GODIŠNJI REVIZORSKI IZVJEŠTAJ za 2015. · PDF filegodiŠnji revizorski...

GLAVNA SLUŽBA ZA REVIZIJU JAVNOG SEKTORA REPUBLIKE SRPSKE

GODIŠNJI REVIZORSKI IZVJEŠTAJ za 2015. godinu

sačinjen u skladu sa članom 21., stav 6. Zakona o reviziji

javnog sektora Republike Srpske (’’Službeni glasnik Republike Srpske’’, br. 98/05 i 20/14)

Banja Luka, avgusta 2015. godine


S A D R Ž A J

Str. UVOD 3 1. EKSTERNA JAVNA REVIZIJA KOJU PROVODI GLAVNA

SLUŽBA ZA REVIZIJU JAVNOG SEKTORA REPUBLIKE SRPSKE

5

2. REZULTATI PROVEDENIH FINANSIJSKIH REVIZIJA 7 2.1. Izvršene finansijske revizije za fiskalnu

2013. godinu u periodu od 01.09. do 31.12.2014. godine 7

2.2. Planirane i izvršene finansijske revizije za fiskalnu 2014.

godinu u periodu do 31. avgusta 2015. godine

13 2.3. Analiza provođenja preporuka datih subjektima revizije 24 3. REZULTATI PROVEDENIH REVIZIJA UČINKA 25 3.1. Opšti zaključci aktuelnog ciklusa revizije učinka 26 3.2. Revizija učinka „Upravljanje

uslugama predškolskog vaspitanja i obrazovanja“

28 3.3. Revizija učinka „Jednakost

i dostupnost usluga radiološke dijagnostike“

30 3.4. Revizija učinka „Energetska efikasnost u javnom sektoru“ 32 3.5. Revizija učinka „Prevencija od poplava“ 33 3.6. Revizija učinka „Upravljanje vodovodnim sistemima“ 35 3.7. Revizija učinka „Upravljanje eksploatacijom

mineralnih sirovina i ostvarenim naknadama“

37 4. REALIZACIJA PLANA

EDUKACIJE REVIZORSKOG OSOBLjA

38 5. ZAKLjUČAK 41


3

UVOD U skladu sa odredbama člana 18., st. 3., 4. i 5. i člana 19. Zakona o reviziji javnog sektora Republike Srpske (''Službeni glasnik Republike Srpske'', br. 98/05 i 20/14), Glavna služba za reviziju javnog sektora Republike Srpske (u daljem tekstu: Glavna služba za reviziju) u izvještajnom periodu vršila je finansijske revizije Konsolidovanog godišnjeg finansijskog izvještaja za korisnike budžeta Republike Srpske, finansijske revizije finansijskih izvještaja ministarstava i drugih budžetskih korisnika (Pregled prihoda, primitaka, rashoda i izdataka; Pregled imovine, obaveza i izvora; Izvještaj o broju i strukturi zaposlenih i dr.), pripremljenih i prezentovanih za fiskalnu 2013. godinu, kao i revizije učinka određenih vladinih programa, projekata i aktivnosti. Na osnovu svake provedene revizije, Glavna služba za reviziju je izrazila odgovarajuće revizorsko mišljenje. Članom 21. Zakona o reviziji javnog sektora Republike Srpske (u daljem tekstu: Zakon o reviziji) regulisano je da je Glavna služba za reviziju obavezna da konačne revizorske izvještaje dostavi svakoj instituciji u kojoj je izvršena revizija, Odboru za reviziju Narodne skupštine Republike Srpske, Predsjedniku Republike Srpske, Vladi Republike Srpske i Ministarstvu finansija Republike Srpske. Prema istom članu Zakona o reviziji, kopije revizorskih izvještaja mogu se dostaviti i drugim institucijama, javnom tužiocu Republike Srpske i Ministarstvu unutrašnjih poslova. Glavna služba za reviziju je dužna da izvještaje o reviziji javno objavi odmah nakon dostavljanja takvih izvještaja. Članom 24. Zakona o reviziji Glavnoj službi za reviziju propisano je da je Glavna služba za reviziju dužna da organima za sprovođenje zakona, na njihov zahtjev, dostavi kopiju bilo kog javno objavljenog revizorskog izvještaja ili nekog njegovog dijela, kao i kopiju bilo kog dokumenta pribavljenog tokom sprovođenja procesa revizije. U slučaju izražavanja negativnog revizorskog mišljenja o sprovedenoj finansijskoj reviziji, kopija dijela revizorskog izvještaja označenog nazivom ''Izvještaj glavnog revizora'', obavezno se dostavlja Glavnom republičkom tužiocu Republike Srpske. Prema odredbama člana 21., stav 6. Zakona o reviziji, Glavna služba za reviziju dužna je da najvažnije nalaze i preporuke sadržane u izvještajima o provedenim finansijskim revizijama, revizijama učinka i posebnim revizijama obuhvati u svom godišnjem revizorskom izvještaju kojeg dostavlja Narodnoj skupštini Republike Srpske. Godišnji revizorski izvještaj mora biti dostavljen zajedno sa izvještajem o reviziji vladinog konsolidovanog godišnjeg izvještaja o izvršenju budžeta, kao njegov sastavni dio. Predmet finansijske revizije su finansijski izvještaji Generalnog sekretarijata Vlade Republike Srpske i vladinih ministarstava, Službe predsjednika Republike Srpske, Narodne skupštine Republike Srpske, Vijeća naroda Republike Srpske, upravnih organizacija, drugih budžetskih korisnika, (vanbudžetskih) fondova, javnih preduzeća, javnih ustanova i drugih entiteta javnog sektora. Rukovodstva revidovanih institucija odgovorna su za pripremu i fer prezentaciju informacija u finansijskim izvještajima. Ova odgovornost obuhvata osmišljavanje, primjenu i održavanje internih kontrola koje su relevantne za pripremu i fer prezentaciju finansijskih izvještaja koji ne sadrže materijalno značajne pogrešne iskaze, nastale usled prevare i greške.


4

U pogledu ekonomičnosti, efikasnosti i efektivnosti sa kojim institucija koristi raspoložive resurse u ispunjenju svojih funkcija, Glavna služba za reviziju ima pravo da izvrši pregled ili ispitivanje određenog aspekta poslovanja, tj. da provede reviziju učinka cijele ili dijela institucije, programa ili aktivnosti. Glavna služba za reviziju o tako izvršenim revizijama izvještaj podnosi u skladu sa članom 21. Zakona o reviziji. Prema članu 19. Zakona o reviziji, Vlada i revidovane institucije obavezni su da u roku od 60 dana od dana prijema konačnog izvještaja o sprovedenoj reviziji učinka sačine Akcioni plan za sprovođenje preporuka revizije učinka i da ga dostave Glavnoj službi za reviziju i nadležnom skupštinskom odboru radi praćenja sprovođenja datih preporuka Odgovornost Glavne službe za reviziju je da izrazi mišljenje o finansijskim izvještajima na osnovu finansijske revizije provedene u skladu sa Zakonom o reviziji i ISSAI okvirom međunarodnih standarda revizije, kao i relevantnim internim aktima Glavne službe za reviziju. Počev od 2015. godine, Glavna služba za reviziju po okončanju svake finansijske revizije objavljuje dva odvojena mišljenja, jedno o finansijskim izvještajima i jedno o usklađenosti poslovanja kod revidovanog subjekta sa relevantnim zakosnkim okvirom. Ovakav način izvještavanja skladu je sa ISSAI smjernicom 4200 – Revizija usklađenosti u okviru revizije finansijskih izvještaja i novom Metodologijom za finansijsku reviziju, sačinjenom od strane stručnih službi Glavne službe za reviziju. Zakonskom i profesionalnom regulativom važećom u Republici Srpskoj od angažovanog revizorskog osoblja zahtijeva se da reviziju provodi u skladu sa etičkim zahtjevima, te da reviziju planira i izvrši na način koji omogućava da se u razumnoj mjeri stekne uvjerenje da revidovani finansijski izvještaji ne sadrže materijalno značajne pogrešne iskaze, te da je poslovanje revidovane institucije u svim materijalno značajnim aspektima usklađeno sa važećom zakonskom i drugom relevantnom regulativom. Po prirodi stvari, svaka eksterna revizija uključuje sprovođenje postupaka u cilju pribavljanja adekvatnih revizorskih dokaza. U slučaju finansijske revizije, revizori pribavljaju revizorske dokaze o usklađenosti poslovanja i o fer prezentaciji informacija u revidovanim finansijskim izvještajima. Po okončanju svake revizije Glavna služba za reviziju je revidovanim isntitucijama redovno dostavljala nacrt revizorskog izvještaja, radi davanja primjedbi u skladu sa članom 20. Zakona o reviziji. Poslije prihvatanja ili odbijanja primjedbi, svakoj revidovanoj instituciji, kao i drugim korisnicima informacija iz revizorskih izvještaja predviđenim Zakonom o reviziji, dostavljen je konačan revizorski izvještaj. Odmah nakon toga, svi konačni revizorski izvještaji su u skladu sa odredbama člana 21., stav 7. Zakona o reviziji objavljeni na veb stranici Glavne službe za reviziju (www.gsr-rs.org).


5

1. EKSTERNA JAVNA REVIZIJA KOJU PROVODI GLAVNA SLUŽBA ZA REVIZIJU JAVNOG SEKTORA REPUBLIKE SRPSKE

Vrhovne revizorske institucije u svakoj zemlji standardno igraju ključnu ulogu u reviziji sistema i procesa upravljanja javnim sredstvima. Kao takve, one kontinuirano doprinose stabilnosti sistema finansijskog upravljanja i odgovornosti svih korisnika sredstava u okviru sveukupne javne potrošnje. Tradicionalno shvatanje primarne uloge eksternog javnog revizora, kao lica koje prvenstveno treba da provjerava da li su javna sredstva korišćena namjenski ili ne, kao i da li su izvještaji o trošenju javnih sredstava pripremljeni u skladu sa opšteprihvaćenim okvirom za finansijsko izvještavanje u javnom sektoru, postepeno se mijenja. Eksterni javni revizori su sve više zainteresovani i za to da li su javna sredstva korišćena na ekonomičan i efikasan način, da li su ciljevi kojima su ta sredstva bila namijenjena ostvareni, odnosno da li je pri trošenju javnih sredstava ostvarena željena efektivnost, te da li je i u kojoj mjeri poslovanje entiteta javnog sektora bilo usklađeno sa relevantnom zakonskom regulativom. U svom radu, tj. u provođenju zakonom utvrđene revizije, Glavna služba za reviziju obavezna je da primjenjuje INTOSAI standarde revizije i revizorske standarde Međunarodne federacije računovođa (IFAC). Dakle, iz domena profesionalne regulative, za reviziju koju provodi Glavna služba za reviziju ključni su ''INTOSAI revizorski standardi'', koji zapravo obuhvataju skup revizorskih, odnosno ISSAI standarda, razvijenih od strane Međunarodne organizacije vrhovnih revizorskih institucija (INTOSAI), te Međunarodni standardi revizije, razvijeni pod okriljem IFAC-a. ISSAI revizorski standardi obuhvataju četiri nivoa standarda, načela i principa bitnih za zakonom propisanu eksternu reviziju u javnom sektoru i to: • Nivo 1: Osnovne principe, • Nivo 2: Preduslove za funkcionisanje vrhovnih revizorskih institucija, • Nivo 3: Osnovne principe revizije i • Nivo 4: Smjernice za reviziju. Nivo 1 ISSAI revizorskih standarda obuhvata osnovne principe funkcionisanja vrhovnih revizorskih institucija, sadržane u Limskoj deklaraciji o smjernicama za načela revizije. Nivo 2 ISSAI revizorskih standarda, pored ostalog, obuhvata: • Meksičku deklaraciju o nezavisnosti vrhovnih revizorskih institucija, usvojenu na

XIX Kongresu INTOSAI-a, održanom u Meksiku, • INTOSAI smjernice za dobre prakse povezane sa nezavisnošću vrhovnih

revizorskih institucija, • principe transparentnosti i odgovornosti, • kodeks etike, • principe kontrole kvaliteta i dr. Nivo 3 ISSAI revizorskih standarda obuhvata: • osnovne principe revizije javnog sektora, • osnovne principe finansijske revizije, • osnovne principe revizije učinka, te • osnovne principe revizije usklađenosti.


6

Konačno, nivo 4 ISSAI revizorskih standarda obuhvata Međunarodne standarde revizije dopunjene posebnim smjernicama i uputstvima relevantnim za finansijsku reviziju entiteta javnog sektora koju provode vrhovne revizorske institucije, te smjernice za reviziju učinka i reviziju usklađenosti. Godišnjim Akcionim planovima razvoja Glavne službe za reviziju, kojima se operacionaliziju aktivnosti na realizaciji Strategije razvoja Glavne službe za reviziju javnog sektora Republike Srpske u periodu od 2014. do 2020. godine1 predviđen je, pored ostalog, prevod određenog broja ISSAI revizorskih standarda i smjernica, uključujući i standarde, odnosno smjernice koje se odnose na reviziju učinka i reviziju usklađenosti. U toku 2013. i 2014. godine godine, Glavna služba za reviziju je samostalno vršila prevod jednog dijela ISSAI revizorskih standarda i smjernica sa četvrtog nivoa ISSAI okvira, dok je u organizaciji Koordinacionog odbora za reviziju institucija BiH izvršeno ažuriranje prevoda standarda koji čine drugi i treći nivo ISSAI okvira. Kompletan pregled ISSAI okvira revizorskih standarda i smjernica koji se primjenjuju u eksternoj javnoj reviziji u Republici Srpskoj i BiH objavljen je u ''Službenom glasniku Republike Srpske'', br. 55/11 i 49/14. U ovom izvještajnom periodu, stručne službe Glavne službe za reviziju su pripremile potpuno nove metodologije koje predstavljaju osnov za profesionalno djelovanje službe i to:

• Metodologiju za finansijsku reviziju,

• Metodologiju za reviziju učinka i

• Metodologiju kontrole kvaliteta. Sve ove metodologije u potpunosti su ažurirane i usklađene sa ISSAI smjernicama i drugim relevantnim standardima i pravilima sadržanim u okviru međunarodnih revizorskih standarda koji se u Republici Srpskoj primjenjuju u provođenju eksterne javne revizije.

1 Strategija razvoja Glavne službe za reviziju usvojena je na 30. redovnoj sjednici Narodne skupštine Republike Srpske, održanoj 11. oktobra 2013. godine, a Zaključak o usvajanju Strategije objavljen je u ''Službenom glasniku Republike Srpske'', broj 92/13 od 29. oktobra 2013. godine.


7

2. REZULTATI PROVEDENIH FINANSIJSKIH REVIZIJA U periodu od 1. septembra 2014. do 31. avgusta 2015. godine izvršeno je ukupno 67 finansijskih revizija i to:

• kod direktnih budžetskih korisnika 38, • fondova socijalne sigurnosti 4, • jedinica lokalne samouprave 13, • javnih preduzeća 11 i • finansijska revizija jednog međunarodnog projekta. Na osnovu izvršenih revizija data su sljedeća mišljenja:

• mišljenje za finansijske izvještaje: pozitivno mišljenje za 23 revidovana subjekta (34,33%), mišljenje sa rezervom za 31 subjekta (46,27%), a negativno mišljenje za 13 subjekata revizije (19,40%),

• mišljenje za usklađenost: pozitivno mišljenje za 19 subjekata (28,36%), mišljenje sa rezervom za 35 subjekata (52,24%), negativno mišljenje za 13 subjekata revizije (19,40%).

