Gemeente Hof van Twente – kern Markelo · 2014. 7. 23. · 1.2 Opbouw van het rapport 2 2....
Transcript of Gemeente Hof van Twente – kern Markelo · 2014. 7. 23. · 1.2 Opbouw van het rapport 2 2....
Gemeente Hof van Twente – kern Markelo
I&O Research, 2010
Koopstromenonderzoek 2010 � Gemeente Hof van Twente – kern Markelo
Datum: September 2010
Kenmerk: Ekoop10/348
Status: Definitief
Koopstromenonderzoek 2010 � Gemeente Hof van Twente – kern Markelo
Colofon
Opdrachtgever
Gemeente Hof van Twente
Titel rapport
Koopstromenonderzoek 2010
Deelrapportage Gemeente Hof van Twente – kern Markelo
Kenmerk
Ekoop10/348
Datum publicatie
September 2010
Projectteam I&O Research
Ruud Esselink
Gerben Huijgen
Thijs Lenderink
Projectomschrijving
Onderzoek naar het koopgedrag in de provincie Overijssel en delen van Drenthe en Gelderland
Trefwoorden
Koopstromenonderzoek, consumentengedrag, draagvlak, bezoekmotief en beoordeling
winkelgebieden
Koopstromenonderzoek 2010 � Gemeente Hof van Twente – kern Markelo
Belangrijkste resultaten
Waar doen inwoners van Markelo hun aankopen en hoe heeft dit koopgedrag zich de afgelopen
jaren ontwikkeld? Hoe waarderen consumenten de winkelvoorzieningen in Markelo en waarom
kiest men voor dit winkelgebied? Dit rapport brengt het koopgedrag voor Markelo in beeld. De
rapportage maakt onderdeel uit van het koopstromenonderzoek dat elke vijf jaar wordt uitgevoerd
in Oost-Nederland. Het onderzoek is uitgevoerd door middel van een telefonische en online
enquête onder zo’n 32.000 consumenten in 38 gemeenten. Aan de peiling hebben 200
huishoudens uit Markelo deelgenomen. Het onderzoek is uitgevoerd door I&O Research.
Zwakkere binding dagelijkse artikelenZwakkere binding dagelijkse artikelenZwakkere binding dagelijkse artikelenZwakkere binding dagelijkse artikelen
• Ruim zes op de tien inwoners van Markelo doen de dagelijkse boodschappen in de eigen
woonplaats. Bijna driekwart gaat dagelijks of enkele malen per week, de rest één keer per
week of minder.
• Ten opzichte van 2005 is de koopkrachtbinding van dagelijkse artikelen met 12 procent
gedaald.
• Het aandeel klanten uit de regio dat de dagelijkse artikelen in Markelo koopt (de
koopkrachttoevloeiing), is tussen 2005 en 2010 met 25 procent gegroeid (+100 klanten).
• Het totale draagvlak in de dagelijkse sector van Markelo bedraagt 5.100 en is sinds 2005 met
9 procent afgenomen (500 klanten).
• In vergelijking met kernen met een vergelijkbaar inwonertal is het aantal klanten voor
dagelijkse artikelen in Markelo kleiner dan gemiddeld.
HuishoudHuishoudHuishoudHuishoud---- en electrobranche leveren in en electrobranche leveren in en electrobranche leveren in en electrobranche leveren in
• Het totale aantal klanten in de niet-dagelijkse sector van Markelo bedraagt 1.500.
• De positie van de niet-dagelijkse sector in Markelo is de afgelopen jaren achteruitgegaan; 12
procent minder klanten dan in 2005 doen de niet-dagelijkse aankopen in Markelo. Dit komt
door een daling van de koopkrachttoevloeiing; de koopkrachtbinding van niet-dagelijkse
artikelen is stabiel gebleven.
• De sterkste (absolute) afname van draagvlak is te zien in de huishoudelijke en electrobranche
(beide -1.400 klanten).
• Alleen in de bloemen, planten, en tuinbranche is sprake van groei (+18 procent of 700
klanten).
• Vergeleken met een aantal referentiekernen is het draagvlak voor de niet-dagelijkse artikelen
in Markelo kleiner dan gemiddeld.
Nabijheid belangrijkste bezoekmotiefNabijheid belangrijkste bezoekmotiefNabijheid belangrijkste bezoekmotiefNabijheid belangrijkste bezoekmotief
• De nabijheid van de winkels is voor klanten het belangrijkste argument voor het doen van
dagelijkse inkopen in Markelo. Daarnaast bezoekt bijna een vijfde de winkels in Markelo
vanwege de bereikbaarheid.
• De meeste winkelvoorzieningen in Markelo worden ruim voldoende beoordeeld. Vooral over de
fietsparkeermogelijkheden is men tevreden. Het aantal winkels en de inrichting/aankleding
van winkelstraten krijgen met een 6,5 het laagste rapportcijfer.
Koopstromenonderzoek 2010 � Gemeente Hof van Twente – kern Markelo
Regelmatig bezoek aan warenmarkt, aankopen via internet en bezoek koopzondagen minder Regelmatig bezoek aan warenmarkt, aankopen via internet en bezoek koopzondagen minder Regelmatig bezoek aan warenmarkt, aankopen via internet en bezoek koopzondagen minder Regelmatig bezoek aan warenmarkt, aankopen via internet en bezoek koopzondagen minder
frequentfrequentfrequentfrequent
• Een vijfde van de inwoners van Markelo bestelt regelmatig (tenminste één keer per maand)
iets via het internet.
• Vier op de tien inwoners bezoeken regelmatig een warenmarkt. De meerderheid bezoekt dan
de markt in de eigen gemeente (veelal het kerkplein in Markelo zelf) of gaat naar het centrum
van Rijssen.
• Drie op de tien inwoners van Markelo bezoeken wel eens een koopzondag. Het grootste deel
gaat hiervoor naar Enschede of Hengelo.
Koopstromenonderzoek 2010 � Gemeente Hof van Twente – kern Markelo
Inhoud
1. Inleiding 1
1.1 Aanleiding 1 1.2 Opbouw van het rapport 2
2. Huidige koopstromen 5
2.1 Inleiding 5 2.2 Koopkrachtbinding en -toevloeiing 5 2.3 Herkomst vreemde koopkracht 6 2.4 Koopkrachtafvloeiing 7
3. De ontwikkeling van de koopstromen 10
3.1 Inleiding 10 3.2 Ontwikkeling koopkracht 10
4. Vergelijking van het draagvlak 13
4.1 Inleiding 13 4.2 Regionale concurrentiekracht van Markelo 13
5. Beoordeling en bezoekmotief consument 16
5.1 Inleiding 16 5.2 Beoordeling winkelgebied Markelo 16 5.3 Bezoekmotief winkelgebied 17 5.4 Overige aspecten van het koopgedrag van inwoners van Markelo 18
Koopstromenonderzoek 2010 � Gemeente Hof van Twente – kern Markelo
1 Inleiding
Koopstromenonderzoek 2010 � Gemeente Hof van Twente – kern Markelo
1
1. Inleiding
1.1 Aanleiding
De zesde in een reeksDe zesde in een reeksDe zesde in een reeksDe zesde in een reeks
Het consumentengedrag wordt steeds diffuser. Consumenten doen hun boodschappen veelal dicht
bij huis, maar ‘dicht bij huis’ kan ook de grote discountsupermarkt in een aangrenzende plaats
zijn. Voor het meer recreatieve winkelbezoek wordt minder vaak het winkelcentrum in de eigen
woonplaats bezocht, centra van andere plaatsen hebben vaak meer aantrekkingskracht. Daarnaast
speelt internet een groeiende rol in de aan- en verkoop van producten. Maar ook demografische
ontwikkelingen als bevolkingskrimp en vergrijzing en ruimtelijke ontwikkelingen (woningbouw en
infrastructuur) veroorzaken veranderingen in het aankoopgedrag van consumenten. Dit zijn
allemaal ontwikkelingen die winkelcentra en binnensteden raken. Koopstromenonderzoek brengt
het koopgedrag van consumenten in beeld, waarmee inzicht wordt verkregen in het functioneren
van winkelcentra en aankoopplaatsen.
