Gazeta Telegram Viti II Botimi n°1

C M Y K

Tg

TelegramGazeta e pamvarur Javore Drejtor. Brahim Shoshi

PËRFITIMET: SI TË MaRRËSh STaTuSIn E PaPunËSISË FaQE 19

PËRTEJ FJaLËS FaQE 7

Rama – ajazi, buzëqeshje nën gjethe

EKSPERTI

si të evitojmë dëmet nga përmbytjetFaQE 6

EKSKLuZIVE

1952, plani i titos për rrëzimin e hoxhësFaQE 16KuLTuRË

Kur i zë gjumi stendat e muzeut FaQE 21

QYTETI IM

Kopshti që bëhet burg përkafshët

•baRna apo teRapi pëR depResionin•tetë ushqime që të bëjnë Kaps

Zgjedhje legjitime, por jo të ligjshme

FaQE 14-15

FaQE 18

FaQE 18

FaQE 3

Pas shpëtim gjikës, tani është radha e sal-vator Kaçajt. që të dy drejtuesit vendorë do të duhet që të përballen me prokuror-

inë në momentet kur pritet të dalin kandidaturat e reja për zgjedhjet e 21 qershorit të këtij viti. dhe nuk janë vetëm këta të dy. janë mbi 20 ...

një telegram për ty

“Gjueti shtrigash” para zgjedhjeve

historinë e plotë e gjeni në FaQE 4-5

EDITORIaL

Teknologjia po ndryshon rrënjësisht shumëç-ka në jetën tonë, por siç e thotë latini, e

shkruara mbetet (scripta manum). Komunikimi është zhvilluar aq shumë sa na duket parahistori edhekohaetelegrafit,etelefonitapotelevizorit.Letra do të bëhet mall gjithnjë e më i rrallë dhe më i kushtueshëm, por dita, kafja dhe biseda nuk shtyhen pa një gazetë. për të gjitha këto arsye, dhe shumë të tjera, të cilat nuk lidhen edhe aq me historinë, por me faktin dhe dëshminë, me ndjesinë dhe traditën e gjatë të të lexuarit, ekipi ynë po e dërgon një telegram edhe për ty. po, po. do të përcjellim për secilin prej jush një ...

Nga Brahim SHOSHI

shkeljet dhe rreziqet që i kanosen procesit të 21 qershorit 2015. Flet drejtuesi i KRiK, premto gogo

DRaGOSTunJa, FShaTI ME DY xhaMI

RepoRtazh nga vendi ku nisen për në siri FaQET 10 – 11

adresa: Rr. “3 Dëshmorët”, pall. Lorena TR2, hyrja 7/1,Yzberisht-Tiranë. Për shpërndarje dhe shitje, kontaktoni: Cel:0693933301: Marketingu: [email protected]

Viti II i botimit nr. 1 E premte 20 shkurt 2015 çmimi 50 lekë, 1 euro

e përjavshme

drejtor: brahim shoshi www.telegram.al

FaQE 2 -3

2 3E premte, 20 shkurt 2015Tg


Tg


E premte, 20 shkurt 2015

premto Gogo, drejtor i KRIIK albania, është njëkohësisht përfaqësues i Koali-cionit të Vëzhguesve Vendorë, një rrjet

organizatash që prej vitesh monitoron proceset elektorale në Shqipëri. Në një intervistë eksklu-zive për të përjavshmen “telegram”, ai shpjegon gjithë problematikën që rrezikon zhvillimin sipas standardeve të zgjedhjeve të ardhshme. “plotësimi i standardeve dhe zbatimi i ligjit përballë vull-netit politik ngelen rreziku më i madh edhe për këto zgjedhje”, thotë Gogo, i cili analizon edhe legjitimitetin e zgjedhjeve të kaluara për arsye të pranimit të rezultatit nga të gjitha palët, por edhe çështjet që cenuan këtë proces, duke e bërë realisht të paligjshëm. por çfarë problemati-kash pritet të shfaqin zgjedhjet vendore të vitit 2015. Gjithçka në intervistën në vijim.

Mazhoranca aktuale bëri ndar-jen e re administrativo-territoriale, e cila u la në fuqi edhe nga Gjykata Kushtetuese. ndërkohë që herë pas here opozita njëherë deklaron se nuk do të hyjë në zgjedhje dhe një herë se do të hyjë. në këto kushte sa të rrezikuara janë këto zgjedhje lidhur me pjesëmarrjen apo jo në to të opozitës dhe lidhur me miratimin e ndarjes së re administrativo-ter-ritoriale? a ekziston mundësia e shtyrjes së zgjedhjeve të 21 qer-shorit?

Kryerja e reformës administra-tive-territoriale dhe zhvillimi i zgjedh-jeve për organet qeverisjes së njësive të reja vendore të miratuara prej saj është tashmë një fakt. po fakt është se diskutimi politik, megjithëse tejet i ngarkuar dhe aspak konstruktiv në këtë drejtim, nuk ka bërë asnjë deklar-im zyrtar apo ndërmarrë ndonjë hap politik, të paktën deri tani, i cili të

kushtëzojë apo të mohojë hyrjen në zgjedhjet e 21 qershorit.

zgjedhjet do të zhvillohen më datën 21 qershor 2015 për të zgjedhur or-ganet qeverisëse të 61 bashkive të reja dhe të gjitha partitë politike përfshirë edhe ato të opozitës kanë deklaruar se nuk do të mungojnë në këtë garë elek-torale, pavarësisht kundërshtimeve të forta që ato kanë lidhur me reformën e re administrativo-territoriale.

KRiiK dhe Koalicioni i Vëzhguesve Vendorë (KVV) kanë ndjekur nga afër të gjitha zhvillimet institucionale dhe poli-tike që kanë lidhje me procesin zgjedhor, e në këtë këndvështrim edhe procesin e reformës administrativo-territoriale.

ajo që unë do të veçoja lidhur me këtë reformë ka të bëjë me dy aspekte, i pari ka të bëjë me atë se çfarë pritet të ndodhë për ta plotësuar këtë reformë në përmbushje të qëllimit nismëtar të ndërmarrjes së saj, dhe i dyti lidhet me mënyrën se si u soll politika dhe si u miratua kjo reformë shumë e rëndë-sishme, prej nga politika kap dhe nxjerr fijepasfijepërtëmbushurherëpasheredebatin politik të ditës duke thelluar gjithnjë e më shumë hendekun dhe mos-besimin e ndërsjelltë mes palëve, të cilat nuk bëjnë gjë tjetër veç na mbajnë ende shumë larg normalitetit dhe mënyrës së të bërit politikë në një vend i cili gëzon tashmë edhe statusin e vendit kandidat për në bashkimin europian.

është për të ardhur keq që forcat politike nuk arritën dot të ngrihen në nivelin që dikton koha për një sjellje konstruktive midis tyre në ndërmarrjen e përbashkët të reformave imediate për vendin, të cilat janë reforma që tejkalojnë mandatin e një mazhorance apo edhe të

një apo më shumë legjislaturave siç janë reforma në drejtësi, administrativo-ter-ritoriale, ajo e decentralizimit, reforma zgjedhore apo edhe ajo kushtetuese, pra, reforma që kanë të bëjnë më elementë thelbësorë të sistemit tonë kushtetues e demokratik, me konsolidimin dhe mirëfunksionimin e institucioneve apo të proceseve demokratike, të cilat në të vërtetë vazhdojnë të përbëjnë në vetvete njësfidëpërrealitetindhedemokracinëshqiptare.

edhe për reformën administrati-vo-territoriale, megjithëse pati një dorë të shtrirë në vazhdimësi nga mazhoran-ca aktuale ndaj opozitës, që duhet thënë se është një realitet i ndryshëm nga ai i legjislaturës së kaluar, sërish qëndrimet, ftesat dhe gatishmëritë e shprehura për bashkëpunimin mazhorancë-opozitë dhe anasjelltas nuk ishin të sinqerta dhe mbartnin jo pak ngarkesa të tjera politike përpos atyre që vetë procesi diktonte.

