Genetica Dhr. Haanstra. WeekThemaOnderwerpOpdrachten volgende les 433Toets Thema 2 Basisstof 1 t/m 4...
-
Upload
esther-smeets -
Category
Documents
-
view
217 -
download
0
Transcript of Genetica Dhr. Haanstra. WeekThemaOnderwerpOpdrachten volgende les 433Toets Thema 2 Basisstof 1 t/m 4...
![Page 1: Genetica Dhr. Haanstra. WeekThemaOnderwerpOpdrachten volgende les 433Toets Thema 2 Basisstof 1 t/m 4 afOpdr. 18 t/m 24 gemaakt 443Basisstof 5 en 6 besprekenMaken.](https://reader034.fdocument.pub/reader034/viewer/2022052410/5551a0ec4979591f3c8b4b73/html5/thumbnails/1.jpg)
Genetica
Dhr. Haanstra
![Page 2: Genetica Dhr. Haanstra. WeekThemaOnderwerpOpdrachten volgende les 433Toets Thema 2 Basisstof 1 t/m 4 afOpdr. 18 t/m 24 gemaakt 443Basisstof 5 en 6 besprekenMaken.](https://reader034.fdocument.pub/reader034/viewer/2022052410/5551a0ec4979591f3c8b4b73/html5/thumbnails/2.jpg)
Week Thema Onderwerp Opdrachten volgende les
43 3Toets Thema 2Basisstof 1 t/m 4 af Opdr. 18 t/m 24 gemaakt
44 3Basisstof 5 en 6 bespreken Maken Opdr. 33 t/m 39Basisstof 7 bespreken Mk. Opdr. 51 t/m 60
45 3Herhalen en bespreken
Verrijkingsstof 1 Mk. Verrijk. stof 1, opdr. 1 en 2
Extra oefenstof Mk. Oefenopgaven Vragen 1 t/m 22
http://webh01.ua.ac.be/funmorph/raoul/gregor/g(2).html
46 Toets H.3 Thema 4, lz. basisstof 1Mk. Opdr. 1
Genetica leer je door het te doen en te oefenen, geneticavragen gaan in toetsen, PTA's en examens vaak over stambomen, deze zijn te oefenen opde opgegeven website.
Voorlopige planning
![Page 3: Genetica Dhr. Haanstra. WeekThemaOnderwerpOpdrachten volgende les 433Toets Thema 2 Basisstof 1 t/m 4 afOpdr. 18 t/m 24 gemaakt 443Basisstof 5 en 6 besprekenMaken.](https://reader034.fdocument.pub/reader034/viewer/2022052410/5551a0ec4979591f3c8b4b73/html5/thumbnails/3.jpg)
Wat gaan we doen
• Korte herhaling vorige les• Terminologie genetica• Oefening monohybride kruising• Case: taaislijmziekte• Oefenopgaven
![Page 4: Genetica Dhr. Haanstra. WeekThemaOnderwerpOpdrachten volgende les 433Toets Thema 2 Basisstof 1 t/m 4 afOpdr. 18 t/m 24 gemaakt 443Basisstof 5 en 6 besprekenMaken.](https://reader034.fdocument.pub/reader034/viewer/2022052410/5551a0ec4979591f3c8b4b73/html5/thumbnails/4.jpg)
Eeneiige tweelingen
• Invloed van milieu en genotype op fenotype wordt onderzocht m.b.v. eeneiige tweelingen.
• Fenotype: alle uiterlijk waarneembare kenmerken van een individu.• Genotype: totaalpakketje genen.
