FIHAONAM-BE AN-TAMPONY MOMBA NY MIRALENTA SY NY FAMPANDROSOANA 2014

FAHAIZA-MITARIKA

“Manova ny fari-piainan’ny Vehivavy ny fampiasana ny miralenta.”

KAOMININA ANDOHARANOMAITSODISTRIKA ISANDRA

FARITRA MATSIATRA AMBONY

FVM (FIKAMBANAN’NY VEHIVAVY MIVOATRA)

1

FIHAONAMBE AN-TAMPONY MOMBA NY MIRALENTA SY NY FAMPANDROSOANA 2014

FAHAIZA-MITARIKA (Leadership)

Manolo-tenaNatolotra

LOHATENY: “Manova ny fari-piainan’ny Vehivavy ny fampiasana ny

miralenta.”1. FAMPAHAFANTARANA ANKAPOBENYDaty : 13 Marsa 2014

Anarana RAZAFINDRAVOLAFanampiny SuzanneAsa atao MpampianatraToeram-piasana/Fikambanana

Andoharanomaitso / FVM (Fikambanan’ny Vehivavy Mivoatsa)

Fianarana vita Ambaratonga voalohany

Ambaratonga faharoa

Oniversite

Fanofanana ara-kasa

Fampianarana olon-dehibe

Taona 18 - 30 31- 40 41 - 50 51 – 60 60 + Adiresy mailakaTéléphone fixeFaxFinday 032 41 203 57Kaominina AndoharanomaitsoFirenena MalagasyTranokalan’ny FikambananaLahy/vavy Vavy LahySary

2

FANAMPIM-PANAZAVANAToeram-piasana/Fikambanana

Andoharanomaitso/FVM (Fikambanan’ny Vehivavy Mivoatsa)

Sehatra hiasana KaomininaOlona afaka antsoina Anarana Asa atao N° Finday

1-RAZANADRAKOTO Noëline

Mpanolotsaina ny Kaominina Andoharanomaitso

034 03 287 94

2- HANITRINIAINA Ernestine

Mpianatra eny amin’ny Oniversite

033 09 751 09

Taona naha-pitarika 14 taonaNahazo fiofanana manokana momba ny fahaiza-mitarika ve ilay olona?

EnyTsia

Inona avy izany fiofanana izany?

Fahaiza-mitarika (Leadership) “Association HAONASOA”

Isa azo tamin’ny famenoana ny fafana eo ambany

16,8/20

Vavolombelon’ny Fijoroan’ny

3

2. POROFON’NY ASA VITATOETRA TSARA ALAIN-TAHAKA ISA (0 na

1)POROFO

1 Manana tanjona mazava tsara 1 Nampivoatra ny vehivavy

2 Mahay mihaino 1Mahare ny hafatra, mamaly ny filàn’ny mpikambana

3Mahay manintona/misarika ny sain’ny olona

1 Misy mpikambana

4 Manaja ny hafa 1 Tsy mitompo teny fatratra5 Mahay manetry tena 1 Tsy mitady karama

6Mahay mandanjalanja ny rariny sy ny hitsiny

1Tsy manavakavaka ny mpikambana

7Manaja sy mampihatra ny Zon’olombelona

1Manome lanja ny hevitry ny tsirairay rehefa misy fivoriana

8.Manampy ny vehivavy hahaleo tena ara-ekonomika

1 Mitady lalam-barotra

9. Manome ohatra tsara halain-tahaka 1Fanaovana akany tany ambanivohitra

10. Mahay mitazona tsiambaratelo 1Tsy re amin’olon-kafa ny zavatra noresahina

11. Mahay mifandray aman’olona 1 Tsy mbola miady tamin’olona

12. Manana hevitra miavaka 1Fisiana sekoly teknikan-jazavavy tany ambanivohitra

13. Mandray andraikitra amin’ny maha-olom-pirenena 1

Mpitam-bola an’ny Fikambanana VFTM (Vondron’ny Fampandrosoana ny Tantsaha Mahatsiatra Ambony)KMF (Komity Mpivoy ny Faritra) Fiaraha-miasa miaraka amin’ny FRDAFiaaha-miasa miaraka amin’ny PROSPERERPrésidente-n’ny PCAF (Plateforme ny Vannerie)

14. Mitandro ny fahamarinana 1 Tsy mbola nisazy

15. Mitandro ny fangaraharana 1Mbola tsy naka ny volan’ny Fikambanana

16. Olona azo hitokisana 1 Anakinana andraikitra maro17. Vonona lalandava 1 Tsy mpiasam-panjakàna

18. Manan-tsaina tia karokaroka sy tia fiovana 1

Nahazo famatsiana tamin’ny mpiara-miombon’antoka, oh: PSDR, Saha Betsileo, FRDA, AROPA, PROSPERER

