Gümrük i̇şlemleri 2
-
Upload
yusufbahadirkeskin -
Category
Education
-
view
212 -
download
3
Transcript of Gümrük i̇şlemleri 2
İTHALATLA TEDARİKLEME VE GÜMRÜK MEVZUATI
İthalat kavramına işletmeler açısından bakıldığında, ithalat aslında bir
uluslararası tedarikleme faaliyeti veöğrenme sürecidir. İthalat ile gümrük
işlemlerinin ilişkisini kavramak için, öncelikle ithalat sürecinin nasıl
işlediğini görelim;
İhracat sürecini öğrenirken kullandığımız
“aktif – pasif adımlar” terimlerini burada da kullanacağız.
İthalat sürecinde yurtdışındaki tedarikçiyi doğrudan ilgilendirmeyen
adımlar, pasif adımlar olarak adlandırılabilir. Aksine işletmenin
yurtdışındaki tedarikçisini doğrudan ilgilendiren adımların da aktif adımlar
olarak adlandırılması mümkündür.
PASİF ADIMLAR• İthalatçı Sıfatının Kazanılması
• İthalatla İlgili Ön Araştırmanın Yapılması• İthalatla İlgili Belgelerin Gelmesi ve Teslim Alınması• İthalatla İlgili Malların Gelmesi ve Teslim Alınması
• İthalata Yönelik Gümrüklemenin Yapılması• İthalattan Kaynaklanan Kambiyo Taahhütlerinin Kapatılması
AKTİF ADIMLAR• Tedarikçi Niteliğindeki Potansiyel İhracatçıların Bulunması
• Potansiyel İhracatçılarla Detayların Görüşülmesi ve Pazarlıkların Yapılması
• İhracatçı ile Anlaşmanın Sağlanması• Tarafımızca Akreditifin Açılması ve İhracatçıya Bildirilmesi
(Eğer ödeme yöntemiakreditifliyse)
1. İthalatçı Sıfatının Kazanılması
İhracatçı sıfatının kazanılmasında olduğu gibi, ithalatçı sıfatının
kazanılmasında da öncelikli şart, ilgili işletmenin tacir sıfatına sahip olması
koşuludur.
• Gerçek kişi tacirin noter onaylı nüfus cüzdanı fotokopisi
• Gerçek kişi tacirin Oda Sicil Kayıt Belgesinin orijinali veya noter onaylı
fotokopisi
• Gerçek kişi tacirin noter tasdikli imza beyannamesinin kendisi veya yine
noter tasdikli fotokopisi
• Eğer ithalat işlemlerini gerçek kişi tacir adına, dolaylı temsil vasıtasıyla bir gümrük müşaviri yapacaksa, ilgili gümrük müşavirine vermiş olduğu
vekaletin aslı veya noter tasdikli örneği
• Eğer ithalat işlemlerini gerçek kişi tacir adına doğrudan temsil vasıtasıyla
işletmede çalışan bir personel yapacaksa, ilgili temsil belgesinin aslı
veya noter tasdikli örneği.
Eğer ithalatı yapan işletme tüzel kişiye aitse şu evraklar gereklidir;
• Şirket vergi levhasının noter onaylı örneği,• İlgili vergi dairesinden alınan vergi mükellefiyet yazısının aslı
ya da noter onaylı örneği,• Şirket Kuruluş Ticaret Sicil Gazetesinin aslı ya da noter onaylı
fotokopisi,• Şirket imza sirküleri aslı veya noter onaylı fotokopisi,
• Eğer ithalat işlemlerini tüzel kişi tacir adına, dolaylı temsil vasıtasıyla bir gümrük müşaviri
yapacaksa, ilgili gümrük müşavirine verilmiş olan vekaletin aslı veya noter tasdikli örneği,
• Eğer ithalat işlemlerini tüzel kişi tacir adına doğrudan temsil vasıtasıyla işletmede
Yukarıdaki belgeleri ilgili gümrük idarelerine vererek, işletme kaydının sisteme yapılmasını sağlamalıdırlar.
Yukarıda sözü edilen ve gerçek kişi veya tüzel kişi tacirin gümrük idaresine teslim
etmek zorunda olduğu bu belgeler gümrüklerde hem ithalat işlemleri hem de
ihracat işlemleri için gereklidir.