Skretanje pažnje na određena pitanja u skladu sa ISSAI smjernicom 1706 izvršeno je uz mišljenje o finansijskim izvještajima za ukupno 19 subjekata, od čega 8 puta uz pozitivno mišljenje i uz 11 puta uz mišljenja sa rezervom. Skretanje pažnje na određena pitanja u skladu sa ISSAI smjernicama 1706 i 4200 izvršeno je uz mišljenje o usklađenosti za ukupno 27 subjekata, od čega 10 puta uz pozitivno mišljenje i 17 puta uz mišljenje sa rezervom. 2.1. Izvršene finansijske revizije za fiskalnu 2013. godinu u periodu od 01.09.

do 31.12.2014. godine U skladu sa planom revizorskih aktivnosti utvrđenim za 2013. godinu, u periodu od 1. septembra 2014. do 31. decembra 2014. godine, sektor finansijske revizije završio je preostalih 18 (osamnaest) planiranih finansijskih revizija za fiskalnu 2013. godinu. Planirane finansijske revizije za 2013. godinu obuhvataju 4 revizije javnih preduzeća, 7 revizija javnih ustanova i 7 kod jedinica lokalne samouprave:

• Javna preduzeća - JKP ''Toplana'' Prijedor a.d., JKP ''Toplana'' Gradiška a.d., JKP ''Toplana'' Pale a.d. i JP ''Putevi Republike Srpske'' d.o.o.;

• Javne ustanove - Klinički centar Banja Luka, Bolnica Istočno Sarajevo, Dom zdravlja Prijedor, Dom zdravlja Derventa, Dom zdravlja Trebinje, Dom zdravlja Bijeljina i Dom zdravlja Prnjavor;

• Jedinice lokalne samouprave – opština Nevesinje, opština Istočni Stari Grad, opština Mrkonjić Grad, opština Jezero, opština Donji Žabar, opština Ribnik i opština Petrovac.

Za 18 izvršenih revizija u periodu od 01.09. do 31.12.2014. g. dato su sledeća mišljenja:

• mišljenje za finansijske izvještaje: 9 mišljenja sa rezervom (50%) i 9 negativnih mišljenja (50%). Skretanje pažnje na određena pitanja u skladu sa ISSAI 1706 izvršeno je uz mišljenje o finansijskim izvještajima za jednu javnu ustanovu;


8

• mišljenje za usklađenost: jedno pozitivno mišljenje (5,56%) uz skretanje pažnje, za jedno javno preduzeće, 8 mišljenja sa rezervom (44,44%) uz skretanje pažnje uz 5 mišljenja o usklađenosti i 9 negativnih mišljenja (50%).

Na dostavljene nacrte revizijskih izvještaja 7 subjekta revizije je dostavilo primjedbe, koje nisu imale bitnijeg uticaja na iznesene nalaze i zaključke niti su uticale na predložena mišljenja o finansijskim izvještajima i usklađenosti poslovanja. U toku 2014. godine, u skladu sa važećom Metodologijom za finansijsku reviziju, mišljenje o finansijskim izvještajima i usklađenosti poslovanja je izraženo u jednom mišljenju kroz odvojene pasuse. Razlozi za kvalifikovana mišljenja su bili različiti i velikim dijelom uslovljeni funkcijom i organizaciono pravnim statusom subjekata revizije. Pregled izvršenih finansijskih revizija za 2013. godinu i izraženih revizorskih mišljenja u periodu od 1. septembra do 31. decembra 2014. god.

R.b. Subjekti revizije Revizijsko mišljenje

Javna preduzeća Finansijski izvještaji Usklađenost

1. JKP Toplana Prijedor negativno negativno 2. JKP Toplana Gradiška rezerva pozitivno uz SP 3. JKP Toplana Pale rezerva rezerva uz SP 4. JP Putevi Republike Srpske negativno negativno Javne ustanove

5. JZU Klinički centar Banja Luka negativno negativno 6. JZU Bolnica Istočno Sarajevo negativno negativno 7. JZU Dom zdravlja Prijedor rezerva rezerva uz SP 8. JZU Dom zdravlja Derventa negativno negativno 9. JZU Dom zdravlja Trebinje negativno negativno

10. JZU Dom zdravlja Bijeljina rezerva rezerva uz SP2 11. JZU Dom zdravlja Prnjavor Rezerva rezerva uz SP

Jedinice lokalne samouprave 12. Opština Nevesinje negativno negativno 13. Opština Istočni Stari Grad negativno negativno 14. Opština Mrkonjić Grad rezerva rezerva uz SP 15. Opština Jezero rezerva rezerva uz SP 16. Opština Donji Žabar rezerva rezerva uz SP 17. Opština Ribnik negativno negativno 18. Opština Petrovac rezerva rezerva uz SP

Osnovni rezultati finansijske revizije javnih preduzeća Mišljenje sa rezervom za finansijske izvještaje i usklađenost za javna preduzeća (JKP Toplana Gradiška i JKP Toplana Pale) bilo je uslovljenom sledećim:

• JKP Toplana Gradiška je izvršila preknjižavanje zemljišta i nekretnina (1,93 miliona KM) na investicionu imovinu pod okolnostima koje ne odgovaraju zahtjevima IAS 40 - Investicione nekretnine;

2 SP = skretanje pažnje


9

• JKP Toplana Pale je imala greške, nepravilnosti i neusklađenosti vezane za: obračun plata i naknada za troškove smještaja, ishrane i prevoza na službenom putu; manje iskazan gubitak ranijih godina i više iskazan gubitak tekuće godine za 199 hiljada KM; neusklađenost provedenih procedura nabavki sa Zakonom o javnim nabavkama BiH; te nepotpune i nesistematične Napomene uz finansijske izvještaje.

Uz data mišljenja sa rezervom izvršeno je skretanje pažnje na:

• neizvjesnost sposobnosti JKP Toplana Pale da nastavi poslovanje u skladu sa načelom stalnosti;

• preuzimanje kreditnih obaveza (oko 7 miliona KM) JKP Toplana Gradiška od strane opštine Gradiška.

Negativno mišljenje za finansijske izvještaje i usklađenost za javna preduzeća (JKP Toplana a.d. Prijedor i JP ''Putevi Republike Srpske'' d.o.o.) uslovljeno je sledećim:

• kod JKP Toplane a.d. Prijedor: pogrešnom i netačnom prezentacijom stanja potraživanja i rashoda po osnovu ispravke vrijednosti potraživanja na dan bilansa stanja, zbog neizvršene ispravke vrijednosti nenaplativih potraživanja i evidentirane ispravke vrijednosti potraživanja u 2013. godini iz ranijih perioda, zbog čega je finansijski rezultat tekuće godine manje iskazan za najmanje 916 hiljada KM, a gubitak ranijeg perioda za 4,36 miliona KM; precijenjenim i potcijenjenim rashodima perioda zbog pogrešnih i neizvršenih ispravki vrijednosti potraživanja; manje iskazanim kratkoročnim obavezama za 5,94 miliona KM i više iskazanim dugoročnim obavezama za 113 hiljada KM; pogrešno iskazanom vanbilansnom aktivom i pasivom (109,59 hiljada KM); neizvršenom procjenom sposobnosti preduzeća da nastavi poslovanje po načelu stalnosti (IAS 1- Prezentacija finansijskih izvještaja);

• kod JP ''Putevi Republike Srpske'' d.o.o.: netačnim i značajno pogrešno iskazanim vrijednostima nekretnina, postrojenja i opreme, nematerijalne imovine, obaveza za kamate, pasivnih vremenskih razgraničenja, dugoročnih rezervisanja za državne donacije, više iskazanog neraspoređenog dobitka ranijih godina, više iskazanih prihoda, značajno pogrešnim klasifikacijama prihoda i rashoda; naknadama zaposlenim koje nisu bile obračunate i isplaćene u skladu sa propisima koji ih regulišu i ulaganjima u sredstva koja nisu u nadležnosti preduzeća, što je suprotno odredbama Zakona o javnim putevima;

• provedene procedure nabavke radova i usluga kod oba navedena preduzeća u značajnoj mjeri nisu usklađene sa Zakonom o javnim nabavkama BiH;

• Napomene uz finansijske izvještaje kod navedenih preduzeća nisu sastavljene u skladu sa zahtjevima IAS 1- Prezentacija finansijskih izvještaja;

Osnovni rezultati finansijske revizije kod javnih ustanova Mišljenje sa rezervom na finansijske izvještaje i usklađenost za javne ustanove iz oblasti zdravstva (JZU Dom zdravlja Prijedor, JZU Dom zdravlja Bijeljina i JZU Dom zdravlja Prnjavor) uslovljeno je sledećim:

• kod JZU Dom zdravlja Prijedor i JZU Dom zdravlja Prnjavor: popis i usklađivanje stvarnog i knjigovodstvenog stanja imovine i obaveza nije izvršen u skladu sa Pravilnikom o načinu i rokovima vršenja popisa i usklađivanja knjigovodstvenog sa stvarnim stanjem imovine i obaveza; utvrđene su nepotpune računovodstvene


10

politike i pomoćne evidencije koje su neusklađene sa Zakonom o računovodstvu i reviziji Republike Srpske; nije izvršen upis osnovnog kapitala u sudski registar koji je iskazan u njihovim poslovnim knjigama; Napomene uz finansijske izvještaje nisu sastavljene u skladu sa zahtjevima MRS JS 1- Prezentacija finansijskih izvještaja;

• pogrešnim klasifikacijama rashoda po različitim osnovama i kratkoročnih i dugoročnih obaveza kod svih navedenih domova zdravlja;

• manje iskazanom vrijednošću stalne imovine i dugoročnih rezervisanja za 1,48 miliona i nepravilno iskazanim ulaganjima iz sredstava razvojnog programa Republike Srpske za 1,34 miliona KM kod JZU Dom zdravlja Prijedor; nepravilno iskazanim revalorizacionim rezervama i finansijskim rezultatom kod JZU Dom Zdravlja Bijeljina;

• obračun plata i novčanih pomoći nije bio usklađen sa Zakonom o platama zaposlenih lica u javnim ustanovama u oblasti zdravstva Republike Srpske kod JZU Dom zdravlja Prnjavor, a JZU Dom zdravlja Prijedor nije uplatio poreze i doprinose na neto plate za dva mjeseca 2013. godine, što nije u skladu sa Zakonom o doprinosima i Zakonom o porezu na dohodak;

• izvršene procedure nabavki nisu bile u potpunosti usklađene sa Zakonom o javnim nabavkama BiH kod JZU Dom zdravlja Bijeljina i JZU Dom zdravlja Prnjavor;

Uz data mišljenja sa rezervom na finansijske izvještaje domova zdravlja izvršeno je i skretanje pažnje na:

• pojavu da je vrijednost izvršenih zdravstvenih usluga osiguranim licima veća od iznosa ugovorenih usluga sa Fondom zdravstvenog osiguranja (kod JZU Dom zdravlja Prijedor za 652 hiljade KM, kod JZU Dom zdravlja Prnjavor 875 hiljada KM i kod JZU Dom zdravlja Bijeljina 70 hiljada KM);

• upitnu sposobnost nastavka poslovanja po principu stalnosti poslovanja zbog ostvarenog gubitka do visine kapitala kod JZU Dom zdravlja Prnjavor u iznosu od 5,15 miliona KM i JZU Dom zdravlja Prijedor iznad visine kapitala u iznosu od 4,82 miliona KM.

Negativno mišljenje za finansijske izvještaje i usklađenost za javne ustanove (JZU Klinički centar Banja Luka, JZU Bolnica Istočno Sarajevo, JZU Dom zdravlja Trebinje i JZU Dom zdravlja Derventa) uslovljenom je sledećim: • popis i usklađivanje stvarnog i knjigovodstvenog stanja imovine i obaveza nije

izvršen u skladu sa Pravilnikom o načinu i rokovima vršenja popisa i usklađivanja knjigovodstvenog sa stvarnim stanjem imovine i obaveza kod svih javnih ustanova kojima je dato negativno mišljenje;

• iznos osnovnog kapitala upisanog u sudski registar i osnovnog kapitala iskazanog u poslovnim knjigama nije usaglašen kod javnih ustanova: JZU Klinički centar Banja Luka, JZU Bolnica Istočno Sarajevo i JZU Dom zdravlja Derventa;

• obim posla i broj zaposlenih nije usklađen sa Pravilnikom o osnovama standarda i normativa zaštite iz obaveznog zdravstvenog osiguranja (JZU Bolnica Istočno Sarajevo, JZU Dom zdravlja Derventa i JZU Dom zdravlja Trebinje);

• kod JZU Klinički centar Banja Luka i Bolnica Istočno Sarajevo interni akti su nepotpuni i neusaglašeni sa zakonskim propisima, a obračun plata nije vršen u skladu sa Zakonom o platama zaposlenih lica u javnim ustanovama u oblasti zdravstva Republike Srpske;


11

• zasnivanje i prestanak radnog odnosa nisu bili u potpunosti usklađeni sa Zakonom o radu kod JZU Bolnica Istočno Sarajevo i Dom zdravlja Derventa;

• isplatu neto plata nije pratila isplata pripadajućih poreza i doprinosa, što nije u skladu sa Zakonom o doprinosima i Zakonom o porezu na dohodak (JZU Klinički centar Banja Luka, JZU Dom zdravlja Trebinje i JZU Bolnica Istočno Sarajevo);

• vrijednost potraživanja nije usaglašena na dan bilansa stanja i nije tačno iskazana zbog nepotpunih korekcija vrijednosti potraživanja starijih od godinu dana kod svih javnih ustanova kojima je dato negativno mišljenje;

• greške i razlike u iskazanim iznosima prihoda i rashoda po raznim osnovama, kao i nepravilne klasifikacije istih utvrđeni su kod svih javnih ustanova kojima je dato negativno mišljenje;

• nepotpune evidencije stalnih sredstava i promjena na stalnim sredstvima, kao i sredstava u pripremi utvrđene su kod svih javnih ustanova (odnose se na: zemljište – JZU Dom zdravlja Trebinje, računarsku i drugu opremu – JZU Dom zdravlja Prijedor, investiciona ulaganja u Centar za radioterapiju u Banjoj Luci -12,58 miliona KM i investiciona ulaganja u modernizaciju – JZU Klinički centar Banja Luka, rekonstrukciju i adaptaciju Neurologije i jedinice za moždani udar pri JZU Bolnica Istočno Sarajevo); kod JZU Klinički centar Banja Luka utvrđen je nepravilan obračun amortizacije, te nepravilno iskazana donirana sredstva i dugoročna rezervisanja za 31,42 miliona KM, a kod JZU Dom zdravlja Derventa nepravilno iskazana donirana sredstava i dugoročna rezervisanja za 117 hiljada KM;

• nepravilne klasifikacije i iskazano stanje kratkoročnih i dugoročnih obaveza je utvrđeno kod svih javnih ustanova (nepravilno utvrđena dospijeća dugoročnih obaveza, nepravilne klasifikacije po vrstama obaveza);

• izvršene procedure nabavki nisu bile u potpunosti usklađene sa Zakonom o javnim nabavkama BiH kod JZU Dom zdravlja Derventa i JZU Bolnica Istočno Sarajevo;

• Napomene uz finansijske izvještaje nisu sastavljene u skladu sa zahtjevima MRS JS 1- Prezentacija finansijskih izvještaja kod svih javnih ustanova kojima je dato negativno mišljenje.

Osnovni rezultati finansijske revizije jedinica lokalne samouprave Mišljenje sa rezervom za finansijske izvještaje i usklađenost za jedinice lokalne samouprave (opštine: Mrkonjić Grad, Donji Žabar, Jezero i Petrovac) uslovljeno je sledećim:

• nepravilnim evidencijama podataka iz jedinstvene evidencije o prijavljenim i uplaćenim porezima i s tim u vezi nepravilno iskazanim poreskim potraživanjima kod opština Mrkonjić Grad, Jezero i Petrovac;

• nepravilnim klasifikacijama prihoda i rashoda po raznim osnovama, te stalne imovine i obaveza po ročnosti kod svih opština kojima je dato mišljenje sa rezervom;

• više iskazanim kratkoročnim potraživanjima zbog toga što nije vršena procjena naplativosti potraživanja starijih od godinu dana, kod opštine Donji Žabar i manje iskazanim potraživanjima po osnovu vlastitih prihoda, kod opštine Mrkonjić Grad;

• nije procijenjeno i evidentirano svo zemljište koje je u vlasništvu svih navedenih opština, a opštine Petrovac i Donji Žabar nisu evidentirale svu vrijednost pripadajuće putne infrastrukture;


12

• kod opštine Petrovac više su iskazana sredstava u pripremi za stalna sredstva koja su u funkciji (1,61 milion KM) i nije obračunata amortizacija na objektivno aktiviranu imovinu; zbog pogrešnih klasifikacija trajni izvori sredstava su više iskazani, a finansijski rezultat ranijih godina manje za 1,69 miliona KM;

• stvarane su obaveze iznad budžetom odobrenih sredstava kod opština: Donji Žabar i Jezero, što nije u skladu sa Zakonom o budžetskom sistemu Republike Srpske;

• izvršene procedure nabavki nisu bile u potpunosti usklađene sa Zakonom o javnim nabavkama BiH, kod svih navedenih opština kojima je dato mišljenje sa rezervom;

• Napomene uz finansijske izvještaje nisu sastavljene u skladu sa zahtjevima MRS JS 1- Prezentacija finansijskih izvještaja kod opština: Mrkonjić Grad, Donji Žabar i Jezero.