19. Manana laminasa maty paika azo 1 Mahavita ny andraikitra

4

tanterahina napetraka

20. Mahay mandray andraikitra 1Miroborobo, mandroso ny zavatra niandreketana

Ny FVM mamaly ny Komandin’ny TS’ART FIBRE (Sac seau)

5

3. FANOLORANA NY ASA VITA

Zava-dehibe nisongadina

Nahatonga ahy hitarika ny vehivavy tao Andoharanomaitso hikambana dia noho ny fiheveran’ny maro ny vehivavy ho fanaka malemy. Fantatro fa misy lafiny hahafahany mioitra dia izay no nampivondronako azy ireo. Nentanina ny vehivavy dia nitadiavana mpiara-miombon’antoka (PSDR – SAHA BETSILEO – FRDA – PROSPERER), dia niofana. Afaka nampidi-bola toy ny lehilahy ny vehivavy taty aoriana. Tsapa ary fa ny vehivavy mpandrary dia mampidi-bola bebe kokoa noho ny lehilahy ao an-tokatrano.

Tantara tena nanamarika anao tamin’ny fanatanterahanao ny asa

Rehefa nanatanteraka an’ity fikasana ity aho dia nanao filazana tamin’ny Radion’ny Tantsaha (Radio Mampita). Hivory antsika apela (Slogan: “Aia antsika Apela”). Teo no nanentanana sy nanazavazavana fa tsy tokony hipetrapetra-poana isika Apela, fa ny fiainana efa miha sarotra. Natao izay teo an-toerana Andoharanomaitso sy tamin’ny alalan’ny Radio. Tsy nisy karama izay rehetra rehetra izany. Nitondra fiovana ny asa nataoko satria raha rary tsotra na hoe rary nenti-paharazana: tsihy, kiharona, ... dia nanao zavatra hafa toy ny poketram-behivavy, fitoeran-dovia (sous plat), fasiana tavoahangy (porte bouteille).

Fampahafantarana ilay mpitarika (leader)

Nanomboka ny taona 2000 tao Andoharanomaitso. Ny nahafantarana ny miralenta dia noho ny fianarana azo, ny famakiana gazety, ny fandrenesana ny fanentanana tamin’ny alalan’ny radio samihafa, ny fetin’ny 08 marsa izay itantarana indrindra ny fanazavana momba ny miralenta.

Tanjona

Ny tanjona napetraka dia ny mba hampitovizana ny lahy sy ny vavy, hampandraisana anjara ny vehivavy amin’ny adidy eo amin’ny fianakaviana, fiaraha-monina. Fifanampiana eo amin’ny fiainana, “tsy misy mahavita tena”.

6

Asa/Hetsika vita

Fototr’asako ny mampianatra ny zaza madinika (préscolaire Akany Fanantenana Andoharanomaitso) (2002 – 2014)

Manampy an’io koa ny maha filoha ny Fikambanan’ny Vehivavy Mivoatsa (FVM) ahy, izay tena andaniako fotoana be dia be (2000 – 2014)

Filohan’ny PCAF (Plateforme de Concertation Appui Filière vannerie) eto Mahatsiatra Ambony (2012 – 2014)

Mpitam-bola ny vovonana iray eto Mahatsiatra Ambony (VFTM: Vondrona Fampandrosoana ny Tantsaha Mahatsiatra Ambony) (2006 – 2014)

Komity mpivoy ny Faritra eto Mahatsiatra Ambony KMF (2009 – 2014)Ny lafy ratsiny dia ny tsy fisian’ny karama voafaritra, tsy misy fisotroan-

dronono fa solon’andro no misy indraindray.

Famonjena foaran’ny Radio Mampita teto Fianarantsoa, 2010

Hita taratra eo ny lafin’ny miralenta

Ireo mpianatra voalohany taona 2002

7

Porofo amin’ny fandraisana andraikitra eo amin’ny mpiara

miombon’antoka FRDA

8

Teti-bola

Teti-bola (Ar)Teti-bola mahaleo-tena momba ny Miralenta 400 000 Ar

Anaovana fanentanana fivorian’ny birao

Teti-bola manokana momba ny tetikasa ao anatinà fandaharanasa efa misy

1 200 000 ArFiofanana, fitsidihana fifanakalozana, fividianana akora

Lelavola na fanampiana hafa avy amin’ireo mpiara-miombon’ antoka (Hazavao fohifohy) 500 000 Ar

