Gwiazdy i galaktyki -...
Transcript of Gwiazdy i galaktyki -...
![Page 1: Gwiazdy i galaktyki - loczersk.plloczersk.pl/wp-content/uploads/2012/12/Gwiazdy-i-galaktyki15.pdf · gwiazd y &DáHQLHERSRG]LHORQR na 88 gwiazdozbiorów . Gwiazdy w gwiazdozbiorach](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022022802/5c77f09a09d3f291718cdf85/html5/thumbnails/1.jpg)
Gwiazdy i galaktyki
![Page 2: Gwiazdy i galaktyki - loczersk.plloczersk.pl/wp-content/uploads/2012/12/Gwiazdy-i-galaktyki15.pdf · gwiazd y &DáHQLHERSRG]LHORQR na 88 gwiazdozbiorów . Gwiazdy w gwiazdozbiorach](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022022802/5c77f09a09d3f291718cdf85/html5/thumbnails/2.jpg)
Rok wietlny i parsek – jednostki odległo ci używane w astronomii
Rok wietlny - odległo ć jaką przebywa wiatło w ciągu roku
1 rok wietlny = 300 000 km/s *365,25*24*60*60 s = 9 467 000 000 000 km = 9,5*1012 km
Parsek – odległo ć z jakiej promień obity ziemskiej jest widoczny pod kątem 1 sekundy kątowej
1 pc = 3,26 roku wietlnego = 3,1*1013 km
Stosuje się również kilo i megaparseki
![Page 3: Gwiazdy i galaktyki - loczersk.plloczersk.pl/wp-content/uploads/2012/12/Gwiazdy-i-galaktyki15.pdf · gwiazd y &DáHQLHERSRG]LHORQR na 88 gwiazdozbiorów . Gwiazdy w gwiazdozbiorach](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022022802/5c77f09a09d3f291718cdf85/html5/thumbnails/3.jpg)
Gwiazdy
► wiecą własnym wiatłem
► Energia gwiazd pochodzi z reakcji jądrowych
►Różnią się jasno cią, wielko cią oraz barwą
![Page 4: Gwiazdy i galaktyki - loczersk.plloczersk.pl/wp-content/uploads/2012/12/Gwiazdy-i-galaktyki15.pdf · gwiazd y &DáHQLHERSRG]LHORQR na 88 gwiazdozbiorów . Gwiazdy w gwiazdozbiorach](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022022802/5c77f09a09d3f291718cdf85/html5/thumbnails/4.jpg)
Gwiazdy
► Najja niejsze gwiazdy nazywa się podając kolejne greckie litery według jasno ci i nazwę gwiazdozbioru, w którym dana gwiazda leży np. Ori, Eri
► Niektóre jasne gwiazdy mają swoje własne nazwy np. Gwiazda Polarna, Arktur, Altair
![Page 5: Gwiazdy i galaktyki - loczersk.plloczersk.pl/wp-content/uploads/2012/12/Gwiazdy-i-galaktyki15.pdf · gwiazd y &DáHQLHERSRG]LHORQR na 88 gwiazdozbiorów . Gwiazdy w gwiazdozbiorach](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022022802/5c77f09a09d3f291718cdf85/html5/thumbnails/5.jpg)
Gwiazdy
► Najja niejsza widoczna gwiazda nieba to Syriusz (znajduje się w odległo ci 9 lat wietlnych od Słońca)
► Najbliższa gwiazda Proxima Centauri znajduje się w odległo ci 4,22 l. . od Słońca (270 000 razy dalej niż Ziemia)
![Page 6: Gwiazdy i galaktyki - loczersk.plloczersk.pl/wp-content/uploads/2012/12/Gwiazdy-i-galaktyki15.pdf · gwiazd y &DáHQLHERSRG]LHORQR na 88 gwiazdozbiorów . Gwiazdy w gwiazdozbiorach](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022022802/5c77f09a09d3f291718cdf85/html5/thumbnails/6.jpg)
Porównanie rozmiarów gwiazd
![Page 7: Gwiazdy i galaktyki - loczersk.plloczersk.pl/wp-content/uploads/2012/12/Gwiazdy-i-galaktyki15.pdf · gwiazd y &DáHQLHERSRG]LHORQR na 88 gwiazdozbiorów . Gwiazdy w gwiazdozbiorach](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022022802/5c77f09a09d3f291718cdf85/html5/thumbnails/7.jpg)
Słońce – podstawowe dane
► rednica 1392000 km (109 razy większa od rednicy ziemskiej)
►Masa 1,99*1030 kg (334000 mas Ziemi)
►Gęsto ć 1408 kg/m3
►Temperatura powierzchni 5780 K
►Temperatura wnętrza ok. 15 mln K
![Page 8: Gwiazdy i galaktyki - loczersk.plloczersk.pl/wp-content/uploads/2012/12/Gwiazdy-i-galaktyki15.pdf · gwiazd y &DáHQLHERSRG]LHORQR na 88 gwiazdozbiorów . Gwiazdy w gwiazdozbiorach](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022022802/5c77f09a09d3f291718cdf85/html5/thumbnails/8.jpg)
Powierzchnia Słońca
► Dochodzące od Słońca żółte wiatło pochodzi z fotosfery -
warstwy atmosferycznej o grubo ci około 500 km.
