Gotowość szkolna: gotowość dziecka + gotowość szkoły =...
Transcript of Gotowość szkolna: gotowość dziecka + gotowość szkoły =...
![Page 1: Gotowość szkolna: gotowość dziecka + gotowość szkoły = …przedszkole.horyzonty.edu.pl/wp-content/uploads/2013/02/... · 2021. 6. 16. · Gotowość szkolna a jakość życia](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081623/613ee2b1c500cf75ab362cbf/html5/thumbnails/1.jpg)
dr Karolina dr Karolina AppeltAppeltInstytut Psychologii UAMInstytut Psychologii UAM
GotowoGotowośćść szkolna: szkolna: gotowogotowośćść dziecka + gotowodziecka + gotowośćść szkoszkołły = y =
owocne spotkanieowocne spotkanie
![Page 2: Gotowość szkolna: gotowość dziecka + gotowość szkoły = …przedszkole.horyzonty.edu.pl/wp-content/uploads/2013/02/... · 2021. 6. 16. · Gotowość szkolna a jakość życia](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081623/613ee2b1c500cf75ab362cbf/html5/thumbnails/2.jpg)
tematyka wykładu:- co to znaczy być gotowym, co to jest gotowośćszkolna, jakie są jej aspekty, przejawy w funkcjonowaniu dziecka
- gotowość dziecka do szkoły i gotowość szkoły do przyjęcia dziecka - interakcyjne ujęcie
- diagnoza gotowości szkolnej
- budowanie szkolnej gotowości jako proces rozwoju a nie stan w życiu dziecka
- obawy rodziców związane z pójściem dziecka do szkoły
![Page 3: Gotowość szkolna: gotowość dziecka + gotowość szkoły = …przedszkole.horyzonty.edu.pl/wp-content/uploads/2013/02/... · 2021. 6. 16. · Gotowość szkolna a jakość życia](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081623/613ee2b1c500cf75ab362cbf/html5/thumbnails/3.jpg)
Obowiązek szkolny
• W roku 2004 w Polsce ustawowo wprowadzono roczny obowiązek przygotowania do szkoły.
• 6/7 lat konieczność rozpoczęcia obowiązku szkolnego(czas wyznaczany przez zegar społeczny), który trwa ażdo czasu zakończenia edukacji w gimnazjum, nie dłużej jednak niż do ukończenia 18 roku życia.
• Ukończenie obowiązku szkolnego nie oznacza jednak zakończenia procesu skolaryzacji. Może on trwać dłużej w zależności od wyboru drogi kształcenia i sposobu przygotowywania się do podjęcia pracy zawodowej.
• przepisy przejściowe:• W latach szkolnych 2009-2013 dziecko w wieku 5 lat ma prawo
do odbycia rocznego przygotowania przedszkolnego • na wniosek rodziców, obowiązkiem szkolnym może być objęte
dziecko, które w danym roku kalendarzowym kończy 6 lat
![Page 4: Gotowość szkolna: gotowość dziecka + gotowość szkoły = …przedszkole.horyzonty.edu.pl/wp-content/uploads/2013/02/... · 2021. 6. 16. · Gotowość szkolna a jakość życia](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081623/613ee2b1c500cf75ab362cbf/html5/thumbnails/4.jpg)
Uwarunkowania sposobu radzenia sobie przez dziecko z wyzwaniami, jakie stawia przed nim rozpoczęcie
nauki w szkole:
• warunki, w jakich przebiegać będzie edukacja szkolna (gotowość szkolna szkoły)
• osiągnięcia rozwojowe z jakimi dziecko rozpoczyna naukę, jaki jest bagaż jego doświadczeń, wiedza i umiejętności opanowane w całym okresie dzieciństwa (gotowość szkolna dziecka)
• wsparcie ze strony rodziny, które uzyskuje i na które może liczyć (gotowość szkolna
rodziców)
![Page 5: Gotowość szkolna: gotowość dziecka + gotowość szkoły = …przedszkole.horyzonty.edu.pl/wp-content/uploads/2013/02/... · 2021. 6. 16. · Gotowość szkolna a jakość życia](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081623/613ee2b1c500cf75ab362cbf/html5/thumbnails/5.jpg)
ujęcie interakcyjne•Na początku edukacji istotne jest, z jakimi osiągnięciami rozwojowymi wchodzi dziecko do szkoły. Problem ten jest przedmiotem badań od wielu lat, nazywany bywa problemem dojrzałości szkolnej lub gotowości szkolnej (szersze ujęcie). •Współcześnie problem gotowości szkolnej dziecka ujmowany jest dynamicznie w kategoriach interakcyjnych, jako efekt wzajemnej interakcji czynników tkwiących w dziecku i czynników tkwiących w jego środowisku. Poziom gotowości szkolnej dziecka to efekt
wzajemnego dopasowania między wymaganiami szkoły a jego możliwościami sprostania im.
