geliş zamanların-dan birkaç gün önce iki ABD uçak gemisinden kalkan hava araçlarıyla ani bir saldırıda bulunuldu. Yama-moto tamamen savunmasız yakalan-dığı bu saldırıda, dört uçak gemisi ABD tarafından imha edildi. Kesin sonuçlu muharebe ve hayal edilen Japon zaferi şöyle dursun, Yamamo-to’nun deniz gücü ağır yara aldı. Ve ABD savaşın geri kalan bölümü için üstünlük kazandı.

Deniz kuvvetleri havacılığının önemine inanan Yamamoto, hava

ihtiyaç duyacağı zamanı kazandı-racağı inancıyla Pearl Harbor’a 7 Aralık saldırısını planladı. Tsushima Muharebesi’nde muhteşem Japon zaferi ile sonuçlanan Rus-Japon savaşı örneğine bakarak, Yamamo-to ABD Donanması’nı Pasifik’e kısa sürede kimin hâkim olacağını belirleyecek kesin sonuçlu bir muharebeye çekmek istiyordu. Bir Japon zaferiyle ABD’nin barış için görüşmeye zorlanabileceğini umuyordu. Japon yüksek komuta kademesi, ABD kuvvetlerini batıya

sistemini alt edebileceğini biliyordu. Buna karşın, üstlerine boyun eğerek ABD Donanmasını felç etmenin Japonya’ya Güney Doğu Asya ve Hollanda Doğu Hint Adaları’ndaki önemli toprakları ele geçirmek için

Muharebeden birkaç ay önce Midway Atoll Adası. Doğu Adası (uçak pisti olan) ön plandadır, daha büyük olan Sand Ada-sı arka plandadır ve Batı tarafındadır.

83

BD ARALIK 2017

araçlarını Japon İmparatorluk Donanması’nın temel direği olarak görüyordu. Zırh bakımından hafif olsalar da, Japon uçak gemileri menzil ve manevra kabiliyeti açısın-dan üstündü ve bu özellikler onları Pasifik Harekat Sahası için vurucu bir güç haline getiriyordu. Fakat Japon İmparatorluk Donanması, dört uçak gemisinin Midway Muha-rebesi’nde kaybedilmesi nedeniyle hiçbir zaman başlangıçtaki gücünü yakalayamadı.

VE ABD İNTİKAMINI ALDI

Çin ve ABD ile savaşa karşı olduğu için üstleriyle anlaşamayan Yamamoto’nun, İmparatorluk Kara Kuvvetleri’nin üst komuta kademe-siyle de arası kötüydü. Midway ye-nilgisinin ardından saygınlığını ve kendisine yönelik askeri-si-yasi desteği yitiren Yamamoto, ABD güçleriyle yapılan diğer deniz muharebelerinde de Japon Kara Kuvvetleri’yle koordineli biçimde çalışmak durumunda kaldı. Japon Kara Kuvvetle-ri’nin bu harekâtlarda çoğu kez üzerine düşeni yapmaması, güç-ten düşen Donanma’nın daha fazla gemi ve insan kaybetme-sine yol açarak, iyiden iyiye deniz faaliyetlerini etkisiz kıldı.

Yamamoto’nun Solomon Adala-rı’ndaki birliklerini denetlemek için uçmakta olduğunu öğrenen ABD, 16 adet P-38 Lightning modeli uçağı Yamamoto’nun ulaştırma uçağını vurmak üzere gönderdi. Bu görevde başarılı olan ABD güçleri,

Pearl Harbor’ın intikamını aldı. Ve Japonya’ya, Pasifik’te fethettiği toprakların savunmasında önemli bir darbe daha indirildi. •Kaynak: 10 Facts: Japanese Admiral Yamamoto – The Architect Of The Pearl Harbor Attack, warhistoryon-line.com

Bir B-17 saldırısı Midway’de Hiry uçak gemisini ıskalıyor. Bu fotoğraf 08:00-08:30 saatleri arasında çekilmiştir. Üç sıfır kodlu birliğe ait bir müfreze köprü üstüne yakın bir yerde dizilmiş durumda. Bu, gün boyunca yapılan birkaç muhare-be hava devriyesinden biriydi.

Shokaku adlı Japon uçak gemisinden Pearl Harbor’a saldırı için hazırlanan uçaklar.