Uz data mišljenja sa rezervom na finansijske izvještaje jedinica lokalne samouprave izvršeno je i skretanje pažnje na evidentiranje početnog stanja poreskih potraživanja na osnovu izvještaja iz jedinstvene evidencije o prijavljenim i uplaćenim porezima bez prethodno izvršene analize i usaglašavanja promjena poreskih potraživanja. Negativno mišljenje za finansijske izvještaje i usklađenost za jedinice lokalne samouprave Nevesinje, Istočni Stari Grad i Ribnik uslovljeno je sledećim:

• budžet nije pripremljen i donesen u skladu Zakonom o budžetskom sistemu Republike Srpske;

• poreski prihodi nisu evidentirani u skladu sa Uputstvom o primjeni MRS SJ 23 – Prihodi od transakcija koje nisu transakcije razmjene (porezi i prenosi);

• nije obezbjeđena adekvatna dokumentovanost rashoda održavanja putne infrastrukture;

• nisu obezbjeđenai jednakost, ravnomjerna raspodjela sredstava granta i potpuna kontrola namjenskog trošenja dodijeljenih sredstava;

• utvrđene su razlike u iskazanim prihodima i rashodima po raznim osnovama i pogrešne klasifikacije istih što je za posljedicu imalo i razlike u utvrđenom finansijskom rezultatu;

• zbog pogrešnih klasifikacija nije iskazano pravilno i tačno stanje obaveza po ročnosti na dan bilansa stanja;

• zbog pogrešnog formiranja početnih stanja više su iskazani trajni izvori sredstava, a manje finansijski rezultat ranijih godina i finansijski rezultat tekuće godine;

• Napomene uz finansijske izvještaje nisu sastavljene u skladu sa zahtjevima MRS JS 1- Prezentacija finansijskih izvještaja;

• opštine (Nevesinje i Istočni Stari grad): - nisu uskladile interne akte koji regulišu obračun i isplatu plata i naknada sa

važećim zakonskim propisima; - odlukom o osnivanju javnog komunalnog preduzeća nisu povjerile

komunalne djelatnosti osnovanim preduzećima, što nije u skladu sa Zakonom o komunalnim djelatnostima;

- nisu procijenile potraživanja sa stanovišta naplativosti i, u skladu s tim, nisu izvršile korekcije potraživanja starijih od godinu dana;

- nisu evidentirale učešće u kapitalu komunalnih preduzeća; - nisu uskladile provedene procedure nabavki sa Zakonom o javnim

nabavkama BiH;


13

• nije procijenjeno i evidentirano svo zemljište koje je u vlasništvu opština Ribnik i Istočni Stari Grad;

• kod opštine Ribnik nije u potpunosti identifikovana, procijenjena i evidentirana imovina koju čine saobraćajni objekti, a imovina iskazana kao sredstva u pripremi (11,22 miliona KM) je u funkciji i trebala je biti iskazana kao imovina u upotrebi, zbog čega su i rashodi po osnovu amortizacije ove imovine potcijenjeni; koncesione naknade po osnovu zaključenih ugovora o koncesijama na području opštine Ribnik nisu naplaćivane.

2.2. Planirane i izvršene finansijske revizije za fiskalnu 2014. godinu u

periodu do 31. avgusta 2015. godine U skladu sa Zakonom o reviziji javnog sektora (član 3. i član 16.) u periodu od 1. januara do 31. avgusta 2015. godine planirano je provođenje finansijskih revizija za fiskalnu 2014. godinu za ukupno 49 subjekata. Pregled planiranih finansijskih revizija za fiskalnu 2014. godinu u periodu od 01.01. do 31.08.2015. godine

R.br. Naziv subjekta revizije Budžet za 2014. (u KM)

1. Služba predsjednika Republike Srpske 8.745.000 2. Narodna skupština Republike Srpske 10.486.000 3. Vijeće naroda Republike Srpske 3.127.800 4. Generalni sekretarijat Vlade Republike Srpske 7.262.600 5. Vazduhoplovni servis 1.456.800 6. Ministarstvo finansija Republike Srpske 11.863.600 7. Republički devizni inspektorat 519.100 8. Ministarstvo unutrašnjih poslova Republike Srpske 174.998.800 9. Ministarstvo prosvjete i kulture Republike Srpske –

zbirni finansijski izvještaj 400.191.400

10. Narodno pozorište Republike Srpske Banja Luka 11. Narodna i univerzitetska biblioteka Republike Srpske

Banja Luka

12. Osnovna škola ''Dositej Obradović'' Banja Luka 13. Osnovna škola ''Branko Radičević'' Banja Luka 14. JU Tehnička škola Banja Luka 15. JU Medicinska škola Banja Luka 16. Ministarstvo pravde Republike Srpske – zbirni

finansijski izvještaj 103.916.000

17. Pravobranilaštvo Republike Srpske 4.067.100 18. Sudska policija 5.537.700 19. Osnovni sud Banja Luka 6.909.400 20. Osnov sud Bijeljina 3.500.100 21. Ministarstvo porodice, omladine i sporta Republike

Srpske 6.761.800

22. Ministarstvo uprave i lokalne samouprave Republike Srpske

7.350.100

23. Ministarstvo nauke i tehnologije Republike Srpske – zbirni finansijski izvještaj

8.466.800


14

R.br. Naziv subjekta revizije Budžet za 2014. (u KM)

24. Ministarstvo zdravlja i socijalne zaštite Republike Srpske 52.877.300 25. Ministarstvo industrije, energetike i rudarstva Republike

Srpske 5.018.500

26. Min. poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede Republike Srpske – zbirni finansijski izvještaj

108.291.600

27. Agencija za agrarna plaćanja 80.622.600 28. Ministarstvo saobraćaja i veza Republike Srpske 28.838.600 29. Ministarstvo trgovine i turizma Republike Srpske 7.616.000 30. Ministarstvo za prostorno uređenje, građevinarstvo i

ekologiju Republike Srpske 4.006.400

31. Ministarstvo rada i boračko invalidske zaštite Republike Srpske

516.117.100

32. Ministarstvo za ekonomske odnose i regionalnu saradnju Republike Srpske

9.118.300

33. Ministarstvo za izbjegla i raseljena lica Republike Srpske 10.835.800 34. Poreska uprava Republike Srpske 26.914.800 35. Republička uprava za geodetske i imovinsko pravne

poslove Republike Srpske 17.113.100

36. Republička uprava za inspekcijske poslove 10.963.300 37. Republička uprava civilne zaštite 5.187.600

Fondovi socijalne sigurnosti

38. Fond za penzijsko i invalidsko osiguranje Republike Srpske

980.000.000

39. Fond zdravstvenog osiguranja Republike Srpske 655.000.000 40. Fond dječije zaštite Republike Srpske 60.530.000 41. Zavod za zapošljavanje Republike Srpske 90.000.000

42. Konsolidovani godišnji finansijski izvještaj za

korisnike budžeta Republike Srpske 2.156.000.000

Projekti

43. Univerzitet Banja Luka- Projekat ''NORBAS'' Jedinice lokalne samouprave

44. Opština Milići 4.444.957 45. Opština Istočna Ilidža 5.693.374 46. Opština Šekovići 2.946.844 47. Opština Kostajnica 2.320.000 48. Opština Ljubinje 1.651.410 49. Opština Rogatica 5.650.000

U skladu sa Planom revizijskih aktivnosti za 2015. godinu, u revizijskom ciklusu od 01.01-31.08.2015. godine, Sektor finansijske revizije izvršio je ukupno 49 revizija, od toga:

• 37 revizija finansijskih revizija kod direktnih budžetskih korisnika, • 4 revizije kod fondova socijalne sigurnosti,


15

• finansijsku reviziju jednog međunarodnog projekta, • 6 revizija kod jedinica lokalne samouprave i • reviziju Konsolidovanog godišnjeg finansijskog izvještaja za korisnike budžeta

Republike Srpske. Navedenim revizijama obuhvaćeno je oko 99% budžeta Republike za 2014. godinu. Provedenim finansijskim revizijama obuhvaćeni su finansijski izvještaji svih planiranih subjekata revizije i to:

• institucije od posebnog značaja (4): Narodna skupština Republike Srpske, Vijeće Naroda Republike Srpske, Služba predsjednika Republike Srpske i Generalni sekretarijat vlade Republike Srpske;

• ministarstva (16): 12 revizija pojedinačnih finansijskih izvještaja ministarstava i 4 revizije zbirnih finansijskih izvještaja (Ministarstvo prosvjete i kulture; Ministarstvo pravde; Ministarstvo poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede i Ministarstvo nauke i tehnologije);

• republičke uprave (4): Poreska uprava, Republička uprava za geodetske i imovinsko pravne poslove, Republička uprava za inspekcijske poslove i Republička uprava civilne zaštite;

• ostale budžetske institucije (13); • fondovi socijalne sigurnosti (4): Fond za dječiju zaštitu, Zavod za

zapošljavanje, Fond zdravstvenog osiguranja i Fond za penzijsko i invalidsko osiguranje;

• Konsolidovani godišnji izvještaj o izvršenju budžeta Republike Srpske (1);

• Projekat (1): Projekat ''NORBAS'' u realizaciji Univerziteta u Banjoj Luci; • Jedinice lokalne samouprave (6), s tim što su u ovom periodu umjesto za

opštine Ljubinje i Rogatica urađene revizije za opštine Trebinje i Istočno Novo sarajevo koje su bile planirane za period od 01.09. do 31.12.2015. godine. Revizije opština Ljubinje i Rogatica će biti okončane u drugom dijelu revizorskog ciklusa u toku 2015. godine.

Revizije zbirnih finansijskih izvještaja kod navedena četiri ministarstva urađene su zbog činjenice da u svom sastavu imaju veliki broj institucija koje sastavljaju pojedinačne finansijske izvještaje, da raspolažu sa oko 29% (620,9 miliona KM) od ukupno planirane budžetske potrošnje i zbog toga što objektivno nije moguće (zbog ograničenih resursa revizije) odabrati dovoljan broj pojedinačnih finansijskih izvještaja institucija u njihovom sastavu na osnovu kojih bi se mogla potvrditi tačnost, usklađenost i namjensko trošenje ukupno odobrenih budžetskih sredstava u resorima za koje su nadležna. Osim zakonom propisanih obaveznih revizija za svaku godinu, urađene su revizije pojedinačnih izvještaja za 13 budžetskih korisnika (Agencije za agrarna plaćanja; Vazduhoplovnog servisa, Republičkog deviznog inspektorata, Pravobranilaštva Republike Srpske, Sudske policije Republike Srpske, Osnovnog suda u Banjoj Luci, Osnovnog suda u Bijeljini, Narodnog pozorišta u Banjoj Luci, Narodne univerzitetske biblioteke u Banjoj Luci, OŠ ''Dositej Obradović'' Banja Luka, OŠ ''Branko Radičević'' Banja Luka, Tehničke škole Banja Luka i Medicinske škole Banja Luka) .


16

Kriterijumi za procjenu rizika bili su: vrijednost budžeta odobrenog za 2014. g, broj zaposlenih, vrijednost aktive/pasive, obim javnih nabavki, broj ranije datih preporuka, proteklo vrijeme od posljednje revizije i vrsta ranije datog revizijskog mišljenja. S obzirom na organizacionu složenost ministarstava za koje su revidirani zbirni izvještaji i broj institucija u okviru njih, na osnovu izvršene procjene rizika, izvršena su detaljna ispitivanja značajnih transakcija i stanja na nivou zbirnih izvještaja i pojedinačnih finansijskih izvještaja:

• kod Ministarstva pravde, osim samog Ministarstva i četiri navedene institucije obuhvaćeni su i uzorkom odabrani pojedinačni finansijski izvještaji za: Vrhovni sud Republike Srpske, Viši privredni sud, Okružni privredni sud Banja Luka, Okružni sud Bijeljina i Kazneno-popravni zavod Banja Luka, Okružno tužilaštvo Banja Luka i Kazneno-popravni zavod Foča.

• kod Ministarstva prosvjete i kulture, osim samog Ministarstva i 6 pojedinačnih finansijskih izvještaja, obuhvaćeni su uzorkom odabrani finansijski izvještaji 38 institucija: osnovnog, srednjeg i visokog obrazovanja, kulture i studentskih i đačkih domova. Način konsolidacije institucija u okviru Ministarstva je detaljno provjeren. Sve značajnije nabavke izvršene tokom 2014. god. u okviru Ministarstva i institucija u njegovoj nadležnosti su takođe provjerene.

• kod Ministarstva poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede, osim izvještaja Ministarstva i Agencije za agrarna plaćanja obuhvaćene su aktivnosti i transakcije Fonda ''Partner'', Jedinice za koordinaciju projekata i Republičkog hidrometeorološkog zavoda.

• kod Ministarstva nauke i tehnologije obuhvaćeni su finansijski izvještaji Ministarstva, Akademije nauka i umjetnosti Republike Srpske, Agencije za informatičku djelatnost, JU ''Andrićev institut'' i Agencije SARNET.

U skladu sa ISSAI standardima i Smjernicama za reviziju javnog sektora uz reviziju finansijskih izvještaja za 2014. godinu izvršena je i revizija usklađenosti poslovanja u skladu sa primjenom ISSAI 4200 - Revizija usklađenosti uz reviziju finansijskih izvještaja, na osnovu koje su izražena odvojena mišljenja za finansijske izvještaje i za usklađenost. Za finansijske revizije koje su izvršene u periodu od 01.01. do 31.08.2015. godine (ukupno 49) dat su sljedeća mišljenja:

• mišljenje za finansijske izvještaje: pozitivno mišljenje za 23 subjekta (46,94%), mišljenje sa rezervom za 22 subjekta (44,90%) i negativno mišljenje za 4 subjekta revizije (8,16%);

• mišljenje za usklađenost poslovanja: pozitivno mišljenje za 17 subjekata (34,70%), mišljenje sa rezervom za 28 subjekata revizije (57,14%) i negativno mišljenje za 4 subjekta revizije (8,16%).

Skretanje pažnje na određena pitanja u skladu sa ISSAI 1706 izvršeno je uz mišljenje o finansijskim izvještajima za 18 subjekata, od kojih uz pozitivna mišljenja za njih 7 i uz mišljenja sa rezervom za njih 11. Skretanje pažnje na određena pitanja u skladu sa ISSAI 1706 i 4200 izvršeno je uz mišljenje o usklađenosti za ukupno 22 subjekta, od kojih uz pozitivno mišljenje za njih 5 i uz mišljenje sa rezervom za njih 17.


17

Pregled izvršenih revizija finansijskih izvještaja za 2014. g. i izraženih revizorskih mišljenja (period 01.01.2015-31.08.2015.g.)

