Gezond buitenshuis eten: Stand van zaken en opties … onderzoek aan de Ugent Carl Lachat &...
-
Upload
julia-smit -
Category
Documents
-
view
212 -
download
0
Transcript of Gezond buitenshuis eten: Stand van zaken en opties … onderzoek aan de Ugent Carl Lachat &...
Gezond buitenshuis eten: Stand van zaken en opties
… onderzoek aan de Ugent
Carl Lachat & Christine Hoefkens
Vakgroep Voedselveiligheid en VoedselkwaliteitVakgroep Landbouweconomie
Obesiteit zal verdubbelen in 2060
Dieet en eetgewoonten zijn bepalend
Speelt buitenshuis eten een rol?Wat zeggen de wetenschappelijke studies
Buitenshuis eten is een bepalende factor voor de kwaliteit van het dieet
• Belangrijk in alle leeftijdsgroepen– Schoolgaande jeugd en jong volwassenen– Publieke catering (kantines)
• Verhoogde energie inname, energie uit vet, en lagere kwaliteit (Vit C, Ca & Fe)
• Associaties waren consistent in de studies• Postieve effecten bij een gezond aanbod
– Scandinavië
Buitenshuis eten in België
• Gemiddeld 23%E • 35% eet >25E% buitenshuis
Verschillen in plaatsen van consumptie– Grotere porties bij vrienden en in HORECA– Minder groenten op het werk en op school
Hogere energie Energie densiteit Tussendoortjes
Fruit en groenten
Kwestie van kwaliteit van de maaltijden of de verkeerde
keuze?
# aanbevelingen voldaan
Beschikbaar Gekozen
0%
20%
40%
60%
80%
100%
14% 7%
46% 55%
35% 33%
5% 5%
0 1 2 3n=330n=4365
0 1 2 3 4 5 6 700
50
100
150
200
250
300Control groupFruit and Vegetable Group
Snack ochtend
ontbijt Lunch
Avondeten
Snackmiddag
Snack avond
Wei
ght (
g)
Groenten innameG
ewic
ht
(gem
idde
lde
g±
95%
CI)
*
**
P <0.05*
Beleidsopties
• Simpel en gebaseerd op voedselgroepen • Wat is gezond? • Integreer “gezonde keuze” met promotie
van seizoensaanbod, lokale producten • Plan elegant en introduceer veranderingen
gradueel
Essentiële acties voor caterersSWOT analyse met 38 deelnemers uit 16 landen van de EU
Analyse van beleidsdocumenten
Strategieën in Europa
Etikettering Opleiding Evaluatie Overleg structuren
Marketing0%
20%
40%
60%
80%
100%
Strategieën voor catering Niet specifiekNiet vermeld
Gezondere maaltijdkeuze en nutriënteninname dankzij menulabels
in universiteitskantines?
+ aardappelen + boterbonen
+ aardappelpuree + boterbonen
+ aardappelen/puree/rijst + bonne femme groenten
Hocki meunière € 3,60
Verzadigd vet!
Verzadigd vet!
Verzadigd vet!
Calorie!
Interventiestudie
BASELINE = Voor het labelen
3-d voedingsdagboek Consumentenenquête
FOLLOW-UP = Na het labelen
3-d voedingsdagboek Consumentenenquête n = 224
0
5
10
15
20
25
30
35
40
45
50
0 stars 1 star 2 stars 3 stars 0 stars 1 star 2 stars 3 stars
Effect op maaltijdkeuze
Meals offeredMaaltijdkeuze
P > 0.05
Aantal maaltijden per sterrencategorie (%)
Baseline(voor het labelen)
Follow-up(na het labelen)
1 st
er
0 st
erre
n
2 st
erre
n
3 st
erre
n
Maaltijdkeuze versus aanbod
0
5
10
15
20
25
30
35
40
45
50
0 stars 1 star 2 stars 3 stars 0 stars 1 star 2 stars 3 stars
MaaltijdaanbodMaaltijdkeuze
P > 0.05
Aantal maaltijden per sterrencategorie (%)
Baseline(voor het labelen)
Follow-up(na het labelen)
1 st
er
0 st
erre
n
2 st
erre
n
3 st
erre
n
1 st
er
0 st
erre
n
2 st
erre
n
3 st
erre
n
0
50
100
150
200
250
300
350
1 2 3 4 5 6 7 8 9
En (1
0*kc
al)
SAFA
(en%
)
Na (1
0*m
g)
Groe
nte
(g)
En (1
0*kc
al)
SAFA
(en%
)
Na (1
0*m
g)
Vege
tabl
e (g
)
*
*
... from 24-h diet...via de kantinemaaltijd
Baseline(voor het labelen)
Follow-up(na het labelen)
Nutriënteninname...
