GWIDA PRATTIKA - European Parliament · 2015-01-16 · GWIDA PRATTIKA Il-Kultura u l-Edukazzjoni...
Transcript of GWIDA PRATTIKA - European Parliament · 2015-01-16 · GWIDA PRATTIKA Il-Kultura u l-Edukazzjoni...
Il-Kultura u l-Edukazzjoni
MT
GWIDA PRATTIKA
PARLAMENT EWROPEW
IDDIPARTIMENT TALPOLITIKAPOLITIKI STRUTTURALI U TA’ KOEŻJONI B
IDDIRETTORATĠENERALI GĦALLPOLITIKI INTERNI
MT_906695_cover.indd 1MT_906695_cover.indd 1 18/09/09 12:46:0818/09/09 12:46:08
Ħafna informazzjoni addizzjonali dwar l-Unjoni Ewropea hija disponibbli fuq l-Internet.
Jista’ jsir aċċess għaliha permezz tas-server Europa (http://europa.eu).
Informazzjoni dwar il-katalogar tinsab fi t-tmiem ta’ din il-pubblikazzjoni.
Il-Lussemburgu: L-Uffi ċċju għall-Pubblikazzjonijiet Uffi ċjali tal-Komunitajiet Ewropej, 2009
ISBN 978-92-823-2735-7
Doi: 10.2861/33123
Printed in Belgium
STAMPAT FUQ KARTA BAJDA ĦIELSA MILL-KLORUR
Europe Direct huwa servizz li jgħinek issib tweġibiet
għall-mistoqsijiet tiegħek dwar l-Unjoni Ewropea
Numru tat-telefon ġdid bla ħlas (*):
00 800 6 7 8 9 10 11
(*) ċerti operaturi tat-telefonija ċellulari ma jippermettux aċċess għal numri 00800
jew inkella dawn it-telefonati jkunu bi ħlas
MT_906695_cover.indd 2MT_906695_cover.indd 2 18/09/09 12:46:0918/09/09 12:46:09
GWIDA PRATTIKA
Il-Kultura u l-Edukazzjoni
PARLAMENT EWROPEW
IDDIPARTIMENT TALPOLITIKAPOLITIKI STRUTTURALI U TA’ KOEŻJONI B
IDDIRETTORATĠENERALI GĦALLPOLITIKI INTERNI
MT_906695_Inside.indd 1MT_906695_Inside.indd 1 18/09/09 14:11:1818/09/09 14:11:18
AWTUR
Is-Sur Gonçalo Macedo, Dipartiment tal-Linji Politiċi B: Politiċi Strutturali u ta’ Koeżjoni, Parlament Ewropew
VERŻJONIJIET LINGWISTIĊI
Oriġinali: EN
Traduzzjonijiet: fi l-lingwi uffi ċjali kollha tal-Komunità Ewropea
KREDITI TAR-RITRATTI
Shutterstock, iStockphoto, Parlament ewropew
DWAR L-EDITUR
Sabiex tikkuntattja lid-Dipartiment tal-Linji Politiċi u biex tinkiteb għan-newsletter jekk jogħġbok ikteb
lil dan l-indirizz: [email protected]
Manuskritt lest f’April 2009.
Brussell, © Parlament Ewropew, 2009.
DIKJARAZZJONI TA’ ĊAĦDA
L-opinjonijiet espressi f’dan id-dokument huma r-responsabilità esklużiva tal-awtur u mhux neċessarjament
jirrappreżentaw il-pożizzjoni uffi ċjali tal-Parlament Ewropew.
Ir-riproduzzjoni u t-traduzzjoni għal skopijiet mhux kummerċjali huma awtorizzati, sakemm is-sors ikun
rikonoxxut u l-pubblikatur jingħata notifi ka minn qabel u jintbagħat kopja.
MT_906695_Inside.indd 2MT_906695_Inside.indd 2 18/09/09 14:11:1918/09/09 14:11:19
WERREJ •
WERREJ
KELMTEJN TA’ QABEL ............................................................................................................... 7
SFOND ........................................................................................................................................... 9
ILBAŻI LEGALI GĦALLĦIDMA TALPARLAMENT EWROPEW...............................13
ILĦIDMA TALPARLAMENT EWROPEW FISSITT LEĠIŻLATURA ..........................25
ĦARSA ĠENERALI LEJN ILLEĠIŻLATURA 20092014 ...............................................37
DWAR IDDIPARTIMENT TALLINJI POLITIĊI ................................................................43
QARI ADDIZZJONALI .............................................................................................................45
FATTI U FIGURI UTLI ...............................................................................................................47
SORSI ADDIZZJONALI TA’ INFORMAZZJONI ................................................................53
MT_906695_Inside.indd 3MT_906695_Inside.indd 3 18/09/09 14:11:1918/09/09 14:11:19
MT_906695_Inside.indd 4MT_906695_Inside.indd 4 18/09/09 14:11:1918/09/09 14:11:19
L-unika ħaġa li ma tħallinix nitgħallem hi l-edukazzjoni.
Albert Einstein
„Hekk kif il-ħamrija, għammiela kemm hi għammiela,
ma tistax tkun produttiva mingħajr koltivazzjoni, daqstant ieħor
il-moħħ għeri mill-kultura ma jista‘ qatt jagħti frott bnin“
Seneca
MT_906695_Inside.indd 5MT_906695_Inside.indd 5 18/09/09 14:11:2018/09/09 14:11:20
MT_906695_Inside.indd 6MT_906695_Inside.indd 6 18/09/09 14:11:2118/09/09 14:11:21
KELMTEJN TA’ QABEL•
KELMTEJN TA’ QABEL
Għażiz Membru,
Nixtieq nieħu din l-opportunità biex nilqgħek fi l-Parlament Ewropew u biex nipprovdilek
informazzjoni dwar ir-riżorsi interni f’termini ta’ pariri esperti. Xogħol parlamentari eff ettiv
jiddependi fuq informazzjoni speċjalizzata, objettiva, ta’ kwalità għolja u aġġornata. Għal dan
il-għan, inħolqu ħames unitajiet responsabbli għar-riċerka, magħrufa bħala ‘Dipartimenti
tal-Linji Politiċi’. L-attivitajiet tagħhom ikopru l-oqsma kollha ta’ kompetenza tal-Parlament
Ewropew. Dawn jipproduċu riċerka indipendenti ta’ kwalità għolja, imwettqa jew interna-
ment jew inkella minn esperti esterni.
Id-Dipartiment tal-Linji Politiċi B: Politiki Strutturali u ta’ Koeżjoni hu responsabbli b’mod speċifi ku
minn ħames oqsma: l-agrikoltura u l-iżvilupp rurali, il-kultura u l-edukazzjoni, is-sajd, l-iżvilupp
reġjonali u t-trasport u t-turiżmu. Dan jipprovdi varjetà ta’ strumenti, li jvarjaw minn analiżi fi l-
fond ta’ kwistjonijiet leġiżlattivi kumplessi għal noti qosra ta’ sfond u sa workshops, fejn l-esperti
huma mistiedna jagħmlu preżentazzjonijiet b’mod dirett. Dawn l-istrumenti għandhom l-għan li
jappoġġjaw il-ħidma tal-korpi parlamentari, pereżempju billi jikkontribwixxu direttament għall-
ħidma leġiżlattiva ta’ kumitat speċifi ku jew billi jservu ta’ informazzjoni ta’ sfond għaż-żjajjar f’dele-
gazzjoni tal- Membri. Apparti minn għadd żgħir ta’ dokumenti kunfi denzjali, it-testi kollha li huma
prodotti mid-Dipartiment tal-Linji Politiċi B: Politiki Strutturali u ta’ Koeżjoni jiġu pubblikati fuq
il-websajt tal-Parlament għall-benefi ċċju tal-Membri kollha u tal-pubbliku ġenerali.
F’din il-pubblikazzjoni hawn informazzjoni dwar żviluppi ewlenin fi l-politika fl -oqsma ta’
kompetenza tal-Kumitat tal-Parlament għall-Kultura u l-Edukazzjoni matul l-aħħar terminu.
Nagħtu daqqa t’għajn ukoll lejn kif dawn jistgħu jevolvu fi l-futur qrib.
Finalment, aħna nipprovdu introduzzjoni għall-għażliet li hemm għad-dispożizzjoni tiegħek
f’termini ta’ għarfi en espert intern u estern ipprovdut mid- Dipartiment tal-Linji Politiċi B.
Ħu gost aqra!
Ismael Olivares Martinez
Id-Direttur
Direttorat B: Politiki Strutturali u ta’ Koeżjoni
Direttorat Ġenerali għall-Politiki Interni tal-Unjoni
7
MT_906695_Inside.indd 7MT_906695_Inside.indd 7 18/09/09 14:11:3518/09/09 14:11:35
8
MT_906695_Inside.indd 8MT_906695_Inside.indd 8 18/09/09 14:11:3618/09/09 14:11:36
SFOND•
SFOND
Din il-gwida tiff oka fuq l-oqsma ta’ responsabilità tal-Kumitat għall-Kultura u l-Edukazzjoni
(CULT) tal-Parlament Ewropew (PE), stipulati fl -Anness VI tar-Regoli ta’ Proċedura tal-
istituzzjoni 1. Fil-qosor, dawn ikopru l-politiki li ġejjin:
il-politika kulturali•
il-politika tal-edukazzjoni u t-’tagħlim tul il-ħajja‘•
il-multilingwiżmu•
il-politika awdjoviżiva•
il-politika taż-żgħażagħ•
il-politika tal-isport•
il-politika tal-komunikazzjoni•
il-koperazzjoni ma’ Stati mhux Membri u organizzazzjonijiet internazzjonali •
rilevanti fl -oqsma msemmija hawn fuq
Fit-taqsima li jmiss, se neżaminaw il-bażijiet legali ta’ dawn il-politiki u l-karatteristiċi speċifi ċi
tagħhom.
1 Ara: l-Anness VI tar-Regoli ta’ Proċedura tal-PE.
9
MT_906695_Inside.indd 9MT_906695_Inside.indd 9 18/09/09 14:11:3818/09/09 14:11:38
10
Bħala introduzzjoni ġenerali, ta’ min jinnota li:
(1) Fil-biċċa l-kbira tal-każijiet, il-gvernijiet nazzjonali għad għandhom rwol ewlieni fi l-formu-
lazzjoni u fl -implimentazzjoni tal-politiki. L-irwol tal-Unjoni Ewropea (UE) normalment huwa li
tappoġġja l-azzjonijiet tagħhom u li tħeġġeġ li jkun hemm koperazzjoni aktar intensa fi l-Komu-
nità kollha. Partikolarment, fl -oqsma tal-kultura u l-edukazzjoni, it-Trattat jeskludi b’mod espliċitu
l-armonizzazzjoni, pereżempju tal-kontenut tal-kurrikula tal-iskejjel (ara l-Artikolu 149).
(2) Minn perspettiva storika, il-Komunità m’ilhiex ħafna li kisbet setgħat speċifi ċi, fl -oqsma
msemmija qabel - f’bosta mill-każijiet mhux qabel id-Disgħinijiet. Il-programmi korrispon-
denti kienu imnedija l-iktar fi t-tieni nofs tat-Tmeninijiet jew fi d-Disgħinijiet.
(3) In-nefqa tal-UE f’dawn l-oqsma għada relattivament baxxa meta mqabbla ma’ dik tal-
Istati Membri, għalkemm xorta jista’ jkollha impatt konsiderevoli.
(4) L-infl uwenza tal-UE f’dawn l-oqsma hi espressa primarjament permezz tal-bosta pro-
grammi multiannwali. Għalhekk, ħafna drabi din tkun baġitarja. F’ċerti każi l-UE assumiet
rwol ta’ koordinazzjoni wiesgħa tal-politika permezz tal-’Metodu Miftuħ tal-Koordinazzjoni’
(OMC) u iniżjattivi oħrajn simili, bħall-ħolqien ta’ ‘punti ta’ referenza’. Il-metodu miftuħ
ta’ koordinazzjoni jfi sser koperazzjoni u skambju ta’ ideat bejn il-gvernijiet, biex jinkisbu
għanijiet li dwarhom ikun hemm qbil komuni. L-UE ma tantx tadotta leġiżlazzjoni vinkolanti
fl -oqsma msemmija qabel, ħlief b’xi eċċezzjonijiet bħal pereżempju fi s-settur awdjoviżiv.
(5) Kif nisperaw li turi biċ-ċar din il-gwida, l-ikbar kontribut li l-Komunità tat f’ħafna minn dawn
l-oqsma kienet il-promozzjoni tal-kuntatti bejn in-nies f’pajjiżi diff erenti u, f’koperazzjoni mal-
gvernijiet nazzjonali, li għamlitha aktar faċli li wieħed jistudja, jgħallem u jaħdem bħala artisti
barra minn pajjiżu.
(6) Il-ħidma tal-Kumitat għall-Kultura ħafna drabi tkun aff ettwata mill-azzjoni tal-Komunità
f’oqsma fejn għandha setgħat ikbar - pereżempju, fi l-kummerċ internazzjonali jew id-dritt
għax-xogħol fi kwalunkwe parti tal-UE (il-moviment liberu tal-ħaddiema).
10
MT_906695_Inside.indd 10MT_906695_Inside.indd 10 18/09/09 14:11:3818/09/09 14:11:38
SFOND•
11
MT_906695_Inside.indd 11MT_906695_Inside.indd 11 18/09/09 14:11:3818/09/09 14:11:38
12
MT_906695_Inside.indd 12MT_906695_Inside.indd 12 18/09/09 14:11:3918/09/09 14:11:39
ILBAŻI LEGALI GĦALLĦIDMA TALPARLAMENT EWROPEW•
ILBAŻI LEGALI GĦALLĦIDMA TALPARLAMENT EWROPEW
LEDUKAZZJONI, ILKULTURA, IŻŻGĦAŻAGĦ,
& LPOLITIKA AWDJOVIŻIVA
It-Trattat ta’ Ruma inkluda referenza ġenerali biss għall-edukazzjoni u l-kultura fl -Artikolu
3, li għadu jispeċifi ka li l-attivitajiet tal-Unjoni għandhom jinkludu “kontribuzzjoni għall-
edukazzjoni u għat-taħriġ ta’ kwalità u sabiex jiffj orixxu l-kulturi tal-Istati Membri”.
