KÖK HÜCRELERİNKÖK HÜCRELERİNBİYOLOJİSİNDE GÜNCEL BİYOLOJİSİNDE GÜNCEL

KAVRAMLAR KAVRAMLAR KLİNİKTE KULLANIMA HAZIRMIYIZ ?KLİNİKTE KULLANIMA HAZIRMIYIZ ?

Emin Kansuekansu@ada.net.tr

Hacettepe ÜniversitesiHacettepe ÜniversitesiOnkoloji EnstitüsüOnkoloji Enstitüsü

KÖK HÜCRELERİKÖK HÜCRELERİNASIL NASIL TANIMLAYABİLİRİZ ?TANIMLAYABİLİRİZ ?

KÖK (STEM) HÜCRELERİKÖK (STEM) HÜCRELERİ

KENDİLERİNİ YENİLEYEBİLEN (Self-Renewal) ve SAYILARI SÜREKLİ

SABİT KALAN

FARKLI HÜCRELERİ VEREBİLEN

(Farklılaşma =Differansiyasyon)

HÜCRELERDİR

KÖK HÜCRE

KÖK HÜCRE

SİMETRİK BÖLÜNME

KÖK HÜCRE

KÖK HÜCRE YENİ FARKLILAŞMIŞHÜCRE : Kas, Sinir..vb

KÖK HÜCRE

ASİMETRİK KÖK HÜCRE BÖLÜNMESİ

KÖKHÜCRELER

ALYUVARLAR

AKYUVARLAR

KÖK HÜCRELER VE BEBEĞİN GELİŞİMİ

6 GÜN

35 HAFTA

EMBRYO

FETÜS

SPERM + OVUM

DÖLLENME SONRASI EMBRYO OLUŞUMU VE BEBEĞİN GELİŞİMİ

DÖLLENME

KÖK HÜCRELERDEN KÖK HÜCRELERDEN BEBEĞİN (FÖTÜS) GELİŞİMİBEBEĞİN (FÖTÜS) GELİŞİMİ

IVF TÜPLERİNDEN EMBRYONİK KÖK HÜCRE ELDESİ

IVF

Thomson j. et al., 1998

:1998

KÖK HÜCRELERİN DÜNÜ

ORGANLARORGANLAR

İNSAN EMBRYONİK KÖK HÜCRELERİNİN İN VİTRO FARKLILAŞMASI

EMBRYONİK

KÖK HÜCRELER

NÖRONLAR

Tubulin+Cardiomyositl

er

Cardiac troponin+

Endoderm-AFP +

KÖK HÜCRELERİ

2007 NOBEL ÖDÜLÜ GEREKÇESİ

EMBRYONİK KÖK HÜCRE EMBRYONİK KÖK HÜCRE BİYOLOJİSİNE OLAN KATKILARI BİYOLOJİSİNE OLAN KATKILARI Ve KNOCK-OUT FARE MODELİNİVe KNOCK-OUT FARE MODELİNİ

GELİŞTİRDİKLERİ İÇİN.... GELİŞTİRDİKLERİ İÇİN....

2007in Physiology and Medicine

Oliver SmithiesUniv North Carolina

U.S.A.

Mario CapecchiUniv of Utah

U.S.A.

Sir Martin Evans Cardiff Univ

U.K.

SİNİR HÜCRESİ KAN

KAS HÜCRESİ

ENDOTEL OSTEOBLAST

KARACİĞER

KÖKHÜCRELER

KÖK HÜCRE PLASTİSİTESİ-2002

KÖK HÜCRELERİNİN FARKLILAŞMASI

KÖK HÜCRELERKÖK HÜCRELER

KAS

TENDON

KEMİK

YAĞ HÜCRESİ

KIKIRDAKKEMİK İLİĞİ

KÖK HÜCRE KAYNAKLARI

KEMİK İLİĞİKEMİK İLİĞİ

DOLAŞIM KANIDOLAŞIM KANI

KORDON KANIKORDON KANI

KÖK KÖK HÜCRELER...HÜCRELER...

