Globalleşmenin işletmeler üzerine etkisi

GLOBALLEŞMENİN İŞLETMELER ÜZERİNE ETKİSİ

EVRİM ÇETİNKAYAEVRİM ÇETİN

Teknoloji ve iletişim teknolojisindeki devasal gelişmeler; ülkeleri ekonomiden siyasete kadar pek çok alanda birbirlerine doğru iyice yakınlaştırmıştır. Teknolojik gelişmeler ve bunların ortaya koyduğu iletişim ve bilgi ağındaki ilerlemeler dünyayı adeta ‘global bir köy’e dönüştürmüştür. Bu süreçte telekomünikasyon ve ulaşım teknolojisindeki gelişmeler lokomotif işlevi görmektedir. Bu yakınlaşmanın temelinde ekonomiden kültüre hatta siyasete kadar pek çok alanda ülkelerin birbirlerine yakınlaşmasını sağlayan globalleşme süreci yatmaktadır. Bu süreçte

* Sermaye, * İşgücü, * Teknoloji* Bilgi

sınır tanımaz hale gelmiştir.

GLOBALLEŞME KAVRAMI VE GLOBALLEŞMENİN TANIMI

Ayrıca, globalleşme sürecinde Demokratikleşme Hukukun Üstünlüğü Çevrenin Korunması Terörizm Organize suçlarla mücadele İnsan hakları Liberalleşme

gibi evrensel değerler de ön plana çıkmaktadır. Bütün bu gelişmeler bir taraftan

Ulusal ekonomi Ulusal siyaset Ulusal kültür

kavramını rafa kaldırmakta, diğer taraftan da ulus-ötesi çıkar gruplarını ortaya çıkarmaktadır. Ayrıca değişik ülkelerden, hatta kıtalardan, insanları birbirlerine bağımlı hale getirmektedir. Globalleşme sürecindeki tüm bu gelişmeler, ülkeleri dünya standartlarında mal, hizmet ve bilgi üreten bir toplum olmaya doğru sürüklemektedir. Bütün bunlarda yola çıkarak globalleşme tanımını şöyle özetleriz …

GLOBALLEŞME KAVRAMI VE GLOBALLEŞMENİN TANIMI

Ülkeler arasında mal, hizmet, uluslararası sermaye akımlarını ve teknolojik gelişimin hızlı bir şekilde artmasını, serbestleşmesini ve bunların sonucunda ortaya çıkan ekonomik gelişmeyi ifade eder.

GLOBALLEŞME

1. Tüketim alışkanlıklarının değişmesi ve tüketici davranışlarında tüketim hızına yönelik artış

2. Kaynakların üretiminin, dağıtımının, tüketiminin, pazarlamasının ülke ölçeği bazından uluslar arası ölçeğe dönüşmesi

3. Ticaretin ve ekonominin dijitalleşmesi

4. Bilgi ve iletişim teknolojilerinin gelişmesi, dijital devrim ve teknolojinin mal ve hizmet üretmede kullanılması

5. Sovyetler Birliğinin dağılmasından sonra iki kutuplu (Sosyalizm ve Liberalizm) dünyanın çözünmesi, İktisadi duvarların önemli oranda ortadan kalkması

6. Esnek, dinamik, değişken ve tempolu çevrelerin ve piyasaların ortaya çıkması

KÜRESELLEŞMENİN ÖZELLİKLERİ

7. Global değişim

8. Hızlı gelişen teknoloji

9. Artan rekabet

10.Yenilik

11.Artan bilgiye paralel olarak bilinmeyenin de artması

12.Araştırma geliştirme faaliyetlerinin artması

13.İnsan kaynaklan alanında yaşanan köklü değişimler

14.Ekonomik dinamizm ve teknolojik yenilikler

15.Ticaretin liberalizasyonu /serbestliği

KÜRESELLEŞMENİN ÖZELLİKLERİ

GLOBALLEŞMEYİ TETİKLEYEN FAKTÖRLER

GLOBALLEŞME

TEKNOLOJİ

EKONOMİ

POLİTİKA

KÜLTÜR

DOĞAL ÇEVRE

İŞLETME FAALİYETLERİ

Birçok araştırmacı da küreselleşmenin altında yatan en önemli faktör olarak ekonomik olayları göstermekte aynı zamanda ekonomik anlamda küreselleşmenin; dünyadaki büyümenin ana kaynağı olduğunu belirtmektedirler. Büyümenin farklı bölgelerde gerçekleşmesi ve yaratılan zenginliğin tekrar hangi alanlara yatırıldığı küresel ekonominin değişen yüzünü göstermektedir.