Skont it-Trattat ta’ Maastricht, l-Artikoli 149 (Edukazzjoni, Żgħażagħ), 150 (Taħriġ vokazzjo-
nali) u 151 (Kultura) ġew miżjuda mal-ordinament legali tal-Komunità. Dawn mhux biss żiedu
d-dettall mat-test vag tat-Trattat, iżda wkoll, u dan hu importanti, iċċaraw liema strumenti
legali l-KE tista’ tuża biex tilħaq l-objettivi tagħha (ara hawn taħt).
Fil-qasam tal-edukazzjoni, dawn l-objettivi, defi niti fl -Artikolu 149, għandhom “(j)
ikkontribwixx(u) għall-iżvilupp ta’ edukazzjoni ta’ kwalità” billi jinkoraġġixxu l-kope-
razzjoni bejn l-Istati Membri, u, jekk ikun hemm il-ħtieġa, billi jappoġġjaw u jikkumplemen-
taw l-azzjoni tagħhom. L-Artikolu 149 jistipula limitu ċar fuq l-azzjoni Komunitarja, ladarba din
trid tirrispetta bis-sħiħ «ir-responsabbiltà tal-Istati Membri għal dak li hu kontenut ta’ tagħlim u
l-organizzazzjoni ta’ sistemi ta’ edukazzjoni u d-diversità kulturali u lingwistika tagħhom».
13
MT_906695_Inside.indd 13MT_906695_Inside.indd 13 18/09/09 14:11:3918/09/09 14:11:39
X’suppost qed tagħmel l-UE fi l-qasam tal-edukazzjoni? Dan li ġej:
KAXXA 1
l-Artikolu 149 (2) tat-Trattat
Tiżviluppa d-dimensjoni Ewropea fl -edukazzjoni, partikolarment permezz tat-tagħlim u t-tixrid tal-lingwi tal-Istati •
Membri
Tinkoraġġixxi l-mobilità fost l-istudenti u l-għalliema, billi tinkoraġġixxi r-rikonoxximnet akkademiku ta’ diplomi •
u perjodi ta’ studju
Tippromwovi koperazzjoni bejn l-istabbilimenti edukattivi•
Tiżviluppa skambji ta’ informazzjoni u esperjenza dwar kwistjonijiet komuni għas-sistemi edukattivi tal-Istati Membri•
Tinkoraġġixxi l-iżvilupp tat-tagħlim mill-bogħod•
Fir-rigward ta’ strumenti legali, l-Artikolu 149 jistipula li l-Komunità tista’ tadotta inċentivi f’dawn l-oqsma – bl-esklużjoni tal-
armonizzazzjoni – billi tuża l-proċedura ta’ kodeċiżjoni. Hemm żewġ strumenti ewlenin li huma disponibbli: (i) ‘Deċiżjoni’
legalment vinkolanti, pereżempju, biex jiġi stabbilit programm ġdid ta’ skambju; jew (ii) ‘Rakkomandazzjoni’ lill-Istati Membri,
pereżempju, biex jippruvaw inaqqsu l-ostakli għal min ikun irid jistudja u jaħdem barra minn pajjiżu.
Sabiex tingħata stampa sħiħa, wieħed għandu jsemmi li l-Artikolu 150 jipprovdi lill-Komunità b’setgħat simili fi l-qasam tat-
taħriġ vokazzjonali. Fil-PE, hu l-Kumitat għall-Impjiegi u l-Aff arijiet Soċjali (EMPL) li normalment imexxi fi l-kwistjonijiet ta’ taħriġ
vokazzjonali. Minkejja dan, bl-iżvilupp tal-idea ta’ ‘tagħlim tul il-ħajja’, id-distinzjoni bejn l-edukazzjoni u t-taħriġ vokazzjonali
saret inqas ċara fi s-snin reċenti u fi l-prattika l-Kumitati CULT u EMPL qegħdin jaħdmu fl imkien mill-qrib f’dan il-qasam.
Għall-politika taż-żgħażagħ, l-għanijiet tal-Komunità huma bażikament li tinkoraġġixxi skambji bejn iż-żgħażagħ u dawk li
jaħdmu maż-żgħażagħ kif ukoll il-kuntatti bejn l-NGOs taż-żgħażagħ.
Fir-rigward tal-kultura, l-istrumenti previsti fi t-Trattat huma l-istess bħal dawk imsemmija hawn fuq. Minkejja dan, b’kuntrast
mal-edukazzjoni, il-proċedura ta’ kodeċiżjoni teħtieġ l-unanimità fi l-Kunsill – maħsuba bħala protezzjoni addizzjonali kontra
interventi tal-UE potenzjalment eċċessivi f’qasam sensittiv għas-sovranità nazzjonali.
14
MT_906695_Inside.indd 14MT_906695_Inside.indd 14 18/09/09 14:11:4018/09/09 14:11:40
ILBAŻI LEGALI GĦALLĦIDMA TALPARLAMENT EWROPEW •
Għal darba oħra, it-Trattat joqgħod attent li jiċċirkoskrivi l-kamp ta’ applikazzjoni tal-azzjoni Komunitarja, billi jistabbilixxi li
din għandha “tikkontribwixxi għall-fj oritura tal-kulturi tal-Istati Membri, fi lwaqt li tirrispetta d-diversità nazzjonali
u reġjonali tagħhom u fl -istess waqt tirriżalta il-wirt kulturali komuni”. Fit-Trattat hemm enfasi li l-Komunità għandu jkollha
rwol essenzjalment ta’ appoġġ – iktar milli wieħed ta’ inizjazzjoni.
Dan huwa dak li jgħid it-Trattat dwar il-politika tal-UE fi l-qasam kulturali:
KAXXA 2
l-Artikolu 151 (2) tat-Trattat
Il-Komunità tappoġġja u tissuplimenta l-politiki nazzjonali dwar:
it-titjib tal-għarfi en u t-tixrid tal-kultura u l-istorja tal-poplu Ewropew•
il-konservazzjoni u s-salvagwardja tal-wirt kulturali ta’ sinifi kat għall-Ewropa•
skambji kulturali mhux kummerċjali•
il-ħolqien artistiku u letterarju, inkluż fi s-settur awdjoviżiv•
l-inkoraġġiment tal-koperazzjoni ma’ pajjiżi terzi u organizzazzjonijiet internazzjonali•
L-Artikolu 151 (4) jenfasizza wkoll li l-Komunità għandha tikkunsidra l-aspetti kulturali fl -attivitajiet kollha tagħha f’oqsma
politiċi oħra, partikolarment il-ħtieġa li “tirrispetta u tippromwovi d-diversità tal-kulturi tagħha”. Din il-klawsola hi importanti
minħabba li l-politiki tal-UE f’oqsma oħra jaff ettwaw is-settur kulturali. Bħala żewġ eżempji, id-DĠ MARKT (Suq Intern) tal-
Kummissjoni hu responsabbli għal-liġi dwar id-drittijiet tal-awtur, fi lwaqt li d-DĠ Kompetizzjoni japplika regoli dwar l-għajnuna
tal-Istat għal sussidji għas-settur taċ-ċinema. Fil-Parlament Ewropew, sikwit ikun hemm xi kumitat ieħor minbarra l-CULT fl -irwol
ewlieni f’dawn l-oqsma. Dawn l-aħħar snin kien hemm min esprima l-fehma li l-UE għandha tapplika l-Artikolu 151(4) b’mod
iktar strett u tagħti iktar attenzjoni lill-eff ett ta’ politiki oħra fuq il-kultura.
Il-leġiżlazzjoni prinċipali trattata mill-CULT fi l-qasam awdjoviżiv – id-Direttiva dwar it-’Televiżjoni mingħajr Fruntieri‘ (ara taħt) – hi
bbażata fuq l-Artikoli 47(2) u 55 tat-Trattat, li jirrigwardaw il-libertà tat-twaqqif u tal-għoti tas-servizzi rispettivament. Il-Programm
Media 2007 huwa bbażat fuq l-Artikoli 150 u 157 (politika industrijali).
15
MT_906695_Inside.indd 15MT_906695_Inside.indd 15 18/09/09 14:11:4018/09/09 14:11:40
LISPORT
Għal issa għad m’hemm l-ebda artikolu dwar l-isport per se
fi t-Trattat (għall-bidliet tat-Trattat ta’ Liżbona ara hawn taħt)
għaldaqstant lanqas m’hemm bażi legali speċifi ka għal poli-
tika espliċita tal-UE dwar l-isport. Madankollu, ħafna artikoli
tat-Trattat għandhom impatt fuq l-aspetti ekonomiċi tal-isport,
fi kliem ieħor fuq l-isport professjonali. L-interpretazzjoni tal-
Qorti Ewropea tal-Ġustizzja (QEĠ) tar-regoli tat-Trattat dwar
il-moviment liberu tal-ħaddiema, pereżempju, b’mod partiko-
lari, fi l-famuż ‘każ Bosman’, kellha eff etti li nħassew ħafna fi d-
dinja tal-futbol professjonali u ta’ sport tat-timijiet. Fit-Trattat
ta’ Nizza sar sforz biex jinħoloq kontrobilanċ għall-eff etti tal-UE
fuq l-isport professjonali bl-inklużjoni ta’ Dikjarazzjoni dwar
il-’karatteristiċi speċifi ċi tal-isport’, li rrikonoxxiet il-funzjonijiet
soċjali, edukattivi u kulturali importanti tiegħu. Madankollu,
illum għadna f’sitwazzjoni fejn il-biċċa l-kbira tar-regoli tal-UE
jiġu applikati għall-isport bħala attività ekonomika, bi ftit li xejn
kunsiderazzjoni għal aspetti oħra.
ILKOMUNIKAZZJONI
It-Trattat m’għandhux bażi legali speċifi ka għal politika tal-UE
dwar il-’komunikazzjoni’. Madankollu, huwa meqjus li l-Unjoni
għandha tispjega l-politiki kollha tagħha u tiddiskutihom. Fi
kliem ieħor, il-bżonn ta’ komunikazzjoni joriġina naturalment
mill-attivitajiet l-oħra tagħha. Ovvjament, dan qed isir dejjem
iktar importanti minħabba li s-sentiment kontra l-UE qed jikber
f’dawn l-aħħar snin. Billi t-Trattat m’għandu l-ebda bażi legali
distinta, it-tliet istituzzjonijiet ewlenin (il-Kunsill, il-Kummissjoni
u l-Parlament) attwalment qegħdin jimplimentaw il-bidu ta’
Politika ta’ Komunikazzjoni komuni għall-UE permezz ta’ ‘Dikja-
razzjoni Konġunta’, iffi rmata f’Ottubru 2008.
16
MT_906695_Inside.indd 16MT_906695_Inside.indd 16 18/09/09 14:11:4018/09/09 14:11:40
ILBAŻI LEGALI GĦALLĦIDMA TALPARLAMENT EWROPEW •
ILMULTILINGWIŻMU
Fid-defi nizzjoni tar-responsabilitajiet tal-CULT, ir-Regoli ta’
Proċedura tal-Parlament ma jsemmux il-’multilingwiżmu’ fi s-
sens strett, iżda jgħidu li l-PE għandu jipproteġi d-diversità
kulturali u lingwistika. Madankollu – kif rajna fuq – l-Artikolu
149 tat-Trattat jagħmel referenza speċifi ka għat-tagħlim tal-
lingwa fi l-politika tal-edukazzjoni.
’Multilingwiżmu’ huwa terminu ambigwu li jfi sser żewġ aff a-
rijiet fl -istess ħin. Fuq in-naħa l-waħda, jirrigwarda l-ħtieġa
prattika li n-nies jiġu mgħallma l-lingwi biex b’hekk tingħata
spinta lill-kuntatti u lill-prosperità fl -UE. Fuq in-naħa l-oħra,
jenfasizza d-drittijiet kulturali u tal-bniedem, pereżempju
d-dritt li wieħed jesprimi ruħu bil-lingwa tiegħu. Fl-aħħarnett,
it-terminu jista’ jirreferi wkoll għall-prattiki lingwistiċi interni
tal-istituzzjonijiet tal-UE stess. Il-ħatra ta’ Kummissarju Ewro-
pew għall-Multilingwiżmu f’Jannar 2007 għenet biex dan jiġi
stabbilit bħala qasam separat tal-politika. Fis-snin reċenti, il-
Kummissjoni ġieli enfasizzat l-importanza tal-multilingwiżmu
bħala parti mill-Istrateġija ta’ Liżbona biex tiġi msaħħa l-kom-
petittività ekonomika tal-UE.
ILKARTA TADDRITTIJIET
FUNDAMENTALI
Waħda mill-bidliet ewlenin tat-Trattat ta’ Liżbona hija li din tagħmel
il-Karta tad-Drittijiet Fundamentali vinkolanti 2, għalkemm it-test
sħiħ tagħha fi l-fatt mhuwiex imdaħħal fi t-Trattat. Bosta mid-
dispożizzjonijiet tagħha jittrattaw ir-responsabbiltajiet tal-CULT:
2 It-Trattat ta’ Liżbona kieku jimmodifi ka t-test tal-Artikolu 6 tat-Trattat tal-Unjoni Ewro-
pea, bid-dikjarazzjoni li l-Karta “għandha jkollha l-istess valur legali bħat-Trattati”.
17
MT_906695_Inside.indd 17MT_906695_Inside.indd 17 18/09/09 14:11:4118/09/09 14:11:41
Edukazzjoni: L-edukazzjoni:issostni li “Kull persuna għandha
d-dritt għall-edukazzjoni u li jkollha aċċess għall-formazzjoni
professjonali u kontinwa” (l-Artikolu 14)
Il-kultura u l-lingwa: “L-arti u r-riċerka xjentifi ka huma liberi”
(l-Artikolu 13) u l-“UE għandha tirrispetta d-diversità kulturali,
reliġjuża u lingwistika” (l-Artikolu 22).