KÖK HÜCRE TÜRLERİKÖK HÜCRE TÜRLERİ

ERİŞKİN (ASC)

EMBRYONİK (hESC)

MEZANKİMAL (MSC)

KORDON KANI (CBSC)

adapted from: Korbling & Estrov, NEJM 2003

KEMİK ve KIKIRDAKKEMİK ve KIKIRDAKErişkin Kök HücreleriErişkin Kök Hücreleri

Karaciğer

Deri

Bağırsak

CNS

ERİŞKİN KÖK HÜCRELER• BONE MARROW STEM CELLS• PERIPHERAL BLOOD STEM CELLS• NEURONAL STEM CELLS• MUSCLE STEM CELLS (SATELLITE CELLS)• LIVER STEM CELLS• PANCREATIC STEM CELLS• CORNEAL LIMBAL STEM CELLS• MAMMARY STEM CELLS• SALIVARY GLAND STEM CELLS• SKIN STEM CELLS• CARTILAGE STEM CELLS

• LUNG STEM CELLS****• UMBLICAL CORD BLOOD CELLS• UMBLICAL CORD MESENCHYME CELLS• AMNIOTIC STEM CELLS• PARATHYROID GLAND STEM CELLS

MEZENKİMAL KÖK HÜCRELERİHacettepe PEDI-STEMDuygu Uçkan ‘06

MEZENKİMAL KÖK HÜCRELER

KEMİK

KIKIRDAK

KAS

TENDONLİGAMENT

BAĞ DOKUSU

Chondroblasts

Collagen II

SM Myoblast

Sm Myosin

CaPo4

Osteoblasts

LABORATUVARDAN HASTA BAŞINA

KÖK HÜCRELERLE KLİNİKTE YARAR SAĞLANMASI BEKLENEN HASTALIKLAR

REJENERATİF TIP = TAMİR TIBBIREJENERATİF TIP = TAMİR TIBBI

HASTALIK

OSTEOARTİRİT ATEROSKLEROZ KALP KRİZİ DIABET PARKİNSON ALZHEIMER PARAPLEJİ

HASTALIKLI DOKU

KIKIRDAK ***ARTER ENDOTELİ

KALP DAMARI TIKANMASI

PANKREAS ADACIKLARI

MSS

MSS

OMURİLİK

CARDIAC REPAIR BY STEM CELLS

İNSAN HÜCRESİNDEN İLK YAPAY MESANE ...Nisan 2006

Wake Forest Universitesi

Winston –Salem , Kalifornia

HARVARD TIP FAKÜLTESİ

BOSTON

KÖK HÜCRELER VE REJENERATİF TIP

YÜZ NAKLİ .... 2005

EMBRYONİK KÖK HÜCRELERİKULLANIMA HAZIRMIYIZ?

IN-VITROEvet

IN-VIVOHayvan

Evet

IN-VIVOİNSANHayır!! Ne Zaman ??

Shinya Yamanaka,M.D.Shinya Yamanaka,M.D.

“Turning Back the Cellular Clock...”

Takashi K, et al,Cell 2006

AKCİĞERİN KÖK HÜCRELERLE TAMİRİ

AKCİĞER HASTALIKLARININ TAMİRİNDE KÖK HÜCRE DENEYİMLERİ

•Fare embryonik kök hücreleri akciğeri zedelenmiş fareye nakledildi Sakrifiye edilen farelerde kök hücrelerin akciğerlere yerleştiği gösterildi ( Eylül ‘2007, Stockholm- ERS)

*İki Pulmoner Hipertansiyon Hastasına Nitric Oksit Salınımı yapabilen Gen-Modifiye Kök Hücreleri Akciğere Kataterizasyon ile Verildi . Kısmi düzelme izlendiği rapor edildi. ( Stewart D., et al., Mc Gill Univ, Montreal - June 19 2008 )