Teknolojik çevredeki değişimler küreselleşmenin en önemli kaynakların biri olarak gösterilmektedir. Telokominikasyon ve benzer teknolojiler sınırlar ötesi ilişkileri daha da kolaylaştırmış ve dünyayı küçük bir köy haline getirmiştir. İnternetin bilgiye ulaşımı kolaylaştırması sonucu şirketler ürünlerini bulundukları yerlerden dünyaya sunma imkânı elde etmişlerdir. Ulaşım alanındaki yenilikler fiziksel balgamda uzaklıkları artık anlamsız kılmıştır.

TEKNOLOJİ

EKONOMİ

KÜRESELLEŞMEYİ TETİKLEYEN FAKTÖRLER

Küreselleşmeye neden olan faktörlerden bir tanesi de kültürel bağlamda yaşanan değişimlerdir. Dünya çapında gençler bugün artık aynı ürünleri yemekteler, içmekteler kısacası yasam tarzları, tüketim alışkanlıkları, düşünce tarzları, amaçları birbirine benzerlik göstermektedir. İngilizcenin dünyada yaygın dil olarak kullanılması da küreselleşmenin altında yatan faktörler olarak belirtilmektedir. Tabi bunların yanında kültürel ayrışmaların olduğu, birbirine düşman ülkelerin grupların olduğu gerçeğini de unutmamak gerekmektedir.

Küreselleşmeyi tetikleyen unsurlardan bir tanesi de dünyada yaşanan birçok politik ve hukuk bağlantılı konulardır. Dünya ticaret ilişkilerinin daha iyi gerçekleştirilmesi ve ortaya çıkan anlaşmazlıkların çözümü için Dünya Ticaret Örgütü kurulmuştur. Birçok ülkede komünizmden kapitalizme doğru bir geçiş yaşanmaktadır. Devletler, ticaret baglamında kontrol ve sınırlamalarını azaltmaktadırlar. Özelleştirme hareketleri ve sivil toplum kuruluşlarının önemi artmıştır. Dünya çapında sorunlara çözüm bulmak amacıyla gruplar ve enstitüler oluşturulmuştur. Bu tür değişimler özellikle dünya ülkelerinin birbirleri ile olan ilişkilerini artırmış ve birbirlerine eskisinden daha fazla bir şekilde sıkı sıkıya bağlamıştır.

POLİTİKA

KÜLTÜR


Ekonomik küreselleşmenin temel dinamiklerini oluşturan küçük ya da büyük, özel ya da kamu olsun firmalardır ve bunlar kendi ülkelerinde ya da farklı ülkelerde faaliyetlerini sürdürmektedirler. Çokuluslu şirketler yüz binlerce bağlı kuruluşlar ile dünya çapında faaliyetlerini sürdürmekteler ve dünya ticaretinin, araştırma ve geliştirme çalışmalarının büyük bir kısmını ellerinde tutmaktadırlar. Bu firmalar ve onların bağlı kuruluşları dünya ekonomisi açısından büyük önem taşımaktadır. Dünya çapında meşhur olan ve her tarafta tüketimi çok yaygın hale gelmiş olan birçok ürünün arkasında bu firmalar vardır.

İsletmelerin faaliyetleri doğal çevreyi kirletmeyecek, kaynakları etkin ve verimli bir şekilde kullanmaya teşvik edecek şekilde organize edilmelidir. Endüstrileşme her ne kadar ekonomik anlamda gelişme sağlasa da, büyük şehirlerin ve bölgelerin oluşması ve buralarda doğanın daha çok yıpratılmasına, hava ve çevre kirliliğine neden olmaktadır. Bu yüzden dünyada insanlar doğal çevreye daha duyarlı hale gelmektedirler ve örgütlenmektedirler. Böylesi bir küresel akım da küreselleşmenin kaynağı olarak gösterilmektedir.

