Gaziantep’de Meslek Hastalıkları ve Akciğerler

Dr.Ayten FilizGaziantep Üniversitesi Tıp Fakültesi

Göğüs Hastalıkları ABD

SGK Verileri2010

• Türkiye’de 62.903 iş kazası, 533 meslek hastalığı

• Gaziantep’de 505 iş kazası, 0 meslek hastalığı

• Güneydoğu Anadolu’nun en gelişmiş, Türkiye’nin ise 8. büyük kentidir.

• Türkiye’nin en hızlı büyüyen şehir ekonomilerinden biri

• Türkiye’nin büyüme hızının en az %50’sinin üzerinde büyüme göstermekte

• Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgesinin tüm ürünlerinin işlendiği iç ve dış

pazara sunulduğu bir sanayi ve ticaret merkezi

(Antep fıstığı, zeytin, pamuk, üzüm, kırmızı biber, keten, mercimek, buğday, arpa)

• 140 ülkeye ihracat yapılmakta

GAZİANTEP

GAZİANTEP

• Üretim yapılan sanayi sektörleri içinde istihdam

kapasitesine göre yapılan sıralamada ilk üç sırayı tekstil,

gıda ve plastik sanayileri almakta

• Gaziantep’de küçük ve büyük sanayi bölgelerinde 15.147

işletmenin faaliyet gösterdiği ve bu işletmelerde

toplamda 125.000 kişinin istihdam edildiği bildirilmekte

Polivinil klorür maruziyetinin pulmoner sisteme etkileri

• Temmuz 2008-Temmuz 2009

• Gaziantep organize sanayi bölgesinde PVC üreten iki fabrikada

• 147 işçi alındı

PVC imalatı:

• PVC fabrika dışında bir üniteden gelmekte, fabrikada diğer plastikleştirici

(di-oksifalat), sabitleyici (kurşun sülfat),dolgu malzemesi (kalsiyum karbonat)

ve pigmentler ile karıştırılmakta

• Oluşturulan karışım ısıtılıp soğutulup silolarda 24 saat bekletilmekte, sonra

materyel ekstruder tarafından profile dönüştürülmekte

Süyür H ve ark. Tuberk Toraks.2011;59(1):8-17

Polivinil klorür maruziyetinin pulmoner sisteme etkileri

• 138 erkek, 9 kadın

• 104 maruziyet, 43 idari

• Çalışma süreleri ortalama 59 ay

• Çalışanların %59’u sigara içicisi

• SFT, DLCO

• Günde 4 kez olmak üzere 4 hafta süre ile PEF

takibi

Süyür H ve ark. Tuberk Toraks. 2011;59(1):8-17

Polivinil klorür maruziyetinin pulmoner sisteme etkileri

• Öksürük idari grupta daha fazla balgam, nefes darlığı, hemoptizi iki

grupta benzerdi, sigara öksürük yakınmasını anlamlı olarak

arttırmaktaydı

• PVC tozunun FEV1 ve FVC üzerinde olumsuz bir etkiye neden

olmadığı görüldü

• Günlük PEF değişkenliğinin tatil ve çalışma günlerinde hem idari

hem de maruziyet grubunda anlamlı farklılık taşımadığı görüldü.

• DLCO maruziyet grubunda sigara tüketimi ve çalışma süreleri ile

negatif korele idi.

• Maruziyet grubunda çalışma günlerinde PEF değişkenliği tatil

günlerine kıyasla anlamlı olarak daha yüksekti.

Süyür H ve ark. Tuberk Toraks.2011;59(1):8-17

Polivinil klorür maruziyetinin pulmoner sisteme etkileri

• Bu çalışma tütün bağımlılığının hava yolu patolojisi

açısından PVC tozuna kıyasla çok daha önemli

olduğuna işaret etmektedir.

• PVC tozuna ortalama 36 aylık maruziyetin solunum

fonksiyon test parametrelerinde anlamlı değişikliğe yol

açmadığını ancak DLCO ve PEF değişkenliğini

etkilediğini göstermektedir.

Süyür H ve ark. Tuberk Toraks.2011;59(1):8-17

Kalaylama

• Bakır kaplar sülfirik aside batırılıp ardından kirden

arındırmak için sudan geçiriliyor

• Kaplar ıslak kumda ovuluyor, sonra ısıtılıyor, üzerine

amonyum klorid dökülüyor

• Sonra kalay çubuk değdiriliyor, kalay kap üzerinde eriyik

hale getirilip pamuk yumağı ile kabı kaplayıncaya kadar

dağıtılıyor

Dikensoy et al. J Occ Health 2008:50(2):208-211

• Haziran 2002-Mart 2003 tarihleri arasında

• 24 kalaycı (34-77 yaş)

Çalışma süreleri 18-68 yıl

18 (%75 sigara içiyor)

• Anamnez, fizik muayene

• Akciğer grafisi, YRBT

• SFT

Dikensoy et al. J Occ Health 2008:50(2):208-211

• Kronik öksürük ve dispne (%54 )

• Wheezing (%34)

• Kronik balgam çıkarma (%50)

• SFT: obstrüktif, mikst tipte

• Arter kan gazları:solunum yetmezliği

Dikensoy et al. J Occ Health 2008:50(2):208-211

• YRBT:

Diffüz interstisyel akciğer hastalığı (%46)

RBILD (n=9), UIP (n=1), NSIP (n=1)

• Açık akciğer biyopsisi (n=2):UIP ve NSIP ile uyumlu

Kalay ve amonyum klorid dumanı sorumlu olabilir

Dikensoy et al. J Occ Health 2008:50(2):208-211

Gaziantep’te Mercimek Fabrikası İşçilerinde SFT Bulguları

• Çevre il ve ilçelerden toplanan mercimek bitkisi çeltik halinde

depolara boşaltılmakta

2-30 gün bekletildikten sonra ön eleme, yıkama, dinlendirme, çekim,

kabuğunu ayırma, kırma ve çuvallama işlemlerine tabi tutulmakta

• 10 mercimek fabrikasında çalışan 66 erkek işçi çalışmaya alındı.

