Hah xquang tac ruot bs phan vu anh minh
-
Upload
michel-phuong -
Category
Health & Medicine
-
view
236 -
download
6
Transcript of Hah xquang tac ruot bs phan vu anh minh
![Page 1: Hah xquang tac ruot bs phan vu anh minh](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022020113/5a6492f87f8b9a27568b6ba5/html5/thumbnails/1.jpg)
HÌNH ẢNH XQUANG TẮC RUỘT
BS. PHAN VŨ ANH MINH
LỚP CAO HỌC HỒI SỨC CẤP CỨU 2016-2018
![Page 2: Hah xquang tac ruot bs phan vu anh minh](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022020113/5a6492f87f8b9a27568b6ba5/html5/thumbnails/2.jpg)
TỔNG QUAN VỀ TẮC RUỘT
• Nguyên nhân đau bụng cấp thường gặp (chỉ đứng sau viêm
ruột thừa), ~20% các cấp cứu bụng ngoại khoa
• Định nghĩa: là sự ngưng trệ lưu thông ruột.
• Phân loại:
• Tắc ruột cơ học: do các cản trở cơ học
• Tắc ruột cơ năng (liệt ruột): do ngừng nhu động của ruột
![Page 3: Hah xquang tac ruot bs phan vu anh minh](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022020113/5a6492f87f8b9a27568b6ba5/html5/thumbnails/3.jpg)
NGUYÊN NHÂN TẮC RUỘT
TẮC RUỘT CƠ HỌC TẮC RUỘT CƠ NĂNG
Trong lòng ruột:- Búi giun- Bã thức ăn- U- Khối phân/táo bón lâu ngày
Thành ruột:- U- Viêm nhiễm, sẹo xơ: lao ruột, bệnh
Crohn, hẹp miệng nối,...- Lồng ruột
Ngoài thành ruột:- Dây chằng ruột- Dính - Thoát vị- Xoắn ruột
- Liệt ruột phản xạ: do máu tụ sau phúc mạc do vỡ xương chậu, viêm phúc mạc, dịch tiêu hoá/thủng ruột, dịch tuỵ,...
- Thiếu máu cấp, huyết khối động mạch hoặc tĩnh mạch mạc treo
- Rối loạn chuyển hoá: hạ kali máu, toan chuyển hoá,...
- Thuốc: kháng cholinergic, opioids,...- Các tổn thương thần kinh-cơ
![Page 4: Hah xquang tac ruot bs phan vu anh minh](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022020113/5a6492f87f8b9a27568b6ba5/html5/thumbnails/4.jpg)
BIỂU HIỆN LÂM SÀNG
• Triệu chứng cơ năng:
• Đau bụng cơn (tắc cao 3-4phút; tắc thấp 15-20phút). Tắc ruột do thắt
có thể đau cơn trên nền âm ỉ hay liên tục.
• Nôn ói: thay đổi tuỳ vị trí tắc.
• Bí trung-đại tiện: tuỳ thời gian bị tắc, mức độ tắc và loại tắc
• Triệu chứng thực thể:
• Bụng chướng
• Quai ruột nổi
• Dấu “rắn bò”
• Thay đổi âm ruột
![Page 5: Hah xquang tac ruot bs phan vu anh minh](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022020113/5a6492f87f8b9a27568b6ba5/html5/thumbnails/5.jpg)
Từ bài giảng của PGS.TS. Nguyễn Văn Hải
![Page 6: Hah xquang tac ruot bs phan vu anh minh](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022020113/5a6492f87f8b9a27568b6ba5/html5/thumbnails/6.jpg)
CHẨN ĐOÁN HÌNH ẢNH
Xquang bụng không
sửa soạn
- Hiệu quả trong phát hiện tắc ruột
- XĐ vị trí tắc và cơ chế tắc
- Nhanh, chi phí thấp, dễ tiếp cận
Siêu âm bụng
- Thấy ruột dãn, nhiều hơi và dịch
- Gợi ý một số nguyên nhân: lồng ruột, u, áp xe...
