Gjykata Evropiane Per Te Drejtat e Njeriut - GJND

7/29/2019 Gjykata Evropiane Per Te Drejtat e Njeriut - GJND

1/9

GJEDNJN 50PYETJE

GjykataEvropiane

e t Drejtavet Njeriut

SQI

EUROPEAN COURT OF HUMAN RIGHTS

COUR EUROPENNE DES DROITS DE L'HOMME


2/9

GJEDNJn 50 pyetje


3/9

3

Pyetje q bhen m shpesh

Gjykata Evropiane e t Drejtave t Njeriut: GJEDNJ n 50 pyetje

Ky dokument, i cili sht prgatitur nga Zyra e Marrdhnieve me Publikun n GjykatnEvropiane t t Drejtave t Njeriut, nuk sht i detyrueshm pr Gjykatn. N tsynohet t jepet informacion i prgjithshm pr mnyrn se si funksionon Gjykata.

Pr informacion m t hollsishm, ju mund t lexoni dokumentet e lshuara ngaSekretariati i Gjykats. Kto dokumente gjenden n faqen zyr tare t Gjykats n adresn

www.echr.coe.int.

Konventa Evropianepr t Drejtat e Njeriut

1 Kur sht miratuar Konventa?

Konventa pr Mbrojtjen e t Drejtavedhe Lirive Themelore t Njeriut, e njohursi Konventa Evropiane pr t Drejtat eNjeriut, u el pr nnshkrim n Romm 4 nntor 1950 dhe hyri n fuqim 3 shtator 1953.

Konventa konkretizoi disa t drejta tprcaktuara n Deklaratn Universale t tDrejtave t Njeriut dhe themeloi nj organgjyqsor ndrkombtar kompetent pr tmarr vendime kundr Shteteve q nuk iprmbushin detyrimet e tyre.

2far sht nj protokoll iKonvents?

Nj protokoll i Konvents sht nj tekstq i shton nj ose m shum t drejtaKonvents fillestare, ose ndryshon disadispozita t caktuara t saj.

Protokollet q i shtojn t drejta Konventsjan t detyrueshme vetm pr ato Shteteq i kan nnshkruar dhe ratikuar ato. Njshtet, q vetm e ka nnshkruar protokollin,por nuk e ka ratikuar, nuk sht i detyruar

t zbatoj dispozitat e protokollit.

Deri m sot jan miratuar 14 protokolleshtes.

3far t drejtash mbronKonventa?

Shtetet q kan ratikuar Konventn, tnjohura edhe si Shtetet Pal, kan marrprsipr ti sigurojn dhe garantojn doindividi brenda juridiksionit t tyre, jo vetm

shtetasve t tyre, t drejtat themelore civiledhe politike t prcaktuara n Konvent.

T drejtat dhe lirit e siguruara nga Konventaprfshijn t drejtn pr jetn, t drejtn prnj proces gjyqsor t rregullt, t drejtn prjet private dhe familjare, lirin e shprehjes,lirin e mendimit, ndrgjegjes dhe fes,dhe lirin e mbrojtjes s prons. Konventandalon n veanti torturn dhe trajtimin osednimin njerzor ose poshtrues, punn edetyruar, ndalimin arbitrar dhe t paligjshmsi dhe diskriminimin n gzimin e t drejtavedhe lirive t siguruara nga Konventa.

4 A evoluon Konventa?

Po. Konventa evoluon veanrisht nprmjetinterpretimit q i bn dispozitave t sajGjykata Evropiane e t Drejtave t Njeriut.Nprmjet jurisprudencs s saj, Gjykata eka kthyer Konventn n nj instrument tgjall. N kt mnyr ajo i ka zgjeruar tdrejtat e ofruara dhe i ka zbatuar ato prsituata q nuk ishin t parashikueshme nkohn kur u miratua Konventa.

Po ashtu, Konventa evoluon nprmjetprotokolleve t saj t cilat i kan shtuar tdrejta t reja. Pr shembull, kjo ka ndodhurn korrik 2003, me Protokollin nr. 13pr heqjen e dnimit me vdekje n tgjitha rrethanat, ose n prill 2005, meProtokollin nr. 12 pr mos-diskriminimin.