nisur edhe nga paragjykimi i leg-jitimuar deri diku i kryerjes së ndarjeve të mëparshme territoriale të 1992 e 2000-t nisur nga interesa elektorale, procesi i ri duhej të bënte maksimumin për të shuar këtë lloj dyshimi, megjithëse një proces vi-jëzimi administrativ në çdo rast nuk mund t’i shpëtojë asnjëherë interpretimeve apo këndvështrimeve të ndryshme për mbart-jen në vetvete edhe të interesave elektorale.

pikërisht kjo qasje duhet të ishte një ar-sye më shumë për mazhorancën në radhë të parë, por edhe për opozitën dhe gjithë aktorët e tjerë të përfshirë, që kjo reformë të bëhej detyrimisht me një gjithëpërfshirje sa më të madhe aktorësh dhe me një kon-sensus sa më të gjerë politik.

për të qenë sa më e plotë, vizionare dhe sa më shumë imune nga interesat e ngush-

ta politike, kjo reformë duhej të shoqërohej njëherazi edhe me reformën e decentral-izimit dhe me atë zgjedhore. Kryerja e të tre këtyre reformave njëkohësisht, në mënyrë transparente dhe me vullnetin për të bash-këpunuar më njëri-tjetrin të forcave politike, do të nxiste një investim shumë herë më se-rioz e largpamës të politikës në përcaktimin e kritereve të qarta e të qëndrueshme me syn-imin për të prodhuar tre reforma afatgjata, të plota dhe të qëndrueshme për sa i përket mënyrës së zgjedhjes, administrimit, mirë-funksionimit dhe të ndërtimit të një pushteti vendor sa më përfaqësues të qytetarit dhe të interesave të tij, të një pushteti vendor vërtet efikas,transparentellogaridhënës.

ajo që rezultoi ishte një mungesë e plotë komunikimi midis opozitës dhe mazhorancës në formë direkte apo insti-

tucionale, e cila u zëvendësua më një poli-tikë akuzash të ndërsjellta midis zëdhënësve politike apo mediatikë të mazhorancës dhe opozitës, kryesisht të ps e pd. Kjo lloj klime krijoi në mënyrë të vazhdueshme një tension totalishttëpanevojshëmpolitik,icilifilloitësh-karkohej mbi institucione të tjera, duke afektuar jo pak normalitetin e funksionimit të tyre.

Kështu, parlamenti i vendit për gati gjashtë muaj funksionoi të mënyrë të cunguar dhe të njëanshme për shkak të braktisjes së saj prej opozitës, deri në momentin kur falë përpjekjeve intensive të faktorit ndërkombëtar, u bë i mun-dur një ulje e falstë tensionesh dhe gjetje e për-kohshme e gjuhës së bashkëpunimit, nëpërmjet miratimit të një rezolute në thelb pa përmbajtje përveç asaj që duhet të jetë sjellja normale dhe morali i një klase politike normale në një vend normal demokratik dhe europian.

Zgjedhje legjitime, por jo të ligjshme

gjykata Kushtetuese u investua nga partia demokratike lidhur me kushtetueshmërinë e ligjit të ri të reformës administrativo-territori-ale, një vendim i marrë që në datën 15 dhjetor 2014 prej saj, por që çuditërisht vazhdon ende të jetë i pazbardhur për të parë mënyrën e argu-mentimit të këtij vendimi. 129 grupe nismëtare qytetarësh të mbështetura edhe nga partia demokratike paraqitën kërkesën për referen-dum vendor për të kundërshtuar shkrirjen e kufirit tëNjësive të tyre tëQeverisjesVen-dore.Depozitimiifirmavembështetësepërzhvillimin e 100 prej këtyre referendumeve deri më datën 30 nëntor 2014, hapi rrugën e një impassi të mundshëm politik, institucion-al e ligjor përpara zhvillimit të zgjedhjeve lo-kale të 21 qershorit, por që u shua vetëm pas investimit të Kolegjit zgjedhor të gjykatës së apelit, e cila në një presion të fortë politik rrëzoi kërkesat fillestare për regjistrimin egrupeve nismëtare të këtyre referendumeve.

pra, pa u zgjatur më shumë në atë që mund të quhet shansi i humbur i politikës për të zhvilluar një proces konstruktiv dhe një reformë të përbashkët në kohë, për të ardhmen europiane të vendit vazhdon të jetë një shqetësim tepër serioz dhe një sfidëmadhorepërklasënpolitikeshqiptarefakti i pamundësisë së tyre për të zhvilluar një proces normal demokratik me të gjitha fazat që e përbëjnë atë, duke respektuar dhe garantuar hapësirën, integritetin dhe pavarësinë e gjithë aktorëve, pushteteve dhe institucioneve të tjera.

Është kjo qasje, konseguente në sjelljen e vet, e politikës shqiptare që përbën shtratin dhe kontekstin politik në të cilën vendi po hyn në zgjedhje. Është vazhdimësia e kësaj qasje politike që na kthen në pikën e fillimit të diskutimit tonë se a do të mundet politika të bëjë në kaq pak kohë plotësimet e duhura në zbatim të qëllimit fillestar të shprehur me të cilën u nis dhe u përligj ndërmarrja e reformës administrativo-territoriale? në ç’mënyrë do të bëhen këto plotë-sime?

Vetëm 4 muaj përpara ditës së zgjedhjeve dhe ende nuk dihet se cilat do të jenë kompe-tencat e reja të pushtetit vendor. qytetarët do të votojnë për organet qeverisëse të 61 bash-kive të reja por ende nuk dinë se si do të jetë mënyra e funksionimit të tyre dhe marrëdhënia me ish-njësitë e shkrira. Vetëm 7 muaj para se kryetarët e rinj dhe këshillat e reja bashkiake të 61 bashkive të marrin detyrën, nuk është ende e qartë dhe as e plotë sfera e përgjegjësisë dhe e pushtetit të tyre.

Ka një draft të të njëanshëm të qeverisë i cili është tranzitor dhe bën një përshtatje të ligjit të vjetër të funksionimit të pushtetit vendor me ndarjen e re, por nuk ka një nismë për një komision parlamentar i cili të kryejë mirëfillireformënedecentralizimit.

pra pavarësisht miratimit të rezolutës së përbashkët në 24 dhjetor 2014 që vendosi “urat e bashkëpunimit” midis mazhorancës dhe opozitës, nuk ka asnjë nismë të përbash-kët të paktën për dy reformat imediate që lid-hen më reformën administrativo-territoriale dhe me zgjedhjet e 21 qershorit, pra për re-formën zgjedhore dhe atë të decentralizimit.

standardet e proceseve zgjedhore të zh-villuara në shqipëri kanë qenë të lidhura ngushtë me vullnetin e klasës politike, e cila e afekton këtë proces jo vetëm si pjesëmarrëse në garë, por edhe si administratore e drejt-përdrejtë e të gjitha niveleve të administrimit të procesit zgjedhor. ndaj duket se vazh-dimësia e kësaj klime dhe e kësaj mungese vullneti nga ana e forcave kryesore politike, nuk do të ndikojë aspak pozitivisht për re-alizimin e një procesi zgjedhor të arrirë dhe ç’është më e rëndësishmja në besimin që ky proces zgjedhor duhet të nxisë tek qytetarët.

