Gospodarka komunalnymi osadami ściekowymi w województwie ... · osady z komunalnych oczyszczalni...
Transcript of Gospodarka komunalnymi osadami ściekowymi w województwie ... · osady z komunalnych oczyszczalni...
2/0/2011
WOJEWÓDZKI INSPEKTORAT
OCHRONY ŚRODOWISKA W OPOLU
Gospodarka
komunalnymi osadami ściekowymi
w województwie opolskim
w roku 2010
Opole, wrzesień 2011 r.
Komunikat 2/0/2011
Gospodarka komunalnymi osadami ściekowymi w województwie opolskim w 2010 roku
- 1 -
Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Opolu
Wydział Monitoringu Środowiska
1. ODPADY POWSTAJĄCE W PROCESACH OCZYSZCZANIA ŚCIEKÓW
Skratki
Są to zanieczyszczenia zgarnięte z krat lub odpady positowe, stanowiąc zbiór różnego rodzaju
odpadów organicznych i mineralnych, bardzo łatwo zagniwające, wydzielające uciążliwe odory i
stwarzające poważne zagrożenie sanitarne. Świeże skratki charakteryzują się wysoką wilgotnością i
dużą zawartością substancji organicznych; zawierają także bakterie coli oraz żywe jaja pasożytów
jelitowych. Jako mieszanina różnych składników skratki nie nadają się do gospodarczego
wykorzystania i najczęściej są usuwane na składowiska odpadów komunalnych w stanie surowym
(przemyte oczyszczonymi ściekami i sprasowane) lub po obróbce wapnem.
W rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów
(Dz.U. Nr 112, poz. 1206) skratki umieszczono w grupie 19 „Odpady z instalacji i urządzeń służących
zagospodarowaniu odpadów, z oczyszczalni ścieków oraz z uzdatniania wody pitnej i wody do celów
przemysłowych”, w podgrupie 08 „Odpady z oczyszczalni ścieków nieujęte w innych grupach”. Kod
odpadu 19 08 01.
Piasek z piaskowników
To ziarniste zanieczyszczenia mineralne, głównie piasek oraz grube zawiesiny. Przemyty piasek
po usunięciu zanieczyszczeń organicznych, o wilgotności ok. 60% po wysuszeniu na poletkach może
być wykorzystany jako materiał izolacyjny na składowiskach odpadów. Piasek surowy jest
składowany. Jako odpad piasek z piaskowników posiada kod 19 08 02 zgodnie z rozporządzeniem
Ministra Środowiska z w sprawie katalogu odpadów.
Osady ściekowe
W procesie oczyszczania ścieków wydzielane są następujące rodzaje osadów ściekowych:
osad wstępny: wydzielany w wyniku sedymentacji, w osadniku wstępnym z zawiesin zawartych
w ściekach dopływających do oczyszczalni;
osad biologiczny tzw. wtórny (nadmierny): powstaje, w osadnikach wtórnych, jako wynik
biologicznego rozkładu związków organicznych, nie usuniętych w osadniku wstępnym. Osad
stanowią komórki mikroorganizmów biorących udział w biologicznym oczyszczaniu ścieków
(osad wtórny po oczyszczaniu metodą złóż biologicznych, nadmierny- metodą osadu
czynnego) i pozostałej po sedymentacji wstępnej zawiesiny ogólnej. Istnieje także możliwość
powtórnego kierowania osadów wtórnych (nadmiernych) do ścieków dopływających i ponowna
sedymentacja z zawiesinami przynoszonymi przez ścieki dopływające do oczyszczalni.
Wydzielony wtedy osad w osadniku wstępnym nosi nazwę osadu mieszanego i składa się z
mieszaniny osadów wstępnych i wtórnych
osad chemiczny: powstaje z reagentów stosowanych przy fizyko-chemicznym oczyszczaniu
ścieków.
Specyficzne cechy osadów ściekowych to: wysokie uwodnienie, znaczna zawartość substancji
organicznych i związków azotowych, a niższa fosforu i wapnia, zróżnicowana zawartość metali
ciężkich, niska zawartość organicznych substancji szkodliwych, zróżnicowany stopień zagrożenia
sanitarnego, największy dla surowych osadów wstępnych.
Skład fizyczno-chemiczny osadów zależy od rodzaju i ilości ścieków wprowadzanych do
kanalizacji oraz metod ich oczyszczania, natomiast o wyborze sposobu przeróbki i ostatecznego
unieszkodliwiania decydują własności technologiczne osadów.
Ustawa o odpadach definiuje pojęcie komunalnych osadów ściekowych jako „pochodzący z
oczyszczalni ścieków osad z komór fermentacyjnych oraz innych instalacji służących do oczyszczania
ścieków komunalnych oraz innych ścieków o składzie zbliżonym do składu ścieków komunalnych”. W
myśl ustawy komunalny osad ściekowy może należeć do grupy odpadów niebezpiecznych (art. 3 ust.
2) jeżeli komunalne osady ściekowe zostały poddane procesom stabilizacji i higienizacji to zalicza się
je do odpadów innych niż niebezpieczne.
W rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów
osady z komunalnych oczyszczalni ścieków umieszczono w grupie 19 „Odpady z instalacji i
urządzeń służących zagospodarowaniu odpadów, z oczyszczalni ścieków oraz z uzdatniania wody
Komunikat 2/0/2011
Gospodarka komunalnymi osadami ściekowymi w województwie opolskim w 2010 roku
- 2 -
Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Opolu
Wydział Monitoringu Środowiska
pitnej i wody do celów przemysłowych”, w podgrupie 08 „Odpady z oczyszczalni ścieków nieujęte w
innych grupach”. Kod odpadu 19 08 05 „ustabilizowane komunalne osady ściekowe”.
2. WYNIKI ANKIETYZACJI UŻYTKOWNIKÓW KOMUNALNYCH OCZYSZCALNI
ŚCIEKÓW
W 2011 r. rozesłano, do użytkowników komunalnych oczyszczalni ścieków w województwie
opolskim, ankiety dotyczące gospodarki wodno – ściekowej.
Z nadesłanych ankiet do szczegółowej analizy wytypowano 70 obiektów, z czego:
1 oczyszczalnia o obciążeniu rzeczywistym 100 000 RLM,
10 oczyszczalni o obciążeniu rzeczywistym 15 000 < 100 000 RLM,
18 oczyszczalni o obciążeniu rzeczywistym 2 000 < 15 000 RLM,
14 oczyszczalni o obciążeniu rzeczywistym 1 000 < 2 000 RLM,
27 oczyszczalni o obciążeniu rzeczywistym < 1 000 RLM (do tej grupy włączono także
oczyszczalnię Małopolskiej Hodowli Roślin w Uszycach, PGE Elektrowni Opole i WIW Opole).
2.1. Gospodarka odpadami i komunalnymi osadami ściekowymi w roku 2010
Z ankietyzacji wybranych oczyszczalni wynika, że w roku 2010 w 70 oczyszczalniach ścieków
wytworzono następujące ilości odpadów:
skratki (kod 19 08 01): 1 216,9 Mg
piasek z piaskowników (kod 19 08 02): 1 723,2 Mg
ustabilizowane komunalne osady ściekowe (kod 19 08 05): 15 728,3 Mg s.m.
Dane charakteryzujące gospodarkę odpadami oraz komunalnymi osadami ściekowymi – masę
wytworzonych odpadów, rodzaj obróbki komunalnych osadów ściekowych, postać osadów –
przedstawia tabela 1, a lokalizację komunalnych oczyszczalni ścieków przedstawiono na rysunku
(numeracja zgodna z tabelą 1).
Komunikat 2/0/2011
Gospodarka komunalnymi osadami ściekowymi w województwie opolskim w 2010 roku
- 3 -
Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Opolu
Wydział Monitoringu Środowiska
Tabela 1. Gospodarka odpadami i komunalnymi osadami ściekowymi w roku 2010
Komunalna
oczyszczalnia ścieków
Masa wytworzonych odpadów w 2010 r.