5

A jan gjykatat vendase tdetyruara t zbatojnKonventn?

Konventa sht e zbatueshme n nivelkombtar. Ajo sht prfshir n legjislacionine Shteteve Pal, t cilat kan marr prsiprt mbrojn t drejtat e prcaktuara nKonvent. Pr rrjedhoj, gjykatat vendaseduhet ta zbatojn Konventn. Prndryshe,Gjykata Evropiane e t Drejtave t Njeriut


4/9

5

Pyetje q bhen m shpesh Pyetje q bhen m shpesh

Gjykata Evropiane e t Drejtave t Njer iut: GJEDNJ n 50 pyetje Gjykata Evropiane e t Drejtave t Njeriut: GJEDNJ n 50 pyetje4

do t konstatoj shkelje t Konvents ngaana e Shteteve Pal n rast se individt do tankohen pr mosrespektimin e t drejtavet tyre.

Gjykata Evropiane pr tDrejtat e Njeriut (GJEDNJ)

6 Cila sht prbrja e Gjykats?

Numri i gjyqtarve n Gjykat sht i njjtme at t Shteteve Pal t Konvents (derim sot 47).

7Si zgjidhen gjyqtart eGjykats?

Gjyqtart zgj idhen nga AsamblejaParlamentare e Kshillit t Evrops nbaz t lists prej tre kandidatsh qpropozohetnga secili Shtet. Ata zgjidhenpr nj mandat t parinovueshm prej nntvitesh.

8 A jan gjyqtart vrtet tpavarur?

Megjithse gjyqtart zgjidhen pr doPal kontraktuese, ata i gjykojn shtjet

si individ dhe nuk prfaqsojn Shtetinprkats. Ata jan krejtsisht t pavarur dhenuk mund t angazhohen n ndonj aktivitetq do t ishte i papajtueshm me detyrn etyre pr t qen t pavarur dhe t paanshm.

9

A marrin pjes gjyqtart nshtje q kan t bjn mevendin e tyre?

Gjyqtari i nj Pale kontraktuese nuk mund tjet pjes e trupit gjykues t prbr nga njgjyqtar. N raste prjashtimore, ai mund tftohet t bj pjes si antar i nj Komiteti.Gjyqtari i Pals kontraktuese prfshihetgjithmon kur Gjykata shqyrton shtjen Dhomn e prbr nga shtat gjyqtar,ose n Dhomn e Madhe t prbr ngashtatmbdhjet gjyqtar.

10 far sht Sekretariati iGjykats ?

Sekretariati i Gjykats prbhet ngapersoneli i cili i jep Gjykats mbshtetjeligjore dhe administrative n punn e sajgjyqsore. Sekretariati i Gjykats prbhetnga jurist, nga personeli administrativ dheteknik si dhe nga prkthyes.

11far kuptohet me buxhet tGjykats?

Shpenzimet e Gjykats prballohen ngaKshilli i Evrops, buxheti i t cilit nancohetnga kontributet e shteteve antare, n varsit popullsis dhe t PBB-s (produktit tbrendshm bruto).

Buxheti i Gjykats mbulon rrogat egjyqtarve dhe t personelit si edheshpenzimet e ndryshme operative (prteknologjin e informacionit, udhtimetzyrtare, prkthimet me shkrim, prkthimetme goj, botimet, ndihmn ligjore,shpenzimet pr prfaqsimin ligjor si dhemisionet pr mbledhje faktesh, etj.).

12

A mund t ndryshoj prbrja eGjykats nga njra shtje ntjetrn?

Po, shtjet shqyrtohen nga nj prej katrtrupave gjykuese kryesore t Gjykats.

Krkesat, t cilat jan haptazi tpapranueshme, shqyrtohen nga trupigjykues i prbr nga nj gjyqtar. Komiteti iprbr nga tre gjyqtar mund vendos mevotim t njzshm rreth pranueshmrisdhe themelit t shtjeve q jan objekti nj praktike t unifikuar t Gjykats.Krkesa mund ti kalohet pr shqyrtimnj Dhome t prbr nga shtat gjyqtar,e cila vendos me shumic vote, kryesishtrreth pranueshmris dhe themelit t njshtjeje.