*P < 0.05
Effect op nutriënteninname (1)
0
50
100
150
200
250
300
350
1 2 3 4 5 6 7 8 9
En (1
0*kc
al)
SAFA
(en%
)
Na (1
0*m
g)
Groe
nte
(g)
*
*
... op dagbasis...via de kantinemaaltijd
Baseline(voor het labelen)
Follow-up(na het labelen)
Nutriënteninname...
*P < 0.05
En (1
0*kc
al)
SAFA
(en%
)
Na (1
0*m
g)
Groe
nte
(g)
Effect op nutriënteninname (2)
Wat verklaart mogelijke verschillen in de doeltreffendheid van
menulabels?
Individuele verschillen
Overeenstemming tussen maaltijdkeuze en het aanbevolen maaltijdaanbod
0 op 3 maaltijden
1 op 3 maaltijden
2 tot 3 op 3 maaltijden
31% 42% 27%
Energie (kcal)
Verzadigd vet (energie%)
Natrium (mg/kcal)
Groente (g)
Objectieve kennis over voeding
Belang van gezondheid
Belang van gewichtscontrole
Belang van vertrouwde keuzes
Individuele verschillen (1)
- - +- +- +
+ + -
• Geen verband met:− Geslacht− Leeftijd− BMI− Energieverbruik− Bewustzijn van de relatie tussen voeding en gezondheid− Intentie om het voedingspatroon te veranderen− Belang van prijs bij voedingskeuzes− Belang van sensorische eigenschappen bij voedingskeuzes
Individuele verschillen (2)
Vooropgesteld model draagt bij tot een beter begrip van:
• PROCES van informatie-effecten:Diegenen die het label aantrekkelijker vonden en het label beter begrepen Gebruikten het label vaker en meer doeltreffend Waren meer geneigd om hun houding t.a.v. gezonde
maaltijden in positieve zin te veranderen Waren meer geneigd om gezonde maaltijdkeuze te maken
• VOOR WIE het label meer doeltreffend is:Voor diegenen met− Hogere motivatie om het voedingspatroon te wijzigen− Voldoende objectieve kennis hebben over voeding
Individuele verschillen: Model van gedragsverandering
Wat verklaart mogelijke verschillen in de doeltreffendheid van
menulabels?
Labeleigenschappen
Voor een PASTASCHOTEL van 625 g :
% van de Dagelijkse Voedingsrichtlijn (GDA)
Sterrenscore
… €
GDA informatie
3.00 €3.25 €3.50 €
Keuze-experiment: Labelattributen en niveaus
Voor een PASTASCHOTEL van 625 g :
% van de Dagelijkse Voedingsrichtlijn (GDA)
Sterrenscore
… €
GDA informatieZout!
Groente!
Geen
Keuze-experiment: Labelattributen en niveaus
36%
kcal
7136% 26% 44% 67% 41%
6 g 18 g 9 g 4 g 123 g
Suikers VettenVerzadigd
vet Zout Groente
36%
kcal
713
Voor een PASTASCHOTEL van 625 g :
% van de Dagelijkse Voedingsrichtlijn (GDA)
Sterrenscore
… €
GDA informatieGeen
Keuze-experiment: Labelattributen en niveaus
Voor een PASTASCHOTEL van 625 g :
% van de Dagelijkse Voedingsrichtlijn (GDA)
36%
kcal
7136% 26% 44% 67% 41%
6 g 18 g 9 g 4 g 123 g
Suikers VettenVerzadigd
vet Zout Groente
3,50 €Voor een PASTASCHOTEL van 625 g :
3,00 €
Zout!Groente!
LABEL A LABEL B
Noch label A,noch label B
Welk label verkiest u?
Keuze-experiment: Voorbeeld van keuzeset
-1,0 -0,8 -0,6 -0,4 -0,2 0,0 0,2 0,4 0,6 0,8 1,0
Path-worth utilities per attribute level
Att
ribu
te le
vel
Nutsfunctie per attribuutniveau
Energie GDAUitgebreide GDASterrenSterren met uitleg (m.u.)PrijsEnergie GDA x SterrenEnergie GDA x Sterren m.u.Uitgebreide GDA x SterrenUitgebreide GDA x Sterren m.u.
