Handleiding SE & BIM - Pioneering voor het toepassen v… · Brainstorm ruimte. 3. Een ruimte voor...
Transcript of Handleiding SE & BIM - Pioneering voor het toepassen v… · Brainstorm ruimte. 3. Een ruimte voor...
HANDLEIDING SYSTEMS ENGINEERING EN BIM
Naam: Vincent Jongman Datum: 02-07-2012 Coach: Dhr. M. Mossel Saxion Hogescholen, te Enschede
Handleiding SE & BIM
Bij deze handleiding hoort het Verslag SE & BIM
INLEIDING Deze handleiding beschrijft de werkzaamheden die moeten worden verricht om een project zo
goed mogelijk te laten verlopen. Dit gebeurd met behulp van BIM en Systems Engineering.
Deze handleiding beschrijft een aantal stappen, en geeft d.m.v. instructies aan hoe de handeling
kan worden gedaan. Daarnaast worden er handige DO’s en DONT’s gegeven.
In deze handleiding kan worden verwezen naar het verslag, waar meer informatie over BIM en
Systems Engineering staat.
Dit staat nadrukkelijk aangegeven.
In deze handleiding worden de volgende stappen beschreven:
Stap 1. Voorbereiding
Stap 2. De inrichting van de Workspace
Stap 3. Inventarisatie van het systeem
Stap 4. Inventarisatie van de Stakeholders
Stap 5. Inventarisatie van de Klanteisen
Stap 6. Het bedenken van concepten
Stap 7. Klanteisen naar Systeemeisen vertalen
Stap 8. Inventarisatie van Marktpartijen
Stap 9. Ontwerpen
Stap 10. Verificatie Ontwerp
Stap 11. Werkvoorbereiding
Stap 12. Verificatie Werkvoorbereiding
Stap 13. Bouwen en Verifiëren
Stap 14. Validatie
Stap 15. Beheren en Sloop
INHOUDSOPGAVE
Inleiding ................................................................................................................................................................................. 1
Inhoudsopgave .................................................................................................................................................................... 2
Stap 1. Voorbereiding ....................................................................................................................................................... 3
Stap 2. De inrichting van de Workspace ................................................................................................................... 4
Stap 3. Inventarisatie van het systeem ...................................................................................................................... 6
Stap 4. Inventarisatie van de Stakeholders ............................................................................................................. 9
Stap 5. Inventarisatie van de Klanteisen ............................................................................................................... 10
Functie ............................................................................................................................................................................ 11
Aspecten ......................................................................................................................................................................... 11
Stap 6. Het bedenken van concepten ...................................................................................................................... 13
Stap 7. Klanteisen naar Systeemeisen vertalen .................................................................................................. 16
Stap 8. Inventarisatie van Marktpartijen .............................................................................................................. 18
Stap 9. Ontwerpen .......................................................................................................................................................... 20
Revit en Relatics koppelen via een URL ............................................................................................................ 21
Stap 10. Verificatie Ontwerp ...................................................................................................................................... 23
Clash-controles. ........................................................................................................................................................... 23
Controle van de eisen. .............................................................................................................................................. 26
Virtuele Weergave ..................................................................................................................................................... 26
Stap 11. Werkvoorbereiding ...................................................................................................................................... 27
Stap 12. Verificatie Werkvoorbereiding ................................................................................................................ 29
Stap 13. Bouwen en Verifiëren .................................................................................................................................. 31
Stap 14. Validatie ............................................................................................................................................................. 32
Stap 15. Beheren en Sloop ........................................................................................................................................... 33
STAP 1. VOORBEREIDING Alvorens men begint met het toepassen van BIM en Systems Engineering in een project, is het
van groot belang duidelijk af te spreken wat men gaat doen, hoe men moet deelnemen en wat
het beoogde resultaat is. De bouwende en ontwerpende partijen moeten weten dat er met
Systems Engineering en BIM wordt gewerkt, en dat er daardoor een hechte samenwerking,
transparantie en een gestructureerde werkwijze vereist is.
Het toepassen van Systems Engineering en BIM heeft een andere werkwijze, dat werkt volgens
een vast stappenplan.
Dit stappenplan wordt in deze handleiding uitgelegd, en van handige instructies voorzien.
Daarnaast moet men met bedrijven afspreken met welke software men gaat werken. Het is
mogelijk om met één softwarepakket te werken, of met meerdere softwarepakketten.
Het werken met meerdere softwarepakketten vergt kennis met het werken van IFC bestanden
en werken volgens open standaarden. Wanneer men in één softwarepakket werkt, gaat het
uitwisselen en inladen van bestanden van verschillende partijen makkelijker.
Wel zal er bij beide een goede samenwerking nodig zijn, en zal het project steeds moeten
worden gecontroleerd (verifiëren en valideren)
STAP 2. DE INRICHTING VAN DE WORKSPACE De eerste stap dat van belang is bij het opstarten van het project, is het inrichten van de
workspace.
De workspace is als het ware het omhullende BIM-model, waar alle informatie in wordt gestopt
en wordt opgeslagen.
De workspace wordt gemaakt met het programma Relatics. (zie verslag voor meer informatie)
De workspace heeft een speciale URL (webadres) die ervoor zorgt dat men de werkplaats kan
vinden.
De workspace bestaat uit een aantal onderdelen:
1. Algemene projectruimte voor de opslag van alle informatie en bestanden.
2. Brainstorm ruimte.
3. Een ruimte voor het uitvoeren van MCA matrices.
4. Een discussieforum
Deze workspaces worden gemaakt door ze in te laden. Het inladen gebeurd d.m.v. templates.
Het aanmaken van een ‘’ruimte’’ gaat als volgt:
Wanneer alle ruimten zijn ingeladen is het van belang af te spreken wie er welke informatie kan
zien, en wie onderdelen kan bewerken.
Er moet een rolverdeling worden gemaakt, met vastgelegde toegangsrechten.
Door dit te doen komt de juiste informatie op de juiste plek, en blijft informatie beschermd.
De workspace heeft een open structuur, dus gebieden die niet toegankelijk zijn zullen moeten
worden afgesloten.
INSTRUCTIE: AANMAKEN RUIMTE
1. Ga naar je Workspace door je URL in te typen.
2. Klik op
3. Je ziet het volgende scherm:
Upload de templates die in die bijlage staan.
Dit zijn de volgende templates:
1. Algemene Projectruimte (SE Template)
2. Brainstorm Ruimte
3. MCA- matrices ruimte
4. Discussie forum
Vul ook de naam in van de ruimte, en de URL die je de ruimte toe wilt kennen
De URL kan de naam zijn van de ruimte.
4. Herhaal stap drie voor alle vier de templates
DONT’S
Sluit de hele workspace niet af. Het gaat erom dat de kennis inzichtelijk is, en kan
worden gedeeld. Het is en blijft een proces van geven en nemen.
