GENEL MUHASEBE · yöntemi 1494 yılında yazılı hale getiren Luca Pacioli, Venedik’te “Summa...

23
GENEL MUHASEBE MUHASEBENİN TARİHÇESİ Tarihsel açıdan bakıldığında; Babil İmparatorluğunda ve Eski Mısır’da kilden yapılmış levhalar üzerine yazılan hesaplaşma metinleri, ilk ticari yazışma örnekleridir. Günümüzdeki sistematiğin temelini oluşturan “Çift taraflı kayıt sistemi” 13.yüzyıldan itibaren İtalya’da kullanılmaya başlanmıştır. Bu yöntemi 1494 yılında yazılı hale getiren Luca Pacioli, Venedik’te “Summa Arithmetica” adlı eserinde bu yöntemden bahsetmiştir. Ülkemizde, Cumhuriyetin ilk yıllarında muhasebe uygulamaları Batı’daki uygulamalarından örnek alınarak sistemleştirilmiştir. 1940 yılından sonra çıkan Kazanç Vergisi Kanunu ile 1950 yılında çıkarılan Gelir Vergisi Kanunu, muhasebe uygulanmasının önemini arttırmış ve bu konudaki gelişmelere dayanak olmuştur. 1960’lardan sonra ilerleyen yatırım uygulamaları ile yeni muhasebe teknikleri geliştirilmeye başlanmış, 1992 yılında Maliye Bakanlığı tarafından çıkarılan Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliği günümüz Türk muhasebe uygulamalarının çerçevesini çizmektedir. MUHASEBENİN TANIMI Mali nitelikli olayları kaydeden, sınıflandıran, özetleyen, yorumlayan ve analiz eden kayıt sistemine muhasebe denir. Bu tanım aynı zamanda muhasebenin fonksiyonlarını da açıklamaktadır. Bunlar; Kaydetme, Sınıflandırma, Özetleme, Yorum ve analiz etme. MUHASEBENİN BÖLÜMLERİ Muhasebe genel olarak 3 bölümden oluşmaktadır. Bunlar; genel muhasebe, maliyet muhasebesi ve yönetim muhasebesidir. Genel muhasebe, yukarıdaki muhasebe tanımından da anlaşılacağı üzere; raporlanarak sunulmaktadır. Bu bilgiler, işletmenin geçmiş döneminde gerçekleştirilen faaliyetlerini yansıtır ve finansal içerikli bilgilerdir. Genel muhasebenin, uygulandığı ülkenin yasal düzenleme gereklerine göre tutulması zorunludur. Maliyet muhasebesi, üretilen ürün veya hizmetin maliyetinin hesaplanması için başvurulan bir muhasebe türüdür. Maliyet muhasebesi bilgileri, finansal ve operasyonel içeriklidir. Yönetim muhasebesi, işletme içi bireylere yönelik olan muhasebe türüdür. Yönetim muhasebesinin bilgileri, planlamaya ve geleceğe yöneliktir, yasal düzenlemeler söz konusu değildir. MUHASEBENİN KULLANICILARI İşletme sahipleri ve ortakları (hissedarlar), Yöneticiler, Çalışanlar, Kreditörler ve yatırımcı kişiler, Devlet, Kamu ve Diğerleri. MUHASEBE’DE KULLANILAN DEFTERLER ve MALİ TABLOLAR Yevmiye Defteri: Muhasebede, ticari işlemlerin belgelere dayanarak tarih sırasıyla, maddeler halinde kaydedildiği deftere yevmiye defteri (Günlük Defter) denir. Açılış kaydı ile başlar sonra bir mali dönemdeki işlemler tarih sırasına göre kaydedilir.

Transcript of GENEL MUHASEBE · yöntemi 1494 yılında yazılı hale getiren Luca Pacioli, Venedik’te “Summa...

Page 1: GENEL MUHASEBE · yöntemi 1494 yılında yazılı hale getiren Luca Pacioli, Venedik’te “Summa Arithmetica” adlı eserinde bu yöntemden bahsetmiştir. Ülkemizde, Cumhuriyetin

GENEL MUHASEBE

MUHASEBENİN TARİHÇESİ Tarihsel açıdan bakıldığında; Babil İmparatorluğunda ve Eski Mısır’da kilden yapılmış levhalar üzerine yazılan hesaplaşma metinleri, ilk ticari yazışma örnekleridir. Günümüzdeki sistematiğin temelini oluşturan “Çift taraflı kayıt sistemi” 13.yüzyıldan itibaren İtalya’da kullanılmaya başlanmıştır. Bu yöntemi 1494 yılında yazılı hale getiren Luca Pacioli, Venedik’te “Summa Arithmetica” adlı eserinde bu yöntemden bahsetmiştir. Ülkemizde, Cumhuriyetin ilk yıllarında muhasebe uygulamaları Batı’daki uygulamalarından örnek alınarak sistemleştirilmiştir. 1940 yılından sonra çıkan Kazanç Vergisi Kanunu ile 1950 yılında çıkarılan Gelir Vergisi Kanunu, muhasebe uygulanmasının önemini arttırmış ve bu konudaki gelişmelere dayanak olmuştur. 1960’lardan sonra ilerleyen yatırım uygulamaları ile yeni muhasebe teknikleri geliştirilmeye başlanmış, 1992 yılında Maliye Bakanlığı tarafından çıkarılan Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliği günümüz Türk muhasebe uygulamalarının çerçevesini çizmektedir. MUHASEBENİN TANIMI Mali nitelikli olayları kaydeden, sınıflandıran, özetleyen, yorumlayan ve analiz eden kayıt sistemine muhasebe denir. Bu tanım aynı zamanda muhasebenin fonksiyonlarını da açıklamaktadır. Bunlar; Kaydetme, Sınıflandırma, Özetleme, Yorum ve analiz etme. MUHASEBENİN BÖLÜMLERİ Muhasebe genel olarak 3 bölümden oluşmaktadır. Bunlar; genel muhasebe, maliyet muhasebesi ve yönetim muhasebesidir. Genel muhasebe, yukarıdaki muhasebe tanımından da anlaşılacağı üzere; raporlanarak sunulmaktadır. Bu bilgiler, işletmenin geçmiş döneminde gerçekleştirilen faaliyetlerini yansıtır ve finansal içerikli bilgilerdir. Genel muhasebenin, uygulandığı ülkenin yasal düzenleme gereklerine göre tutulması zorunludur. Maliyet muhasebesi, üretilen ürün veya hizmetin maliyetinin hesaplanması için başvurulan bir muhasebe türüdür. Maliyet muhasebesi bilgileri, finansal ve operasyonel içeriklidir. Yönetim muhasebesi, işletme içi bireylere yönelik olan muhasebe türüdür. Yönetim muhasebesinin bilgileri, planlamaya ve geleceğe yöneliktir, yasal düzenlemeler söz konusu değildir. MUHASEBENİN KULLANICILARI İşletme sahipleri ve ortakları (hissedarlar), Yöneticiler, Çalışanlar, Kreditörler ve yatırımcı kişiler, Devlet, Kamu ve Diğerleri. MUHASEBE’DE KULLANILAN DEFTERLER ve MALİ TABLOLAR Yevmiye Defteri: Muhasebede, ticari işlemlerin belgelere dayanarak tarih sırasıyla, maddeler halinde kaydedildiği deftere yevmiye defteri (Günlük Defter) denir. Açılış kaydı ile başlar sonra bir mali dönemdeki işlemler tarih sırasına göre kaydedilir.

Page 2: GENEL MUHASEBE · yöntemi 1494 yılında yazılı hale getiren Luca Pacioli, Venedik’te “Summa Arithmetica” adlı eserinde bu yöntemden bahsetmiştir. Ülkemizde, Cumhuriyetin

Defteri Kebir: Yevmiye defterlerine kaydedilmiş olan işlemleri, sitemli bir şekilde hesaplara dağıtarak tasnif eden ve ilgili hesaplarda toplayan defterdir.