Tussen 1986 en 2005 hebben de provincies Overijssel en Drenthe en de Kamers van Koophandel
Oost-Nederland en Zuid-Drenthe in samenwerking met de gemeenten elke vijf jaar een
koopstromenonderzoek laten uitvoeren. Deze reeks wordt in 2010 aangevuld met nieuw onderzoek
naar het koopgedrag van consumenten in Overijssel en delen van Drenthe en Gelderland. In totaal
hebben 38 gemeenten deelgenomen aan het onderzoek en zijn zo’n 32.000 consumenten
geïnterviewd.
Afbeelding 1.1Afbeelding 1.1Afbeelding 1.1Afbeelding 1.1
Het onderzoeksgebied.
Koopstromenonderzoek 2010 � Gemeente Hof van Twente – kern Markelo
2
Kracht van het koopstromenonderzoekKracht van het koopstromenonderzoekKracht van het koopstromenonderzoekKracht van het koopstromenonderzoek
Koopstromenonderzoek geeft inzicht in het koopgedrag van consumenten. Doordat in Oost-
Nederland koopstromenonderzoek vijfjaarlijks plaatsvindt, biedt het onderzoek ook mogelijkheden
om veranderingen in het draagvlak voor winkelvoorzieningen in kaart te brengen. Hiermee kan het
functioneren van winkelgebieden gemonitord worden. Het vijfjaarlijkse koopstromenonderzoek
vormt een basis voor de ontwikkeling of herijking van detailhandelsbeleid. Bovendien kunnen de
uitkomsten van koopstromenonderzoek input leveren voor city- of regiomarketing (waarvoor
komen bezoekers wel of niet?) en een meer integraal leisure- of vrijetijdsbeleid. Winkelen vormt
tenslotte na sporten de meest beoefende vorm van vrijetijdsbesteding.
Doel vDoel vDoel vDoel van het onderzoekan het onderzoekan het onderzoekan het onderzoek
Het Koopstromenonderzoek Oost-Nederland 2010 stelt zich het beantwoorden van onderstaande
onderzoeksvragen ten doel:
• Wat zijn de kenmerken van het ruimtelijk koopgedrag in Oost-Nederland en hoe heeft dit zich
in de afgelopen vijf jaar ontwikkeld (kwantitatief)?
• Welke motieven zijn bepalend voor het koopgedrag, in het algemeen en specifiek per
aankooplocatie, en hoe heeft dit zich ontwikkeld (kwalitatief)?
De dataverzameling heeft in de periode februari tot en met mei 2010 plaatsgevonden. Het gedrag
en de mening van consumenten is in kaart gebracht met behulp van de ‘traditionele’
koopstromenonderzoekmethodiek, waarbij consumenten gevraagd is naar de plaats waar zij
artikelgroepen kopen. Deze wordt aangevuld met een kwalitatief deel, waarbij aanvullende vragen
zijn gesteld over winkelgedrag (bijvoorbeeld bezoekfrequentie en waardering meest bezochte
aankoopplaatsen, marktbezoek en webwinkelen). De opzet van het onderzoek sluit aan bij de
vorige metingen van het koopstromenonderzoek. De enquêtes zijn zowel telefonisch als via
internet afgenomen. In totaal hebben 31.900 huishoudens deelgenomen aan het onderzoek. In
Markelo zijn in totaal 200 huishoudens ondervraagd.
1.2 Opbouw van het rapport
In het rapport worden achtereenvolgens de volgende onderdelen besproken:
Hoofdstuk 2: De huidige koopstromenHoofdstuk 2: De huidige koopstromenHoofdstuk 2: De huidige koopstromenHoofdstuk 2: De huidige koopstromen
Dit hoofdstuk presenteert de koopkrachtbinding en -toevloeiing voor Markelo in 2010. Deze
koopstromen geven inzicht in de mate waarin de consument zich op het winkelaanbod in deze kern
oriënteert en welke positie Markelo inneemt in de regio. Hoofdstuk 2 heeft een kwantitatief
karakter.
Hoofdstuk 3: De ontwikkeling van de koopstromenHoofdstuk 3: De ontwikkeling van de koopstromenHoofdstuk 3: De ontwikkeling van de koopstromenHoofdstuk 3: De ontwikkeling van de koopstromen
Hoofdstuk 3 voorziet in een vergelijking van de onderzoeksresultaten uit 2010 met die van 2005.
Resultaat is een trendanalyse, waarmee een beeld ontstaat van de dynamiek in het
consumentengedrag. Dit hoofdstuk is, net als hoofdstuk 2, voornamelijk kwantitatief van inhoud.
Hoofdstuk 4: Vergelijking van het draagvlakHoofdstuk 4: Vergelijking van het draagvlakHoofdstuk 4: Vergelijking van het draagvlakHoofdstuk 4: Vergelijking van het draagvlak
Om meer inzicht te krijgen in de verzorgingspositie en - kracht vergelijken we het draagvlak.
Hoofdstuk 4 presenteert grafieken met daarin het draagvlak per artikelgroep van Markelo
vergeleken met het draagvlak van omliggende en vergelijkbare plaatsen.
Koopstromenonderzoek 2010 � Gemeente Hof van Twente – kern Markelo
3
Hoofdstuk 5: Beoordeling en bezoekmotief consumentHoofdstuk 5: Beoordeling en bezoekmotief consumentHoofdstuk 5: Beoordeling en bezoekmotief consumentHoofdstuk 5: Beoordeling en bezoekmotief consument
Dit hoofdstuk bespreekt de mening van huishoudens over onder andere het aantal winkels, de
bereikbaarheid, de veiligheid en de kwaliteit van winkels van het winkelgebied dat zij het vaakst
bezoeken. Ook bevat hoofdstuk 5 het antwoord op de vraag waarom huishoudens voor een bepaald
winkelgebied kiezen. Zodoende is dit onderdeel van het rapport kwalitatief van aard.
In de bijlagen is onder meer een begrippenlijst opgenomen (bijlage 2) en is ook meer te lezen
over de onderzoeksopzet- en uitvoering, en de vergelijkbaarheid met eerdere edities van het
koopstromenonderzoek (bijlage 3).
Naast alle kernrapportage voor de deelnemende gemeenten is eveneens een hoofdrapport
samengesteld. Dit rapport en aanvullende informatie over het koopstromenonderzoek kunt u
vinden op de website www.koopstromen.nl.
Koopstromenonderzoek 2010 � Gemeente Hof van Twente – kern Markelo
4
2 Huidige koopstromen
Koopstromenonderzoek 2010 � Gemeente Hof van Twente – kern Markelo
5
2. Huidige koopstromen
2.1 Inleiding
Dit hoofdstuk beschrijft het koopgedrag van de consument in Markelo. Hierbij worden de aankopen
onderscheiden naar dagelijkse en niet-dagelijkse artikelen. Deze laatste categorie bestaat uit de
onderstaande artikelgroepen:
• kleding;
• schoenen;
• woninginrichting;
• huishoudelijke artikelen;
• electro;
• doe-het-zelfartikelen;
• bloemen, planten en tuinartikelen.