N raste prjashtimore, Dhoma e Madheme 17 gjyqtar shqyrton shtjet q i janprcjell ose kur Dhoma heq dor ngajuridiksioni i saj, ose kur sht pranuar njkrkes pr kalimin e shtjes n Dhomt Madhe.

13Cili sht dallimi ndrmjetDhoms dhe Seksionit?

Seksioni sht organ administrativ, kurseDhoma sht nj trup gjyqsor q bn pjesn nj nga Seksionet e Gjykats.

Gjykata ka pes Seksione n t cilat bjnpjes Dhomat. do Seksion ka nj kryetar,nj nn-kryetar dhe nj numr gjyqtarsh.

14Si formohen Dhomat dheDhoma e Madhe?

Dhoma prbhet nga Kryetari i Seksionit tcilit i sht caktuar shtja, gjyqtari i Palskontraktuese (gjyqtari i zgjedhur n emrt Shtetit kundr t cilit sht br krkesa)

dhe pes gjyqtar t tjer t emruar merotacion nga Kryetari i Seksionit.

Dhoma e Madhe prbhet nga kryetaridhe nn-kryetart e Gjykats, kryetart eseksioneve dhe gjyqtari i Pals kontraktuese(gjyqtari i zgjedhur n emr t Shtetitkundr t cilit sht br krkesa), si dhenga gjyqtart e tjer, q zgjidhen me short.Kur shqyrton nj shtje q i sht kaluarasaj pas vendimit t nxjerr nga Dhoma,Dhoma e Madhe nuk prfshin gjyqtart tcilt kan qen antar t trupit gjykues tDhoms q e ka shqyrtuar shtjen llimisht.

15Kur shqyrtohet nj shtje ngaDhoma e Madhe?

Nj shtje mund t kaloj n Dhomn eMadhe n dy forma: n rast se krkohetreferimi i shtjes n Dhom t Madhe osekur ka heqje dor nga juridisioni nga ana eDhoms.

Pasi sht shpallur vendimi i Dhoms, paltmund t krkojn kalimin e shtjes nDhomn e Madhe. Krkesa pranohet nraste prjashtimore. Kolegji i Dhoms sMadhe vendos nse shtja duhet ti prcilletDhoms s Madhe pr shqyrtim t ri apo jo.

shtjet i drgohen Dhoms s Madheedhe kur Dhoma heq dore nga juridiksioni,megjithse edhe kjo ndodh n rasteprjashtimore. Dhoma s cils i caktohet nj

shtje mund ta drgoj shtjen n favort juridiksionit t Dhoms s Madhe, nseshtja ngre nj problem t rndsishm qcnon interpretimin e Konvents ose, nseekziston rreziku i paprputhshmris me njvendim t mparshm t Gjykats.


5/9

7



16

A mundet nj gjyqtar t mospranoj t marr pjes nshqyrtimin e nj shtjeje?

Po. Madje gjyqtart jan t detyruar t mosmarrin pjes n shqyrtimin e nj shtjeje,kur jan prfshir m par n at shtje nfardolloj mnyre. Kjo quhet trheqje. Atazvendsohen n procedur nga nj gjyqtartjetr dhe, nse ai q trhiqet sht gjyqtarii zgjedhur n emr t Pals Kontraktuese,ather ai mund t zvendsohet nga njgjyqtar tjetr apo nga nj gjyqtar ad hoc.

17 far sht gjyqtari ad hoc?

Gjyqtari ad hoc emrohet nga Qeveriaprkatse kur gjyqtari i zgjedhur n emrt asaj Pale Kontraktuese nuk merr pjesn shqyrtimin e shtjes pr shkak tpamundsis, trheqjes ose prjashtimit.

18Cila sht kompetenca eGjykats?

Gjykata nuk mund t marr n shqyrtimnj shtje me iniciativn e saj. Ajo kakompetenc t shqyrtoj pretendimetpr shkelje t Konvents Evropiane pr tDrejtat e Njeriut dhe kt e bn prmespranimit t krkesave individuale osendr-shtetrore.

Procedurapara Gjykats

19Kush mund t paraqes njshtje n Gjykat?

