Governance In Onderwijs, vs december 2007
description
Transcript of Governance In Onderwijs, vs december 2007
Rob Rapmund
Amersfoort12 december 2007
governance in het onderwijsreflecties
2© Twynstra Gudde 12-12-2007
governance en besturingsmodellen in het onderwijs
governance, een postmodern verschijnsel
– op het breukvlak van oude en nieuwe tijden is bestuurlijk gezag niet meer vanzelfsprekend verbonden met posities, zijn onderlinge verhoudingen geen gegeven meer en is niet meer duidelijk waar organisaties ophouden, noch waar ze beginnen
– dit gaat over– sturing
– ethiek
– kwaliteit
– maatschappelijke verantwoording
3© Twynstra Gudde 12-12-2007
governance en besturingsmodellen in het onderwijs
governance bestaat niet
– het moet steeds opnieuw gemaakt worden op de grensvlakken van de school met de werelden om haar heen
– het is een “garbage-can” begrip geworden, iedereen stopt er eigen beelden en verwachtingen in
en “Het Besturingsmodel” ook niet– ook een garbage-can
– meer ideologie dan zakelijke discussie
– eenvoudig te begrijpen, (soms) moeilijk te aanvaarden
4© Twynstra Gudde 12-12-2007
governance en besturingsmodellen in het onderwijs
governance op niveaus
– tegelijkertijd
– beïnvloedt elkaar
– grote verzameling actoren
– uiteindelijk gaat het om het leerproces
organizing
strategizing
instelling
leerproces
leerpraktijk
stelsel
politiek
bestuur
5© Twynstra Gudde 12-12-2007
governance en besturingsmodellen in het onderwijs
het governance speelveld
– evenwicht!
– omringende wereld eist!
– spanningen:
– nevenschikking vs hierarchie
– beleid vs uitvoering
– horizontaal vs verticaal
– taak vs markt
– managen van interfaces
– cultuur......verandering
overheid
ouders/leerlingen
sam
enle
ving
bero
epsv
eld/
verv
olgo
nder
wijs
dienstverlening
be
lan
ge
nb
eh
art
igin
g
regelgeving &financiering
resu
ltate
nb
eh
ale
ninstelling
6© Twynstra Gudde 12-12-2007
governance en besturingsmodellen in het onderwijs
de instelling en de overheid
overheid
ouders/leerlingen
sam
enle
ving
bero
epsv
eld/
verv
olgo
nder
wijs
dienstverlening
be
lan
ge
nb
eh
art
igin
g
regelgeving &financiering
resu
ltate
nb
eh
ale
ninstelling
– issues:
– extern toezicht– besturingsfilosofie
Minister
– “minimale eisen interne governance”!
– “ proportioneel toezicht”
– verticale verantwoording
– accreditatie, certificering en erkenning
– rijk, gemeente en andere financiers
– is niet meer de enige verantwoordingslijn!
7© Twynstra Gudde 12-12-2007
governance en besturingsmodellen in het onderwijs
de instelling en de ouders/leerlingen
overheid
ouders/leerlingen
sam
enle
ving
bero
epsv
eld/
verv
olgo
nder
wijs
dienstverlening
be
lan
ge
nb
eh
art
igin
g
regelgeving &financiering
resu
ltate
nb
eh
ale
ninstelling
– issues:
– consumentisme
– medezeggenschap= participatie
– transparantie nodig
– “leerling centraal”?– wat is kwaliteit in de
ogen van de leerling?
– excellente dienstverlening!
8© Twynstra Gudde 12-12-2007
governance en besturingsmodellen in het onderwijs
de instelling en het beroepenveld en het vervolgonderwijs
overheid
ouders/leerlingen
sam
enle
ving
bero
epsv
eld/
verv
olgo
nder
wijs
dienstverlening
be
lan
ge
nb
eh
art
igin
g
regelgeving &financiering
resu
ltate
nb
eh
ale
ninstelling
– issues:
– doorlopende leerlijnen
– alumni-oordelen
– certificering gediplomeerden
– feedback organiseren
– hier worden de resultaten feitelijk behaald
9© Twynstra Gudde 12-12-2007
governance en besturingsmodellen in het onderwijs
de instelling en de (lokale) samenleving
overheid
ouders/leerlingen
sam
enle
ving
bero
epsv
eld/
verv
olgo
nder
wijs
dienstverlening
be
lan
ge
nb
eh
art
igin
g
regelgeving &financiering
resu
ltate
nb
eh
ale
ninstelling
– issues:
– rijke bron van eisen aan de school
– belang lokale netwerken
– stake-holder management
– maakt de school wat uit?
– collega-scholen géén concurrenten, maar mede-verantwoordelijken onderwijs!
10© Twynstra Gudde 12-12-2007
governance en besturingsmodellen in het onderwijs
de instelling zelf
overheid
ouders/leerlingen
sam
enle
ving
bero
epsv
eld/
verv
olgo
nder
wijs
dienstverlening
be
lan
ge
nb
eh
art
igin
g
regelgeving &financiering
resu
ltate
nb
eh
ale
n
– Issues (een greep):– wendbaarheid!– op governance richten en
inrichten– omgaan met tegengestelde
belangen en conflicten
– intern toezicht regelen– functiescheiding– kwaliteit RvT/bestuur!
– medezeggenschap– niet meer voorbehouden aan
traditionele actoren
– kwaliteit:– efficiency– effectiviteit– en verder?
– management van professionals:
– sturing effectief?