R.b. Subjekti revizije Revizijsko mišljenje

Finansijski izvještaji Usklađenost

Direktni korisnici budžeta

1. Služba predsjednika Republike Srpske pozitivno pozitivno

2. Narodna skupština Republike Srpske pozitivno pozitivno 3. Vijeće naroda Republike Srpske pozitivno pozitivno

4. Generalni sekretarijat Vlade Republike Srpske rezerva rezerva uz SP

5. Vazduhoplovni servis rezerva uz SP pozitivno uz SP

6. Ministarstvo finansija Republike Srpske rezerva pozitivno

7. Republički devizni inspektorat pozitivno pozitivno

8. Min. unutrašnjih poslova Republike Srpske pozitivno uz SP pozitivno

9. Ministarstvo prosvjete i kulture Republike Srpske - zbirni rezerva rezerva uz SP

10. Narodno pozorište Republike Srpske pozitivno uz SP rezerva uz SP

11. Narodna i univerzitetska biblioteka Banja Luka rezerva uz SP rezerva uz SP

12. Osnovna škola ''Dositej Obradović'' Banja Luka pozitivno uz SP pozitivno

13. Osnovna škola ''Branko Radičević'' Banja Luka rezerva uz SP pozitivno

14. JU Tehnička škola Banja Luka rezerva uz SP pozitivno uz SP 15. JU Medicinska škola Banja Luka pozitivno uz SP pozitivno

16. Ministarstvo pravde Republike Srpske - zbirni rezerva rezerva uz SP

17. Pravobranilaštvo Republike Srpske pozitivno rezerva 18. Sudska policija pozitivno pozitivno 19. Osnovni sud Banja Luka rezerva uz SP rezerva uz SP 20. Osnovni sud Bijeljina rezerva uz SP rezerva uz SP

21. Ministarstvo porodice, omladine i sporta Republike Srpske pozitivno pozitivno uz SP

22. Ministarstvo uprave i lokalne samouprave Republike Srpske pozitivno uz SP rezerva

23. Ministarstvo nauke i tehnologije Republike Srpske - zbirni rezerva pozitivno uz SP

24. Ministarstvo zdravlja i socijalne zaštite Republike Srpske negativno negativno

25. Ministarstvo industrije, energetike i rudarstva Republike Srpske rezerva rezerva uz SP

26. Min. poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede Republike Srpske – zbirni

rezerva uz SP negativno


18

27. Agencija za Agrarna plaćanja pozitivno uz SP negativno

28. Ministarstvo saobraćaja i veza Republike Srpske pozitivno pozitivno

29. Ministarstvo trgovine i turizma Republike Srpske rezerva rezerva

30. Ministarstvo za prostorno uređenje, građevinarstvo i ekologiju Republike Srpske

pozitivno rezerva

31. Ministarstvo rada i boračko invalidske zaštite Republike Srpske rezerva rezerva uz SP

32. Ministarstvo za ekonomske odnose i regionalnu saradnju Republike Srpske

pozitivno rezerva uz SP

33. Ministarstvo za izbjeglice i raseljena lica Republike Srpske pozitivno rezerva uz SP

34. Poreska uprava Republike Srpske pozitivno rezerva uz SP

35. Republička uprava za geodetske i imovinsko pravne poslove Republike Srpske

rezerva uz SP rezerva

36. Republička uprava za inspekcijske poslove pozitivno uz SP rezerva

37. Republička uprava civilne zaštite pozitivno uz SP pozitivno

Fondovi socijalne zaštite

38. Fond za penzijsko i invalidsko osiguranje Republike Srpske rezerva uz SP pozitivno uz SP

39. Fond zdravstvenog osiguranja Republike Srpske rezerva uz SP rezerva uz SP

40. Fond dječije zaštite Republike Srpske pozitivno uz SP rezerva uz SP

41. Zavod za zapošljavanje Republike Srpske rezerva uz SP rezerva uz SP

42. Konsolidovani godišnji finansijski izvještaj za korisnike budžeta Republike Srpske

rezerva rezerva

Projekti

43. Univerzitet Banja Luka- Projekat ''NORBAS'' pozitivno pozitivno

Jedinice lokalne samouprave 44. Opština Istočna Ilidža pozitivno rezerva 45. Opština Kostajnica negativno negativno 46. Opština Milići rezerva uz SP rezerva 47. Opština Istočno Novo Sarajevo negativno rezerva 48. Opština Trebinje negativno rezerva 49. Opština Šekovići rezerva rezerva


19

Subjekti revizije (od ukupno 49) dostavili su primjedbe na 21 nacrt revizijskih izvještaja (budžetski korisnici 18, fondovi socijalne sigurnosti 2, jedinice lokalne samouprave 1). Sve primjedbe su sa dužnom pažnjom i na profesionalan način razmotrene od strane odgovornih u Glavnoj službi za reviziju. Primjedbe koje su bile dokumentovane i opravdane prihvaćene su i izvršene su odgovarajuće korekcije konačnih revizijskih izvještaja. Najveći broj primjedbi nije dokumentovan novim i relevantnim dokazima i uglavnom se svodio na obrazloženja razloga zbog kojih je došlo do određenih grešaka, nepravilnosti ili neusklađenosti koje su kvalifikovane u revizijskim izvještajima. Takve primjedbe nisu prihvaćene, jer suštinski nisu imale uticaja na nalaze i zaključke koje su revizijski timovi prezentovali u revizijskim izvještajima na osnovu sprovedenih revizijskih postupaka i metoda ispitivanja. Pozitivno mišljenje Pozitivno mišljenje za finansijske izvještaje i za usklađenost poslovanja dato je za one finansijske izvještaje za koje nisu utvrđene značajne greške, nepravilnosti i neusklađenosti. Nivo značajnosti je utvrđen u skladu sa ISSAI standardima i Metodologijom za reviziju finansijskih izvještaja i usklađenosti. Skretanje pažnje Uz pozitivna mišljenja i mišljenja sa rezervom izvršeno je skretanje pažnje na određena pitanja i situacije koji su predviđeni ISSAI 1706 i 4200, odnosno na određene činjenice koje nisu imale uticaja na revizijsko mišljenje, ali u skladu sa standardima smatralo se za potrebnim da se te činjenice korisnicima finansijskih izvještaja posebno naglase, jer neke od njih mogu u narednom periodu imati uticaja na mišljenje o finansijskim izvještajima ili o usklađenosti poslovanja, a neke zahtijevaju određena sistemska rješenja u pogledu organizacije, planiranja ili normativne regulative. Takve činjenice obično zavise od budućih radnji ili događaja koji nisu pod direktnom kontrolom subjekta revizije ili se odnose na okolnosti na koje niži budžetski korisnici nisu mogli uticati. Najznačajnija pitanja na koja je izvršeno skretanje pažnje, koja nisu uticala na data nekvalifikovana i kvalifikovana mišljenja nižih budžetskih korisnika, ali su imala uticaj na zbirne izvještaje i Konsolidovani godišnji izvještaj o izvršenju budžeta Republike su:

• neobezbijeđena budžetska sredstva pojedinim korisnicima budžeta za obaveze koje su odobrene rebalansom budžeta a nisu izmirene do 28.2.2015. godine, odnosno čije izvršenje će pasti na teret budžeta u 2015. godini;

• neizmirene ukupne tekuće obaveze fondova socijalne sigurnosti u iznosu od 330,77 miliona KM, koje prema Zakonu o izvršenju budžeta Republike Srpske nisu mogle biti iskazane kao izvršenje budžeta fondova za 2014. godinu;

• evidentiranje tekućih rashoda kao rashoda obračunskog karaktera zbog nedovoljno raspoloživih sredstava za planirane i odobrene namjene (Ministarstvo pravde, ministarstvo prosvjete i kulture, Ministarstvo rada i boračko invalidske zaštite, Ministarstvo unutrašnjih poslova);

• neadekvatna i nepotpuna interna regulativa (interni pravilnici); • niži budžetski korisnici u okviru Ministarstva prosvjete i kulture nisu obezbijedili

izvještaje o izvršenju budžeta koji zadovoljavaju sve zahtjeve Pravilnika o finansijskom izvještavanju za korisnike prihoda budžeta Republike, opština,


20

gradova i fondova i MRS JS 24 – Prezentacija budžetskih informacija u finansijskim izvještajima (paragraf 14);

• novčana sredstva i plasmane kod ''Bobar'' banke koji su na dan 31.12.2014. godine preknjiženi na kratkoročna potraživanja zbog pokretanja postupka likvidacije banke;

• neka pitanja vezana za poslovanje Poreske uprave Republike Srpske (postupci pretvaranja poreskog duga u vlasnički udio i izmirenje cjelokupnog iznosa glavnog duga plaćanjem u novcu, uz otpis kamate; način donošenja rješenja o odgodi plaćanja poreskog duga i načinima obezbjeđenja naplate; na različite pristupe prilikom određivanja mjera prinudne naplate kada su u pitanju javne ustanove).

Mišljenje sa rezervom za finansijske izvještaje U skladu sa ISSAI 1705, mišljenje sa rezervom se izražava u slučajevima kada: ''Revizor zaključi, na osnovu prikupljenih revizijskih dokaza, da finansijski izvještaji u cjelini nisu bez materijalno pogrešnih iskaza. Odnosno kada revizor, nakon dovoljno prikupljenih adekvatnih revizijskih dokaza, zaključi da su pogrešni iskazi, pojedinačno ili zajedno, materijalno značajni, ali nisu prožimajući za finansijske izvještaje ili kada revizor nije u mogućnosti da prikupi dovoljno adekvatnih revizijskih dokaza na kojima će zasnivati svoje mišljenje, ali zaključuje da mogući efekti neotkrivenih pogrešnih iskaza na finansijske izvještaje, ukoliko ih ima, mogu biti materijalne prirode, ali ne i sveobuhvatni.'' Utvrđene greške i nepravilnosti koje su za posljedicu imale mišljenje sa rezervom na finansijske izvještaje budžetskih korisnika, fondova socijalne sigurnosti, Konsolidovanog godišnjeg finansijskog izvještaja za korisnike budžeta Republike Srpske i konsolidovanih godišnjih finansijskih izvještaja revidiranih jedinica lokalne samouprave odnose se na sljedeće:

• značajan iznos sredstava primljenih u vidu pomoći za poplavljena područja iz zemlje i inostranstva (7,63 miliona KM) i transfera po odluci Savjeta ministara BiH (5,99 miliona KM) nije pravilno iskazan u okviru namjenskog fonda 05 u okviru koga su trebala biti iskazana sredstva solidarnosti;

• značajno potcijenjene (38,63 miliona KM) tekuće rashode po osnovu doznaka građanima iz sredstava Fonda solidarnosti a precijenjene rashode obračunskog karaktera zbog nedostatka raspoloživih budžetskih sredstava;

• manje iskazan budžetski deficit za 27 miliona KM na nivou Konsolidovanog godišnjeg izvještaja o izvršenju budžeta Republike Srpske (PIB), zbog neevidentiranih tekućih rashoda (1,48 miliona KM od strane Ministarstva prosvjete i kulture) i tekućih rashoda evidentiranih u okviru rashoda obračunskog karaktera (25,6 miliona KM od strane više budžetskih korisnika);

• manje iskazan ukupni deficit po svim fondovima za 66,24 miliona KM na nivou Konsolidovanog godišnjeg izvještaja o izvršenju budžeta po fondovima (PIF);

• više iskazan tekući suficit za 2,54 miliona KM i manje iskazan ukupan nepokriveni deficit za 2,39 miliona KM kod Fonda zdravstvenog osiguranja;

• više iskazani budžetski deficit za 3,09 miliona KM, više iskazan ukupan nepokriveni deficit za 3,22 miliona KM i manje iskazane prihode tekućeg perioda za 3,31 milion KM kod Fonda za penzijsko i invalidsko osiguranje;

• prenesene obaveze za subvencije i druge neizmirene obaveze iz 2012. i 2013. godine nisu planirane i iskazane kao otplate obaveza iz ranijih godina (ministarstva, fondovi i jedinice lokalne samouprave);


21

• neizmirene ukupne tekuće obaveze budžetskih korisnika do 28.02.2015. godine u iznosu od 119,05 miliona KM, koje prema Zakonu o izvršenju budžeta Republike Srpske nisu mogle biti iskazane kao izvršenje budžeta za 2014. godinu;

• značajno pogrešne klasifikacije prihoda i primitaka, kao i rashoda i izdataka kod pojedinačnih budžetskih korisnika, fondova, u okviru Konsolidovanog godišnjeg finansijskog izvještaja za korisnike budžeta Republike Srpske i konsolidovanih godišnjih finansijskih jedinica lokalne samouprave;

• manje i više iskazane prihode i primitke, kao i rashode i izdatke po raznim osnovama, što je uticalo i na pogrešno iskazan finansijski rezultat kod jedinica lokalne samouprave;

• neevidentirane primitke od finansijske imovine (683 hiljade KM) i izdatke (555 hiljada KM) po zapisnicima Poreske uprave kod Fonda za penzijsko i invalidsko osiguranje;

• neevidentirane obaveze i rashode iz ranijeg perioda (Ministarstvo zdravlja i socijalne zaštite 4,38 miliona KM, Ministarstvo prosvjete i kulture 1,37 miliona KM);

• neevidentirane emisije trezorskih zapisa koje su izvršene u 2014. godini (79 miliona KM) preko računa primitaka i izdataka od izdavanja ostalih hartija od vrijednosti;

• manje iskazana kratkoročna potraživanja za 10,79 miliona KM, a više iskazane dugoročne plasmane kod Ministarstva poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede (2,01 miliona) i Ministarstva industrije, energetike i rudarstva (8,77 miliona) koji su zbog pokrenute likvidacije ''Bobar'' banke ušli u dio likvidacione mase;

• više iskazana kratkoročna potraživanja zbog neizvršene ispravke vrijednosti potraživanja starijih od godinu dana (Fond za penzijsko i invalidsko osiguranje 2,39 miliona KM; Ministarstvo zdravlja i socijalne zaštite 1,11 miliona KM);

• potcijenjene date dugoročne zajmove i razgraničene prihode i precijenjena sporna potraživanja (3,04 miliona KM) kod Ministarstva industrije, energetike i rudarstva;

• precijenjenu vrijednost nematerijalne imovine (Republička direkcija za civilnu vazdušnu plovidbu, Generalni sekretarijat Vlade Republike Srpske) zbog neprimijenjenih zahtjeva MRS JS 21- Umanjenje vrijednosti imovine koja ne generiše gotovinu;

• više iskazanu vrijednost sredstava u pripremi (Ministarstvo finansija 2,98 miliona KM; Univerzitet u Istočnom Sarajevu 12 miliona KM, Ministarstvo zdravlja i socijalne zaštite 1,58 miliona KM) i manje iskazanu vrijednost sredstava u pripremi zbog neevidentiranih ulaganja u izgradnju objekta Andrićevog instituta (najmanje 1,75 miliona KM);

• nepotpune, nesistematične i neadekvatne Napomene uz pojedinačne finansijske izvještaje i Konsolidovani godišnji izvještaj o izvršenju budžeta Republike, itd.

Mišljenje sa rezervom za usklađenost poslovanja U skladu sa ISSAI 4200 - Revizija usklađenosti uz reviziju finansijskih izvještaja, mišljenje sa rezervom za usklađenost poslovanja se izražava u situacijama kada su neusklađenosti sa zakonskom i drugom regulativom značajne (mjerene u odnosu na kriterijume kvantitativne i kvalitativne materijalnosti), ali nisu rasprostranjene ili ukoliko revizori nisu u mogućnosti da pribave dovoljno odgovarajućih revizijskih dokaza vezanih za dosljednu primjenu zakonskih i drugih propisa. Bitno je da se te neusklađenosti mogu kvantifikovati ili jasno utvrditi njihov uticaj na aktivnosti, transakcije i informacije sadržane u finansijskim izvještajima.