In dit hoofdstuk speelt het begrip ‘draagvlak’ een belangrijke rol. Het draagvlak is het totaal aantal
klanten van een bepaalde aankoopplaats, in dit geval Markelo. Het draagvlak is de optelsom van
het aantal klanten uit Markelo zelf en het aantal klanten van buiten Markelo.
Deze eerste groep vormt de koopkrachtbinding, wat de mate waarin inwoners van Markelo hun
aankopen doen in winkels die in Markelo gevestigd zijn, weergeeft. Het andere gedeelte van het
draagvlak bestaat uit koopkrachttoevloeiing, die wordt gedefinieerd als de mate waarin inwoners
uit andere plaatsen aankopen doen in Markelo. De omvang en samenstelling van het draagvlak
komt in paragraaf 2.2 aan bod.
Paragraaf 2.3 gaat nader in op de herkomst van het draagvlak, in beeld gebracht met behulp van
een aantal kaartbeelden. Dit hoofdstuk sluit af met de koopkrachtafvloeiing: de mate waarin
inwoners van Markelo artikelen kopen in winkels buiten de kern.
De omvang van Markelo is bepaald aan de hand van het postcodegebied 7475. Het inwonertal
bedroeg op 1 januari 2010 7.325 (CBS 2010). In 2005 was dit 7.300, dus dit betekent een
bevolkingstoename van 0,3 procent.
2.2 Koopkrachtbinding en -toevloeiing
Tabel 2.1 presenteert de draagvlakopbouw voor Markelo.
Het totaal aantal klanten (draagvlak) voor dagelijkse artikelen in Markelo bedraagt 5.100. Het
totaal aantal klanten voor niet-dagelijkse artikelen is 1.500.
Van alle inwoners van Markelo doet 63 procent de dagelijkse boodschappen in de eigen
woonplaats. De koopkrachtbinding voor niet-dagelijkse artikelen is met 18 procent minder sterk.
De artikelgroep waarin – naast de dagelijkse artikelen – de meeste koopkracht wordt gebonden,
zijn de bloemen, planten en tuinartikelen.
Het aandeel draagvlak voor dagelijkse artikelen dat afkomstig is uit andere plaatsen (de
toevloeiing van klanten), bedraagt 10 procent. Voor niet-dagelijkse artikelen is dit 13 procent.
Koopstromenonderzoek 2010 � Gemeente Hof van Twente – kern Markelo
6
De artikelgroepen die verantwoordelijk zijn voor de grootste relatieve toevloeiing zijn de
huishoudelijke en doe-het-zelf artikelen. De grootste absolute toevloeiing zien we in de dagelijkse
sector en de bloemen, planten en tuinartikelen.
Tabel Tabel Tabel Tabel 2222....1111
Draagvlakopbouw, per artikelgroep, Markelo (2010).
bindingbindingbindingbinding toevloeiingtoevloeiingtoevloeiingtoevloeiing
artikelgroepartikelgroepartikelgroepartikelgroep draagvlakdraagvlakdraagvlakdraagvlak absoluutabsoluutabsoluutabsoluut %%%% 1)1)1)1) absoluutabsoluutabsoluutabsoluut %%%% 2)2)2)2) oriënoriënoriënoriëntatietatietatietatie----indexindexindexindex
dagelijks 5.100 4.600 63% 500 10% 70
niet-dagelijks 1.500 1.300 18% 200 13% 21
- kleding 800 700 10% 100 13% 11
- schoenen 0 0 0% 0 0% 0
- woninginrichting 2.300 2.000 27% 300 13% 32
- huishoudelijke artikelen 600 500 7% 100 17% 8
- electro 500 500 7% 0 0% 7
- doe-het-zelf 1.800 1.500 21% 300 17% 25
- bloemen, planten en tuinartikelen 4.500 4.000 55% 500 11% 62
1) mate waarin de bevolking in de eigen plaats koopt, uitgedrukt als percentage van het aantal inwoners
2) mate waarin Markelo klanten uit andere plaatsen aantrekt, uitgedrukt als percentage van het draagvlak
In tabel 2.1 is ook de oriëntatie-index opgenomen. Een oriëntatie-index van 100 of groter geeft aan
dat de omvang van het draagvlak groter is dan het inwonertal van de betreffende kern. De
dagelijkse artikelen hebben de hoogste oriëntatie-index, gevolgd door de bloemen, planten en
tuinartikelen. De schoenenbranche heeft de laagste oriëntatie-index.
2.3 Herkomst vreemde koopkracht
In de vorige paragraaf was te lezen dat het aandeel draagvlak van buiten Markelo voor dagelijkse
en niet-dagelijkse artikelen respectievelijk 10 en 13 procent bedraagt. De vreemde koopkracht voor
dagelijkse artikelen is vooral afkomstig uit Goor, Holten en Lochem. Bij de niet-dagelijkse artikelen
is het grootste deel van de toevloeiing afkomstig uit Holten en Goor. De vreemde koopkracht voor
bloemen, planten en tuinartikelen komt met name uit Goor en Diepenheim. In alle gevallen is het
aantal toevloeiende klanten kleiner dan 500, waardoor ze niet op figuur 2.1 tot en met 2.3 zijn
weergegeven.
Koopstromenonderzoek 2010 � Gemeente Hof van Twente – kern Markelo
7
Figuur Figuur Figuur Figuur 2222....1111 Figuur Figuur Figuur Figuur 2222....2222
Herkomst draagvlak dagelijkse artikelen. Herkomst draagvlak niet-dagelijkse artikelen.
Figuur Figuur Figuur Figuur 2222....3333
Herkomst draagvlak bloemen, planten en tuinartikelen.
2.4 Koopkrachtafvloeiing
De artikelgroepen waarvan de koopkrachtbinding het laagst is en waarvoor de meeste inwoners
afvloeien naar andere plaatsen zijn schoenen, huishoudelijke artikelen, electro en kleding. Voor
schoenen en huishoudelijke artikelen gaat respectievelijk 100 en 93 procent van de inwoners naar
andere plaatsen. Voor electronica en kleding is dit respectievelijk 93 en 90 procent.
Koopstromenonderzoek 2010 � Gemeente Hof van Twente – kern Markelo
8
In figuur 2.4 is te zien dat inwoners van Markelo voor dagelijkse artikelen vooral naar de andere
kernen van Hof van Twente en de gemeente Rijssen-Holten gaan. Ook voor niet-dagelijkse artikelen
wijkt meer dan 10 procent naar deze plaatsen uit. Daarnaast gaat tussen de 5 en 10 procent van de
inwoners winkelen in Hengelo (figuur 2.5).
In figuur 2.6 en 2.7 is de afvloeiing in de schoenen- en electrobranche zichtbaar gemaakt. Voor
schoenen gaan de meeste inwoners naar Rijssen-Holten of de andere kernen van Hof van Twente.
Ook als het gaat om electro zijn deze plaatsen populair. Daarnaast gaat meer dan 10 procent van
de inwoners voor deze artikelen naar Hengelo.
Figuur Figuur Figuur Figuur 2222....4444 Figuur Figuur Figuur Figuur 2222....5555
Afvloeiing draagvlak dagelijkse artikelen. Afvloeiing draagvlak niet-dagelijkse artikelen.
Figuur Figuur Figuur Figuur 2222....6666 Figuur Figuur Figuur Figuur 2222....7777
Afvloeiing draagvlak schoenen. Afvloeiing draagvlak electro.