Çfarë mendoni se i rrezikon më shumë këto zgjedhje?

nëse me rrezik ju nënkuptoni moszhvil-limin faktik të zgjedhjeve, kjo gjë nuk mund të ndodhë. pasi ekziston një ligj zgjedhor dhe një praktikë institucionale që do e bëjë të mun-dur zhvillimin e procesit pavarësisht kushteve me të cilat po hyhet në këto zgjedhje. tashmë shqipëria nuk është më në stadin ku rezultati i ditës së zgjedhjeve vendoset nga muskujt e rrugës të forcave politike dhe duelet e tyre në për rrugë apo qendra votimi. Kjo nuk do të thotë se nuk ka probleme serioze që kërcëno-jnë vullnetin e qytetarit apo probleme të këtyre natyrave, pasi vullneti për manipulim nga seg-mente të politikës është gjithmonë prezent dheshfaqetnëformatëtjeramëtësofisti-kuara, si presioni, blerja e votës nëpërmjet influencave të ndryshme apo pushtetit tëparasë, përdorimi i administratës, etj.

nëse me rrezik ju nënkuptoni nivelin e realizimit të standardeve, dhe ky është stadi në të cilën ndodhet vendi ynë dhe që duhet të merret seriozisht në shqyrtim, atëherë në këtë pikë jemi ende larg standardeve më të mira ndërkombëtare. mjafton të sjellim këtu detyrimin që rrjedh nga Kodi i praktikave të mira të Çështjeve zgjedhore të miratuar nga Komisioni për demokra-ci përmes Ligjit (Komisioni i Venecias) i Këshillit të europës. në këtë Kod paraqit-en parimet bazë të trashëgimisë elektorale europiane si dhe kushtet për zbatimin e këtyre parimeve mbi të cilat ndërtohen dhe vlerësohen standardet e zhvillimit të pro-ceseve zgjedhore.

një nga kushtet ka të bëjë me “nivelet normative dhe qëndrueshmërinë e të dre-jtës zgjedhore”, dhe pikërisht në pikën b tësajpërcaktohetse:“hartimi ikufijvetëzonave zgjedhore, nuk duhet të ndrysho-hen më pak se një vit përpara zgjedhjeve”.

nisur pikërisht nga sa rekomandon Komisioni i Venecias dhe Kodi zgjedhor,

Reforma zgjedhore dhe ajo për ndarjen administrativo-territoriale duhet të ishte mbyllur përpara 21 qershorit 2014. pra nga kjo pikëpamje standardet tashmë janë prekur.

mosplotësimi i Kqz-së prej prillit 2013, funksionimi i cunguar i saj dhe mos-marrja e vendimeve me shumicë të cilësuar sipas afateve ligjore të përcaktuara në Ko-din zgjedhor, sikundër është për shembull miratimi i kufijve të Zonave tëAdminis-trimit zgjedhor apo miratimi i auditëve teknicienë, e kanë futur këtë proces edhe në hullinë e morespektimit të dispozitave ligjore dhe shkeljes së afateve të parashi-kuara.

ajo që besoj se është akoma dhe më shqetësuese është sjellja që kanë organet e ngarkuara me ligj ndaj respektimit dhe zbatimit të kërkesave të ligjit, si edhe sjellja e organeve që kanë për detyrë kontrollin e zbatimit të ligjshmërisë të këtyre insti-tucioneve.

problemi i ligjshmërisë përballë leg-jitimitetit të pranuar është një raport që përcakton sjelljen e një sistemi. në rastin kur përputhen të dyja, është rasti ideal kur tentohet të kemi më shumë funksionim të shtetit ligjor dhe të së drejtës, pasi jo vetëm që zbatohet ligji por edhe pranohet legjiti-miteti i tij, si pasojë e të pasurit të një ligji të drejtë si edhe të aplikimit në mënyrë të drejtë të tij prej organeve ligjzbatuese.

zgjedhjet e viti të kaluar ishin në vetvete një proces jo ligjor, pavarësisht se ishin legjitime, pasi u pranuan nga të gjitha palët. Rezoluta e Kuvendit të shqipërisë për funksionimin e Komisionit qendror të zgjedhjeve përgjatë vitit 2013, e miratuar në Korrik 2014, sjell në vëmend-je këtë fakt: sjelljen joligjore dhe mosz-batimin e ligjit prej Kqz-së. por shqyrtimi i punës dhe i funksionimit të institucionit të pavarur të Kqz-së mbetet këtu, në këtë konstatim dhe nuk ka asnjë hap të mëte-jshëm për të adresuar këtë shqetësim të evidentuar nga vetë Kuvendi i shqipërisë, i cili është organi i vetëm që kontrollon funksionimin dhe zbatueshmërinë e ligjit prej Komisionit qendror të zgjedhjeve.

nga raporti i vlerësimit të situatës parazgjedhore të Koalicionit të Vëzhguesve Vendorë, edhe në vigjilje të këtyre zgjedh-jeve, sërish evidentohet fakti i ndjeshmërisë së ulët të Kqz-së ndaj zbatimit të ligjit, jo vetëm në rastin e vetë Kqz-së, por edhe në rastin e institucioneve të tjera që kanë për detyrë përgatitjen e infrastrukturës zg-jedhore. madje shqetësues është fakti se ende Kqz-ja nuk e kupton rolin që i ka dhënë ligji si mbikëqyrëse fuqiplotë e gjithë procesit që ka kompetencë të marrë masa administrative e deri në kallëzim penal ndaj të gjithë institucioneve apo individëve, që nuk zbatojnë në mënyrë korrekte kërke-sat e legjislacionit në fuqi për përgatitjen

dhe realizimin e procesit zgjedhor. akoma më shqetësues bëhet ky fakt, në rastin kur Kqz-ja mund të hiqet sikur nuk e kupton këtë rol për të mos iu kundërvënë poli-tikës apo institucioneve që drejtohen prej saj, pasi edhe në këtë rast, vetëm për sjellje të pavarur edhe ligjore të saj, sikundër e kërkonligji,nukmundtëflitet.

gjithsesi është për t’u përgëzuar fakti i plotësimit të anëtarësisë së Kqz-së, pa-varësisht se shumë vonë në kohë dhe në një proces të diskutueshëm, përsa i për-ket konsiderimit të Kqz-së si institucion i pavarur apo i balancuar politikisht, çka ishte edhe debati midis krahëve politikë në prill 2013 kur ndodhi edhe dorëheqja e anëtarëve të saj. besoj se Kqz tashmë e plotësuar në anëtarësinë e saj i ka të gjitha mundësitë të risjellë në shina ligjore gjithë procesin, duke marrë mbi supe edhe ngarkesa të padrejta që vijnë si pasojë e mungesës së kompromisit politik, si-kundër është adresimi i ndryshimeve të nevojshme ligjore, të cilat janë të nivelit teknik, dhe që lidhen me ndarjen e re administrativo- territoriale dhe kufijvetë rinj të 89 zonave të administrimit zgjedhor, qasje e cila në çdo rast është jashtë tagrave dhe kompetencave që ligji i njeh Kqz-së.

pra në mënyrë të përmbledhur duhet thënë se plotësimi i standardeve dhe zbatimi i ligjit përballë vullnetit politik ngelen rreziku më i madh edhe për këto zgjedhje.

në çfarë faze është organizimi i zgjedhjeve deri në këto momente që ne flasim, kur vetëm katër muaj na ndajnë nga ato?

Ka një sërë aspektesh teknike të cilat janë në proces prej Kqz-së apo insti-tucioneve të tjera.

së pari dhe më i rëndësishmi është pro-cesi i përgatitjes, pastrimit dhe i publikim-it të listës së zgjedhësve pranë çdo zyre të gjendjes Civile në të gjithë vendin ku qytetarët mund të shohin nëse të dhënat e tyre janë të sakta. Ky proces është thel-bësor pasi sanksionon drejtpërsëdrejti të drejtën e qytetarit për të qenë pjesë ose jo e procesit të votimit në ditën e zgjedhjeve.

Kodi zgjedhor parashikon në mënyrë të plotë një proces gati pesë mujor për përgatitjene listësfinale, i ciliparashikonndër të tjera edhe procesin e njoftimit me shkrim të zgjedhësve, për vendin e qendrës së votimit ku qytetari duhet të votojë si dhe për renditjen në listën e votuesve, si dhe marrjenekundërfirmësprejqytetarëveqëata janë informuar.