L-awdjoviżiv, il-komunikazzjoni: “Il-libertà u l-pluraliżmu tal-
mezzi tal-komunikazzjoni għandhom ikunu rrispettati” u “Kull
persuna għandha d-dritt għal-libertà tal-espressjoni” (it-tnejn li
huma minn Artikolu 11)
Iż-żgħażagħ: Tipprojbixxi t-tħaddim tat-tfal u ssostni li
ż-żgħażagħ għandhom ikunu protetti kontra l-isfruttament
ekonomiku u kontra “kull xogħol li jista’ jipperikola s-sigurtà,
is-saħħa jew l-iżvilupp (...) tagħhom, jew li jista’ jikkompro-
metti l-edukazzjoni tagħhom” (l-Artikolu 32).
Probabbilment, dawn id-dispożizzjonijiet ma jagħtux drittijiet
ġodda sinifi kanti liċ-ċittadini tal-UE. IL-QEĠ diġà tiggaran-
tixxi r-rispett għad-drittijiet fundamentali li huma mħaddna
fl -ordninamenti kostituzzjonali tal-Istati Membri u t-Trattat
diġà jistipula fl -Artikolu 6 li l-Komunità għandha tirrispetta
dawk id-drittijiet li huma mħaddna fi l-Konvenzjoni Ewropea
għall-Protezzjoni tad-Drittijiet tal-Bniedem u l-Libertajiet
Fundamentali tal-Kunsill tal-Ewropa. Madankollu, il-Karta hija
politikament sinifi kanti minħabba li tirrappreżenta l-isforz tal-
Unjoni biex tfassal lista tagħha ‘stess’ tad-drittijiet.
18
MT_906695_Inside.indd 18MT_906695_Inside.indd 18 18/09/09 14:11:4318/09/09 14:11:43
ILBAŻI LEGALI GĦALLĦIDMA TALPARLAMENT EWROPEW •
TABELLA 1
Struttura tal-Qafas Finanzjarju tal-UE għall-2007-13
L-Intestaturi Ewlenin u s-Sottointestaturi Is-Sehem min-Nefqa Totali
1. Tkabbir Sostenibbli 44.2%
1a. Il-kompetittività għat-tkabbir u l-impjiegi 8.6%
1b. Il-koeżjoni għat-tkabbir u l-impjiegi 35.6%
2. Preservazzjoni u Ġestjoni tar-Riżorsi Naturali 43.0%
3. Ċittadinanza, libertà, sigurtà u ġustizzja 1.2%
3a. Il-Libertà, is-Sigurtà u l-Ġustizzja 0.8%
3b. Iċ-Ċittadinanza 0.5%
4. L-Unjoni Ewropea bħala attur globali 5.7%
5. Amministrazzjoni 5.8%
Sors: Adattata mill-Paġni ta’ Tagħrif dwar l-Unjoni Ewropea (Parlament Ewropew)
ILBAĠIT
Il-’qafas fi nanzjarju multiannwali’ totali tal-UE, jiġifi eri l-baġit
għall-perjodu ta’ seba’ snin mill-2007 sal-2013 (inklużi), jam-
monta għal madwar EUR 975 biljun (i.e. EUR 975 000 miljun).
Dan jirrappreżenta madwar 1% tad-Dħul Gross Nazzjonali
(DGN) tal-UE.
Kif jidher ċar fi t-tabella fi l-paġna li jmiss, li turi l-istruttura
tal-baġit multiannwali, l-iżvilupp agrikolu/rurali u l-politika
reġjonali (‘koeżjoni’) għadhom jikkostitwixxu l-ikbar parti tal-
baġit tal-UE (taħt l-intestaturi 2 u 1b rispettivament).
Il-programmi ewlenin fi l-qasam tal-edukazzjoni u tal-kultura
jammontaw għal madwar EUR 10 170 miljun, li jirrapreżenta
ftit iktar minn 1% tal-qafas fi nanzjarju multiannwali 3.
L-ikbar programm li jaqa’ taħt ir-responsablilità tal-CULT - il-
Programm ta’ Tagħlim tul il-Ħajja, huwa ffi nanzjat skont intes-
tatura 1a; iżda l-oħrajn, pereżempju Żgħażagħ fl -Azzjoni,
Kultura 2007, MEDIA 2007, Ewropa għaċ-Ċittadini – huma ffi -
nanzjati skont l-intestatura 3b. Erasmus Mundus huwa fi nan-
zjat parzjalment skont l-intestatura 4, minħabba li jirrigwarda
l-politika esterna tal-UE.
3 Dawn huma l-istimi personali tal-awtur, maħsuba bħala gwida approssimattiva.
19
MT_906695_Inside.indd 19MT_906695_Inside.indd 19 18/09/09 14:11:4418/09/09 14:11:44
ILKONTRIBUT TALKUMITAT GĦALL
PROĊEDURA BAĠITARJA ANNWALI
Bażikament, il-qafas fi nanzjarju multiannwali hu ftehima poli-
tika bejn iż-żewġ fergħat tal-awtorità baġitarja – il-Parlament
u l-Kunsill. Minkejja dan, in-nefqa attwali hija stabbilita kull
sena permezz ta’ proċedura annwali tal-baġit. Il-Kumitat għall-
Baġits huwa responsabbli għal dan, iżda – bħal kull kumitat
ieħor – kull Settembru l-CULT jikkontribwixxi għall-proċedura
billi jfassal opinjoni li tistabbilixxi l-opinjonijiet tiegħu dwar
l-oqsma tal-baġit li jaqgħu taħt ir-responsabilità tiegħu. Din
tikkonsisti minn (i) stqarrija tal-prijoritajiet politiċi tal-Kumitat
u (ii) emendi għall-Abbozz ta’ Baġit adottat mill-Kunsill f’Lulju.
Kull linja tal-baġit hi magħmula minn fi guri b’kummenti kor-
rispondenti: jista’ jiġi modifi kat wieħed minnhom biss jew
inkella t-tnejn li huma.
Bħala regola ġenerali, l-implimentazzjoni ta’ kull punt tal-baġit
trid tkun iġġustifi kata minn att bażiku legali (i.e. Regolament,
Direttiva jew Deċiżjoni). Il-programmi multiannwali fl -oqsma
tal-kultura, tal-midja u tal-edukazzjoni huma Deċiżjonijiet
u għalhekk fi hom indikazzjonijiet baġitarji ċari.
Minħabba li l-baġits massimi skont l-intestaturi diff erenti
huma ffi ssati għal seba’ snin u minħabba li l-baġits mul-
tiannwali għall-programmi individwali huma parti mil-liġi li
twaqqafhom, il-Kumitat CULT ma tantx jista’ jkun fl essibbli fi l-
proċedura baġitarja annwali. Il-CULT u l-Parlament fl imkien
il-biċċa l-kbira jużaw is-setgħat baġitarji tagħhom biex
jappellaw għal azzjonijiet preparatorji ġodda jew biex
isiru aġġustamenti żgħar fi l-baġits għal politiki partikolari.
Pereżempju, fi t-terminu tal-Parlament ta’ bejn l-2004 u l-2009,
il-PE uża s-setgħat baġitarji tiegħu biex joħloq azzjoni prepa-
ratorja li issa se ssir il-programm il-ġdid ‘Media Mundus’ . Hu
appoġġja wkoll l-azzjonijiet preparatorji fi l-qasam tal-isport
li jistgħu jinbidlu fi programm sħiħ jekk it-Trattat ta’ Liżbona
jidħol fi s-seħħ.
20
MT_906695_Inside.indd 20MT_906695_Inside.indd 20 18/09/09 14:11:4418/09/09 14:11:44
ILBAŻI LEGALI GĦALLĦIDMA TALPARLAMENT EWROPEW •
X’SE JIBDEL KIEKU TTRATTAT TA’ LIŻBONA?
Jekk it-Trattat ta’ Liżbona jidħol fi s-seħħ, l-impatt ewlieni tiegħu fuq il-ħidma tal-Kumitat għall-Kultura jkun li l-isport, għalkemm
b’mod kumplimentari, isir kompetenza espliċita tal-UE:
KAXXA 3
L-Artikolu tat-Trattat ta’ Liżbona dwar l-Isport
Il-verżjoni riveduta tal-Artikolu 149 attwali se tistipula li “l-Unjoni għandha tikkontribwixxi għat-tmexxija ’l qud-•
diem tal-kwistjonijiet Ewropej tal-Isports, waqt li tieħu inkonsiderazzjoni n-natura speċifi ka tiegħu, l-istrutturi
tiegħu ibbażati fuq il-volontarjat u l-funzjoni soċjali u edukattiva tiegħu”.
L-għanijiet tal-politika tal-isport se jkunu li: (1) tippromwovi sens ta’ ġustizzja u trasparenza fi l-kompetizzjonijiet •
sportivi u koperazzjoni bejn il-korpi responsabbli għall-isport u (2) tipproteġi l-integrità fi żika u morali ta’ min
jipprattika l-isport, b’mod partikolari l-iżgħar fosthom.
L-istrumenti li jintużaw fi l-politika tal-isport se jkunu l-istess bħal dawk ta’ oqsma politiċi oħrajn fl -Artikolu 149 attwali (ara
hawn fuq).
KAXXA 4
Bidliet Oħra tat-Trattat ta’ Liżbona
Il-politika taż-żgħażagħ: l-UE tikseb responsabilità speċifi ka li tħeġġeġ il-”parteċipazzjoni taż-żgħażagħ fi l-ħajja •
demokratika fl -Ewropa”
Il-Kultura: għall-proċedura ta’ kodeċiżjoni, tiġi applikata l-Maġġoranza Kwalifi kata tal-Voti (QMV) fi l-Kunsill, min-•
fl ok l-unanimità
B’mod ġenerali, is-setgħat tal-PE fi l-politika kummerċjali tal-UE, li s’issa kienu verament dgħajfa, se jissaħħu per-•
mezz tal-introduzzjoni tal-kodeċiżjoni f’ċerti oqsma.
Finalment, id-dħul fi s-seħħ tat-Trattat ta’ Liżbona se jġib ukoll bidla fi l-proċedura baġitarja annwali: se jkun hemm qari wieħed
biss tal-baġit minfl ok, kif isir issa, tnejn.
21
MT_906695_Inside.indd 21MT_906695_Inside.indd 21 18/09/09 14:11:4418/09/09 14:11:44
ILMETODU MIFTUĦ TA’
KOORDINAZZJONI OMC
Il-metodu miftuħ ta’ koordinazzjoni (OMC), li ġie introdott fi l-
kuntest tal-Istrateġija ta’ Liżbona fl -2000, huwa strument ta’
politika li jiġi użat f’oqsma fejn il-leġiżlazzjoni mhijiex adattata
biex tittratta problemi u/jew fejn Stati Membri għandhom
sempliċiment ix-xewqa li jaħdmu fl imkien dwar il-politika
fi l-livell tal-UE b’mod inqas riġidu. Ġeneralment, dan jintuża
f’oqsma fejn l-Istati Membri, u mhux il-Komunità, jiddetermi-
naw il-parti l-kbira tal-politika.
Fil-prattika, dan jinvolvi l-iskambju ta’ ideat u informazzjoni
bejn l-awtoritajiet nazzjonali li jaqblu li jaħdmu biex jin-
kisbu l-għanijiet komuni. Il-Gvernijiet jevalwaw lil xulxin
(evalwazzjoni inter pares): il-Kummissjoni tiff aċilita skambji
tal-aħjar prattiki u tipprovdi b’mod regolari ħarsa ġenerali
lejn il-progress. Attwalment, l-arrangamenti tal-OMC huma
applikati fl -oqsma tal-edukazzjoni u t-taħriġ, tal-politika dwar
iż-żgħażagħ u l-kultura.
Minħabba li ma hi involuta l-ebda leġiżlazzjoni, il-Parlament
m’għandux awtorità formali fl -OMC (u lanqas m’għandha
awtorità l-Qorti Ewropea tal-Ġustizzja). Minkejja dan, il-PE
jista’ jesprimi l-opinjoni tiegħu billi jadotta rapporti mhux
leġiżlattivi, jibgħat mistoqsijiet bil-miktub lill-Kummissjoni,
u jagħmel mistoqsijiet lill-kummissarji responsabbli għal
dawn il-portafolli matul il-laqgħat ordinarji tal-kumitat.
22
MT_906695_Inside.indd 22MT_906695_Inside.indd 22 18/09/09 14:11:4518/09/09 14:11:45
ILBAŻI LEGALI GĦALLĦIDMA TALPARLAMENT EWROPEW •
23
MT_906695_Inside.indd 23MT_906695_Inside.indd 23 18/09/09 14:11:4618/09/09 14:11:46
24
MT_906695_Inside.indd 24MT_906695_Inside.indd 24 18/09/09 14:11:4618/09/09 14:11:46
ILĦIDMA TALPARLAMENT EWROPEW FISSITT LEĠIŻLATURA•
ILĦIDMA TALPARLAMENT EWROPEW FISSITT LEĠIŻLATURA
ILPROGRAMMI
Fl-ewwel nofs tas-sitt terminu parlamentari (2004-9) ix-xogħol ewlieni tal-PE kien li jissorvelja l-implimetazzjoni tal-leġiżlazzjoni,
skont il-proċedura ta’ kodeċiżjoni, u b’hekk jippermetti li f’Jannar 2007 jkun hemm id-dħul fi s-seħħ tal-ġenerazzjoni li jmiss tal-
programmi Komunitarji.
Minkejja dan, fi l-Kunsill Ewropew ta’ Brussell li sar f’Diċembru 2005, il-kapijiet tal-UE ddeċidew li jnaqqsu b’mod sinifi kanti
l-proposta tal-Kummissjoni għall-qafas baġitarju tal-perjodu 2007-2013. Il-pakkett fi nanzjarju globali tal-Unjoni għall-perjodu
attwali ta’ seba’ snin kien stipulat għal madwar EUR 864 biljun, meta mqabbel mal-proposta inizjali ta’ madwar EUR 929 biljun.