BORÇ .............. HESABI ALACAK

Tutar Tutar

Toplam Toplam

Mizan: Yevmiye defterinden defteri kebire aktarılan işlemlerin matematiksel açıdan doğru aktarılıp aktarılmadığını gösteren kontrol çizelgeleridir. Üç çeşit mizan vardır. Bunlardan birincisi, aylık mizandır. Aylık mizan, Yevmiye defteri kayıtlarını defterikebire geçirdikten sonra genellikle ay sonlarında kontrol amacı ile düzenlenen mizandır. İkincisi genel geçici mizandır. Genel geçici mizan, mali yıl sonlarında çıkarılan mizandır. Üçüncüsü kesin mizandır. Kesin mizan, dönem sonu işlemleriyle ilgili yılsonu düzeltme ve ayarlama kayıtları yapıldıktan sonra bu kayıtların doğruluğunu araştıran ve bilançoya temel teşkil eden bir mizandır.

Sıra

No HESAP İSMİ

TUTAR KALAN

BORÇ ALACAK BORÇ ALACAK

TOPLAM

DEFTERLERDE KAYIT DİSİPLİNİ a) Defterler Türkçe olarak tutulur. (VUK. M 215) b) Mürekkepli kalemle, kopya kalemi ile veya makine ile yazılır. (VUK m. 216) c) Yanlış kayıtlar muhasebe kurallarına göre düzeltilir. (VUK. M 217) d) Rakam ve yazılar yanlış yazıldığı takdirde düzeltmeler ancak yanlış rakam ve yazı okunacak şekilde tek çizgi ile çizilmek suretiyle, üst veya yan tarafına veyahut ilgili bulunduğu hesaba doğrusu yazılmak suretiyle yapılabilir. (VUK. M. 217) e) Defterlere geçirilen bir kaydı kazımak, çizmek veya silmek suretiyle okunamaz bir hale getirmek yasaktır. f) Defterlerde kayıtlar arasında usulen yazılmaya mahsus olan satırlar, çizilmeksizin boş bırakılmaz ve atlanamaz. (VUK. M 218) g) Ciltli defterlerde defter sayfaları ciltten koparılamaz. Tasdikli ayrılabilen yapraklarda bu yaprakların sırası bozulamaz ve bunlar yırtılamaz. (VUK. M. 218) MALİ TABLOLAR Mali tablo, finansal durumunu yorumlayan tablodur. Bilanço ve Gelir Tablosu, işletmenin düzenlemekle zorunlu olduğu temel mali tablolardır. Diğer yardımcı mali tablolar şunlardır; Nakit akım tablosu Fon akım tablosu Satışların maliyeti tablosu Kar dağıtım tablosu Öz kaynak değişim tablosu

Page 3: GENEL MUHASEBE · yöntemi 1494 yılında yazılı hale getiren Luca Pacioli, Venedik’te “Summa Arithmetica” adlı eserinde bu yöntemden bahsetmiştir. Ülkemizde, Cumhuriyetin

BİLANÇO Bir işletmenin belirli bir tarihte sahip olduğu varlıklar ile bu varlıkların sağladığı kaynakları gösteren tablodur. Bilanço iki kısımda incelenir. Bunlar; hesap tipi bilanço ve rapor tipi bilanço. Uygulamalarımızda hesap tipi bilanço kullanılacağı için, sadece aşağıdaki hesap tipi bilanço gösterilecektir. Aktif 15/12/2016Tarihli… Şirketi Bilançosu Pasif

1)Dönen Varlıklar

2)Duran Varlıklar

3)Kısa Vadeli Yabancı Kaynak

4)Uzun Vadeli Yabancı Kaynak

5)Özkaynaklar

AKTİF TOPLAMI X PASİF TOPLAMI X

Bilanço Temel Eşitliği

Bilançonun aktif ve pasif toplamı birbirine eşit olmak zorundadır. Buna göre AKTİF = PASİF ya da

VARLIKLAR = KAYNAKLAR şeklinde nitelendirilebilir. Bir işletmenin sermayesini ölçmek için sahip

olduğu varlıklardan borçlarını düşmek gerekir. Bu eşitlik şu şekilde yazılır:

Varlık – Borçlar = SERMAYE

Mevcutlar + Alacaklar – Borçlar = SERMAYE diye de ifade edilebilir.

GELİR TABLOSU

İşletmenin belli bir dönemde elde ettiği tüm gelirler, maliyetler, giderler ve bunların sonucunda elde

ettiği dönem net kârını veya zararını gösteren tablodur. Gelir tablosu, rapor tipi ve hesap tipi olmak

üzere iki kısımda incelenir. Gelir Tablosunun unsuru olan bazı kavramlar şunlardır;

GELİR: İşletmenin faaliyetleri sonucunda işletme varlıklarında artış meydana getiren unsur.

GİDER: İşletme faaliyetlerinin yürütülmesi için yapılan varlık ve hizmet tüketiminin parasal ifadesidir.

Yapılan giderler sonucunda işletme varlıklarında azalış olur. Bir dönemde edinilen gelirler, giderlerden

fazla ise kâr edilmiş elde edilmiş demektir. Tersi durumda ise zarar sonucu ortaya çıkar.

GELİRLER > GİDERLER = KAR

GİDERLER > GELİRLER = ZAR

MUHASEBENİN TEMEL KAVRAMLARI Sosyal Sorumluluk Kavramı: Muhasebe bilgilerinin düzenlenip sunulmasında tüm toplumun çıkarlarının gözetilmesi ve gerçeğe uygun doğru, tarafsız ve davranılması gerektiğini ifade eder. Kişilik Kavramı: Hukuken kişilik ikiye ayrılır. Bunlar; gerçek ve tüzel kişiler. Tüm insanlar bir gerçek kişilerdir. Tüzel kişi ise bir amacı gerçekleştirmek için bir araya gelen insanların oluşturduğu topluluğa denir. Bu nedenle, işletmeler tüzel kişiliğe sahiptir. Yapılan tüm muhasebe işlemleri bu kişilik adına yürütülür. İşletmenin Sürekliliği Kavramı: İşletmelerin, faaliyetlerini bir süreye bağlı olmaksızın sürdürmesini ifade eder. Dönemsellik Kavramı: Aynı döneme ait gelir ve giderlerin karşılaştırılması gerektiğini ifade eder. Parayla Ölçülme Kavramı: Parayla ölçülebilen olayların ve işlemlerin muhasebeye ortak bir ölçü olarak para birimiyle yansıtılmasını ifade eder. Maliyet Esası Kavramı: İşletmenin satın aldığı tüm varlıklar o varlığın işletmeye mal oluş değeri dikkate alınarak kaydedilir. Bu çerçevede maliyet bedeli, sadece fatura değeri değildir. Malın işletmeye ulaşabilmesi için katlanılan nakliye, sigorta, depoya indirme, hamaliye gibi tüm bedellerin malın fatura bedeli ile toplamı maliyet bedelini oluşturur.