22

Utvrđene greške i nepravilnosti koje su za posljedicu imale mišljenje sa rezervom za usklađenost poslovanja odnose se na:

• neusklađenost rješenja o odgodi plaćanja poreskih obaveza sa Zakonom o posebnim načinima izmirivanja poreskog duga donesenih od strane Poreske uprave po zaključcima Vlade republike Srpske;

• neusklađenost sa Zakonom o zaduživanju, dugu i garancijama Republike Srpske, zbog zaduživanja pojedinih institucija mimo procedure utvrđene zakonom,

• neusklađenost sa Uredbom o registru šteta prilikom uspostavljanja registra šteta od poplava od strane Generalnog sekretarijata Vlade;

• nenamjensko trošenje sredstava solidarnosti namijenjenih saniranju šteta od poplava za plaćanje ugovorenih radova i usluga na sanaciji putne mreže iz perioda prije nastanka poplava i za namjene koje nisu povezane sa štetama od poplava (izmirenje obaveza iz redovnog poslovanja Fonda zdravstvenog osiguranja i JU ''Vode Srpske'');

• neusklađenost procedura nabavki roba i usluga sa Zakonom o javnim nabavkama BiH (kod Ministarstva prosvjete i kulture, Ministarstva pravde, Ministarstva trgovine i turizma, Ministarstva rada i boračko invalidske zaštite, Ministarstva za ekonomske odnose i regionalnu saradnju, Ministarstva za izbjegla i raseljena lica, Generalnog sekretarijata Vlade, Republičke uprave za geodetske i imovinsko pravne poslove, opština Istočna Ilidža, Istočno Novo Sarajevo, Milići i Šekovići i Grada Trebinje;

• neusklađenost sa Zakonom o investiranju javnih sredstava kod Zavoda za zapošljavanje (12,31 milion KM) i Fonda zdravstvenog osiguranja (178.000 KM) jer nisu poštovani principi sigurnosti, likvidnosti i disperzije rizika prilikom investiranja javnih sredstava;

• neusklađenost sa Zakonom o budžetskom sistemu Republike Srpske jer: korisnici budžeta Republike su u 2014. godini stvorili obaveze veće od rebalansom odobrenih i raspoloživih sredstava u iznosu od 27,04 miliona KM (član 40. Zakona); dodjela sredstva po projektima iz sredstava javnih ulaganja vršena je bez utvrđenih kriterijuma, netransparentno i suprotno odredbama člana 60. zakona; nije obezbijeđeno blagovremeno i potpuno izvještavanje o realizaciji projekata iz ekonomsko socijalne komponente; Fond zdravstvenog osiguranja je ostvario veće rashode i izdatke od prihoda i primitaka za 3% (član 40. zakona); Fond dječije zaštite je stvorio veće obaveze od raspoloživog budžetskog okvira za 534 hiljade KM; obaveze iznad budžetom odobrenih sredstava su stvorene i u jedinicama lokalne samouprave: Istočno Novo Sarajevo, Trebinje, Šekovići i Milići; priprema i donošenje budžeta većeg broja opština nije vršena u skladu sa Zakonom;

• neusklađenost sa Zakonom o izvršenju budžeta za 2014. godinu jer: zaduživanje po osnovu emisije trezorskih zapisa je bilo veće za 47,18 miliona KM u odnosu na Odluku o usvajanju budžeta za 2014. godinu (član 22); korišćenje 65 miliona KM sa escrow računa nije odobrila Narodna skupština Republike Srpske; opština Istočno Novo Sarajevo nije namjenski koristila kreditna sredstva (237 hiljada KM);

• neusklađenost sa Zakonom o koncesijama (nenamjensko korišćenje sredstava od koncesija u opštinama Milići i Istočna Ilidža);

• neusklađenost sa Zakonom o radu zbog prijema radnika bez konkursnih procedura (Fond za dječiju zaštitu; Fond zdravstvenog osiguranja; Republička uprava za geodetske i imovinsko pravne poslove, Ministarstvo za prostorno


23

uređenje, građevinarstvo i ekologiju, Ministarstvo rada i boračko-invalidske zaštite, Osnovni sud u Banjoj Luci);

• neusklađenost prijema radnika na određeno vrijeme sa Zakonom o državnim službenicima (Poreska uprava, Pravobranilaštvo, Agencija za agrarna plaćanja, Ministarstvo industrije energetike i rudarstva, Republička uprava za geodetske i imovinsko pravne poslove);

• neusklađenost sa zakonom o sportu prilikom dodjele sredstava granta sportskim organizacijama i manifestacijama od strane opština: Istočno Novo Sarajevo, Milići, Istočna Ilidža, itd.

Negativno mišljenje za finansijske izvještaje U skladu sa ISSAI 1705, negativno mišljenje se izražava kada ''nakon što prikupi dovoljno adekvatnih revizijskih dokaza, revizor zaključi da pogrešni iskazi, pojedinačno ili zajedno, imaju materijalan i prožimajući efekat na finansijske izvještaje''. Izražavanje takvog mišljenja jasno ukazuje na činjenicu da finansijski izvještaji nisu na fer i objektivan način prikazali poslovanje revidiranog subjekta. Negativno mišljenje za finansijske izvještaje za 2014. godinu dato je Ministarstvu zdravlja i socijalne zaštite, opštinama: Kostajnica i Istočno Novo Sarajevo i Gradu Trebinje. Razlozi za davanje negativnih mišljenja su bile brojne greške i neusaglašene i netačno prezentovane finansijske informacije o prihodima i primicima, rashodima i izdacima, imovini i obavezama. Negativno mišljenje za usklađenost poslovanja U skladu sa ISSAI 4200 - Revizija usklađenosti uz reviziju finansijskih izvještaja, negativno mišljenje za usklađenost poslovanja se izražava u situacijama kada su neusklađenosti značajne i rasprostranjene, odnosno imaju odraz na više aktivnosti, transakcija i informacija iskazanih u finansijskim izvještajima. Negativno mišljenje za usklađenost poslovanja u 2014. godini dato je Ministarstvu zdravlja i socijalne zaštite, Ministarstvu poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede, Agenciji za agrarna plaćanja i opštini Kostajnica. Utvrđene su neusklađenosti sa:

• Zakonom o budžetskom sistemu Republike Srpske zbog više stvorenih obaveza u odnosu na rebalansom odobrena sredstva kod Ministarstva poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede i Agencije za agrarna plaćanja (14,57 miliona KM) i opštine Kostajnica (205 hiljada KM); neplaniranog i neizvršenog povrata na escrow račun 17,03 miliona KM korišćenih od strane Ministarstva zdravlja i socijalne zaštite za izgradnju i opremanje bolnice u Bijeljini;

• Zakonom o zaduživanju, dugu i garancijama Republike Srpske kod Ministarstva poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede, Agencije za agrarna plaćanja i Ministarstva zdravlja i socijalne zaštite zbog zaduživanja u iznosu od 15,37 miliona KM i izdavanja garancija za izmirenje obaveza bez Odluke Narodne skupštine Republike Srpske u iznosu od 26,93 miliona KM (Ministarstvo zdravlja i socijalne zaštite 12,12 miliona izvođaču radova i Ministarstvo poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede 14,81 miliona za obezbjeđenje vraćanja kredita jednog privrednog društva);

• Zakonom o šumama kod opštine Kostajnica zbog nenamjenskog trošenja sredstava od naknada za šume;


24

• zaključcima Vlade Republike Srpske (Ministarstvo poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede, zbog nejednakog tretmana korisnika podsticaja koji su imali neizmirene obaveze prema JP ''Robne rezerve'' a.d. i Ministarstvo zdravlja i socijalne zaštite, zbog ustupanja opreme ministarstva drugim korisnicima bez odgovarajuće dokumentacije za osnovanost prenosa prava vlasništva);

• internim pravilnicima Ministarstva poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede i Agencije za agrarna plaćanja prilikom dodjele novčanih podsticaja za razvoj poljoprivrede i sela.

2.3. Analiza provođenja preporuka datih subjektima revizije U okviru izdatih revizijskih izvještaja u periodu od 01.09.2014. do 31.08.2015. godine (67) Glavna služba za reviziju dala je ukupno 543 preporuke subjektima revizije. Za javna preduzeća, javne ustanove i jedinice lokalne samouprave čije su revizije izvršene u posmatranom periodu dato je 217 preporuka, za ministarstva i druge korisnike budžeta, fondove socijalne sigurnosti i jedinice lokalne samouprave 326 preporuka. Od 394 preporuke koje su date u revizijskim izvještajima objavljenim u periodu od 01.09.2013. do 31.8.2014. godine status njih 225 zasad nije provjeren. Od ukupno dosad provjerenih datih preporuka (169 preporuka), utvrđeno je da je provedeno njih 86 (50,89%), 33 preporuke su provedene djelimično (19,53%), dok nije provedeno 50 preporuka (29,59%). U odnosu na prethodni izvještajni period, za koji je utvrđeno da je u potpunosti provedeno 55,00% preporuka, djelimično njih 25,56%, a da 19,44% preporuka nije provedeno, uočavaju se određena negativna kretanja u postupanju prema revizijskim preporukama datim na osnovu finansijske revizije. Prema tome, slično kao i u prethodnim godinama, nivo provođenja revizorskih preporuka se i dalje ne može smatrati zadovoljavajućim, zbog čega je u narednom periodu neophodno preduzeti dodatne sistemske i koordinisane mjere i aktivnosti kako bi se stanje u ukupnoj finansijskoj disciplini u javnom sektoru u Republici Srpskoj poboljšalo. Akcionim planom razvoja Glavne službe za reviziju u 2014. godini bilo je predviđeno uspostavljanje javnog registra revizorskih preporuka. Ovim registrom relevantnim institucijama u Republici Srpskoj, kao i javnosti uopšte, treba da bude osiguran stalni pristup relativno ažurnim informacijama o revizorskim preporukama i (ne)provođenju datih preporuka od strane konkretnih subjekata revizije na osnovu čega bi, pored ostalog, bila olakšana analiza razloga za njihovo djelimično neprovođenje i blagovremeno preduzimanje odgovarajućih aktivnosti u cilju otklanjanja svih prepreka objektivne i subjektivne prirode. U skladu sa navedenim ciljem, Glavna služba za reviziju je tokom avgusta 2014. godine, na svom zvaničnom veb sajtu, aktivirala javni registar revizorskih preporuka, sa 2012. godinom kao baznom. Do kraja ove kalendarske godine, poseban revizorski tim bi trebao da provjeri status svih dosad neprovjerenih revizorskih preporuka datih tokom 2013. godine, za fiskalnu 2012. godinu. Utvrđeni podaci će biti javno dostupni.


25

3. REZULTATI PROVEDENIH REVIZIJA UČINKA U skladu sa opredjeljenjima iz Strategije razvoja Glavne službe za reviziju javnog sektora Republike Srpske za period 2014 – 2020. godina i kapacitetima Glavne službe za reviziju u revizijskom ciklusu 2014/2015 godina planirano je šest revizija učinka:

• Upravljanje uslugama u predškolskom vaspitanju i obrazovanju, • Jednakost i dostupnost usluga radiološke dijagnostike, • Energetska efikasnost u javnom sektoru, • Prevencija od poplava, • Upravljanje vodovodnim sistemima i • Upravljanje eksploatacijom mineralnih sirovine i ostvarenim naknadama Revizijski ciklus je započeo u drugoj polovini 2014. godine i do kraja ovog izvještajnog perioda okončano je pet revizija učinka, odnosno objavljeno pet revizorskih izvještaja, dok se jedna revizija nalazi u završnoj fazi. Radi se o revizija učinka ''Upravljanje eksploatacijom mineralnih sirovina i ostvarenim naknadama''. U ovom revizijskom ciklusu Glavna služba za reviziju je birala teme koje su relevantne i aktuelne, koje su od posebnog interesa za građane, određene društvene grupe i društvenu zajednicu u cjelini, područja u kojima se angažuju značajni ljudski, materijalni i finansijski resursi i područja gdje su potrebne i moguće promjene. U odnosu na prethodne revizijske cikluse, kada su provedene tri revizije učinka i objavljena tri izvještaja, u aktuelnom revizijskom ciklusu biće provedeno šest revizija, što čini 100% povećanje učinka uz minimalno povećanje revizijskih kapaciteta (za 20%). Naredni grafikon prikazuje odnose između broja provedenih revizija i revizijskih resursa u dosadašnjoj praksi revizije učinka u Glavnoj službi za reviziju.

Revizije učinka su provedene u skladu sa ISSAI standardima revizije za javni sektor, Metodologijom za reviziju učinka i internim pravilima i procedurama Glavne službe za

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

200720082009201020112012201320142015

2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015Broj revizora učinka 3 5 5 7 7 10 10 10 12Broj provedenih revizija 1 2 3 3 3 3 6Broj naknadnih pregleda 1 1

Revizijski resursi i provedene revizije učinka


26

reviziju. Preliminarni nalazi revizije učinka su putem fokus grupe predstavljeni revidovanim institucijama i drugim zainteresovanim stranama i na taj način su obezbijeđeni dodatni kvalitet, razumljivost i prihvatljivost nalaza revizije i izvještaja revizije učinka. Primjedbe na Nacrt izvještaja revizije učinka ''Energetska efikasnost u javnom sektoru'' uložili su Ministarstvo industrije, energetike i rudarstva, Ministarstvo za prostorno uređenje, građevinarstvo i ekologiju i Fond za zaštitu životne sredine i energetsku efikasnost. Na Nacrt izvještaja revizije učinka ''Prevencija od poplava'' primjedbe su uložili Ministarstvo poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede, Ministarstvo finansija, JU Vode Srpske i Republička uprava za inspekcijske poslove. Na Nacrt izvještaja ''Upravljanje vodovodnim sistemima'' primjedbe su uložili Grad Banja Luka, Grad Bijeljina, JP Vodovod Banja Luka i JP Vodovod Bijeljina. Na Nacrt izvještaja revizije učinka ''Upravljanje uslugama u predškolskom vaspitanju i obrazovanju'' primjedbe je uložio Centar za predškolsko vaspitanje i obrazovanje Banja Luka. Konačno, na Nacrt izvještaja revizije učinka ''Jednakost i dostupnost usluga radiološke dijagnostike'' primjedbe je uložio Fond zdravstvenog osiguranja. Primjedbe su razmotrene s posebnom pažnjom, a osnovane i dokumentovane primjedbe su prihvaćene i uključene u konačne izvještaje revizije učinka. Na nacrte izvještaja revizije učinka revidovane institucije su se uglavnom izjašnjavale u formi komentara, izjašnjavale se da su bez primjedbi i veoma afirmativno komentarisale odabrane teme za reviziju učinka, kao i sačinjene izvještaje. Rezultati pojedinačnih revizija prezentovani su putem izvještaja, koji sadrže detaljne nalaze, zaključke i preporuke. Izvještaji revizije učinka kao osnovni proizvodi revizijskog procesa javni su dokumenti i dostavljeni su svim institucijama u skladu sa odredbama Zakona o reviziji javnog sektora Republike Srpske (Narodnoj skupštini Republike Srpske, Odboru za reviziju, Predsjedniku Republike Srpske, Vladi Republike Srpske i revidovanim institucijama). Svi izvještaji o provedenim revizijama učinka javno su dostupni putem veb sajta Glavne službe za reviziju. 3.1. Opšti zaključci aktuelnog ciklusa revizije učinka Generalno posmatrajući, aktuelni revizijski ciklus pokazao je da:

• aktivnosti i mjere institucija javnog sektora u područjima koja su revidovana nisu dale rezultate koji bi bili u funkciji ostvarivanja strateških ciljeva i opredjeljenja utvrđenih strategijama i politikama u Republici Srpskoj,

• prisutna koordinacija i komunikacija između institucija javnog sektora koje imaju određene uloge, nadležnosti i odgovornosti za organizovanje i funkcionisanje određenih područja, uključujući razmjenu ideja, iskustava i dobrih praksi, nije dovoljna,

• nisu uspostavljeni potrebni registri i baze podataka, kao veoma bitna osnova u procesu donošenja poslovnih i drugih odluka i kao pokazatelj transparentnosti rada javnog sektora Republike Srpske,


27

• postoji nepotpun, nekompletan i neusklađen regulatorni okvir koji je prepreka u utvrđivanju i realizaciji uloga, nadležnosti i odgovornosti,

• postoje određene slabosti u strateškom, godišnjem i operativnom planiranju uključujući i finansijsko planiranje. U procesu planiranja ne postavljaju se jasni strateški i operativni ciljevi, planske i programske aktivnosti, resursi za njihovu realizaciju, rezultati i uticaj rezultata na ostvarivanje strateških i operativnih ciljeva,

• prilikom donošenja novih i promjena postojećih zakonskih rješenja ne provodi se u potpunosti i dosljedno procjena uticaja propisa na društvene, ekonomske i privredne procese i aktivnosti, a posebno iz perspektive ekonomičnosti, efikasnosti i efektivnosti,

• predlaganju i kreiranju mjera sistemskog i operativnog karaktera nisu prethodile analiza i evaluacija postojećeg stanja, niti su se periodično vršile analize i evaluacije postignutih rezultata i ispunjenih ciljeva primjenom novih sistemskih i operativnih mjera,

• nisu uspostavljeni ili se nedovoljno koriste interni kapaciteti za kontrolu, reviziju i evaluaciju. Provedene interne kontrole, revizije i evaluacije nisu u funkciji unapređenja organizacije i funkcionalnosti javnog sektora i upravljanja aktivnostima i procesima u javnom sektoru,

• postojeći sistem izvještavanja nije orjentisan ka učinku. Izvještaji i informacije institucija javnog sektora ne sadrže podatke i informacije o ostvarenim rezultatima, postignutim ciljevima, uticaju rezultata na postizanje utvrđenih ciljeva, implementaciju usvojenih strategija i politika, itd.