Fil-qasam tal-edukazzjoni u l-kultura, bħal f’oqsma oħrajn, il-Parlament stinka biex iżomm u jżid il-baġit propost għal programmi
individwali, iżda ma tantx kellu suċċess. L-ammonti fi nali kif jidhru hawn taħt:
TABELLA 2
Il-Programmi Ewlenin u l-Baġits tagħhom għall-Perjodu 2007-13
Isem tal-Programm Baġit (miljun EUR)
Tagħlim tul il-Ħajja 6 970
Erasmus Mundus 930 (indikattiv, għall-perjodu 2009-13 biss)
Żgħażagħ fl -Azzjoni 885
Media 2007 755
Kultura 2007 400
Ewropa għaċ-Ċittadini 215
Media Mundus 15 (indikattiv, għall-perjodu 2011-13 biss)
Sors: il-Kummissjoni Ewropea
25
MT_906695_Inside.indd 25MT_906695_Inside.indd 25 18/09/09 14:11:4718/09/09 14:11:47
L-ikbar programm mill-programmi l-ġodda kien il-programm
integrat ġdid għat-Tagħlim tul il-Ħajja (LLL), li jkopri erba’
programmi li preċedentament kienu jagħmlu parti mill-pro-
gramm Socrates: Comenius (livell skolastiku tal-edukazzjoni);
Erasmus (edukazzjoni u t-taħriġ superjuri); Leonardo da Vinci
(edukazzjoni u taħriġ vokazzjonali) u Grundtvig (edukazzjoni
għall-adulti). Minn dawn kollha l-Erasmus jirrapreżenta
l-ikbar sehem, ta’ madwar 40% tan-nefqa tal-LLL.
Fil-ħidma leġiżlattiva tiegħu l-Parlament irnexxielu jżid
l-għotja fi nanzjarja ta’ kull xahar tal-Erasmus. F’Jannar 2007
din telgħet għal EUR 200 kull xahar, żieda ta’ EUR 50. Il-PE
prova wkoll iżid il-koperazzjoni transkonfi nali bejn il-pajjiżi
ġirien skont is-subprogramm Comenius, permezz tal-ħolqien
ta’ ‘sħubijiet Comenius-Regio’.
Fir-rigward tal-Programm Żgħażagħ fl -Azzjoni, l-MEPs
xtaqu li jagħtu spinta lill-parteċipazzjoni taż-żgħażagħ fi d-
dibattiti dwar il-Politika tal-UE dwar iż-Żgħażagħ u fi kwistjo-
nijiet politiċi oħrajn. Għalhekk, huma rnexxilhom jakkwistaw
fi nanzjament għall-’Ġimgħa Ewropea taż-Żgħażagħ’ mill-
programm. Din l-inizjattiva ssir madwar kull 18-il xahar
u tikkonsisti fl -organizzazzjoni ta’ laqgħat u ta’ dibattiti ma’
eluf ta’ żgħażagħ fi Brussell u fl -Istati Membri. Attwalment, din
tagħmel parti mid-’djalogu strutturat’ bejn l-istituzzjonijiet
tal-UE u r-rappreżentanti taż-żgħażagħ.
Il-Programm Media 2007 huwa kontribuzzjoni importanti
tal-UE biex tingħata spinta lill-kompetittività tas-settur taċ-
ċinema u d-distribuzzjoni tal-fi lms Ewropej fi s-Suq Intern. Fis-
snin reċenti, huwa għen fl -iffi nanzjar ta’ fi lms Ewropej stmati
ferm (pereżempju Slumdog Millionaire); saret ħaġa komuni,
pereżempju, il-preżenza ta’ fi lms li jkunu ġew appoġġjati mill-
Media fi s-selezzjoni uffi ċjali tal-Festival tal-Films ta’ Cannes.
Il-Parlament qies li l-proposta inizjali tal-Kummissjoni għall-
Programm Kultura 2007 ma tatx biżżejjed attenzjoni lill-
ħarsien tal-wirt kulturali tal-Ewropa, kif mitlub mill-Artikolu
151 tat-Trattat. Waqt il-proċedura leġiżlattiva, l-PE għalhekk
insista li l-programm jagħti iktar importanza lill-patrimonju:
l-idea taċ-Ċertifi kat tal-Patrimonju Ewropew (ara hawn taħt)
tirrifl etti dan.
26
MT_906695_Inside.indd 26MT_906695_Inside.indd 26 18/09/09 14:11:4718/09/09 14:11:47
ILĦIDMA TALPARLAMENT EWROPEW FISSITT LEĠIŻLATURA •
Il-PE minn dejjem appoġġja ż-żieda fi l-kuntatti transkon-
fi nali diretti ‘min-nies għan-nies’. Inizjattivi bħal Erasmus
u Comenius jagħmlu eżattament dan. Għalhekk, mhix ħaġa
sorprendenti li hu ta appoġġ qawwi lill-Programm Ewropa
għaċ-Ċittadini, li għandu l-għan li jżid il-kuntatti permezz
tal-iffi nanzjar ta’ ġemellaġġi u ta’ azzjonijiiet oħrajn li jqarrbu
lin-nies ta’ nazzjonalitajiet diff erenti.
Fl-2008, il-Parlament Ewropew approva estensjoni tal-pro-
gramm Erasmus Mundus sal-2013. Il-programm għandu
jimmira li jippubbliċizza l-edukazzjoni ogħla Ewropea billi jip-
provdi appoġġ fi nanzjarju lil studenti minn pajjiżi li mhumiex
Stati Membri biex ikunu jistgħu jistudjaw għall-Masters u d-dot-
torati fl -universitajiet tal-UE. Il-PE pprova jtejjeb l-eżekuzzjoni
tal-programm billi għamel pressjoni fuq il-gvernijiet nazzjonali
biex jiff aċilitaw l-għoti tal-viżi lill-parteċipanti. Hu appella wkoll
li l-programm ikun aktar rappreżentattiv ġeografi kament.
Finalment, il-Parlament jinsab fi l-proċess li japprova l-pro-
gramm il-ġdid Media Mundus (2011-2013), li ġie ispirat minn
Media 2007. Dan hu mfassal b’tali mod li jagħmel lill-industrija
awdjoviżiva tal-UE iktar kompetittiva fi x-xena dinjija, billi jiffi -
nanzja proġetti konġunti ma’ pajjiżi li mhumiex Stati membri,
pereżempju fi t-taħriġ, fi l-kummerċjalizzazzjoni u fi d-distri-
buzzjoni.
LEDUKAZZJONI
Mhuwiex b’kumbinazzjoni li l-Programm LLL huwa ffi nanzjat
skont il-limitu 1a tal-qafas fi nanzjarju multiannwali (‘Kompe-
tittività għat-Tkabbir u l-Impjiegi’). Fis-snin reċenti, l-azzjoni
Komunitarja fi l-qasam tal-edukazzjoni u t-taħriġ enfasizzat
il-bżonn ta’ modernizzazzjoni tas-sistemi edukattivi bħala
parti mill-’Istrateġija ta’ Liżbona’, l-ispinta mħabbra fi l-Kunsill
Ewropew tal-2000 biex l-ekonomija tal-Ewropa ssir iktar kom-
petittiva. L-idea tat-’Tagħlim tul il-Ħajja’ hi fi l-qalba tal-isforzi
tal-UE. Tagħlim tul il-ħajja jfi sser li jiġu pprovduti opportunita-
jiet ta’ tagħlim għal nies ta’ etajiet u ħiliet diff erenti kif ukoll li
jitneħħew l-ostakoli bejn it-tagħlim formali u mhux formali.
27
MT_906695_Inside.indd 27MT_906695_Inside.indd 27 18/09/09 14:11:4818/09/09 14:11:48
ĦIDMA LEĠIŻLATTIVA
L-UE żviluppat għadd ta’ ideat fl -aħħar għaxar snin biex ittejjeb
l-istudju transkonfi nali, kemm jekk f’università jew vokazzjo-
nali, kif ukoll il-mobilità tal-ħaddiema. Eżempju ta’ dan kien
it-twaqqif ta’ Sistema Ewropea ta’ Trasferiment ta’ Kredits
(ECTS), li taqsam il-korsijiet fi ‘kredits’ u f’’riżultati tat-tagħlim’,
u b’hekk, tagħmilha iktar faċli għall-istudenti biex ibiddlu
l-korsijiet u għall-istituzzjonijiet għall-edukazzjoni ogħla biex
iqabblu u jirrikonoxxu l-programmi ta’ xulxin.
Fil-perjodu 2004-9 u bl-istess spirtu, il-Parlament approva
rakkomandazzjoni Komunitarja għat-tqabbil tal-kwalifi ki,
magħrufa bħala ‘Europass’. Dan jikkonsisti minn portafoll ta’
ħames dokumenti, preżentat f’format standardizzat, inkluż
CV u ‘pass tal-mobilità’ (li jiddeskrivi l-perjodi mqattgħin barra
mill-pajjiż għall-edukazzjoni u t-taħriġ). Il-Parlament insista li
jkun hemm inklużjoni tal-ħiliet informali fi l-’pass tal-mobilità’,
pereżempju l-kapaċità li wieħed jagħmilha ma’ nies minn kul-
turi diff erenti.
Proposta oħra ppubblikata mill-Kummissjoni fl -2005 ppruvat
tiddefi nixxi sett ta’ ħiliet ewlenin importanti għaċ-ċittadini
kollha tal-UE, biex jiġu użati bħala għodda ta’ referenza mill-Istati
Membri. Din ir-Rakkomandazzjoni dwar ‘kompetenzi ewlenin
għat-tagħlim matul il-ħajja’ tiddefi nixxi tmien tipi ta’ kompe-
tenzi, li jvarjaw minn kompetenzi iktar speċifi ċi, pereżempju
l-kapaċità li wieħed ikun jista’ jikkomunika bl-ewwel lingwa
tiegħu u b’lingwi barranin, għal oħrajn iktar wesgħin bħat-
’tagħlim dwar kif titgħallem’ u ‘kuxjenza u espressjoni kulturali’.
Fil-ħidma tiegħu fuq il-proposta, il-PE insista li jiġu kkunsidrati
l-bżonnijiet ta’ persuni żvantaġġati.
28
MT_906695_Inside.indd 28MT_906695_Inside.indd 28 18/09/09 14:11:5018/09/09 14:11:50
ILĦIDMA TALPARLAMENT EWROPEW FISSITT LEĠIŻLATURA •
Fl-2008, l-UE adottat sistema biex tiff aċilita t-tqabbil ta’ kwali-
fi ki mogħtija f’pajjiżi diff erenti. Din tippermetti li min iħaddem,
pereżempju, iqabbel il-kwalifi ki kollha tal-applikanti minn
pajjiżi diff erenti, ma’ standard komuni stabbilit – magħruf
bħala ‘Qafas Ewropew għall-Kwalifi ki’ (EQF). Bħalissa qed
isir progress fi l-ħidma prattika u l-Istati Membri għandhom
sal-2010 biex jikkonformaw il-kwalifi ki nazzjonali mal-EQF.
Fil-PE il-kumitati EMPL u CULT fl imkien issorveljaw l-appro-
vazzjoni tar-rakkomandazzjoni l-ġdida fl -2007.
Inizjattiva importanti oħra, fejn il-CULT ħadem fl imkien ma’ kumi-
tat ieħor 4 kienet il-ħolqien tal-Istitut Ewropew tat-Teknoloġija
(EIT). L-għan tal-EIT huwa li jqarreb gruppi ta’ riċerka u negozji
fl imkien biex jaħdmu għall-innovazzjoni. Il-PE approva l-ħolqien
tal-EIT iżda fi ttex li jiżgura li l-korp il-ġdid la jirrepeti l-istess xogħol
tal-istrutturi eżistenti tal-UE fi l-qafas tar-riċerka u lanqas inaqqas
mill-importanza tagħhom.
ĦIDMA MHUX LEĠIŻLATTIVA
Permezz tal-adozzjoni ta’ riżoluzzjonijiet abbażi ta’ rapporti
‘fuq inizjattiva propja’, il-Parlament jista’ jieħu pożizzjoni dwar
kwistjonijiet li mhumiex suġġetti għal proposti leġiżlattivi
ġodda jew li anqas ma jinsabu neċessarjament fuq l-aġenda
għad-diskussjoni tal-Kummissjoni jew tal-UE. Eżempju ta’ dan
huwa r-rapport tal-2008 dwar il-’Proċess ta’ Bolonja’, adottat
fl -2008, li appella biex ikun hemm sforzi ikbar biex tiżdied il-
mobilità tal-istudenti wara l-2010. Il-Proċess ta’ Bolonja, bħala
inizjattiva intergovernattiva li tinvolvi 46 pajjiż li qed jippru-
vaw joħolqu ‘Zona Ewropea ta’ Edukazzjoni Ogħla’, kellu jagħti
4 F’dan il-każ il-Kumitat għall-Industrija, ir-Riċerka u l-Enerġija (ITRE).
spinta lill-mobilità tal-istudenti minn meta tnieda fl -1999.
Kien għalhekk li dan introduċa struttura standard fuq tliet
livelli għall-edukazzjoni universitarja fl -Ewropa (il-baċellerat,
il-Master, u d-dottorat). Minkejja dan, ir-rapport tal-Parlament
ġibed l-attenzjoni għall-fatt li ostakoli sinifi kanti għall-mobiltà
għadhom jeżistu.
Finalment, f’Diċembru 2008 l-Parlament esprima l-perspettiva
tiegħu dwar l-implimentazzjoni tal-għanijiet tal-Komunità fi l-
qasam tal-edukazzjoni u t-taħriġ 5, kif stipulat fi l-’programm ta’
ħidma tal-Edukazzjoni u t-Taħriġ 2010’. Ir-rapport tal-PE enfa-
sizza li n-nisa għadhom mhumiex irrappreżentati biżżejjed
f’ċerti oqsma ta’ studju u inkoraġġixxa azzjoni prattika biex
jinstab rimedju għal din is-sitwazzjoni.
5 Ara l-fajl Oeil dwar: own-initiative report on the Education & Training 2010 work
programme.