Fiatrehana foara isan-tsokajiny (8 marsa, fetin’ny reny, JMFR na Journée MOndiale Femme Rurale)

TOTALY 2 100 000 Ar

Ireo fanamby

Ireo olana nosedraina tamin’ny fanatanterahana ny asa: Tsy fananana trano ho an’ny fikambanana (hivoriana, hiofanana) Famitana ny taratasy ho ara-panjakàna (récépissé) Fiaraha-miasa miaraka amin’ny Kaominina Tsy mahaloa sara-pianarana ny ray aman-dreny sasany Tsy arifomba ny fitaovana ho an’ny Akany (boky, kilalao, …) Tsy fahampian’ny ho enti-manana (vola)

Vokatra azoFiovana teo amin’ilay mpitarika

Ny fanatanterahana ny asa dia nanova ny fiainako satria nifandray tamin’ny amin’ny olona maro, amin’ny olona samihafa isan-tsokajiny, mahazo fanasana, misolo tena ny fikambanana

Nampitombo ny fahalalana azoko satria nahazo fiofanana maro.Nampivoatra ahy ho olona fantatry ny maro ankehitriny.

Ny nanampy tamin’ny fanatanterahana ny asa dia ny: Haino aman-jery Ny mpiara miombon’antoka Fanasana avy amin’ny tompon’andraikitra maro

9

PorofoFijoroana vavolombelona iray avy aminà olona nahita ny fiovan’ny

fiainana.

Fiovana teo amin’ny fianakaviana akaiky

10

Hafaliana ho an’ny fianakaviana ny fanaovako ny asako satria anisan’ny azo heverina fa toy ny olo-malaza manana andraikitra, voatonona ao amin’ny haino aman-jery, mahazo fanasana matetika avy amin’ny Kaominina, Faritra, ...

Omen’ny mpiara-monina lanja isaky ny misy zavatra atao.

Fanasana azo hiatrika ny andro iraisam-pirenena ho amin’ny fanjarian-

tsakafo (JMA)

11

Porofo

Fijoroana vavolombelona avy amin’ireo olona akaiky manamarina izay voalaza

12

Fiovana teo amin’ny rafitra

Tena nitondra fiovana teo amin’ny Fikambanana ny asako satria nampiova ny mpikambana teo amin’ny lafiny teknika ( rary nenti-paharazana nivadika ho rary manara-penitra).

Nampiova koa teo amin’ny ara-moraly (natahotra fisamboram-bola taloha, ankehitriny efa sahy misambo-bola amin’ny TIAVO

Porofo

Fijoroana vavolombelona avy amin’ireo mpiara-miasa manamarina izay voalaza

Fiovana teo amin’ny fiaraha-monina

13

Nampisy fiovana teo amin’ny fiaraha-monina ny asa nataoko, niditra ho mpikambana ny vehivavy tao amin’ny Kaominina Andoharanomaitso. Fikambanana tokana no nisy tamin’ny taona 2000, ankehitriny anefa dia efa misy efatra (FVM, MIRA Laobato, MANIRIHOSOA Betapoaka, LIAM-PANDROSOANA Mahavanona.

Porofo

Fijoroana vavolombelona avy amin’ireo olona nahazo tombontsoa

RAZANAMALY Hélène, monina ao Andovoka Andoharanomaitso dia nisambo-bola hamaliana komandy TS’ART FIBRE ao Antananarivo, Gazety Fanohitra, n° 17, Jolay Aogositra 2013

Fiovana ara-tsôsialy

Teo amin’ny fomba amam-panao no tena nahitana fiovana: nampivoatra ny saina, namidi-bola, nampitombo ny fahaizanaOhatra:

TALOHA ANKEHITRINY

Karazan’entanakiharona, taty, tsihy milambana, tsihy fatoriana

Poketra rary, fitoeram-bilia (sous plat), natte de plage, sac picnic

Porofo

Ireo vokatra vokarin’ny FVM

14

Fijoroana vavolombelona, taratasy fanamarinana

Fanamafisana fahaiza-manao

Inona avy ireo fampiofanana na fanamafisana fahaiza-manao nataonao? Fahaiza-mitarika (leadership) HAONASOA Fifandraisana (Communication) Association IDEALY Fifandraisan’ny olona samy olona (Communication inter personnelle)

CEPA Business plan CCI Marketing PROSPERER Technique de négociation PROSPERER

Ny fahatsapana ny fanembatsembanan’ny ankizy zanakin’ny mpandrary no nananganana ny Akany Fanantenana ao Andoharanomaitso