Rodzaj obróbki
komunalnych osadów ściekowych
Postać
osadów Skratki
(Mg)
Piasek
z piaskowników
(Mg)
Ustabilizowane
komunalne osady
ściekowe
(Mg s.m.)
Oczyszczalnie o obciążeniu rzeczywistym 100 000 RLM
1. Opole 427,1 317,1 4 438,1 stabilizacja poprzez fermentację mezofilową, odwadnianie, higienizacja ziemista
Oczyszczalnie o obciążeniu rzeczywistym 15 000 < 100 000 RLM
1. Głubczyce 27,3 111,2 445,0 biologiczna, odwodnienie, zagęszczenie, higienizacja wapnem ziemista
2. Brzeg 81,7 214,6 516,0
grawitacyjne i mechaniczne zagęszczanie, WKF, odwadnianie na
prasie komorowej lub wirówce, higienizacja wapnem, tlenowa
stabilizacja na placu kompostowni
ziemista
3. Nysa 34,2 234,4 1 955,0 beztlenowa fermentacja metanowa, odwadnianie na wirówce
dekantacyjnej ziemista
4. Kędzierzyn – Koźle 21,4 24,9 2 033,8 termiczna beztlenowa, chemiczna, mechaniczna, odwadnianie na
prasie i lagunie mazista
5. Krapkowice 31,6 26,9 824,6
mechaniczne odwadnianie na prasie sitowo - śrubowej, stabilizacja
chemiczna, higienizacja wapnem wysokoreaktywnym w mieszaczu
mechanicznym
ziemista
6. Namysłów 58,0 60,0 321,0 stabilizacja tlenowa, zagęszczanie grawitacyjne odwadnianie
mechaniczne na prasie, higienizacja wapnem palonym mielonym ziemista
7. Kluczbork
– Ligota Dolna 102,6 –– 242,0
odwadnianie na prasie filtracyjnej taśmowej z użyciem polielektrolitu,
higienizacja wapnem chlorowanym, przeróbka z wykorzystaniem
dżdżownic kalifornijskich na wernikompost
ziemista
8. Strzelce Opolskie 14,0 96,0 432,0 odwadnianie na prasie sitowo – taśmowej, higienizacja wapnem
palonym mazista
9. Prudnik 11,8 114,4 479,0 stabilizacja chemiczna, higienizacja wysokoreaktywnym wapnem
palonym ziemista
10. Grodków
– Tarnów Grodkowski 7,7 23,7 264,0 fermentacja, odwodnienie na prasie taśmowej, wapnowanie ziemista
Oczyszczalnie o obciążeniu rzeczywistym 2 000 < 15 000 RLM
1. Olesno 37,1 133,4 169,9 stabilizacja, fermentacja, odwadnianie na prasie filtracyjnej oraz na
poletkach mazista
Komunikat 2/0/2011
Gospodarka komunalnymi osadami ściekowymi w województwie opolskim w 2010 roku
- 4 -
Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Opolu
Wydział Monitoringu Środowiska
Komunalna
oczyszczalnia ścieków
Masa wytworzonych odpadów w 2010 r.
Rodzaj obróbki
komunalnych osadów ściekowych
Postać
osadów Skratki
(Mg)
Piasek
z piaskowników
(Mg)
Ustabilizowane
komunalne osady
ściekowe
(Mg s.m.)
2. Lewin Brzeski 11,6 5,0 351,0 odwadnianie mechaniczne na wirówce, stabilizacja wapnem i
sezonowanie na poletkach ziemista
3. Zawadzkie 11,6 74,8 149,0 stabilizacja tlenowa, odwadnianie na prasie taśmowej mazista
4. Dobrzeń Wielki 12,0 –– 250,0 odwadnianie poletkach ziemista
5. Głogówek 5,0 4,6 94,0 fermentacja, odwadnianie mechaniczne ziemista
6. Praszka
– Przedmość 36,0 36,0 61,0
stabilizacja tlenowa, odwadnianie na prasie filtracyjnej, sezonowanie
na poletkach mazista
7. Niemodlin
– Gościejowice Małe 20,0 12,0 193,0
fermentacja beztlenowa, odwadnianie mechaniczne na prasie
filtracyjnej, higienizacja wapnem palonym ziemista
8. Paczków 96,0 96,0 312,0 fermentacja, odwadnianie na prasie, wapnowanie ziemista
9. Turawa
– Kotórz Mały 15,0 21,0 512,0 odwadnianie na prasie ziemista
10. Ozimek
– Antoniów 39,4 29,7 211,6
stabilizacja tlenowa, odwadnianie na prasie, higienizacja wapnem,
sezonowanie na lagunach mazista
11. Tułowice 4,7 –– 95,0 obróbka biologiczna przez dżdżownice kalifornijskie ziemista
12. Byczyna 5,1 –– 150,0 odwadnianie, higienizacja mazista
13. Ujazd 0,8 0,7 69,0 stabilizacja tlenowa, odwadnianie na prasie taśmowej, wapnowanie ziemista
14. Prószków –– –– 37,8 stabilizacja tlenowa, odwadnianie mechaniczne ziemista
15. Tarnów Opolski
– Kosorowice 3,9 4,7 200,4 odwadnianie mechaniczne, higienizacja mazista
16. Gogolin
– Chorula 3,3 7,5 47,1
ustabilizowane osady są przekształcane termicznie w piecu obrotowym
do wypału klinkieru ziemista
17. Dobrzeń Wielki
– Czarnowąsy 5,0 –– 150,0 odwadnianie na poletkach ziemista
18. Skoroszyce 8,0 3,9 66,3 stabilizacja tlenowa, zagęszczanie grawitacyjne, prasowanie na prasie
taśmowej z dodatkiem polimeru, higienizacja wapnem ziemista
Oczyszczalnie o obciążeniu rzeczywistym 1 000 < 2 000 RLM
Komunikat 2/0/2011
Gospodarka komunalnymi osadami ściekowymi w województwie opolskim w 2010 roku
- 5 -
Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Opolu
Wydział Monitoringu Środowiska
Komunalna
oczyszczalnia ścieków
Masa wytworzonych odpadów w 2010 r.
Rodzaj obróbki
komunalnych osadów ściekowych
Postać
osadów Skratki
(Mg)
Piasek
z piaskowników
(Mg)
Ustabilizowane
komunalne osady
ściekowe
(Mg s.m.)
1. Kietrz 3,1 6,2 7,8 stabilizacja tlenowa, odwadnianie i sezonowanie na poletkach ziemista
2. Branice 0,8 0,4 15,3 dezynfekcja płynna
3. Olszanka
– Ptakowice 0,6 –– 47,8 fermentacja, odwadnianie mechaniczne, stabilizacja ziemista
4. Baborów 5,0 –– 20,0 odwadnianie na poletkach ziemista
5. Bierawa
– Kotlarnia 9,0 –– 3,0 odwadnianie na poletkach ziemista
6. Popielów
– Stare Siołkowice 12,0 –– 180,0 odwadnianie ziemista
7. Kolonowskie
– Staniszcze Małe 7,3 14,2 33,0 stabilizacja tlenowa, odwadnianie mechaniczne i na poletkach ziemista
8. Murów 5,0 –– 5,0 odwadnianie ziemista
9. Wołczyn 12,0 25,0 53,9 zagęszczanie, stabilizacja, odwadnianie na poletkach, higienizacja ziemista
10. Biała 1,0 4,0 21,0 stabilizacja tlenowa, odwadnianie na poletkach ziemista
11. Pawłowiczki 1,5 5,1 95,0 stabilizacja, odwadnianie mechaniczne ziemista
12. Pawłowiczki
– Jakubowice 0,3 0,6 15,2 stabilizacja płynna
13. Niemodlin
– Gracze 4,0 5,0 18,0 stabilizacja tlenowa, odwadnianie na poletkach ziemista
14. Polska Cerekiew 2,0 –– 20,0 odwadnianie ziemista
Oczyszczalnie o obciążeniu rzeczywistym < 1 000 RLM
1. Korfantów 2,2 –– 18,4 wapnowanie, odwadnianie na poletkach ziemista
2. Lubsza
– SM Mąkoszyce 0,1 –– 10,0 stabilizacja i sezonowanie na poletkach ziemista
3. Dobrodzień
– Pludry 0,5 1,0 3,0 wapnowanie płynna
Komunikat 2/0/2011
Gospodarka komunalnymi osadami ściekowymi w województwie opolskim w 2010 roku
- 6 -
Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Opolu
Wydział Monitoringu Środowiska
Komunalna
oczyszczalnia ścieków
Masa wytworzonych odpadów w 2010 r.