![Page 5: Genetica Dhr. Haanstra. WeekThemaOnderwerpOpdrachten volgende les 433Toets Thema 2 Basisstof 1 t/m 4 afOpdr. 18 t/m 24 gemaakt 443Basisstof 5 en 6 besprekenMaken.](https://reader034.fdocument.pub/reader034/viewer/2022052410/5551a0ec4979591f3c8b4b73/html5/thumbnails/5.jpg)
Chromosomen en genen
![Page 6: Genetica Dhr. Haanstra. WeekThemaOnderwerpOpdrachten volgende les 433Toets Thema 2 Basisstof 1 t/m 4 afOpdr. 18 t/m 24 gemaakt 443Basisstof 5 en 6 besprekenMaken.](https://reader034.fdocument.pub/reader034/viewer/2022052410/5551a0ec4979591f3c8b4b73/html5/thumbnails/6.jpg)
Karyotype (karyogram)
• Chromosomen zijn opgebouwd uit DNA. • De mens heeft 22x2+2 chromosomen.• Chromosomen zijn paren zichtbaar in het karyogram. Dit Karyogram bestaat
uit gecondenseerde chromosomen gesorteerd in paren (in een bepaalde fase is de mitose gestopt) Filmpje
![Page 7: Genetica Dhr. Haanstra. WeekThemaOnderwerpOpdrachten volgende les 433Toets Thema 2 Basisstof 1 t/m 4 afOpdr. 18 t/m 24 gemaakt 443Basisstof 5 en 6 besprekenMaken.](https://reader034.fdocument.pub/reader034/viewer/2022052410/5551a0ec4979591f3c8b4b73/html5/thumbnails/7.jpg)
Termen (1)• Fenotype• Genotype• DNA• DNARNAEiwit
Algemeen:• GenRNAEiwit
Fenotypische eigenschap van organisme (van een bepaalde soort)(bijvoorbeeld oogkleur)
Specifiek:• AllelRNAEiwit
Fenotypisch karakter van individu(bijvoorbeeld blauw)
![Page 8: Genetica Dhr. Haanstra. WeekThemaOnderwerpOpdrachten volgende les 433Toets Thema 2 Basisstof 1 t/m 4 afOpdr. 18 t/m 24 gemaakt 443Basisstof 5 en 6 besprekenMaken.](https://reader034.fdocument.pub/reader034/viewer/2022052410/5551a0ec4979591f3c8b4b73/html5/thumbnails/8.jpg)
Voorbeeld
• Gen A• Bepaalt een fenotypisch karakter
![Page 9: Genetica Dhr. Haanstra. WeekThemaOnderwerpOpdrachten volgende les 433Toets Thema 2 Basisstof 1 t/m 4 afOpdr. 18 t/m 24 gemaakt 443Basisstof 5 en 6 besprekenMaken.](https://reader034.fdocument.pub/reader034/viewer/2022052410/5551a0ec4979591f3c8b4b73/html5/thumbnails/9.jpg)
Termen (2)• Chromosomenpaar, chromosomen zijn homoloog• Locus• Genenpaar (bestaat uit twee allelen), genen zijn homoloog
Over het eerste allel t.o.v. het tweede allel• Dominant allel A• Recessief allel a
Over een individu:• Homozygoot voor een bepaalde (fenotypische) eigenschap AA of aa• Heterozygoot voor een bepaalde (fenotypische) eigenschap Aa
Over het fenotype v/h individu• Intermediair fenotype voor heterozygoot: AwAR
Over het chromosoom:• Autosoom• Geslachtschromosomen (man: XY, vrouw: XX) notatie: vb.: vrouwelijke heterozygoot: XAXa of Aa
mannetje bijvoorbeeld: XAY of A-
Varianten:Onvolledige dominantie van een allel
![Page 10: Genetica Dhr. Haanstra. WeekThemaOnderwerpOpdrachten volgende les 433Toets Thema 2 Basisstof 1 t/m 4 afOpdr. 18 t/m 24 gemaakt 443Basisstof 5 en 6 besprekenMaken.](https://reader034.fdocument.pub/reader034/viewer/2022052410/5551a0ec4979591f3c8b4b73/html5/thumbnails/10.jpg)
Kruisingen
• P: ouders (“Parentes”)
• F1: 1e generatie kinderen (“Filii”)
• F2: 2e generatie kinderen
Enzovoort…
![Page 11: Genetica Dhr. Haanstra. WeekThemaOnderwerpOpdrachten volgende les 433Toets Thema 2 Basisstof 1 t/m 4 afOpdr. 18 t/m 24 gemaakt 443Basisstof 5 en 6 besprekenMaken.](https://reader034.fdocument.pub/reader034/viewer/2022052410/5551a0ec4979591f3c8b4b73/html5/thumbnails/11.jpg)
Verschillende vormen
• Monohybride kruising: kruising tussen ouders die heterozygoot zijn voor één erfelijke eigenschap veroorzaakt door een genenpaar
• Dihybride kruising: hierbij wordt gelet op de overerving van twee erfelijke eigenschappen ieder veroorzaakt door een ander genenpaar