Ky është një proces shumë i rëndë-sishëm pasi ul në minimum mundësitë e abuzimit dhe manipulimit që mund të bëhen me listat e zgjedhësve. përveç kësaj, admin-istrimi në mënyrën e duhur i të dhënave që rezultojnë nga ky proces ndihmon shumë

edhe në përditësimin e regjistrit të adresave si dhe në atë të gjendjes civile. është për të ardhur keq që ky proces nuk është zhvillu-ar asnjëherë sikundër parashikohet dhe e kërkon Kodi zgjedhor. madje në mjaft raste ky proces është përdorur në mënyrën e vet për qëllime politike sipas përkatësisë partiake të kryetarëve të njësive të qeverisjes vendore.

edhe për këto zgjedhje, pavarësisht rolit shumë aktiv të KVV-së për të ndikuar në re-alizimin e procesit të njoftimit me shkrim të zgjedhësve, sërish ky proces duket se do të ngelë i parealizuar. Kjo për shkak të pasaktë-sive dhe mangësive që ka udhëzimi i minis-trit të brendshëm lidhur me këtë proces, për shkak edhe të mosmarrjes përsipër të këtij detyrimi nga ministria e brendshme pavarë-sisht se ngarkohet shprehimisht nga Kodi zgjedhor, si dhe për shkak edhe të mungesës së fondeve në dispozicion. në gjithë këtë sit-uatë shqetësuese, Kqz-ja shprehet zyrtarisht se nuk është në tagrin e saj mbikëqyrja e këtij procesi. madje, këtu duhet shtuar edhe fakti se Kqz ende nuk ka emëruar dy auditët teknicienë të cilët janë kontrollorët e vetëm të ndryshimeve që bëhen në bazën e të dhënave të gjendjes civile gjatë procesit të hartimit të listave.Po lidhur me listat, sfidë ngelet edhe

saktësimi i adresave të rreth 350 000 shtet-asve, të cilët në zgjedhjet e reja për vetëm 61 bashki, mund të kenë ndikim të drejtpërdrejtë jovetëmnërezultatinfinaltëlistëssëkëshill-tarëve bashkiakë, por edhe në rezultatin për zgjedhjen e kryetarëve të bashkive. Ka edhe një sërë procesesh te tjera po kaq të rëndë-sishme siç janë caktimi i qendrave të votimit, ngritja dhe funksionimi i bordit të moni-torimit të mediave, sjellja dhe mbikëqyrja prejKQZ-sëefushatëselektorale,financimii partive dhe auditimi i tyre, si dhe shumë aspekte të tjera teknike të procesit që lidhen me procesin e votimit, numërimit, etj, për të cilat Kqz-ja tashmë e plotësuar duhet t’i marrë në shqyrtim, përfshirë këtu edhe aktet normative të mëparshme, për të qenë sa më koherente me Kodin zgjedhor dhe zgjedhjet aktuale.

në përfundim duhet risjellë në vëmendje detyrimi i përcaktuar qartë nga Kodi zgjedhor lidhur me miratimin e Rregullores për organizimin dhe Funk-sionimin e Kqz-së, një detyrim që duhet të ishte përmbushur që në dhjetor të vitit 2012, të cilin Kqz-ja nuk ka arritur deri më sot ta përmbushë.

Le të jetë kjo prova e parë e vullnetit që do të ketë tashmë trupa e plotësuar e Kqz-së për të miratuar këtë rregullore e cila kërkon një shumicë të cilësuar prej së paku 5 votash pro. miratimi ose jo i saj do të tregojë shumë lidhur me atë se si do të shkojë administrimi dhe realizimi i këtyre zgjedhjeve, të paktën përsa i përket rolit dhe përgjegjësive që ka Kqz-ja.

Bisedoi: Era Çela

Premto Gogo, drejtor i KRIIK albania

FOKuS FOKuS

“problemi i ligjshmërisë përballë

legjitimitetit të pranuar është një raport që përcakton sjelljen e një sistemi. në rastin kur përputhen të dyja, është rasti ideal kur tentohet të kemi më shumë funksionim të shtetit ligjor dhe të së drejtës... zgjedhjet e viti të kaluar ishin në vetvete një proces jo ligjor, pavarësisht se ishin legjitime, pasi u

pranuan nga të gjitha palët

“Vetëm 4 muaj përpara ditës së zgjedhjeve dhe ende nuk dihet se cilat do të jenë

kompetencat e reja të pushtetit vendor. qytetarët do të votojnë për organet

qeverisëse të 61 bashkive të reja por ende nuk dinë se si do të jetë mënyra e funksionimit

të tyre dhe marrëdhënia me ish-njësitë e shkrira. Vetëm 7 muaj para se kryetarët e rinj dhe këshillat e reja bashkiake të 61 bashkive të marrin detyrën, nuk është

ende e qartë dhe as e plotë sfera e përgjegjësisë dhe e pushtetit të tyre



Tg



LuPË LuPËLuPË

pas shpëtim gjikës, tani është radha e salvator Kaçajt, dritan bicit dhe adriatik zotkajt. që të katër dre-

jtuesit vendorë, të katërt socialistë, do të duhet që të përballen me prokurorinë në momentet kur pritet të dalin kandidaturat e reja për zg-jedhjet e 21 qershorit të këtij viti. dhe nuk janë vetëm këta të katërt. janë mbi 20 drejtues të tillë njësish vendore, të cilëve në këto kohë të nxe-hta kur po diskutohen kandidaturat nga partitë politike,poiutundenpublikishtfletë-arrestet.ndonëse shumica e proceseve të nisura me bujë kanë përfunduar në heshtje varri, lufta bëhet më e egër në këto kohë. afërmendësh, prokuroria bën punën e saj gjatë 365 ditëve të vitit dhe për të nuk ka asnjëherë zgjedhje, por momentet e ndërhyrjes së këtij institucioni, mjetet që përdor dhe mënyrën sesi i përfundon çështjet të bëjnë të dyshosh se këtu kemi të bëjmë me një gjueti shtrigash. pjesë e kësaj “dirty game” u bë edhe inspektorati i Lartë i deklarimit dhe Kontrollit të pasurive të zyrtarëve të shtetit.

DOSJET E KRERËVE VEnDORËmbi 21 kryetarë bashkish dhe komunash në

shqipëri gjenden nën akuzë për abuzime me de-tyrën, por proceset e nisura me bujë janë shfryrë rrugës, duke përfunduar me vendime pafajësie apo dënime minimale për të akuzuarit. janë me dhjetëra procese të hapura, por akuza nuk ka mun-dur të bindë gjykatat për të dënuar me burg ndonjë zyrtar të njohur për korrupsion. Vetëm kryetari i komunës së Ksamilit në sarandë është aktualisht në qeli. gjashtë zyrtarët e tjerë të arrestuar kanë qëndruar veçse pak ditë pas hekurave, duke u het-uar dhe gjykuar më pas në gjendje të lirë.

nga 21 akuzat e ngritura, çështja e krye-bashkiakut të Vlorës, shpëtim gjika u duk si-

kur do të mbyllej me pafajësi, por u rihap në momentet kur ende nuk dihet se kush do të garojë në Vlorë. tre kryetarë komunash në mat janë dënuar nga 1 deri në 2 vjet burg nga sh-kalla e parë, ndërsa rastet e tjera ndodhen ende në proces hetimi apo gjykimi. Kryebashkiaku i Kamzës, Xhelal mziu e provoi disa ditë shijën e hidhur të qelisë në paraburgim, por doli sër-ish pas vendimit të dhënë nga gjykata e apelit duke u gjykuar në gjendje të lirë. ai u arrestua me urdhër të prokurorisë së tiranës për shpër-dorim detyre dhe shkelje të barazisë në tenderë. procesi kundër tij u zvarrit për 5 muaj, në pritje të një interpretimi ligjor të gjykatës Kushtetuese dhe sapo i është rikthyer rrjedhës së vet nor-male. Xhelal mziu mbetet aktualisht në pritje të konkluzioneve të prokurorisë për akuzën e ngritur kundër tij. i treti nën akuzë është krye-bashkiaku jetëgjatë i Fierit, baftjar zeqo. ai është në proces gjyqësor për shpërdorim de-tyre në dhënien e kredive të buta për strehim. përballë gjyqit janë edhe kryetari i bashkisë së bajram Currit, agron demushi dhe ai i Vaut të dejës, gjon marku. i pari akuzohet për refuzim tëdeklarimittëpasurisë,ndërsaidytipërfalsifi-kim dokumentesh.