Rodzaj obróbki
komunalnych osadów ściekowych
Postać
osadów Skratki
(Mg)
Piasek
z piaskowników
(Mg)
Ustabilizowane
komunalne osady
ściekowe
(Mg s.m.)
4. Wilków
– SM Idzikowice 0,7 –– 22,5 sezonowanie na poletkach ziemista
5. Radłów
– Sternalice 0,3 0,2 4,5 stabilizacja na poletkach ziemista
6. Reńska Wieś
– Długomiłowice Żabnik 9,8 –– 6,8 stabilizacja płynna
7. Baborów
– Raków 0,3 0,3 2,8 stabilizacja i sezonowanie na lagunach mazista
8. Reńska Wieś
– ZS Komorno 1,1 1,0 2,1 stabilizacja i sezonowanie na poletkach, kompostowanie ziemista
9. Lubsza
– Mąkoszyce 0,1 0,6 1,6 stabilizacja tlenowa, odwadnianie ziemista
10. Kietrz
– KR Kietrz Pilszcz 0,4 –– 4,4 wapnowanie, odwadnianie na poletkach ziemista
11. Walce 10,7 1,9 0,5 stabilizacja tlenowa mazista
12. Lasowice Wielkie
– Trzebiszyn 0,1 1,5 0,4
odwadnianie z użyciem polielektrolitu, higienizacja wapnem
chlorowanym ziemista
13. Pokój 0,8 –– 12,6 stabilizacja tlenowa, zagęszczanie grawitacyjne, odwadnianie na prasie
mechanicznej, higienizacja wapnem palonym - mielonym ziemista
14. Popielów
– SM Zorza Karłowice –– –– 4,0 stabilizacja i sezonowanie na poletkach ziemista
15. Baborów
– KR Kietrz Tłustomosty 0,1 –– 1,5 wapnowanie, odwadnianie na poletkach ziemista
16. Baborów
– KR Kietrz Czerwonków 0,1 –– 0,6 wapnowanie, odwadnianie na poletkach ziemista
17. Byczyna
– SM Rolnik 0,2 1,0 2,0 stabilizacja na poletkach ziemista
18. Baborów
– KR Kietrz Langowo 0,2 –– 2,0 wapnowanie, odwadnianie na poletkach ziemista
19. Gogolin
– Zakrzów 2,1 –– 9,8 higienizacja, sezonowanie na poletkach ziemista
Komunikat 2/0/2011
Gospodarka komunalnymi osadami ściekowymi w województwie opolskim w 2010 roku
- 7 -
Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Opolu
Wydział Monitoringu Środowiska
Komunalna
oczyszczalnia ścieków
Masa wytworzonych odpadów w 2010 r.
Rodzaj obróbki
komunalnych osadów ściekowych
Postać
osadów Skratki
(Mg)
Piasek
z piaskowników
(Mg)
Ustabilizowane
komunalne osady
ściekowe
(Mg s.m.)
20. Kluczbork
– Bąków ANR 0,2 –– 1,5 stabilizacja i sezonowanie na lagunach mazista
21. Głuchołazy
– OWRW Potok Jarnołtówek –– –– 0,1 stabilizacja płynna
22. Ozimek
– Dylaki 0,7 –– 1,0 stabilizacja na poletkach mazista
23. Paczków
– FM Nassen 0,1 –– 0,1 stabilizacja płynna
24. Zębowice
– DPS Radawie 0,4 –– 3,5 odwadnianie na poletkach ziemista
25. Gorzów Śląski
– MHR Zakład Uszyce –– 1,0 1,5 odwadnianie na poletkach ziemista
26. Dobrzeń Wielki
– PGE Elektrownia OPOLE –– –– 4,9 stabilizacja na poletkach, kompostowanie ziemista
27. Opole
– WIW Opole 0,2 1,7 1,6 stabilizacja na poletkach ziemista
RAZEM: 1 216,9 1 723,2 15 728,3
Komunikat 2/0/2011
Gospodarka komunalnymi osadami ściekowymi w województwie opolskim w 2010 roku
- 8 -
Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Opolu
Wydział Monitoringu Środowiska
Rys. Komunalne oczyszczalnie ścieków w województwie opolskim
Komunikat 2/0/2011
Gospodarka komunalnymi osadami ściekowymi w województwie opolskim w 2010 roku
- 9 -
Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Opolu
Wydział Monitoringu Środowiska
Możliwe sposoby wykorzystania odpadów określono w Załączniku nr 5 ustawy z dnia
27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. z 2010 r. Nr 185, poz. 1243, z późn. zm.) i dla osadów ściekowych
mogą to być:
R1 wykorzystanie jako paliwa lub innego środka wytwarzania energii;
R3 recykling lub regeneracja substancji organicznych (włączając w to kompostowanie i inne
biologiczne procesy przekształcania);
R5 recykling lub regeneracja innych materiałów nieorganicznych;
R10 rozprowadzanie na powierzchni ziemi, w celu nawożenia lub ulepszenia gleby;
R13 magazynowanie odpadów, które mają być poddane któremukolwiek z procesów odzysku (z
wyjątkiem tymczasowego magazynowania w czasie zbiórki w miejscu gdzie odpady są
wytwarzane);
R14 inne działania polegające na wykorzystaniu odpadów w całości lub w części;
R15 przetwarzanie odpadów, w celu ich przygotowania do odzysku, w tym do recyklingu.
Procesy unieszkodliwiania odpadów określa Załącznik nr 6 i w przypadku osadów może mieć
zastosowanie:
D2 obróbka w glebie i ziemi;
D3 składowanie poprzez głębokie zatłaczanie;
D4 retencja powierzchniowa (np. umieszczanie odpadów na poletkach osadowych lub lagunach);
D5 składowanie na składowiskach odpadów niebezpiecznych lub na składowiskach odpadów
innych niż niebezpieczne;
D8 obróbka biologiczna (np. fermentacja);
D9 obróbka fizyko-chemiczna (np. parowanie, suszenie);
D10 termiczne przekształcanie odpadów w instalacjach lub urządzeniach zlokalizowanych na
lądzie;
D15 magazynowanie odpadów, które mają być poddane któremukolwiek z procesów
unieszkodliwiania (z wyjątkiem tymczasowego magazynowania w czasie zbiórki w miejscu gdzie
odpady są wytwarzane);
D16 przetwarzanie odpadów, w wyniku którego wytwarzane są odpady przeznaczone do
unieszkodliwiania.