Koopstromenonderzoek 2010 � Gemeente Hof van Twente – kern Markelo
9
3 De ontwikkeling
van de koopstromen
Koopstromenonderzoek 2010 � Gemeente Hof van Twente – kern Markelo
10
3. De ontwikkeling van de koopstromen
3.1 Inleiding
In het vorige hoofdstuk is verslag gedaan van de huidige kooporiëntatie op Markelo, alsmede de
oriëntatie van inwoners van Markelo op andere aankoopplaatsen. Inwoners van Markelo doen hun
dagelijkse boodschappen meestal in de eigen woonplaats. Voor niet-dagelijkse artikelen gaat een
meerderheid echter naar andere plaatsen. In dit hoofdstuk worden de huidige koopstromen – waar
mogelijk – vergeleken met de resultaten uit 2005 en 2000 en worden zodoende de belangrijkste
ontwikkelingen in beeld gebracht. Paragraaf 3.2 beschrijft de belangrijkste ontwikkelingen in
koopkrachtbinding en -toevloeiing, waarna paragraaf 3.3 aandacht besteedt aan de veranderingen
in de herkomst van het draagvlak, wederom weergegeven in kaartbeelden.
3.2 Ontwikkeling koopkracht
In tabel 3.1 worden de absolute en procentuele veranderingen van het draagvlak, de
koopkrachtbinding en de toevloeiing weergegeven in de periode 2005-2010.
Het draagvlak voor dagelijkse en niet-dagelijkse artikelen is tussen 2005 en 2010 met
respectievelijk 500 en 200 klanten afgenomen. Met name de koopkrachtbinding voor dagelijkse
artikelen is gedaald (-600 klanten). De toevloeiing voor dagelijkse artikelen is daarentegen met
100 klanten gegroeid.
De sterkste afname van het draagvlak zien we in de niet-dagelijkse artikelgroepen huishoudelijk en
electro (beide -1.400 klanten), gevolgd door de artikelgroep woninginrichting (-1.000 klanten). De
enige artikelgroep die gekenschetst wordt door groei is de bloemen, planten en tuinbranche. Hier
is het draagvlak met 700 klanten gegroeid. Deze groei komt volledig voor rekening van de toename
in koopkrachtbinding.
Tabel Tabel Tabel Tabel 3333....1111
Ontwikkeling draagvlak, binding en toevloeiing, per artikelgroep, Markelo (2005-2010).
draagvlakdraagvlakdraagvlakdraagvlak bindingbindingbindingbinding toevloeiingtoevloeiingtoevloeiingtoevloeiing
artikelgroepartikelgroepartikelgroepartikelgroep totaaltotaaltotaaltotaal %%%% absoluutabsoluutabsoluutabsoluut %%%% absoluutabsoluutabsoluutabsoluut %%%%
dagelijkse artikelen -500 -9% -600 -12% 100 25%
niet-dagelijkse artikelen -200 -12% 0 0% -200 -50%
- kleding -100 -11% 0 0% -100 -50%
- schoenen -200 -100% -100 -100% -100 -100%
- woninginrichting -1.000 -30% -600 -23% -400 -57%
- huishoudelijke artikelen -1.400 -70% -1.500 -75% 100 100%
- electro -1.400 -74% -1.100 -69% -300 -100%
- doe-het-zelf -200 -10% 0 0% -200 -40%
- bloemen, planten en tuinartikelen 700 18% 700 21% 0 0%
Koopstromenonderzoek 2010 � Gemeente Hof van Twente – kern Markelo
11
Tabel 3.2 en tabel 3.3 presenteren de ontwikkeling van de koopkrachtbinding en -toevloeiing voor
de afgelopen vijf jaar. De uitkomsten voor 2010 worden hier vergeleken met 2005.
In tabel 3.2 zien we dat de koopkrachtbinding van dagelijkse artikelen de afgelopen vijf jaar met 12
procent is gedaald. De koopkrachtbinding van niet-dagelijkse artikelen is stabiel gebleven. Wel
doen zich verschuivingen voor binnen de niet-dagelijkse artikelgroepen. We zien dat de
koopkrachtbinding van onder meer huishoudelijke en electro artikelen is gedaald, terwijl deze bij
de bloemen, planten en tuinartikelen is toegenomen.
Tabel Tabel Tabel Tabel 3333....2222
Koopkrachtbinding, per artikelgroep, Markelo (2005 en 2010).
artikelgroepartikelgroepartikelgroepartikelgroep 2005200520052005 2020202010101010 % ontw. 2005% ontw. 2005% ontw. 2005% ontw. 2005----2010201020102010
dagelijkse artikelen 5.200 4.600 -12%
niet-dagelijkse artikelen 1.300 1.300 0%
- kleding 700 700 0%
- schoenen 100 0 -100%
- woninginrichting 2.600 2.000 -23%
- huishoudelijke artikelen 2.000 500 -75%
- electro 1.600 500 -69%
- doe-het-zelf 1.500 1.500 0%
- bloemen, planten en tuinartikelen 3.300 4.000 21%
Tabel 3.3 geeft een stijging van de koopkrachttoevloeiing voor dagelijkse artikelen weer (+25
procent). De toevloeiing van klanten voor niet-dagelijkse artikelen is met 50 procent gedaald. Deze
daling is met name het gevolg van de ontwikkelingen in de artikelgroepen schoenen en electro. De
toevloeiing is hier afgenomen van respectievelijk 100 en 300 klanten in 2005 naar vrijwel geen
klanten in 2010. Ook in de woninginrichtingbranche is de daling evident (-57 procent).
Tabel Tabel Tabel Tabel 3333....3333
Koopkrachttoevloeiing, per artikelgroep, Markelo (2005 en 2010).
artikelgroepartikelgroepartikelgroepartikelgroep 2005200520052005 2010201020102010 % ontw. 2005% ontw. 2005% ontw. 2005% ontw. 2005----2010201020102010
dagelijkse artikelen 400 500 25%
niet-dagelijkse artikelen 400 200 -50%
- kleding 200 100 -50%
- schoenen 100 0 -100%
- woninginrichting 700 300 -57%
- huishoudelijke artikelen 0 100 100%
- electro 300 0 -100%
- doe-het-zelf 500 300 -40%
- bloemen, planten en tuinartikelen 500 500 0%
Koopstromenonderzoek 2010 � Gemeente Hof van Twente – kern Markelo
12
4 Vergelijking
van het draagvlak
Koopstromenonderzoek 2010 � Gemeente Hof van Twente – kern Markelo
13
4. Vergelijking van het draagvlak
4.1 Inleiding
Dit hoofdstuk vergelijkt het draagvlak van Markelo met het draagvlak van een aantal plaatsen die
nabijgelegen en/of qua omvang en structuur vergelijkbaar zijn met Markelo. Naast een viertal
referentieplaatsen positioneren we Markelo ook ten opzichte van het gemiddelde van kernen van
vergelijkbare omvang. Zodoende ontstaat inzicht in de positie die Markelo momenteel inneemt als
het gaat om de regionale concurrentiekracht.
4.2 Regionale concurrentiekracht van Markelo
De figuren 4.1 tot en met 4.9 presenteren voor elke artikelgroep de vergelijking van het draagvlak.
Door de omvang van het draagvlak per branche te relateren aan het inwonertal corrigeren we voor
verschillen in de bevolkingsomvang van plaatsen. We hanteren hierbij het aantal klanten per 1.000
inwoners. Dit kengetal laat zien of een kern in verhouding tot de omvang van de kern relatief veel
of weinig klanten aan zich weet te binden.
Bij vergelijking van Markelo met de andere referentieplaatsen valt op dat bijna alle artikelgroepen
in Markelo een relatief klein draagvlak hebben. Met name het aantal klanten voor schoenen,
kleding, huishoudelijke artikelen en electro is naar verhouding van het inwonertal beperkt.
Figuur Figuur Figuur Figuur 4444....1111 Figuur Figuur Figuur Figuur 4444....2222
Vergelijking draagvlak dagelijkse artikelen. Vergelijking draagvlak niet-dagelijkse artikelen.