DOĞALÇEVRE

İŞLETMEFAALİYETLERİ


KÜRESELLEŞME VE İŞLETMELER AÇISINDAN GETİRDİĞİFIRSAT VE SORUNLAR

Küreselleşme firmalara bir taraftan çok çeşitli fırsatlar sunarken diğer taraftan ise değişik niteliklerde problemlerle karşı karşıya bırakmıştır. Bu konudaki varsayımları şöyledir:

1

• Firmalar bir taraftan küreselleşmenin getirdiği fırsatları en iyi şekilde kullanırken, diğer taraftan da ortaya çıkabilecek tehditleri en iyi şekilde yönetmek ve kendi lehlerine çevirmek zorundadırlar.

2

• Küreselleşme; doğası ve dinamikleri çerçevesinde isletmelere büyük fırsatlar doğurmaktadır. Bu fırsatların isletmeler tarafından iyi bir şekilde değerlendirilmesi gerekmektedir. İşletmelerin ayakta kalabilmesi açısından önem azr etmektedir.

3• Küreselleşme, üretim faktörlerinin dünya ölçeğinde değerlendirilmesi; üretim, dağıtım ve

tüketime sunulmasına olanak sağlamaktadır.

4• Küreselleşme ile Ticari faaliyetler dünya ölçeğindeki çeşitli kural ve standartlarda yapılmaya

başlanmıştır. Buda haksız rekabeti önlemek açısından yarar sağlamaktadır.


5• Küreselleşme sonucu isletmeler arası işbirlikler ve ortaklıklar gelişmiştir.

6

• Küreselleşme sonucu, doğrudan yabancı sermaye artırımları artmıştır. İsletmelerden başlayarak, bütün ekonomik sektörlerde, ortak dünya ekonomik stratejisine göre bir planlamaya gidilmeye başlanmıştır.

7• Üretime katılan aktörlerin birbirleriyle dünya bazında sıkı bir bütünleşmeye girmeleri sonucu,

ekonomik, teknolojik ve hatta hukuki bakımlardan tek bir alan bütünlüğü oluşmaya başlamıştır.

8• Küreselleşme isletmeler ve devletlerarasında yeni bir iletişimi ortaya çıkarmıştır.

9• İsletmelerin birçoğu küreselleşme sonucu ortaya çıkan gelişmelere adapte olmak zorunda kalmış

ve yeni modern yönetim teknik ve becerileri ile yönetilmeye başlanmıştır.

Belirtilen bu fırsatların yanında, globalleşme bir takım olumsuzlukları da beraberinde getirmiştir. Bunlar:


1 Küresel çevren çok hızlı ve dramatik bir şekilde değişir. Buda rekabet ve belirsizliğin artmış olmasına neden olur

2Yaşanan çevresel belirsizlikler ve değişimler firmaları da değişime ve adapte olmaya zorlar. Bu durum işletmeler açısında hem birer tehdit unsuru hem de birer fırsat olarak değerlendirilebilir.

3 Küreselleşmenin getirdiği belirsizlik ve karmaşıklık; isletmeleri kendilerini modernize etmeye ve bilmedikleri yeni yönetim, yaklaşım ve tekniklerini kullanmaya yöneltebilecektir.

Globalleşmenin işletmeler üzerinde etkisinde, genel olarak üç önemli faktörün varlığını görmekteyiz. Bunlar:

İŞLETMELERİ KÜRESELLEŞMEYE İTEN TEMEL DİNAMİKLER

1 Haberleşme ve Bilgi İşlem Teknolojisindeki Gelişmeler.

2 Uluslararası Rekabet, Ulusal Sınırların Anlamını Yitirmesi ve Coğrafi Anlamda Globalleşme gibi Gelişmeler

3 İnsan Olgusu

Özellikle bilgisayar ve uydu teknolojisi alanındaki gelişmeler, en başta organizasyondaki hiyerarşik farklılık, yönetim alanı ve kariyer planlaması gibi kavramları etkilemiştir.