İthalatla İlgili Ön Araştırmanın Yapılması
Uygulamada ticari işletme gerçekleştirmeyi planladığı ithalata yönelik
ön bir araştırma yapmak zorundadır. Bu araştırma iki temel boyutta yapılır. Bunlar
ithalatla ilgili ulusal alanda yapılan ön araştırma ve uluslararası alanda yapılan
ön araştırmalardan oluşmaktadırlar.
İthalata Yönelik Ulusal Alanda Yapılan Ön Araştırma
Bu araştırma aslında tamamen Gümrük Mevzuatıyla ilgilidir ve üç temel amacı vardır. Bunlar:
• Gümrük Mevzuatına göre ithalatı planlanan eşyanın ithalatının mümkün olup olmadığını belirlemek,
• İthalata konu olan eşyanın ithalatta gümrüklenmesi sürecinde gerekli olan belgeler ve süreçler hakkında
önceden bilgi sahibi olmak ve ona göre ithalatı planlamak,
• İthalatı planlanan eşyanın ithalatında bir sorun yoksa, olası maliyetleri hesaplamak.
İthalata Yönelik Uluslararası Alanda Yapılan Ön Araştırma
Uluslararası tedarikleme çalışmalarıyla ilişkilidir. İthalata yönelik uluslararası alanda yapılacak hazırlık çalışmasının
temel amacı, ithalata konu olan eşyanın en uygun koşullarda hangi
ülke veya ülkelerden tedarik edilebileceğiyle ilgilidir.
Yukarıdaki sorunun yanıtının bulunabilmesi için, özellikle uluslararası akredite ve güvenilirliği olan veri tabanlarında yapılacak araştırmalar, doğru yanıtın bulunmasında yararlı olacaktır. Söz konusu veri tabanları sayesinde ithalata
yönelik aşağıdaki bilgilere rahatlıkla ulaşılabilir:
• İthalata konu olan malı ihraç eden ülkeler,
• İthalata konu olan malın uluslar arası alandaki fiyat eğilimleri.
İthalata yönelik uluslararası alanda yapılacak araştırmalar için en güvenilir
veri tabanlarından biri de Birleşmiş Milletlere ait “Comtrade” veri tabanıdır.
http://comtrade.un.org/db/dqBasicQuery.aspx
İthalata Yönelik Potansiyel İhracatçıların Bulunması
Bu aşamada söz konusu ihracatçı ülkeler içerisinde potansiyel ihracatçı işletmelere ve bu işletmelerin iletişim
bilgilerine ulaşılmaya çalışılır. Peki hangi yollarla bu işletmelere ulaşırlar?
• Firmanın sahip olduğu işletme içi kaynaklar,
• İnternet ortamındaki rekabet bilgi sistemleri ve veri tabanları,
• Kütüphaneler ve ilgili yayınlar,
• Ticari fuarlar,
• Mesleki örgütler ve kuruluşlar,
• Devlet kurum ve kuruluşları
• İlgili sivil toplum örgütleri,
• Kişisel ilişkiler.
Potansiyel İhracatçılarla Detayların Görüşülmesi ve Pazarlıkların
Yapılması
İhracatçı pozisyonundaki potansiyel tedarikçilerle detayların görüşülmesive pazarlıkların yapılması noktasında
genellikle ürüne, fiyata, ödeme yöntemine ve lojistik koşullarayönelik detaylar görüşülerek, müzakereler gerçekleştirilir.
İthalata Yönelik Anlaşmanın Sağlanması
Bu aşamada ithalatçı ve ihracatçıüzerinde anlaştıkları konuları ve detayları
mutlaka yazılı bir anlaşma metni formatında somutlaştırmalıdırlar. Söz
konusu yazılı belge ya bir ithalat sözleşmesi ve/veya proforma faturadır.
İhracatta olduğu gibi ithalatta da proforma fatura kesinlikle ticari fatura olmayıp,
sadece ihracatçı ve ithalatçı arasında bir çeşit sözleşme metnidir.