Sposoby postępowania z wytworzonymi odpadami w 2010 r.:
skratki: składowane były na składowiskach odpadów komunalnych. Skratki z oczyszczalni w
Bąkowie, Białej, Brzegu, Czarnowąsach, Długomiłowicach, Gościejowicach Małych, Graczach,
Kędzierzynie – Koźlu, Kietrzu, Murowie, Pludrach, Prudniku, Rakowie, Ujeździe i Zakrzowie oraz z
oczyszczalni FM Nassen w Paczkowie magazynowane były na terenie oczyszczalni. Skratki z
oczyszczalni w Choruli przekazano odbiorcy zewnętrznemu do wykorzystania w procesach
biologicznego przekształcenia. Odpady z oczyszczalni w Głubczycach, Oleśnie i WIW w Opolu
poddano regeneracji, w tym procesowi kompostowania;
piasek z piaskowników: z większości oczyszczalni był składowany lub wykorzystywany na
składowiskach komunalnych; odpady z oczyszczalni w Białej, Gościejowicach Małych, Graczach,
Kędzierzynie – Koźlu, Kietrzu, Komornie, Murowie, Pludrach, Prudniku, Rakowie tymczasowo
magazynowano na poletkach osadowych lub lagunach. Odpady z oczyszczalni w Brzegu,
Głubczycach, Mąkoszycach, Oleśnie, Prudniku, MHR w Uszycach i WIW Opole poddano
regeneracji. Odbiorcom zewnętrznym przekazano odpady z oczyszczalni w Choruli;
ustabilizowane komunalne osady ściekowe: część osadów była tymczasowo magazynowana na
terenach oczyszczalni (poletka, laguny), osady wykorzystywane były do rekultywacji i dostosowania
gruntów (obszarów rolnych, składowisk odpadów komunalnych, oczyszczalni ścieków),
wykorzystywane w rolnictwie (do uprawy roślin przeznaczonych i nie przeznaczonych do spożycia i
Komunikat 2/0/2011
Gospodarka komunalnymi osadami ściekowymi w województwie opolskim w 2010 roku
- 10 -
Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Opolu
Wydział Monitoringu Środowiska
produkcji pasz oraz do produkcji kompostu), poddawane obróbce biologicznej (kompostowanie z
wykorzystaniem dżdżownic kalifornijskich), termicznemu przekształceniu w piecach obrotowych do
wypału klinkieru, bądź składowane na komunalnych składowiskach odpadów. Przekazywano je
także wyspecjalizowanym odbiorcom zewnętrznym.
Informacje o rodzaju obróbki i postaci osadów komunalnych przedstawiono w tabeli 2.
Tabela 2. Sposoby postępowania z odpadami wytworzonymi w oczyszczalniach ścieków w 2010 r.
Lp. Komunalna oczyszczalnia
ścieków
Sposoby postępowania z wytworzonymi odpadami (stosowane procesy) *
Skratki
19 08 01
Piasek
z piaskowników
19 08 02
Ustabilizowane komunalne
osady ściekowe
19 08 05
Oczyszczalnie o obciążeniu rzeczywistym 100 000 RLM
1 Opole Składowanie (D5) Składowanie (D5) Składowanie (D5), wykorzystanie
w rolnictwie (R10)
Oczyszczalnie o obciążeniu rzeczywistym 15 000 < 100 000 RLM
1 Głubczyce Obróbka biologiczna (R3) Obróbka biologiczna (R3),
składowanie (D5)
Wykorzystanie w rolnictwie (R10),
retencja powierzchniowa (D4)
2 Brzeg Składowanie (D5), retencja
powierzchniowa (D4)
Recykling lub regeneracja
(R5)
Wykorzystanie w rolnictwie (R10),
retencja powierzchniowa (D4)
3 Nysa Składowanie (D5) Składowanie (D5) Wykorzystanie w rolnictwie (R10)
4 Kędzierzyn – Koźle Retencja powierzchniowa (D4) Retencja powierzchniowa (D4) Rekultywacja gruntów, w tym rolnych
(R10), retencja powierzchniowa (D4)
5 Krapkowice Składowanie (D5) Składowanie (D5) Wykorzystanie w rolnictwie (R10),
retencja powierzchniowa (D4)
6 Namysłów Składowanie (D5) Składowanie (D5) Wykorzystanie w rolnictwie (R10)
7 Kluczbork
– Ligota Dolna
Składowanie (D5)
Obróbka biologiczna (R3)
8 Strzelce Opolskie Składowanie (D5) Składowanie (D5) Rekultywacja obszarów rolnych (R10)
9 Prudnik Retencja powierzchniowa (D4) Retencja powierzchniowa
(D4), inne metody (R14) Wykorzystanie w rolnictwie (R10),
retencja powierzchniowa (D4)
10 Grodków
– Tarnów Grodkowski Składowanie (D5) Składowanie (D5) Wykorzystanie w rolnictwie (R10)
Oczyszczalnie o obciążeniu rzeczywistym 2 000 < 15 000 RLM
1 Olesno Przygotowanie do recyklingu
(R15) Obróbka biologiczna (R3)
Wykorzystanie w rolnictwie (R10),
retencja powierzchniowa (D4)
2 Lewin Brzeski Składowanie (D5) Składowanie (D5) Rekultywacja terenu składowiska
(R10)
3 Zawadzkie Składowanie (D5) Składowanie (D5) Rekultywacja terenu składowiska
(R10)
4 Dobrzeń Wielki Składowanie (D5) Wykorzystanie w rolnictwie (R10)
5 Głogówek Składowanie (D5) Składowanie (D5) Wykorzystanie w rolnictwie (R10)
6 Praszka
– Przedmość Składowanie (D5) Składowanie (D5) Wykorzystanie w rolnictwie (R10)
7 Niemodlin
– Gościejowice Małe Retencja powierzchniowa (D4) Retencja powierzchniowa (D4) Retencja powierzchniowa (D4)
8 Paczków Składowanie (D5) Składowanie (D5) Składowanie (D5)
9 Turawa
– Kotórz Mały Składowanie (D5) Składowanie (D5) Składowanie (D5)
10 Ozimek
– Antoniów Składowanie (D5) Składowanie (D5)
Rekultywacja terenu składowiska
(R10), retencja powierzchniowa (D4)
11 Tułowice Składowanie (D5) Rekultywacja gruntów (R10)
Komunikat 2/0/2011
Gospodarka komunalnymi osadami ściekowymi w województwie opolskim w 2010 roku
- 11 -
Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Opolu
Wydział Monitoringu Środowiska
Lp. Komunalna oczyszczalnia
ścieków
Sposoby postępowania z wytworzonymi odpadami (stosowane procesy) *
Skratki
19 08 01
Piasek
z piaskowników
19 08 02
Ustabilizowane komunalne
osady ściekowe
19 08 05
12 Byczyna Składowanie (D5) Składowanie (D5)
13 Ujazd Składowanie (D5), retencja
powierzchniowa (D4) Składowanie (D5) Retencja powierzchniowa (D4)
14 Prószków Składowanie (D5)
15 Tarnów Opolski
– Kosorowice Składowanie (D5) Składowanie (D5) Wykorzystanie w rolnictwie (R10)
16 Gogolin
– Chorula
Przekazanie odbiorcy
zewnętrznemu (R14, R15)
Przekazanie odbiorcy
zewnętrznemu (R14, R15)
Termiczne przekształcenie (D10),
rekultywacja terenu składowiska (R10)
17 Dobrzeń Wielki
– Czarnowąsy Retencja powierzchniowa (D4) Wykorzystanie w rolnictwie (R10)
18 Skoroszyce Składowanie (D5) Składowanie (D5) Składowanie (D5)
Oczyszczalnie o obciążeniu rzeczywistym 1 000 < 2 000 RLM
1 Kietrz Retencja powierzchniowa (D4) Retencja powierzchniowa (D4) Retencja powierzchniowa (D4)
2 Branice Składowanie (D5) Składowanie (D5) Wykorzystanie w rolnictwie (R10, D2)
3 Olszanka
– Ptakowice Składowanie (D5)
Przekazanie na oczyszczalnię
w Brzegu (R15, D16)
4 Baborów Składowanie (D5) Retencja powierzchniowa (D4)
5 Bierawa
– Kotlarnia Składowanie (D5) Retencja powierzchniowa (D4)
6 Popielów
– Stare Siołkowice Składowanie (D5) Wykorzystanie w rolnictwie (R10)
7 Kolonowskie
– Staniszcze Małe Składowanie (D5) Składowanie (D5) Retencja powierzchniowa (D4)