Na osnovu nalaza revizije i opštih i posebnih zaključaka revidovanim institucijama javnog sektora su formulisane preporuke na kratkoročnoj i dugoročnoj osnovi, čijom je implementacijom moguće unaprijediti organizaciju, funkcionisanje i upravljanje javnim sektorom, a javnu odgovornost podići na viši nivo. Putem pet izvještaja revizije učinka Glavna služba za reviziju ponudila je ukupno 27 preporuka Vladi Republike Srpske, ministarstvima, lokalnim upravama i drugim institucijama javnog sektora čije aktivnosti i procesi su bili predmet revizije učinka. U skladu sa Strategijom razvoja Glavne službe za reviziju javnog sektora Republike Srpske za period 2014 – 2020. godina i Akcionim planom za sprovođenje Strategije razvoja za 2014. godinu, uspostavljen je Javni registar preporuka revizije učinka. Uspostavljanje registra preporuka ima za cilj da se na jedinstven i sistematičan način prikažu preporuke date u izvještajima revizije učinka. Uspostavljanje registra preporuka u funkciji je podizanja kvaliteta revizije učinka kao i pružanja nove, dodate vrijednosti za javni sektor Republike Srpske u cjelini i institucije obuhvaćene revizijom.


28

Analizom registra preporuka revizije učinka iz poslednjeg revizijskog ciklusa (2013/2014. godina) utvrđeno je sledeće stanje donesenih akcionih planova (AP) u institucijama kojima su preporuke upućene:

R.b. Naziv revizije Institucije kojima

su upućene preporuke

AP Napomena

1

RU 001 – 13 Utvrđivanje i naplata neporeskih prihoda u jedinicama lokalne uprave

Vlada RS NE

Lokalne uprave NE AP su dostavili samo gradovi Prijedor i Doboj

2 RU 002-13 Upravljanje naplatom doprinosa

Vlada RS NE

Ministarstvo finansija NE

Poreska uprava DA

3

RU 003-13 Zapošljavanje u javnoj upravi

Vlada RS NE

Lokalne uprave NE AP je uradio i dostavio samo Grad Doboj

Navedeni podaci jasno pokazuju da je izostala reakcija Vlade Republike Srpske i drugih institucija javnog sektora kojima su preporuke upućene, iako je izrada Akcionih planova njihova zakonska obaveza, koja proističe iz odredaba Zakona o reviziji javnog sektora Republike Srpske. 3.2. Revizija učinka „Upravljanje uslugama predškolskog vaspitanja i obrazovanja“ Svrha ove revizije bila je da se ispita da li su institucije sistema predškolskog vaspitanja i obrazovanja efikasno i efektivno upravljale istim, kroz kreiranje i provođenje mjera ciljanih na povećani obuhvat djece predškolskim vaspitanjem i obrazovanjem i jednaku dostupnost svakom djetetu predškolskog uzrasta. Problem kojim se bavila ova revizija odnosi se na upravljanje sistemom predškolskog vaspitanja i obrazovanja sa fokusom na pitanja dovoljnosti mjera koje su subjekti sistema preduzimali i efikasnosti korišćenja resursa koje su angažovali u namjeri da ostvare definisane ciljeve i principe. Osnovni cilj ove revizije bio je da ispita da li institucije sistema predškolskog vaspitanja i obrazovanja efikasno i efektivno upravljaju istim, kroz kreiranje i provođenje mjera ciljanih na povećani obuhvat djece i jednaku dostupnost svakom predškolskom djetetu. Na osnovu provedenog ispitivanja u izvještaju revizije učinka predstavljeni su nalazi koji su strukturisani po revizijskim pitanjima. Najznačajniji nalazi su:

• ciljevi predškolskog vaspitanja i obrazovanja u segmentu jednake dostupnosti i stepena obuhvata utvrđenog Strategijom nisu ostvareni do 2015. godine. U odnosu na planirani obuhvat svakog drugog djeteta u uzrastu od tri do pet godina, predškolskim vaspitanjem i obrazovanjem je obuhvaćeno tek svako četvrto dijete


29

tog uzrasta. U odnosu na očekivani obuhvat svakog djeteta u godini pred polazak u školu, obuhvaćeno je svako drugo dijete,

• zakonska prava djece i obaveze subjekata sistema vezane za jednaku dostupnost i strateške ciljeva vezane za povećanje obuhvata, Vlada Republike Srpske i Ministarstvo prosvjete i kulture nisu razradili kroz donošenje nižih, podzakonskih, planskih i operativnih akata kojima bi pristup ostvarivanju istih bio transparentan,

• Studija o korišćenju raspoloživih kapaciteta pokazuje da oni nisu iskorišćeni i da su prisutne razne prakse u javnim ustanovama. Da je postojala ujednačena praksa svih javnih ustanova u korišćenju raspoloživih kapaciteta do nivoa gornje granice zakonskog normativa, po kriteriju prosjeka broja djece po grupi, broj obuhvaćene djece mogao je biti veći do 20% za sve programe, a za djecu u cjelodnevnom boravku mogao je biti veći za najmanje 10%,

• Studija o korišćenju kapaciteta, vrednovano po kriterijumu dobre prakse javnih ustanova, posmatrane kroz strukturu programa i prosjek broja djece po vaspitnoj grupi, pokazuje da bi ujednačavanjem praksi po ovom kriteriju bilo moguće u postojećim kapacitetima povećati broj obuhvaćene djece za više od 1/4. Takvom promjenom je bilo moguće mijenjati postojeću strukturu programa ka većem učešću kraćih i po potrebnim sredstvima manje zahtjevnijih programa,

• cijena predškolskog vaspitanja i obrazovanja, posebno u dijelu koji pokrivaju jedinice lokalne samouprave, veća je u pravilu kada je stepen neikorišćenosti kapaciteta veći i pored toga što na njenu visinu utiče i veći broj drugih faktora, specifičnih za svaku javnu ustanovu i jedinicu lokalne samouprave. Dio cijene koju plaćaju roditelji nije u izraženoj korelaciji sa nekorišćenjem kapaciteta s obzirom da na nju utiče veći broj dodatnih faktora,

• upis djece u javne ustanove i programe predškolskog vaspitanja i obrazovanja ne vrši se transparentno. To podrazumijeva, između ostalog, da u većini situacija nije vršena redovna godišnja objava javnog oglasa prije početka predškolske godine i da nedostaju jasni kriterijumi za utvrđivanje liste redosleda za upis,

• iako neophodna, izostala je komunikacija Ministarstva prosvjete i kulture sa jedinicama lokalne samouprave povodom ciljeva iz Strategije. Ostalo je nedefinisano i nejasno šta su specifični ciljevi za svaku od jedinica lokalne samouprave, koji resursi će biti potrebni i koji način će oni biti obezbjeđeni,

• poređenje cijena predškolskog vaspitanja i obrazovanja u privatnim ustanovama pokazuje visoke međusobne razlike, ali i nepouzdanost povezanu sa razlikama u organizaciji i programima ovih ustanova. Međutim, cijene u privatnim ustanovama organizovanima kao dječiji vrtić ne ukazuju na značajnije razlike od cijena u javnim ustanovama. U ovim privatnim ustanovama se cijene kreću između 200 i 300 KM, a u javnim ustanovama, koje su dostavile potpune podatke, cijene se kreću između 230 i 444 KM,

• nedostatak pravila za odlučivanje o cijenama i o načinima za njihovo formiranje bio je jedan od ključnih uzroka njihove varijabilnosti, nepouzdanosti i neuporedivosti na nivou ustanova,

• Studija pokazuje da su bile moguće znatno niže cijene predškolskog vaspitanja i obrazovanja od postojećih ali i ujednačenije, sa međusobnim razlikama koje bi se kretale najviše do 20%.

Revizija je zaključila da se ciljevi povećanja stepena obuhvata djece predškolskim vaspitanjem i obrazovanjem i jednake dostupnosti u Republici Srpskoj ne ostvaruju u mogućoj mjeri i da upravljanje kapacitetima i finansiranjem nije dovoljno efikasno, jer:


30

• Vlada Republike Srpske i Ministarstvo prosvjete i kulture nisu kroz upravljanje sistemom sa tri nivoa nadležnih subjekata osigurali jasnu odgovornost za ne/ostvarivanje definisanih ciljeva i principa,

• u kreiranju sistemskih rješenja Vlada Republike Srpske i Ministarstvo prosvjete i kulture nisu u potrebnoj mjeri, ni na pravi način, usmjereni na segment efikasnosti korišćenja postojećih resursa,

• jedinice lokalne samouprave nisu dovoljno efikasno upravljale ukupnim resursima predškolskog vaspitanja i obrazovanja na svom području i u svojoj nadležnosti.

Na temelju prezentovanih nalaza i iznesenih zaključaka, revizija je dala preporuke Vladi Republike Srpske, Ministarstvu prosvjete i kulture, jedinicama lokalne samouprave i javnim ustanovama o promjenama koje je potrebno činiti da bi upravljanje sistemom predškolskog vaspitanja i obrazovanja bilo efikasno i osiguralo ostvarenje definisanih ciljeva i principa.

3.3. Revizija učinka „Jednakost i dostupnost usluga radiološke dijagnostike“

Osnovna svrha ove revizije bila je da se ispita dostupnost i jednakost usluga radiološke dijagnostike u Republici Srpskoj i da se na osnovu provedenog ispitivanja ponude prijedlozi i preporuke nadležnim institucijama i javnim zdravstvenim ustanovama čijom implementacijom bi se unaprijedila dostupnost i jednakost tih usluga. Revizija je ispitivala jednakost i dostupnost usluga radiološke dijagnostike putem magnetne rezonance - MR i kompjuterizovane tomografije – CT, kroz vrijeme čekanja na usluge radiološke dijagnostike, zakazivanje i provođenje zakazanih pregleda i aktivnosti nadležnih institucija na planu skraćivanja vremena čekanja i poboljšanja jednakosti i dostupnosti usluga radiološke dijagnostike. Na osnovu provedenod ispitivanja revizija je došla do sljedećih nalaza:

• Fond zdravstvenog osiguranja nije dokumentovao da je prije uspostavljanja centralizovanog načina zakazivanja i uvođenja privatne prakse proveo analizu vremena čekanja na pojedine usluge radiološke dijagnostike, dostupnosti usluga radiološke dijagnostike i korišćenja kapaciteta u javnim zdravstvenim ustanovama. Nije dokumentovano šta je opredijelilo Fond zdravstvenog osiguranja da centralizovani način zakazivanja uspostavi samo za preglede putem magnetne rezonance i kompjuterizovane tomografije, dok je zakazivanje ostalih pregleda i dalje ostalo u nadležnosti javnih zdravstvenih ustanova,

• Fond zdravstvenog osiguranja je u posmatranom periodu imao različit pristup u zakazivanju pregleda. Od početka primjene centralizovanog načina zakazivanja pregleda jedan pristup, jedna praksa karakteristična je za Univerzitetsku bolnicu klinički centar Banja Luka, a drugi pristup, druga praksa za opšte bolnice,

• ne postoje Pravilnik ili Uputstvo koji reguliše pitanja zakazivanja pregleda, uloge, nadležnosti i odgovornosti Fonda zdravstvenog osiguranja i javnih zdravstvenih ustanova, način formiranja listi čekanja, formu, sadržaj i strukturu liste čekanja, dostupnost listi čekanja, praćenje, izvještavanje o poštovanju listi čekanja i druga relevantna pitanja,

• u nedostatku internih pravila i procedura uspostavljeni su i različita praksa i pristupi u zakazivanju pregleda, ali i različita praksa u formiranju formalizovanih i neformalizovanih evidencija u javnim zdravstvenim ustanovama i odsustvo


31

mehanizama praćenja, što se odražava na primjenu principa jednakosti i dostupnosti,

• Fond zdravstvenog osiguranja nije uspostavio evidencije i baze/registre podataka i informacija o broju, vrsti, strukturi usluga, korisnicima, vremenu čekanja, jednakosti i dostupnosti. Baze/registre podataka i informacija nemaju ni javne zdravstvene ustanove,

• zakazivanje termina za preglede i provođenje pregleda putem magnetne rezonance i kompjuterizovane tomografije ne obezbjeđuje jednakost za sve pacijente. U vremenu čekanja pacijenata na preglede koje je revizija posmatrala postojala je značajna neujednačenost. Ove razlike prisutne su i između javnih zdravstvenih ustanova ali i unutar samih ustanova. Fond zdravstvenog osiguranja prilikom zakazivanja termina za pregled nema jasne kriterijume na osnovu kojih bi se mogli odrediti prioriteti,

• Ministarstvo zdravlja i socijalne zaštite, Fond zdravstvenog osiguranja i javne zdravstvene ustanove dovoljno pažnje nisu poklanjale analizi vremena čekanja na usluge radiološke dijagnostike, veoma izraženim varijacijama u vremenu čekanja, uticaju na jednakost i dostupnost. U odsustvu analiza izostalo je i preduzimanje mjera koje bi rezultirale manjim varijacijama u vremenu čekanja i poboljšanju jednakosti i dostupnosti.

Iz prezentovanih nalaza revizije proističe i osnovni zaključak koji se odnosi na jednakost i dostupnost usluga radiološke dijagnostike u Republici Srpskoj. Postojeći način funkcionisanja pružanja usluga radiološke dijagnostike kao i aktivnosti i mjere koje preduzimaju institucije javnog sektora u okviru dodijeljenih nadležnosti ne omogućava potpunu jednakost i dostupnost osiguranika uslugama radiološke dijagnostike u Republici Srpskoj. U funkciji osnovnog zaključka revizije su pojedinačni zaključci koji se odnose na pojedine segmente koje je ispitivala revizija:

• uspostavljanju centralizovanog načina zakazivanja i uvođenju privatne prakse za pružanje usluga radiološke dijagnostike nisu prethodile analize i evaluacije postojećeg načina zakazivanja, vremena čekanja, jednakosti i dostupnosti kao i utvrđivanje rezultata i efekata koji se žele postići,

• u zdravstvenom sistemu Republike Srpske ne postoje zvanične liste čekanja za usluge radiološke dijagnostike putem magnetne rezonance i kompjuterizovane tomografije, koje omogućavaju realizaciju ključnih principa jednakosti i dostupnosti,

• vrijeme čekanja pacijenata na preglede pokazuje da postoji izražena visoka varijabilnost između javnih zdravstvenih ustanova i unutar javnih zdravstvenih ustanova, a koji su posljedica određenih nedostatka u načinu zakazivanja i relizacije zakazanih pregleda,

• nadležne institucije ne čine dovoljno kako bi pratile i poboljšale efekte i učinkovitost u sistemu centralizovanog zakazivanja termina za preglede putem magnetne rezonance i kompjuterizovane tomografije i otklonili nedostatke u ovom sistemu.

Na osnovu prezentovanih nalaza i zaključaka, revizija je dala preporuke Vladi Repulike Srpske, Ministarstvu zdravlja i socijalne zaštite, Fondu zdravstvenog osiguranja i javnim zdravstvenim ustanovama o promjenama koje je potrebno činiti da bi se obezbijedila primjena principa jednakosti i dostupnosti u provođenju usluga radiološke dijagnostike.