1 Haberleşme ve Bilgi İşlem Teknolojisindeki Gelişmeler.


Bu gelişmeler, sistem yaklaşımı ile birlikte kapalı sistem anlayışını terk etmiş olan işletmeleri, ulusal sınırların dışını da düşünmeye zorlamıştır.

2


Uluslararası Rekabet, Ulusal Sınırların Anlamını Yitirmesi ve Coğrafi Anlamda Globalleşme gibi Gelişmeler

İnsan hakları, insani değerler, kişilik kavramı, bütün değişimlerin insana bağlı ve bağımlı olduğunun düşünülmesi, eğitim ve yaşam düzeyinin yükselmesi gibi yaklaşımlar yönetim süreçlerini ve organizasyon yapılandırılmalarını köklü bir biçimde etkilemiştir.


3 İnsan Olgusu

Küreselleşmeyle beraber, ülkeler arasındaki ticari sınırlar ortadan kalkmaya başlamıştır. Bu durum, işletmelerin hem ulusal rakipleriyle hem de uluslararası rakipleriyle sürekli rekabet içinde olmalarına zemin hazırlamıştır. Dolayısıyla işletmeler günümüzde daha sıkı ve zorlu bir rekabet ortamı içinde gelişimlerini ve devamlılıklarını sürdürmek zorundadırlar. İşletmelerin başarılı olmaları için küresel rekabet stratejilerini etkin bir şekilde kullanabilmelerinin yanı sıra aynı zamanda sürekli bir yenilik ve gelişim içinde olmaları gerekmektedir.

* Hız, * Standartlaşma, * Ortaklaşa rekabet

KÜRESELLEŞME VE ARTAN REKABET DÖNEMİNDE İŞLETMELERİN YÖNETİMİ

gibi yeni kavramların ve yaklaşımların değer kazanmasıyla işletmelerin küresel rekabet ortamında başarılı olmaları da zorlaşmıştır. İşletmeler karlarını, pazar paylarını arttırmak ve devamlılıklarını sürdürebilmek için bu hızlı değişime ayak uydurabilmeleri gerekir

GLOBALLEŞMENİN İŞLETMELERE SAĞLADIĞI FAYDALAR

MALİYETLERİ DÜŞÜRME

FAALİYETLERİ DAĞITMA

SÜRAT

STANDARDİZASYON

MERKEZİLEŞME


SÜRAT

Küreselleşme ile ülkesel pazarlar arasındaki duvarların kalkması, işletmelere büyük sürat kazandırmıştır. Küreselleşme sayesinde çok uluslu işletmeler sürekli farklı mamullerle farklı pazarlara girme şansına sahip olmuşlardır.


MALİYETLERİ DÜŞÜRME

Pazarlar arasındaki duvarların kalkması, işletmelere maliyetleri düşürme yönünden de büyük faydalar sağlamıştır. Küreselleşmeden sonra işletmeler standartlarına uygun en düşük maliyetli girdiyi, dünyanın neresinde olursa olsun, elde etme şansına sahip olmuşlardır. Küreselleşme ayrıca dağıtım maliyetlerinin de düşmesini sağlamıştır. Artık işletmeler dağıtım ve üretim maliyetlerinin minimum olduğu noktalarda üretim yapmaktadırlar.


STANDARDİZASYON

Küreselleşme değişik ülkesel pazarlar içinde, ortak paydada birleşen tüketiciler tespit ederek, bu kesimlere yönelik standart ürünler ve hizmetler üretilmesini sağlamıştır. Bu da çok uluslu işletmeleri, her ülkesel pazar içerisinde farklı kitlelere ve farklı ihtiyaçlara cevap verme zorunluluğundan kurtarmıştır. Örneğin üst gelir seviyesindeki genç tüketicileri hedef kitle olarak seçen çok uluslu bir işletme, onların ortak ihtiyaçlarına, zevk ve tercihlerine yönelik mal ve hizmet üretimi yapabilme şansına sahiptir. Bu şekilde hedef kitlesini bazı ortak özelliklerine göre standardize etmiş olacak ve bu tanıma uyan herkes için geçerli olacak ortak hizmetler sunabilecektir.