0 500 1.000 1.500 2.000 2.500 3.000 3.500 4.000
kernen 5.000-10.000
inwoners
Delden
Holten
Goor
Lochem
Markelo
0 500 1.000 1.500 2.000 2.500 3.000 3.500 4.000
kernen 5.000-10.000
inwoners
Delden
Holten
Goor
Lochem
Markelo
Figuur Figuur Figuur Figuur 4444....3333 Figuur Figuur Figuur Figuur 4444....4444
Vergelijking draagvlak kleding. Vergelijking draagvlak schoenen.
0 500 1.000 1.500 2.000 2.500 3.000 3.500 4.000
kernen 5.000-10.000
inwoners
Delden
Holten
Goor
Lochem
Markelo
0 500 1.000 1.500 2.000 2.500 3.000 3.500 4.000
kernen 5.000-10.000
inwoners
Delden
Holten
Goor
Lochem
Markelo
Koopstromenonderzoek 2010 � Gemeente Hof van Twente – kern Markelo
14
Figuur Figuur Figuur Figuur 4444....5555 Figuur Figuur Figuur Figuur 4444....6666
Vergelijking draagvlak huishoudelijke artikelen. Vergelijking draagvlak woninginrichting.
0 500 1.000 1.500 2.000 2.500 3.000 3.500 4.000
kernen 5.000-10.000
inwoners
Delden
Holten
Goor
Lochem
Markelo
0 500 1.000 1.500 2.000 2.500 3.000 3.500 4.000
kernen 5.000-10.000
inwoners
Delden
Holten
Goor
Lochem
Markelo
Figuur Figuur Figuur Figuur 4444....7777 Figuur Figuur Figuur Figuur 4444....8888
Vergelijking draagvlak electro. Vergelijking draagvlak doe-het-zelf.
0 500 1.000 1.500 2.000 2.500 3.000 3.500 4.000
kernen 5.000-10.000
inwoners
Delden
Holten
Goor
Lochem
Markelo
0 500 1.000 1.500 2.000 2.500 3.000 3.500 4.000
kernen 5.000-10.000
inwoners
Delden
Holten
Goor
Lochem
Markelo
Figuur Figuur Figuur Figuur 4444....9999
Vergelijking draagvlak bloemen, planten en tuinartikelen.
0 500 1.000 1.500 2.000 2.500 3.000 3.500 4.000
kernen 5.000-10.000
inwoners
Delden
Holten
Goor
Lochem
Markelo
Koopstromenonderzoek 2010 � Gemeente Hof van Twente – kern Markelo
15
5 Beoordeling en
bezoekmotief
consument
Koopstromenonderzoek 2010 � Gemeente Hof van Twente – kern Markelo
16
5. Beoordeling en bezoekmotief consument
5.1 Inleiding
Zoals in de inleiding van deze rapportage al werd genoemd, bevat dit onderzoek ook een onderdeel
dat kwalitatief van opzet is. Voor het in kaart brengen van het functioneren van winkelgebieden en
aankoopplaatsen is het ook van belang zicht te hebben op aanvullende aspecten zoals beoordeling,
bezoekmotief en –gedrag.
Hoe klanten het winkelgebied beoordelen dat ze het meest bezoeken, komt aan bod in paragraaf
5.2. In paragraaf 5.3 worden de belangrijkste bezoekmotieven gepresenteerd. Naast bezoekmotief
wordt ook ingezoomd op bezoekfrequentie. Tot slot gaat de laatste paragraaf van dit hoofdstuk in
op andere aankooplocaties dan winkels, namelijk de warenmarkt en het internet. Ook wordt
duidelijk in welke mate inwoners van Markelo winkels op koopzondag bezoeken.
5.2 Beoordeling winkelgebied Markelo
Aan klanten die voor hun dagelijkse boodschappen of voor het winkelen het vaakst naar Markelo
gaan, is gevraagd om het winkelgebied van Markelo te beoordelen op de onderstaande negen
criteria:
• het aantal winkels;
• de kwaliteit van de winkels;
• het aanbod van daghoreca;
• de inrichting en de aankleding van het winkelgebied;
• de sfeer/gezelligheid;
• de veiligheid van de winkelomgeving;
• de bereikbaarheid van het winkelgebied;
• de parkeermogelijkheden voor de auto;
• de stallingsmogelijkheden voor de fiets.
Figuur 5.1 illustreert de waardering voor deze aspecten op een schaal van 1 (zeer slecht) tot 10
(uitstekend) in Markelo en kernen van gelijke omvang. We zien dat het oordeel over de
winkelvoorzieningen in Markelo overwegend positief is. Veel aspecten worden beoordeeld met
gemiddeld een 7 of hoger. Vooral over de stallingsmogelijkheden voor de fiets is men te spreken.
Beduidend minder tevreden zijn klanten met het aantal winkels en de inrichting/aankleding van
winkelstraten, die met een 6,5 het laagste rapportcijfer krijgen.
Vergeleken met de gemiddelde waardering in plaatsen van gelijke omvang (5.000 tot 10.000
inwoners), scoort Markelo op een aantal aspecten relatief laag. Het gaat vooral om de
inrichting/aankleding van winkelstraten, de veiligheid van de winkelomgeving en het aantal
winkels. Daar staat tegenover dat het aanbod van daghoreca bovengemiddeld scoort.
Koopstromenonderzoek 2010 � Gemeente Hof van Twente – kern Markelo
17
Figuur Figuur Figuur Figuur 5555.1.1.1.1
Vergelijking waardering winkelvoorzieningen Markelo, met gemiddelde waardering kernen 5.000-
10.000 inwoners.
5,0 6,0 7,0 8,0 9,0 10,0
Het aantal winkels
De kwaliteit van de winkels
Sfeer/ambiance
Veiligheid winkelomgeving
Parkeermogelijkheden auto
Parkeermogelijkheden fiets
Inrichting/aankleding winkelstraten
Aanbod van daghoreca
Bereikbaarheid van het winkelcentrum
Markelo
kernen 5.000-10.000 inwoners
5.3 Bezoekmotief winkelgebied
Tabel 5.1 presenteert de belangrijkste redenen van consumenten waarom zij in Markelo de
dagelijkse boodschappen doen dan wel hier winkelen.
De meeste mensen doen de dagelijkse boodschappen in Markelo vanwege de nabijheid/afstand.
Daarnaast bezoekt 18 procent de winkels in Markelo vanwege de bereikbaarheid.
Tabel Tabel Tabel Tabel 5555....1111
Bezoekmotief dagelijkse boodschappen in Markelo.
motiefmotiefmotiefmotief dagelijkse dagelijkse dagelijkse dagelijkse
boodschappenboodschappenboodschappenboodschappen
Nabijheid / afstand 85%
Gewoonte 10%
Bepaalde winkels / producten 12%
Veelheid winkels 1%
Lage prijs 8%
Kwaliteit winkelaanbod 13%
Bereikbaarheid 18%
Parkeergelegenheid 10%
Sfeer 7%
Overig 38%
Koopstromenonderzoek 2010 � Gemeente Hof van Twente – kern Markelo
18
In figuur 5.2 is de frequentie waarmee consumenten het winkelgebied van Markelo bezoeken
opgenomen. Een meerderheid van de klanten komt enkele malen per week of dagelijks naar
Markelo voor de dagelijkse boodschappen. Circa drie op de tien klanten komen 1 keer per week of
minder.
Figuur Figuur Figuur Figuur 5555.2.2.2.2
Bezoekfrequentie Markelo voor dagelijkse boodschappen.