Konventa dallon dy lloj krkesash: krkesatindividuale, t depozituara nga nj person,grup individsh, kompani ose OJQ, qpretendojn se u jan shkelur t drejtat,si edhe krkesat ndr-shtetrore, tdepozituara nga nj shtet kundr nj shteti

tjetr.

Q nga koha e themelimit t Gjykats,pothuajse t gjitha krkesat jan depozituarnga individ t cilt i kan sjell shtjete tyre drejtprdrejt n Gjykat mepretendimin se u jan br nj apo mshum shkelje t Konvents.

20Kundr kujt mund t drejtohetnj shtje?

shtjet mund t ngrihen kundr nj osem shum shteteve q kan ratifikuarKonventn. do krkes drejtuar kundrshteteve t treta ose, pr shembull, kundrindividve t tjer, shpallet e papranueshme.

21Si mund t paraqitet njshtje para Gjykats?

shtjet mund t paraqiten n Gjykat ngavet individt. Ndihma e nj avokati nuksht e nevojshme n llim t procedurs.Mjafton ti drgohet Gjykats formulari iplotsuar si duhet, bashk me dokumentet ekrkuara. Megjithat, regjistrimi i nj krkesenga Gjykata nuk do t thot se shtja dot deklarohet e pranueshme apo do t jete suksesshme n themel.

Konventa parashikon nj sistem t lehtpr t paraqitur nj krkes n Gjykat, dukemundsuar do person t sjell shtjen nGjykat, pavarsisht nse jeton n nj zont largt t nj shteti antar apo nse nuk kat holla. Pikrisht, pr kt arsye, procedurapara Gjykats sht falas.

22

Cili sht dallimi ndrmjet njkrkese individuale dhe njkrkese ndr-shtetrore?

Shumica e krkesave t paraqitura n

Gjykat jan individuale t cilat drgohennga persona privat. Edhe nj Shtet mundt paraqes nj krkes kundr nj Shtetitjetr Pal t Konvents; kjo krkes quhetndr-shtetrore.

23

A sht i nevojshm prfaqsiminga nj avokat n proceduratpara Gjykats?

Prfaqsimi ligjor nuk sht i domosdoshmn llim t procedurs; do individ mundta drgoj shtjen e tij drejtprdrejtn Gjykat. Ndihma e avokatit bhet edomosdoshme n momentin kur Gjykatafton qeverin e paditur t paraqesvzhgimet e saj. Ndihma ligjore mund tujepet ankuesve , nse sht e nevojshme ,vetm n kt faz t procedurs.

24Kush ka t drejt t dorzojparashtrime n Gjykat?

Gjykata nuk ka ndonj list avokatsh tautorizuar pr t prfaqsuar ankuesit nprocedurn para Gjykats. Ankuesi mundt prfaqsohet nga nj jurist, i cili sht ikualikuar pr t ushtruar profesionin nnjrin nga Shtetet Pal t Konvents ose qsht autorizuar nga Kryetari i Dhoms taprfaqsoj n procedurn para Gjykats.

25Cilat jan etapat e procedurspara Gjykats?

N shqyrtimin e shtjeve t sjella paraGjykats ka dy faza kryesore: faza epranueshmris dhe faza e shqyrtimit tthemelit (d.m.th. shqyrtimi i ankesave q janngritur nga ankuesi). Krkesa kalon nprdisa etapa.

Trupi gjykues i prbr nga nj gjyqtar eshpall krkesn t papranueshme kurpapranueshmria duket qart q n llim.Vendimet e ktij gjyqtari nuk mund tankimohen.

Komiteti merr vendim pr nj shtje qmbulohet nga nj praktik e unikuar eGjykats.

Dhoma i komunikon shtjen qeveris spaditur dhe e fton t paraqes vzhgimet esaj. Vzhgimet kmbehen midis palve. PastajGjykata vendos nse sht e nevojshmet zhvilloj nj seanc publike lidhur meshtjen. Seancat publike, duke par numrine krkesave t shqyrtuara nga Gjykata,bhen vetm n raste prjashtimore. Nfund, Dhoma shpall vendimin, i cili bhetprfundimtar vetm pas kalimit t periudhstre-mujore gjat s cils krkuesi oseqeveria mund t krkojn kalimin e shtjesn Dhomn e Madhe pr nj shqyrtim tri. Nse krkesa pr kalimin e shtjespranohet nga kolegji i Dhoms s Madhe,

shtja rishqyrtohet dhe, nse sht enevojshme, zhvillohet nj seanc publike.Vendimi i Dhoms s Madhe sht i formss prer.