CTscan
- KT mới, ngày càng được ứng dụng rộng rãi
- Phát hiện sớm + đặc hiệu hơn Xquang
- XĐ vị trí tắc, mức độ tổn thương ruột, nguyên nhân tắc
![Page 7: Hah xquang tac ruot bs phan vu anh minh](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022020113/5a6492f87f8b9a27568b6ba5/html5/thumbnails/7.jpg)
X-QUANG BỤNG ĐỨNG KHÔNG SỬA SOẠN
![Page 8: Hah xquang tac ruot bs phan vu anh minh](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022020113/5a6492f87f8b9a27568b6ba5/html5/thumbnails/8.jpg)
PHIM X-QUANG BỤNG ĐỨNG KHÔNG SỬA SOẠN BÌNH THƯỜNG
![Page 9: Hah xquang tac ruot bs phan vu anh minh](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022020113/5a6492f87f8b9a27568b6ba5/html5/thumbnails/9.jpg)
CÁC DẠNG HÌNH ẢNH KHÍ TRONG Ổ BỤNG BÌNH THƯỜNG
• Hình ảnh hơi/x-quang: có đậm độ thấp, thường thấp hơn
so với mô mềm xung quanh
• Bình thường, khó phân biệt hình ảnh ruột non và ruột già
trên X-quang, nhưng khi có dãn ruột, nhiều hình ảnh đặc
trưng giúp phân biệt vị trí dãn ở ruột non hay ruột già
• Quy tắc 3-6-9: về đường kính của các đoạn ruột:
o Ruột non ≤ 3cm
o Ruột già ≤ 6cm
o Manh tràng ≤ 9cm
![Page 10: Hah xquang tac ruot bs phan vu anh minh](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022020113/5a6492f87f8b9a27568b6ba5/html5/thumbnails/10.jpg)
HÌNH ẢNH DẠ DÀY BÌNH THƯỜNG
Picstures from: https://www.radiologymasterclass.co.uk/tutorials
![Page 11: Hah xquang tac ruot bs phan vu anh minh](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022020113/5a6492f87f8b9a27568b6ba5/html5/thumbnails/11.jpg)
HÌNH ẢNH RUỘT NON
BÌNH THƯỜNG
• Nằm giữa ổ bụng
• Valvulae conniventes
– các nếp gấp niêm
mạc ruột chạy dài
hết chiều rộng của
quai ruột (mũi tên)
Picstures from: https://www.radiologymasterclass.co.uk/tutorials
![Page 12: Hah xquang tac ruot bs phan vu anh minh](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022020113/5a6492f87f8b9a27568b6ba5/html5/thumbnails/12.jpg)
HÌNH ẢNH RUỘT GIÀ BÌNH THƯỜNG
• Nằm ngoại vi ổ bụng (riêng đại tràng ngang và đại tràng sigma thì vị trí không cố định, khác nhau giữa các BN)
• Haustra : các quai ruột có các nếp gấp chạy ngang một phần lòng ruột
• Lòng có chứa phânPicstures from: https://www.radiologymasterclass.co.uk/tutorials
![Page 13: Hah xquang tac ruot bs phan vu anh minh](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022020113/5a6492f87f8b9a27568b6ba5/html5/thumbnails/13.jpg)
HÌNH ẢNH X-QUANG CỦA HỘI CHỨNG TẮC RUỘT
![Page 14: Hah xquang tac ruot bs phan vu anh minh](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022020113/5a6492f87f8b9a27568b6ba5/html5/thumbnails/14.jpg)
DẤU DÃN CÁC QUAI RUỘT(DISTENDED/ DILATED BOWEL LOOPS)
From: Case courtesy of Dr Varun Babu, Radiopaedia.org, rID: 18015
Dãn các quai ruột già
From: Case courtesy of Dr Ian Bickle, Radiopaedia.org, rID: 34633
Dãn các quai ruột non
![Page 15: Hah xquang tac ruot bs phan vu anh minh](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022020113/5a6492f87f8b9a27568b6ba5/html5/thumbnails/15.jpg)
DẤU MỰC NƯỚC HƠI(AIR-FLUID LEVEL)
- Quan sát được trên phim
Xquang bụng đứng
- Do lòng ruột bị tắc nghẽn, gây ứ
đọng dịch và hơi cùng lúc
![Page 16: Hah xquang tac ruot bs phan vu anh minh](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022020113/5a6492f87f8b9a27568b6ba5/html5/thumbnails/16.jpg)
DẤU TRÀNG HẠT (STRING OF PEARLS SIGN)