![Page 6: Gotowość szkolna: gotowość dziecka + gotowość szkoły = …przedszkole.horyzonty.edu.pl/wp-content/uploads/2013/02/... · 2021. 6. 16. · Gotowość szkolna a jakość życia](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081623/613ee2b1c500cf75ab362cbf/html5/thumbnails/6.jpg)
• Istotne znaczenie w procesie uczenia sięodgrywają umiejętności opanowane przez dziecko w całym okresie dzieciństwa, a szczególnie (choć nie tylko) w wieku przedszkolnym.
• Kształtowaniu tych umiejętności sprzyja edukacja przedszkolna, której zadaniem jest wyrównanie szans edukacyjnych dzieci pochodzących z różnych środowisk.
![Page 7: Gotowość szkolna: gotowość dziecka + gotowość szkoły = …przedszkole.horyzonty.edu.pl/wp-content/uploads/2013/02/... · 2021. 6. 16. · Gotowość szkolna a jakość życia](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081623/613ee2b1c500cf75ab362cbf/html5/thumbnails/7.jpg)
Zdaniem A. Brzezińskiej (1987b, s. 43-44) „gotowośćdo czytania i pisania jest stanem w rozwoju dziecka, będącym rezultatem dojrzewania oraz dotychczasowego treningu wychowawczego, który czyni je wrażliwym na znaki, ich istotę i znaczenie w procesie komunikowania się ludzi, a jednocześnie gotowym do odnoszenia korzyści ze wskazówek otoczenia dotyczących opanowania umiejętności czytania i pisania”.
![Page 8: Gotowość szkolna: gotowość dziecka + gotowość szkoły = …przedszkole.horyzonty.edu.pl/wp-content/uploads/2013/02/... · 2021. 6. 16. · Gotowość szkolna a jakość życia](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081623/613ee2b1c500cf75ab362cbf/html5/thumbnails/8.jpg)
• statyczne vs dynamiczne ujęcie gotowości szkolnej
• stan na wejściu vs proces budowania gotowości na etapie edukacji elementarnej
![Page 9: Gotowość szkolna: gotowość dziecka + gotowość szkoły = …przedszkole.horyzonty.edu.pl/wp-content/uploads/2013/02/... · 2021. 6. 16. · Gotowość szkolna a jakość życia](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081623/613ee2b1c500cf75ab362cbf/html5/thumbnails/9.jpg)
trzy istotne aspekty gotowości:
gotowo śćsłownikowo -pojęciowa
gotowo śćpsychomotoryczna
gotowo śćemocjonalno -motywacyjna
![Page 10: Gotowość szkolna: gotowość dziecka + gotowość szkoły = …przedszkole.horyzonty.edu.pl/wp-content/uploads/2013/02/... · 2021. 6. 16. · Gotowość szkolna a jakość życia](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081623/613ee2b1c500cf75ab362cbf/html5/thumbnails/10.jpg)
gotowośćpsychomotoryczna
• odpowiedni poziom rozwoju mowy (m. in. poprawna wymowa)
• określona lateralizacja• sprawność ręki dominującej (w zakresie szybkości i
precyzji ruchów)• prawidłowy poziom percepcji słuchowej i wzrokowej • właściwa koordynacja wzrokowo – słuchowo - ruchowa• zdolność koncentracji uwagi • odpowiednia pojemność pamięci
![Page 11: Gotowość szkolna: gotowość dziecka + gotowość szkoły = …przedszkole.horyzonty.edu.pl/wp-content/uploads/2013/02/... · 2021. 6. 16. · Gotowość szkolna a jakość życia](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081623/613ee2b1c500cf75ab362cbf/html5/thumbnails/11.jpg)
gotowość słownikowo -pojęciowa
• wiąże się z zasobem doświadczenia psychologicznego i językowego, które warunkuje właściwe rozumienie znaczeń
• podstawowa wiedza o świecie, o sobie (także o szkole)
• umiejętność operowania posiadanym słownictwem (tworzenie antonimów, rodzin wyrazów, opisywanie, opowiadanie)
• wiedza dotycząca reguł życia społecznego, zachowania się w sytuacjach społecznych
![Page 12: Gotowość szkolna: gotowość dziecka + gotowość szkoły = …przedszkole.horyzonty.edu.pl/wp-content/uploads/2013/02/... · 2021. 6. 16. · Gotowość szkolna a jakość życia](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081623/613ee2b1c500cf75ab362cbf/html5/thumbnails/12.jpg)
gotowość emocjonalno -motywacyjna