32

3.4. Revizija učinka „Energetska efikasnost u javnom sektoru“

Osnovna svrha ove revizije bila je da se ispita da li su obezbijeđeni uslovi za unapređenje energetske efikasnosti u institucijama javnog sektora, te da li se preduzimaju mjere za smanjenje potrošnje energije i da li se njima postižu očekivani rezultati. Ova revizija učinka planirana je i provedena kao dio Projekta paralelnih revizija učinka3 VRI država zapadnog Balkana. Glavna služba za reviziju je od početka bila prisutna na ovom Projektu i imala aktivnu ulogu. Projekat paralelnih revizija učinka proveden je u organizaciji Zajedničke radne grupe za revizijske aktivnosti Evropske komisije. Konsultantsku pomoć i podršku VRI u ovom Projektu pružali su Evropski revizorski sud i Švedska državna kancelarija za reviziju. Fokus revizije, u skladu sa stavovima i opredjeljenjima Vlade Republike Srpske iskazanim u politikama i strategijama, kao i obaveze koje je Republika Srpska preuzela međunarodnim ugovorima i sporazumima, bio je na ispitivanju aktivnosti nadležnih institucija u oblasti energetske efikasnosti, smanjenju potrošnje energije i poboljšanju energetske efikasnosti. Na osnovu provedenog ispitivanja u izvještaju revizije učinka predstavljeni su nalazi revizije od kojih su najznačajniji:

• u zakone koji se tiču energetske efikasnosti u velikoj mjeri su ukomponovane relevantne direktive Evropske unije. Nisu doneseni potrebni podzakonski akti u nadležnosti Vlade Republike Srpske, ministarstava i Fonda za zaštitu životne sredine i energetsku efikasnost (Fond), odnosno nije kompletirana regulativa u oblasti energetske efikasnosti,

• provedbeni dokumenti nisu doneseni na svim nivoima i u svim institucijama. Sardžaj provedbenih dokumenata ne omogućava praćenje ostvarenih rezultata i njihovu vezu sa ciljevima. U nedostatku provedbenih dokumenata i manjkavosti postojećih upitni su planiranje, izvještavanje i evaluacija orijentisana na učinak.

• registri i baze podataka o energetskoj efikasnosti nisu uspostavljeni u smislu da postoji jedinstvena i pouzdana evidencija o ukupnoj potrošnji energije, o potrošnji energije po vrstama i izvorima, o troškovima energije na svim nivoima.

• unutrašnja organizacija Fonda nije u skladu sa njegovom ulogom u sistemu energetske efikasnosti, koja se manifestuje kroz nedovoljnost i neadekvatnost resursa. Nisu stvorene formalno pravne, finansijske, organizacione i upravljačke pretpostavke za ostvarivanje uloge Fonda,

• nedovoljno finansijskih sredstava Fonda usmjerava se za finansiranje projekata energetske efikasnosti. Izostala je dodjela sredstava putem javnog poziva,

• institucije javnog sektora nisu uspostavile organizacione, upravljačke i normativne pretpostavke za unapređenje energetske efikasnosti,

• energetski menadžment u punom kapacitetu nije uspostavljen u velikoj većini institucija javnog sektora. Institucije javnog sektora nisu uspostavile sistem praćenja i izvještavanja o potrošnji energije koji bi omogućio identifikaciju prostora za unapređenje energetske efikasnosti,

3 Paralelne revizije učinka podrazumijevaju rad na reviziji učinka sa istom ili sličnom temom, ciljevima, obimom, metodologijom i vremenom provođenja revizije, ali svaka VRI kao rezultat procesa revizije učinka izrađuje i publikuje poseban izvještaj nezavisno od drugih VRI, prema pravilima, postupcima i procedurama karakterističnim za tu VRI.


33

• nedovoljan broj institucija koje provode mjere energetske efikasnosti umanjuje njihove efekte. Veći dio provedenih projekata u zgradama javnog sektora nije kao primarni cilj naveo energetsku efikasnost. Projektne aktivnosti nisu provođene sinhronizovano što je značajno umanjilo efekte energetske efikasnosti,

• većina mjera energetske efikasnosti koje su institucije javnog sektora provele nije bio zasnovan na praćenju potrošnje energije i objektivnim analizama i procjenama mogućnosti za uštede.

Nalazi revizizije pokazuju da javni sektor nije u potpunosti ostvario ulogu koja mu je dodijeljena zbog neefikasnosti institucija u okviru definisanih nadležnosti. Revizija je na osnovu nalaza zaključila:

• da se nekompletnost regulatornog okvira odražava na provođenje utvrđenih politika, mjera i aktivnosti energetske efikasnosti,

• Fond za zaštitu životne sredine i energetsku efikasnost, kao institucija od posebnog značaja za unapređenje energetske efikasnosti, ne raspolaže dovoljnim i odgovarajućim kapacitetima za efikasno obavljanje uloge u pogledu energetske efikasnosti koja je propisana zakonima,

• sistem podsticanja i finansiranja mjera energetske efikasnosti nije uspostavljen u kapacitetu potrebnom za značajnije unapređenje energetske efikasnosti,

• nedovoljan je broj projekata koji su primarno orjentisani na energetsku efikasnost. Projekti su primarno orijentisani na rekonstrukciju, sanaciju i adaptaciju zgrada i prostora, a energetska efikasnost je sekundarno pitanje,

• institucije javnog sektora nemaju uspostavljene normativne, organizacione i upravljačke pretpostavke za upravljanje potrošnjom energije i poboljšanjem energetske efikasnosti.

Nalazi revizije i definisani zaključci ukazuju na postojanje značajnog prostora za unapređenje u ovoj oblasti. Samim tim, postoji prostor za poboljšanje energetske efikasnosti i smanjenje potrošnje energije. U skladu sa nalazima i zaključcima, revizija je ponudila preporuke čije provođenje bi trebalo da obezbijedi efikasniji rad institucija javnog sektora po ovom pitanju. Preporuke su date u skladu sa nadležnostima institucija kojima su upućene. Radi unapređenja energetske efikasnosti u javnom sektoru Republike Srpske revizija je ponudila ukupno devet preporuka, od toga tri koje se odnose na Vladu Republike Srpske, odnosno Ministarstvo industrije energetike i rudarstva i Ministarstvo za prostorno uređenje, građevinarstvo i ekologiju, tri Fondu za zaštitu životne sredine i energetsku efikasnost, dok se preostale tri preporuke odnose na druge institucije javnog sektora.

3.5. Revizija učinka „Prevencija od poplava“ Svrha ove revizije bila je da se utvrde problemi i identifikuju uzroci istih u funkcionisanju sistema prevencije od poplava u Republici Srpskoj. Revizija se bavila ispitivanjem strateške, regulatorne i planske uređenosti i definisanosti ove oblasti. Zatim, ispitivanjem aktivnosti institucija u sagledavanju i unapređenju funkcionalnosti i dugoročne održivosti postojećeg načina finansiranja prevencije. Takođe, i identifikacijom problema i uzroka u upravljanju aktivnostima izgradnje, rekonstrukcije/ sanacije i održavanja zaštitnih vodnih objekata, u nadležnosti Javne ustanove Vode Srpske, u cilju zaštite od poplava.


34

Na osnovu provedenog istraživanja u izvještaju revizije učinka predstavljeni su nalazi koji su strukturisani po revizijskim pitanjima. Najznačajniji su: Strateški, planski i regulatorni okvir:

• značajno se kasni u izradi Strategije integralnog upravljanja vodama, • regulatorni okvir u kome funkcioniše sistem prevencije od poplava je nepotpun i

nedovoljno jasan. Većina akata, bitnih za prevenciju, čije je donošenje predviđeno Zakonom o vodama, nije doneseno ni godinama nakon isteka rokova u okviru kojih je to trebalo učiniti,

• Republika Srpska nema odgovarajući planski okvir koji bi strateška opredjeljenja jasno konkretizovao kroz odgovarajuće dugoročne i kratkoročne planove, te omogućio praćenje realizacije zacrtanih ciljeva i mjerenje ostvarenih učinaka. Realizacija postojećih planova se ne prati organizovano i sistemski kako bi se uočili problemi i preduzele korektivne mjere,

• na nivou Republike Srpske nisu doneseni strateški niti operativni planovi odbrane od poplava sa jasno definisanom organizacijom, aktivnostima, nosiocima odbrane od poplava, njihovim nadležnostima, odgovornostima i obavezama. Postojeći planovi na nivou Republike Srpske nemaju operativni karakter, međusobno nisu povezani i usaglašeni, a nejasna je i svrha njihovog donošenja,

• nedovoljno jasno definisana organizacija i nadležnosti institucija, te nepostojanje adekvatnog regulatornog okvira utiče da komunikacija i koordinacija između nadležnih institucija ne bude sistemski uređena i ne funkcioniše na potrebnom nivou.

Finansiranje prevencije od poplava:

• postojeći model finansiranja zaštite od poplava nije u potpunosti implementiran. Takođe, nisu obezbjeđena dovoljna sredstva za realizaciju mjera važnih za prevenciju. Pored navedenog, nije vršeno preispitivanje postojećeg i predlaganje poboljšanja, odnosno kreiranja novog modela finansiranja. Utrošak sredstava se ne prate i ne analiziraju u dovoljnoj mjeri,

• prikupljena sredstva po osnovu posebnih vodnih naknada ne usmjeravaju se u cjelosti u sektor voda. Propisani način raspodjele sredstava se ne zasniva na analizama potreba i stvarnih mogućnosti i definisanju prioriteta u ovoj oblasti,

Izgradnja, rekonstrukcija/sanacija i održavanje zaštitnih vodnih objekata:

• Javna ustanova Vode Srpske nema organizovan, planski i sistematičan pristup tekućem i investicionom održavanju, rekonstrukciji i izgradnji zaštitnih vodnih objekata,

• nisu sagledani i ispunjeni preduslovi za realizaciju mjera u Projektu Evropske investicione banke. Nije izvršena prioritetizacija mjera iz ovog projekta, niti su adekvatno sagledane obaveze nadležnih institucija za njihovu realizaciju,

• nadležne institucije, generalno, nisu propisale uslove za odabir izvođača radova u ovom sektoru. Procijenjene vrijednosti koštanja mjera iz Projekta Evropske investicione banke su značajno varirale u zavisnosti ko i kada je vršio procjenu. Takođe, značajne su razlike između najnižih i najviših ugovorenih cijena za iste vrste radova u projektu i po pravilu su značajno više od cijena po kojima su javna vodoprivredna preduzeća vršila tekuće i investiciono održavanje zaštitnih vodnih objekata,

• nakon poplavnog događaja iz 2014. godine, pristupilo se definisanju i realizaciji urgentnih mjera za sanaciju, rekonstrukciju i izgradnju zaštitnih vodnih objekata


35

bez sveobuhvatne i analitičke procjene šteta i sačinjenog Programa sanacije. Ugovaranje realizacije urgentnih mjera je vršeno na način koji ne osigurava dovoljan stepen transparentnosti i izvjestan odgovarajući nivo kvaliteta izvršenih radova.

Na osnovu nalaza revizija je zaključila da:

• postojeći strateški, regulatorni i planski okvir, način planiranja, finansiranja i realizacije mjera prevencije od poplava ne obezbjeđuju pouzdanu osnovu za efikasnu i efektivnu zaštitu od poplava,

• prevencija od poplava se odvija u uslovima nepostojanja odgovarajućeg strateškog i nepotpunog i neusklađenog planskog okvira,

• regulatorni okvir u kome funkcioniše prevencija od poplava je nepotpun i nedovoljno jasan. Takođe, organizacija vodoprivrede, te uloge i nadležnosti institucija u ovoj oblasti nisu jasno definisane,

• nadležne institucije nisu analizirale i preispitivale postojeći način finansiranja u smislu njegove adekvatnosti, stabilnosti i dugoročne održivosti, niti su učinile dovoljan napor da ga poboljšaju. Prikupljena sredstva od vodnih naknada nisu u cjelosti usmjeravana u sektor voda,

• tekućem i investicionom održavanju zaštitnih vodnih objekata se ne pristupa organizovano, planski i sistemski,

• rekonstrukciji i izgradnji zaštitnih vodnih objekata pristupa se bez odgovarajućih planskih dokumenata, utvrđenih prioriteta i dinamike u realizaciji, kao i poznatih očekivanih efekata koji se žele postići.

Nalazi revizije i definisani zaključci ukazuju na postojanje značajnog prostora za unapređenje u pogledu prevencije od poplava. U skladu sa nalazima i zaključcima, revizija je dala preporuke čije provođenje bi trebalo da obezbijedi uspješnije funkcionisanje sistema prevencije od poplava. Preporuke u ovom izvještaju date su u skladu sa nadležnostima institucija kojima su upućene. Revizija je dala preporuke koje su upućene Vladi Republike Srpske, Ministarstvu za poljoprivredu, šumarstvo i vodoprivredu i Javnoj ustanovi Vode Srpske. 3.6. Revizija učinka „Upravljanje vodovodnim sistemima“

U okviru ove revizije, revizori su se bavili upravljanjem vodovodnim sistemima i gubicima vode u Republici Srpskoj. Upravljanje vodovodnim sistemima je posmatrano kroz proces utvrđivanja stanja i strukture gubitaka vode, uzroka istih, kao i mjera i aktivnosti koje su vodovodna preduzeća preduzimala na smanjivanju gubitaka vode i koji su rezultat tih aktivnosti. Revizija je istraživala kako vodovodna preduzeća realizuju zadate ciljeve i jesu li obezbijeđeni uslovi na nivou Republike Srpske i lokalnih uprava za uspješno upravljanje vodovodnim sistemima i smanjivanje gubitaka vode na ekonomski prihvatljiv nivo. Na osnovu provedenog istraživanja u izvještaju revizije učinka predstavljeni su nalazi od kojih su najznačajniji:

• gubici vode u Republici Srpskoj kreću se oko 50% od ukupno proizvedene količine vode sa izraženim varijacijama po godinama u posmatranom periodu i po vodovodnim preduzećima. Gubici vode imaju značajne posljedice na samoodrživost vodovodnih preduzeća i upravljanje vodovodnim sistemima,


36

• aktivnosti koje se preduzimaju na smanjenju gubitaka vode nisu rezultirali smanjivanjem gubitaka na nivo planiranih u vodovodnim preduzećima kao i na ekonomski prihvatljiv nivo,

• pored redovnih mjera (otkrivanje i otklanjanje kvarova, baždarenje i zamjena vodomjera, otkrivanje i legalizacija nelegalnih priključaka i sl.) u većem broj vodovodnih preduzeća nisu preduzimane mjere sistemskog karaktera na smanjenju gubitaka vode (utvrđivanje vodnog bilansa, uspostavljanje GIS baza, zoniranje mreže, izrada hidrauličnog modela, uspostavljanje aktivne kontrole i stalnih mjerenja i sl.),

• u planovima poslovanja vodovodnih preduzeća ciljevi nisu postavljeni tako da je definisani rezultat mjerljiv i jasan. Nisu definisani nosioci realizacije, dinamika realizacije planiranih aktivnosti, rezultati i njihov uticaj na ostvarivanje postavljenih ciljeva,

• izvještavanje u vodovodnim preduzećima nije orjentisano u pravcu izvještavanja o postignutim rezultatima i uticaju rezultata na ostvarivanje postavljenih ciljeva,

• iako jedinice lokalnih samouprava raspolažu velikim brojem upravljačkih mehanizama za uspješno upravljanje nad vodovodnim preduzećima, te mehanizme ne koriste na pravi način, kako bi uticale na uspješno upravljanje vodovodnim sistemima, a samim tim i na smanjivanje gubitaka vode. Lokalne samouprave i vodovodna preduzeća nisu potpisale Sporazume/Ugovore o regulisanju međusobnih prava i obaveza za unapređivanje sistema vodosnabdijevanja na njihovoj teritoriji,

• Jedinice lokalne samouprave ulažu značajna sredstva (sopstvena i kreditna) za izgradnju i rekonstrukciju vodovodne mreže i vodovodnih objekata bez jasnih kriterijuma za utvrđivanje prioriteta. Mjere i aktivnosti, a posebno projekti u nadležnosti lokalnih zajednica koji bi trebali rezultirati smanjivanjem gubitaka ne realizuju se u skladu sa planiranom dinamikom,

• nisu obezbijeđeni opšti uslovi za upravljanje vodovodnim sistemima kao što je nepostojanje Strategije integralnog upravljanja vodama, nepostojanje vodnog informacionog sistema, nepostojanje potrebnih Metodologija i metodoloških uputstava. Posebno su naglašena neriješena pitanja koja se odnose na vlasništvo nad vodovodnom infrastrukturom i sa tim povezana pitanja tekućeg i investicionog održavanja i kapitalnih ulaganja.