DOSJET E KRYEKOMunaRËVEbiRn bëri pak ditë më parë një vëzhgim

ku e trajtoi fenomenin e hetimit të drejtuesve të njësive vendore. prokuroria e Krimeve të Rën-da e akuzon genci dritën, kryetar i komunës së bërzhitës se kishte marrë 4500 euro ryshfet për të lejuar një ndërtim në fshat. ai u arrestua në 2 shtator 2014, por u lirua nga qelia pas një vendimi të gjykatës së apelit. aktualisht, ai po prêtnëarrestshtëpiefillimineprocesitgjyqësorkundër tij. Kryekomunari i bërzhitës bashkohet

në dukje, lista zyrtare e kryetarëve të një-sive vendore nën akuzë ose nën hetim ka më shumë emra të opozitës. por ndër këta, vetëm një emër është i shquar, ai i Xhelal mziut. një emër që nuk i prish

asnjë punë opozitës që do të gjejë padyshim një Xhelal tjetër në zonën-bastion pranë kryeqytetit.

në të kundërt, lista “e shkurtër” me emra të mazhorancës ështëembushurmenjerëzmeinfluencë.Dukefilluarngashpëtim gjika, kryebashkiaku i Vlorës për tre mandate, nje-riuqëaktualishtështënëkonflikttëhapurmedeputetinso-cialist Koço Kokëdhima, i njohur si “mëkëmbës” i Ramës në zonën Fier-Vlorë-sarandë, i vetëquajtur “Kryeministër i jugut”. duke vijuar me baftjar zeqon, me dy mandate si kryebashkiak i Fierit, adriatik zotkaj dhe dritan bici, res-pektivisht kryebashkiakë në poliçan dhe gramsh dhe krye-bashkiakut të qytezës bregdetare të Ksamilit, besnik abe-dini. përveç faktit se pothuajse të gjitha goditjet po bëhen përpara zgjedhjeve vendore të këtij viti, një rastësi tjetër e madhe i lidh gjithë këta kryebashkiakë të së majtës: të gjithë janë në detyrë në qytete - bastione të partisë socialiste, pra në ato qytete ku kandidimi i një të majti është pothuajse i barazvlershëm me emërimin e tij në detyrë.

qeveria e dalë nga zgjedhjet e 23 qershorit është një-kohësisht emblema e njerëzve me të cilët kërkon të qeverisë edi Rama. të rinj, pa karrierë profesionale, pa integritet, të përkulshëm dhe të bindur deri në fund. thjesht ushtarë. një

karakteristikë që nuk e plotëson asnjëri prej kryebashkiakëve nën hetim apo nën akuzë që janë listuar më lart. jo vetëm kaq. ata mund të kenë edhe guximin të kandidojnë si të pa-varur dhe të komplikojnë llogaritë e nëntëdhjetenëntëshave që po përgatiten të marrin dhuratën e servirur nga Rama. dhe Kryeministri mund të tolerojë ndonjë qytet ku zgjedhjet janë në dyshim, por atje ku kryebashkiakët nuk zgjidhen, por emërohen, do të vijnë në drejtim përfaqësues të modelit të tij të qeverisjes. të rinj, pa karrierë profesionale, pa integritet, të përkulshëm dhe të bindur deri në fund. thjesht ushtarë. ndërsa “kuajtë e betejës” ngordhin pa nisur lufta ende.

xhELaL MZIu kryetar i Bashkisë së Kamzësakuzohet për shpërdorim të detyrës

dhe shkelje të barazisë në tendera. Vazhdon shqyrtimi gjyqësor

në Gjykatën e tiranës

aGIM SELITakryetar i komunës Lis

akuzohet për “shpërdorim detyre”. prokuroria e Matit ka përfunduar hetimet dhe ka dërguar për gjykim

LIRIM nEhanaJKryetari i komunës Gruemirë

akuzohet për shpërdorim detyre dhe re-fuzim të deklarimit të pasurisë. Çështja

është në gjykim

MuSTaFa CELaMIkryetar i komunës Gurrë

Gjykata e rrethit gjyqësor Mat ka dënuar me dy vjet burg për “shpërdorim detyre”. Çështja po shqyrtohet në apel

GEnCI DRITakryetar i komunës së Bërzhitës

akuzohet për korrupusion pasiv. Gjykata e apelit për Krimet e

Rënda vendosi që ai të presë procesin në arrest shtëpiak

SaLVaTOR KaÇaJkryetar i komunës së ShëngjinitU hetua nga prokuroria e Lezhës, por rezultoi se ai nuk është i përfshirë në

çështjen e ndarjes së tokave. Firma e tij rezultoi e falsifikuar

hYSEn GaShIkryetar i komunës së Rrashbullit

akuzohet për shpërdorim detyre në procesin e dhënies së lejeve të ndërtimit. Masa e arrestit me burg u ndryshua në

arrest shtëpie nga apeli

DaShnOR aLIKOkryetar i komunës së Lazaratitpo hetohet nga prokuroria e Krimeve

të Rënda, si pjesë e një dosjeje voluminoze për kultivimin e hashashit

në komunën e tij

PaJTIM GLLaVakryetar i komunës Ruzhdie

hetimi është zhvilluar nga prokuroria pas një kallëzimi të ILDKpKI. Çështja

është në gjykim në gjykatën e rrethit gjyqësor Fier

aGROn DEMuShIkryetar i Bashkisë së B. Currithetimi është zhvilluar nga prokuroria

pas një kallëzimi të ILDKpKI. Çështja është në gjykim në gjykatën e rrethit

gjyqësor tropojë

LEKË BIBaJkryetar i komunës hajmel

Akuzohet për falsifikim dokumentesh. Çështja është në gjykim dhe ndaj tij është vendosur masa e sigurisë “ndalim i daljes

jashtë shtetit”

GJOn MaRKukryetar i bashkisë Vau i Dejës

Akuzohet për falsifikim dokumentesh. Çështja është në proces gjykimi

aGROn hYSakryetar i komunës Mollas

prokuroria e elbasanit e akuzon për veprën penale të “shpërdorimit të

detyrës”. Çështja është në gjykim

BESnIK aBEDInIkryetar i komunës së Ksamilit akuzohet për shpërdorim detyre në

procesin e dhënies së lejeve të ndërtimit. Ndodhet me masën e sigurisë “arrest me

burg”

ShPËTIM GJIKakryetar i Bashkisë së Vlorës Gjykata e tiranës i dha pafajësi

për akuzën e shpërdorimit të detyrës. prokuroria apeloi vendimin. akuzohet

sërish për të njëjtat vepra penale

BaFTJaR ZEQOkryetar i Bashkisë së Fierit

akuzohet për shpërdorim detyre në dhënien e kredive të buta për strehim. Çështja është në gjykim dhe ndaj tij është e vendosur masa e

“Ndalim i daljes jashtë shtetit”

PETRIT BaRDhIkryetar i komunës së Kaçinaritakuzohet për refuzim të deklarimit

të pasurisë. Çështja është në gjykim në gjykatën e rrethit gjyqësor Lezhë

GËZIM MEShaJ kryetar i komunës Lekbibaj hetimi është zhvilluar nga prokuroria

pas një kallëzimi të ILDKpKI. Çështja është në gjykim në gjykatën e rrethit

gjyqësor tropojë

DRITan BICIkryetar i bashkisë Gramsh

Hetimi ka filluar nga Prokuroria pas një kallëzimi të ILDKpKI

aDRIaTIK ZOTKaJkryetar i bashkisë Poliçan

Hetimi ka filluar nga Prokuroria pas një kallëzimi të ILDKpKI

LuTFI CaKakryetar i komunës xibër

Gjykata e rrethit gjyqësor Mat ka dënuar me dy vjet burg për “shpërdorim detyre”. Çështja po shqyrtohet në apel