15

Porofo

Fijoroana vavolombelona avy amin’ireo olona nahazo fiovana

Ny FVM miofana amin’ny fanaovana ny sac seau Komandin’ny TS’ART

16

Lesona notsoahina tamin’ny fanatanterahana ny asa sy fifampizarana traikefa

Ireo olana nitranga: Tsy fananana trano ho an’ny fikambanana (hivoriana, hiofanana) Famitana ny taratasy ho ara-panjakàna (récépissé) Fiaraha-miasa miaraka amin’ny Kaominina Tsy mahaloa sara-pianarana ny ray aman-dreny sasany Tsy arifomba ny fitaovana ho an’ny Akany (boky, kilalao, …) Tsy fahampian’ny ho enti-manana (vola)

Ny fomba namahana azy:

TALOHA ANKEHITRINYNy fitsotokotokoana FamondronanaTsy fananana trano Fandrafetana tetik’asa tamin’ny PSDRTsy fandoavana saram-pianarana

Fampahatsiahivana, famoriana ny Ray aman-dreny

Tsy fahampian’ny fitaovana Fangataham-piara-miasa amin’ny mpiara-miombon’antoka

Ny lesona azo notsoahina avy amin’izany dia ny teny soratra masina manao hoe“Tiavo ny namanao tahaka ny tenanao”“ Loza ho an’izay mahalala nefa tsy mampahafantatra”

Dingana manaraka

Ny tanjona manaraka dia ny:Hampiroboroboana bebe kokoa ny asan’ny vehivavyHanentana ny vehivavy ho sahy hindram-bola fa tsy hatahotra intsonyHanentana ny vehivavy hafa ivelan’ny Kaominina Andoharanomaitso

Ho famaranana ny teny dia izao:Aoka isika vehivavy tsy hiamboho adidy rehefa misy andraikitra na soso-kevitry ny hafa apetrany amintsika.

17

4. NY FENITRY NY SADC MOMBA NY MIRALENTA SY FAMPANDROSOANA, LAMINASA AORIAN’NY TAONA 2015

Ny tena hiasana Amin’ireo tanjona 28 voarakitra ao anatin’ny Fenitry ny SADC

Tanjona: Fanajana ny zon’ny olombelona , indrindra ny vehivavy,

Fanatsarana: Fahalalahana amin’ny fivezivezena (libre circulation des personnes) tokony ho hentitra ny tompon’andraikitra amin’io satria manimba zavatra maro, ohatra ny amin’ny fahasalamana

Ny hitovizan’ny lahy sy ny vavy na amin’ny sehatra inona na amin’ny sehatra inona, ohatra eo amin’ny fitondram-panjakàna ny vehivavy no Filoham-pirenena, ny antsasaky ny Filankevitry ny Kaominina tokony ho vehivavy

Tanjona hafa/sehatra hafa tiana ampidirina ao amin’ny Fenitry ny SADC momba ny Miralenta sy ny fampandrosoana

Ilaina ampiharina tanteraka ireo tanjona ao amin’ny Fenitry ny SADC momba ny Miralenta sy ny fampandrosoana rehetra ireo mba tena hisy marina ny fitovizana eo amin’ny Lahy sy ny Vavy na eo amin’nyt lafiny inona na amin’ny lafiny inona.

Naoty omena ny amin’ny hampiasana ny Fenitry ny SADC momba ny Miralenta sy ny fampandrosoana amin’ny asa atao

1. Tanjona sy tondro entina hamaritana ny ezaka vita hanatrarana ny Miralenta: 8/10

2. Fitaovana entina hamolavolana drafitrasa sy teti-bola momba ny Miralenta: 7/10

3. Fitaovana entina hampirisihana ny mpitondra hanatsara ny lalam-panorenana: 9/10

4. Fitaovana entina mandresy lahatra ny mpitondra hanatsara ny pôlitika momba ny Miralenta: 9/10

5. Fitaovana entina mandresy lahatra ny mpitondra hanatsara ny lalàna: 9/106. Fitaovana enti-mampianatra sy manentana ny vahoaka momba ny maha-zava-

dehibe ny Miralenta: 8/107. Fitaovana entina handrefesana ny fahatanterahan’ny mpitondra ny

fifanarahana nosoniavina/toky nomeny: 7/108. Fitaovana entina manentana eny ifotony: 10/109. Fanetsiketsehana ny hetsika ataon’ny vehivavy: 10/1010. Fitaovana entina hanentanana ny mpanao gazety mba hitatitra ny vaovao

misy amin’ny fomba tsy mitanila hahitana taratra ny Miralenta: 7/10

18