Page 4: GENEL MUHASEBE · yöntemi 1494 yılında yazılı hale getiren Luca Pacioli, Venedik’te “Summa Arithmetica” adlı eserinde bu yöntemden bahsetmiştir. Ülkemizde, Cumhuriyetin

Tarafsızlık ve Belgelendirme Kavramı: Muhasebede kullanılacak tüm bilgilerin, bir takım belgelere dayandırılması gerekiyor. Belgelere dayanmayan hiçbir bilginin, muhasebe sisteminde yer almaması gerektiğini ifade eder. Tutarlılık Kavramı: İşletmenin muhasebe politikasının birbirini izleyen dönemlerde de aynı şekilde uygulanması gerektiğini ifade eder. Tam Açıklama Kavramı: Mali tabloların yeterli, açık ve anlaşılır olması gerektiğini ifade eder. İhtiyatlılık Kavramı: İşletmenin karşılaşabileceği risklerin göz önüne alınması gerektiğini ifade eder. Önemlilik Kavramı: Bir hesabın veya mali bir olayın nispi ağırlık ve değerinin mali tablolara dayanılarak yapılacak değerlemeleri ve alınacak kararları etkileyebilecek düzeyde olmasını ifade eder. Özün Önceliği Kavramı: İşlemlerin muhasebeye yansıtılmasında ve onlara ilişkin değerlendirmelerin yapılmasında biçiminden çok özünün temel alınması gerektiğini ifade eder. HESAP KAVRAMI HESAP Aynı nitelikteki işlemlerin artış ve azalışlarının izlendiği çizelgelere hesap denir. Varlık hesaplarında bir hesapta artış olursa devamlı borç tarafa, hesapta azalış olursa devamlı alacak tarafa kayıt yapılır. Bilançoda, 1 ve 2 ile başlayan hesaplar varlık hesaplarıdır. Kaynak hesaplarında bir hesapta artış olursa devamlı alacak tarafa, hesapta azalış olursa devamlı borç tarafa kayıt yapılır. Bilançoda, 3, 4 ve 5 ile başlayan hesaplar kaynak hesaplarıdır. Hesap Açma: Mali nitelikli işlemin özelliğine bağlı olarak, yevmiye defterinde bir takım hesapların borçlandırılması, bir takım hesapların alacaklandırılmasıdır. Hesabın Kalan(Bakiye) Vermesi: Defteri kebirde bir hesabın borç toplamının alacak toplamına eşit olmama halidir. Hesabın Kapanması: Defteri kebirde bir hesabın borç toplamının alacak toplamına eşit olma halidir. ANA HESAP YARDIMCI HESAP İLİŞKİSİ Alıcılardan olan alacaklarımızı, satıcılara olan borçlarımızı, çalıştığımız bankalardaki mevduatlarımızı vs. defteri kebir hesaplarında topluca görürüz. Ayrıntıları incelemek istediğimizde ana hesap adı altında yardımcı hesaplara ihtiyaç duyarız. ÖR: 18.04.2011 tarihinde X işletmesi kasasında bulunan 5.000 TL’nin 1.500 TL’sini Akbank’a 1800 TL’sini İş bankasına yatırmıştır. Yukarıdaki işlemi muhasebeleştirip ana hesap yardımcı hesap ilişkisini inceleyiniz.

1 ....................................18.04.2018....................................

102 BANKALAR HS. 102.01 Akbank 1500

102.02 İş bankası 1800

100 KASA HS.

Bankaya para yatırılması

………………………………………………………………………………………….

3.300

3.300

Page 5: GENEL MUHASEBE · yöntemi 1494 yılında yazılı hale getiren Luca Pacioli, Venedik’te “Summa Arithmetica” adlı eserinde bu yöntemden bahsetmiştir. Ülkemizde, Cumhuriyetin

ENVANTER VE DEĞERLEME ENVANTER İşletmenin mevcutlarını, alacak ve borçlarını saymak, ölçmek, tartmak ve değerlemek suretiyle kesin bir şekilde ifade etmektir. Mevcutlar, alacaklar ve borçlar bilançoya dahil olan iktisadi kıymetlerdir. Sayılması, ölçülmesi ya da tartılması mümkün olmayan iktisadi kıymetlerin değeri tahmini ya emsaline göre belirlenir. İki çeşit envanter vardır. Bunlar; muhasebe içi envanter ve muhasebe dışı envanter. Muhasebe içi envanter: Aktif karakterli hesapların borç kalanları, pasif karakterli hesapların ise alacak kalanları muhasebe içi envanterin sonucudur. Muhasebe dışı envanter: Saymak, ölçmek, tartmak ve değerlemek suretiyle elde edilen sayım sonuçlarıdır. Not: Muhasebe içi envanter sonucuyla muhasebe dışı envanter sonucunun daima birbirine eşit olması gerekir. Aralarında zamanla oluşan farklar, envanter yapılarak ortadan kaldırılır. Envanterin Gerekliliği Muhasebe tekniği açısından, vergi kanunları açısından, işletme yönetimi ve ortaklar açısından ve ülke ekonomisi açısından envanter işlemi gereklidir. DEĞERLEME Değerleme: Vergi masrafının hesaplanmasıyla ilgili iktisadi kıymetlerin takdir ve tespitidir. Değerleme üç kısımda incelenir. Bunlar; -T.T.K hükümlerine göre değerleme -Muhasebe ilkelerine göre değerleme -V.U.K’a göre değerleme. Değerleme Ölçekleri

Dönem sonu işlemleri sırasında, işletmenin sahip olduğu varlıklar; bilançoya doğru tutarlar üzerinden

yansıtılabilmesi için değerleme işlemine tabi tutulurlar. Bu değerleme işlemi maliye bakanlığının

belirlediği vergi yasaları çerçevesinde uygulanan ölçülere göre yapılmaktadır. Değerleme işleminde

farklı değerleme ölçekleri kullanılır. Bu ölçüler;

Maliyet Bedeli: Bir iktisadi kıymetin elde edilmesi için yapılmış olan satın alma ve imal etme

harcamalarının tümünü kapsar.

Borsa Rayici: Bir iktisadi kıymetin, değerleme günündeki resmi borsa fiyatıdır.

Tasarruf Değeri: Bir iktisadi kıymetin değerleme gününde sahibi için arz ettiği gerçek değer tasarruf

değeridir.

Mukayyet Değer: Bir iktisadi kıymetin muhasebe kayıtlarında gösterilen hesap değeridir.

İtibari Değer: Her nevi senetlerle, hisse senedi ve tahvillerin üzerinde yazılı olan değerdir.

Rayiç Bedel: Bir iktisadi kıymetin değerleme günündeki normal alım-satım değeridir.

Emsal Bedeli: Bir iktisadi kıymetin benzerlerine göre piyasada sahip olduğu satış bedelidir.

Vergi Değeri: VUK’un 268. maddesine göre, bina ve arazinin rayiç bedelidir.

İkame Değeri: Bir iktisadi kıymetin değerleme gününde yeniden tedarik edilmesi durumunda mal

olacağı değerdir.

Alış Bedeli: Bir iktisadi kıymetin, satın alınması karşılığında ödenen veya borçlanılan bedeldir.

Verim Değeri: İktisadi kıymetin verimi veya gelirinin kapitalize edilmesiyle bulunan değerdir.

Satış Değeri: Bir iktisadi kıymetin satılması halinde alınacak olan bedeldir.

Satış Bedeli: Satılan bir mal karşılığında müşteriden alınan para ve diğer değerlerin toplamıdır.

Şimdiki Değer: Bir iktisadi kıymetin faydalı ömrü boyunca yıllar itibariyle sağlayacağı nakit girişlerinin

iskontolu değerleri toplamıdır.

Page 6: GENEL MUHASEBE · yöntemi 1494 yılında yazılı hale getiren Luca Pacioli, Venedik’te “Summa Arithmetica” adlı eserinde bu yöntemden bahsetmiştir. Ülkemizde, Cumhuriyetin

BAZI KAVRAMLAR ve TACİRLER

İşletme: Üretim faktörlerini planlı ve sistemli bir şekilde bir araya getirerek mal ya da hizmet üretimi

amacı güden üretim birimine denir.

Ticaret: Toplumun ihtiyacını karşılamak ve kar elde etmek için mal veya hizmet alıp-satma işlemine

ticaret denir. Faaliyette bulunanlara da ticaret işletmesi denir.

Tacir: Ticari bir işi sürekli olarak yapan ve onu meslek edinen, bu faaliyeti bir düzen içerisinde meslek

ve sanatının gereklerine göre yapan gerçek veya tüzel kişilerdir. Ticaret Kanunu; ticari bir işletmeyi

kısmen dahi olsa kendi adına işleten kimseye tacir denir. Kanunlarımıza göre tacirler, 3 kısımda

incelenir. Bunlar;

1. Türk Ticaret Kanununa Göre Tacir

Gerçek Kişi Tacir (Şahıs)

Tüzel Kişi Tacir (Ticaret Ortaklıkları; Örnek: Kooperatifler, şirketler Kamu Kuruluşları.)