26Cilat jan kushtet epranueshmris?

Q t shpallet e pranueshme nga Gjykata,krkesa duhet t plotsoj disa kushte.Prndryshe, krkesa nuk do t merret nshqyrtim. shtjet mund t sillen n Gjykat


6/9

9



vetm pasi t jen shteruar t gjitha mjetet ebrendshme ligjore. Kj do t thot se individtt cilt ankohen pr shkelje t t drejtave ttyre n llim duhet ta ken kaluar shtjennpr t gjitha gjykatat vendase, deri njurdiksionin m t lar t. N kt mnyr,Shtetit i jepet mundsia t korrigjoj, nnivel kombtar, shkeljet e pretenduara.

Pretendimet e krkuesit duhet t ken tbjn me nj ose m shum se nj nga tdrejtat e prcaktuara n Konvent. Gjykatanuk mund t shqyrtoj krkesa q kan tbjn me shkelje t ndonj t drejte tjetr

q nuk sht e prcaktuar n Konvent.Po kshtu, krkesa duhet t paraqitet nGjykat brenda gjasht muajve pas vendimitt fundit gjyqsor q sht marr lidhurme shtjen, q zakonisht sht vendimii gjykats m t lart t vendit n fjal.Ankuesi duhet q, personalisht, dhe nmnyr t drejtprdrejt, t jet viktim enj shkeljeje t Konvents dhe, duhet t ketpsuar nj dm t konsiderueshm. Sigurishtq nuk duhet harruar q krkesat mund tparaqiten vetm kundr nj ose m shumse nj prej Shteteve Pal t Konvents, dhejo kundr ndonj Shteti tjetr q nuk e karatikuar Konventn apo kundr ndonjindividi.

27A lejohen OJQ-t ose shtetet tmarrin pjes n procedur?

Po, si OJQ-t, ashtu dhe Shtetet mund tparaqesin krkesa. Madje, ato mund tautorizohen edhe nga Kryetari i Gjykatsq t ndrhyjn n procedur si pal e tret.

28far sht pala e tret einteresuar?

Prve krkuesit, Kryetari i Gjykats mundt autorizoj nj person ose nj shtet tjetrq sht Pal e Konvents, prve shtetit

kundr t cilit sht paraqitur krkesa, tndrhyj n procedur. Kjo quhet ndrhyrjenga nj pal e tret. Personi ose shteti nfjal ka t drejt t paraqes vzhgime dhet marr pjes n seanca publike.

29

A mund t caktoj Gjykataekspert ose t marr provanga dshmitar?

Po. N raste prjashtimore, nj delegacionnga Gjykata mund t vendos t kryejmisione hetimore duke u zhvendosur n

shtete t tjera pr t qartsuar faktet enj shtjeje. Ky delegacion mund t marrprova nga individ dhe t kryej hetime nvendngjarje.

N disa raste Gjykata cakton eksper t, prshembull, kur krkon q mjek ekspert tekzaminojn krkuesit t cilt ndodhen nburg.

30A zhvillon Gjykata seancapublike?

Procedura para Gjykats sht me shkrim,por n disa raste dhe pr shtje t caktuaraGjykata vendos t zhvilloj seanc publike.

Seancat zhvillohen n Ndrtesn e tDrejtave t Njeriut n Strasburg. Atozakonisht jan publike, me prjashtim trasteve kur Kryetari i Dhoms ose Dhomae Madhe, n varsi t shtjes, vendosinndryshe. Shtypi dhe publiku zakonishtlejohen t marrin pjes. Pr kt, ataduhet t jen t pajisur me dokumentinidentikues t medias q prfaqsojn oseme letrnjoftim.

