Gerard Wijtsma 1. 2 EEN BIJBELSE VISIE OP ‘NARNIA’
-
Upload
pieter-bogaert -
Category
Documents
-
view
220 -
download
0
Transcript of Gerard Wijtsma 1. 2 EEN BIJBELSE VISIE OP ‘NARNIA’
Gerard Wijtsma
1
Gerard Wijtsma
2
EEN BIJBELSE VISIE OP ‘NARNIA’
Gerard Wijtsma
3
NARNIA
TORA Psalm 119:105 “Uw woord is een lamp voor
mijn voet, een licht op mijn
pad.”
Gerard Wijtsma
4
JHWH is EXCLUSIEF!
“Adonai echad”
“De HERE is één”Deut.6-4-6
Gerard Wijtsma
5
DEUTERONOMIUM 18:“9 Wanneer u in het land komt dat de HEER, uw God, u geven zal, mag u de verfoeilijke praktijken van de volken daar niet navolgen. 10 Er mag bij u geen plaats zijn voor mensen die hun zoon of dochter als offer verbranden, en evenmin voor waarzeggers, wolkenschouwers, wichelaars, tovenaars, 11 bezweerders, en voor hen die geesten raadplegen of doden oproepen. 12 Want de HEER verafschuwt mensen die zulke dingen doen, en om die verfoeilijke praktijken verdrijft hij deze volken voor u. 13 U moet volledig op de HEER, uw God, gericht zijn.”
Gerard Wijtsma
6
Mensenoffer in Mexico“De HEER verafschuwt mensen
die zulke dingen doen, en om die verfoeilijke praktijken verdrijft hij deze volken voor u. 13 U moet volledig op de HEER, uw God,
gericht zijn.”
Gerard Wijtsma
7
kosem kesamim
oymcq
70807081
ocq
WAARZEGERIJvoorspellingvoozegging
orakel hekserij
door het lot, magische rol, waarzegger
“De HEER verafschuwt mensen die zulke dingen doen, en om die verfoeilijke praktijken verdrijft hij deze volken voor u. 13 U moet volledig op de HEER, uw God,
gericht zijn.”
Gerard Wijtsma
8
me’onen
6049
[nim
WICHELAARbedekkenbetrekken
magie practiserentovenaar
waarzeggerwolkenschouwer
“De HEER verafschuwt mensen die zulke dingen doen, en om die verfoeilijke praktijken verdrijft hij deze volken voor u. 13 U moet volledig op de HEER, uw God,
gericht zijn.”
Gerard Wijtsma
9
u’mnakesj
5172
sxnv
sisserfluister een magische betovering
tovenaarvoorspeller
“De HEER verafschuwt mensen die zulke dingen doen, en om die verfoeilijke praktijken verdrijft hij deze volken voor u. 13 U moet volledig op de HEER, uw God,
gericht zijn.”
Gerard Wijtsma
10
u’mkasjaf
3784
fskmvWichelaar
“De HEER verafschuwt mensen die zulke dingen doen, en om die verfoeilijke praktijken verdrijft hij deze volken voor u. 13 U moet volledig op de HEER, uw God,
gericht zijn.”
Gerard Wijtsma
11
v’kover
2266
rbkv
toverenbezweren
kaver
2267
rbktovenaarbezweerder
“De HEER verafschuwt mensen die zulke dingen doen, en om die verfoeilijke praktijken verdrijft hij deze volken voor u. 13 U moet volledig op de HEER, uw God,
gericht zijn.”
Gerard Wijtsma
12
sjo’el
7592
lasvraadplegen
ov
178
bva
geesten
“De HEER verafschuwt mensen die zulke dingen doen, en om die verfoeilijke praktijken verdrijft hij deze volken voor u. 13 U moet volledig op de HEER, uw God,
gericht zijn.”
Gerard Wijtsma
13
v’jid’oni
3049
ynidyv
geestenbezweerder
“De HEER verafschuwt mensen die zulke dingen doen, en om die verfoeilijke praktijken verdrijft hij deze volken voor u. 13 U moet volledig op de HEER, uw God,
gericht zijn.”