2. Gelir Vergisi Kanunlarına Göre Tacir

Basit Usule tabi olan tacirler (Defter tutmayanlar.)

Gerçek Usule tabi olan tacirler (Defter tutanlar.)

3. Vergi Usul Kanununa Göre Tacirler

Birinci Sınıf Tacir (Bilanço esasına göre defter tutan)

İkinci Sınıf Tacir (İşletme esasına göre defter tutan)

DEFTER TUTMA SORUMLULUĞU

Defter tutma, işletmede meydana gelen parasal işlemlerin belli bir düzen içerisinde ticari defterlere

yazılmasını ifade eder. Devlet harcamalarının karşılandığı, en büyük kaynak vergidir. Vergi para

demektir. O halde kazanç elde eden bütün gerçek ve tüzel kişilerin kazançları üzerinden ödeyecekleri

vergi devleti yakından ilgilendirir. Devlet kişilerin vergi karşısındaki durumlarını, verginin doğru

hesaplanıp hesaplanmadığını işletmenin tuttuğu ticari defter ve belgelerden öğrenir ve takip edebilir.

A-GELİR VERGİSİ MÜKELLEFLERİ

1)-Bilanço Esasına Göre Tutulacak Defterler(Gerçek Kişiler)

a)-Yevmiye Defteri

b)-Defteri Kebir

c)-Envanter Defteri

2)-Kollektif ve Komandit Şirketler

a)-Yevmiye Defteri

b)-Defteri Kebir

c)-Envanter Defteri

d)-Genel Kurul Toplantı ve Müzakere Defteri

3)-İşletme Esasına Göre Tutulacak Defter

İşletme Defteri

4)-Serbest Meslek Erbabının Tutacağı Defter

Serbest Meslek Kazanç Defteri

Page 7: GENEL MUHASEBE · yöntemi 1494 yılında yazılı hale getiren Luca Pacioli, Venedik’te “Summa Arithmetica” adlı eserinde bu yöntemden bahsetmiştir. Ülkemizde, Cumhuriyetin

B-KURUMLAR VERGİSİ MÜKELLEFLERİ

1- ANONİM ŞİRKETLER VE SERMAYESİ PAYLARA BÖLÜNMÜŞ KOMANDİT ŞİRKETLER

a) Yevmiye Defteri

b) Defteri Kebir

c) Envanter Defteri

d) Yönetim Kurulu Karar Defteri

e) Pay Defteri

f) Genel Kurul Toplantı ve Müzakere Defteri

2-LİMİTED ŞİRKETLER

a) Yevmiye Defteri

b) Defteri Kebir

c) Envanter Defteri

d) Pay Defteri

e) Genel Kurul Toplantı ve Müzakere Defteri

V.U.K’A GÖRE DÜZENLENMESİ GEREKEN BELGELER

1)Muhasebe Fişleri

Muhasebe işlemlerinin yevmiye defterine yazılmadan önce kaydedildiği, yetkili kişiler tarafından

imzalandığı ve yevmiye bilgilerini içeren fişe muhasebe fişi denir. 3 çeşit fiş vardır:

a)Kasa Tahsil Fişi: İşletmenin kasasına giren paraların nerelerden, hangi nedenlerle alındığını ve hangi

hesaplara alacak kaydedileceğini gösteren fiştir. Tahsil fişi, kasaya para girişi olduğu zaman kullanılır.

b)Kasa Tediye Fişi: İşletmenin kasasından çıkan paraların hangi nedenlerle ödendiğini ve hangi

hesaplara borç kaydedileceğini gösteren fiştir. Tediye fişi, kasadan para çıkışı olduğu zaman kullanılır.

c)Mahsup Fişi: Kasa hesabını ilgilendirmeyen başka bir ifade ile tamamı nakit olmayan işlemler için

düzenlenen fiştir. Bu bölümlere borçlu ve alacaklı hesapların kodu, adı ve tutarları yazılır.

2)Fatura: Satılan mal ve yapılan iş karşılığında müşterinin borçlandığı tutarı göstermek üzere emtiayı

satan veya işi yapan tacir tarafından müşteriye verilen ticari vesikadır.

3)Sevk irsaliyesi: Satılmış ya da satılmak üzere olan bir malın, bir adresten diğerine naklinde ya da

aynı işletmeye ait işyerleri arasında taşınmasında düzenlenen ve üzerinde gönderilen malın konusu,

birimi ve malın kime ait olduğunun yazıldığı belgeye sevk irsaliyesi denir.

4)İrsaliyeli fatura: Fatura ve sevk irsaliyesinin yerine geçerek düzenlenen bir belgedir. Fatura ve sevk

irsaliyesinin ayrı ayrı düzenlenmesi, mükellefin iş yükünü artırdığı gibi faaliyetlerinin de aksamasına

neden olmaktadır.

5)Gider Pusulası: Defter tutan işletmecilerin, defter tutmayan kişilerden (çiftçiler hariç) satın aldıkları

mal veya hizmetler karşılığında düzenledikleri ticari belgeye gider pusulası denir.

6)Müstahsil Makbuzu: Defter tutan çiftçilerin veya toptancıların, defter tutmayan çiftçilerden satın

aldıkları ürünler karşılığında düzenledikleri ticari belgeye müstahsil makbuzu denir. Çiftçiye

imzalatılan belgenin kopyası işletmecide, aslı ise çiftçide kalır.

7)Serbest Meslek Makbuzu: Serbest meslek makbuzu, serbest meslek erbabının (Muhasebeci,

Avukat, Doktor vb.) mesleki faaliyetlerine ilişkin her türlü tahsilatı için düzenlediği bir belgedir.

Mesleki faaliyet karşılığında ücretin tahsil edildiğini gösterir.

Page 8: GENEL MUHASEBE · yöntemi 1494 yılında yazılı hale getiren Luca Pacioli, Venedik’te “Summa Arithmetica” adlı eserinde bu yöntemden bahsetmiştir. Ülkemizde, Cumhuriyetin

MUHASEBE SÜRECİ

1)Sermaye bulunur.

1) Açılış bilançosu( dönem başı bilançosu) düzenlenir.

2)Yevmiye defterine kayıt yapılır.

3)Büyük defter kayıtlarının yapılır.

4)Genel geçici mizanın düzenlenir.

5)Dönem sonu işlemleri yapılır.

6)Son kapanışlardan sonra, defteri kebir kayıtları gözden geçirilir ve kesin mizan hazırlanır.

7)Dönem sonu bilançosu hazırlanır.

8)Gelir Tablosu düzenlenir.

9) Yevmiye defteri kapanış kaydı yapılır.

ÖRNEKLER:

1) A Ticaret işletmesi aşağıdaki değerlerle 01.06.2018 tarihinde işe başlamıştır. İşletmenin

sermayesini bulup açılış bilançosunu düzenleyiniz.

Nakit mevcudu: 1000 TL

Ticari Mevduat:1500 TL

Aldığımız Çekler:450 TL

Alıcılardan Senetli Alacaklar:400TL

Satıcılara Senetli Borçlar:600TL

Birinci adım, sermayeyi bulma yöntemiyle sermaye bulunur. İkinci adımda, veriler yerine konularak

açılış bilançosu düzenlenir.