FAALİYETLERİ DAĞITMA

İşletmeler, yerel avantajlara göre çeşitli faaliyetlerini, çeşitli coğrafi bölgelere dağıtılabilme şansı elde etmişlerdir. Küreselleşmeden sonra çok uluslu işletmeler, girdilerini herhangi bir ülkeden alma, üretimlerini başka bir ülkede yapma, ürünlerini başka yerlerde satma ve tüm bu fonksiyonların yönetimlerini de başka bir ülkeden yapma şansını elde etmişlerdir. Fakat bu dağılımın koordine edilebilmesi ve sorun yaratmadan işleyebilmesi için eşgüdüm ve entegrasyon gereklidir.


MERKEZİLEŞME

Merkezileşme, diğer faaliyetleri dağıtma eyleminin sağlıklı işleyebilmesi için gerekli olan eşgüdümü sağlar. Gelişen teknoloji sayesinde artık yönetim tek merkezden yapılabilmektedir.

İşletme faaliyetleri açısından pek çok ülkeyi kapsayan bir coğrafyaya yayılmış olsa bile; bilgisayar, video konferans, internet, vb. teknolojiler yönetimin tek bir genel merkezden yapılabilmesini sağlamaktadır.

Günümüzde iletişim ve teknolojik anlamda yaşanan değişimler sonucu, isletmeler üretim teknolojilerini yenilemekten tutun, isletme süreçlerini yeniden tasarlamak ve günümüz koşullarına adapte etmeye kadar bir çok değişimi gerçekleştirmek zorundadırlar. Bu gelişmelerin sonucu olarak değişen teknolojilere ayak uydurmak bir anlamda şirketler için maliyet unsuru olarak sorun yaratırken diğer taraftan daha etkin ve verimli olabilmeleri için de yardımcı olmaktadır. Endüstri sınırlarının belirsizliği bir taraftan karmaşıklık ve belirsizliği artırırken diğer taraftan yeni işbirlikleri ve potansiyel is alanları ve ortaklıkların da önünü açmaktadır. Küreselleşme sonucu farklı pazarların isletmelere açılması bir taraftan potansiyel müşteri sayısını artırırken diğer taraftan bu yeni müşteriler ve pazarlar birçok engelleri beraberinde getirmektedir.

SONUÇ OLARAK

Küreselleşme sonucu dünyanın farklı yerlerinde ortaya çıkan yeni pazar trendleri, müşteri istek ve ihtiyaçları firmalar için büyük bir potansiyel oluştursalar da, diğer taraftan kendi ürünleri içinde tehdit olabilmektedir. Dünyanın en ücra köselerinde ne olup bittiği bugün rahatlıkla kısa zamanda herkese ulaştırılabilmektedir. Bu durumda müşterilerin birbirlerinden etkilenmelerini ve müşteri ihtiyaç ve beklentilerinin tahminini zorlaştırabilecektir.

SONUÇ OLARAK

Küreselleşme sonucu örgütler çözülmesi imkansız problemlerle karsı karsıya kalmaktadır:

İsletmeler küreselleşmenin getirdiği birbirleriyle çatışan ya da rekabet eden amaçların veya konuların dengesini kurmak ve mücadele etmek zorunda kalmışlardır.

SONUÇ OLARAK

Kar etmeye karsı sosyal sorumluluk, rekabete karsı işbirliği yapmak, bireysel çıkarlara karsı grup çıkarları ve homojenliğe karsı heterojenlik örnek olarak verilebilir.

isletmeler çatışan durumlar ve belirsizlikler ile karsı karsıya kalmaktalar ve bunlarla yasamak durumundadır. Yaşanan bu çatımsalar ve belirsizlik çoğu zaman çözümü yoktur ve bu çerçevede isletmeler yaşamlarını sürdürmek zorundadırlar.

Küreselleşme örgütsel başarıda maddi olmayan şeylerin önemini ortaya çıkarmıştır

TEŞEKKÜRLER

EVRİM ÇETİNUFUK ÜNİVERSİTESİ – İŞLETME YÖNETİMİ

HALİL SEVAL

Globalleşmenin işletmeler üzerine etkisi

Business

Transcript of Globalleşmenin işletmeler üzerine etkisi