8 Murów Retencja powierzchniowa (D4) Retencja powierzchniowa (D4) Retencja powierzchniowa (D4)
9 Wołczyn Składowanie (D5) Składowanie (D5) Rekultywacja terenu składowiska
(R10)
10 Biała Retencja powierzchniowa (D4) Retencja powierzchniowa (D4) Retencja powierzchniowa (D4)
11 Pawłowiczki Składowanie (D5) Składowanie (D5) Składowanie (D5)
12 Pawłowiczki
– Jakubowice Składowanie (D5) Składowanie (D5) Składowanie (D5)
13 Niemodlin
– Gracze
Przekazanie na oczyszczalnię
w Gościejowicach M. (D4)
Przekazanie na oczyszczalnię
w Gościejowicach M. (D4)
Przekazanie na oczyszczalnię
w Gościejowicach M. (D4)
14 Polska Cerekiew Składowanie (D5) Retencja powierzchniowa (D4)
Oczyszczalnie o obciążeniu rzeczywistym < 1 000 RLM
1 Korfantów Składowanie (D5) Składowanie (D5), retencja
powierzchniowa (D4)
2 Lubsza
– SM Mąkoszyce Składowanie (D5)
Przekazanie na oczyszczalnię
w Brzegu (R15, D16), retencja
powierzchniowa (D4)
3 Dobrodzień
– Pludry Retencja powierzchniowa (D4) Retencja powierzchniowa (D4) Retencja powierzchniowa (D4)
4 Wilków
–SM Idzikowice Składowanie (D5) Składowanie (D5)
5 Radłów
– Sternalice Składowanie (D5) Składowanie (D5) Wykorzystanie w rolnictwie (R10)
6 Reńska Wieś
– Długomiłowice Żabnik Retencja powierzchniowa (D4) Retencja powierzchniowa (D4)
Komunikat 2/0/2011
Gospodarka komunalnymi osadami ściekowymi w województwie opolskim w 2010 roku
- 12 -
Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Opolu
Wydział Monitoringu Środowiska
Lp. Komunalna oczyszczalnia
ścieków
Sposoby postępowania z wytworzonymi odpadami (stosowane procesy) *
Skratki
19 08 01
Piasek
z piaskowników
19 08 02
Ustabilizowane komunalne
osady ściekowe
19 08 05
7 Baborów
– Raków Retencja powierzchniowa (D4) Retencja powierzchniowa (D4) Retencja powierzchniowa (D4)
8 Reńska Wieś
– ZS Komorno Składowanie (D5) Retencja powierzchniowa (D4) Wykorzystanie w rolnictwie (R10)
9 Lubsza
– Mąkoszyce Składowanie (D5)
Przekazanie na oczyszczalnię
w Brzegu (R15, D16)
Przekazanie na oczyszczalnię
w Brzegu (R15, D16)
10 Kietrz
– KR Kietrz Pilszcz Składowanie (D5) Składowanie (D5)
11 Walce Składowanie (D5) Wykorzystanie w rolnictwie (R10)
12 Lasowice Wielkie
– Trzebiszyn Składowanie (D5) Składowanie (D5) Retencja powierzchniowa (R4)
13 Pokój Składowanie (D5) Wykorzystanie w rolnictwie (R10)
14 Popielów
– SM Zorza Karłowice Składowanie (D5) Składowanie (D5) Retencja powierzchniowa (D4
15 Baborów
– KR Kietrz Tłustomosty Składowanie (D5) Składowanie (D5)
16 Baborów
– KR Kietrz Czerwonków Składowanie (D5) Retencja powierzchniowa (D4)
17 Byczyna
– SM Rolnik Składowanie (D5) Składowanie (D5) Składowanie (D5)
18 Baborów
– KR Kietrz Langowo Składowanie (D5) Składowanie (D5)
19 Gogolin
– Zakrzów Retencja powierzchniowa (D4
Obróbka biologiczna (R3),
rekultywacja terenu składowiska (R10)
20 Kluczbork
– Bąków ANR Retencja powierzchniowa (D4) Retencja powierzchniowa (D4)
21 Głuchołazy
– OWRW Potok
Przekazanie na oczyszczalnię
w Prudniku (R15, D16)
22 Ozimek
– Dylaki Składowanie (D5) Retencja powierzchniowa (D4)
23 Paczków
– FM Nassen Meble Retencja powierzchniowa (D4) Retencja powierzchniowa (D4)
24 Zębowice
– DPS Radawie Składowanie (D5) Wykorzystanie w rolnictwie (R10)
25 Gorzów Śląski
– MHR Zakład Uszyce
Recykling lub regeneracja
(R3) Wykorzystanie w rolnictwie (R10)
26 Dobrzeń Wielki
– PGE El. OPOLE Retencja powierzchniowa (D4)
27 Opole
– WIW Opole Recykling lub regeneracja (R3)
Recykling lub regeneracja
(R3) Wykorzystanie w rolnictwie (R10)
* na podstawie załącznika nr 5 i 6 do ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach
Wytworzone w 2010 r. ustabilizowane osady ściekowe (15 728,3 Mg s.m.) z ankietyzowanych
oczyszczalni zostały wykorzystane:
do rekultywacji terenów, dostosowania gruntów – ok. 21 %
w rolnictwie, do uprawy roślin – ok. 46%
składowane, poddane obróbce biologicznej lub innym procesom odzysku lub unieszkodliwiania
– ok. 25%.
Komunikat 2/0/2011
Gospodarka komunalnymi osadami ściekowymi w województwie opolskim w 2010 roku
- 13 -
Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Opolu
Wydział Monitoringu Środowiska
Zastosowanie wytworzonych osadów w poszczególnych oczyszczalniach zaprezentowano w tabeli 3.
Tabela 3. Zastosowanie komunalnych osadów ściekowych w 2010 r.
Lp.
Komunalna
oczyszczalnia
ścieków
Osady wytworzone w ciągu roku (Mg s.m.)
Ogółem
Zastosowanie osadów zgodnie z ustawą o odpadach *
(w tym osady nagromadzone w latach poprzednich) Inne **
Nagro-
madzone art. 43
ust. 1 pkt 1
art. 43
ust. 1 pkt 2
art. 43
ust. 1 pkt 3
art. 43
ust. 1 pkt 4
art. 43
ust. 1 pkt 5
Oczyszczalnie o obciążeniu rzeczywistym 100 000 RLM
1 Opole 4 438,10 –– –– –– –– 2175,6 2262,5 ––
Oczyszczalnie o obciążeniu rzeczywistym 15 000 < 100 000 RLM
1 Głubczyce 445,0 286,0 –– –– –– –– –– 159,0
2 Brzeg 516,0 327,0 –– –– –– –– –– 189,0
3 Nysa 1 955,0 1955,0 –– –– –– –– –– ––
4 Kędzierzyn – Koźle 2 033,8 –– 1920,0 –– –– –– –– 2033,8
5 Krapkowice 824,6 344,0 –– –– –– –– –– 480,6
6 Namysłów 321,0 321,0 –– –– –– –– –– ––
7 Kluczbork
– Ligota Dolna 242,0 –– –– –– –– –– 242,0 ––
8 Strzelce Opolskie 432,0 –– 432,0 –– –– –– –– ––
9 Prudnik 479,0 –– –– –– –– 352,0 –– 127,0
10 Grodków
– Tarnów Grodkowski 264,0 264,0 –– –– –– –– –– ––
Oczyszczalnie o obciążeniu rzeczywistym 2 000 < 15 000 RLM
1 Olesno 169,9 23,0 –– –– –– 147,7 –– 22,1
2 Lewin Brzeski 351,0 –– 351,0 –– –– –– –– ––
3 Zawadzkie 149,0 –– 149,0 –– –– –– –– ––
4 Dobrzeń Wielki 250,0 –– –– –– –– 250,0 –– ––
5 Głogówek 94,0 –– –– –– –– 94,0 –– ––
6 Praszka
– Przedmość 61,0 –– –– –– –– 61,0 –– ––
7 Niemodlin
– Gościejowice Małe 193,0 –– –– –– –– –– –– 193,0
8 Paczków 312,0 –– –– –– –– –– 312,0 ––
9 Turawa
– Kotórz Mały 512,0 –– –– –– –– –– 512,0 ––
10 Ozimek
– Antoniów 211,6 –– 195,5 –– –– –– –– 338,1
11 Tułowice 95,0 –– 95,0 –– –– –– –– ––
12 Byczyna 150,0 –– –– –– –– –– 150,0 ––
13 Ujazd 69,0 –– –– –– –– –– –– 69,0
14 Prószków 37,8 –– –– –– –– –– 37,8 ––
15 Tarnów Opolski
– Kosorowice 200,4 200,4 –– –– –– –– –– ––
16 Gogolin
– Chorula 47,1 –– –– 20,1 –– –– 27,1 ––
17 Dobrzeń Wielki
– Czarnowąsy 150,0 –– –– –– –– 150,0 –– ––
18 Skoroszyce 66,3 –– –– –– –– –– 66,3 ––
Oczyszczalnie o obciążeniu rzeczywistym 1 000 < 2 000 RLM
Komunikat 2/0/2011
Gospodarka komunalnymi osadami ściekowymi w województwie opolskim w 2010 roku
- 14 -
Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Opolu
Wydział Monitoringu Środowiska
Lp.