Mevcutlar + Alacaklar – Borçlar = SERMAYE

1000 400 600 = 2750

1500

450

400

Aktif 01.06.2016 Tarihli A İşletmesi Bilançosu Pasif

100 KASA 1.000TL

102 BANKALAR 1.500TL

101 ALINAN ÇEKLER 450TL

121 ALACAK SENETLERİ 400TL

320 SATICILAR 600TL

500 SERMAYE 2.750TL

AKTİF TOPLAMI 3.350 TL PASİF TOPLAMI 3.350 TL

Page 9: GENEL MUHASEBE · yöntemi 1494 yılında yazılı hale getiren Luca Pacioli, Venedik’te “Summa Arithmetica” adlı eserinde bu yöntemden bahsetmiştir. Ülkemizde, Cumhuriyetin

• Masa, sandalye, çelik dolap, vestiyer, halı, büro malzemeleri, yazar kasa, faks, fotokopi makinesi, telefon, bilgisayar, kırtasiye malzemesi açılış değerleri içerisinde 255 Demirbaşlar hesabında izlenir. 2) B ticaret işletmesi 10.07.2017 tarihinde aşağıdaki değerlerle işe başlamıştır. İşletmenin sermayesini bulup açılış bilançosunu düzenleyiniz. Nakit mevcudu: 2000 TL Mal mevcudu: 1500 TL Ticari Mevduat: 1200 TL Alıcılardan Senetli Alacaklar: 500TL Alıcılardan Alacaklar: 600 TL Hisse Senetleri: 400 TL Bankaya Kredi Borçları: 700 TL Ortaklara Borçlar: 300 TL Masa, Sandalye: 300 TL Büro Malzemesi: 200 TL Binalar: 2000 TL Satıcılara Borçlar: 500 TL Kırtasiye Malzemesi: 200 TL Bilgisayar:1000TL Aldığımız Çekler: 1000 TL Yukarıdaki formülden hareketle yine aynı yol izlenerek sermaye bulunur, ardından bilanço oluşturulur. 2000+1500+1200+500+600+400+300+200+2000+200+1000+1000-700+300+500=9.400 TL Aktif 10.07.2017 Tarihli B İşletmesi Bilançosu Pasif

100 KASA 2.000TL

101 ALINAN ÇEKLER 1.000TL

102 BANKALAR 1.200TL

110 HİSSE SENETLERİ 400TL

120 ALICILAR 600TL

121 ALACAK SENETLERİ 500TL

153 TİCARİ MAL 1.500TL

252 BİNALAR 2.000TL

255 DEMİRBAŞLAR 1.700TL

300 BANKA KREDİLERİ 700TL

320 SATICILAR 300TL

331 ORTAKLARA BORÇLAR 500TL

500 SERMAYE 9.400TL

AKTİF TOPLAMI 10.900TL PASİF TOPLAMI 10.900TL

Page 10: GENEL MUHASEBE · yöntemi 1494 yılında yazılı hale getiren Luca Pacioli, Venedik’te “Summa Arithmetica” adlı eserinde bu yöntemden bahsetmiştir. Ülkemizde, Cumhuriyetin

• 103 Verilen Çekler ve Ödeme Emirleri Hesabı aktifi düzenleyici ‘-‘ karakterli bir hesaptır. 102 Bankalar Hesabından düşülerek bilançoya dahil edilir. 3) X Ticaret İşletmesi 10.07.2018 tarihinde aşağıdaki değerlerle işe başlamıştır. İşletmenin sermayesini bulup açılış bilançosunu düzenleyiniz. Önce sermayeyi tespit edelim, ardından bilançoda verileri yerine yazalım: 3500+5000+800+500+150+4000+1500+500+100+1000+600+500+700+300-400+300= 18450 Aktif 01.07.2016 Tarihli X İşletmesi Bilançosu Pasif

100 KASA 3.500TL

101 ALINAN ÇEKLER 500TL

102 BANKALAR 800TL

(103 Verilen Çekler..1000-200=800)

112 KAMU KESİMİ TAHVİL SENET VE BONOLARI 150TL

131 ORTAKLARDAN ALACAKLAR 700TL

135 PERSONELDEN ALACAKLAR 500TL

153 TİCARİ MAL 5.000TL

253 TESİS MAKİNA ve CİHAZLAR 1.500TL

254 TAŞITLAR 4.000TL

255 DEMİRBAŞLAR 2.500TL

321 BORÇ SENETLERİ 4.00TL 335 PERSONELE BORÇLAR 3.00TL 500 SERMAYE 18.450TL

AKTİF TOPLAMI 19.150TL PASİF TOPLAMI 19.150TL

KATMA DEĞER VERGİSİ(KDV)

Dönem içerisinde;

Mal alındığında 191 İndirilecek KDV hesabı kullanılır. Bu hesap borçlandırılır.

Mal satıldığında 391 Hesaplanan KDV hesabı kullanılır. Bu hesap alacaklandırılır.

Dönem sonunda;

191 İndirilecek KDV hesabı alacaklandırılır

391 Hesaplanan KDV hesabı borçlandırılır.

191 ile 391 arasındaki fark 191 lehine ise 190 Devreden KDV hesabı kullanılır.

191 ile 391 arasındaki fark 391 lehine ise 360 Ödenecek Vergi ve Fon hesabı kullanılır.

Önemli Notlar:

•Mal alındığında 153 Ticari Mal Hesabı borçlandırılır, mal satıldığında 600 Yurtiçi Satışlar Hesabı

alacaklandırılır.

•Maliyet kaydında daima; 621 Satılan Malın Maliyeti Hesabı Borçlandırılır. 153 Ticari Mal Hesabı

alacaklandırılır.

•Veresiye veya kredili mal satılırsa, 120 Alıcılar Hesabı kullanılır. Mal alınırsa, 320 Satıcılar Hesabı

kullanılır.

•Çekin ciro edilmesinde; 101 Alınan Çekler Hesabı alacaklandırılır.

•Senedin ciro edilmesinde; 121 Alacak Senetleri Hesabı alacaklandırılır.

Page 11: GENEL MUHASEBE · yöntemi 1494 yılında yazılı hale getiren Luca Pacioli, Venedik’te “Summa Arithmetica” adlı eserinde bu yöntemden bahsetmiştir. Ülkemizde, Cumhuriyetin

KDV’nin Dahil veya Hariç Olma Hali Hariç denilince; mal bedeli KDV’yle çarpılarak yevmiye defterine kaydedilir. Dahil denilince; 1.18’e bölünür. Çıkan sonuç mal bedelinden çıkarılır. ÖRNEKLER a)05.08.2011 tarihinde %18 KDV hariç 600 TL’lik mal alınmış. Toplam borcun yarıcı peşin yarısı banka kanalı ile ödenmiştir. b)10.08.2011 tarihinde maliyet bedeli 400 TL olan bir mal %18 KDV dahil 944 TL’ye peşin satılmıştır. Yukarıdaki işlemleri yevmiye defterine kaydederek dönem sonu KDV envanterini yapınız. Çözüm: a) 600*0.18=108 TL KDV bulunur.

b) 944/1.18=800 TL KDV’siz mal bedeli bulunur. Bulunan bu tutar satılan malın fiyatından çıkarılır ve 944-800=144 TL KDV bulunur.

Şimdi de yukarıdaki örneğin KDV envanterini yapalım:

Mad.

No AÇIKLAMA BORÇ ALACAK

1 ..................................05.08.2011......................................

153 TİCARİ MALLAR HESABI

191 İNDİRİLECEK KDV HESABI

100 KASA HESABI

102 BANKALAR HESABI

Mal alımı

…………………………………………………………………………………………

600

108

354

354

2 ....................................10.08.2011.....................................

100 KASA HESABI

600 YURTİÇİ SATIŞLAR HESABI

391 HESAPLANAN KDV

Peşin mal satımı

…………………………………………………………………………………………

944

800

144

3 ....................................10.08.2011.....................................

621 SATILAN MALIN MALİYETİ

153 TİCARİ MALLAR HESABI

Satılan malın maliyet kaydı

……………………………………………………………………………………….

400

400

4 ....................................31/12/2011......................................

391 HESAPLANAN KDV HS.

191 İNDİRİLECEK KDV HS.

360 ÖDENECEK VERGİ ve FONLAR HS.

Kdv’lerin envanteri

………………………………………………………………………………………….

144

108

36

Page 12: GENEL MUHASEBE · yöntemi 1494 yılında yazılı hale getiren Luca Pacioli, Venedik’te “Summa Arithmetica” adlı eserinde bu yöntemden bahsetmiştir. Ülkemizde, Cumhuriyetin

ÖR 2)

a) 05.04.2011 tarihinde %18 KDV dahil 236 TL’lik mal alınmıştır. Karşılığında 150 TL’lik çek, kalan kısmı

için senet alınmıştır.

b) 08.04.2011 tarihinde maliyet bedeli 201 TL olan mal %20 karla %18 KDV hariç satılmıştır.