STAP 3. INVENTARISATIE VAN HET SYSTEEM Deze stap is het begin van het Systems Engineering proces, volgens de Toolkit Systems
Engineering van de Stichting Pioneering.
In deze stap wordt het Systeem duidelijk gedefinieerd. Een project wordt opgedeeld in
onderdelen en subonderdelen. Op deze manier ontstaat er een objectenboom die een project tot
in het kleinste elementje zichtbaar maakt. (zie verslag voor meer informatie)
Deze onderdelen zijn belangrijk, omdat ze straks worden gelinkt met de onderdelen die worden
getekend.
Het is van belang dit zo uitgebreid mogelijk (tot op het gewenste detailniveau) te doen.
Wanneer men bijvoorbeeld een objectenboom wil uitwerken voor de Schetsontwerp-fase, is het
van belang dat men de objecten beschrijft die in die fase zullen worden getekend.
Bijvoorbeeld: In een schetsontwerp is het belangrijk dat men weet welke ruimten een gebouw
bevat. Deze onderdelen worden straks getekend, dus moeten de ruimten in de objectenboom staan.
Het heeft op dit moment geen zin om te gaan kijken naar het soort sloten, dit is nu nog niet van
belang, dus deze onderdelen worden (nog) niet in de objectenboom gezet.
Wanneer men zich in de uitvoeringsfase bevind, is het juist wel van belang de sloten te vermelden in
je objectenboom.
U begrijpt dat de objectenboom steeds verder en gedetailleerder kan worden uitgewerkt.
Het is zaak vast te stellen welke fasen zich in het bouwproces gaan plaatsvinden en op welk
detailniveau er moet worden gewerkt. Er kan dan precies worden bekeken welke objecten er in
welke fase moeten worden uitgewerkt. Men moet gaan kijken naar de Level of Development, en
welke werkzaamheden daaraan hangen.
Dit moet voor alle fasen, tot aan de bouw worden gedaan.
Aan de objectenboom kunnen uiteindelijk de getekende objecten worden gelinkt. Op deze
manier ontstaat er een connectie tussen de informatie in de objectenboom en de getekende
objecten.
Zoals in de bovenstaande afbeelding te zien wordt een object uit de objectenboom gelinkt aan
het informatiebestand. Het informatiebestand wordt gevormd door Relatics. In Relatics kunnen
ook de objectenbomen worden aangemaakt. De objectenbomen worden weer gelinkt met het
getekende object.
De template ‘’Algemene projectruimte’’ wordt gebruikt voor de inventarisatie van het systeem.
In het tabblad ‘’Objecten’’ kunnen de onderdelen, waaruit een project bestaat, worden
aangemaakt.
Het toevoegen van Objecten (het maken van een objectenboom) gaat als volgt:
Op een gegeven moment zijn er een zeer groot aantal objecten. Om beter inzicht te krijgen in de
objecten kunnen er objecttypen worden aangemaakt, die van een bundel objecten een groep
INSTRUCTIE: TOEVOEGEN VAN OBJECTEN
1. Ga naar het Tabblad Objecten.
2. Ga naar het onderliggende tabblad, ‘’Objecten Hiërarchisch’’
3. Zoek de objectenboom en klik met de rechtermuisknop op dat vlak.
4. Klik op ‘’Add’’
Er wordt een nieuw object toegevoegd.
5. Klik op het object en je komt in het detailscherm terecht, waar u de naam kunt
bewerken door dubbel te klikken op het vak waar de naam in staat.
Wanneer u een onderliggend object wilt maken, die onderdeel is van een bovenliggend
object, klikt u met de rechtermuisknop op het bovenliggend object, en klikt vervolgens op
‘’Add’’
maakt. Objecten met overeenkomstige eigenschappen worden op deze manier gegroepeerd.
Voorbeelden van Objecttypen zijn: Wegdeel, Gebouw, Kunstwerk, Groenvoorziening.
Het toevoegen van een Objecttype gaat als volgt:
In een later stadium, wanneer men gaat tekenen in een 3D programma, worden deze objecten
aan de objecten in het teken-model gelinkt.
De objecten in de Relatics Database bevatten alle informatie, zoals eisen en overige gegevens.
Door te linken, worden de gegevens snel inzichtelijk in het 3D tekenmodel, zonder eeuwig te
moeten zoeken in de grote informatieopslag.
INSTRUCTIE: TOEVOEGEN VAN OBJECTENTYPEN
1. Ga naar het Tabblad Objecten.
2. Ga naar het onderliggende tabblad, ‘’Objecttypen’’
3. Klik met de rechtermuisknop op het groene veld waarin ‘’Objecttypen’’ staat.
4. Klik op ‘’Add’’
Er wordt een nieuw objecttype gemaakt
Klik op het objecttype en je komt in het detailscherm terecht, waar u de naam kunt
bewerken door dubbel te klikken op het vak waar de naam in staat.
Om vervolgens een objecttype aan een object toe te voegen, volgt u de volgende stappen:
1. Ga naar het detailscherm van een object, in het tabblad ‘’Objecten’’
2. Zoek in dat detailscherm het veld ‘’Objecttype’’ op.
3. Dubbelklik op het (nog lege) veld achter ‘’Objecttype’’
4. Kies ‘’Select’’ om een objecttype (die aangemaakt zijn) te selecteren.
5. Selecteer het juiste Objecttype.
DO’S
Breidt de objectenboom steeds weer uit met nieuwe objecten, dus ook in een later
stadium. Op deze manier wordt de objectenboom steeds completer.
Breidt per detailniveau (LOD fase) de objectenboom uit. Werk van grof naar fijn.
DONT’S
Ga niet te ver in op de details, spreek van te voren af op welk detailniveau u gaat
tekenen.
STAP 4. INVENTARISATIE VAN DE STAKEHOLDERS De volgende stap is de inventarisatie van de stakeholders. De stakeholders zijn personen die
belang hebben bij het project en iets in willen brengen. Vaak zijn dit eisen of voorwaarden.
Door alle stakeholders vast te leggen in het informatiebestand, en te linken aan eisen of
voorwaarden, weet men precies waar de informatie vandaan komt.
In het programma Relatics kunnen de stakeholders worden ingevoerd, en worden gelinkt aan
eisen, voorwaarden, activiteiten, objecten etc.
Alle informatie wordt aan elkaar gelinkt, en is straks bij het tekenen ook beschikbaar.
Het toevoegen van stakeholders gaat als volgt:
INSTRUCTIE: TOEVOEGEN VAN STAKEHOLDERS
1. Ga naar het tabblad ‘’Personen en Organisaties
2. Klik met de rechtermuisknop op het groene veld waar ‘’Personen’’ in staat
Klik vervolgens op ‘’Add’’
3. Vul de naam van de persoon in.
4. Door op de naam te klikken, opent zich een detailscherm waar meer gegevens in
kunnen worden gevuld.