REDAKSIONALE

“Vrasje” para betejës... “Gjueti shtrigash” në prag zgjedhjeshpërse bëhen aktive prokuroria dhe ILDKp para proceseve zgjedhore duke bërë zhurmë me fletarreste që zhduken pas votimeve? Përse akuza nuk konkludon në hetime të thelluara, por gjithmonë gjendet kleçka për t’i ikur drejtësisë? Luftë kundër korrupsionit apo eliminim i kundërshtarëve politikë?

në të njëjtin fat me 14 homologë të tjerë, të cilët drejtojnë njësitë vendore nga veriu, në jug të vendit. mes tyre, akuzat më të rënda janë për besnik abedinin e Ksamilit dhe hysen gashin e komunës së Rrashbullit në durrës. prokuror-ia e akuzon abedinin për lëshimin e 15 lejeve të kundraligjshme në bregdet. Kryetari i komunës së Rrashbullit, hysen gashi akuzohet gjithash-tu për 16 leje të ngjashme pallatesh, disa prej të cilëve janë ndërtuar mbi rërë. të gjitha këto ras-te të hetuara tentojnë të të ngrohin se prokuro-ria po lëviz në këtë vend, por kur sheh rezultatet e drejtësisë, kupton se vlera më e madhe e tyre është zhurma që është bërë me këto protago-nistë; e aq më tepër, koha kur është zgjedhur për t’i goditur publikisht këta drejtues vendorë.

haMIT xhaKROSakryetar i komunës Rukaj

Gjykata e rrethit gjyqësor Mat ka dënu-ar me 1 vit burg kryetarin e komunës

Rukaj. aktualisht çështja po shqyrtohet në gjykatën e apelit

nga paRtia soCiaListe dhe aLeatët e saj: nga paRtia soCiaListe dhe aLeatët e saj:



Tg



EkspertiKlodianZaimifletpërreshjeteditëvetëfundit.Jasiparashikohetrrezikudhe masat që duhen marrë për të shmangur fatkeqësi të tilla. “detyrat e shtëpisë” që duhet të bëjë qeveria që dëmet të jenë minimale në raste katastrofash natyrore

uji mund të të vijë papandehur tek dera e shtëpisë dhe ti mund të mos e kesh dëgjuar apo nuk të ka paralajmëruar kush

se mund të përballesh me një qamet të tillë. një gjë e tillë ndodhi edhe me reshjet e ditëve të fundit që u shoqëruan me viktima dhe dëme materiale, por mund të ndodhë sërish, për aq kohë sa në shqipëri nuk ka ende një hartë të zonave të rrezi-kut nga përmbytjet. mungesën e saj e ka bërë të ditur eksperti Klodian zaimi, i cili është përgjegjës i departamentit të ekonomisë së ujërave pranë institutit të gjeoshkencës në tiranë. në një in-tervistë për “telegram”, ai ka dhënë shpjegime për situatën me të cilën u përball vendi ynë gjatë ditëve tëparatëshkurtit.SipasshefittëDepartamentit,vetëm në zonën e gjirokastrës për 48 orë ka rënë aq shumë shi sa ç’mund të bjerë përgjatë 2-3 muaj të marra së bashku. ndërsa në shushicë të Vlorës ka pasur mbi 180 ml shi në 24 orë. Referuar matjeve, një tjetër befasi ka qenë edhe sasia e reshjeve të dëborës që kanë rënë në shkodër. stacionet e vrojtimit kanë regjistru-ar 1.9 m borë në zonën e thethit.

DËMET Klodian zaimi thotë se ajo që ndodhi në jug të ven-

dit ishte një fenomen normal natyror, që nuk lidhet krye-sisht me ndikimet klimaterike, por me proceset normale, të cilat ndodhin rrallë. sipas tij, këto përmbytje, me këto veçori ndodhin zakonisht një herë në 30 apo 40 vjet. ai jep argumente për të pasi e gjithë ngarkesa u përqendrua në basenin e Vjosës dhe pati një intensitet të reshjeve, në kushtet kur temperaturat ishin të larta deri në lartësitë 1500 metra mbi nivelin e detit. shirat erdhën me dy “valë goditje” të njëpasnjëshme; ku herën e parë u ngop toka me ujë dhe herën e dytë pati rrjedhje deri në kuotat kri-tike, duke dëmtuar edhe digat apo argjinaturat. përmbytjet

më të mëdha ndodhet në zonën e jugut edhe për shkak të formës së basenit të Vjosës, e cila i zhvendos prurjet në një afat kohor prej 15- 20 orësh, ndërsa në drin, për shembull, do të duhen deri në 3 ditë që prurjet të derdhen në fushën e Lezhës. Shefi iDepartamentit tëEkonomisë sëUjërave shp-

jegon se edhe regjimi i ujërave me vendet fqinje, sidomos greqinë, maqedoninë apo Kosovën ndikon, por kësaj radhe nuk pati ndonjë impakt të fortë. Kjo nuk do të thotë se marrëveshjet mes shteteve të mos përmirëso-hen në funksion të sigurisë dhe shfrytëzimit maksimal të burimeve ujore. një tjetër argument që ka hedhur posh-të zaimi është edhe ai që ka të bëjë me shfrytëzimin pa kriter të shtretërve të lumenjve apo ndërtimit të heC-eve. sipas tij, edhe në këtë rast, ashtu siç ka ndodhur në vitin 2009 në shëngjin, edhe në novoselë u konstat-ua batica e stuhisë, e cila solli futjen e detit në territor tokësor, duke rritur sipërfaqen e përmbytjes.

PaRaLaJMËRIMI sipas ekspertëve, shqipëria i ka të gjitha

mundësitë që të paralajmërojë situata të tilla rreziku si ajo që u kalua në shkurt të këtij viti. “ne e kemi paralajmëruar gjendjen 3-4 ditë para”, - thotë përgjegjësi i departamentit të ekonomisë së ujërave. ai i shpjegon telegram se ka një rrjet prej 250 vëzhguesish në të gjithë vendin, ku 150 prej tyre janë meteorologë. po ashtu, ka 50 stacione automatike që japin të dhë-na në kohë reale për sasinë e reshjeve që bie në të gjithë vendin. Këto të dhëna i përcillen dre-jtorisë së emergjencave dhe institucioneve të tjera shtetërore. “nuk është detyrë e jona që të shpallim gjendje emergjence, por thjeshtë krye-jmë shërbimin e parashikimit të rrezikut”, - thotë zaimi. madje ai sugjeron që jo vetëm institucio-net shtetërore, por edhe qytetarët, dhe sidomos

mediat të ndjekin dhe të përdorin buletinet që nxjerr instituti i gjeoshkencës, sepse ky është i vetmi insti-tucion i autorizuar që përpunon të dhënat dhe bën parashikimin e rrezikut. aktualisht në shqipëri nuk ka një hartë të re të zonave të rrezikut në rast përm-bytjesh. Çdo vend i botës e ka një maping të tillë, i cili shërben si bazë për të marrë masa në kohë në raste emergjencash natyrore. Kjo diktohet edhe nga shtrirja e zonave urbane, në ndërtimet që janë bërë në vendet e pambrojtura apo të pastudiuara, si dhe nga trans-formimi i fenomeneve në natyrë, etj. ashtu si në vitin 2014, në vitin 2009, apo edhe në vitin 2011, shqipëria u përball sërish me një “dush të fortë” nga natyra dhe sërish shqiptarët u shpartalluan, pa qenë në gjendje që të marrin masa në kohë. një gjë e tillë mund të ndodhë prapë, për aq kohë sa ne, jo vetëm e shkatërrojmë natyrën, por nuk dimë sesi të sillemi me të dhe nuk i njohim huqet e saj.