Karşılığında yarısı için senet, yarısı da veresiye olarak kayıtlara geçmiştir.

c) 10.04.2011 tarihinde 472 TL’lik %18 KDV dahil mal alınmıştır. Toplam borcun yarısı için çek yarısı

için senet ciro edilmiştir.

d) 11.04.2011 tarihinde 300 TL’lik %18 KDV hariç mal alınmıştır. Toplam borcun 100 TL’si peşin olarak

ödenmiş, 100 TL’si için senet ciro edilmiş, diğer kısmı ise veresiye olarak kayıtlara geçmiştir.

e) 15.04.2011 tarihide maliyet bedeli 200 TL olan mal %5 zararla %18 KDV hariç veresiye satılmıştır.

Yukarıdaki işlemleri yevmiye defterine kaydederek 31.12.2011 tarihinde KDV’lerle ilgili envanter

kayıtlarını yapınız.

Çözüm:

a)236/1.18=200 =>236-200=36 TL KDV

b) Maliyet bedeli 210 TL olan mal %20 karla satılıyor; 210*0.20=42 TL 210+42=252 252*0.18=45,36

c)472/1.18=400 KDV’siz mal bedeli 472-400=72 KDV

1 ....................................05.04.2011....................................

153 TİCARİ MALLAR HS.

191 İNDİRİLECEK KDV HS.

103 VERİLEN ÇEKLER HS.

321 BORÇ SENETLERİ HS.

Mal alımı

………………………………………………………………………………………….

200

36

150

86

2 ....................................05.04.2011....................................

121 ALACAK SENETLERİ HS.

120 ALICILAR HS.

600 YURTİÇİ SATIŞLAR HS.

391 HESAPLANAN KDV HS.

Mal satımı

………………………………………………………………………………………….

148.68

148.68

252

45.36

3 ....................................05.04.2011....................................

621 SATILAN MALIN MALİYETİ HS.

153 TİCARİ MAL

Maliyet bedeli kaydı

………………………………………………………………………………………….

210

210

4 ....................................10.04.2011....................................

153 TİCARİ MAL HS.

191 İNDİRİLECEK KDV HS.

101 ALINAN ÇEKLER HS.

121 ALACAK SENETLERİ HS.

Mal alımı

……………………………………………………………………………………….

400

72

236

236

Page 13: GENEL MUHASEBE · yöntemi 1494 yılında yazılı hale getiren Luca Pacioli, Venedik’te “Summa Arithmetica” adlı eserinde bu yöntemden bahsetmiştir. Ülkemizde, Cumhuriyetin

d)300*0.18=54 KDV

e)Maliyet bedeli 200 TL olan mal %5 zararla; 200*0,05=10 TL zarar 200-10=190

Sekizinci ve son kayıt ise KDV envanter kaydıdır.

Şimdi de, dönem içi ve dönem sonu işlemlerinin sırasını bir örnekle açıklamaya çalışalım:

5 ..................................11.04.2011.................. 153 TİCARİ MALLAR HS. 191 İNDİRİLECEK KDV HS. 100 KASA HS. 121 ALACAK SENETLERİ HS. 320 SATICILAR HS. Mal alımı …………………………………………………………………..

300 54

100 100 154

6 ....................................15.04.2011....................................

120 ALICILAR HS.

600 YURTİÇİ SATIŞLAR HS.

391 HESAPLANAN KDV HS.

Mal satımı

………………………………………………………………………………………….

224.12

190

34.2

7 ....................................15.04.2011....................................

621 SATILAN MALIN MALİYETİ HS.

153 TİCARİ MALLAR HS.

Maliyet bedeli kaydı

………………………………………………………………………………………….

200

200

8 ....................................31.12.2011....................................

391 HESAPLANAN KDV HS.

190 DEVREDEN KDV HS.

191 İNDİRİLECEK KDV HS.

KDV envanter kaydı

………………………………………………………………………………………….

79.56

82,44

162

Page 14: GENEL MUHASEBE · yöntemi 1494 yılında yazılı hale getiren Luca Pacioli, Venedik’te “Summa Arithmetica” adlı eserinde bu yöntemden bahsetmiştir. Ülkemizde, Cumhuriyetin

ÖR: B Ticaret İşletmesinin 01.01.2010 tarihli açılış bilgileri aşağıdaki gibidir: Kasa: 4.000 TL Alıcılar: 3.000 TL Taşıtlar:12.000 TL Satıcılar Borç: 7.000 TL Hisse Senetleri 4.000 TL Bankadaki Mevduat: 4.000 TL Demirbaşlar: 6.000 TL Binalar: 20.000 TL Borç Senetleri: 7.000 TL Ticari Mallar: 9.000 TL Banka Kredisi:7.000 TL Dönem içerisinde şu işlemler yapılmıştır; a) İşletme 5.000 TL maliyetli malı peşin olarak %18 KDV hariç 8.000 TL ye satmıştır. b) %18 KDV hariç 8.000 TL tutarındaki malı yarısı peşin yarısı kredili olarak satın almıştır. KDV peşin olarak ödenmiştir. c) Hisse senetlerinin tamamı 3.000 TL’ye peşin olarak satılmıştır. d)Satıcılara 2.000 TL, borç senetlerine de 3.000 TL peşin ödenmiştir. e) 500 TL elektrik, 300 TL su, 200 TL sigorta gideri tamamen yönetim bölümüyle ilgili olup %18 KDV hariç bankadan ödenmiştir. f) Reklam gideri olarak %18 KDV hariç 1500 TL bankadan ödenmiştir. g) İşletme yaptığı aracılık faaliyetinden dolayı %18 KDV dahil 2.360 TL’lik komisyon gelirini peşin olarak tahsil etmiştir. h) %18 KDV hariç 9.000 TL tutarında demirbaş eşya alınmış. KDV peşin ödenmiş, kalan kısmı için senet düzenlenmiştir. 31.12.2010 tarihindeki envanter bilgileri şöyledir; 1)Taşıt için %25, Bina için %5, Demirbaşlar için %10 oranında amortisman ayrılmıştır. İstenilen: KDV’lerin envanter kaydını yaparak tüm gelir ve gider hesaplarını ilgili sonuç hesaplarına atarak kar veya zararı bulunuz. Çözüm: 1)Sermaye bulunur: 4.000+3.000+12.000+4.000+4.000+6.000+20.000+9.000-7.000+7.000+7.000= 41.000 TL

2)Dönem başı bilançosu düzenlenir: Aktif 01.01.2010 Tarihli B İşletmesi Bilançosu Pasif

100KASA HS. 4.000 TL

102 BANKALAR HS. 4.000 TL

110 HİSSE SENETLERİ HS. 4.000 TL

120 ALICILAR HS. 3.000 TL

153 TİCARİ MALLAR HS. 9.000 TL

252 BİNALAR HS. 20.000 TL

254 TAŞITLAR HS. 12.000 TL

255 DEMİRBAŞLAR HS. 6.000 TL

320 SATICILAR HS. 7.000 TL

321 BORÇ SENETLERİ HS. 7.000 TL

400 BANKA KREDİLERİ HS. 7.000 TL

500 SERMAYE HS. 41.000 TL

AKTİF TOPLAMI 62.000 TL PASİF TOPLAMI 62.000 TL

Page 15: GENEL MUHASEBE · yöntemi 1494 yılında yazılı hale getiren Luca Pacioli, Venedik’te “Summa Arithmetica” adlı eserinde bu yöntemden bahsetmiştir. Ülkemizde, Cumhuriyetin

3) Yevmiye defteri kayıtları yapılır:

Yukarıda belirtildiği gibi, yevmiye kaydının ilk kaydını bilanço verileri oluşturur.

a) 8.000*0.18=1440 TL KDV

b) 8.000*0.18= 1.440 TL KDV

c)Hisse Senetleri Hs. 4.000 TL iken 3.000 TL’ye satılıyor ikisinin farkını aldığımızda 1000 TL’lik zarar olduğu görülüyor. Hisse senedi satışından kaynaklı zararlar, 655 Menkul Kıymet Satış Zararları hesabında izlenir.

d)

Mad.