De stakeholders kunnen worden georganiseerd in organisaties. Dit kunnen bedrijven zijn of
groepen. Het toevoegen van een organisatie gebeurd op dezelfde wijze als het toevoegen
van een stakeholder. Het toevoegen van personen aan een organisatie geschied door de
organisatie aan te klikken, en in het detailscherm personen toe te voegen.
DO’S
Voeg ook alvast de partijen toe waarmee u gaat samenwerken, zoals een
adviesbureau, architect, aannemer etc.
Zorg dat belanghebbenden het project kunnen volgen, geef ze bijvoorbeeld toegang
tot bepaalde onderdelen van de workspace. Op deze manier kunnen zij actief
deelnemen, en eventueel vroegtijdig ingrijpen wanneer iets niet gaat zoals men wil.
STAP 5. INVENTARISATIE VAN DE KLANTEISEN Nu kan er een inventarisatie worden gemaakt van de klanteisen. Deze eisen worden gelinkt aan
de eerder gemaakte stakeholders.
Klanteisen bevatten gegevens die van belang zijn voor een project. Het project moet immers
volgens deze eisen worden gebouwd.
Alle eisen die worden geopperd, worden gebundeld in de klanteisenanalyse. (zie verslag voor
meer informatie)
Door de eisen te linken aan de objecten, weet men bij het tekenen van dat object aan welke eisen
het moet voldoen.
Deze klanteisenanalyse wordt in Relatics, in het template ‘’Algemene Projectinformatie’’ gezet.
Dit doet men als volgt:
INSTRUCTIE: TOEVOEGEN VAN KLANTEISEN
1. Ga naar het tabblad ‘’Eisen’’ en klik vervolgens ‘’Klanteisen’’ aan.
2. Klik met de rechtermuisknop op het groene veld waarin ‘’Klanteisen’’ staat.
3. Klik op ‘’Add’’
Er wordt een nieuwe klanteis aangemaakt. Geef gelijk de naam op van de klanteis
4. Door op de eis te klikken komt men in een detailscherm terecht. Daar kan men
meerdere gegevens invullen, zoals de persoon of organisatie (stakeholder) die
verantwoordelijk is voor deze eis. Daarnaast is er een tabblad ‘’Inhoudelijk’’ waar de
inhoud van de eis (de eis tekst) kan worden ingevoerd, en worden aangeven welke
status deze eis heeft. (actueel/vervallen)
Een klanteis kan nog niet aan objecten worden toegevoegd, dit kan alleen met
systeemeisen
Evenals de objecten, kunnen de eisen in categorieën worden gegroepeerd, om ze beter
inzichtelijk en vindbaar te maken. Er zijn een aantal onderdelen waarop men de klanteisen kan
indelen:
Functie: geeft een gemeenschappelijke functie weer van onderdelen
Aspecten: deelt eisen in, in bepaalde aspecten, zoals Veiligheid, Bruikbaarheid, Milieu
etc.
Om meer duidelijkheid in deze categorieën te krijgen worden ze apart besproken.
FUNCTIE Eisen sorteren op functie, betekend ze sorteren op: ‘’Wat een onderdeel moet doen’’
Sommige eisen hebben een functie die overeenkomen met elkaar. Op deze manier krijgt men een
bundel eisen met dezelfde functie. Het aanmaken van functies en het linken van eisen aan die
functies gaat als volgt:
ASPECTEN Naast functies kunnen de eisen gemeenschappelijke aspecten hebben. De veelvoorkomende
aspecten zijn:
Veiligheid
Beschikbaarheid & Betrouwbaarheid
Vormgeving
Milieuhygiëne
Uitvoering
Onderhoud
Duurzaamheid
Sloop
Naast deze ‘’standaard’’ aspecten kunnen er nieuwe worden bijgemaakt. Dit gaat als volgt:
INSTRUCTIE: TOEVOEGEN VAN FUNCTIES
1. Ga naar het tabblad ‘’Functies, Aspecten en Raakvlakken
2. Ga naar het sub-tabblad ‘’Functies’’
3. Klik met de rechtermuis op het groene balkje waar ‘’Functies’’ in staat.
4. Klik op ‘’Add’’ om een nieuwe functie in te voegen. Geef de naam van de functie in.
5. In het detailscherm aan de rechterkant kan met de eisen linken aan de functie. Ook
kunnen objecten worden gelinkt.
INSTRUCTIE: TOEVOEGEN VAN ASPECTEN
1. Ga naar het tabblad ‘’Functies, Aspecten en Raakvlakken
2. Ga naar het sub-tabblad ‘’Aspecten’’
3. Klik met de rechtermuis op het groene balkje waar ‘’Aspecten’’ in staat.
4. Klik op ‘’Add’’ om een nieuw aspect in te voegen. Geef de naam van het aspect in.
5. In het detailscherm aan de rechterkant kan met de eisen linken aan het aspect.
STAP 6. HET BEDENKEN VAN CONCEPTEN De volgende stap is het bedenken van concepten. Concepten zijn beschrijvingen van een bepaald
onderdeel van het project. In deze beschrijving wordt omschreven waar een onderdeel aan moet
voldoen om het te laten werken.
Het kenmerk van concepten is dat ze in woorden worden beschreven en niet in plaatjes. Ze
moeten begrijpelijk zijn voor leken. Het is dus zaak ze op te stellen in duidelijke technische taal.
Voorbeeld: (bron: Stichting Pioneering, Toolkit Systems Engineering)
Een woningbouwcorporatie besluit na een inventarisatie van de woningbehoefte in een wijk dat er
woonvoorzieningen voor de doelgroep senioren moeten worden gebouwd. Een inventarisatie wijst
uit dat er behoefte is aan zeker 50 woningen. De woningbouwcorporatie heeft een
sociaalmaatschappelijke visie en heeft als doelstelling om betaalbare en goede woningen aan te
bieden aan alle doelgroepen in de samenleving.
Het ontwikkelteam komt tot drie concepten. Het eerste concept richt zich op maximale
toegankelijkheid. Dit concept bestaat uit een groot gebouw met maar een woonlaag. De reden
hierachter is dat alles op de begane grond is en dat is handig voor de senioren die wat slechter ter
been zijn.
Het tweede concept richt zich op het minimaliseren van investerings- en exploitatiekosten. Dit
concept bestaat uit een standaard appartementencomplex van vijf verdiepingen hoog waarin per
laag tien woningen worden gebouwd. Dit is qua grondaankoop het goedkoopste omdat het hier
hoogbouw betreft en tevens heeft het ontwikkelteam een standaard appartementen-complex op het
oog wat de corporatie al eerder heeft gebouwd.