Na osnovu nalaza revizija je zaključila da za uspješno upravljanje vodovodnim sistemima nije osiguran sistemski pristup, kao i da preduzete mjere i aktivnosti nisu dovoljne za smanjivanje gubitaka vode i uspješno funkcionisanje vodovodnih preduzeća. U skladu sa opštim zaključkom izvedeni su i posebni zaključci:

• uslovi za uspješno upravljanje vodovodnim sistemima nisu obezbijeđeni od strane nadležnih institucija republičkog nivoa,

• jedinice lokalne samouprave ne koriste na pravi način postojeće upravljačke mehanizme da bi uspješno upravljale vodovodnim preduzećima,

• postojeći način planiranja i izvještavanja u vodovodnim preduzećima nije orjentisan na praćenje učinka i nije u funkciji ostvarivanja ciljeva,

• smanjivanje gubitaka vode i njihova stabilizacija nisu zasnovani na mjerama i aktivnostima koje vodovodna preduzeća donose na osnovu utvrđene strukture gubitaka vode i identifikovanih uzroka.

Preporuke iz ove revizije odnose se na Vladu Republike Srpske i nadležna ministarstva koja regulišu i imaju nadležnosti i odgovornosti u oblasti


37

vodosnabdijevanja u Republici Srpskoj, odnosno koji su kreatori sistema vodosnabdijevanja. Preporuke su date za jedinice lokalne samouprave, kao osnivače vodovodnih preduzeća i odgovorne za vodosnabdijevanje na svojoj teritoriji i za vodovodna preduzeća koji vrše proizvodnju i isporuku vode i koja su odgovorna za uspješno upravljanje vodovodnim sistemima, a u okviru njih i gubicima vode. 3.7. Revizija učinka „Upravljanje eksploatacijom mineralnih sirovina i

ostvarenim naknadama“

Ova revizija učinka se na kraju predmetnog izvještajnog perioda nalazi u završnoj fazi a njen završetak se, prema planu provođenja revizije učinka, očekuje u prvoj polovini septembra, kada će i izvještaj biti konačan i postati javni dokument. Svrha ove revizije je da se ispita efektivnost, kvalitet i transparentnost rada nadležnih javnih institucija koje upravljaju sistemom eksploatacije mineralnih resursa i ostvarenim naknadama, da se identifikuju dobre i loše prakse i najveće prepreke u sistemu i procesima unutar njega, te da se pruže preporuke čijom implementacijom bi se ovaj sistem i procesi mogli unaprijediti u korist budžeta Republike Srpske i budžeta jedinica lokalnih samouprava, javnog interesa i građana. Očekuje se da će ova revizija učinka Vladi Republike Srpske, ministarstvima i drugim javnim institucijama koje imaju određene uloge, nadležnosti i odgovornosti u sistemu koncesija ponuditi preporuke koje će biti u funkciji unapređenja upravljanja tim sistemom i ostvarenim naknadama od koncesija.


38

4. REALIZACIJA PLANA EDUKACIJE REVIZORSKOG OSOBLjA Profesionalna osposobljenost i kontinuirana edukacija angažovanog revizijskog osoblja podrazumijeva niz politika i procedura kojima se uređuje pitanje ljudskih resursa kao jednog od elemenata sistema kontrole kvaliteta, čime se daje akcenat na kvalitet rada i poštovanje etičkih principa. Aktivnosti na planu profesionalnog razvoja u ovom izvještajnom odvijale periodu su se u skladu sa Strategijom razvoja Glavne službe za reviziju javnog sektora Republike Srpske u periodu od 2014. do 2020. godine i Akcionim planom razvoja utvrđenim za 2015. godinu. Glavna služba za reviziju je u toku 2014. godine funkcionalno aktivirala Odjeljenje za (internu) kontrolu kvaliteta koje je planirane aktivnosti po osnovu edukacije realizovalo kroz učešće u sprovođenju dijela navedenih aktivnosti. Pored toga, kroz kontrolne preglede završenih revizijskih izvještaja, izvršene su pripreme za održavanje interne edukacije u okviru Sektora za finansijsku reviziju, sa ciljem dodatnog poboljšanja kvaliteta revizijskih izvještaja u narednom periodu. U izvještajnom periodu realizovane su planirane aktivnosti vezane za edukaciju zaposlenih revizora u okviru Sektora za finansijsku reviziju, Sektora za reviziju učinka i Odjeljenja za kontrolu kvaliteta. Planirane edukacije su provedene u okviru internih aktivnosti i učešćem revizijskog osoblja u nizu različitih događaja izvan institucije (eksterne edukacije). Doneseno je niz internih akata sa kojima je revizijsko osoblje upoznato putem interne objave, interno su objavljena nova prevedena dokumenta (Smjernice za primjenu ISSAI standarda i druge smjernice), koja su u ulozi podrške kvalitetnog funkcionisanja vrhovnih revizijskih institucija. Uspostavljen je Registar edukacija, provedene su aktivnosti kontrole kvaliteta u okviru finansijske revizije i po tom osnovu izvršene pripremne radnje u cilju upoznavanja revizijskog osoblja sa preporukama za poboljšanje kvaliteta revizijskih izvještaja, omogućeno je učešće angažovanog revizijskog osoblja raznim događajima i niz drugih edukativnih aktivnosti koje doprinose unapređenju revizijskog rada i kvalitetu revizijskog izvještavanja. Realizacija planiranih aktivnosti, pored ostalog, izvršena je kroz:

• upoznavanje revizora sa novim usvojenim metodologijama za finansijsku reviziju, reviziju učinka i kontrolu kvaliteta,

• radionicu održanu na temu internih kontrola i analitičkih postupaka u procesu revizije,

• učešće na radionicama u organizaciji Centra za izvrsnost finansija u Ljubljani, • učešće na radionicama u okviru projekta Paralelne revizije učinka zemalja

zapadnog Balkana u organizaciji Evropskog revizijskog suda i pod stručnom podrškom Švedske kancelarije za reviziju,

• preporuke za unapređenje kvaliteta revizijskih izvještaja, • učešće revizora na tematskim seminarima za budžetske korisnike, • učešće revizora na tematskim seminarima vezanim za javne nabavke i dr. U saradnji sa revizijskom kućom PWC Beograd, u Banja Luci je organizovana radionica na kojoj su razmijenjena iskustva na temu analitičkih procedura (vrste, kako se sprovode, uzorkovanje i drugo) i internih kontrola po COSO modelu (značaj, specifičnosti, komponente internih kontrola i drugo).


39

Revizori su upoznati sa preporukama kontrole kvaliteta u cilju poboljšanja kvaliteta revizijskih izvještaja u okviru finansijske revizije. Kada su u pitanju organizovani seminari za budžetske korisnike u okviru javnog sektora Republike Srpske, Glavna služba za reviziju je imala svoje predstavnike na svim održanim seminarima i prikupljeni materijali su interno objavljeni. Prisustvo ovakvoj vrsti edukacije značajno je prvenstveno radi upoznavanja revizora sa okruženjem unutar koga funkcioniše javni sektor (nadležna zakonska i druga regulativa, organizacija, poslovna funkcija i računovodstveni sistem subjekta revizije, kao i sistem finansijskog izvještavanja u javnom sektoru) Od kongresa, konferencija i seminara na kojima su učestvovali predstavnici Glavne službe za reviziju javnog sektora Republike Srpske posebno je potrebno izdvojiti manifestacije međunarodnog karaktera, kao što su:

• Kongres „Odnos revizije i organa za provođenje zakona“ u organizaciji Revizorskog suda pokrajine – grada Beča, 28-29.04 2015 godine,

• Konfernciju „Saradnja državnih revizorskih institucija i interne revizije u javnom sektoru“ u organizaciji Državne revizorske institucije Srbije, Beograd, juli 2015 godine,

• Seminar „Revizija životne sredine“ u organizaciji Centra za izvrsnost finansija u Ljubljani (Slovenija) 01-03.12.2014 godine. Pored predstavnika Glavne službe za reviziju javnog sektora Republike Srpske, seminaru su prisustvovali i predstavnici VRI i drugih institucija javnog sektora iz šest država srednje i jugoistočne Evrope,

• Seminar „Revizija učinka“ u organizaciji Centra za izvrsnost finansija u Ljubljani (Slovenija) 03-06.03.2015 godine. Pored predstavnika Glavne službe za reviziju javnog sektora Republike Srpske seminaru su prisustvovali i predstavnici VRI, interne revizije, institucija javnog sektora i finansijskih institucija iz još sedam država jugoistočne Evrope,

• Seminar revizija javnih nabavki u organizaciji Evropske komisije u Banji Vrućici 23-24.04.2015 godine i u Sarajevu 02.07.2015 godine,

• Projekat – set radionica na temu paralelne revizije učinka u području energetske efikasnosti. U ovom projektu učestvovalo je devet VRI iz sedam država Zapadnog Balkana, uz konsultantsku podršku Evropskog revizorskog suda i Švedske državne kancelarije za reviziju. Na ovaj način Glavna služba za reviziju javnog sektora Republike Srpske je u krugu VRI koje provode paralelne revizije učinka. U posmatranom periodu održano je ukupno pet radionica i dr.

Izvještaji revizije učinka iz prethodnog revizijskog ciklusa izazvali su poseban interes u profesionalnoj javnosti Republike Srpske. Na III Međunarodnoj konferenciji „Bezbjednost saobraćaja u lokalnoj zajednici“, održanoj u organizaciji Agencije za bezbjednost saobraćaja Republike Srpske u Banjoj Luci 30-31.10. godine, revizori iz Sektora za reviziju učinka prezentovali su rad na temu „Bezbjednost saobraćaja i uloga revizije javnog sektora“ i na taj način prikazali ulogu revizije u upravljanju bezbjednošću u saobraćaju. Pažnju ukupne i profesionalne javnosti, pored izvještaja revizije učinka iz proteklih perioda, privlače i revizije u aktuelnom revizijskom ciklusu što potvrđuje i prisustvo revizora Glavne službe za reviziju na konferencijama i okruglim stolovima kao što su:

• Okrugli sto „Poplave u BiH – elementarna nepogoda ili institucionalna neefikasnost“, u organizaciji Centara civilnih inicijativa, Sarajevo, 24.02.2015. godine,


40

• Okrugli sto „Depolitizacija javne uprave“, u organizaciji Centara civilnih inicijativa, Banja Luka, 09.04.2015. godine,

• Konferencija o aktivnostima na unapređenju vodosnabdijevanja, odvodnji i prečišćavanju voda, Udruženje Javnih komunalnih preduzeća, Bosne i Hercegovine, Jahorina, mart 2015 godine,

• Konferencija o zaštiti i spašavanju od elementarnih nepogoda, Republički štab civilne zaštite Republike Srpske, Krupa na Uni, april 2015 godine i dr.

Poseban interes za revizije učinka pokazuje i Projekat zapošljavanja mladih (YEP) koji se realizuje uz podršku Švajcarske agencije za razvoj i saradnju, a posebno za revizije učinka iz domena rada i zapošljavanja. Kao rezultat dobre i profesionalne saradnje između Glavne službe za reviziju javnog sektora Republike Srpske i YEP projekta održan je Seminar „Upravljanje učincima u službama za zapošljavanje“, marta 2015 godine na Jahorini. Predstavnici Glavne služba za reviziju su i u ovom izvještajnom periodu aktivno učestvovali u pripremi dokumenata za diskusiju sa delegacijom Evropske komisije o napretku ka Evropskoj uniji, predstavljajući rezultate i domete eksterne javne revizije u Republici Srpskoj. Edukacije koje se namjeravju provesti u narednom periodu trebale bi dati vidljive rezultate u pogledu:

• kvalitetne primjene objavljenih relevantnih ISSAI standarda i drugih smjernica koje su osnov revizijskog rada,

• unapređenja znanja kroz razmjenu iskustava i prakse sa drugim revizijskim institucija i pojedincima koji se bave revizijom,

• unapređenja revizijskih metoda i postupaka, a samim tim i većeg kvaliteta revizijskog rada i rezultata tog rada,

• efikasnijeg i ekonomičnijeg ukupnog procesa revizije, • kvalitetnijeg i svrsishodnijeg revizijskog izvještavanja, • uspostavljanja i upotrebe različitih revizorskih alata, • blagovremenog i adekvatnog dokumentovanja rada revizora, • konzistentnosti nalaza, zaključaka i revizijskog izvještavanja, • zajedničkog rada kod identifikovanja grešaka i problema, upoznavanja o istim kao

i usaglašavanja nalaza i stavova po tom osnovu, itd.


41

5. ZAKLjUČAK Godišnji revizorski izvještaj Glavne službe za reviziju javnog sektora Republike Srpske sačinjen je u skladu sa odredbama člana 21., stav 6. Zakona o reviziji javnog sektora Republike Srpske (’’Službeni glasnik Republike Srpske’’, br. 98/05 i 20/14) i, kao takav, predstavlja jedan od dva godišnja izvještaja kojeg Glavna služba za reviziju, u skladu sa važećim zakonskim konceptom, treba da pripremi i uputi u odgovarajuću proceduru. Godišnji revizorski izvještaj se, nakon razmatranja i usvajanja od strane nadležnog skupštinskog odbora (Odbora za reviziju), zajedno sa Izvještajem o provedenoj finansijskoj reviziji Konsolidovanog izvještaja o izvršenju budžeta Republike Srpske (Konsolidovanog godišnjeg finansijskog izvještaja za korisnike budžeta Republike Srpske) dostavlja na razmatranje i usvajanje u Narodnu skupštinu Republike Srpske. U skladu sa odredbama člana 26., Zakona o reviziji, Glavna služba za reviziju priprema i tzv. ''Finansijski izvještaj o poslovanju'', odnosno ''Godišnji izvještaj o aktivnostima'', pripremljen i prezentovan u skladu sa zahtjevima Zakona o trezoru i Zakona o budžetskom sistemu Republike Srpske. Godišnji izvještaj o aktivnostima, pored informacija o poslovanju, obuhvata i godišnji finansijski izvještaj Glavne službe za reviziju. Prema važećim zakonskim odredbama, Godišnji izvještaj o aktivnostima Glavne službe za reviziju dostavlja se na razmatranje nadležnom skupštinskom odboru (Odboru za reviziju) kako bi se na osnovu njega, pored ostalog, utvrdio i konačan budžetski okvir Glavne službe za reviziju za narednu fiskalnu godinu. Glavna služba za reviziju je po proceduri i u rokovima utvrđenim Zakonom o budžetskom sistemu Republike Srpske i u zakonom propisanoj formi pripremila i dostavila svoj godišnji finansijski izvještaj, kako bi informacije o njenom poslovanju u fiskalnoj, 2014. godini, na odgovarajući način bile konsolidovane u okviru Konsolidovanog izvještaja o izvršenju budžeta Republike Srpske. Odboru za reviziju Narodne skupštine Republike Srpske pripremljen je i proslijeđen zakonom zahtijevani Godišnji izvještaj o aktivnostima, u prilogu kog se nalazi i Godišnji finansijski izvještaj Glavne službe za reviziju za 2014. godinu. U Banjoj Luci, avgusta 2015. godine. zamjenik Glavnog revizora Glavni revizor /Darko Pejić s.r./ /dr Duško Šnjegota s.r./

GODIŠNJI REVIZORSKI IZVJEŠTAJ za 2015. · PDF filegodiŠnji revizorski...

Documents

Transcript of GODIŠNJI REVIZORSKI IZVJEŠTAJ za 2015. · PDF filegodiŠnji revizorski...