Gerard Wijtsma
14
v’doresj
1875
srdvbedekkenbetrekkenmagie practiserentovenaarwaarzeggerWichelaarraadplegenoproepen
el ha’mesim
4191
ovmh la
doden
“De HEER verafschuwt mensen die zulke dingen doen, en om die verfoeilijke praktijken verdrijft hij deze volken voor u. 13 U moet volledig op de HEER, uw God,
gericht zijn.”
Gerard Wijtsma
15
1. mensenoffers2. waarzeggers3. wolkenschouwers 4. wichelaars 5. tovenaars 6. bezweerders 7. geesten raadplegen 8. doden oproepen
Giftig water uit
dezelfde bron!
Gerard Wijtsma
16
de afschuwelijke goden
die jullie aanbidden, en verontreinig je niet langer met de afgoden van Egypte. Ik, de HEER, ben jullie God.’”
EZECHIËL 20:
“7 Ik zei tegen hen: ‘ontdoe je van
Gerard Wijtsma
17
Deut.7:25 “Hun godenbeelden moet u verbranden, zonder u het zilver en goud ervan toe te eigenen, want dat zou uw ondergang worden omdat de HEER, uw God, ze verafschuwt. 26 Geef die gruwelijke beelden geen plaats in uw huizen, anders wordt u net als zij aan de vernietiging prijsgegeven. U moet er een diepe afschuw, een hartgrondige afkeer van hebben; de ban van de HEER rust erop.”
Gerard Wijtsma
18
Hoe staat Lewis hier tegenover? Afkeer of fascinatie?
Afschuw of betovering?
Gerard Wijtsma
19
• Hoe staat u er tegenover?• Facineert het u?• Staat het in uw huis?
Gerard Wijtsma
20
“Loop niet in een en hetzelfde span met ongelovigen.
Wat is de verwantschap tussen gerechtigheid en wetteloosheid?
Wat heeft licht met duisternis
te maken? 15 Waarin lijken Christus en Beliar
op elkaar? Wat hebben een gelovige en een ongelovige
gemeen? 16 Wat heeft detempel van God met afgoden te maken?” 2 Kor.6:14
Gerard Wijtsma
21
1 KORINTIËRS 10:19-22“19 Wat wil ik met dit alles zeggen? Dat offervlees een bijzondere betekenis heeft? Of dat afgoden echt bestaan? 20 Dat niet, maar wel dat heidenen aan demonen offeren en niet aan God, en ik wil niet dat u één wordt met demonen. 21 U kunt niet drinken uit de beker van de Heer en ook uit die van demonen, u kunt niet deelnemen aan de maaltijd van de Heer en ook aan die van demonen. 22 Of willen we de Heer tergen? Zijn we soms sterker dan hij?”
Gerard Wijtsma
22
1 Kron. 16: 26/ Psalm 96:5“Want al de goden der volken zijn afgoden; maar de HEERE heeft de hemelen gemaakt .”
Gerard Wijtsma
23
Ezechiël 8:10/17“Toen ik binnen was en rondkeek, zag ik op de muren om me heen allerlei afbeeldingen van de afgoden van het volk van Israël, van kruipende beesten en andere dieren, stuk voor stuk onrein.17 ‘Heb je het gezien, mensenkind?’ vroeg hij mij. ‘En al deze afgodendienst waaraan het volk van Juda zich overgeeft is blijkbaar nog niet genoeg: ze vullen het land met geweld, ze beledigen mij steeds opnieuw, zie hoe schaamteloos ze mij bespotten! ”
Gerard Wijtsma
24
Hand.17:18 ‘Hij schijnt een boodschapper van uitheemse goden (daimonion) te zijn,’ omdat ze dachten dat hij predikte over Jezus en een godin die Opstanding heette.”
De Grieken benoemen hun vele goden met het voor hen neutrale woord ‘demon’.
Gerard Wijtsma
25
Jesjoea zegt: ”Maar een ieder, die één dezer kleinen, die in Mij geloven, tot zonde verleidt, het zou beter voor hem zijn, dat een molensteen om zijn hals was gehangen en hij verzwolgen was in de diepte der zee.” Matt.18:6
Gerard Wijtsma
26
Schrijver: C.S.Lewis1898-1963
Gerard Wijtsma
27
C.S.Lewis• Aanvankelijk atheïst• Bekeerd tot het theïsme• Beleed christendom• Schreef: ‘Mere Christianity’
DE SCHRIJVER
Gerard Wijtsma
28
‘Mere Christianity’Een poging om de fundamenten van het christendom te beschrijven.uitgangspunten:
• De logische redenering tot christelijk gedrag
• Ieder, van welk geloof ook die zich christen wil noemen is christen.