T gjitha seancat lmohen dhe transmetohenbrenda dits n faqen zyrtare t internetitt Gjykats, duke lluar pas ors 14.30 (oravendore) .

31far kuptohet mekundrshtime fllestare?

Kundrshtime llestare jan argumentet qparaqet qeveria e paditur n mbshtetje tpretendimeve t saj se shtja nuk duhet tshqyrtohet n themel.

32far kuptohet me zgjidhjemiqsore?

Zgjidhja miqsore sht marrveshja

ndrmjet palve q ka pr qllim ti jap fundshtjes. Kur palt e prfshira bien dakordq ta zgjidhin mosmarrveshjen e tyre nkt mnyr, Shteti i paguan krkuesit njshum parash. Pas shqyrtimit t kushtevet zgjidhjes miqsore, dhe vetm n rastse Gjykata arrin n prfundimin se shtsiguruar respektimi i t drejtave t njeriut,ather ajo e fshin krkesn nga lista eshtjeve t saj.

Gjykata i nxit gjithnj palt t zhvillojnbisedime pr gjetjen e zgjidhjes miqsore.N rast se nuk arrihet ndonj marrveshje,Gjykata vazhdon me shqyrtimin e themelitt shtjes.

33

A mundet Gjykata t urdhrojmarrjen e masave tprkohshme?

Pas marrjes s nj krkese, Gjykata mundt'i krkoj Shtetit t paditur q t marrdisa masa t prkohshme, ndrkoh q vetGjykata vazhdon shqyrtimin e shtjes. Kjodo t thot q Shtetit prkats i krkohetq t mos ndrmarr asnj veprim, si, prshembull, t mos kthej individ t caktuarn vendin nga i cili kan ardhur ku atapretendojn se mund t gjejn vdekjen oseti nshtrohen torturs.

34A jan t hapura pr publikunseancat e vendimmarrjes ?

Jo, seancat e vendimmarrjesjan zhvillohenme dyer t mbyllura.

35

A kan refuzuar ndonjherShtetet t bashkpunojn meGjykatn?

Ka pasur raste kur shtete t caktuara kanmunguar, madje kan refuzuar ti japin

Gjykats informacione dhe dokumente tnevojshme pr shqyrtimin e krkess ngaana e Gjykats.

N kto raste Gjykata mund t dnojShtetin prkats n baz t Nenit 38 tKonvents (q i detyron Shtetet t'i krijojnGjykats t gjitha lehtsirat e nevojshme).

36Sa koh zgjat procedura paraGjykats?

Esht e vshtir t thuhet se sa zgjatprocedura para Gjykats.

Gjykata prpiqet ti trajtoj shtjet brendatre viteve q nga data e dorzimit t tyre.Megjithat, shqyrtimi i disa shtjeve mundt marr m shum koh, ndrkoh q disat tjera mund t shqyrtohen m shpejt.

Kohzgjatja e procedurs ndryshon sigurishtn varsi t shtjes, t trupit gjykues tcilit i sht caktuar, kujdesit t palve prti dhn Gjykats informacionin e duhurdhe shum faktorve t tjer, si zhvillimi inj seance publike ose kalimit t shtjes nDhomn e Madhe.

Disa krkesa mund t konsiderohen urgjentedhe t trajtohen me prparsi, sidomos nrastet kur integriteti zik i krkuesit vihetn rrezik dhe krcnohet n mnyr tmenjhershme .


7/9

11



Vendimete Gjykats

37

Cili sht dallimi ndrmjetvendimeve q merren ngaGjykata?

Zakonisht nj vendim jepet nga trupi gjykuesi prbr nga nj gjyqtar, nga Komiteti osenga Dhoma e Gjykats. Ai ka t bj vetmme pranueshmrin dhe jo me themelin eshtjes. Normalisht, sht Dhoma ajo q

shqyrton pranueshmrin dhe themelin enj shtje n t njjtn koh e pastaj shpallvendimin e saj.

38A jan vendimet e Gjykats tdetyrueshme pr Shtetet ?

Vendimet q kan identikuar shkelje tKonvents jan t detyrueshme pr Shtetetprkatse, t cilat duhet t'i ekzekutojn ato.Komiteti i Ministrave i Kshillit t Evropsmonitoron ekzekutimin e vendimeve,veanrisht prsa i prket pagimit nga anae Shteteve t shumave t caktuara ngaGjykata si kompensim pr dmin q u shtshkaktuar ankuesve.