– ethiek– klokkenluidersregeling?– waarden transparant en
expliciet?
instelling
11© Twynstra Gudde 12-12-2007
governance en besturingsmodellen in het onderwijs
besturingsmodellen op een continuüm
Raad van BeheerRaad van Beheer
van executief tot beleidskaders
Instructiefbestuursmodel
Instructiefbestuursmodel
Raad v Toezichten CvB
Raad v Toezichten CvB
met of zonder richtlijnen
van hoogste bestuursorgaan tot
toezichthouder
0 2ANHE1a
Bestuur
Instructiemodel Alle bevoegdheden Voert inst ruct ie uit :best uur kan delegeren
Alle bevoegdhedenbehalve . . . . . . .
A lle bevoegdhedenbehalve . . . . . . .
Eigen, omschrevenbevoegdheden
Eigen, omschrevenbevoegdheden.
Raad van Beheer-model
Raad van Toezicht-model
Directie
12© Twynstra Gudde 12-12-2007
governance en besturingsmodellen in het onderwijs
procesgericht organiseren
Het onderscheid in processen is belangrijk!
service verlenenservice verlenen
werven, assessen & begeleiden
organiseren van het leren
toetsen & kwalificeren
besturenbesturen
onderwijs verzorgen
13© Twynstra Gudde 12-12-2007
governance en besturingsmodellen in het onderwijs
afbakening van domeinen
toezicht
beleidsbepaling
dagelijkse leiding
uitvoering
bestuursdomein
directiedomein
professionals
managers
bestuurders
toezichthouders
afs
tand
!?
14© Twynstra Gudde 12-12-2007
governance en besturingsmodellen in het onderwijs
Thema’s per domein
toezicht
beleidsbepaling
dagelijkse leiding
uitvoering
bestuursdomein
directiedomein
professionals
managers
bestuurders
toezichthouders
afs
tand
!?
<dit> is de maatschappelijke functie van de school;
houdt het bestuur zich met de juiste vragen bezig?
<dit> is de centrale opgave van de school;heeft de dagelijkse leiding hier aanvaardbare
oplossingen voor?
<zó> zou je het moeten oplossen;hebben we de medewerkers voldoende toegerust?
<dit> ga ik bijdragen;heb ik voldoende hulp gevraagd?
15© Twynstra Gudde 12-12-2007
governance en besturingsmodellen in het onderwijs
functies op school- en bovenschools niveau
het gaat om veel méér dan centraal-decentraal!
school bovenschools
beleid Identiteit en profiel ContinuïteitBeleidskadersHoofdstructuur
beheer Inbedding in voedingsgebiedPersoneelsgesprekken
InkoopOrganisatie ontwikkelingShared Services
uitvoering LesgevenConcierge
Projecten uitvoerenPIOFAH uitvoeren
16© Twynstra Gudde 12-12-2007
governance en besturingsmodellen in het onderwijs
Hoofdprincipe van besturing
je bent óf chauffeur, óf de auto!
Bestuurde orgaanBestuurde orgaan
Besturend orgaanBesturend orgaan
17© Twynstra Gudde 12-12-2007
governance en besturingsmodellen in het onderwijs
Zoek de fout!
je bent óf chauffeur, óf de auto!
Bestuurde orgaanBestuurde orgaan
Besturend orgaanBesturend orgaan
Toezichthoudend orgaan
Toezichthoudend orgaan
18© Twynstra Gudde 12-12-2007
governance en besturingsmodellen in het onderwijs
Zoek de fout!
je bent óf chauffeur, óf de auto!
Bestuurde orgaanBestuurde orgaan
Besturend orgaanBesturend orgaan
Toezichthoudend orgaan
Toezichthoudend orgaan
19© Twynstra Gudde 12-12-2007
governance en besturingsmodellen in het onderwijs
toegepast op meerschoolse instelling
Besturend orgaanBesturend orgaan
D uitvoeri
ng
D uitvoeri
ng
D besturin
g
D besturin
g
C uitvoerin
g
C uitvoerin
g
Cbesturin
g
Cbesturin
g
Juvenaat uitvoerin
g
Juvenaat besturin
g
A uitvoerin
g
A uitvoerin
g
A besturin
g
A besturin
g
Juvenaat uitvoerin
g
Juvenaat besturin
g
B uitvoerin
g
B uitvoerin
g
B besturin
g
B besturin
g
20© Twynstra Gudde 12-12-2007
governance en besturingsmodellen in het onderwijs
alt 1
Besturend orgaanBesturend orgaanA
besturingA
besturing
Bbesturing
Bbesturing
Cbesturing
Cbesturing D
besturingD
besturing
A uitvoerin
g
A uitvoerin
g
B uitvoerin
g
B uitvoerin
g
C uitvoerin
g
C uitvoerin
g
D uitvoerin
g
D uitvoerin
g
21© Twynstra Gudde 12-12-2007
governance en besturingsmodellen in het onderwijs
alt 2Besturend orgaanBesturend orgaan
Abesturing
Abesturing
Bbesturing
Bbesturing
Cbesturing
Cbesturing D
besturingD
besturing
Besturend orgaanBesturend orgaanA
uitvoeringA
uitvoering
Buitvoering
Buitvoering
Cuitvoering
Cuitvoering D
uitvoeringD
uitvoering
22© Twynstra Gudde 12-12-2007
governance en besturingsmodellen in het onderwijs
Alle intellectuele eigendomsrechten met betrekking tot deze presentatie berusten bij Twynstra Gudde. Niets uit deze presentatie mag worden verveelvoudigd of openbaar gemaakt zonder schriftelijke toestemming van Twynstra Gudde.
www.twynstragudde.nl