Komunalna
oczyszczalnia
ścieków
Osady wytworzone w ciągu roku (Mg s.m.)
Ogółem
Zastosowanie osadów zgodnie z ustawą o odpadach *
(w tym osady nagromadzone w latach poprzednich) Inne **
Nagro-
madzone art. 43
ust. 1 pkt 1
art. 43
ust. 1 pkt 2
art. 43
ust. 1 pkt 3
art. 43
ust. 1 pkt 4
art. 43
ust. 1 pkt 5
1 Kietrz 7,8 –– –– –– –– –– –– 7,8
2 Branice 15,3 –– –– –– –– 15,3 –– ––
3 Olszanka
– Ptakowice 47,8 –– –– –– –– –– 47,8 ––
4 Baborów 20,0 –– –– –– –– –– –– 20,0
5 Bierawa
– Kotlarnia 3,0 –– –– –– –– –– –– 3,0
6 Popielów
– Stare Siołkowice 180,0 –– –– –– –– 180,0 –– ––
7 Kolonowskie
– Staniszcze Małe 33,0 –– –– –– –– –– –– 33,0
8 Murów 5,0 –– –– –– –– –– –– 5,0
9 Wołczyn 53,9 –– 53,9 –– –– –– –– ––
10 Biała 21,0 –– –– –– –– –– –– 21,0
11 Pawłowiczki 95,0 –– –– –– –– –– 95,0 ––
12 Pawłowiczki
– Jakubowice 15,2 –– –– –– –– –– 15,2 ––
13 Niemodlin
– Gracze 18,0 –– –– –– –– –– –– 18,0
14 Polska Cerekiew 20,0 –– –– –– –– –– –– 20,0
Oczyszczalnie o obciążeniu rzeczywistym < 1 000 RLM
1 Korfantów 18,4 –– –– –– –– –– 11,9 6,5
2 Lubsza
– SM Mąkoszyce 10,0 –– –– –– –– –– 7,8 2,2
3 Dobrodzień
– Pludry 3,0 –– –– –– –– –– –– 3,0
4 Wilków
–SM Idzikowice 22,5 –– –– –– –– 22,5 ––
5 Radłów
– Sternalice 4,5 –– –– –– –– 4,5 –– ––
6
Reńska Wieś
– Długomiłowice
Żabnik
6,8 –– –– –– –– –– –– 6,8
7 Baborów
– Raków 2,8 –– –– –– –– –– –– 2,8
8 Reńska Wieś
– ZS Komorno 2,1 –– 2,2 –– –– –– –– ––
9 Lubsza
– Mąkoszyce 1,6 –– –– –– –– –– 1,6 ––
10 Kietrz
– KR Kietrz Pilszcz 4,4 –– –– –– –– –– 4,4 ––
11 Walce 0,5 –– 0,5 –– –– –– –– ––
12 Lasowice Wielkie
– Trzebiszyn 0,4 1 –– –– –– –– 0,4
13 Pokój 12,6 12,6 –– –– –– –– –– ––
14 Popielów
– SM Zorza Karłowice 4,0 –– –– –– –– –– –– 4,0
Komunikat 2/0/2011
Gospodarka komunalnymi osadami ściekowymi w województwie opolskim w 2010 roku
- 15 -
Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Opolu
Wydział Monitoringu Środowiska
Lp.
Komunalna
oczyszczalnia
ścieków
Osady wytworzone w ciągu roku (Mg s.m.)
Ogółem
Zastosowanie osadów zgodnie z ustawą o odpadach *
(w tym osady nagromadzone w latach poprzednich) Inne **
Nagro-
madzone art. 43
ust. 1 pkt 1
art. 43
ust. 1 pkt 2
art. 43
ust. 1 pkt 3
art. 43
ust. 1 pkt 4
art. 43
ust. 1 pkt 5
15
Baborów
– KR Kietrz
Tłustomosty
1,5 –– –– –– –– –– 1,5 ––
16
Baborów
– KR Kietrz
Czerwonków
0,6 –– –– –– –– –– 0,6 ––
17 Byczyna
– SM Rolnik 2,0 –– –– –– –– –– 2,0 ––
18 Baborów
– KR Kietrz Langowo 2,0 –– –– –– –– –– 2,0 ––
19 Gogolin
– Zakrzów 9,8 –– 8,8 –– –– –– 1,0 ––
20 Kluczbork
– Bąków ANR 1,5 –– –– –– –– –– –– 1,5
21
Głuchołazy
– OWRW Potok
Jarnołtówek
0,1 –– –– –– –– –– 0,1 ––
22 Ozimek
– Dylaki 1,0 –– –– –– –– –– –– 1,0
23 Paczków
– FM Nassen Meble 0,1 –– –– –– –– –– 0,1
24 Zębowice
– DPS Radawie 3,5 –– –– –– –– 3,5 –– ––
25 Gorzów Śląski
– MHR Zakład Uszyce 1,5 –– –– –– –– 2,0 –– ––
26
Dobrzeń Wielki
– PGE Elektrownia
OPOLE
4,9 –– –– –– –– –– –– 4,9
27 Opole
– WIW Opole 1,6 –– –– –– –– 1,6 –– ––
SUMA 15 728,3 3 734,0 3 207,9 20,1 –– 3 437,2 3 823,1 3 772,6
* Odzysk komunalnych osadów ściekowych polegający na ich stosowaniu (w tym osady nagromadzone w latach poprzednich):
art. 43 ust.1, pkt 1 - w rolnictwie, jako uprawa wszystkich płodów rolnych wprowadzanych do obrotu handlowego, wliczając w to uprawy roślin
przeznaczonych do produkcji pasz
art. 43 ust.1, pkt 2 - do rekultywacji terenów, w tym gruntów na cele rolne
art. 43 ust.1, pkt 3 - do dostosowania gruntów do potrzeb wynikających z planu zagospodarowania przestrzennego lub decyzji o warunkach
zabudowy i zagospodarowania terenu
art. 43 ust.1, pkt 4 - do uprawy roślin przeznaczonych do produkcji kompostu
art. 43 ust.1, pkt 5 - do uprawy roślin nieprzeznaczonych do spożycia i do produkcji pasz
** Inne np. na składowiskach, poddane przekształceniu termicznemu, obróbce biologicznej (w tym osady nagromadzone w latach poprzednich)
2.2. Wyniki badań komunalnych osadów ściekowych
Właściwa gospodarka komunalnymi osadami ściekowymi i ich późniejsze wykorzystanie wymaga
kontroli opartej o analizę fizyko-chemiczną i biologiczną. Zakres, częstotliwość i metody referencyjne badań
komunalnych osadów ściekowych określa rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 13 lipca 2010 r.
w sprawie komunalnych osadów ściekowych (Dz. U. Nr 137, poz. 924).