Attribuutniveau:Geen voorkeur
Negatief nutVoorkeurPositief nut
Voorkeur menulabels
36%
kcal
7136% 26% 44% 67% 41%
6 g 18 g 9 g 4 g 123 g
Suikers VettenVerzadigd
vet Zout Groente
-1,0 -0,8 -0,6 -0,4 -0,2 0,0 0,2 0,4 0,6 0,8 1,0
Path-worth utilities per attribute level
Att
ribu
te le
vel
Energie GDAUitgebreide GDASterrenSterren met uitleg (m.u.)PrijsEnergie GDA x SterrenEnergie GDA x Sterren m.u.Uitgebreide GDA x SterrenUitgebreide GDA x Sterren m.u.
Nutsfunctie per attribuutniveau
Attribuutniveau:
Voorkeur menulabels
-1,0 -0,8 -0,6 -0,4 -0,2 0,0 0,2 0,4 0,6 0,8 1,0
Path-worth utilities per attribute level
Att
ribu
te le
vel
Energie GDAUitgebreide GDASterrenSterren met uitleg (m.u.)PrijsEnergie GDA x SterrenEnergie GDA x Sterren m.u.Uitgebreide GDA x SterrenUitgebreide GDA x Sterren m.u.
Nutsfunctie per attribuutniveau
Attribuutniveau:
Voorkeur menulabels
-1,0 -0,8 -0,6 -0,4 -0,2 0,0 0,2 0,4 0,6 0,8 1,0
Path-worth utilities per attribute level
Att
ribu
te le
vel
Zout!Groente!
36%
kcal
713
Energie GDAUitgebreide GDASterrenSterren met uitleg (m.u.)PrijsEnergie GDA x SterrenEnergie GDA x Sterren m.u.Uitgebreide GDA x SterrenUitgebreide GDA x Sterren m.u.
Nutsfunctie per attribuutniveau
Attribuutniveau:
Voorkeur menulabels
-1,0 -0,8 -0,6 -0,4 -0,2 0,0 0,2 0,4 0,6 0,8 1,0
Path-worth utilities per attribute level
Att
ribu
te le
vel
Energie GDAUitgebreide GDASterrenSterren met uitleg (m.u.)PrijsEnergie GDA x SterrenEnergie GDA x Sterren m.u.Uitgebreide GDA x SterrenUitgebreide GDA x Sterren m.u.
Nutsfunctie per attribuutniveau
Attribuutniveau:
Voorkeur menulabels
-1,0 -0,8 -0,6 -0,4 -0,2 0,0 0,2 0,4 0,6 0,8 1,0
Path-worth utilities per attribute level
Att
ribu
te le
vel
Energie GDAUitgebreide GDASterrenSterren met uitleg (m.u.)PrijsEnergie GDA x SterrenEnergie GDA x Sterren m.u.Uitgebreide GDA x SterrenUitgebreide GDA x Sterren m.u.
Combinatie van informatie
Nutsfunctie per attribuutniveau
Attribuutniveau:
Voorkeur menulabels
-1,0 -0,8 -0,6 -0,4 -0,2 0,0 0,2 0,4 0,6 0,8 1,0
Path-worth utilities per attribute level
Att
ribu
te le
vel
Energie GDAUitgebreide GDASterrenSterren met uitleg (m.u.)PrijsEnergie GDA x SterrenEnergie GDA x Sterren m.u.Uitgebreide GDA x SterrenUitgebreide GDA x Sterren m.u.
Zout!Groente!
36%
kcal
713 +
Nutsfunctie per attribuutniveau
Attribuutniveau:
Voorkeur menulabels
• Menulabels in universiteitskantines niet doeltreffend in het verbeteren van de maaltijdkeuze en nutriëntinname van studenten− Gebrek aan motivatie en kennis over voeding− Voorkeur voor andere menulabels
• Maaltijdkeuze grotendeels bepaald door maaltijdaanbod
Menulabels in universiteitskantines mogelijk meer doeltreffend :− Met meer aantrekkelijke, eenvoudige en informatieve menulabels− In combinatie met een gezonder maaltijdaanbod− In combinatie met voedingsvoorlichting
Conclusies
Bedankt!
Onze beste wensen voor 2014
Voor meer informatie:
Christine Hoefkens ([email protected])
Carl Lachat ([email protected])