29
MT_906695_Inside.indd 29MT_906695_Inside.indd 29 18/09/09 14:11:5118/09/09 14:11:51
LGĦANIJIET KOMUNI TALUE FLEDUKAZZJONI U TTAĦRIĠ
Fl-2003 l-Kunsill Ewropew, fi l-kuntest tal-Istrateġija ta’ Liżbona, propona għadd ta’ miri komuni tal-UE għal sistemi tal-edukazzjoni
u tat-taħriġ, li għandhom jinkisbu sal-2010, li huma:
KAXXA 5
IL-MIRI TAL-UE FL-EDUKAZZJONI U T-TAĦRIĠ
Min jitlaq mill-iskola qabel il-waqt: li tnaqqas għal mhux iktar minn 10% il-proporzjon medju taż-żgħażagħ li •
jitilqu mill-iskola qabel iż-żmien
Gradwati fi l-Matematika, ix-Xjenza u t-Tekonoloġija (MST): li żżid b’tal-anqas 15% tan-numru totali tal-gradwati •
fl -MST fi lwaqt li fl -istess ħin tnaqqas il-livell ta’ żbilanċ bejn is-sessi
Edukazzjoni sekondarja ogħla: li tiżgura li tal-anqas 85% tan-nies li għandhom 22 sena jispiċċaw l-edukazzjoni •
sekondarja ogħla
Nies bi prestazzjoni baxxa fi l-qari: li tnaqqas b’tal-inqas 20%, meta wieħed iqabbel mal-2000, il-persentaġġ ta’ nies •
ta’ 15-il sena bi prestazzjoni baxxa fi l-qari
It-tagħlim tul il-ħajja: li tiżgura li tal-anqas 12.5% tal-popolazzjoni adulta li għandha l-età tax-xogħol (25 sa 64 •
sena) tkun ħadet sehem fi t-tagħlim matul il-ħajja.
Sabiex tara kif inhuma sejrin l-Istati Membri fi l-kisba ta’ dawn il-miri, jekk jogħġbok irreferi għat-tabella 5 hawn taħt.
30
MT_906695_Inside.indd 30MT_906695_Inside.indd 30 18/09/09 14:11:5118/09/09 14:11:51
ILĦIDMA TALPARLAMENT EWROPEW FISSITT LEĠIŻLATURA •
ILPOLITIKA AWDJOVIŻIVA
Il-Ħidma Leġiżlattiva
F’Diċembru 2005, il-Kummissjoni għamlet proposta għal
reviżjoni tar-regoli applikati fi s-Suq tal-Internet għat-televiżjoni,
kif inhu stipulat fi d-Direttiva dwar it-’Televiżjoni mingħajr Frun-
tieri’. Il-Parlament, fl imkien ma’ oħrajn, enfasizza l-ħtieġa li jkun
hemm aġġornament ta’ dawn ir-regoli, minħabba li f’era ta’
konverġenza tekonoloġika, id-diff erenzi tradizzjonali bejn it-
telekomunikazzjoni u x-xandir kienu u qegħdin isiru inqas u
inqas ċari. Pereżempju, kumpanija tat-telekomunikazzjonijiet
tista’ ipprovdi stazzjon tat-televiżjoni lill-konsumatur permezz
tal-Internet. F’Novembru 2007, il-PE approva r-regoli l-ġodda
fi d-Direttiva li eventwalment saret magħrufa bħala id-’Direttiva
dwar is-Servizzi tal-Midja Awdjoviżivi’ (AVMS). Attwalment, is-
servizzi kollha, inkluż is-servizzi ‘fuq rikjesta’ jew ‘mhux lineari’
huma koperti minn reġim regolatorju komuni, irrispettivament
mit-teknoloġija użata biex wieħed jipprovdihom jew kif wieħed
jarahom. L-Istati Membri għandhom sa Novembru 2009 biex
jagħmlu traspożizzjoni tad-Direttiva AVMS fi l-liġi nazzjonali.
Sa ċertu punt deher li kien faċli li jkun hemm qbil dwar regoli
ftit aktar fl essibbli għar-reklamar. L-istampa ġenerali ma tbid-
dlitx ħafna: mhux iktar minn 15% tal-ħin ta’ trażmissjoni ta’
kuljum, u mhux iktar minn 12-il minuta kull siegħa, jistgħu
jkunu allokati għar-reklami.
Kwistjoni aktar kontroversjali fi l-ħidma tal-PE skont
il-kodeċiżjoni kienet kif għandu jiġi trattat it-’tqegħid ta’
prodott’ (PP) - il-prattika ta’ kumpaniji privati li jħallsu biex
ikollhom ċerti prodotti inklużi fl -ipprogrammar bħala
parti min-narrattiva. Fin-negozjati mal-Kunsill, il-PE insista
b’suċċess li r-regoli ġodda jipprojbixxu li jkun hemm il-PP
waqt l-aħbarjiet, il-programmi dwar ġrajjiet kurrenti u l-pro-
grammi tat-tfal. Il-Parlament appoġġja l-idea li l-PP dejjem
għandu ikun akkumpanjat minn twissija viżiva għal min ikun
qiegħed jarah, iżda ma rnexxielux bis-sħiħ. Għalhekk, fi l-futur
qrib, hemm ċans li jkun hemm ammont kunsiderevoli ta’ PP
fuq l-iskrins tagħna mingħajr twissija minn qabel 6.
Id-Direttiva AVMS, bħal dik ta’ qabilha, tistipula li s-servizzi
‘lineari’, bħal stazzjonijiet li jxandru skont skeda ffi ssata minn
qabel, għandhom jinkludu maġġoranza ta’ xogħlijiet
6 Il-CULT talab studju dwar il-PP, ir-reklamar u t-tfal li se jitlesta f’Mejju 2009.
31
MT_906695_Inside.indd 31MT_906695_Inside.indd 31 18/09/09 14:11:5118/09/09 14:11:51
wieħed mit-23 lingwa uffi ċċjali tal-UE, inkluż verżjoni għal min
ma tantx jisma’. Fl-2008, il-PE ta l-premju lill-aħwa Dardenne li
huma ta’ nazzjonalità Belġjana, għall-fi lm Le Silence de Lorna.
Il-Parlament għamel ukoll kampanja għall-protezzjoni tal-
pluraliżmu fi l-midja, fejn pereżempju appella għal rikonox-
ximent ikbar mill-UE tal-’midja tal-komunità‘, li huma mezzi
tal-midja mmexxija minn voluntieri fuq bażi mhux bi qligħ.
ILKULTURA
IL-Ħidma Leġiżlattiva
Fil-leġiżlatura attwali l-Parlament approva leġiżlazzjoni ġdida
li taġġorna r-regoli operattivi għall-għoti tat-titlu ta’ ‘Kapitali
Ewropea tal-Kultura‘. Din l-inizjattiva tiġi ffi nanzjata parzjalment
mill-Programm Kultura 2007. Il-membri sostnew li hemm bżonn
li tiġi msaħħa d-’dimensjoni Ewropea’ ta’ din l-inizjattiva: dawk
li jirbħu l-premju, minn issa ‘l quddiem se jkollhom jiddedikaw
parti mill-programmi tagħhom għal temi li jirrigwardaw lill-
Ewropa kollha.
Ewropej fi l-ħin tat-trażmissjoni tagħhom. Minkejja dan, tali
regoli mhumiex applikati għas-servizzi mhux lineari, fejn dak
li jużahom jiddeċiedi meta se jara l-programm. Fil-fatt, huwa
diffi ċli li wieħed jimponi kwoti fuq is-servizzi fuq rikjesta. Iżda
dawn qegħdin isiru iktar importanti bħala sehem tal-ħin li
t-telespettaturi jqattgħu jaraw it-televiżjoni.
Fid-Direttiva AVMS u f’każijiet oħrajn, il-PE enfasizza l-bżonn
li l-minorenni jiġu protetti minn kontenut ta’ ħsara. Fil-ħidma
tagħhom fuq ir-Rakkomandazzjoni ‘dwar il-protezzjoni tal-
minorenni u tad-dinjità umana’, l-MEPs inkludew kliem li
jħeġġeġ lill-Istati Membri jintroduċu taħriġ speċifi ku dwar
l-Internet għat-tfal żgħar tal-iskola u għall-ġenituri tagħhom.
ILĦIDMA MHUX LEĠIŻLATTIVA
Fl-2007, il-Parlament iddeċieda li juri l-appoġġ tiegħu lejn
iċ-ċinema Ewropea billi joħloq il-Premju LUX li jingħata kull
sena lil fi lm li jittratta kwistjonijiet soċjali jew li jenfasizza l-kul-
tura Ewropea. Il-premju jħallas għas-sottotitoli fi l-fi lm f’kull
TABELLA 3
Il-Bliet Ospitanti li ser ikunu ikunu Kapitali Ewropea tal-Kultura
Sena Bliet u/jew Pajjiżi
2009 Linz (Awstrija), Vilnjus (Litwanja)
2010 Essen (Ġermanja), Istanbul (Turkija), Pécs (Ungerija)
2011 Tallinn (Estonja), Turku (Finlandja)
2012 Guimarães (Portugall), Maribor (Slovenja)
2013 Kosice (Slovakja), Marsilja (Franza)
mill-2014 ‘il quddiem Il-pajjiżi biss (mhux l-ibliet) huma magħrufa (ara d-Deċiżjoni)
32
MT_906695_Inside.indd 32MT_906695_Inside.indd 32 18/09/09 14:11:5818/09/09 14:11:58
ILĦIDMA TALPARLAMENT EWROPEW FISSITT LEĠIŻLATURA •
Il-Komunità hi parti wkoll mill-’Konvenzjoni tal-UNESCO
tal-2005 dwar il-Protezzjoni u l-Promozzjoni tad-Diver-
sità tal-Espressjonijiet Kulturali‘, li daħlet fi s-seħħ f’Marzu
2007. Attwalment, għadu kmieni wisq biex wieħed jiddeter-
mina x’se jkunu l-eff etti prattiċi tal-Konvenzjoni7, għalkemm
il-Kummissjoni wriet li din diġà infl uwenzat il-preparazzjoni ta’
ftehimiet kummerċjali u ta’ koperazzjoni ma’ pajjiżi terzi. Il-PE
appoġġja b’entużjażmu l-Konvenzjoni li, fi l-fehma tiegħu, taf-
ferma mill-ġdid l-hekk imsejħa ‘eċċezzjoni kulturali‘: din tfi sser
li l-prinċipji tas-suq jew tal-kummerċ ħieles mhux dejjem ikunu
jistgħu jiġu applikati bis-sħiħ fi s-settur kulturali. Għalhekk,
hu appoġġja bis-sħiħ il-Konvenzjoni fi r-rapport tiegħu skont
il-proċedura ta’ koperazzjoni li ġiet approvata f’April 2006.
Il-Ħidma Mhux Leġiżlattiva
Il-leġiżlatura tal-perjodu 2004-2009 kienet ikkaratterizzata mill-
publikazzjoni tal-ewwel komunikazzjoni tal-Kummissjoni dwar il-
politika kulturali tal-UE - magħrufa bħala l-’Aġenda għall-Kultura‘.
Din kienet fuq kollox ta’ importanza simbolika, minħabba li
d-dokument innifsu ftit kien fi h aff arijiet ġodda, għalkemm
ippropona l-applikazzjoni tal-metodu miftuħ tal-koordinazzjoni
(OMC) fi l-qasam kulturali, li ġiet aċċettata mill-Kunsill.
Fir-riżoluzzjoni tiegħu dwar l-Aġenda għall-Kultura, il-PE talab
lill-Kummissjoni biex tagħmel proposta għal programmi
speċifi ċi li jippreservaw il-wirt kulturali Ewropew, f’konfor-
mità mal-għanijiet tat-Trattat (ara kaxxa 2 fuq).
Il-PE, permezz ta’ rapport fuq inizjattiva tiegħu stess tal-2007,
esprima l-appoġġ tiegħu għall-proġett tal-libreriji diġitali
Ewropej, li huwa intenzjonat li jagħmel il-kotba, l-istampi
7 Il-CULT talab li ssir riċerka fuq dan is-suġġett li għandha titlesta kmieni fl -2010.
u l-fi lms disponibbli għaċ-ċittadini Ewropej f’qafas multilin-
gwi. Dan il-proġett huwa bbażat fuq il-qsim tal-isforzi bejn
il-libreriji nazzjonali rispettivi.
Flimkien ma’ dan, il-Parlament prova jenfasizza l-problemi
eżistenti billi approva rapporti fuq inizjattiva propja li ma jirri-
gwardawx inizjattivi tal-UE. Eżempju ċar ta’ dan huma l-pro-
blemi ta’ taxxa u ta’ sigurtà soċjali li jiltaqgħu magħhom
l-artisti li jkunu qegħdin jaħdmu barra minn pajjiżhom.
Pereżempju, l-artisti li tipikament jaħdmu għal perjodi qosra f’di-
versi Stati Membri, bosta drabi jiltaqgħu ma’ problemi meta jiġu
biex jirċievu pensjoni tax-xjuħija adegwata fi tmiem il-karriera
tagħhom. Il-Parlament approva rapport f’Ġunju 2007 li kien jitlob
33
MT_906695_Inside.indd 33MT_906695_Inside.indd 33 18/09/09 14:11:5818/09/09 14:11:58
ILMULTILINGWIŻMU
Il-Ħidma Mhux Leġiżlattiva
Fil-qasam tal-multilingwiżmu, bħal f’oqsma oħra tal-politika
tal-edukazzjoni, il-Kummissjoni Ewropea f’dawn l-aħħar
snin ippruvat tistabbilixxi ‘benchmarks’ biex jiff aċilitaw it-
tqabbil bejn l-Istati Membri. Il-PE appoġġja tali sforzi, b’mod
partikolari, fi r-rapport fuq inizjattiva tiegħu stess li jirrigwarda
l-ħolqien ta’ ‘Indikatur Ewropew tal-Kompentenza Lingwistika‘.