Dişi Fare Akciğer Epitel,Hücreleri Arasına Erkek Fare Kök HücrelerininYerleşimi

AKCİĞER HASTALIKLARINDA KÖK HÜCRELERİN TEDAVİ AMAÇLI KULLANIMLARINDA BAŞLICA ZORLUKLAR

AKCİĞERLER ÇOK KOMPLEKS YAPILAR İÇERİRLER

AKCİĞERLERDE FARKLI TÜRDE VE HÜCRE TİPİ BULUNMAKTADIR

AKCİĞERDEKİ HÜCRELERİN ÖNEMLİ BİR KISMI ÇOK YAVAŞ DÖNÜŞÜM ( Turn-Over) HALİNDEDİR

FONKSİYONLARI FARKLI DOKULARI BİRLİKTEİÇERİRLER

NIH REPORT May 2007

* EPİTEL- ENDOTEL VE MEZENKİMAL ETKİLERİMLERİN İNCELENMESİ

* HÜCRE-MATRİKS ETKİLEŞİMİ

• AKCİĞERDE KÖK HÜCRE “NİŞLERİ” NELERDİR ?

• AKCİĞERİN TEKRAR MODELLENMESİ

• YAŞLANMA VE İMMÜN SİSTEMİN AKCİĞER TAMİRİNDE ROLÜ NEDİR ?

• KLİNİKTE YARARLANILABİLECEK HAYVAN MODELLERİNİN GELİŞTİRİLMESİ

AKCİĞER HASTALIKLARININ KÖK HÜCRE İLE TAMİRİ KONUSUNDA ÖNCELİKLE ÇALIŞILMASI GEREKEN KONULAR

Adult Stem cells, Lung Biology and Lung DiseaseWeiss D, et al. NIH Report May 2006

PREMATÜRİTEYE BAĞLI PULMONER HİPOPLAZİ veSURFAKTAN EKSİKLİĞİ İDİOPATİK PULMONER FİBROZİSERİŞKİN AMFİZEMİ / KOAH KİSTİK FİBROZİSAKUT HAVA YOLU ZEDELENMESİ AKUT RESPİRATUVAR DİSTRES SENDROMU PRİMER PULMONER HİPERTANSİYON AKCİĞER NAKLİ SONRASI BRONKİOLİT ASTIM

AKCİĞER HASTALIKLARINDA KÖK HÜCRE ÇALIŞMALARI İÇİN GELİŞTİRİLMESİ GEREKEN HAYVAN MODELLERİ

Adult Stem Cells, Lung Biology and Lung DiseaseWeiss D, et al., NIH Report May 2006

KÖK HÜCRELERİ KLİNİKTE KULLANIMA HAZIRMIYIZ ?

ERİŞKİN KÖK HÜCRELERİ : EVET OTOLOG KÖK HÜCRELERİ : EVET

KORDON KANI KÖK HÜCRELERİ : EVET

MEZENKİMAL KÖK HÜCRELER : EVET / HAYIR

EMBRYONİK KÖK HÜCRELER : HAYIR !HAYIR ! NE ZAMAN KULLANABİLİRİZ : HENÜZ

BİLİNMİYOR !..

EMBRYONİK KÖK HÜCRELERİİNSANDA KULLANIMA HAZIRMIYIZ?

İNSAN DA KULLANIMI : HAYIR !HAYIR !Ne Zaman ??

MEDICINEThe Whole World Is WatchingHope—and anxiety—run high as the first clinical trial of embryonic-stem-cell therapy begins this summer. President Barack Obama’s executive order lifted restrictions on Embryonic Stem Cell Research

NEWSWEEK NEWSWEEK March 30 , 2009

KÖK HÜCRELERİ : GELECEK...

2004 2020 – 2040 2060…

KORDON KANIKÖK HÜCRELERİ

EMBRYONİKKÖK HÜCRELERİ

ERİŞKİN KÖKHÜCRELERİ

?

?

+ + +

İlginize Teşekkür Ederim...

2009 DARWIN YILINIZI KUTLUYORUM2009 DARWIN YILINIZI KUTLUYORUM