Het derde concept richt zich op het groene en sociale karakter. Dit concept gebruikt de gehele
locatie en verspreid over de locatie worden 50 grondgebonden woningen gebouwd rondom
pleintjes waar mensen elkaar kunnen ontmoeten. Tevens wordt er veel groen aangelegd. Dit
concept heeft wel wat weg van een vakantiepark idee.
Na een uitgebreid afwegingsproces (in SE-termen Trade off) geeft de woningbouwcorporatie de
voorkeur aan het hoogbouwconcept. Het afwegingsproces wordt gedocumenteerd zodat later
keuzes terug te vinden zijn. Dit voorkeursconcept wordt besproken met de directie en de directie
gaat akkoord.
De Concepten worden bedacht d.m.v. Brainstormen. Dit Brainstormen gebeurd in de
‘’Brainstorm Ruimte’’ van Relatics. In deze ruimte kunnen, met elkander, ideeën worden
bedacht. Deze ideeën kunnen worden gewaardeerd en van commentaar worden voorzien.
Samen komt men uiteindelijk tot een goed concept.
Er worden meerdere concepten bedacht, zodat men -met behulp van beoordelingscriteria- kan
controleren welk concept het beste is.
Deze ‘’Multiple Criteria Analyse’’ geschied in de ‘’Multiple Criteria’’ ruimte van Relatics.
Ten eerste wordt beschreven hoe de Brainstormruimte werkt.
De Brainstormruimte bevind zich in het tabblad ‘’Brainstormruimte’’ van je workspace,
INSTRUCTIE: DE BRAINSTORMRUIMTE.
1. Ga naar de template ‘’Brainstormruimte’’ je komt in een tabblad waar alle
Brainstormsessies gerangschikt staan.
2. Klik met de rechtermuisknop op grijze gedeelte waar: ‘’Brainstormsessies’’ staat, en
klik op ‘’Add’’. Er wordt een nieuwe brainstormsessie toegevoegd. Er kan gelijk een
naam worden opgegeven.
3. Klik op de betreffende sessie. Er verschijnt een ruimte waar nieuwe ideeën kunnen
worden ingevoerd.
4. Bij ‘’Nieuw idee’’ kan men een nieuw idee invoegen, en daarop kan men reageren.
5. In het tabblad ‘’Ideeën waarderen’’ kan men de ideeën becijferen.
En in het tabblad ‘’Resultaat’’ kan het uiteindelijk resultaat van de stemming worden
ingezien.
Nu wordt de werking van de Multiple Criteria ruimte besproken.
In deze ruimte gaat men de concepten van elkaar afwegen, d.m.v. van toetsing aan
beoordelingscriteria. Hiervoor gebruikt men de template ‘’MCA Matrices ruimte’’
INSTRUCTIE: MCA: CONCEPTEN TOEVOEGEN
1. Ga naar de template: MCA Matrices Ruimte.
2. Ga naar het tabblad ‘’Uitgangspunten’’ Daar kun je kiezen voor het sub-tabblad
‘’Deelnamecategorieën’’
3. Klik met de rechtermuisknop op het vlak ‘’Naam’’ om categorie toe te voegen. Deze
categorie bevat concepten die met elkaar te maken hebben, of van elkaar worden
afgewogen.
4. Nu kunnen er deelnemers worden toegevoegd. Ga naar het tabblad ‘’Beoordelen’’ en
voeg de concepten toe. Klik met de rechtermuisknop op het vlak’’ Deelnemers’’ en
voeg een concept toe. In het detailscherm kan uiteindelijk worden beoordeeld.
INSTRUCTIE: MCA: CONCEPTEN BEOORDELEN
1. In het tabblad ‘’Beoordelen’’ zijn de deelnemers (concepten) toegevoegd.
Door op de concepten te klikken, opent zich een detailscherm waar een subtabblad
‘’Beoordeling’’ in staat. Hier kan men de concepten beoordelen aan de hand van de
vooraf opgestelde criteria. Daarnaast kan men een vrije beoordeling (becijfering)
invullen.
2. In het tabblad ‘’Uitslag’’ kan de uitslag van de beoordeling worden bekeken.
Het best beoordeelde concept kan uiteindelijk worden gekozen.
STAP 7. KLANTEISEN NAAR SYSTEEMEISEN VERTALEN De Klanteisen zijn georganiseerd, echter met deze eisen kan men nog niet zo veel.
Een klanteis bestaat vaak uit termen, zoals: De temperatuur in de woonkamer moet snel
comfortabel zijn als het buiten vriest.
Echter deze eisen zijn lastig te ontwerpen, en nog lastiger te verifiëren.
Daarom worden de klanteisen vertaald naar Systeemeisen. Deze eisen geven aan wat een
bepaalt onderdeel moet doen, en maken het mogelijk te controleren of er aan de eisen is
voldaan.
Controle (Verificatie en Validatie) is zeer belangrijk in het Systems Engineering proces, en ook
zeer belangrijk in het beheren van een project.
Daarom is het zaak een systeemeis goed op te stellen. Ze moeten SMART worden opgesteld:
Specifiek: het is voor iedereen duidelijk wat er bedoeld wordt met een eis.
Meetbaar: het is te meten of aan een eis is voldaan of niet.
Acceptabel: er is draagvlak voor een eis.
Realistisch: de eis is haalbaar.
Tijdgebonden: het moet duidelijk zijn wanneer aan de eis moet worden voldaan.
Een voorbeeld van een goed geformuleerde eis is: (bron: Stichting Pioneering, Toolkit Systems Engineering)
De temperatuur in de woonkamer moet van 17 graden Celsius naar 19 graden Celsius kunnen
stijgen in minder dan een uur, bij een buitentemperatuur van 0 graden Celsius.
Dit is beter gespecificeerd dan de eerder gestelde klanteis: De temperatuur in de woonkamer
moet snel comfortabel zijn als het buiten vriest.
In Relatics kunnen de systeemeisen worden ingevoegd. Dit gebeurd op precies dezelfde wijze als
het invoeren van de Klanteisen. De systeemeisen kunnen wel aan meer dingen worden
gekoppeld, zoals: personen, organisaties, objecten, klanteisen, contracten etc.
Ook kunnen deze eisen worden gegroepeerd in functies, aspecten en raakvlakken.
Allereerst een instructie hoe de eisen worden ingevoerd:
INSTRUCTIE: TOEVOEGEN VAN SYSTEEMEISEN
1. Ga naar het tabblad ‘’Eisen’’ en klik vervolgens ‘’Systeemeisen’’ aan.
2. Klik met de rechtermuisknop op het groene veld waarin ‘Systeemeisen’ staat.
3. Klik op ‘’Add’’
Er wordt een nieuwe systeemeis aangemaakt. Geef gelijk de naam op van de
systeemeis
4. Door op de eis te klikken komt men in een detailscherm terecht. Daar kan men
meerdere gegevens invullen, zoals de persoon of organisatie (stakeholder) die
verantwoordelijk is voor deze eis. Daarnaast is er een tabblad ‘’Inhoudelijk’’ waar de
inhoud van de eis (de eis tekst) kan worden ingevoerd, en worden aangeven welke
status deze eis heeft. (actueel/vervallen)
Een systeemeis kan aan objecten, functies, aspecten en raakvlakken worden
gekoppeld. Zie hiervoor de beschrijving in Stap 5.
