Teknologjia në kohët e lashta

Luis NASI

Ky prezantim bëhet në kuadër të projektit të lëndës së historisë, rreth qytetërimeve të lashta. Besoj se tema është interesante dhe uroj që prezantimi t’ju pëlqejë.

ZjarriMendohet se zjarri është përdorur për herë të parë nga njerëzit rreth 400.000 vjet më parë. Megjithatë ka studime, sipas të cilave kjo ka ndodhur 2 milion vjet më parë. Sidoqoftë, një gjë është më se e qartë: kontrolli i zjarrit nga njerëzit ka sjellë një revolucion në jetën e të parëve tanë. Ai ishte baza e zhvillimit të njerëzimit. Kjo, pasi zjarri:Bëri të mundur punën gjatë natësBëri tretjen e ushqimeve më të lehtëI mbronte njerëzit e lashtë nga kafshët e egra dhe insektet

Rrota

Rrota është ndoshta shpikja më e madhe e të gjitha kohërave. Ajo bëri të mundur transportin masiv, rrjedhimisht zhvillimin e të gjitha fushave të jetës. Jo vetëm kaq, por rrota është pjësë e thuajse çdo mekanizmi të shpikur në çdo kohë. Rrota më e vjetër e gjetur deri më sot ndodhet në Slloveni, dhe daton rreth 5250 vjet më parë (3240 para Krishtit).

Rrota më e vjetër e Botës, e gjendur në Muzeun e Ljubjanës.

Përdorimi i rrotës në transport

Rrota në dekoret e sendeve shtëpiake

Papirusi

Papirusi ishte një material i ngjashëm me letrën i prodhuar për herë të parë në Egjiptin e Lashtë rreth 3000vjet para Krishtit. Bazë për të ishte bima e papirusit, e cila rritej kryesisht në deltën e Nilit por më pas u përhap në popujt mesdhetarë. Papirusi përdorej për të shkruar, për të ndërtuar varka, dyshekë, shtroja, litarë, shporta madje edhe sandale.

Bima e papirusit

Faturë për shitjen e një gomari, shkruar në papirus

Pjesë nga një libër egjiptian i shkruar në papirus

Një papirus i lashte egjiptian

Vinçat

Vinçi më i hershëm është ndërtuar rreth 515 vjet para krishtit në Greqinë ë Lashtë. Më pas, vinçat u përdoren dhe u përmirësuan nga Romakët. Këta vinça arrinin një shumëfishim deri në 40 e më shumë herë të forcës së ushtruar nga punëtorët. Nëse gjatë ndërtimit të Piramidave punëtorët egjiptianë mund të ngrinin deri në 50 kg, romakët mund të ngrinin deri në 6 ton për njeri. Madje, inxhinierët romakë arritën të ndërtonin vinça me kulla të posaçme që mund të ngrenin deri në 100 ton!

Vinç i përmirësuar nga romakët

Vinç i lashtë greko-romak.

Vinç i ndërtuar në kohët e sotme, duke imituar ata

të lashtë romakë.

Shkrirja e metaleve në Kinën e lashtë

Kinezët, rreth shekullit të pestë para Krishtit, arritën të prodhonin vegla metali duke derdhur metalin e shkrirë në kallëpe metali. Gjithashtu, ata ndërtuan edhe një lloj të veçantë furrnalte, “furrnaltën kupolë”. Ajo përdorej për të shkrirë metalet më lehtë për kallëpët. Të dyja këto shpikje, përdoren edhe sot në industrinë metalurgjike.

Furrnalta “kupolë”

Portat e kanaleve

Në Egjiptin e Lashtë, në shekullin e tretë para Krishtit, u ndërtuan shumë kanale jo vetëm për qëllime vaditjeje dhe kullimi, por edhe për qëllime lundrimi. I tillë është edhe Kanali Antik i Suezit, për të cilin, janë përdorur portat e ujit.

Kanali Antik i Suezit

Rrota e ujitRrota e ujit është një mjet antik që shërben për ujitje (ngitjen e ujit) si dhe për të shfrytëzuar energjinë e ujit të rrjedhshëm. Ajo u shpik në Greqinë e Lashtë rreth shekullit të tretë para Krishtit, dhe u përhap shpejt edhe në Romë, e më pas, në shekullin e parë, në Egjipt dhe Kinë.

Lloje të ndryshme rrotash uji për shrytëzim energjie

Romakët arritën të shpiknin sharra që lëviznin nëpërmjet rrotave të ujit

Maket i një mulliu me ujë romak

Vendi ku ndodhej një turbinë e lashtë romake. Kjo turbine i ngjason jo pak atyre moderne.

Leva e ArkimeditEshtë gjendur në shkrimet e tij që datojnë rreth shekullit të tretë para Krishtit. Eshtë një nga zbulimet më të rëndësishme të lashtësisë, dhe një nga zbatimet më të thjeshta të teknikës në jetën e përditshme. Eshtë e famshme thënia e Arkimedit, “Më jepni një levë dhe një pikë mbështetjeje, dhe unë do lëviz botën”.

Vida e Arkimedit

Arkimedi gjithashtu ndërtoi vidën e parë. Ajo u përdor për të ngritur ujin në lartësi.

Vida e Arkimedit, e përdorur për të ngritur ujin. Gjetur në një minierë të lashtë romake në Spanjë.

Katapulta

Katapulta e parë dëshmohet nga një historian grek 399 vjet para Krishtit. Shpejt, kjo armë u mor nga romakët dhe u përdor në luftë kundër Kartagjenës. Ato janë nga makinat më efektive që të lashtët shpikën në luftë.

Katapulta të ndryshme greko-romake

Karroca e dorës

Karroca e dorës ishte nje shpikje që ndihmoi shumë njeriun, në ndërtim dhe në bujqësi. Për herë të parë takohet në Greqinë e Lashtë, rreth vitit 400 para Krishtit. Gjithashtu, në Kinë karrocat u përdorën për herë të parë në vitet 150 para Krishtit.

Një karrocë antike

Karroca të lashta kineze në vizatime

Inxhinieria romake

Romakët arritën të ndërtonin shumë vepra inxhinierike madhështore. Të tilla, për shembull, ishin:RrugëtUratAkuaduktetDigat

Ura romake që i kanë mbijetuar kohës. Romakët janë quajtur “Ndërtuesit e parë të urave”.

Akuadukt romak në Spanjë. Akuadukt në Francë.

Akuadukt në Romë.Brenda një akuadukti romak.

Diga

Romake

Qytetërimet e Lashta na kanë dhënë shumë shpikje dhe ndërtime madhështore, të cilat edhe

sot konsiderohen të një rëndësie jetike, apo të vështira për t’u ndërtuar. Ka shumë për të folur mbi këtë temë. Rrjedhimisht shumë fakte apo

shpikje janë lënë pa përmendur. Gjithsesi, shpresojmë që përzgjedhja të ketë qenë sa më

interesante dhe prezantimi t’ju ketë pëlqyer.Ju faleminderit për vëmendjen!!!