![Page 12: Genetica Dhr. Haanstra. WeekThemaOnderwerpOpdrachten volgende les 433Toets Thema 2 Basisstof 1 t/m 4 afOpdr. 18 t/m 24 gemaakt 443Basisstof 5 en 6 besprekenMaken.](https://reader034.fdocument.pub/reader034/viewer/2022052410/5551a0ec4979591f3c8b4b73/html5/thumbnails/12.jpg)
Speciale vormen van overerving
• Multipele allelen: verschillende allelen hebben invloed op 1 erfelijke eigenschap
• Letale factoren: verhoudingen nakomelingen verstoord doordat dubbele letale factor de dood van de zygote veroorzaakt
• Gekoppelde overerving: allelen op 1 chromosomenpaar gekoppelde overerving (uitzonderingen door crossing-over)
• Polygene overerving: meerdere genenparen bepalen een erfelijke eigenschap
![Page 13: Genetica Dhr. Haanstra. WeekThemaOnderwerpOpdrachten volgende les 433Toets Thema 2 Basisstof 1 t/m 4 afOpdr. 18 t/m 24 gemaakt 443Basisstof 5 en 6 besprekenMaken.](https://reader034.fdocument.pub/reader034/viewer/2022052410/5551a0ec4979591f3c8b4b73/html5/thumbnails/13.jpg)
Kansen en verhoudingen
• Kansen niet in procenten, deze gebruik je voor de samenstelling van iets
• Kans op gebeurtenis 1: p1
• Als gemiddeld 50% van de kinderen genotype Aa hebben, dan: pAa=0,5
• De verhouding heterozygote:homozygote is dan 1:1
• p niet verwarren met P !!!– p: kans– P: Parentes: generatie ouders
![Page 14: Genetica Dhr. Haanstra. WeekThemaOnderwerpOpdrachten volgende les 433Toets Thema 2 Basisstof 1 t/m 4 afOpdr. 18 t/m 24 gemaakt 443Basisstof 5 en 6 besprekenMaken.](https://reader034.fdocument.pub/reader034/viewer/2022052410/5551a0ec4979591f3c8b4b73/html5/thumbnails/14.jpg)
Kruisingstabel
♀♂
A A
a
a
P:
F1? En F2?
![Page 15: Genetica Dhr. Haanstra. WeekThemaOnderwerpOpdrachten volgende les 433Toets Thema 2 Basisstof 1 t/m 4 afOpdr. 18 t/m 24 gemaakt 443Basisstof 5 en 6 besprekenMaken.](https://reader034.fdocument.pub/reader034/viewer/2022052410/5551a0ec4979591f3c8b4b73/html5/thumbnails/15.jpg)
Taaislijmziekte
• Voorkomen: 1/2500• De ziekte is “autosomaal recessief”• Hoeveel mensen zijn drager van het defecte
gen?
![Page 16: Genetica Dhr. Haanstra. WeekThemaOnderwerpOpdrachten volgende les 433Toets Thema 2 Basisstof 1 t/m 4 afOpdr. 18 t/m 24 gemaakt 443Basisstof 5 en 6 besprekenMaken.](https://reader034.fdocument.pub/reader034/viewer/2022052410/5551a0ec4979591f3c8b4b73/html5/thumbnails/16.jpg)
Taaislijmziektehttp://www.youtube.com/watch?v=Ey5LTsI2koc
• Taaislijmziekte is een erfelijke ziekte die voornamelijk voorkomt onder blanke personen
• Ziektebeeld: Ophoesten van slijm, slijm is taai• Aan dit taaie slijm in de longen kunnen
bacteriën en virussen goed hechten en zo longinfecties veroorzaken.
• Taaislijmziekte komt bij 1 op de 2500 blanke personen voor
![Page 17: Genetica Dhr. Haanstra. WeekThemaOnderwerpOpdrachten volgende les 433Toets Thema 2 Basisstof 1 t/m 4 afOpdr. 18 t/m 24 gemaakt 443Basisstof 5 en 6 besprekenMaken.](https://reader034.fdocument.pub/reader034/viewer/2022052410/5551a0ec4979591f3c8b4b73/html5/thumbnails/17.jpg)
Taaislijmziekte
• Voorkomen: 1/2500• De ziekte is “autosomaal recessief”• Hoeveel mensen zijn drager van het defecte
gen?
![Page 18: Genetica Dhr. Haanstra. WeekThemaOnderwerpOpdrachten volgende les 433Toets Thema 2 Basisstof 1 t/m 4 afOpdr. 18 t/m 24 gemaakt 443Basisstof 5 en 6 besprekenMaken.](https://reader034.fdocument.pub/reader034/viewer/2022052410/5551a0ec4979591f3c8b4b73/html5/thumbnails/18.jpg)
Monohybride kruisingen (Opdrachten)
• Opdrachten maken
Onderstaande link gaat naar een pagina metdaarop oefenvragen en uitleg over het onderwerpgenetica:
http://webh01.ua.ac.be/funmorph/raoul/gregor/g(2).html