De systeemeisen kunnen worden gebruikt om te ontwerpen. Wanneer men ontwerpt kunnen de
objecten, die dan worden getekend, worden gekoppeld aan de objecten in de Relatics Database.
Aan de objecten in Relatics zitten weer eisen gekoppeld. Hierdoor is de informatie steeds
beschikbaar.
DO’S
Probeer de eisen zo duidelijk mogelijk te specificeren, zodat verificatie mogelijk is.
Zorg ervoor dat elke eis is gekoppeld aan een object. De objecten worden namelijk
gekoppeld aan het 3D tekenmodel. Eisen die niet gekoppeld zijn kunnen dan over
het hoofd worden gezien
DONT’S
Leg eisen maar een keer vast, ga niet dubbelop werken. Dit bemoeilijkt de controle
en zorgt voor een onoverzichtelijk systeem. Je kunt wel dezelfde eisen aan meerdere
objecten hangen
STAP 8. INVENTARISATIE VAN MARKTPARTIJEN Een project bestaat uit vele personen en organisaties die met het project te maken hebben. Er
zijn stakeholders maar ook bouwers, architecten, adviseurs etc.
Deze laatste groep worden marktpartijen genoemd. Zij helpen het gebouw tot stand te brengen
(het gebouw te bouwen)
Deze marktpartijen moeten worden vastgelegd in de informatiedatabase. Aan deze
marktpartijen kan informatie worden gehangen, zoals contracten, werkzaamheden en
verantwoordelijkheden.
Wanneer dit wordt vastgelegd ontstaat er in een later stadium geen conflict over wie wat moet
doen, en wie waar verantwoordelijk voor is. Wat hoge faalkosten tot gevolg kan hebben.
Er kan makkelijker worden geverifieerd of een taak of verantwoordelijkheid ook daadwerkelijk
is/wordt uitgevoerd. Wanneer dit niet het geval is, kan de betreffende persoon op het matje
worden geroepen.
In Relatics is het mogelijk om personen en organisaties aan te maken. In Stap 4. is dit ook al
gebeurd. Op dezelfde manier als in stap 4. beschreven, worden marktpartijen, in de vorm van
personen en organisaties, aangemaakt.
Het aanmaken van personen en organisaties gebeurd in de template Systems Engineering.
Dit gaat als volgt:
INSTRUCTIE: TOEVOEGEN VAN STAKEHOLDERS
1. Ga naar het tabblad ‘’Personen en Organisaties
2. Klik met de rechtermuisknop op het groene veld waar ‘’Personen’’ in staat
Klik vervolgens op ‘’Add’’
3. Vul de naam van de persoon in.
4. Door op de naam te klikken, opent zich een detailscherm waar meer gegevens in
kunnen worden gevuld.
De stakeholders kunnen worden georganiseerd in organisaties. Dit kunnen bedrijven zijn of
groepen. Het toevoegen van een organisatie gebeurd op dezelfde wijze als het toevoegen
van een stakeholder. Het toevoegen van personen aan een organisatie geschied door de
organisatie aan te klikken, en in het detailscherm personen toe te voegen.
Door op een persoon te klikken, opent zich rechts een detailscherm waar activiteiten en
verantwoordelijkheden kunnen worden gekoppeld.
Activiteiten zijn, op hun beurt, weer gelinkt aan objecten. En de Relatics objecten weer aan de
getekende objecten in het 3D tekenprogramma.
Zoals u ziet wordt alles aan elkaar gelinkt.
STAP 9. ONTWERPEN De volgende stap is ontwerpen. In deze stap begint het tekenen, dat erg belangrijk is in BIM.
Op dit moment is de koppeling tussen de informatie en de 3D tekenmodel heel belangrijk.
Wanneer men gaat ontwerpen, tekent men de objecten die in de objectenboom zijn vastgelegd.
Aan deze objectenboom zit informatie. Deze informatie moet ook in de tekening beschikbaar
zijn. Deze koppeling wordt straks verder toegelicht.
Het ontwerpproces bestaat uit de volgende stadia:
In tekst gebeurt er het volgende: Men start met een probleem. Dit probleem wordt opgelost door
diverse oplossingen te gaan bedenken en deze te toetsen. Het bedenken van een oplossing wordt
in het schema ‘’Specificeren’’ genoemd. Dit proces bestaat uit:
Het probleem analyseren.
Hierbij wordt gekeken wat het probleem inhoud, waar het mee te maken heeft en wat er
voor nodig is om het op te lossen. Ook moet er worden gekeken welke eisen zijn gesteld
aan het probleem. Doordat er een objectenboom en een (gekoppelde) eisenboom is
gemaakt wordt dit proces makkelijker.
Structureren en Alloceren.
Wanneer een project complex is, is het van belang de eisen van verschillende partijen te
structuren en duidelijk te maken wat er gebouwd moet worden. Dit is echter al gedaan
bij het maken van de objectenboom en de eisenboom. De gegevens zijn al gestructureerd,
en eenvoudig in te zien. Dit proces is dus eigenlijk niet meer nodig, omdat de gegevens al
in de database zijn vastgelegd.
Ontwerpen.
De voorgaande stappen zijn al gezet bij de voorbereiding, het ontwerpen kan nu plaats
vinden. Dit gebeurd door schetsen te maken en meerdere oplossingen voor het probleem
te bedenken. Vervolgens worden de verschillende oplossingen beoordeeld, eventueel
d.m.v. een Trade-off Matrix. (ook al besproken in Stap 6.)
De beste oplossing wordt uiteindelijk toegepast.
De output van het ‘’Specificeren’’ vormt uiteindelijk de oplossing voor het (deel)
probleem.
De oplossing wordt nu geverifieerd en gevalideerd. Er moet worden gekeken of er aan de
eisen wordt voldaan. Men controleert de eisen, die (voor dat onderdeel) in de database
staan. Dit kan gemakkelijk d.m.v. een afvinklijst (die ook in Relatics te genereren is)
Meer over dit Verificatieproces vindt u in stap 10.
De oplossing van een sub-deel, is uiteindelijk weer nodig om een ander probleem op te
lossen. Dit kunnen bovenliggende problemen zijn, of problemen die raakvlakken met
andere problemen hebben. Door de objectenboom kan eenvoudig worden gezien welke
bovenliggende objecten er zijn, en welke een relatie met elkaar hebben. Door het maken
van raakvlakken kan men zien welke problemen onderling verband hebben, en elkaar
dus nodig hebben. Dit is in een eerder stadium al gedaan, dus de gegevens rollen
wederom, zo uit de database.