39A mund t apelohet nj vendimi Gjykats?

Vendimet e papranueshmris, si dhevendimet e marra nga nj Komitet ose ngaDhoma e Madhe, jan t forms s prerdhe nuk mund t apelohen. Megjithat,brenda tre muajve pas njoftimit t vendimitt Dhoms, palt kan t drejt t krkojnkalimin e shtjes n Dhom t Madhe prrishqyrtim. Krkesat pr kalim t shtjes nDhom t Madhe shqyrtohen nga nj trupgjyqtarsh t cilt vendosin nse kalimi shtme vend apo jo.

40Si ekzekutohen vendimet eGjykats?

Kur Gjykata shpall nj vendim pr njshkelje q sht br, ajo ia prcjelldosjen Komitetit t Ministrave t Kshillitt Evrops, i cili prcakton me Shtetin epaditur dhe departamentin e ekzekutimitt vendimeve modalitetet pr ekzekutimine vendimit dhe pr parandalimin e shkeljevet ngjashme t Konvents n t ardhmen.Kjo shoqrohet me marrjen e masave mekarakter t prgjithshm, sidomos me

ndryshimin e legjislacionit, dhe me marrjene masave individuale kur sht e nevojshme.

41Cilat jan pasojat e nj vendimiq konstaton shkelje?

N rast se konstatohet se ka pasur shkelje,Shteti i paditur duhet t bj kujdes qkto shkelje t mos ndodhin srish n tardhmen, prndryshe Gjykata mund ta dnojsrish at. N disa raste, Shtetit do ti duhett ndryshoj legjislacionin pr ta prshtaturme Konventn.

42 far sht shprblimi i drejt?

Kur Gjykata vendos kundr nj Shteti dhevren se krkuesi ka psuar dm, ajo i jepkrkuesit kompensim t drejt, domethn

i jep nj shum parash si kompensim prdmin q ka psuar. Komiteti i Ministravemerr masat q shuma e caktuar nga Gjykatati paguhet konkretisht krkuesit.

43 far sht nj shtje pilot?

Gjat viteve t fundit, Gjykata ka ndjekurnj procedur t re pr t prballuar uksinmasiv t krkesave q kan t bjn meproblematik t ngjashme. Kto krkesa

njihen gjithashtu si shtje sistemike d.m.th. q e kan origjinn n mosprputhjene s drejts s brendshme me Konventn.

Kshtu, koht e fundit Gjykata ka ndjekurnj procedur q konsiston n shqyrtimine nj ose m shum krkesave t ktijlloji dhe ka shtyr shqyrtimin e nj srshtjesh t ngjashme me to . Sapo shpallvendimin e saj pr nj shtje pilot, Gjykatai krkon qeveris prkatse t ndryshojlegjislacionin e brendshm n mnyr qai t jet n harmoni me Konventn, sidhe i tregon n mnyr t prgjithshme

masat q duhen ndrmarr. Vetm m pasGjykata shqyrton serin e shtjeve t tjerat ngjashme me shtjen pilot.

44far sht mendimi paralel/ipakics?

Gjyqtart mund t dshirojn t prp ilojnmendimin e tyre lidhur me nj shtje qsht shqyrtuar nga trupi gjykues ku atobjn pjes. Ky mendim i bashkngjitetvendimit . N prgjithsi ata shpjegojnprse votuan me shumicn (mendimi paralel)ose, e kundrta, prse nuk ran dakord meshumicn e gjyqtarve (mendimi i pakics).

Aktiviteti

i Gjykats

45Sa shtje jan paraqitur nGjykat?

Gjykata ka qen viktim e suksesit t saj.do vit jan paraqitur mbi 50,000 krkesat reja. Disa nga vendimet e Gjykats, si edhefakti q shum shtete e vlersojn gjithnje m shum punn e Gjykats, kan brq numri i rasteve t rritet n mnyr tkonsiderueshme nga viti n vit.

46Cilat t drejta ngrihen nshumicn e shtjeve?