• 3 accenten: doop, geloof en heilig avondmaal
DE SCHRIJVER
Gerard Wijtsma
29
Tijdens een reis met z’n vrouw Joyce naar Griekenland schreef hij:
“Ik had enige moeite om Joy en mijzelf te weerhouden van terugval in het heidendom toen we in Attica waren! In Daphni was het moeilijk om niet tot Apollo de Genezer te bidden. Maar op de een of andere manier voelden we het niet als erg verkeerd.”
DE SCHRIJVER
Gerard Wijtsma
30
“Het Christendom was de vervulling van het heidendom en het heidendom is een voorafschaduwing van het Christendom”
Roger Lancelyn Green, “C.S.Lewis: A Biography”, Harcourt Inc. 1974, Blz.274 en 30
DE SCHRIJVER
Gerard Wijtsma
31
In zijn autobiografie (Surprised by Joy), vertelt Lewis hoe hij op 13 jarige leeftijd zijn anglicaanse geloof opgaf door de invloed van een lerares die zich bezighield met “Theosofie, Rosekruisianisme, Spiritualisme; de hele Anglo-Amerikaanse Occulte traditie.” En Lewis ontwikkelde een ‘lust’ voor het occulte en dat bleef hem bij zelfs nadat hij terugkeerde tot de Anglicaanse kerk. Hij zei:
DE SCHRIJVER
Gerard Wijtsma
32
“En dat ontwikkelde zich in mij tot iets waar ik, zo nu en dan, veel problemen mee had – het verlangen naar het occulte; je zou ook kunnen zeggen, de passie voor het occulte. Niet iedereen kent dit verlangen, zij die er last van hebben weten wat ik bedoel. In een roman probeerde ik het eens te beschrijven. Het is een geestelijke lust en net zoals de lust van het lichaam, heeft het de dodelijke kracht om al het andere in de wereld op de tweede plaats te stellen.”
“Surprised by Joy”, Harcourt Brace, 1955, blz:58-60
DE SCHRIJVER
Gerard Wijtsma
33
In een roman “Hier, hier was eindelijk (zo fluisterde zijn verlangen hem toe) de ware binnenste cirkel, de cirkel waarvan het centrum zich buiten het menselijke ras bevond – het ultieme geheim, de allerhoogste kracht, de laatste inwijding. Het feit dat het bijna compleet afschuwelijk was, verminderde zijn aantrekkingskracht niet in het minst.” C.S.Lewis, “That Hideous Strength: A modern fairy Tale for Grown Ups,”Collier Books, Macmillian, Publishing Company, 1946, blz.259,269
DE SCHRIJVER
Gerard Wijtsma
34
Lewis droeg zijn autobiografie “Surprised bij Joy”op aan Bede Griffith, een voormalige student van hem, die zijn vriend werd. Griffith richtte een ‘Christelijke Asram’ op in India. Hij zei dat Hindu tempels een sacrament zijn. Hij zei: “Niemand kan in de juiste zin zeggen dat een Hindoeïst, Buddhist of Moslim een ‘ongelovige’ is. Ik zou liever willen zeggen dat we hem moeten zien als onze broeder in Christus.” Randy England, “The Unicorn in the Sanctury: The Impact of the New Age on the Catholic Church,”TAN Books and Publishers, Inc., 1991, blz.70-72
DE SCHRIJVER
Gerard Wijtsma
35
“Wanneer we bij de mens aankomen, de hoogste van al de dieren, krijgen we de meest complete gelijkenis met
God die we kennen.” Blz. 139
“… maar hij (mens) blijft toch een primaat en een dier.”Blz. 115, 129
DE SCHRIJVER
Gerard Wijtsma
36
Charles Williams
DE INKLINGS
George McDonald
C.S.Lewis
J.R.R.Tolkien
Gerard Wijtsma
37
Vier kinderen, Peter, Susan, Edmund en Lucy gaan logeren bij professor Kirke. Op een regenachtige dag spelen ze verstoppertje in het grote, geheimzinnige huis. Lucy ontdekt een logeerkamer waar een kleerkast staat. Ze doet de kast open en stapt erin. Ze probeert met haar handen de achterwand te voelen… Tot haar schrik zit er helemaal geen achterwand in de kast! Ze loopt zomaar een ander land binnen, waar een lantarenpaal schijnt midden in een sneeuwlandschap. Ze is in het koninkrijk Narnia!