Door steeds meerdere varianten op tafel te leggen en deze te toetsen (d.m.v. een Multiple
Criteria Analyse) kan het beste ontwerp worden gekozen.
De ontwerpen worden getoetst aan beoordelingscriteria, en de eisen.
De eisen moeten wel per object beschikbaar zijn. Daarom is de koppeling tussen deze
onderdelen nodig. De koppeling tussen de informatiedatabase (Relatics) en het 3D tekenmodel
is zeer lastig. Er bestaat nog geen duidelijke koppeling. Wel zijn een tweetal bedrijven met deze
koppeling bezig. Ook heb ik in dit onderzoek een mogelijke koppeling gevonden. Deze
koppelingsmethode wordt uitgelegd.
REVIT EN RELATICS KOPPELEN VIA EEN URL Ik heb zelf een mogelijkheid bedacht om de Bibliotheek en het 3D tekenprogramma te koppelen,
en wel d.m.v. een URL.
Maar niet alleen de eisen worden gekoppeld, maar ook de overige informatie dat aan een object
hangt, zoals activiteiten, verantwoordelijke personen etc., worden gekoppeld.
Naast de link in Revit, kan er ook een afvinksysteem worden gemaakt, zodat er een vinkje in de
property kan worden gezet, wanneer het betreffende object aan de eisen voldoet.
Dit gaat als volgt:
Het resultaat van het toevoegen van deze parameter is, dat u per getekend onderdeel (object) nu
een link naar de Relatics bibliotheek kunt leggen, en kunt aangeven of er aan de eisen wordt
voldaan. In de onderstaande instructie staat weergegeven hoe de link met Relatics wordt gelegd.
INSTRUCTIE: AANMAKEN PARAMETERS IN REVIT
1. Open Revit en ga naar de ‘’Project Parameters’’ in het tabblad ‘’Manage’’
2. Klik op ‘’Add’’ om een nieuw parameter aan te maken. Allereerst gaan we de
parameter maken voor de link met de Relatics Database.
3. Vul de volgende gegevens in:
Parameter type: Project Parameter.
Parameter data: Selecteer Instance.
Name: Relatics
Discipline: Common
Type of Parameter: URL
Group Parameter: Indentity Data
Categories: Check All
Klik op ‘’Oké’’ als je klaar bent.
4. Klik nogmaals op ‘’Add’’ om de parameter voor het afvinken te maken.
5. Vul de volgende gegevens in:
Parameter type: Project Parameter.
Parameter data: Selecteer Instance.
Name: Voldoet aan eisen
Discipline: Common
Type of Parameter: Yes/No
Group Parameter: Indentity Data
Categories: Check All
Klik op ‘’Oké’’ als je klaar bent.
INSTRUCTIE: KOPPELEN RELATICS MET REVIT.
1. Zorg ervoor dat je objecten in Relatics zijn gespecifieerd.
2. Zorg ervoor dat de objecten in Revit zijn getekend.
3. Ga naar de Relatics Database, en klik het te linken object aan. Kopieer de URL van dit
object.
4. Ga naar Revit en klik het getekende object aan.
In de ‘’Properties’’ van dat object zal een parameter staan, waar men de link in kan
plakken. Plak de link hierin. Men zal de eisen van de objecten aan kunnen klikken.
Het internet wordt geopend, en de informatie van dat object rolt er eenvoudig uit.
STAP 10. VERIFICATIE ONTWERP In de vorige stap is er ontworpen, en daar is kort het Verificatieproces besproken. Omdat dit
proces een zeer belangrijk onderdeel is, wordt deze stap hier uitgebreider besproken.
Verificatieproces is het controleren van hetgeen dat ontworpen of gemaakt is.
Men gaat kijken of er op de juiste manier is ontworpen, en of het juiste ook daadwerkelijk
ontworpen is. Door te Verifiëren worden fouten en conflicten in een vroegtijdig stadium
ingezien. Dit levert dus in een later stadium minder problemen op, en dus ook minder kosten.
Het is belangrijk om verificatiemomenten in te lassen, waar de partijen bij elkaar gaan zitten en
gaan kijken of alles nog volgens de eisen en de wensen gaat.
Clashcontroles, controle van de eisen en een virtuele inzage zijn hierbij van belang. Deze
onderdelen worden achtereenvolgens besproken.
CLASH-CONTROLES. Bij Clashcontroles wordt het ontwerp gecontroleerd op fouten. Vaak worden bestanden van
verschillende partijen samengevoegd en gecontroleerd. Wanneer er met BIM wordt gewerkt
zullen fouten ook eerder worden ingezien, maar de praktijk leert dat er veel fouten overblijven
die niet worden gezien.
Door een Clash-controle uit te voeren kunnen de problemen worden ingezien en eruit worden
gefilterd.
Daarnaast zijn clash-controles heel handig om te zien of er aan de eisen wordt voldaan. Ook kan
er worden bekeken of de verschillende opgeloste onderdelen ook als één samenwerkend
systeem goed werken.
Dit hoeft echt niet een volledig uitgewerkt bestand te zijn, maar het kan ook al ‘’eenvoudig’’ met
simpele massa’s (zie de onderstaande voorbeelden)
CONTROLE VAN DE EISEN. Wanneer er ontworpen is, moet worden gecontroleerd of het ontwerp nog wel voldoet aan de
gestelde eisen. Hiervoor wordt er een Verificatieplan gemaakt, waar alle eisen op staan, en
kunnen worden afgevinkt.
In Relatics kan daarvan een uitdraai van de eisen per object worden gemaakt, die kunnen
worden afgevinkt. In het softwareprogramma Revit kan ook een afvinksysteem worden
gemaakt, en kunnen de eisen met de objecten in Revit worden gekoppeld.
Allereerst een instructie over hoe men een uitdraai in Relatics kan maken.
Hiervoor gebruikt men de template ‘’Systems Engineering’’
VIRTUELE WEERGAVE Een derde mogelijkheid voor Verificatie is de Virtuele weergave. Doordat men met 3D
tekensoftware werkt, kan men mooie weergaven maken, waar men ook virtueel door kan lopen.
Voor opdrachtgevers is dit heel handig, omdat vele van hen leken zijn op het gebied van de
bouw. De platte tekeningen worden vaak niet begrepen. Daarom biedt een visuele weergave een
uitkomst. Opdrachtgevers kunnen onmiddellijk zien wat wel en niet goed is, en kunnen
wijzigingen al in een eerder stadium aangeven.
Deze Visuele weergave wordt bereikt met het 3D tekenprogramma, waaruit simpel geometrieën
kunnen worden gegenereerd. Deze geometrieën bevatten, door toepassing van BIM, alle
informatie. Alle partijen werken namelijk samen in één integraal model. Hierdoor komen alle
onderdelen in het model te staan, en is ook alles voor de opdrachtgever zichtbaar.