From: Case courtesy of Dr Maulik S Patel, Radiopaedia.org, rID: 13853
- Thường gặp trong tắc ruột non
- Còn gọi là “string-of-beads sign”
- Hình ảnh được tạo nên do các
túi khí nhỏ nằm trong lòng ruột
non chứa đầy dịch
![Page 17: Hah xquang tac ruot bs phan vu anh minh](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022020113/5a6492f87f8b9a27568b6ba5/html5/thumbnails/17.jpg)
PHÂN BIỆT HÌNH ẢNHTẮC RUỘT NON VÀ TẮC RUỘT GIÀ
Tắc ruột non Tắc ruột già
Vị trí - mực nước hơi nằm ở giữaổ bụng
- xếp thành hình bậc thang
- mực nước hơi nằm ở chuvi ổ bụng
- ít bóng hơi
Các quai ruột
Chiều rộng > chiều cao Chiều cao > chiều rộng
Kích thước Quai ruột non dãn khi đườngkính ngang > 3cm
Quai ruột già dãn khi đườngkính ngang:- Manh tràng > 9cm- Đại tràng > 6cm
Niêm mạc ruột
- Các nếp gấp chạy dài suốthết chiều rộng lòng ruột
- Các nếp niêm mạc nằmsát nhau, mật độ dầy
- Các nếp gấp chỉ chiếmmột phần chiều rộng lòngruột
- Nếp niêm mạc thưa dần
![Page 18: Hah xquang tac ruot bs phan vu anh minh](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022020113/5a6492f87f8b9a27568b6ba5/html5/thumbnails/18.jpg)
https://www.slideshare.net/sinhvienykhoa/xquang-trong-chn-on-tc-rut
![Page 19: Hah xquang tac ruot bs phan vu anh minh](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022020113/5a6492f87f8b9a27568b6ba5/html5/thumbnails/19.jpg)
From: Case courtesy of Dr Ahmed Abd Rabou, Radiopaedia.org, rID: 27265
HÌNH ẢNH “BẬC THANG”TRONG TẮC RUỘT NON
![Page 20: Hah xquang tac ruot bs phan vu anh minh](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022020113/5a6492f87f8b9a27568b6ba5/html5/thumbnails/20.jpg)
Picstures from: https://www.radiologymasterclass.co.uk/tutorials
HÌNH ẢNH TẮC RUỘT NON:- Các quai ruột dãn nằm quanh trung tâm
ổ bụng- Các quai ruột dãn # 4-5cm- Nếp gấp của các quai ruột chiếm hết bề
rộng lòng ruột; các nếp gấp nằm sát nhau- Có hình ảnh gợi ý BN được phẫu thuật
trước đó (vòng tròn đỏ) => gợi ý nguyên nhân tắc ruột do dính sau mổ
HÌNH ẢNH TẮC RUỘT GIÀ:- Hình ảnh dãn toàn bộ quai đại tràng từ
đại tràng lên đến đại tràng xuống- Hình ảnh khối mật độ mô mềm (x) gợi ý
là nguyên nhân gây tắc nghẽn. - Nếp gấp quai ruột ngắn, chỉ chiếm một
phần lòng ruột, các nếp gấp thưa
![Page 21: Hah xquang tac ruot bs phan vu anh minh](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022020113/5a6492f87f8b9a27568b6ba5/html5/thumbnails/21.jpg)
MỘT SỐ HÌNH ẢNH GỢI Ý NGUYÊN NHÂN TẮC RUỘT
![Page 22: Hah xquang tac ruot bs phan vu anh minh](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022020113/5a6492f87f8b9a27568b6ba5/html5/thumbnails/22.jpg)
QUAI RUỘT CANH GÁC(SENTINEL LOOP)
- Thường gặp trong bệnh
cảnh viêm tuỵ cấp
- Dịch tuỵ gây phản ứng
viêm trong ổ bụng, làm dãn
khu trú một quai ruột non
do liệt ruột
- Là dấu hiệu gợi ý tình trạng
viêm trong ổ bụng (không
phải là dấu hiệu chẩn đoán
xác định)
Picstures from: https://www.radiologymasterclass.co.uk/tutorials
![Page 23: Hah xquang tac ruot bs phan vu anh minh](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022020113/5a6492f87f8b9a27568b6ba5/html5/thumbnails/23.jpg)
HÌNH HẠT CÀ PHÊ(COFFEE BEAN SIGN)
- Còn gọi tên là dấu hiệu “bent inner
tube” (tạm dịch là: “ống gập hình
khuỷu”)
- Gặp trong xoắn đại tràng sigma
- Là hình ảnh khí nằm trong quai
ruột kín (closed loop) của đại tràng
- Khi có hình ảnh này, có thể chụp
phim Xquang đại tràng cản quang