Dan l-indikatur ġie mitlub mill-Kunsill Ewropew ta’ Barċellona
tal-2002 biex jipprovdi stampa iktar oġġettiva tal-ħiliet tal-
lingwa taċ-ċittadini tal-UE permezz ta’ sistema komuni ta’
ttestjar. Fir-rapport tiegħu ta’ April 2006, il-Parlament appella
biex jiżdiedu iktar lingwi fi s-sistema, li bdiet bil-ħames lingwi
tal-UE l-iktar mgħallma (l-Ingliż, il-Franċiż, il-Ġermaniż,
l-Ispanjol u t-Taljan).
F’dan ir-rapport u f’rapporti oħrajn li mhumiex leġiżlattivi,
il-PE esprima appoġġ għall-elementi ewlenin tal-politika tal-
multilingwiżmu tal-UE, inkluż il-prinċipju tal-’lingwa materna
u tnejn oħra’, li jindika li t-tfal li jmorru l-iskola għandhom
jitgħallmu żewġ lingwi barranin. Attwalment, dan huwa l-każ
fi l-biċċa l-kbira tal-Istati Membri, iżda mhux kollha.
risposta xierqa mill-UE għal tali problemi u sussegwentament,
il-Kunsill qabel dwar pjan ta’ ħidma għall-kultura inkluż l-għan
li jiġu mtejbin il-kundizzjonijiet regolatorji għal artisti mobbli.
Il-PE appoġġja wkoll proġett pilota dwar il-’Mobilità tal-Artisti‘,
billi alloka EUR 1.5 miljun għall-baġit tal-UE għall-istudji, għall-
azzjonijiet konġunti u għall-iskambju tal-aħjar prattiki dwar il-
qafas legali tal-artisti li jkunu qed jaħdmu barra minn pajjiżhom.
F’rapport ieħor fuq inizjattiva propja , il-PE appoġġja l-idea li
jingħata iktar appoġġ lill-industriji kulturali, u appella li jit-
fassal programm speċifi ku għall-benefi ċċju tagħhom u li tiġi
applikata rata tal-VAT imnaqqsa fl -attivitajiet tagħhom, fost
miżuri oħrajn. Għal sommarju tal-importanza tas-settur kultu-
rali fl -impjiegi ġenerali tal-UE, ara tabella 6 hawn taħt.
Is-sena 2008 kienet is-Sena Ewropea għad-Djalogu Interkultu-
rali. Il-kontribut tal-PE f’din, il-biċċa l-kbira, ikkonsista minn stedi-
niet lil, u dibattiti ma’, kapijiet kulturali u reliġjużi prominenti.
34
MT_906695_Inside.indd 34MT_906695_Inside.indd 34 18/09/09 14:11:5818/09/09 14:11:58
ILĦIDMA TALPARLAMENT EWROPEW FISSITT LEĠIŻLATURA •
ILPOLITIKA TA’ KOMUNIKAZZJONI
Il-Ħidma Mhux Leġiżlattiva
Fir-rapport tiegħu dwar il-White Paper dwar Politika ta’ Komu-
nikazzjoni Ewropea, li ġiet approvata f’Novembru 2006, il-PE
appella għal sforzi ikbar biex ix-xogħol jiġi deċentralizzat
billi ikun hemm investiment akbar fi l-kuntatti mal-pubbliku
f’livelli nazzjonali, reġjonali u lokali u biex jiġi simplifi kat
l-aċċess għall-inizjattivi u għall-programmi Ewropej. Dan kien
f’konformità mal-enfasi tal-Kummissjoni nfi sha dwar l-użu ta’
‘ħidma lokali’.
Iż-żewġ istituzzjonijiet diġà qablu dwar il-bżonn li jiġi adot-
tat approċċ konġunt għall-politika ta’ komunikazzjoni, li hu
partikolarment importanti minħabba li l-biċċa l-kbira taċ-
ċittadini jaraw lill-UE bħala entità unika mingħajr ma jiddistin-
gwu l-istituzzjonijiet.
F’Ottubru 2008, din il-konverġenza ta’ opinjonijiet ġiet forma-
lizzata fi ftehima dwar ‘Nikkomunikaw l-Ewropa fi Sħubija‘ li
ġiet iffi rmata mill-Kunsill, mill-Kummissjoni u mill-Parlament.
Fid-dokument, it-tliet istituzzjonijiet ewlenin tal-UE jaqblu li
jidentifi kaw għadd limitat ta’ prijoritajiet komuni ta’ komuni-
kazzjoni fuq bażi annwali.
LISPORT
Il-Ħidma Mhux Leġiżlattiva
F’Mejju 2008 l-Parlament ikkunsidra l-ewwel White Paper
dwar l-Isport li qatt ħarġet il-Kummissjoni, u l-Pjan ta’ Azzjoni
korrispondenti bl-isem ta’ ‘Baron de Coubertin’. Ir-rapport fuq
inizjattiva propja tal-PE kien ġeneralment favur il-kontenut
tagħhom, inkluż l-enfasi fuq l-intensifi kazzjoni tal-ġlieda kon-
tra t-teħid tad-droga (doping), kif ukoll id-distribuzzjoni ġusta
tal-profi tti tal-lotteriji u l-appoġġ għar-regola tal-UEFA dwar
il-players ‘imħarrġa lokalment’. Minkejja dan, il-Parlament
talab lill-Kummissjoni biex tfassal linji gwida iktar ċari dwar kif
għandhom jiġu applikati r-regoli tal-UE fi l-qasam tal-isport.
F’rapport ieħor fuq inizjattiva propja, il-Membri esprimew
tħassib dwar it-tnaqqis tal-irwol tal-isport fl -edukazzjoni. Ir-
rapport irrakkomanda li t-tfal ikollhom tal-anqas tliet lezzjo-
nijiet tal-edukazzjoni fi żika kull ġimgħa biex jitħejjew għal
stil ta’ ħajja tajjeb għas-saħħa u biex ikunu miġġielda l-livelli
dejjem jiżdiedu ta’ obeżità fost iż-żgħażagħ.
Il-Parlament esprima wkoll tħassib dwar l-istat tal-futbol profess-
jonali, f’rapport fuq inizjattiva tiegħu stess li ġie approvat fl -2007,
li enfasizza l-ħtieġa għal sforz konġunt tal-korpi li jiggvernaw il-
futbol u l-awtoritajiet politiċi biex jiġġieldu l-iżviluppi negattivi,
bħall-kummerċjalizzazzjoni eċċessiva u l-kompetiżżjoni inġusta,
li dan l-aħħar saru jikkaratterizzaw il-logħba.
35
MT_906695_Inside.indd 35MT_906695_Inside.indd 35 18/09/09 14:11:5918/09/09 14:11:59
36
MT_906695_Inside.indd 36MT_906695_Inside.indd 36 18/09/09 14:11:5918/09/09 14:11:59
ĦARSA ĠENERALI LEJN ILLEĠIŻLATURA 20092014•
ĦARSA ĠENERALI LEJN ILLEĠIŻLATURA 20092014
X’jista’ jingħad f’dan l-istadju rigward il-ħidma tal-Kumitat għall-Kultura matul il-leġiżlatura
tal-2009-14?
ILPROGRAMMI
Hekk kif ġara fi l-leġiżlatura 2004-2009, l-Istati Membri u t-tliet istituzzjonijiet ewlenin tal-
Komunità se jkollhom jinnegozjaw qafas baġitarju multiannwali ġdid. Huwa probabbli li
dawn in-negozjati ser jilħqu l-qofol tagħhom lejn tmiem l-2011 jew kmieni fl -2012.
Wara li jsir dan, il-CULT naturalment se jintalab biex, skont il-proċedura ta’ kodeċiżjoni, iqis
is-suċċessuri għal uħud mill-programmi, jew kollha, imsemmija f’din il-gwida. Il-PE ikompli
jagħti ħafna importanza lil dawn il-programmi li huma magħrufa ħafna.
Il-Mobilità u l-Programmi
It-tema b’diversi aspetti tal-‘mobilità’ tan-nies, partikolarment taż-żgħażagħ, li diġà tingħata
importanza fi l-programmi u l-politiki tal-UE, tista’ ssir saħansitra iktar importanti fi s-snin li
ġejjin. L-istħarriġ reċenti wera li l-mobilità fl -UE, li hi appoġġjata b’mod dirett mill-baġit Komu-
nitarju, għada baxxa. Pereżempju, madwar 4% biss tal-istudenti universitarji jieħdu sehem
fi l-programm Erasmus8. U huwa importanti li żgħażagħ oħra, minbarra dawk li jattendu l-uni-
versità, jingħataw għajnuna biex jistudjaw, jitħarrġu u jaħdmu barra minn pajjiżhom.
Minkejja dan, minħabba l-baġit modest tal-UE għall-oqsma tal-kultura u l-edukazzjoni, ma
tantx hemm ċans li din il-fi gura tiżdied sakemm ma jkunx hemm żieda fl -iffi nanzjar fi l-livelli
nazzjonali u reġjonali.
F’dan il-kuntest, huwa ta’ importanza li wieħed isemmi li l-Kummissjoni għandha pjanijiet
li tippubblika Green Paper dwar ‘approċċi ġodda għall-promozzjoni tal-mobilità trans-
konfi nali taż-żgħażagħ’ f’Ġunju 2009.
8 Skont ir-rivista Le Courrier International, ta’ Marzu 2009.
37
MT_906695_Inside.indd 37MT_906695_Inside.indd 37 18/09/09 14:12:0018/09/09 14:12:00
L-Innovazzjoni
Tema oħra b’ħafna aspetti li l-CULT ħa interess fi ha hija l-inno-
vazzjoni, li tinsab fl -aġenda minħabba li s-sena 2009 hi s-’Sena
Ewropea tal-Kreattività u l-Innovazzjoni‘. Għalhekk, f’Ġunju
l-Kummissjoni hi mistennija tippubblika komunikazzjoni li tir-
rigwarda l-politika dwar l-innovazzjoni skont l-istrateġija
mġedda ta’ Liżbona.
LEDUKAZZJONI
Ta’ interess immedjat - b’rabta mill-qrib mad-dibattitu dwar
l-innovazzjoni - se tkun il-Komunikazzjoni dwar il-’Kope-
razzjoni Università-Negozju‘, li l-Kummissjoni ppubblikat
f’April 2009. Din tiff oka fuq kif l-universitajiet u s-settur privat
jistgħu jsaħħu r-relazzjoni ta’ bejniethom biex ikunu jistgħu
jtejbu l-kwalità tal-edukazzjoni, jgħinu n-negozju u jiksbu
benefi ċċji ekonomiċi għas-soċjetà kollha kemm hi.
Attwalment, l-UE qiegħda tevalwa u torganizza mill-ġdid il-kope-
razzjoni tagħha fi l-qasam tal-edukazzjoni. Dan il-proċess qed isir
id f’id mal-proċess ġenerali ta’ reviżjoni tal-Istrateġija ta’ Liżbona,
inkluż il-parti tagħha dwar l-edukazzjoni, wara 10 snin. Il-pubbli-
kazzjoni tal-Kummissjoni f’Diċembru 2008 ta’ Komunikazzjoni
dwar ‘Qafas strateġiku aġġornat għall-koperazzjoni Ewro-
pea fl -edukazzjoni u t-taħriġ‘, li tinkludi ideat ġodda, fetħet
id-dibattitu, li fi h l-Parlament se jiġi mitlub jagħti l-kontribuzzjoni
tiegħu. F’Novembru 2009 l-Kunsill u l-Kummissjoni huma mis-
tennija jadottaw Abbozz ta’ rapport ta’ progress konġunt tal-
Kunsill u l-Kummissjoni dwar l-implimentazzjoni tal-programm
ta’ ħidma ‘Edukazzjoni u Taħriġ 2010’.
Kif diġà ngħata ħjiel qabel, is-suġġet wiesa’ tal-mobilità
u l-funzjonament tal-’benchmarks’ Ewropej b’mod partikulari
jista’ jaqa’ taħt skrutinju. Inizjattivi bħall-EQF fi l-biċċa l-kbira
tagħhom huma reċenti u se jdumu xi ftit snin biex jagħtu
l-frott. L-għaxar anniversarju tal-’Proċess ta’ Bolonja’ fl -2009
diġà qiegħed iqanqal sforzi biex ikun hemm evalwazzjoni
tal-impatt tiegħu u huwa parti mill-istess dibattitu. Fl-isfond
hemm l-isforzi għall-promozzjoni ta’ mekkaniżmi komuni ta’
assigurazzjoni tal-kwalità li jknu kapaċi jsaħħu l-fi duċja fl -Istati
Membri fi l-korsijiet ta’ xulxin.
38
MT_906695_Inside.indd 38MT_906695_Inside.indd 38 18/09/09 14:12:0018/09/09 14:12:00
ĦARSA ĠENERALI LEJN ILLEĠIŻLATURA 20092014 •
IŻŻGĦAŻAGĦ
Permezz tal-pubblikazzjoni ta’ Komunikazzjoni dwar Strateġija
Ewropea mġedda bl-isem ta’ ‘Investiment fi ż-żgħażagħ’, misten-
nija għall-aħħar ta’ April 2009, se tibda reviżjoni tal-Politika taż-
Żgħażagħ tal-UE, inkluż l-OMC f’dan il-qasam. Il-Parlament se jiġi
mitlub jesprimi ruħu f’dan id-dibattitu. Id-Dipartiment tal-Politika
se jissorvelja t-tfassil ta’ studju estern dwar dan is-suġġett, fi lwaqt
li jkompli jibni fuq in-nota ta’ riċerka li diġà ġiet ippubblikata.
Reċentement, l-istituzzjonijiet tal-UE enfasizzaw il-ħtieġa li
jinħolqu iktar opportunitajiet għaż-żgħażagħ biex iwet-
tqu xogħol volontarju barra mill-Istat Membru tagħhom.
F’Novembru 2008, il-Kunsill adotta Rakkomandazzjoni dwar
il-mobilità transkonfi nali tal-voluntiera żgħażagħ.