INSTRUCTIE: MAKEN VAN EEN VERIFICATIEPLAN IN RELATICS
1. Ga naar het tabblad ‘’Controles en Overzichten’’
2. Daar ziet men ‘’Overzichten’’ staan. Klik op ‘’ Verificaties per Object-Systeemeis
Combinatie’’ Er ontstaat een uitdraai van alle eisen, per object.
3. Gebruik deze lijst om af te vinken wanneer er aan een bepaalde eis is voldaan.
STAP 11. WERKVOORBEREIDING Deze stap omvat het gereed maken van het ontwerp, zodat het kan worden gebouwd. Eigenlijk
betekend deze fase dat alles moet worden uitgetekend, zoals gebouwd (As Built)
Door alles uit te tekenen, kunnen bij de verificatie Clashcontroles worden gehouden waar
eventuele (verborgen) problemen aan het licht komen.
Wanneer alle problemen zijn opgelost voldoet het As Built model theoretisch aan de gestelde
eisen. Het As-Built model kan als contract dienen. Wanneer de opdrachtgever het model
goedkeurt, en verklaard dat alles naar wens is, kan er aan de hand van dat As-Built model
worden gebouwd. Wanneer het gebouw aan dat ‘’As Built’’ model voldoet, dan voldoet het
(volgens het contract) aan alle eisen.
Daarnaast is het bij de werkvoorbereiding van belang dat de activiteiten duidelijk worden
vastgelegd en er verantwoordelijke personen (marktpartijen) aan die Activiteiten worden
verbonden. Ook kunnen de mogelijke risico’s in de database worden gezet (of worden
aangevuld)
Allereerst een beschrijving hoe men Activiteiten kan aanmaken in Relatics. Dit gebeurt in de
Systems Engineering template.
Om een serie van activiteiten te groeperen in bijvoorbeeld de activiteiten van één bedrijf of de
activiteiten van een bouwdeel, kunnen er Werkpakketten worden aangemaakt.
Deze werkpakketten groeperen de activiteiten.
Aan activiteiten hangen risico’s. Zo is er een groot risico met bouwkranen die last vervoeren of
brandgevaar of ontploffingsgevaar. Deze risico’s moeten in kaart worden gebracht. Het is zaak
hier al zo vroeg mogelijk mee te beginnen en deze risico’s goed vast te leggen. Dit gebeurd in een
Veiligheid en Gezondheidsplan. Naast de risico’s worden ook beheersmaatregelen in een V&G-
plan vastgelegd. Er moet worden gekeken hoe risico’s kunnen worden voorkomen. Bijvoorbeeld
bij brandgevaar moeten er brandblussers op de bouwplaats aanwezig zijn.
De risico’s en beheersmaatregelen kunnen in de Relatics Database worden vastgelegd, en
INSTRUCTIE: ACTIVITEITEN AANMAKEN.
1. Ga naar het tabblad ‘’Activiteiten en werkpakketten.
2. Klik met de rechtermuisknop in het vlak, en klik vervolgens op ‘’Create’’
Vul gelijk de naam van de activiteit in.
3. Klik op de Activiteit om Personen of Organisaties verantwoordelijk te maken voor
de betreffende activiteit. Verder kunnen er Objecten en Risico’s worden gekoppeld.
INSTRUCTIE: WERKPAKKETTEN AANMAKEN.
1. Ga naar het tabblad ‘’Activiteiten en werkpakketten.
2. Klik op het sub-tabblad ‘’Werkpakketten’’
3. Klik met de rechtermuisknop in het vlak, en klik vervolgens op ‘’Add’’
Vul gelijk de naam van het werkpakket in.
4. Klik op het werkpakket om activiteiten eraan toe te voegen.
worden gekoppeld aan Activiteiten, verantwoordelijken en objecten.
Dit geschied in de template ‘’Systems Engineering’’
Om de risico’s te groeperen kunnen er risicotypen worden aangemaakt.
Daarnaast kunnen aan de risico’s kwantificeringen worden gehangen.
Dit is een soort ‘’prioriteit’’ die aan een risico kan worden gehangen.
Dit zijn:
Kans dat het risico optreedt.
Wat er gebeurd met de veiligheid, wat is qua veiligheid het gevolg.
Wat is het financiële gevolg, hoeveel kosten zijn er verbonden aan het risico.
Wat gebeurt er met het imago van de verantwoordelijke.
Wat gebeurt er met de kwaliteit van het project.
Wat is de hinder voor de omgeving.
Hoeveel tijdverlies treedt er op.
In Relatics kunnen de kwantificeringen aan risico’s worden gehangen, door op het risico te
klikken en in het detailscherm het sub tabblad ‘’Kwantificeringen’’ aan te klikken.
INSTRUCTIE: RISICO’S VASTLEGGEN
1. Ga naar het tabblad ‘’Risico’s en beheersmaatregelen’’
2. Klik met de rechtermuisknop in het vlak, en klik op ‘’Create’’
Voeg gelijk de beschrijving van het risico in.
3. Klik op het risico om het risico te koppelen met verantwoordelijken, activiteiten en
objecten. Daarnaast kan men het Oorzaak en Gevolg invullen. Daarnaast kunnen in
de sub tabbladen ‘’Beheersmaatregelen’’ en ‘’Kwantificeringen’’ beheersmaatregelen
en kwantificeringen (zie uitleg hieronder) worden gekoppeld.
INSTRUCTIE: RISICOTYPEN AANMAKEN
1. Ga naar het tabblad ‘’Risico’s en beheersmaatregelen’’
2. Klik op het sub-tabblad ‘’Risicotypen’’
3. Klik met de rechtermuisknop in het vlak, en klik op ‘’Create’’
Voeg gelijk de beschrijving van het risicotype in.
4. Klik op het risicotype om het te koppelen met risico’s.
STAP 12. VERIFICATIE WERKVOORBEREIDING De verificatie geschied op dezelfde wijze als bij de verificatie bij het ontwerp. Echter, bij de
uitvoering is er meer te controleren en wordt er meer op de details ingegaan.
De Verificatie geschiedt wederom d.m.v. clashcontroles, controle van de eisen en een
visualisatie.
Alles is in deze fase getekend, dus theoretisch kunnen alle problemen eruit worden gefilterd.
Het ‘’As Built’’ model moet worden goedgekeurd door de opdrachtgever. Wanneer er vervolgens
precies volgens dit model wordt gebouwd, voldoet men aan de eisen van de opdrachtgever.
Deze goedkeuring kan een prima contractstuk zijn, en een goed controlemiddel.
Naast de verificatie voor de werkvoorbereiding worden er verificatiemiddelen voor de bouw
voorbereid. De eisen moeten op de bouw worden getoetst d.m.v. inspecties, metingen en
calculaties.