Q nga themelimi i saj, n rreth gjysmn evendimeve, Gjykata ka gjetur shkelje t Nenit6 t Konvents, lidhur me paanshmrindhe kohzgjatjen e procesit gjyqsor. Nfakt, 58% e shkeljeve t gjetura nga Gjykatakan t bjn ose me Nenin 6 (e drejtapr nj proces t rregullt) ose me Nenin1 t Protokollit nr. 1 (mbrojtja e prons).Pastaj, n rreth 11% t shtjeve, Gjykataka gjetur shkelje t rnd t neneve 2

dhe 3 t Konvents (e drejta pr jetn dhendalimi i torturs dhe trajtimit njerzorose poshtrues).

47A jan masat e prkohshmevrtet t efektshme?

Shtetet ndjekin pothuajse gjithmonrekomandimet e Gjykats lidhur me masate prkohshme. Ka raste q disa prej tyret mos ken vepruar sipas krkesave tGjykats. Kto shtete rrezikojn t dnohennga Gjykata pr moszbatim t detyrimeve ttyre t parashikuara n Nenin 34 (e drejtapr krkes individuale).

48

A merret Gjykata me ndonjshtje q ka t bj meshoqrin?

Sigurisht, Gjykats i sht krkuar t trajtojshtje q nuk ishin t parashikueshme nvitin 1950 kur Konventa u nnshkrua. Gjat50 viteve t fundit Gjykata ka vendosurpr shum shtje q kan t bjn meshoqrin, si shtja e abortit, vetvrasja easistuar, kontrolli trupor, skllavria familjare,e drejta e nj personi t lindur n mnyranonime pr t njohur origjinn e tij, edrejta pr birsimin nga ana e personavehomoseksual, mbajtja e peres islamike n


8/9

Pyetje q bhen m shpesh

Gjykata Evropiane e t Drejtave t Njeriut: GJEDNJ n 50 pyetje12

shkolla dhe universitete, mbrojtja e burimevet gazetarve, diskriminimi kundr Romvedhe problemet e mjedisit.

E ardhmjae Gjykats

49 far sht Protokolli nr. 14?

Protokolli nr. 14, qllimi i t cilit sht t

garantoj efektivitetin afatgjat t Gjykatsduke optimizuar ltrimin dhe prpunimin ekrkesave, parashikon n veanti krijimin etrupave t reja gjyqsore pr shqyrtimin eshtjeve m t thjeshta, si dhe parashikonedhe nj kriter t ri pranueshmrie(ekzistenca e nj dmi t konsiderueshm),dhe zgjat mandatin e gjyqtarve deri nnnt vjet, pa mundsin pr tu rizgjedhur.Ky Protokoll hyri n fuqi m 1 qershor 2010.

50Cilat jan projektet prrealzimin e reforms?

Pavarsisht nga Protokolli nr. 14, u pae nevojshme q t reformohej m tejsistemi i Konvents. N nntor 2006,Grupi i t Urtve, i prbr nga jurist tshquar, paraqiti nj raport para Komitetitt Ministrave. Grupi rekomandoi, ndr t

tjera, krijimin e nj mekanizmi t ri gjyqsorltrues dhe prpunimin e nj Statuti lidhurme disa aspekte strukturore t funksionimitt Gjykats. Ky statut kishte pr qllim qmodalitetet pr t br ndryshime t ishinm elastike sesa procedura q ndiqej prtraktatet ndrkombtare dhe q duhej tzbatohej edhe pr Konventn. KomitetiDrejtues pr t Drejtat e Njeriut i Kshillitt Evrops po i shqyrton aktualisht t gjithakto propozime.

korrik 2012

Gjykata Evropiane e t Drejtave t Njeriut

Marrdhnieve me Publikun

Council of Europe

67075 Strasbourg Cedex

France

www.echr.coe.int


9/9

www.echr.coe.int

EUROPEAN COURT OF HUMAN RIGHTS

COUR EUROPENNE DES DROITS DE L'HOMME

Gjykata Evropiane Per Te Drejtat e Njeriut - GJND

Documents

Transcript of Gjykata Evropiane Per Te Drejtat e Njeriut - GJND