Kjo qendër është ngritur pranë institutit të gjeoshkencave,

energjisë, ujit dhe mjedisit, si rezultat i bashkëpunimit ndërmjet qeverive të italisë dhe shqipërisë. Kjo qendër trajton kryesisht 2 nga rreziqet më të mëdha në shqipëri: zjarret në pyje gjatë stinës së verës dhe (së shpejti) edhe përmbytjet, gjatë stinëve të lagështa. për këtë qëllim, qendra përgatit çdo ditë buletinin e Rrezikut të zjarreve në pyje dhe një buletin të para-lajmërimit meteorologjik gjatë stinëve të lagështa.

buletini i Rrezikut të zjarreve në pyje përmban skenarët e mund-shëm të rrezikut të lidhura me fillimindhepërhapjenezjarrevenë shqipëri. ai vë ne dukje se ku dhe kur mund të krijohen kushte të rënda rreziku gjate 48 orëve të ard-hshme. ai ofron një parashikim të detajuar për skenarët e mundshëm të rrezikut të zjarreve në pyje për çdo rreth të shqipërisë (36 gjithsej).

buletini i paralajmërimit me-teorologjik i dedikohet më shumë parashikimit të reshjeve, si një nga rreziqet më të rëndësishëm në shqipëri. ai mbulon një periudhe 36-orëshe,dukefilluarngamesditae ditës korente deri në fund të ditës së ardhshme. ai ofron një para-shikim të detajuar për çdo qark të shqipërisë (12 gjithsej). ato qarqe që kanë të bëjnë me lumin drin, janë ndarë në 2 ose 3 pjesë, për të monitoruar më mirë situatën. për çdo qark jepet mesatarja e reshjeve, maksimumi lokal dhe, nëse e pran-ishme, edhe reshjet që tejkalojnë vlerën e 45 mm në 3 orë (mundësi për stuhi).

hISTORI

qendra Kombëtare për parashikimin dhe monitorimin e Rreziqeve natyrore

edi-Visho, buzëqeshja nën gjethepërtej mistereve të një marrëdhënie të ngrirë. Çfarë fshihet nën buzëqeshjen enigmatike të kreut të qeverisë shqiptare dhe kryetarit të ShISh. historia e godinës që u nis si klinikë mjekësorë, u shndërrua në rezidencën e Gestapos, Sigurimit të Shtetit, ShIK e ShISh për të përfunduar si shtëpi-muze

Edi Rama dhe Visho ajazi e kanë të vështirë t’i buzëqeshin njëri-tjetrit. shkaqet është e lehtë që t’i zbulosh në të kaluarën e afërt të secilit prej tyre, por që buzëqeshja e fundit mes tyre teksa

po inauguronin “shtëpinë me gjethe”, ka kaluar pa u vënë re. jo si akt, sepse ndritjen në fytyrën e të dyve e panë të gjithë. por, çfarë fshihej në këtë buzëqeshje nën gjethe mes tyre? Falenderimi ndaj kreut të shërbi-mit informativ me të cilin e nisi fjalimin e tij kreu i ekzekutivit, fsheh diçka, të cilën “telegram” thotë se e ka gjetur duke rrëmuar përtej fjalës dhe mes fotosh që ka publikuar vetë kreu i ri i qeverisë.

ShKaKuKryeministri pohoi se “shtëpia me gjethe” ka qenë një godinë

që për inerci ka vazhduar të jetë pjesë e infrastrukturës së shërbimit sekret shqiptar. dhe me të drejtë, kreu i shërbimit informativ duhet përgëzuar. pikërisht kjo ndërtesë dhe trualli mbi të cilën ndodhet ka qenëngasfidateparatëVishoAjazitnëkëtëdetyrë,sapouvotbesuanga berisha. një përpjekje 16 vjeçare ishte bërë nga pronarët e pretenduar të tokës, trashëgimtarët e të famshmit dr. jovan basho, që të rimerrnin këtë pasuri në qendër të tiranës, vlera e së cilës sot është e jashtëzakonshme. në vitin 1996 Komisioni i Kthimit dhe Kompensimit të pronave të tiranës me një vendim enigmatik, njohu të drejtën e pronësisë së trashëgimtarëve të familjes basho. ndonëse objekti dhe trualli mbi 3 dynynim ishin në pronësi të shërbimit in-formativ shtetëror, kjo familje kishte mbështetje të fortë kudo, madje edhe tek zyrat e Regjistrimit të pasurive të paluajtshme dhe gjetkë. së fundi, bashot kishin bërë për vete edhe kryebashkiakun e ri të tiranës, Lulzim basha, i cili doli hapur në mbrojtje të interesave të kësaj familje dhe kundër interesave të shtetit.Këtufillon edhebeteja e parëmesVisho ajazit të sapozgjedhur në detyrë dhe kryetarit të bashkisë së tiranës, Lulzim basha.

PROCESI GJYQËSOR sipas padisë që mban numrin 12104 e cila është rregjistruar në

sekretarinë e gjykatës së tiranës në datën 10 maj të këtij viti, pre-tendohet se një sipërfaqe toke që është në pronësi të institucionit të shërbimit informativ shqiptar është marë në mënyrë të padrejtë nga shtetasi Kostandin basho, sipas të cilit trualli trashëgohet që nga babai i tij jani basho. në padi nuk jepen detaje rreth sipërfaqes së truallit, por objekti ligjor i saj është anullimi pjesërisht i vendimit të përmen-

dur si dhe çrregjistrimin e kësaj prone nga zyra e hipotekës.Familja Basho ka arritur ta fitojë

këtë truall në vitin 1996 nëpërmjet një vendimi të nxjerë nga zyrtarët e Komi-sionit të Kthimit dhe Kompesimit të pronave me nr. 569 dhe datë 22 maj 1996. zyrtarët e shish kërkuan që nëpërmjet gjykatës së tiranës ta anulojnë këtë vendim. por, kjo u bë duke rrëzuar së pari legjitimimin e pronës që i kishte bërë bashkia e kryeqytetit, e cila realisht kishte legjitimuar një krim. stafi pranë shish e ka prezantuar dosjen tek shefi i ri dhe më në fund, ky i fundit në vitin 2012 ka arritur që të padisë edhe bashkinë e tiranës, të cilën e ka fituar së fundi.

PaLLaTIFamilja basho ka shfrytëzuar pronën dhe ka nisur të ndërto-

jë një pallat të lartë ngjitur me godinën e gjykatës së Lartë, me projekt për të marrë edhe tokën ku ndodhet objekti i njohur me emrin “shtëpia me gjethe” në të cilën deri disa muaj më parë thuhej se funksionin disa zyra të shërbimit informativ shtetëror por edhe ushtarak. tre vjet më parë u përfol se Kostandin basho, një ish-pronar kishte marrë më tepër seç ishte parashikuar duke hyrë dhe në pjesën e ambjenteve të shish.

menjëherë pasi ka futur në dorë vendimin e agjencisë së Kthimit të pronave të tiranës, familja basho e ka regjistruar pronën në hi-potekë, në të njëjtin vit, në muajin nëntor. por pas verifikimeve të bëra është konstatuar seajo është e pavleshme. nisur nga kjo situatë, shish i është drejtuar gjykatës së tiranës, ku ka paditur bashkinë e kryeqytet, për anullimin e këtij urdhëri. një ndër kërkesat e tjera që i është paraqitur gjykatës është dhe fshirja e rreg-jistrimit në hipotekë në pronësi të Kostandin basho, trashëgimtar i jani (jovan) bashos, me nr. Kadastral nr.4595, dt.11.06.1996 dhe rreg-

jistrimin në pronësi të shërbi-mit informativ Kombëtar në zyrën e Rregjistrimit të pasur-ive të pasluajtshme, tiranë.