No AÇIKLAMA BORÇ ALACAK

1 ....................................01.01.2010.....................................

100KASA HS.

102 BANKALAR HS.

110 HİSSE SENETLERİ HS.

120 ALICILAR HS.

153 TİCARİ MALLAR HS.

252 BİNALAR HS.

254 TAŞITLAR HS.

255 DEMİRBAŞLAR HS.

300 BANKA KREDİLERİ HS

320 SATICILAR HS.

321 BORÇ SENETLERİ HS.

500 SERMAYE HS.

Açılış kaydı

………………………………………………………………………………………….

4.000

4.000

4.000

3.000

9.000

20.000

12.000

6.000

7.000

7.000

7.000

41.000

2 100 KASA HS.

600 YURTİÇİ SATIŞLAR HS.

391 HESAPLANAN KDV

8.000 TL’lik mal satımı

9440

8000

1440

3 621 SATILAN MALIN MALİYETİ HS.

153 TİCARİ MALLAR HS.

Satılan malın maliyet kaydı

5.000

5.000

4 153 TİCARİ MALLAR HS.

191 İNDİRİLECEK KDV HS.

100 KASA HS.

320 SATICILAR HS.

Mal alımı

8.000

1.440

5.440

4.000

5 100 KASA HS. 655 MENKUL KIYMET SATIŞ ZARARL. HS. 110 HİSSE SENETLERİ HS. Hisse senedi satımı

3.000 1.000

4.000

6 320 SATICILAR HS. 321 BORÇ SENETLERİ HS. 100 KASA HS Satıcı ve borç senetleri ödemesi

2.000 3.000

5.000

Page 16: GENEL MUHASEBE · yöntemi 1494 yılında yazılı hale getiren Luca Pacioli, Venedik’te “Summa Arithmetica” adlı eserinde bu yöntemden bahsetmiştir. Ülkemizde, Cumhuriyetin

e) Bu maddede sayılanlar, 770 Genel Yönetim Giderleri hesabında izlenir. 500 TL Elektrik+ 300 TL Su+ 200 TL sigorta gideri= 1.000 TL / 1.000*0.18 = 180 TL KDV

f)Reklam gideri, 760 Pazarlama Satış Dağıtım Giderleri hesabında izlenir. Reklam Gideri: 1.500 TL*0.18 = 270 TL KDV

e)2.360 TL/1.18 = 2000 2.360-2.000 = 360 TL KDV Komisyon gelirleri, 643 Komisyon Gelirleri hesabında izlenir:

f) 9.000 TL* 0.18 = 1.620 TL KDV

7 770 GENEL YÖNETİM GİDERLERİ HS. 191 İNDİRİLECEK KDV HS. 102 BANKALAR HS. Elektrik, su ve sigorta gideri ödemesi

1.000 180

1.180

8 760 PSDG HS. 191 İNDİRİLECEK KDV HS. 102 BANKALAR HS. Reklam gideri ödemesi

1.500 270

1.770

9 100 KASA HS. 643 KOMİSYON GELİRLERİ HS. 391 HESAPLANAN KDV Arıcılık komisyonu kaydı

2.360

2.000 360

10 255 DEMİRBAŞLAR HS. 191 İNDİRİLECEK KDV HS. 100 KASA HS. 321 BORÇ SENETLERİ HS. Demirbaş alımı

9.000 1.620

1.620 9.000

Page 17: GENEL MUHASEBE · yöntemi 1494 yılında yazılı hale getiren Luca Pacioli, Venedik’te “Summa Arithmetica” adlı eserinde bu yöntemden bahsetmiştir. Ülkemizde, Cumhuriyetin

4) Defteri kebir kayıtları yapılır:

Page 18: GENEL MUHASEBE · yöntemi 1494 yılında yazılı hale getiren Luca Pacioli, Venedik’te “Summa Arithmetica” adlı eserinde bu yöntemden bahsetmiştir. Ülkemizde, Cumhuriyetin

5) Genel geçici mizan düzenlenir: Dönem içi işlemlerin yevmiye defteri ve defteri kebir kayıtlarından

sonra bu kayıtlardaki tutarlarda herhangi bir hatanın olup olmadığının kontrolü için genel geçici mizan

düzenlenir.

B TİCARET İŞLETMESİNİN GENEL GEÇİCİ MİZANI

HESAP İSMİ TUTAR KALAN

BORÇ ALACAK BORÇ ALACAK

100 KASA HESABI 18.000 12.060 6.740 -

102 BANKALAR HESABI 4.000 2.950 1.050 -

110 HİSSE SENETLERİ HESABI 4.000 4.000 - -

120 ALICILAR HESABI 3.000 - 3.000 -

153 TİCARİ MALLAR HESABI 17.000 5.000 12.000 -

191 İNDİRİLECEK KDV HESABI 3.510 - 3.510 -

252 BİNALAR HESABI 20.000 - 20.000 -

254 TAŞITLAR HESABI 12.000 - 12.000 -

255 DEMİRBAŞLAR HESABI 15.000 - 15.000 -

300 BANKA KREDİLERİ HESABI - 7.000 - 7.000

320 SATICILAR HESABI 2.000 11.000 - 9.000

321 BORÇ SENETLERİ HESABI 3.000 16.000 - 13.000

391 HESAPLANAN KDV HESABI - 1.800 - 1.800

500 SERMAYE HESABI - 41.000 - 41.000

600 YURTİÇİ SATIŞLAR HESABI - 8.000 - 8.000

621 SATILAN MALIN MALİYETİ HESABI 5.000 _ 5.000 -

643 KOMİSYON GELİRLERİ HESABI - 2.000 _ 2.000

655 MENKUL KIYMET SATIŞ KARLARI HESABI 1.000 - 1.000 -

760 PAZARLAMA VE SATIŞ DAĞITIM GİDERLERİ HESABI 1.500 - 1.500 -

770 GENEL YÖNETİM GİDERLERİ HESABI 1.000 - 1.000 -

TOPLAM 110.810 110.810 81.800 81.800

6)Dönem sonu envanter işlemleri yapılır: Genel geçici mizandan sonra dönem sonu envanter işlemleri yapılır. Varsa ayrılacak amortisman kayıtları yapılır. Ardından KDV envanteri yapılarak ÖDENECEK VEYA DEVREDEN KDV bulunur. Daha sonra giderler ve gelirler 690 DÖNEM K/Z hesabına atılır: Not: Maliyet hesapları(750 Ar-ge, 760 PSD, 770 GYG ve 780 Finansman Giderleri) direkt olarak 690 Dönem Kar/Zarar Hesabına atılamayacağından dolayı aracı hesaplara aktarılarak kapatılır. Bu işleme yansıtma adı verilir. Bina için %5 = 20.000*0.05 = 1.000 Taşıt için %25 = 12.000*0.25 = 3.000 Demirbaşlar için %10 = 15.000*0.10 = 1.500 1.000+3.000+1.500 = 5.500

11 ---------------31/10/2010------------------------- 770 GENEL YÖNETİM GİDERLERİ HS.

257 BİRİKMİŞ AMORTİSMANLAR HS. Amortisman ayrılması

5.500

5.500

Page 19: GENEL MUHASEBE · yöntemi 1494 yılında yazılı hale getiren Luca Pacioli, Venedik’te “Summa Arithmetica” adlı eserinde bu yöntemden bahsetmiştir. Ülkemizde, Cumhuriyetin

12 391 HESAPLANAN KDV HS. 190 DEVREDEN KDV HS. 191 İNDİRİLECEK KDV HS. Kdv’lerin envanteri

1.800 1.710

3.510

13 631 PSDG HS. 761 PSDG YANSITMA HS. Pazarlama ve satış dağıtım giderinin yansıtılması

1.500

1.500

14 761 PSDG YANSITMA HS. 760 PSDG HS. PSDG yansıtmasının kapatılması

1.500 1.500

15 632 GYG HS. 771 GYG YANSITMA HS. Genel yönetim giderinin yansıtılması

6.500 6.500

16 771 GYG YANSITMA HS. 770 GYG HS.