Akreditifin açılması
İthalatçı ve ihracatçı ödeme yöntemi olarak akreditifli bir ödeme yaklaşımını benimsemişse,
bu aşamada ithalatçı ihracatçının lehine ilgili akreditifin açılması için bankasına akreditif
açtırma talimatını vermelidir. Ancak daha önce söz edildiği gibi dış ticarette kullanılabilecek tek
ödeme yöntemi akreditifli ödemeler değildir. Akreditifli ödemelerin yanında, dış ticarette
kullanılabilecek başka ödeme yöntemleride vardır.
İthalata Yönelik Belgelerin Gelmesi ve Teslim Alınması
İthalata Yönelik Belgelerin Gelmesi ve Teslim Alınması aşaması söz konusu
ithalatın ödemeyöntemiyle ilişkilidir.
Ödeme yönteminin peşin veya mal mukabili olması halinde, ithalata konu olan belgeler direkt ihracatçı
tarafından ithalatçının adresine gönderilir. Buna karşılık ödeme yönteminin vesaik mukabili, kabul
kredili (poliçeli) veya akreditifli olması halinde, ilgili belgeler öncelikle ihracatçı tarafından kendi
bankasına teslim edilir. Daha sonra bu belgeler ihracatçının bankası tarafından, ithalatçının bankasına gönderilir. İthalatçı da ilgili koşulları yerine getirerek,
belgeleri bankasından teslim alır.
İthalata Yönelik Malların Gelmesi ve Teslim Alınması
Bu adım ithalat sürecinde uluslararası lojistik ve kısmen Gümrük Mevzuatıyla
ilişkili bir aşamadır.
Denizyoluyla varış limanına gelen eşyanın öncelikle gemiden tahliyesi beklenir. İthalata konu olan eşya limanda ilgili lojistik firmanın
sahasına indirildikten sonra, bu eşyanın hukuki sahibi veya vekili orijinal konşimentoyla birlikte malı lojistik firmadan lojistikle ilgili ödemeleri
yaptıktan sonra teslim alır. Bu teslimle ilgili lojistik firma ithalatçıya veya vekiline Ordino Belgesi düzenler. Ordino ithalata konu olan
eşyanın ithalatçıya veya vekiline teslim edildiğine dair bir belgedir.
Ordino Nedir?Ordino, Konşimentoda yazılı malların kısım kısım
çekilebilmesini temin etmek üzere hazırlanan emir veya talimattır. Bir malı yükleme veya boşaltmadan önce vapur ve nakliye acentelerinden kaptana ya da nakliyeciye hitaben bir ordino (emir mektubu) verilir.
Buna "teslim emri" de denir. Malı yükletecek veya boşaltacak olan mal sahibi bu ordino ile vapurun kaptanına ya da nakliyeciye başvurarak işlemini tamamlattırır. Mal noksansız yüklendikten sonra
kaptan ordino yerine mal sahibine konşimento adlı bir belge verir. Ordino aynı zamanda konşimentoya karşılık
eşyanın çekilmesi için talimattır.
İthalata konu olan eşyanın karayolu ile gelmesi halinde malın nakliye
firmasından ithalatçı veyavekili tarafından teslim alınması CMR
belgesiyle mümkündür.
Demiryoluyla gelen eşyanın nakliyefirmasından teslimi CIM belgesiyle
yapılırken, havayoluyla gelen eşyanın teslim alınması Havayolu
Konşimentosu ile sağlanır.
İthalata Yönelik Gümrüklemenin Yapılması
İthalata yönelik gümrüklemeninyapılmasında ithalatçı doğrudan temsil ile kendi gümrüklemesini yapabilir. Buna ek
olarak, ithalatçının dolaylı temsil ile gümrüklemesini Gümrük Müşavirlerine
yaptırması da mümkündür. İlerleyen haftalarda bunu detaylı inceleyeceğiz.
İthalattan Kaynaklanan Kambiyo Taahhütlerinin Kapatılması
İthalatçı işletme döviz cinsinden yapmış olduğu ithalatının bedelini belirli süreler
içerisinde ihracatçı ülkeye transfer etmelidir. Bu noktada Türkiye’den transfer edilen dövizin Döviz Satım Belgesi (DSB)
ile Türk Lirasına çevrilmesi gerekmektedir. Türkiye’de DSB’ni düzenlemekle yetkili olan kuruluşlar ticari bankalar ile özel
finans kurumlarıdır.
Yusuf Bahadır KESKİN
AMASYA ÜNİVERSİTESİ