HET VERHAAL…
Gerard Wijtsma
38
HET VERHAAL…
Gerard Wijtsma
39
HET VERHAAL…
Gerard Wijtsma
40
HET VERHAAL…
Gerard Wijtsma
41
In Narnia is een strijd aan de gang, waar de kinderen bij worden betrokken. Samen met Aslan vechten ze tegen de Witte Heks. Het lijkt erop dat hun avonturen slecht aflopen, maar Aslan is veel machtiger dan iemand had kunnen denken…
HET VERHAAL…
Gerard Wijtsma
42
Gerard Wijtsma
43
Aslan• Turks voor Leeuw
DE KARAKTERS
Gerard Wijtsma
44
Stel je voor: Aslan is Jezus en de kinderen zijn de christenen
Consequentie:(uit ‘The Voyage of the Dawn Treader’)
• Jezus is blij wanneer ze magie en bezweringen gebruiken
• Afgoden en demonen zijn zijn vrienden
• Er is goede magie en er is een goede tovenaar
• Magie leidt mensen tot Christus
DE KARAKTERS
Gerard Wijtsma
45
Het rituele offer van Aslan heeft meer van de oude winter solsticerituelen en de bloedige offers aan de afgoden (Hindoes, Maja’s, Inca’s of Babyloniërs) dan met de kruisiging van Jezus.
DE KARAKTERS
Gerard Wijtsma
46
Opvallend dat men in de film Narnia kiest voor een offersteen in de trant van Stonehenge, wat nu een verzamelplaats is voor de snelgroeiende wereldwijde neoheidense beweging.
Gerard Wijtsma
47
CITAAT:‘Hij zal alles weer in orde maken, zoals een oude spreuk in onze streken altijd al heeft voorspeld:Als Aslan weerom is, dan wordt weer recht wat krom is. Door de tanden van de Leeuw sterven winter, ijs en sneeuw.Zijn machtige gebrul verjaagt verdriet en tranen. Hij schudt een nieuwe lente uit zijn gouden manen.’
Gerard Wijtsma
48
De witte heks
DE KARAKTERS
Gerard Wijtsma
49
Babylonische ‘Belili’ c.a. 2000 v.Chr.
LILITH / tylylJesaja 34:14“Het is de ontmoetingsplaats van woestijndieren en hyena’s, bokken meten daar hun krachten. Lilit zoekt er rust en leeft er ongestoord.” • Vleugels• Uilenpoten• Nachtdemon• Middeleeuwen: 1e vrouw van
Adam
Gerard Wijtsma
50
Tumnus
DE KARAKTERS
Gerard Wijtsma
51
Tumnus = Afgod ‘Pan’Romeinen: Faunus• Geitepoten• Puntige baard• Geitekrullen• Puntige oren• Hoorns• Naakt tot middel• Fluitspelend• Inspireert tot wilde
bosfeesten. Leidt de nymphen in extatische rituele dansen.ook Tumnus doet dit
• Symbool van suksuele perversie
• Symbool voor plotselinge angst op eenzame plaats (paniek is van zijn naam afgeleid)
• God van de valse profetieFaunusPan
DE KARAKTERS
Gerard Wijtsma
52
PAN• half mens half
geit• Extreme
seksuele perversiteit
• seks met geiten• groepsseks
TUMNUS• vriendelijk • Hoort bij Aslan
DE KARAKTERS
Gerard Wijtsma
53
• Aslans medestanders:• Boomvrouwen/dryaden• bronvrouwen/naiaden• Centauren• Eenhoorn• Stier met mensenhoofd
DE KARAKTERS
Gerard Wijtsma
54
CITAAT:“Aslan stond midden tussen een hele menigte wezens, die in een halve kring om hem heen stonden. Er waren verschillende vrouwenfiguren: Boomvrouwen en Bronvrouwen (of Dryaden en Niaden, zoals die in onze wereld vroeger heetten) die op snaarinstrumenten speelden – dat was de muziek die ze gehoord hadden. Er waren vier grote Centauren bij. Van onderen zagen ze eruit als geweldige boerenpaarden en van bove leken ze op ernstige maar prachtige reuzen.”