Gyg yansıtmasının kapatılması

6.500 6.500

17 690 DÖNEM K/Z HS. 621 S.M.M HS. 631 PSDG HS. 632 GYG HS.

655 MENKUL KIYMET SATIŞ ZARARL. HS. Giderlerin K/Z hesabına devri

14.000 5.000 1.500 6.500 1.000

18 600 YURTİÇİ SATIŞLAR HS. 643 KOMİSYON GELİRLERİ HS. 690 DÖNEM K/Z HS. Gelirlerin K/Z hesabına Devri

8.000 2.000

10.000

19 692 DÖNEM NET K/Z HS. 690 DÖNEM K/Z HESABI HS. Zararın tespit kaydı

4.000 4.000

20 591 DÖNEM NET ZARARI HS. 692 DÖNEM NET K/Z HS. Zararın ilgili hesaba devri

4.000 4.000

Page 20: GENEL MUHASEBE · yöntemi 1494 yılında yazılı hale getiren Luca Pacioli, Venedik’te “Summa Arithmetica” adlı eserinde bu yöntemden bahsetmiştir. Ülkemizde, Cumhuriyetin

7) Son kapanışlardan sonra, defteri kebir kayıtları gözden geçirilir ve kesin mizan hazırlanır. Genel geçici mizan ve dönem sonu envanter işlemlerinden sonra yukarıdaki defteri kebir kayıtlarının hesaplarında aşağıdaki gibi değişiklikler olacaktır.

Page 21: GENEL MUHASEBE · yöntemi 1494 yılında yazılı hale getiren Luca Pacioli, Venedik’te “Summa Arithmetica” adlı eserinde bu yöntemden bahsetmiştir. Ülkemizde, Cumhuriyetin

Kesin mizan:

B TİCARET İŞLETMESİNİN KESİN MİZANI

HESAP İSMİ TUTAR KALAN

BORÇ ALACAK BORÇ ALACAK

100 KASA HESABI 18.800 12.060 6.740 -

102 BANKALAR HESABI 4.000 2.950 1.050 -

110 HİSSE SENETLERİ HESABI 4.000 4.000 - -

120 ALICILAR HESABI 3.000 - 3.000 -

153 TİCARİ MALLAR HESABI 17.000 5.000 12.000 -

190 DEVREDEN KDV 1.710 - 1.710 -

191 İNDİRİLECEK KDV HESABI 3.510 3.510 - -

252 BİNALAR HESABI 20.000 - 20.000 -

254 TAŞITLAR HESABI 12.000 - 12.000 -

255 DEMİRBAŞLAR HESABI 15.000 - 15.000 -

257 BİRİKMİŞ AMORTİSMANLAR HESABI - 5.500 - 5.500

300 BANKA KREDİLERİ HESABI - 7.000 - 7.000

320 SATICILAR HESABI 2.000 11.000 - 9.000

321 BORÇ SENETLERİ HESABI 3.000 16.000 - 13.000

391 HESAPLANAN KDV HESABI 1.800 1.800 - -

500 SERMAYE HESABI - 41.000 - 41.000

591 DÖNEM NET ZARARI HESABI 4.000 - 4.000 -

600 YURTİÇİ SATIŞLAR HESABI 8.000 8.000 - -

621 SATILAN MALIN MALİYETİ HESABI 5.000 5.000 - -

631 PSDG HESABI 1.500 1.500 - -

632 GYG HESABI 6.500 6.500 - -

643 KOMİSYON GELİRLERİ HESABI 2.000 2.000 - -

655 MENKUL KIYMET SATIŞ KAR. HESABI 1.000 1.000 - -

690 DÖNEM K/Z HESABI 14.000 14.000 - -

692 DÖNEM NET KARI VEYA ZARARI 4.000 4.000 - -

760 PSDG HESABI 1.500 1.500 - -

761 PSDG YANSITMA HS. 1.500 1.500 - -

770 GENEL YÖNETİM GİDERLERİ HESABI 6.500 6.500 - -

771 GYG YANSITMA HS. 6.500 6.500 - -

TOPLAM 167.820 167.820 75.500 75.500

Page 22: GENEL MUHASEBE · yöntemi 1494 yılında yazılı hale getiren Luca Pacioli, Venedik’te “Summa Arithmetica” adlı eserinde bu yöntemden bahsetmiştir. Ülkemizde, Cumhuriyetin

8)Dönem sonu bilançosu düzenlenir: Kesin mizandan sonra dönem sonu bilançosu oluşturulur. Kesin mizanın KALAN tarafındaki BORÇ kısmı, dönem sonu açılış bilançosunun aktif tarafını; ALACAK kısmı ise dönem sonu açılış bilançosunun pasif tarafını oluşturur. Ancak (-) karakterli hesaplar bulundukları grubun tersine göre işlerler. ÖR: Birikmiş Amortismanlar ve verilen çekler gibi. Aktif B İşletmesi Dönem Sonu Bilançosu Pasif

100 KASA HESABI 6.740

102 BANKALAR HESABI 1.050

120 ALICILAR HESABI 3.000

153 TİCARİ MALLAR HESABI 12.000

191 DEVREDEN KDV HESABI 1.710

252 BİNALAR 20.000

254 TAŞITLAR 12.000

255 DEMİRBAŞLAR 15.000

257 BİRİKMİŞ AMORTİSMANLAR HESABI

-(5.500)

300 BANKA KREDİLERİ HESABI 7.000

320 SATICILAR HESABI 9.000

321 BORÇ SENETLERİ HESABI 13.000

500 SERMAYE HESABI 41.000

591 DÖNEM NET ZARARI HESABI -(4.000)

AKTİF TOPLAMI 66.000 PASİF TOPLAMI 66.000

10)Gelir Tablosu düzenlenir: BRÜT SATIŞLAR………………...................................................................................8.000 (-)SATIŞ İNDİRİMLERİ……………………………………………………………………………………….0 NET SATIŞLAR……………………………………………………………………………………………………8.000 (-)SATILAN MALIN MALİYETİ HESABI………………………………………………………..(5.000) BRÜT SATIŞ KARI……………………………………………………………………………………………….3.000 (-)FAALİYET GİDERLERİ…………………………………………………………………………(8.000) FAALİYET ZARARI……………………………………………………………………………………………..(5.000) DİĞER FAALİYETLERDEN OLAĞAN GELİR………………………………………………………….(2.000) Komisyon Geliri…2.000 DİĞER FAALİYETLERDEN OLAĞAN GİDERLER……………………………………………………(1.000) Menkul kıymet satış zararları..1.000 OLAĞAN ZARAR……………………………………………………………………………………………….(4.000) DÖNEM ZARARI……………………………………………………………………………………………….(4.000) DÖNEM NET ZARARI………………………………………………………………………………………….(4.00)

Page 23: GENEL MUHASEBE · yöntemi 1494 yılında yazılı hale getiren Luca Pacioli, Venedik’te “Summa Arithmetica” adlı eserinde bu yöntemden bahsetmiştir. Ülkemizde, Cumhuriyetin

9) Yevmiye defteri kapanış kaydı yapılır.

21 257 BİRİKMİŞ AMORTİSMANLAR HS. 300 BANKA KREDİLERİ HS. 320 SATICILAR HS. 321 BORÇ SENETLERİ HS. 500 SERMAYE HS.

100 KASA HS. 102 BANKALAR HS.

120 ALICILAR HS. 153 TİCARİ MAL HS. 190 DEVREDEN KDV HS. 252 BİNALAR HS. 254 TAŞITLAR HS. 255 TAŞITLAR HS. 591 DÖNEM NET ZARARI HS. Kapanış kaydı

5.500 7.000 9.000 13.000 41.000

6.740 1.050 3.000 12.000 1.710 20.000 12.000 15.000 4.000