Komunikat 2/0/2011
Gospodarka komunalnymi osadami ściekowymi w województwie opolskim w 2010 roku
- 16 -
Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Opolu
Wydział Monitoringu Środowiska
Badania, którym poddaje się komunalne osady ściekowe (koś), obejmują oznaczenia:
odczynu pH
zawartości suchej masy – wyrażonej w % masy koś
zawartości substancji organicznej – wyrażonej w % s.m.
zawartości azotu ogólnego, w tym azotu amonowego – wyrażonej w % s.m.
zawartości fosforu ogólnego – wyrażonej w % s.m.
zawartości wapnia i magnezu – wyrażonej w % s.m.
zawartości metali ciężkich: ołowiu, kadmu, rtęci, niklu, cynku, miedzi i chromu – wyrażonej w mg/kg s.m.
obecności bakterii chorobotwórczych z rodzaju Salmonella – w 100 g osadu
liczby żywych jaj pasożytów jelitowych – w kg s.m.
Badania przeprowadza się z częstotliwością zależną od obciążenia oczyszczalni, wyrażonego RLM, ale
nie rzadziej niż:
raz na sześć miesięcy – przy RLM do 10 000;
raz na cztery miesiące – przy RLM powyżej 10 000 do 100 000;
raz na dwa miesiące – przy RLM ponad 100 000.
Komunalne osady ściekowe mogą być stosowane, jeżeli spełnione zostaną następujące warunki:
zawartość metali ciężkich nie przekracza ilości określonych w rozporządzeniu MŚ w sprawie osadów
ściekowych;
w przypadku stosowania koś w rolnictwie i do rekultywacji gruntów na cele rolne – nie wyizolowano
bakterii chorobotwórczych z rodzaju Salmonella;
łączna liczba żywych jaj pasożytów jelitowych dla osadów przeznaczonych do stosowania wynosi: 0 – w
rolnictwie, nie więcej niż 300 – dla pozostałych zastosowań;
ilość metali ciężkich w wierzchniej warstwie gruntu (0 – 25 cm), na którym osady mają być stosowane nie
przekracza wartości określonych w rozporządzeniu MŚ w sprawie osadów ściekowych;
odczyn pH gleby na terenach użytkowanych rolniczo, na których osady mają być stosowane, jest nie
mniejszy niż 6,5;
ich stosowanie nie powoduje pogorszenia jakości gleby oraz jakości wód powierzchniowych i
podziemnych;
są wykorzystywane poza okresem wegetacji roślin przeznaczonych do bezpośredniego spożycia przez
ludzi;
dopuszczalna dawka koś zależy od rodzaju gruntu, sposobu jego użytkowania, jakości osadu i gleby,
zapotrzebowania roślin na azot i fosfor i jest ona ustalana oddzielnie dla każdej zbadanej objętości koś;
nie może jednak przekraczać – 3 Mg s.m. /ha/rok do stosowania w rolnictwie i do rekultywacji gruntów na
cele rolne (możliwa jest kumulacja – 6 Mg s.m. /ha/2 lata i 9 Mg s.m. /ha/3 lata) oraz 15 Mg s.m. /ha/rok
do stosowania na pozostałe cele (możliwa jest kumulacja – 30 Mg s.m. /ha/2 lata i 45 Mg s.m. /ha/3 lata);
osady stosuje się w postaci: płynnej (wprowadzane do gruntu metodą iniekcji lub natryskiwania), mazistej
i ziemistej (konieczne jest równomierne rozprowadzenie po powierzchni gruntu i niezwłoczne z nim
zmieszanie).
Osady ściekowe z ankietyzowanych oczyszczalni, w 2010 r., charakteryzowały się następującymi
parametrami:
1. odczyn pH: od 6,7 w WIW Opole w do 12,8 w Strzelcach Opolskich;
2. zawartość suchej masy: od 4,3% w Branicach do 62,8% w WIW Opole;
3. zawartość substancji organicznych: od 18,8% w Krapkowicach do 71,1% w Ozimku – Antoniowie;
4. zawartość składników nawozowych:
azot ogólny od 0,1 % w Wołczynie do 7,4% w Strzelcach Opolskich,
fosfor ogólny od 0,1% w Walcach do 3,6% w Radłowie – Sternalicach,
wapń od 0,3% w Walcach do 21,3% w Krapkowicach,
Komunikat 2/0/2011
Gospodarka komunalnymi osadami ściekowymi w województwie opolskim w 2010 roku
- 17 -
Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Opolu
Wydział Monitoringu Środowiska
magnez od 0,2% w Branicach, Lewinie Brzeskim, Walcach i Wołczynie do 1,5%
w Głubczycach i Popielowie – Starych Siołkowicach.
5. stężenie metali ciężkich:
chrom od 8,3 mg/kg s.m. w Prudniku do 66,0 mg/kg s.m. w Kędzierzynie – Koźlu ,
cynk od 321,0 mg/kg s.m. w Głubczycach do 1855,0 mg/kg s.m. w Dobrzeniu Wielkim,
kadm od 0,4 mg/kg s.m. w Prudniku do 16,0 mg/kg s.m. w WIW Opole,
miedź od 50,0 mg/kg s.m. w Walcach do 499,0 mg/kg s.m. w Lewinie Brzeskim
nikiel od 8,5 mg/kg s.m. w Tarnowie Opolskim – Kosorowicach do 100,3 mg/kg s.m. w Brzegu,
ołów od 23,1 mg/kg s.m. w MHR – Uszyce do 363,5,0 mg/kg s.m. w Tarnowie Opolskim – Kosorowicach ,
rtęć od 0,0 mg/kg s.m. w Walcach i MHR – Uszyce do 4,3 mg/kg s.m. w Wołczynie.
6. w trzech przypadkach stwierdzono obecność żywych jaj pasożytów;
7. dziewięć ankietyzowanych oczyszczalni nie wywiązało się z nałożonej rozporządzeniem częstotliwości
badań osadów ściekowych;
8. trzy oczyszczalnie nie załączyły wyników badań stosowanych komunalnych osadów ściekowych.
Na wykresach przedstawiono zawartości metali ciężkich w osadach ściekowych z poszczególnych
oczyszczalni, w których osady ściekowe były wykorzystywane zgodnie z art. 43 ustawy o odpadach, w
porównaniu z dopuszczalnymi normami określonymi w załączniku nr 1 rozporządzenia Ministra Środowiska
z dnia 13 lipca 2010 r. w sprawie komunalnych osadów ściekowych (Dz. U. Nr 137, poz. 924).
METALE
Zawartość metali ciężkich (mg/kg s.m.) osadu nie większa niż
przy stosowaniu komunalnych osadów ściekowych:
w rolnictwie, oraz
do rekultywacji gruntów
na cele rolne
do rekultywacji terenów
na cele nierolne
dla pozostałych zastosowań
wg rozporządzenia MŚ
Ołów 750 1 000 1 500
Kadm 20 25 50
Rtęć 16 20 25
Nikiel 300 400 500
Cynk 2 500 3 500 5 000
Miedź 1 000 1 200 2 000
Chrom 500 1 000 2 500
norma
W tabeli 4 przedstawiono zestawienie wyników badań komunalnych osadów ściekowych
z oczyszczalni ścieków w województwie opolskim, które w roku 2010 r. stosowały koś.
Komunikat 2/0/2011
Gospodarka komunalnymi osadami ściekowymi w województwie opolskim w 2010 roku
- 18 -
Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Opolu
Wydział Monitoringu Środowiska
0
500
1000
1500
2000
2500
mg/k
g s
.m.
Chrom
0
1000
2000
3000
4000
5000
6000
mg/k
g s
.m.
Cynk
Komunikat 2/0/2011
Gospodarka komunalnymi osadami ściekowymi w województwie opolskim w 2010 roku
- 19 -
Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Opolu
Wydział Monitoringu Środowiska
0
10
20
30
40
50
60m
g/k
g s
.m.
Kadm
0
500
1000
1500
2000
2500
mg/k
g s
.m.