► Poniżej znajduje się wnętrze Słońca, a powyżej przezroczyste, zewnętrzne warstwy atmosfery.
► Praktycznie cała docierająca do Ziemi słoneczna energia - ciepło i wiatło - pochodzi z fotosfery, ale wytworzona została we wnętrzu Słońca.
![Page 9: Gwiazdy i galaktyki - loczersk.plloczersk.pl/wp-content/uploads/2012/12/Gwiazdy-i-galaktyki15.pdf · gwiazd y &DáHQLHERSRG]LHORQR na 88 gwiazdozbiorów . Gwiazdy w gwiazdozbiorach](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022022802/5c77f09a09d3f291718cdf85/html5/thumbnails/9.jpg)
Największe gwiazdy
► Czerwony olbrzym - gwiazda o stosunkowo niewielkiej masie (od 0,5 do ok. 8-10 mas Słońca), będąca na schyłkowym etapie ewolucji. Nazwa pochodzi od obserwowanej barwy i dużych rozmiarów (setki razy większych od promienia Słońca)
![Page 10: Gwiazdy i galaktyki - loczersk.plloczersk.pl/wp-content/uploads/2012/12/Gwiazdy-i-galaktyki15.pdf · gwiazd y &DáHQLHERSRG]LHORQR na 88 gwiazdozbiorów . Gwiazdy w gwiazdozbiorach](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022022802/5c77f09a09d3f291718cdf85/html5/thumbnails/10.jpg)
Największe gwiazdy
► Błękitny nadolbrzym -gwiazda o masie w przedziale od 10 do 50 mas Słońca, promień dochodzi do 25 promieni Słońca. Błękitne olbrzymy wiecą wyjątkowo
jasno. Temperatura ich powierzchni jest wysoka, powyżej 20 000 K. Są to gwiazdy o największych masach.
![Page 11: Gwiazdy i galaktyki - loczersk.plloczersk.pl/wp-content/uploads/2012/12/Gwiazdy-i-galaktyki15.pdf · gwiazd y &DáHQLHERSRG]LHORQR na 88 gwiazdozbiorów . Gwiazdy w gwiazdozbiorach](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022022802/5c77f09a09d3f291718cdf85/html5/thumbnails/11.jpg)
Albireo - gwiazda podwójna w gwiazdobiorze Łabędzia
![Page 12: Gwiazdy i galaktyki - loczersk.plloczersk.pl/wp-content/uploads/2012/12/Gwiazdy-i-galaktyki15.pdf · gwiazd y &DáHQLHERSRG]LHORQR na 88 gwiazdozbiorów . Gwiazdy w gwiazdozbiorach](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022022802/5c77f09a09d3f291718cdf85/html5/thumbnails/12.jpg)
Gwiazdozbiory (konstelacje)
►Okre lony fragment nieba z charakterystyczną grupą ja niejszych gwiazd
►Całe niebo podzielono na 88 gwiazdozbiorów
![Page 13: Gwiazdy i galaktyki - loczersk.plloczersk.pl/wp-content/uploads/2012/12/Gwiazdy-i-galaktyki15.pdf · gwiazd y &DáHQLHERSRG]LHORQR na 88 gwiazdozbiorów . Gwiazdy w gwiazdozbiorach](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022022802/5c77f09a09d3f291718cdf85/html5/thumbnails/13.jpg)
Gwiazdy w gwiazdozbiorach
► Znajdują się w różnych odległo ciach od Słońca
► Ich położenie na sferze niebieskiej jest zbliżone
Nazwa Odległo ć (Wega) 25 l
881 l
634 l
898 l
154 l