12% 60% 28%
0% 25% 50% 75% 100%
dagelijks enkele malen per week 1 keer per week of minder
5.4 Overige aspecten van het koopgedrag van inwoners van Markelo
Behalve winkelen en boodschappen doen in winkelgebieden zijn ook de warenmarkt en het
internet belangrijke aankooplocaties. De respondenten hebben hierover vragen beantwoord en de
resultaten zijn weergegeven in figuur 5.3. Het uitgangspunt is de Markelose consument, de figuur
geeft informatie over de frequentie waarmee inwoners van Markelo een warenmarkt (in Markelo of
elders) bezoeken en artikelen op internet kopen.
Een vijfde van de inwoners van Markelo bezoekt wekelijks de warenmarkt en eenzelfde aandeel
gaat 1 tot 2 keer per maand. Aankopen op het internet doet men minder vaak; slechts 2 procent
koopt iedere week iets op internet en 18 procent doet dit iedere maand. De meeste inwoners doen
minder dan eens per maand of helemaal nooit aankopen via dit medium.
Figuur Figuur Figuur Figuur 5555....3333
Bezoekfrequentie warenmarkt en frequentie aankopen via internet, inwoners Markelo.
19%
18%
20%
24%
22%
56%
39%
0% 25% 50% 75% 100%
internet
warenmarkt
minimaal 1 keer per week 1-2 keer per maand minder dan 1 keer per maand nooit
Koopstromenonderzoek 2010 � Gemeente Hof van Twente – kern Markelo
19
Bijna vier op de tien inwoners van Markelo gaan dus regelmatig (minstens 1 tot 2 keer per maand)
naar de markt. Het grootste deel bezoekt dan de markt in Hof van Twente (veelal het Kerkplein in
Markelo zelf) of Rijssen-Holten (met name het centrum van Rijssen). Een derde gaat naar andere
gemeenten.
Tabel Tabel Tabel Tabel 5555....2222
Marktoriëntatie inwoners Delden, naar gemeenten.
gemeentegemeentegemeentegemeente %
Hof van Twente 41%
Rijssen-Holten 25%
overig 34%
Figuur 5.4 presenteert de frequentie waarmee inwoners van Markelo koopzondagen bezoeken. De
meeste inwoners maken beperkt of geen gebruik van de koopzondag. Eén op de twintig inwoners
bezoekt wel regelmatig een koopzondag; 2 procent gaat iedere maand en eveneens 2 procent
iedere 2 maanden. Het grootste deel gaat dan naar Enschede of Hengelo.
Figuur Figuur Figuur Figuur 5555....4444
Bezoekfrequentie koopzondag, inwoners Markelo.
25% 72%
0% 25% 50% 75% 100%
koopzondag
minimaal 1 keer per maand 1 keer per 2 maanden minder dan 1 keer per 2 maanden nooit
Koopstromenonderzoek 2010 � Gemeente Hof van Twente – kern Markelo
20
Bijlage 1
Begeleidingscommissie
Net als voorgaande jaren is voor deze editie van het Koopstromenonderzoek een
begeleidingscommissie in het leven geroepen. De belangrijkste taken van de
begeleidingscommissie zijn het bewaken van de voortgang van het project, het fungeren als
klankbord voor het onderzoeksteam en het meebepalen van de opbouw van de
onderzoeksrapportage.
In 2010 maken onderstaande personen deel uit van de begeleidingscommissie:
Mevrouw K. Ligthart – Kaalverink Gemeente Enschede
Mevrouw J. Elhorst Gemeente Almelo
De heer R.J. Siepel Gemeente Ermelo
Mevrouw A. van Oss - Meijerink Gemeente Oldenzaal
De heer E.J.H. Claassen Gemeente Hoogeveen
De heer R. van Oosterhout Gemeente Zwolle
De heer M. Ellenbroek Provincie Overijssel
De heer J. Jansen Kamer van Koophandel Oost-Nederland
De heer R. Mos Kamer van Koophandel Oost-Nederland
De heer T. ten Vergert Kamer van Koophandel Oost-Nederland
De heer J. Bosma Kamer van Koophandel Noord-Nederland
Koopstromenonderzoek 2010 � Gemeente Hof van Twente – kern Markelo
21
Bijlage 2
Begrippenlijst
BegripBegripBegripBegrip OmschrijvingOmschrijvingOmschrijvingOmschrijving
AankoopplaatsAankoopplaatsAankoopplaatsAankoopplaats Plaats waar men koopt. Er zijn verschillende soorten
aankoopplaatsen, waarnaar onderscheid gemaakt kan
worden (stadscentrum, wijkwinkelcentrum) en die de
gemeente zelf aanwijst. Bij meer aankoopplaatsen is
sprake van aankooplocaties.
AfvloeiingAfvloeiingAfvloeiingAfvloeiing (koopkrachtafvloeiing) (koopkrachtafvloeiing) (koopkrachtafvloeiing) (koopkrachtafvloeiing) De mate waarin de bevolking buiten de eigen
woonplaats koopt. Wordt in dit onderzoek uitgedrukt als
percentage van de totale koopstroom vanuit een
woonplaats.
ArtikelgroepenArtikelgroepenArtikelgroepenArtikelgroepen In dit rapport wordt het onderscheid gemaakt tussen
dagelijkse en niet-dagelijkse artikelen. Dagelijkse
artikelen: levensmiddelen, drogisterij artikelen,
alcoholische dranken, tabak, schoonmaakartikelen.
Niet-dagelijkse artikelen: kleding, schoenen,
woninginrichting, huishoudelijke artikelen, doe-het-zelf,
electro en bloemen, planten en tuinartikelen.
(Regio(Regio(Regio(Regio----)bezoeker)bezoeker)bezoeker)bezoeker De inwoners die niet woonachtig zijn in de bebouwde
kom van een gemeente (dit kunnen dus inwoners van
andere delen van de gemeente zijn of inwoners van
andere gemeenten).
BindingBindingBindingBinding (koopkrachtbinding) (koopkrachtbinding) (koopkrachtbinding) (koopkrachtbinding) De mate waarin de bevolking in de eigen woonplaats
koopt. Wordt in dit onderzoek uitgedrukt als percentage
van de totale koopstroom vanuit een woonplaats.
DrDrDrDraagvlakaagvlakaagvlakaagvlak Het totale aantal klanten van een aankoopplaats, en
daarmee de som van de klanten uit binding en klanten
uit toevloeiing.
Inkopen doenInkopen doenInkopen doenInkopen doen Het doelgericht kopen van producten die niet dagelijks
nodig zijn (televisie, schoenen, dvd’s).
KlantKlantKlantKlant Synoniem voor een standaardconsument
(zie: “standaard consument”).
KooporiëntatieKooporiëntatieKooporiëntatieKooporiëntatie Koopstromen tussen plaats van herkomst en
aankoopplaats.
Koopstromenonderzoek 2010 � Gemeente Hof van Twente – kern Markelo
22
KoopstroomKoopstroomKoopstroomKoopstroom De mate waarin men in een aankoopplaats bepaalde
artikelen koopt, naar herkomst.
OriëntatieOriëntatieOriëntatieOriëntatie----indexindexindexindex De verhouding van het draagvlak ten opzichte van het
aantal inwoners van een plaats.
StandaardconsumentStandaardconsumentStandaardconsumentStandaardconsument Rekeneenheid voor een denkbeeldige consument die
zijn bestedingen voor 100 procent in een winkelcentrum
verricht. Het daadwerkelijke aantal consumenten ligt
vele malen hoger.