Miedź
Komunikat 2/0/2011
Gospodarka komunalnymi osadami ściekowymi w województwie opolskim w 2010 roku
- 20 -
Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Opolu
Wydział Monitoringu Środowiska
0
100
200
300
400
500
600
mg
/kg
s.m
.Nikiel
0
250
500
750
1000
1250
1500
mg
/kg
s.m
.
Ołów
Komunikat 2/0/2011
Gospodarka komunalnymi osadami ściekowymi w województwie opolskim w 2010 roku
- 21 -
Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Opolu
Wydział Monitoringu Środowiska
0
5
10
15
20
25
30
mg
/kg
s.m
.Rtęć
Tabela 4. Wyniki badań komunalnych osadów ściekowych w roku 2010
WYNIKI BADAŃ
Lp. Komunalna
oczyszczalnia ścieków
Od
czyn
pH
Za
wart
oś
ć s
uc
hej
masy [
%]
Parametry ogólne [% s.m.] Zawartość metali ciężkich [mg/kg s.m.]
Ob
ecn
oś
ć ż
yw
ych
jaj p
aso
żytó
w Częstotliwość
badań
zaw
art
oś
ć
su
b. o
rg.
zaw
art
oś
ć
azo
u o
g.
zaw
art
oś
ć
fos
foru
og
.
zaw
art
oś
ć
wap
nia
zaw
art
oś
ć
mag
nezu
ch
rom
cyn
k
kad
m
mie
dź
nik
iel
ołó
w
rtęć
zg
od
na
z
rozp
orz
ą-
dzen
iem
fakty
czn
a
liczb
a b
ad
ań
1 Opole 10,5 29,0 31,7 2,0 1,9 18,7 0,7 25,4 1482,0 5,3 89,5 28,9 62,1 0,7 –– 6 6
2 Głubczyce 12,7 32,1 27,2 0,7 0,8 20,2 0,8 31,4 321,5 3,8 84,1 20,6 36,4 1,0 –– 3 6
3 Brzeg 8,3 16,3 68,4 4,9 2,4 2,7 0,5 39,3 874,3 1,4 230,3 100,3 112,9 1,8 –– 3 4
4 Nysa 9,8 27,6 44,2 0,9 2,4 10,1 0,4 32,5 718,5 3,6 111,8 68,7 76,4 0,6 –– 3 6
5 Kędzierzyn-Koźle 9,7 34,3 35,9 0,9 1,6 12,7 0,4 66,0 813,0 3,6 125,7 21,0 51,5 1,0 + 3 3
6 Krapkowice 12,6 33,3 18,8 0,5 0,7 21,3 0,6 22,1 503,3 5,5 140,3 23,2 64,8 0,1 –– 3 3
7 Namysłów 12,7 16,8 37,1 4,4 0,9 15,0 0,6 9,3 354,7 0,8 127,0 13,0 184,7 0,2 –– 3 3
8 Strzelce Opolskie 12,8 23,3 45,7 7,4 2,1 15,4 0,6 34,4 685,0 4,8 63,7 33,1 53,8 0,3 –– 3 3
9 Prudnik 12,6 22,5 35,1 4,2 1,2 15,0 0,5 8,3 551,3 0,4 129,1 18,2 216,8 0,4 –– 3 4
10 Grodków
– Tarnów Grodkowski 9,6 34,1 41,4 1,4 1,9 10,2 0,5 35,6 676,3 4,5 173,3 52,7 56,6 0,3 –– 3 3
Komunikat 2/0/2011
Gospodarka komunalnymi osadami ściekowymi w województwie opolskim w 2010 roku
- 22 -
Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Opolu
Wydział Monitoringu Środowiska
WYNIKI BADAŃ
Lp. Komunalna
oczyszczalnia ścieków
Od
czyn
pH
Za
wart
oś
ć s
uc
hej
masy [
%]
Parametry ogólne [% s.m.] Zawartość metali ciężkich [mg/kg s.m.]
Ob
ecn
oś
ć ż
yw
ych
jaj p
aso
żytó
w Częstotliwość
badań
zaw
art
oś
ć
su
b. o
rg.
zaw
art
oś
ć
azo
u o
g.
zaw
art
oś
ć
fos
foru
og
.
zaw
art
oś
ć
wap
nia
zaw
art
oś
ć
mag
nezu
ch
rom
cyn
k
kad
m
mie
dź
nik
iel
ołó
w
rtęć
zg
od
na
z
rozp
orz
ą-
dzen
iem
fakty
czn
a
liczb
a b
ad
ań
11 Olesno 7,4 29,8 59,1 0,6 2,2 6,0 0,4 39,3 1043,0 6,2 219,0 22,1 50,3 2,7 –– 3 4
12 Lewin Brzeski 7,8 15,4 64,5 1,1 2,5 0,4 0,2 12,5 786,0 1,9 499,0 31,3 37,5 0,3 –– 3 1
13 Zawadzkie 8,3 23,1 55,2 4,0 1,1 12,7 bd 19,3 888,0 3,5 121,0 20,5 237,0 1,2 –– 2 1
14 Dobrzeń Wielki 7,0 19,9 64,0 4,4 2,0 4,0 0,5 20,0 1855,0 1,5 398,0 29,3 153,0 0,4 + 2 2
15 Głogówek 12,2 24,6 47,2 0,5 1,1 6,6 0,4 32,3 1255,0 3,4 203,0 20,9 55,3 4,1 –– 2 1
16 Praszka
– Przedmość 7,0 15,5 77,9 6,4 1,3 2,3 0,3 22,5 1080,0 1,2 334,0 20,5 124,0 0,6 –– 2 2
17 Ozimek
– Antoniów 12,6 23,0 71,1 1,2 1,5 16,3 0,7 14,8 372,0 4,9 67,9 22,4 45,1 0,2 –– 2 1
18 Tułowice 7,1 14,4 68,2 4,5 2,4 0,9 0,4 26,7 962,5 1,7 298,5 24,2 42,2 0,2 –– 2 1
19 Tarnów Opolski
– Kosorowice 12,5 41,1 23,9 1,5 0,6 15,0 bd 7,2 343,0 0,6 32,5 8,5 363,5 0,2 –– 2 2
20 Gogolin
– Chorula 7,3 17,5 62,9 1,7 2,4 3,4 0,5 33,8 874,0 2,7 215,0 18,6 40,0 0,4 –– 2 1
21 Dobrzeń Wielki
– Czarnowąsy 9,8 37,1 33,2 2,0 0,7 5,2 0,4 12,3 615,5 0,5 261,0 18,8 183,5 1,5 + 2 2
22 Branice 6,8 4,3 54,2 1,4 3,0 0,8 0,2 18,3 696,0 3,4 117,5 15,7 25,9 0,4 –– 2 2
23 Popielów
– Stare Siołkowice 7,1 13,0 72,2 6,1 3,3 2,1 0,8 14,2 1195,0 1,3 410,5 21,4 122,1 0,6 –– 2 2
24 Wołczyn 7,7 53,9 32,2 0,1 0,6 6,8 0,2 32,9 555,0 2,3 344,0 14,0 36,0 4,3 –– 2 1
25 Radłów
– Sternalice 7,2 23,6 59,1 0,9 3,6 3,2 bd 36,5 842,0 3,5 402,0 24,2 49,3 0,6 –– 2 1
26 Walce 7,2 bd bd 0,8 0,1 0,3 0,2 10,0 900,0 1,5 50,0 10,0 120,0 nw –– 2 4
27 Pokój 12,7 16,8 37,1 4,4 0,9 15,0 0,6 9,3 354,7 0,8 127,0 13,0 184,7 0,2 –– 2 2
28 MHR – Zakład Uszyce bd bd bd bd bd bd bd bd 448,5 1,0 27,3 9,0 23,1 nw bd 2 1
29 WIW Opole 6,7 62,7 53,0 2,8 0,9 0,7 0,3 28,8 1769,0 16,0 253,0 21,4 45,8 1,6 –– 2 2
bd – brak danych; nw – nie wykryto; obecność żywych jaj pasożytów: +/- znaleziono / nie znaleziono