![Page 14: Gwiazdy i galaktyki - loczersk.plloczersk.pl/wp-content/uploads/2012/12/Gwiazdy-i-galaktyki15.pdf · gwiazd y &DáHQLHERSRG]LHORQR na 88 gwiazdozbiorów . Gwiazdy w gwiazdozbiorach](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022022802/5c77f09a09d3f291718cdf85/html5/thumbnails/14.jpg)
Ważniejsze gwiazdozbiory Orion i Wielka Niedźwiedzica
![Page 15: Gwiazdy i galaktyki - loczersk.plloczersk.pl/wp-content/uploads/2012/12/Gwiazdy-i-galaktyki15.pdf · gwiazd y &DáHQLHERSRG]LHORQR na 88 gwiazdozbiorów . Gwiazdy w gwiazdozbiorach](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022022802/5c77f09a09d3f291718cdf85/html5/thumbnails/15.jpg)
Ważniejsze gwiazdozbiory Lew i Łabędź
![Page 16: Gwiazdy i galaktyki - loczersk.plloczersk.pl/wp-content/uploads/2012/12/Gwiazdy-i-galaktyki15.pdf · gwiazd y &DáHQLHERSRG]LHORQR na 88 gwiazdozbiorów . Gwiazdy w gwiazdozbiorach](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022022802/5c77f09a09d3f291718cdf85/html5/thumbnails/16.jpg)
Bliźnięta i Woźnica
![Page 17: Gwiazdy i galaktyki - loczersk.plloczersk.pl/wp-content/uploads/2012/12/Gwiazdy-i-galaktyki15.pdf · gwiazd y &DáHQLHERSRG]LHORQR na 88 gwiazdozbiorów . Gwiazdy w gwiazdozbiorach](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022022802/5c77f09a09d3f291718cdf85/html5/thumbnails/17.jpg)
Wielki Wóz
![Page 18: Gwiazdy i galaktyki - loczersk.plloczersk.pl/wp-content/uploads/2012/12/Gwiazdy-i-galaktyki15.pdf · gwiazd y &DáHQLHERSRG]LHORQR na 88 gwiazdozbiorów . Gwiazdy w gwiazdozbiorach](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022022802/5c77f09a09d3f291718cdf85/html5/thumbnails/18.jpg)
Orion na zdjęciu i na rycinie
![Page 19: Gwiazdy i galaktyki - loczersk.plloczersk.pl/wp-content/uploads/2012/12/Gwiazdy-i-galaktyki15.pdf · gwiazd y &DáHQLHERSRG]LHORQR na 88 gwiazdozbiorów . Gwiazdy w gwiazdozbiorach](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022022802/5c77f09a09d3f291718cdf85/html5/thumbnails/19.jpg)
Niebo we wrze niu
![Page 20: Gwiazdy i galaktyki - loczersk.plloczersk.pl/wp-content/uploads/2012/12/Gwiazdy-i-galaktyki15.pdf · gwiazd y &DáHQLHERSRG]LHORQR na 88 gwiazdozbiorów . Gwiazdy w gwiazdozbiorach](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022022802/5c77f09a09d3f291718cdf85/html5/thumbnails/20.jpg)
Niebo w lutym
![Page 21: Gwiazdy i galaktyki - loczersk.plloczersk.pl/wp-content/uploads/2012/12/Gwiazdy-i-galaktyki15.pdf · gwiazd y &DáHQLHERSRG]LHORQR na 88 gwiazdozbiorów . Gwiazdy w gwiazdozbiorach](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022022802/5c77f09a09d3f291718cdf85/html5/thumbnails/21.jpg)
Galaktyka – Droga Mleczna
►Galaktyka spiralna
► Zawiera 200 mld. gwiazd
► rednica 100000 l. . ►Grubo ć maksymalna
w centralnej czę ci 20 000 l. .