• emocjonalne radzenie sobie z rozstaniem z rodzicami• umiejętności nawiązywania kontaktu z nowymi osobami• pozytywne nastawienie do samodzielnego rozwiązywania
zadań• odporność emocjonalna na sytuacje trudne intelektualnie,
wytrwałość w działaniu, dążenie do osiągnięcia celu, panowanie nad sobą, odraczanie gratyfikacji
• wyrażanie swoich emocji w sposób akceptowany społecznie• rozpoznawanie, nazywanie swoich emocji• nastawienie na poznawanie, odkrywanie i badanie,• nastawienie na samodzielne próbowanie różnych dróg
działania i rozwiązywania trudności, także poprzez szukanie pomocy
• radzenie sobie bez nieustannego wsparcia
![Page 13: Gotowość szkolna: gotowość dziecka + gotowość szkoły = …przedszkole.horyzonty.edu.pl/wp-content/uploads/2013/02/... · 2021. 6. 16. · Gotowość szkolna a jakość życia](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081623/613ee2b1c500cf75ab362cbf/html5/thumbnails/13.jpg)
• zrównoważony vsniezrównoważony rozwój w poszczególnych sferach
![Page 14: Gotowość szkolna: gotowość dziecka + gotowość szkoły = …przedszkole.horyzonty.edu.pl/wp-content/uploads/2013/02/... · 2021. 6. 16. · Gotowość szkolna a jakość życia](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081623/613ee2b1c500cf75ab362cbf/html5/thumbnails/14.jpg)
Dlaczego gotowośćszkolna jest ważna?
gotowość
szkolnadziecka
jakość
startu
szkolnego
powodzenie
w karierze edukacyjnej
jakość
życia
w okresie dorosłości
Gotowość szkolna a jakość życia w dorosłości
![Page 15: Gotowość szkolna: gotowość dziecka + gotowość szkoły = …przedszkole.horyzonty.edu.pl/wp-content/uploads/2013/02/... · 2021. 6. 16. · Gotowość szkolna a jakość życia](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081623/613ee2b1c500cf75ab362cbf/html5/thumbnails/15.jpg)
metafora uciekającego pociągu
• znacznie obniżony poziom gotowości szkolnej jest istotnym czynnikiem ryzyka niepowodzeń szkolnych
• potrzeba wypracowania trafnej i rzetelnej metody diagnostycznej do prowadzenia przesiewowych badańsześciolatków jest ważnym wyzwaniem dla współczesnej psychologii i pedagogiki
![Page 16: Gotowość szkolna: gotowość dziecka + gotowość szkoły = …przedszkole.horyzonty.edu.pl/wp-content/uploads/2013/02/... · 2021. 6. 16. · Gotowość szkolna a jakość życia](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081623/613ee2b1c500cf75ab362cbf/html5/thumbnails/16.jpg)
badanie gotowości szkolnej
• stan obecny a potrzeby
• badania indywidualne a grupowe
• badanie gotowości a diagnoza wczesnoszkolna
![Page 17: Gotowość szkolna: gotowość dziecka + gotowość szkoły = …przedszkole.horyzonty.edu.pl/wp-content/uploads/2013/02/... · 2021. 6. 16. · Gotowość szkolna a jakość życia](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081623/613ee2b1c500cf75ab362cbf/html5/thumbnails/17.jpg)
badanie gotowości a proces rozwoju
• badanie gotowości, by prognozowaćdalszy proces rozwoju
• czynnik czasu (zapisy do szkoły a rozpoczęcie szkoły)
![Page 18: Gotowość szkolna: gotowość dziecka + gotowość szkoły = …przedszkole.horyzonty.edu.pl/wp-content/uploads/2013/02/... · 2021. 6. 16. · Gotowość szkolna a jakość życia](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081623/613ee2b1c500cf75ab362cbf/html5/thumbnails/18.jpg)
SAR a SNR• SAR – strefa aktualnego rozwoju, to co
dziś dziecko potrafi zrobić samodzielnie, bez pomocy
• SNR – strefa najbliższego rozwoju, poziom rozwiązywania zadań pod kierunkiem, przy pomocy dorosłych, we współpracy –przyszły obraz możliwości dziecka
• METAFORA: ogrodnik
![Page 19: Gotowość szkolna: gotowość dziecka + gotowość szkoły = …przedszkole.horyzonty.edu.pl/wp-content/uploads/2013/02/... · 2021. 6. 16. · Gotowość szkolna a jakość życia](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081623/613ee2b1c500cf75ab362cbf/html5/thumbnails/19.jpg)
• Czy dziecko sześcioletnie jest gotowe do szkoły???