ILPOLITIKA AWDJOVIŻIVA
Il-CULT mhux se jiġi mitlub biex jirrevedi d-Direttiva AVMS fi l-
leġiżlatura li jmiss. Minkejja dan, hemm probabilità li l-applikazzjoni
prattika tar-regoli l-ġodda se tibqa’ suġġet ta’ interess politiku, par-
tikolarment minħabba li l-Kummissjoni hija obbligata tippubblika
rapport dwar l-implimentazzjoni sa Diċmebru 2011.
Hija relevanti wkoll ir-Rakkomandazzjoni dwar il-’litteriżmu
medjatiku fi d-dinja diġitali‘, li l-Kummissjoni mistennija tippub-
blika f’Ġunju 2009. Il-Parlament diġà ddikjara li hu jagħti impor-
tanza għat-titjib tal-ħila tan-nies fi l-fehim u fl -interazzjoni
mal-midja, partikolarment waqt is-snin skolastiċi tagħhom,
f’rapport fuq inizjattiva propja li ġie approvat f’Diċembru 2008.
Il-Kummissjoni hija mistennija toħroġ it-tieni komunikazzjoni
– minfl ok rakkomandazzjoni kif kien mistenni fi l-bidu - b’ideat
dwar iċ-ċirkolazzjoni ta’ ‘Kontenut Kreattiv Onlajn‘ fl -UE,
l-iktar fuq l-Internet, partikolarment biex jiġu trattati mistoq-
sijiet diffi ċli rigward l-amministrazzjoni tad-drittijiet diġitali,
il-liċenzjar ta’ drittijiet fi l-Komunità kollha jew multiterritorjali,
u l-mekkaniżmi ta’ kumpens għall-ikkupjar privat. Hawnhekk,
il-CULT ma jistax ikun il-kumitat ewlieni.
39
MT_906695_Inside.indd 39MT_906695_Inside.indd 39 18/09/09 14:12:0018/09/09 14:12:00
Dan se jkun il-każ ukoll fi r-reviżjoni tal-’Komunikazzjoni dwar
ix-Xandir’, li turi fi l-qosor kif il-Kummissjoni beħsiebha tittratta
l-għajnuna tal-istat lis-servizzi ta’ xandir pubbliku (PSBs) fi s-
snin li ġejjin. Il-Kummissjoni ppubblikat il-verżjoni ta’ abbozz
tal-Komunikazzjoni dwar ix-Xandir riveduta f’Novembru 2008.
Sussegwentament, fi l-bidu ta’ Marzu 2009, il-CULT organizza
smigħ dwar l-irwol futur tax-xandir pubbliku. Il-Kummissjoni
issa hija mistennija tippubblika l-verżjoni fi nali tal-Komuni-
kazzjoni dwar ix-Xandir fi t-tieni nofs tal-2009. Ovvjament, din
mhijiex liġi ġdida, iżda gwida għal dawk kollha kkonċernati
dwar kif il-Kummissjoni għandha l-ħsieb li teżerċita s-setgħat
eżistenti tagħha tal-Għajnuna tal-Istat fi r-rigward tal-PSBs, par-
tikolarment, għall-investimenti f’midja ġodda.
ILKULTURA
F’Novembru 2008, il-Kunsill talab lill-Kummissjoni biex tip-
prepara proposta biex iċ-’Ċertifi kat tal-Patrimonju Ewropew’
jinbidel f’inizjattiva tal-UE. Dan tal-aħħar, li ġie mniedi bħala
skema intergovermentali fl -2007, jimmira li jiżviluppa sens
komuni tal-istorja Ewropea f’ċerti siti speċifi ċi. Għalhekk,
jikkumplimenta l-klassifi kazzjoni, magħrufa sew, tal-UNESCO
ta’ siti li huma ta’ interess universali. Skont il-Kummissjoni,
iċ-Ċertifi kat tal-Patrimonju Ewropew diġà ngħata lil 60 sit.
Il-Kummissjoni bħalissa qed tagħmel konsultazzjoni onlajn
dwar din l-inizjattiva, li se tibqa’ ssir sal-15 ta’ Mejju 2009. Se
tagħmel ukoll ‘evalwazzjoni tal-impatt’. Għalhekk, għandu
jkun hemm proposta leġiżlattiva fi r-rebbiegħa tal-2010.
Kif issemma qabel, huwa probabbli li l-Konvenzjoni tal-
UNESCO tibqa’ rilevanti fi s-snin li ġejjin, ladarba l-eff etti
tagħha qegħdin jinħassu biss b’mod gradwali. Il-Membri tal-
CULT se jiġu mitluba joqogħdu attenti għall-applikazzjoni tal-
Artikolu 151 (4), kompitu li jirrikjedi ħidma kontinwa.
LISPORT
Kif issemma qabel, l-UE diġà adottat ‘Pjan ta’ Azzjoni’ għall-
isport, li jinkludi punti bħall-iffi nzjar ta’ sforzi madwar l-UE fi l-
ġlieda kontra t-teħid tad-droga (doping). Il-Kummissjoni hija
mistennija li tespandi din il-politika embrijonika fi l-futur qrib,
billi tipproponi programm Komunitarju sħiħ fi l-qasam tal-
isport. Madankollu, hi mhux se tagħmel dan jekk ma jidħolx
fi s-seħħ it-Trattat ta’ Liżbona.
40
MT_906695_Inside.indd 40MT_906695_Inside.indd 40 18/09/09 14:12:0118/09/09 14:12:01
ĦARSA ĠENERALI LEJN ILLEĠIŻLATURA 20092014 •
41
MT_906695_Inside.indd 41MT_906695_Inside.indd 41 18/09/09 14:12:0318/09/09 14:12:03
42
MT_906695_Inside.indd 42MT_906695_Inside.indd 42 18/09/09 14:12:0318/09/09 14:12:03
DWAR IDDIPARTIMENT TALLINJI POLITIĊII
DWAR IDDIPARTIMENT TALLINJI POLITIĊI
X’INHU DIPARTIMENT TALLINJI POLITIĊI?
Id-Dipartimenti tal-Linji Politiċi huma unitajiet ta’ riċerka li jipprovdu għarfi en espert pro-
dott jew internament jew esternament (permezz ta’ sejħa għal off erti kompetittiva). Bħalissa
hemm 5 Dipartimenti tal-Linji Politiċi (PD) li jkopru l-oqsma kollha ta’ kompetenza tal-kumi-
tati tal-PE u ta’ korpi oħrajn. Dawn huma mqassma kif ġej: il-Politiki Ekonomiċi u Xjentifi ċi (PD
A), il-Linji Politiċi Strutturali u ta’ Koeżjoni (PD B), id-Drittijiet taċ-Ċittadini u l-Aff arijiet Kosti-
tuzzjonali (PD C), il-Linji Politiċi ta’ l-Aff arijiet Baġitarji (PD Budg), il-Politiki Esterni (PD Expo).
GĦARFIEN ESPERT INTERN JEW ESTERN:
X’INHI DDIFFERENZA?
L-għarfi en espert jista’ jkun ipprovdut kemm internament kif ukoll esternament. Meta kumi-
tat parlamentari jagħmel talba, id-Dipartiment tal-Linji Politiċi rilevanti jeżamina jekk huwiex
possibli din titwettaq internament. Għalhekk, parti mir-riċerka pprovduta hi miktuba mill-
istaff tad-Dipartiment tal-Linji Politiċi. Jekk dan ma jkunx possibbli, jitnedew sejħiet għall-
off erti kompetittivi. Dawn il-proċeduri jvarjaw f’termini ta’ dewmien u ta’ kumplessità, skont
in-natura tas-suġġetti mitluba u l-baġit korrispondenti.
XI ‘PRODOTTI’ JIPPROVDU DDIPARTIMENTI
TALLINJI POLITIĊI?
Noti (interni u esterni)•
Studji (esterni)•
Evalwazzjonijiet tal-Evalwazzjonijiet tal-Impatt tal-KE (interni u esterni)•
Workshops (esterni)•
Skedi ta’ fatti (interni)•
43
MT_906695_Inside.indd 43MT_906695_Inside.indd 43 18/09/09 14:12:0818/09/09 14:12:08
FEJN JISTGĦU JINSTABU DDOKUMENTI
TADDIPARTIMENT TALPOLITIKA?
Id-dokumenti kollha tad-Dipartiment tal-Linji Politiċi, apparti
dawk li huma klassifi kati bħala kunfi denzjali, huma disponsib-
bli għal konsultazzjoni onlajn jew fi l-Librerija.
Internet: www.europarl.europa.eu/studies
Intranet: http://www.europarl.ep.ec
IPOLnet → Directorate B → Policy Department B
Skedi tai Fatti: http://www.europarl.europa.eu/factsheets
Kopji stampati ta’ studji u ta’ noti jistgħu jintbagħtu lill-
Membri u lill-istaff tagħhom fuq talba.
KIF TIKKUNTATTJA LIDDIPARTIMENT
TALLINJI POLITIĊI B
Jekk tixtieq xi informazzjoni jew tabbona f’din in-Newsletter,
jekk jogħġbok ibagħtilna email f’dan l-indirizz: poldep-cohe-
F’każ ta’ mistoqsijiet dwar ir-riċerka marbuta mal-attivitajiet
tal-Kumitat għall-Kultura u l-Edukazzjoni, jekk jogħġbok ikkun-
tattja lil:
Gonçalo Macedo
Imejl: [email protected]
Telefown: 02/284 1361
KIF TITRESSAQ TALBA?
Il-korp parlamentari, abbażi tal-prijoritajiet politiċi tiegħu,
jagħmel talba bil-miktub lid-Dipartiment tal-Linji Politiċi rile-
vanti. Għall-għarfi en espert b’mod partikolari, it-talba għandha
tkun ibbażata fuq deċiżjoni tal-koordinaturi tal-kumitat.
X’BAĠIT HUWA DISPONIBBLI?
Baġit annwali, li jvarja proporzjonalment man-numru ta’
Membri tal-Parlament Ewropew li jinsabu fi l-kumitat, hu allo-
kat lil kull kumitat permanenti, lis-sottokumitat, lill-kumitat
ta’ inkjesta u lill-kumitati temporanji. Dawn huma intitolati li
jużawh biex jiffi nanzjaw ir-riċerka esterna.
X’INHUMA LISKADENZI MEDJI?
L-iskadenzi għan-noti jiddependu minn kemm dawn huma twal
u kumplessi. L-iskadenza normali hija ta’ bejn 3 u 6 ġimgħat.
L-iskadenzi għall-istudji jiddependu mill-kumplessità tas-suġġett
mitlub u mill-baġit minħabba li dan tal-aħħar jiddetermina
l-proċedura li tiġi segwita. Skadenza raġonevoli għall-għarfi en
espert estern hija ta’ madwar 6 xhur u 12-il xahar. Għal stima
eżatta għal talba speċifi ka, jekk jogħġbok ikkuntattja lid-Dipar-
timent tal-Linji Politiċi.
44
MT_906695_Inside.indd 44MT_906695_Inside.indd 44 18/09/09 14:12:0918/09/09 14:12:09
QARI ADDIZZJONALI•
QARI ADDIZZJONALI
ID-Dipartiment tal-Linji Politiċi B pprovda għadd ta’ studji u noti bil-għan li jikkontribwixxu
għall-ħidma tal-kumitat.
Hawn taħt hawn selezzjoni minn dawn id-dokumenti. Il-lista sħiħa hija disponibbli għal
konsultazzjoni fuq il-websajt tal-Intranet tagħna.
Nota dwar il-Politika dwar iż-Żgħażagħ u l-Parteċipazzjoni fl -UE
Gonçalo Macedo, il-Parlament Ewropew, 2009. Disponibbli bl-EN, DE, FR.
Studju dwar il-Mobilità tal-Għalliema tal-Iskola fl -Unjoni Ewropea
London Economics, 2008. Disponibbli bl-EN, DE, FR.
Studju dwar il-Multilingwiżmu: bejn l-Għanijiet tal-Politika u l-Implimentazzjoni
Menon Network EEIG, 2008. Disponibbli bl-EN, DE, FR, IT.
Studju dwar iċ-Ċinema Ewropew onlajn: Passat u Preżent
Kern European Aff airs, 2008. Disponibbli bl-EN, DE, FR, IT.
Note dwar il-Proċess ta’ Bolonja: is-suċċessi tal-Istati Membri sal-lum
Jackie Brown & Victoria Joukovskaia, il-Parlament Ewropew, 2008. Disponibbli bl-EN, DE, FR.
Studju dwar l-Edukazzjoni Interkulturali fl -UE
Cristina Allemann-Ghionda, l-Univeristà ta’ Kolonja, 2008. Disponibbli bl-EN, DE, FR.
Nota dwar Ħarsa ġenerali lejn il-Litteriżmu Medjatiku
Gonçalo Macedo, il-Parlament Ewropew, 2008. Disponibbli bl-EN, DE, FR.
Studju dwar il-Kontenut u l-Kwalità tal-Edukazzjoni tal-Għalliema madwar l-Unjoni Ewropea
L-Istitut tal-Edukazzjoni - l-Università ta’ Londra, 2008. Disponibbli bl-EN, DE, FR.