để chẩn đoán xác định (thấy hình
ảnh “mỏ chim” – “bird’s beak”)
Picstures from: https://en.wikipedia.org/wiki/Volvulus#/media
![Page 24: Hah xquang tac ruot bs phan vu anh minh](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022020113/5a6492f87f8b9a27568b6ba5/html5/thumbnails/24.jpg)
HÌNH HẠT CÀ PHÊ(COFFEE BEAN SIGN)
Picstures from: https://nomsgalore.wordpress.com/tag/coffee/
![Page 25: Hah xquang tac ruot bs phan vu anh minh](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022020113/5a6492f87f8b9a27568b6ba5/html5/thumbnails/25.jpg)
DẤU MỎ CHIM(BIRD’S BEAK SIGN)
- Thực hiện: thụt barium
- Gặp trong xoắn đại tràng sigma
- Do quai ruột xoắn chặt, nên thuốc
cản quang không đi qua được
From: https://www.medbullets.com/step2-3-gastrointestinal/20188/volvulus
![Page 26: Hah xquang tac ruot bs phan vu anh minh](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022020113/5a6492f87f8b9a27568b6ba5/html5/thumbnails/26.jpg)
HÌNH ẢNH THOÁT VỊ THÀNH BỤNG
From: https://www.slideshare.net/Badheeb/abdomen-xray-signs
![Page 27: Hah xquang tac ruot bs phan vu anh minh](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022020113/5a6492f87f8b9a27568b6ba5/html5/thumbnails/27.jpg)
MỘT SỐ HÌNH ẢNH GỢI Ý LỒNG RUỘT Ở TRẺ EM
Dấu hiệu hình bia Dấu hiệu mặt khum (thấu kính)
From: https://bsxqtuan.wordpress.com/2012/09/24/long-ruot-o-tre-em-cac-khai-niem-hien-nay-ve-chan-doan/
![Page 28: Hah xquang tac ruot bs phan vu anh minh](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022020113/5a6492f87f8b9a27568b6ba5/html5/thumbnails/28.jpg)
From: Case courtesy of Radswiki, Radiopaedia.org, rID: 11177
LIỆT RUỘT(ILEUS)
- Hay gặp ở người già, do táo bón
- Nguyên nhân khác: do thuốc, hạ kali
máu, bệnh Parkinson’s, ...
- Hình ảnh dãn toàn bộ các quai ruột non
lẫn ruột già
![Page 29: Hah xquang tac ruot bs phan vu anh minh](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022020113/5a6492f87f8b9a27568b6ba5/html5/thumbnails/29.jpg)
From: Case courtesy of Dr Hani Salam, Radiopaedia.org, rID: 8193
COLONIC PSEUDO-OBSTRUCTION - HỘI CHỨNG OGILVIE
![Page 30: Hah xquang tac ruot bs phan vu anh minh](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022020113/5a6492f87f8b9a27568b6ba5/html5/thumbnails/30.jpg)
MỘT SỐ HÌNH ẢNH GỢI Ý BIẾN CHỨNG CỦA TẮC RUỘT
![Page 31: Hah xquang tac ruot bs phan vu anh minh](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022020113/5a6492f87f8b9a27568b6ba5/html5/thumbnails/31.jpg)
KHÍ TRONG TĨNH MẠCH CỬA(PORTAL VENOUS GAS)
- Hình ảnh khí trong tĩnh
mạch cửa => gợi ý theo dõi
biến chứng hoại tử ruột
- Cần phân biệt với hình ảnh
khí trong đường mật
(thường nằm ở trung tâm;
khí trong TM cửa thường
nằm ở ngoại biên)
From: Case courtesy of Dr Jeremy Jones, Radiopaedia.org, rID: 6130
![Page 32: Hah xquang tac ruot bs phan vu anh minh](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022020113/5a6492f87f8b9a27568b6ba5/html5/thumbnails/32.jpg)
CÓ HÌNH ẢNH KHÍ TRONG Ổ BỤNG=> GỢI Ý THỦNG RUỘT
From: Case courtesy of Dr Alexandra Stanislavsky, Radiopaedia.org, rID: 12645
Dấu đỉnh vòm (Cupola sign)
From: Case courtesy of Dr Jeremy Jones, Radiopaedia.org, rID: 6129
Liềm hơi dưới hoành (mũi tên đỏ: cơ hoành)
![Page 33: Hah xquang tac ruot bs phan vu anh minh](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022020113/5a6492f87f8b9a27568b6ba5/html5/thumbnails/33.jpg)