• Czy posłać sześciolatka do I klasy???
![Page 20: Gotowość szkolna: gotowość dziecka + gotowość szkoły = …przedszkole.horyzonty.edu.pl/wp-content/uploads/2013/02/... · 2021. 6. 16. · Gotowość szkolna a jakość życia](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081623/613ee2b1c500cf75ab362cbf/html5/thumbnails/20.jpg)
To zależy od wielu czynników:
• od umiejętności, kompetencji rozwiniętych przez dziecko
• sytuacji rodzinnej (pierwsze/kolejne dziecko)• chęci, motywacji dziecka• wieku dziecka (styczeń-grudzień)• do jakiej szkoły?• do jakiej klasy? (np. jak duża będzie grupa)• kompetencji, doświadczeń wychowawcy (w pracy
ze zróżnicowanym zespołem)
![Page 21: Gotowość szkolna: gotowość dziecka + gotowość szkoły = …przedszkole.horyzonty.edu.pl/wp-content/uploads/2013/02/... · 2021. 6. 16. · Gotowość szkolna a jakość życia](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081623/613ee2b1c500cf75ab362cbf/html5/thumbnails/21.jpg)
• Jak wspierać rozwój szkolnej gotowości dziecka?
![Page 22: Gotowość szkolna: gotowość dziecka + gotowość szkoły = …przedszkole.horyzonty.edu.pl/wp-content/uploads/2013/02/... · 2021. 6. 16. · Gotowość szkolna a jakość życia](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081623/613ee2b1c500cf75ab362cbf/html5/thumbnails/22.jpg)
Kilka wskazówek:• pomoc w poszerzaniu wiedzy (o świecie, o sobie, o szkole)• kształtowanie stosunku do szkoły• rozwijanie orientacji w przestrzeni i czasie• pomoc w zrozumieniu przyczyn zdarzeń i zjawisk i ich konsekwencji• osłabianie tendencji do egocentryzmu• czytanie, czytanie, czytanie...• gry i zabawy edukacyjne wyprzedzające dziecko rozwojowo o
rok/dwa• uczenie koncentracji uwagi, nie wymaganie zbyt długiej
koncentracji uwagi• uczenie różnych strategii zapamiętywania• rozwijanie świadomości uczenia się
![Page 23: Gotowość szkolna: gotowość dziecka + gotowość szkoły = …przedszkole.horyzonty.edu.pl/wp-content/uploads/2013/02/... · 2021. 6. 16. · Gotowość szkolna a jakość życia](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081623/613ee2b1c500cf75ab362cbf/html5/thumbnails/23.jpg)
• wspieranie kształtowania siępozytywnej, realistycznej samooceny
![Page 24: Gotowość szkolna: gotowość dziecka + gotowość szkoły = …przedszkole.horyzonty.edu.pl/wp-content/uploads/2013/02/... · 2021. 6. 16. · Gotowość szkolna a jakość życia](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081623/613ee2b1c500cf75ab362cbf/html5/thumbnails/24.jpg)
•uczenie samodzielności, ale też
przypominanie, że dziecko zawsze może liczyć na naszą pomoc
![Page 25: Gotowość szkolna: gotowość dziecka + gotowość szkoły = …przedszkole.horyzonty.edu.pl/wp-content/uploads/2013/02/... · 2021. 6. 16. · Gotowość szkolna a jakość życia](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081623/613ee2b1c500cf75ab362cbf/html5/thumbnails/25.jpg)
A przede wszystkim nasza postawa:
• nie straszmy dziecka szkołą
• wypowiadajmy się pozytywnie o szkole, uczeniu się
• pokazujmy swoim przykładem, że uczenie się jest ważne i ciekawe
![Page 26: Gotowość szkolna: gotowość dziecka + gotowość szkoły = …przedszkole.horyzonty.edu.pl/wp-content/uploads/2013/02/... · 2021. 6. 16. · Gotowość szkolna a jakość życia](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081623/613ee2b1c500cf75ab362cbf/html5/thumbnails/26.jpg)
Dziękuję za uwagę.