Gerard Wijtsma
55
• Bacchus is in de Romeinse mythologie de God van de wijn, de seksuele vrijheid en de vruchtbaarheid.
• Bij de Grieken is hij voornamelijk bekend onder de naam Dionysos hoewel de naam Bakchos ook bij de Grieken af en toe gebruikt werd. Zijn Etruskische tegenhanger is Fufluns. Bij de Romeinen werd Bacchus geïdentificeerd met de Italiaanse god Liber.
• Hij werd voorgesteld als een naakte of halfnaakte jongeman, vaak met een kroon van klimop en vergezeld van Ariadne of van een panter.
DE KARAKTERS
Gerard Wijtsma
56
NymfenEen nimf (νύμφη: bruid, gesluierd) is een Griekse halfgodin en demon die in de natuur leeft, en vaak gebonden is aan een bepaalde locatie of plantensoort. Nymfen wonen op bergen, bij beekjes en riviertjes, in valleien en grotten. Ze werden vaak geassocieerd met Artemis (godin van de jacht), Dionysus (boomgod), Pan en Hermes (god van de herders). Nimfen vergezelden ook dikwijls Griekse goden en godinnen, en werden belaagd door opdringerige Satyrs.
DE KARAKTERS
Gerard Wijtsma
57
CENTOUROreius, generaal van het leger van Aslan
DE KARAKTERS
Gerard Wijtsma
58
De Kerstman
DE KARAKTERS
Gerard Wijtsma
59
Kabouters• Kobolds (Duitsland)• Leprechauns (Ierland)• Trollen (Scandinavië)• Satyrs (Griekenland)• Jinn (Arabië)• Seirim/ruigen/harigen (Israël)
Gerard Wijtsma
60
Goede dwergen
DE KARAKTERS
Gerard Wijtsma
61
CITAAT:“En door de wijd openstaande deur aan de oostkant klonken de stemmen van de Zeemeermannen en de Zeemeerminnen, die vlak voor de kust zwommen en ter ere van hun nieuwe Koningen en Koninginnen hun lied zongen.”
Gerard Wijtsma
62
De dryaden zijn bosnimfen. Deze nimfen worden vooral ingedeeld op boomsoort. Dryaden (in ieder geval de hamadryaden) leven in de bomen en sterven met hen. Een dryade straft diegenen die schade aan haar boom aanrichten.
DE KARAKTERS
Gerard Wijtsma
63
De Naiaden (Grieks ναειν, 'vloeien') zijn in de Griekse mythologie waternimfen, en waarschijnlijk dochters van de potamiden, de riviergoden. Ze personifieerden en bewaakten volgens de Grieken alle rivieren, meren, moerassen, fonteinen en bronnen. De Naiaden zijn vooral verwant aan het zoete water, hoewel er overlappingen zijn met de Oceaniden.
DE KARAKTERS
Gerard Wijtsma
64
Griekse nayaden
DE KARAKTERS
Gerard Wijtsma
65
CITAAT:
‘De Witte Heks?’ zei Edmund. ‘Wie is dat?’ ‘Dat is een afschuwelijk mens,’zei Lucy. ‘Ze doet alsof ze Koningin van Narnia is, hoewel ze helemaal geen recht heeft om Koningin te zijn en ale Faunen en Dryaden en Naiaden en de Dwergen en de dieren – de goede in elk geval – hebben een vreselijke hekel aan haar.’
Gerard Wijtsma
66
EZECHIËL 20:“7 Ik zei tegen hen: ‘Ontdoe je van de afschuwelijke goden die jullie aanbidden, en verontreinig je niet langer met de afgoden van Egypte. Ik, de HEER, ben jullie God.’”
DE BIJBEL
Gerard Wijtsma
67
• Doortrokken van magie, toverij en occultisme
• Heidense afgoden/demonen vervullen positieve rollen in Narnia
• Vermenging van duisternis en licht• Fascinatie voor het occulte (het
kwade) staat gelijk aan verering van demonen.
• Facinatie is betovering• Facinatie bindt
MIJN CONCLUSIE
Gerard Wijtsma
68
JHWH is EXCLUSIEF!
“Adonai echad”
“De HERE is één”Deut.6-4-6