ToevloeiingToevloeiingToevloeiingToevloeiing (koopkrachttoevloeiing) (koopkrachttoevloeiing) (koopkrachttoevloeiing) (koopkrachttoevloeiing) De mate waarin een aankoopplaats koopstromen
aantrekt vanuit een andere plaats. Wordt in dit
onderzoek uitgedrukt als percentage van het totale
draagvlak en uitgesplitst naar herkomst.
WinkelenWinkelenWinkelenWinkelen Rondlopen in een winkelgebied en een groot aantal
winkels bezoeken. Het doen van aankopen is niet de
belangrijkste activiteit en de consument neemt geen
boodschappenlijst mee.
Koopstromenonderzoek 2010 � Gemeente Hof van Twente – kern Markelo
23
Bijlage 3
Onderzoeksmethode
MethodenMethodenMethodenMethoden
Het Koopstromenonderzoek 2010 bestaat uit een kwantitatief gedeelte en een kwalitatief gedeelte.
Hieronder wordt voor beide onderdelen kort weergegeven welke methoden zijn toegepast voor het
in kaart brengen van de koopstromen (kwantitatief) en de bezoekmotieven (kwalitatief).
Kwantitatief: koopstromenKwantitatief: koopstromenKwantitatief: koopstromenKwantitatief: koopstromen
De wijze waarop de koopstromen in kaart zijn gebracht is identiek aan de methode die in
voorgaande jaren is toegepast. Hierdoor is vergelijking met vorige edities van het
koopstromenonderzoek mogelijk. Aan alle respondenten is gevraagd naar de plaatsen waar men
bepaalde artikelen koopt, waarbij het inmiddels bekende onderscheid is gemaakt naar dagelijkse
en niet-dagelijkse artikelen. In totaal is naar twee aankoopplaatsen gevraagd.
Verantwoording gehanteerde onderzoeksmethodeVerantwoording gehanteerde onderzoeksmethodeVerantwoording gehanteerde onderzoeksmethodeVerantwoording gehanteerde onderzoeksmethode
Bij het koopstromenonderzoek staat het (regionale) koopgedrag van consumenten centraal. Het koopgedrag is
bepaald door middel van een enquête onder inwoners van het onderzoeksgebied. De vragenlijst die in het onderzoek
is gebruikt, sluit aan bij de eerdere edities van het koopstromenonderzoek in Oost-Nederland. De vragen over het
ruimtelijk koopgedrag zijn in 1995, 2000 en 2010 identiek, maar wijken wel af van die van 2005 als het gaat om de
vraag naar aankoopplaatsen. Hieronder wordt toegelicht wat de verschillen zijn en welke gevolgen dat heeft voor de
vergelijkbaarheid van onderzoeksresultaten.
In 2010, 2000 en 1995 is gevraagd naar de plaats waar men doorgaans iets koopt. De vraagstelling luidt dan
bijvoorbeeld voor de kledingbranche: “Waar koopt u doorgaans uw kleding? En waar koopt u ook wel eens kleding?”
Op basis van een verdeling in de bestedingen worden de eerst genoemde en de tweede genoemde aankoopplaats in
verhouding meegenomen in de berekening van het aantal standaardconsumenten (klanten). In 2005 is het
koopgedrag van de respondenten bepaald door te vragen naar de laatste aankoopplaats - ‘Waar heeft u het laatst
kleding gekocht?’
Het vragen naar de laatste aankoopplaats brengt grotendeels hetzelfde koopgedrag in kaart als het vragen naar de
meest bezochte aankoopplaatsen. De meest bezochte aankoopplaats is veelal de laatst bezochte aankoopplaats. Dit
geldt met name voor de branches met hoogfrequente, routinematige aankopen, zoals de dagelijkse sector. Echter
geldt dat doordat in 2005 naar één (laatste) aankoopplaats is gevraagd, deze cijfers in een aantal gevallen in een
relatief hogere binding en minder toevloeiing resulteren (immers, de respondent heeft niet de kans gekregen een
tweede aankoopplaats te noemen). Doordat in 2010 naar twee aankoopplaatsen is gevraagd, is er waarschijnlijk meer
regionale spreiding in het aankoopgedrag gemeten.
Doordat de methodes niet geheel identiek zijn, dienen de cijfers uit 2010 met enige voorzichtigheid vergeleken te
worden met de cijfers uit 2005. De richting van de draagvlakontwikkeling (een plus of een min) kan goed worden
bepaald, de exacte omvang van de ontwikkeling, zoals beschreven in hoofdstuk 3, is meer indicatief.
Kwalitatief: bezoekmotieven en waardering winkelgebiedenKwalitatief: bezoekmotieven en waardering winkelgebiedenKwalitatief: bezoekmotieven en waardering winkelgebiedenKwalitatief: bezoekmotieven en waardering winkelgebieden
Dit onderdeel geeft inzicht in de mening van consumenten. Net als bij het kwantitatieve gedeelte is
naar de twee meest belangrijke aankoopplaatsen gevraagd. Per plaats is gevraagd naar het
Koopstromenonderzoek 2010 � Gemeente Hof van Twente – kern Markelo
24
bezoekmotief: waarom koopt de consument juist hier zijn artikelen? Ook is aan de respondent
gevraagd een oordeel te geven over een aantal aspecten (o.a. bereikbaarheid, sfeer, veiligheid et
cetera) van twee van de meest bezochte plaatsen.
VeldwerkVeldwerkVeldwerkVeldwerk
De dataverzameling heeft in de periode februari tot en met mei 2010 plaatsgevonden in de vorm
van telefonische enquêtes en webenquêtes. Ook is gebruik gemaakt van internetpanels. Deze
internetpanels betreffen het landelijke PanelClix en bestaande lokale internetpanels van
verschillende gemeenten (o.a. Hof van Twente, Enschede en Oldenzaal).
Om tot voldoende valide uitspraken te komen is een minimale responsgrootte van 200 per
kern/gemeente aangehouden. In de subregionale gemeenten zijn minstens 400 consumenten
geënquêteerd en in de regionaal verzorgende gemeenten 800 consumenten. Deze omvang
garandeert een betrouwbaarheidpercentage van meer dan 90 bij een onnauwkeurigheid van 5%.
Bij steekproefonderzoek zijn dit acceptabele foutenmarges.
Tabel 1Tabel 1Tabel 1Tabel 1
Aantal enquêtes per gemeente.
soort kern grootte gemeente/kern aantal
lokaal verzorgend < 20.000 inwoners 200
subregionaal verzorgend 20.000 - 50.000 inwoners 400
regionaal verzorgend > 50.000 inwoners 800
Het totaal aantal geldig afgenomen enquêtes in het onderzoeksgebied bedraagt 29.0001. Omdat
koopgedrag niet ophoudt bij gemeentegrenzen zijn in het direct omliggende randgebied (eerste
schil gemeenten en Duits grensgebied) 2.900 enquêtes afgenomen om ook de toevloeiing vanuit
omliggende plaatsen te kunnen bepalen. Daarmee komt het totaal aantal geldig afgenomen
enquêtes uit op 31.900. In totaal is 55 procent van de enquêtes telefonisch afgenomen en 45
procent via internet.
Bepaling bebouwde kom aankoopplaatsBepaling bebouwde kom aankoopplaatsBepaling bebouwde kom aankoopplaatsBepaling bebouwde kom aankoopplaats
De analyses in deze rapportage zijn gedaan op het niveau van een aankoopplaats. Hiermee wordt
bedoeld de bebouwde kom en niet de gehele gemeente. Eén gemeente kan dus meerdere
aankoopplaatsen hebben en dus meerdere rapportages ontvangen. Door de afbakening van het
onderzoek op aankoopplaats-niveau is een heldere operationalisatie van de betreffende
aankoopplaats noodzakelijk. Deze operationalisatie is gedaan op basis van postcodegebieden.