• İşe girişte ve 6 saat sonra SFT yapıldı

Dikensoy et al.1999. Hamhard Medicus.XLII,2:76-79

Gaziantep’te Mercimek Fabrikası İşçilerinde SFT Bulguları

• Sigara içen ve içmeyenlerde iş sonrası FEV1 ve FVC

değerlerinde akut düşmeler tespit edildi

• İşçilerde nazal semptomlar, gözde yaşarma ve ciltte

döküntü gibi mukozal irritasyon bulguları da mevcuttu

Dikensoy et al.1999. Hamhard Medicus.XLII,2:76-79

Pamuk ipliği fabrikası işçilerinde solunum fonksiyon testleri

1987 yılında oldukça modern makinalarla üretime

başlamış iplik fabrikasında yapıldı

88 işçi

18 kontrol (aşcı, memur, şoför)

29 kontrol (üniversite personeli)

Hafta sonunu takip eden pazartesi günü

Vardiye başı ve vardiye sonu solunum anket formları

Fizik muayene/SFT yapıldı

Ekinci E ve ark. Gaziantep Ünv Tıp Fak Derg 1992 3:242-248

Pamuk ipliği fabrikası işçilerinde solunum fonksiyon testleri

• Sigara içmeyenlerin özellikle küçük hava yolları, sigara içenlerde ise

hem küçük hem de büyük hava yollarının önemli derecede

etkilendiği görüldü

• Kısa aralıklarla da olsa fabrikaya giren kontrol grubunda etkilenme

mevcuttu

• Pamuk tozu ile karşılaşmayan 2. kontrol grubunda ise vardiye başı

ve vardiya sonu arasında bir fark bulunmadı

• Bu çalışma pamuk tozuna maruz kalmanın solunum fonksiyon

testlerinde akut azalmalara neden olduğunu ve sigara içmenin bu

etkiyi arttırdığını göstermiştir

Diş teknisyenlerinde pnömokonyoz

Diş laboratuarlarında maruziyetler

• Glutaraldehid

• Metil metakrilat

• Kuaterner amonyum bileşikleri

• Siyanoakrilatlar

• Latex

• Çözücüler

• Kan yoluyla bulaşan patojenler

Donald P. Occupational Health Surveillance program

• Metaller (Ni, Cr, Co, Be)

• Asitler (HF,HCL)

• Vibrasyon

• Tozlar

• Lehimleme

• Gürültü

Diş laboratuarlarında silika maruziyeti

• Döküm

-Kuvars: %10-55

-Kristobalit: %20-70

• Kumlama

-Silika kumu

• Porselen:öğütme, parçalama

• Temizleme

Donald P. Occupational Health Survellance program

Diş teknisyenlerinde pnömokonyoz

Diş teknisyenlerinde silika, ağır metaller,berilyum

kullanımına bağlı pnömokonyoz vakaları bildirilmiştir.

Kronik silika maruziyeti:

-septal fibrozis

-lenfosit/pmnl infiltrasyonu

-granulom formasyonu

Sherson D.Eur Respir J.1990:3:1227-9 Kotloff.R.M.Am.Rev Respir Dis.1993;147:205-7 RaymondJ Am J Respir Cell Mol Biol 2004 (6):823-9

OLGU-1:

• 47 yaş, erkek hasta

• 36 yıldır diş teknisyeni

• Şikayeti yok

• Tarama sırasında akciğer grafisinde lezyonlar görülüyor

• SFT normal

• Bronkoskopi, bronş lavaj ve transbronşiyal

parankim biyopsisi normal

• Mediastinoskopi: Sağ 4 no’lu LAP eksizyonu

patolojisi: granulomatöz inflamasyon

OLGU-2:

• 33 yaş, erkek hasta

• 21 yıldır diş teknisyeni

• 12 paket yılı sigara

• SFT: Normal, DLCO %65

• FOB: Normal

– BAL: Benign

– Transbronşial biyopsi: Küçük bir alanda fibrotik doku (sağ orta

lob)

OLGU-3:

• 47 yaş, erkek hasta

• 35 yıl diş teknisyeni

• 60 paket yılı sigara

• SFT: Normal

• FOB: Normal

OLGU-4:

• 37 yaş, erkek hasta

• 23 yıldır diş teknisyeni

• Sigara: yok

• 2009 yılında akciğer tbc nedeni ile 9 ay tedavi almış

• SFT: Normal

OLGU-5:

• 43 yaş, erkek hasta

• 24 yıldır diş teknisyeni

• Sigara: yok

• Balgam ARB: Negatif

• SFT: Hafif obstrüktif bozukluk

• FOB: Normal

– Transbronşial biyopsi (sağ orta lob): Granulamatöz inflamasyon

TEŞEKKÜRLER...