![Page 22: Gwiazdy i galaktyki - loczersk.plloczersk.pl/wp-content/uploads/2012/12/Gwiazdy-i-galaktyki15.pdf · gwiazd y &DáHQLHERSRG]LHORQR na 88 gwiazdozbiorów . Gwiazdy w gwiazdozbiorach](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022022802/5c77f09a09d3f291718cdf85/html5/thumbnails/22.jpg)
Droga Mleczna
► Z Ziemi widzimy zawsze tylko kawałek Drogi Mlecznej
![Page 23: Gwiazdy i galaktyki - loczersk.plloczersk.pl/wp-content/uploads/2012/12/Gwiazdy-i-galaktyki15.pdf · gwiazd y &DáHQLHERSRG]LHORQR na 88 gwiazdozbiorów . Gwiazdy w gwiazdozbiorach](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022022802/5c77f09a09d3f291718cdf85/html5/thumbnails/23.jpg)
Panorama całej Drogi Mlecznej
![Page 24: Gwiazdy i galaktyki - loczersk.plloczersk.pl/wp-content/uploads/2012/12/Gwiazdy-i-galaktyki15.pdf · gwiazd y &DáHQLHERSRG]LHORQR na 88 gwiazdozbiorów . Gwiazdy w gwiazdozbiorach](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022022802/5c77f09a09d3f291718cdf85/html5/thumbnails/24.jpg)
Inne galaktyki
►Najbliższe galaktyki to Wielki i Mały Obłok Magellana znajdujące się odpowiednio w odległo ci 179 000 i 210 000 l. .
![Page 25: Gwiazdy i galaktyki - loczersk.plloczersk.pl/wp-content/uploads/2012/12/Gwiazdy-i-galaktyki15.pdf · gwiazd y &DáHQLHERSRG]LHORQR na 88 gwiazdozbiorów . Gwiazdy w gwiazdozbiorach](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022022802/5c77f09a09d3f291718cdf85/html5/thumbnails/25.jpg)
Wielka Galaktyka Andromedy 2,2 mln l. . – najdalszy obiekt widoczny gołym okiem
![Page 26: Gwiazdy i galaktyki - loczersk.plloczersk.pl/wp-content/uploads/2012/12/Gwiazdy-i-galaktyki15.pdf · gwiazd y &DáHQLHERSRG]LHORQR na 88 gwiazdozbiorów . Gwiazdy w gwiazdozbiorach](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022022802/5c77f09a09d3f291718cdf85/html5/thumbnails/26.jpg)
Galaktyki można podzielić na spiralne jak nasza galaktyka albo M101
![Page 27: Gwiazdy i galaktyki - loczersk.plloczersk.pl/wp-content/uploads/2012/12/Gwiazdy-i-galaktyki15.pdf · gwiazd y &DáHQLHERSRG]LHORQR na 88 gwiazdozbiorów . Gwiazdy w gwiazdozbiorach](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022022802/5c77f09a09d3f291718cdf85/html5/thumbnails/27.jpg)
Galaktyki eliptyczne np. M87
![Page 28: Gwiazdy i galaktyki - loczersk.plloczersk.pl/wp-content/uploads/2012/12/Gwiazdy-i-galaktyki15.pdf · gwiazd y &DáHQLHERSRG]LHORQR na 88 gwiazdozbiorów . Gwiazdy w gwiazdozbiorach](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022022802/5c77f09a09d3f291718cdf85/html5/thumbnails/28.jpg)
Galaktyki soczewkowate M 104 - Sombrero
![Page 29: Gwiazdy i galaktyki - loczersk.plloczersk.pl/wp-content/uploads/2012/12/Gwiazdy-i-galaktyki15.pdf · gwiazd y &DáHQLHERSRG]LHORQR na 88 gwiazdozbiorów . Gwiazdy w gwiazdozbiorach](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022022802/5c77f09a09d3f291718cdf85/html5/thumbnails/29.jpg)
Galaktyki nieregularne NGC 1427A
![Page 30: Gwiazdy i galaktyki - loczersk.plloczersk.pl/wp-content/uploads/2012/12/Gwiazdy-i-galaktyki15.pdf · gwiazd y &DáHQLHERSRG]LHORQR na 88 gwiazdozbiorów . Gwiazdy w gwiazdozbiorach](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022022802/5c77f09a09d3f291718cdf85/html5/thumbnails/30.jpg)
Galaktyki są z sobą powiązane grawitacyjnie Tworzą gromady i supergromady