Voor Markelo geldt dat de omvang is bepaald aan de hand van het postcodegebied 7475. Het
inwonertal bedroeg op 1 januari 2010 7.325. In 2005 was dit 7.300, en dit betekent een
bevolkingstoename van 0,3 procent.
Draagvlakomvang en draagvlakopbouwDraagvlakomvang en draagvlakopbouwDraagvlakomvang en draagvlakopbouwDraagvlakomvang en draagvlakopbouw
Voor het bepalen van de draagvlakomvang van Markelo is bovengenoemde afbakening niet
noodzakelijk. Immers, het totaal van het draagvlak wordt bepaald door binding (klanten uit
Markelo zelf) en toevloeiing (klanten uit andere plaatsen). Het aantal inwoners van de kern is
daarom niet van belang.
1 Dit is inclusief gemeentelijke ophogingen van het aantal af te nemen enquêtes (bijvoorbeeld om op wijkniveau
uitspraken te kunnen doen).
Koopstromenonderzoek 2010 � Gemeente Hof van Twente – kern Markelo
25
Het aantal inwoners (en daarmee de afbakening) daarentegen, is wel van invloed op de
draagvlakopbouw. Naarmate de bebouwde kom enger wordt afgebakend, neemt het aandeel
toevloeiing toe en het aandeel binding af. Andersom zorgt een ruime afbakening er juist voor dat
het aandeel toevloeiing kleiner en de binding groter is.
Het draagvlak (de omvang) is bepaald aan de hand van de koopstromen die gegenereerd worden
door inwoners van het onderzoeksgebied (zie afbeelding 1, inleiding). Koopstromen afkomstig van
consumenten woonachtig buiten het onderzoeksgebied (toeristen en recreanten) zijn buiten
beschouwing gelaten. Voor de toevloeiing van koopkracht uit het randgebied van het
onderzoeksgebied (eerste schil gemeenten en Duits grensgebied) zijn extra enquêtes afgenomen in
de betreffende randgebieden. Er is geen correctie aangebracht voor koopkrachtafvloeiing als
gevolg van vakantiebestedingen door consumenten uit het onderzoeksgebied.
Een voorbeeldEen voorbeeldEen voorbeeldEen voorbeeld
Voor Markelo zijn voornamelijk twee begrippen interessant: de lokale koopkracht en het totale
draagvlak. De lokale koopkracht bestaat uit een aandeel binding en een aandeel afvloeiing en geeft
informatie over het aandeel van de bevolking dat voor een bepaald artikel winkels in de eigen kern
bezoekt en welk aandeel naar een andere plaats gaat. Dit is schematisch weergegeven in figuur 1.
Figuur 1Figuur 1Figuur 1Figuur 1
Voorbeeld opbouw lokale koopkracht en draagvlakomvang.
88% 88%
54%
12%
0%
50%
100%
150%
Lokale kopers Alle kopers (lokaal en regionaal)
Toevloeiing
Afvloeiing
Binding
Het totale draagvlak is ook een belangrijke indicator van de koopstromen in Markelo. Het totale
draagvlak bestaat uit een aandeel binding en een aandeel toevloeiing en geeft informatie over het
aandeel van het totaal aantal klanten dat afkomstig is uit Markelo en welk aandeel afkomstig is uit
andere plaatsen. De binding wordt –net als voor de berekening van de lokale koopkracht-
uitgedrukt als percentage van de bevolking en de toevloeiing als percentage van het totale
draagvlak. Hierdoor zal het totaal niet sommeren tot 100 procent.
Koopstromenonderzoek 2010 � Gemeente Hof van Twente – kern Markelo
26
Bijlage 4
Binding en toevloeiing
Tabel 1Tabel 1Tabel 1Tabel 1 Tabel Tabel Tabel Tabel 2222
Binding en toevloeiing dagelijkse sector. Binding en toevloeiing niet-dagelijkse sector.
KernKernKernKern %%%% KernKernKernKern %%%%
Markelo 91% Markelo 87%
overig 9% overig 13%
Tabel Tabel Tabel Tabel 3333 Tabel 4Tabel 4Tabel 4Tabel 4
Binding en toevloeiing kleding. Binding en toevloeiing woninginrichting.
KernKernKernKern %%%% KernKernKernKern %%%%
Markelo 79% Markelo 88%
overig 21% overig 12%
Tabel 5Tabel 5Tabel 5Tabel 5 Tabel 6Tabel 6Tabel 6Tabel 6
Binding en toevloeiing huishoudelijke artikelen. Binding en toevloeiing electro.
KernKernKernKern %%%% KernKernKernKern %%%%
Markelo 89% Markelo 94%
overig 11% overig 6%
Tabel 7Tabel 7Tabel 7Tabel 7 Tabel 8Tabel 8Tabel 8Tabel 8
Binding en toevloeiing doe-het-zelf. Binding en toevloeiing bloemen, planten en
tuinartikelen.
KernKernKernKern %%%% KernKernKernKern %%%%
Markelo 87% Markelo 88%
overig 13% overig 12%
*) Bindings- en toevloeiingspercentages bij schoenen ontbreken omdat er nauwelijks of geen binding en toevloeiing
is (minder dan 500 klanten per plaats).
Koopstromenonderzoek 2010 � Gemeente Hof van Twente – kern Markelo
27
Bijlage 5
Binding en afvloeiing
Tabel 1Tabel 1Tabel 1Tabel 1 Tabel 2Tabel 2Tabel 2Tabel 2
Binding en afvloeiing dagelijkse sector. Binding en afvloeiing niet-dagelijkse sector.
KernKernKernKern %%%% KernKernKernKern %%%%
Markelo 63% Markelo 18%
overig Hof van Twente 24% overig Hof van Twente 17%
Rijssen-Holten 10% Rijssen-Holten 33%
overig 3% Hengelo 10%
overig 22%
Tabel Tabel Tabel Tabel 3333 Tabel 4Tabel 4Tabel 4Tabel 4
Binding en afvloeiing kleding. Binding en afvloeiing schoenen.
KernKernKernKern %%%% KernKernKernKern %%%%
Markelo 9% overig Hof van Twente 27%
overig Hof van Twente 12% Rijssen-Holten 43%
Rijssen-Holten 41% overig 30%
Hengelo 8%
Enschede 7%
overig 23%
Tabel 5Tabel 5Tabel 5Tabel 5 Tabel 6Tabel 6Tabel 6Tabel 6
Binding en afvloeiing woninginrichting. Binding en afvloeiing huishoudelijke artikelen.
KernKernKernKern %%%% KernKernKernKern %%%%
Markelo 28% Markelo 7%
overig Hof van Twente 13% overig Hof van Twente 30%
Rijssen-Holten 21% Rijssen-Holten 46%
Hengelo 15% Hengelo 8%
overig 23% overig 9%
Koopstromenonderzoek 2010 � Gemeente Hof van Twente – kern Markelo
28
Tabel 7Tabel 7Tabel 7Tabel 7 Tabel 8Tabel 8Tabel 8Tabel 8
Binding en afvloeiing electro. Binding en afvloeiing doe-het-zelf.
KernKernKernKern %%%% KernKernKernKern %%%%
Markelo 7% Markelo 21%
overig Hof van Twente 25% overig Hof van Twente 18%
Rijssen-Holten 32% Rijssen-Holten 48%
Hengelo 21% Lochem 9%
overig 15% overig 4%
Tabel 9Tabel 9Tabel 9Tabel 9
Binding en afvloeiing bloemen, planten en tuinartikelen.
KernKernKernKern %%%%
Markelo 55%
overig Hof van Twente 11%
Lochem 24%
overig 10%