Van te voren kan worden aangegeven welke verificaties wanneer, en op welke manier moeten
gaan plaatsvinden. Op deze manier wordt er op de bouw steeds geverifieerd en worden
eventuele achtergebleven fouten, of gemaakte fouten opgespoord en opgelost.
In Relatics kunnen de verschillende verificatiemethoden, zoals inspecties of metingen, worden
aangemaakt en worden gekoppeld aan de eisen.
Dit geschiedt in het tabblad Systems Engineering.
INSTRUCTIE: VERIFICATIEMETHODEN AANMAKEN.
1. Ga naar het tabblad ‘Verificatiemethoden en fasen’’
2. Klik met de rechtermuisknop in het vlak, en klik op ‘’Create’’
Vul gelijk de naam van de verificatiemethode in.
3. Door op de verificatiemethode te klikken, komt men in het detailscherm terecht,
waar alle verificaties van die verificatiemethode staan.
In dit scherm kunnen geen objecten of eisen worden toegevoegd, dit scherm laat ze
alleen maar zien. Het toevoegen gebeurd op de volgende manier (zie volgende
instructie)
INSTRUCTIE: VERIFICATIEMETHODEN KOPPELEN
4. Ga naar het tabblad ‘’Eisen’’ en klik een eis aan.
5. Ga naar het sub tabblad ‘’Verificatie’’ in het detailscherm van die eis.
6. In dat scherm staat ‘’heeft verificatie per object’’ Hier worden automatisch de
objecten aan toegevoegd die bij die eis horen. Aan die objecten kunnen
verificatiemethoden worden gehangen, en worden aangevinkt.
Naast risico’s kunnen er beheersmaatregelen worden aangemaakt. Hierin wordt aangegeven
welke maatregel nodig is om een bepaald risico te voorkomen.
In Relatics kunnen deze beheersmaatregelen worden ingevoerd.
INSTRUCTIE: BEHEERSMAATREGELEN AANMAKEN.
1. Ga naar het tabblad ‘Risico’s en Beheersmaatregelen’’
2. Klik op het sub tabblad ‘’Risico’s’’ en klik een risico aan.
3. Klik op het sub tabblad ‘’Beheersmaatregelen in het detailscherm van dat risico.
4. Klik met de rechtermuisknop in het vlak, en klik op ‘’Create’’
Vul ook gelijk de omschrijving van de beheersmaatregel in.
5. Er kunnen gelijk verantwoordelijken worden gekoppeld.
In het sub tabblad ‘’Beheersmaatregelen’’ in het tabblad ‘’Risico’s en Beheersmaatregelen’’
staat een overzicht van alle beheersmaatregelen, per risico en verantwoordelijke.
STAP 13. BOUWEN EN VERIFIËREN Het ontwerpproces zit erop, en er is een gecontroleerd ‘’As Built’’ model gemaakt.
Volgens dit ‘’As Built’’ model, kan nu worden gebouwd. Men moet telkens controleren of er aan
de eisen wordt voldaan. Men kan voor deze controle gebruik maken van de verificatieplannen en
de bijbehorende verificatiemethoden. Deze zijn immers afgestemd op het ‘’As Built’’ model en
zijn, omdat het As Built model theoretisch hetzelfde is als het te bouwen object, daardoor goed te
gebruiken.
Wederom dient de lijst als afvinkblad. Wanneer de hele lijst is afgewerkt en is goedgekeurd,
voldoet men aan de eisen en het goedgekeurde ‘’As Built’’ model.
Het testen van de eisen gebeurt, naast de afvinklijsten, met behulp van visuele inspecties,
metingen en calculaties.
In de database zijn deze verificatiemethoden al weergegeven en zijn er lijsten gegenereerd. Men
loopt deze lijst af, en vinkt aan welk onderdeel na de test of inspectie wordt goedgekeurd.
Daarnaast voegt men bij de afvinklijst de bewijsstukken (zoals de uitkomsten van de metingen
en inspecties)
Deze stukken worden gedocumenteerd en worden gebruikt om te bewijzen dat alles volgens de
eisen van de opdrachtgever is gebouwd.
STAP 14. VALIDATIE In het validatieproces controleert men of het gebouwde voldoet aan de verwachtingen van de
opdrachtgever (en eventueel andere belanghebbenden)
Dit geschied d.m.v. interviews met de opdrachtgevers, gebruikers en belanghebbenden.
Eventuele fouten kunnen worden opgespoord en eventueel opgelost.
De gemaakte fouten dienen weer als ‘’kennis’’ voor het volgende project.
Naast Validatie extern, kan er ook intern validatie plaatsvinden.
Er moet worden gekeken wat het behaalde resultaat is, vooral bij het gebruiken van Systems
Engineering en BIM. Men kan fouten opsporen en dit wederom als ‘’kennis voor het bedrijf’’
gebruiken. Op deze manier kan men groeien en zichzelf verbeteren. Deze manier van werken
gaat nooit in één keer goed, maar moet een groeiproces zijn.
Voor ieder bedrijf is het resultaat anders, en ieder bedrijf gebruikt deze methodiek op een
andere (unieke) manier.
Maar door de vele overeenkomsten ontstaan er toch links tussen bedrijven en kan de
samenwerkingen op een goede manier verlopen.
STAP 15. BEHEREN EN SLOOP Een gebouw gaat een bepaalde periode mee. In deze periode is onderhoud nodig.
Dit onderhoud kan al van te voren worden ingepland, door een Meerjarig Onderhoudsplan te
maken.
Door dit plan al vroegtijdig te maken, kan men rekening houden met de materiaalkeuze en
bepaalde oplossingen. Zo kan men de onderhoudskosten in de toekomst beperken en kan men
voorspellen wanneer het gebouw onderhoud nodig heeft.
Wanneer een gebouw aan het einde van zijn levensduur is, kan het worden gesloopt. Op deze
manier wordt er plaatsgemaakt voor een nieuw project.
De vicieuze cirkel begint hier opnieuw.
Het beheer en onderhoudsproces wordt in deze handleiding niet besproken, maar zou wel een
prima aansluiting zijn op Systems Engineering en BIM. Dit kan d.m.v. een verdiepingsonderzoek
verder worden uitgewerkt.
AFSLUITING Deze handleiding geeft de eerste stappen om BIM en Systems Engineering te combineren.
Echter, deze handleiding dient nog wel getest te worden in de praktijk. Wanneer er een echt
project volgens dit stappenplan wordt gehouden, kan men pas controleren of deze handleiding
goed werkt of niet. Dus dat zou een goede vervolgopdracht kunnen zijn.
Uit dit onderzoek zal naar voren komen welke onderdelen in deze handleiding nog verder
moeten worden uitgewerkt.
De eerste stappen zijn gezet, maar verder onderzoek is zeker gewenst.