45
MT_906695_Inside.indd 45MT_906695_Inside.indd 45 18/09/09 14:12:1118/09/09 14:12:11
DISPONIBBLI DALWAQT
Dawn is-suġġetti se jiġu koperti mir-riċerka interna u esterna fi x-xhur li ġejjin:
Il-Mobilità tal-Opri tal-Arti fl -UE (Mejju 2009)•
Ir-Regoli tar-Reklamar u tal-Eff etti Tagħhom skont id-Direttiva l-ġdida dwar is-Servizzi •
tal-Midja awdjoviżiva (Mejju 2009)
Soċjetajiet ta’ Ġbir u d-Diversità Kulturali fi s-Settur tal-Mużika (Ġunju 2009) •
L-Għajnuna tal-Istat għas-servizzi ta’ Xandir Pubbliku (Lulju 2009)•
Il-Politika Riveduta tal-UE dwar iż-Żgħażagħ (ħarifa 2009)•
Id-Djalogu Università-Negozju (ħarifa 2009)•
L-Isfond Soċjali tal-Istudenti tal-Erasmus (2010)•
L-Implimentazzjoni tal-Konvenzjoni tal-UNESCO (2010)•
46
MT_906695_Inside.indd 46MT_906695_Inside.indd 46 18/09/09 14:12:1218/09/09 14:12:12
FATTI U FIGURI UTLI•
FATTI U FIGURI UTLI
LEDUKAZZJONI
TABELLA 4
In-nefqa pubblika fuq l-edukazzjoni bħala % tal-PGD
1996 1998 2000 2002 2003 2004 2005
L-UE (27 pajjiż) 4.68 * 5.06 * 5.14 * 5.06 * 5.04 *Il-Belġju 6.11 6.05 5.99 5.95 Il-Bulgarija 2.60 4.28 4.19 4.03 4.23 4.51 4.51Ir-Repubblika Ċeka 4.71 3.95 4.04 4.32 4.51 4.37 4.25Id-Danimarka 8.08 8.30 8.28 8.44 8.33 8.43 8.28 Il-Ġermanja 4.45 4.70 4.70 4.59 4.53L-Estonja 6.05 5.71 5.57 5.48 5.31 4.98 4.87L-Irlanda 5.30 4.82 4.29 4.29 4.39 4.72 4.77Il-Greċja 3.09 3.48 3.71 3.55 3.58 3.84 3.98Spanja 4.62 4.42 4.28 4.25 4.28 4.25 4.23Franza 6.01 5.95 6.03 5.57 5.88 5.79 5.65L-Italja 4.78 4.65 4.47 4.62 4.74 4.58 4.43Ċipru 4.89 5.61 5.44 6.55 7.29 6.70 6.92 Il-Latvja 5.14 5.85 5.64 5.71 5.32 5.07 5.06Il-Litwanja 5.18 5.99 5.63 5.85 5.18 5.20 4.95 Il-Lussemburgu 4.03 3.79 3.78 3.87 3.81 L-Ungerija 4.51 4.59 4.50 5.37 5.85 5.43 5.45Malta 4.82 4.52 4.38 4.70 4.85 6.82L-Olanda 5.03 4.82 4.86 4.90 5.12 5.16 5.19L-Awstrija 5.94 5.80 5.66 5.67 5.50 5.44 5.44Il-Polonja 4.67 5.02 4.87 5.41 5.35 5.41 5.47 Il-Portugall 5.32 5.36 5.42 5.54 5.57 5.29 5.40 Ir-Rumanija 2.88 3.52 3.44 3.29 3.48Is-Slovenja 5.87 5.91 5.85 5.83L-Islovakkja 4.53 4.53 4.15 4.31 4.30 4.19 3.85 Il-Finlandja 6.99 6.26 6.08 6.21 6.41 6.42 6.31L-Iżvezja 7.36 7.69 7.31 7.43 7.30 7.18 6.97Ir-Renju Unit 5.10 4.77 4.64 5.20 5.34 5.25 5.45
*Stima tal-EurostatSors: l-indikaturi tal-Eurostat dwar il-fi nanzi tal-edukazzjoni
47
MT_906695_Inside.indd 47MT_906695_Inside.indd 47 18/09/09 14:12:1218/09/09 14:12:12
TABELLA 5
Il-Prestazzjoni u l-Progress tal-Pajjiż f’Kull Qasam ta’ Referenza
Min jitlaq mill-iskola kmieni
Tagħlim tul il-ĦajjaEdukazzjoni
sekondarja ogħlaGradwati MST
Nies bi prestazzjoni baxxa fi l-qari
L-UE
Il-Belġju
Il-Bulgarija
Ir-Repubblika Ċeka
Id-Danimarka
Il-Ġermanja
L-Estonja
L-Irlanda
Il-Greċja
Spanja
Franza
L-Italja
Ċipru
Il-Latvja
Il-Litwanja
Il-Lussemburgu
L-Ungerija
Malta
L-Olanda
L-Awstrija
Il-Polonja
Il-Portugall
Ir-Rumanija
Is-Slovenja
L-Islovakkja
Il-Finlandja
L-Iżvezja
Ir-Renju Unit
48
MT_906695_Inside.indd 48MT_906695_Inside.indd 48 18/09/09 14:12:1218/09/09 14:12:12
FATTI U FIGURI UTLI•
GWIDA GĦALLINTERPRETAZZJONI TATTABELLA
Aktar mill-punt
ta’ referenza tal-UE
Inqas mil-punt
ta’ referenza tal-UE
QED JIŻDIEDU
IL-PRESTAZZJONI
QED JIMXU IKTAR ’IL
QUDDIEMQED ILAĦĦQU
PRESTAZZJONI
SEJRA LURA
QED JITILFU
L-MOMENTUM
QED JAQGĦU IKTAR LURA
Il-pajjiżi kollha għandhom oqsma fejn huma b’saħħithom u oħrajn fejn huma dgħajfa •
fi l-ħames oqsma ta’ referenza u l-ebda pajjiż ma qiegħed “jaqa’ lura” f’kull qasam. L-ebda
pajjiż ma mexa iktar ‘il quddiem mill-punt ta’ referenza f’termini ta’ prestazzjoni u l-ebda
pajjiż mhu qed jimxi iktar ’il quddiem fl -oqsma kollha.
•
Il-Polonja għandha livelli ta’ prestazzjoni ogħla mill-punt ta’ referenza tal-UE u qiegħda •
timxi iktar ’il quddiem f’erbgħa mill-ħames oqsma u l-Awstrija, id-Danimarka, il-Finlandja,
is-Slovenja u l-Iżvezja qegħdin juru dak il-livell ta’ prestazzjoni u progress fi tliet oqsma.
49
MT_906695_Inside.indd 49MT_906695_Inside.indd 49 18/09/09 14:12:1218/09/09 14:12:12
ILKULTURA
TABELLA 6
Il-Persentaġġ tal-Impjiegi Kulturali mill-Impjiegi Totali tal-2005 (1000s)
L-Impjiegi
Kulturali Totali% tal-Impjiegi Kulturali
mill-Impjieg Totali
EU-27 4 940.3 208 945 2.4
BE 88.4 4 212 2.1
BG 53.4 3 008 1.8
CZ 93.7 4 739 2.0
DK 82.4 2 737 3.0
DE 1 003.9 36 179 2.8
EE 19.2 609 3.2
IE 47.9 1 929 2.5
EL 92.4 4 382 2.1
ES 389.8 18 893 2.1
FR 487.9 24 312 2.0
IT 464.4 22 650 2.1
CY 7.8 348 2.2
LV 27.5 1 028 2.7
LT 36.3 1 453 2.5
LU 3.5 193 1.8
HU 79.8 3 891 2.1
MT 3.4 148 2.3
NL 305.8 8 112 3.8
AT 88.6 3 754 2.4
PL 231.3 13 947 1.7
PT 69.8 5 132 1.4
RO 97.8 9 298 1.1
SI 22.2 947 2.3
SK 40.3 2 196 1.8
FI 79.3 2 418 3.3
SE 153.5 4 357 3.5
UK 870.0 28 072 3.1
Estrazzjoni tad-dejta: Marzu 2007Sors: l-Eurostat, l-Istħarriġ dwar il-Forza tax-Xogħol tal-UE
50
MT_906695_Inside.indd 50MT_906695_Inside.indd 50 18/09/09 14:12:1218/09/09 14:12:12
FATTI U FIGURI UTLI•
ILMULTILINGWIŻMUTABELLA 7
% tal-istudenti li qed jitgħallmu żewġ lingwi barrannin, skont il-livell ISCED
% tal-istudenti fi t-tieni livell (GEN) tal-ISCED li qed
jitgħallmu 2 lingwi barranin, fl -2006
% tal-istudenti fi t-tielet livell (GEN) tal-ISCED li qed
jitgħallmu 2 lingwi barranin, fl -2006
% tal-istudenti fi t-tielet livell (pre-vokazzonali u
vokazzjonali) tal-ISCED li qed jitgħallmu 2 lingwi barranin,
fl -2006
L-UE 52.3 50.1 27.8Il-Belġju 28.6 59.9 41.5l-BE-Komm. Franċiż 0.5 73.4 19.7BE- Komm Fjamming 47.9 45.6 55.8Il-Bulgarija 27.6 77.4 47.5Ir-Repubblika Ċeka 9.6 96.9 28.6Id-Danimarka 97.2 74.6 -Il-Ġermanja : : :L-Estonja 67.1* 34.1* 83.9*L-Irlanda 11.3 7.6 2.8Il-Greċja 95.0 6.9 1.0Spanja 40.4 27.3 2.7Franza 50.7 83.2 10.2L-Italja 71.9 18.5 34.7Ċipru : : :Il-Latvja 62.1 63.7* :Il-Litwanja 78.8 52.0 12.2Il-Lussemburgu 47.2 9.1 19.3L-Ungerija : : :Malta 77.5 18.5 -L-Olanda 32.7 43.7 :L-Awstrija 9.1* 63.7* 25.1*Il-Polonja : : :Il-Portugall 95.4 9.2 17.1Ir-Rumanija 96.0 88.3 37.0Is-Slovenja 34.1 92.5 35.3L-Islovakkja 15.7 97.3 32.5Il-Finlandja 76.0 40.1 :L-Iżvezja 71.0 71.8 9.9Ir-Renju Unit 6.2 1.6 :Il-Kroazja : 84.1 15.8In-Norveġja : : :
*kalkoli tal-EurostatSors: Eurostat
51
MT_906695_Inside.indd 51MT_906695_Inside.indd 51 18/09/09 14:12:1218/09/09 14:12:12
52
MT_906695_Inside.indd 52MT_906695_Inside.indd 52 18/09/09 14:12:1218/09/09 14:12:12
SORSI ADDIZZJONALI TA’ INFORMAZZJONI•
SORSI ADDIZZJONALI TA’ INFORMAZZJONI
Hawn taħt se ssib lista ta’ sorsi rilevanti ta’ informazzjoni:
ILPARLAMENT EWROPEW
Il-Kumitat għall-Kultura u l-Edukazzjoni:
http://www.europarl.europa.eu/activities/committees/homeCom.do?language=EN&body=CULT
L-Osservatorju Leġiżlattiv:
http://www.europarl.europa.eu/oeil/
Il-Librerija:
http://www.library.ep.ec/library-app/services/home.action?pid=01
Skedi ta’ fatti dwar l-Unjoni Ewropea:
http://www.europarl.europa.eu/parliament/expert/displayFtu.do?language=EN&id=
73&ftuId=theme.html
LISTITUZZJONIJIET EWROPEJ
Il-Kunsill tal-Unjoni Ewropea:
http://consilium.europa.eu/
Il-Kummissjoni Ewropea: DĠ Edukazzjoni u Kultura:
http://ec.europa.eu/dgs/education_culture/index_en.html
Il-Kummissjoni Ewropea: DĠ Soċjetà Informatika u Midja:
http://ec.europa.eu/dgs/information_society/index_en.htm
Il-Kumitat tar-Reġjuni:
http://www.cor.europa.eu/pages/HomeTemplate.aspx
Il-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew:
http://www.eesc.europa.eu/index_mt.asp
53
MT_906695_Inside.indd 53MT_906695_Inside.indd 53 18/09/09 14:12:1318/09/09 14:12:13
MT_906695_Inside.indd 54MT_906695_Inside.indd 54 18/09/09 14:12:1418/09/09 14:12:14
NOTI
MT_906695_Inside.indd 55MT_906695_Inside.indd 55 18/09/09 14:12:1418/09/09 14:12:14
MT_906695_Inside.indd 56MT_906695_Inside.indd 56 18/09/09 14:12:1418/09/09 14:12:14
Parlament ewropew
Gwida prattika — Il-Kultura u l-Edukazzjoni
Il-Lussemburgu: L-Uffi ċċju għall-Pubblikazzjonijiet Uffi ċjali tal-Komunitajiet Ewropej
2009 — 53 pp. — 21 x 21 cm
ISBN 978-92-823-2735-7
Doi: 10.2861/33123
Kif jiġu akkwistati l-pubblikazzjonijiet tal-UE
Pubblikazzjonijiet għall-bejgħ:
permezz tal-EU Bookshop (http://bookshop.europa.eu);• mill-ħanut tal-kotba tiegħek billi tikkwota t-titlu, il-pubblikatur u/jew in-numru tal-ISBN;• billi tikkuntattja wieħed mill-aġenti tagħna direttament inkarigat mill-bejgħ. • Tista’ takkwista d-dettalji ta’ kuntatt tagħhom permezz tal-link http://bookshop.europa.eu,
jew billi tibgħat faks fi n-numru +352 2929-42758.
Pubblikazzjonijiet mingħajr ħlas:
permezz tal-EU Bookshop (http://bookshop.europa.eu);• mir-rappreżentanzi tal-Kummissjoni Ewropea jew mid-delegazzjonijiet. • Tista’ takkwista d-dettalji ta’ kuntatt tagħhom permezz tal-link http://ec.europa.eu/
jew billi tibgħat faks fi n-numru +352 2929-42758.
MT_906695_cover.indd 3MT_906695_cover.indd 3 18/09/09 12:46:0918/09/09 12:46:09
BA
-80-09-673-MT-C
ISBN 978-92-823-2735-7
KREDITU GĦARRITRATT: iStock International Inc., Photodisk, Phovoir
Rwol
Id-Dipartimenti tal-Politika huma unitajiet ta’ riċerka li jipprovdu parir speċjalizzat lil kumitati,
delegazzjonijiet interparlamentari u korpi parlamentari oħra.
Oqsma ta' Politika
L-Iżvilupp Agrikolu u Rurali
Il-Kultura u l-Edukazzjoni
Is-Sajd
L-Iżvilupp Reġjonali
It-Trasport u t-Turiżmu
Dokomenti
Żur il-websajt tal-Parlament Ewropew:
http://www.europarl.europa.eu/studies
PARLAMENT EWROPEWIDDIPARTIMENT TALPOLITIKA
POLITIKI STRUTTURALI U TA’ KOEŻJONI B IDDIRETTORATĠENERALI GĦALLPOLITIKI INTERNI
MT_906695_cover.indd 4MT_906695_cover.indd 4 18/09/09 12:46:0918/09/09 12:46:09