Kjo vilë ishte shtetëzuar nga shteti komunist për interesat e saj që nga vitet ‘70. madje, duke marrë në shqyrtim të paktën dy herë kërkesën e pronarëve për rivlerësimin e çmimit të shtetëzimit të pasurisë. i fundit vlerësim është bërë rreth viteve 1987-88, ku familja basho ka marrë mbi 110 mijë lekë të

PËRTEJ FJaLËS

përmbytjet, si të minimizohen dëmet

FALENDERIMI“u harrua një falënderim nga ministria e Kulturës për

drejtorin e sotëm të shërbimit informativ të shtetit, zo-tin Visho ajazi, të cilin unë e falenderoj për gatishmërinë dhe për bashkëpunimin, sepse kjo godinë deri përpara sesa ne të hynim këtu, sot, ka qenë një godinë që për inerci ka vazhduar të jetë pjesë e infrastrukturës së shërbimit sekret shqiptar, pavarësisht se prej shumë vitesh ajo nuk përdorej më”. – pjesë nga fjalimi i kryeministrit Edi Rama me datë 26 janar 2015, në përurimin e punimeve për kthim në muze të Shtëpisë me Gjethe

vjetra të asaj kohe për këtë ndërtesë. por, kjo nuk ka mjaftuar për familjen basho e cila gati 8 vjet më vonë ka kërkuar ta rimarrë sërish këtë objekt. por, sharra në gozhdë ka ngelur te Visho ajazi, dhe pikërisht për këtë shkak ai ishte i pran-ishëm ditën e ceremonisë së shtëpisë me

gjethe si muze, dhe për këtë kontribut mori edhe buzëqeshjen e mistershme nga kryeministri edi Rama.

historiku i kësaj godine nis me ndërtimin e saj si klinikë mjekësore në vitet ’30-të, u transformua në zyrat e gestapos në vitet 1943-44 gjatë Luftës së dytë botërore dhe pas luftës u përdor nga sigurimi i shtetit të kohës si zyra hetimore. në vitet ‘50-të, sig-urimi i shtetit e ktheu atë në qendrën kryesore të përgjimeve. deri në vitin 2014, godina ishte në administrim të shish, për t’iu kaluar në administrim ministrisë së Kulturës dhe me vendim të Këshillit Kombëtar të muzeve, ndërtesës iu dha statusi muze.

qwe

1-Duhet të bëhen hartat e rrezikut të natyrës

2-Duhet të investohet dhe modernizohen shërbimet paralajmëruese

3-Duhet të merren masa strukturore (inxhinierike), ku të përforcohen digat dhe argjinaturat

“DETYRaT E ShTEPISE”

Vilën e mistershme e ka ndërtuar Jani Basho i cili ishte mjeku per-

sonal i Mbretit Zog. ai u lind në qytetin e Poradecit në vitin 1892 në një familje të varfër. Jani Basho ishte një mjek i zoti dhe ndërtoi një klinikë, e cila më vonë pas vi-tit 1945 u quajt “Gjethi”. ai bëri përpjekje për ndërtimin e shumë spitaleve, ndër-timin e QSuT-së, dha bursa në mjekësi, ku shumë studentë përfunduan studimet jashtë. Shumë nga këta mjekë nuk u kthy-en më në Shqipëri, edhe pse ai shprehte kënaqësinë e tij ndaj atyre që ktheheshin për t’i shërbyer vendit. në vitin 1935, kur u largua nga çdo funksion zyrtar, hapi në shtëpinë e tij të parën klinikë private në historinë e shtetit shqiptar. Idenë për të ndërtuar një klinikë mjekësore private Dr. Jani e kishte pasur që herët. Me këtë qël-lim bleu nga shteti shqiptar një sipërfaqe toke prej 2400 metër katror në qendër të Tiranës (dekret ligji nr.155, 28 qershor 1929). ndërtimi i godinës filloi në vitin 1929 (projekt austriak) dhe përfundoi më 1931. në këtë klinikë të organizuar me më shumë se 30 shtretër, Dr. Basho kryente detyrën e mjekut obstetër-gjinekolog, internist dhe kirurg. Klinika kishte sallë lindjeje të plotësuar dhe sallë operacioni (shtrati operator i klinikës private të tij

mbas shtetëzimit ka shërbyer për shumë kohë në sallën e Maternitetit të Tiranës. në këtë klinikë ku janë kryer ndërhyr-je nga më të ndryshmet si: gjinekolog-jike, obstertrikale, abdominale etj. aty ai punoi edhe me ndihmën e Dr. Osman Jonuzit. në të njëjtën kohë Dr. Basho punonte edhe në Pavijonin e Obstetrikës dhe Gjinekologjisë të Spitalit Civilë. në klinikën e tij punoi deri në pushtimin e Shqipërisë nga Italia. në periudhën e parë të pushtimit (1939-1942) pranoi të emërohej drejtor i përgjithshëm i Shënde-tësisë, por nuk pranoi dhe nuk pati kur-rë asnjë këshilltar italian. në këtë kohë ndërtohet Materniteti i Tiranës, ku dha kontribut të padiskutueshëm. Pas luftës, shteti i atëhershëm shqiptar ia shtetëzoi “për nevoja të shtetit” të dy shtëpitë e tij, klinikën private “Basho” dhe shtëpinë ku banonte (dy godinat pranë njëra-tjetrës që ndodhen në rrugën “Dëshmorët e 4 Shkurtit” mbrapa Ministrisë së Mbrojtjes, midis Postës Qendrore (Telekomit) dhe Gjykatës së lartë. I caktuan për banim një shtëpi fare të vogël, pranë ndërtesës ku ka qenë më parë Radio Tirana. Dr. Basho gjatë viteve të komunizmit pati një jetë të vështirë, derisa u nda nga jeta në shkurt të vitit 1957.

Dr. Basho, ish-pronari i godinës misterioze



Tg



Klienti ___________________, abonohet me gazetën javore “telegram”, botim i kompanisë “telegram”, me nipt: L42026006n, me adresë: Rruga “3 dëshmorët, pallati Lorena tR2, hyrja 7/1, Yzberisht - ti-ranë.

Çmimi i një gazete është 50 (pesëdhjetë ) lekëKohëzgjatja e abonimit: 12 muaj (1 vit) numri në total i ekzemplarëve të abonuara: 50

Pagesa bëhet CaSh, tek menaxheri i gazetës, ose në numrin e llogarisë së mëposhtme

adresa ku do të dërgohen gazetat:emër/mbiemër____________________Rr. ________________________________________________qyteti_____________________________________nr. tel. ___________________________________e-mai: _____________________________________________(ju lutem, shënoni saktë të dhënat tuaja në mënyrë që të mos ketë probleme në dërgimin e gazetës në adresën e kërkuar)

gazeta vjen në adresën e shtëpisë ( ose zyrës tuaj) brenda 48 orësh nga dalja e botimit, përmes posta shqip-tare: Klientët mund zgjedhë abonim on-line dhe merr përmes e-mail-it formatin elektronik të gazetës. shuma për t’u paguar 2500 (dymijepesëqind) lekë

PËR InFORMaCIOnE, aPO SQaRIME, MunD TË na KOnTaKTOnI nË:

Gazeta “Telegram”E-mail: [email protected] interneti: www.telegram.alCel:0693933301nIPT-i i “Telegram”: nIPT L42026006n Redaksia: Rruga “3 Dëshmorët, Pallati Lorena TR2, hyrja 7/1, Yzberisht - Tiranë. Tel/Fax: +35545200045Banka Tirana, nr. Llogarisë, 0180 – 548888 – 001 EuroIBan: aL87 2061 1080 0000 0180 – 548888 – 001

një telegram për ty?teknologjia po ndryshon rrënjësisht shumëçka në jetën tonë, por siç

thuhet latinisht e shkruara mbetet ( scripta manum). mjetet e informimit janëzhvilluaraqshumësanaduketparahistoriedhekohaetelegrafitapotelevizionit, por megjithatë letra ka qenë dhe mbetet mall gjithnjë e më i rrallë dhe më i kushtueshëm, pasi dita nuk mund të nisë pa qenë të infor-muar, sidomos nëpërmjet leximin tradicional të një gazete.

për këto dhe shumë arsye të tjera, të cilat nuk lidhen edhe aq me hi-storinë, por me faktin dhe dëshminë, me ndjesinë dhe traditën e gjatë të të lexuarit, redaksia ynë po e dëgon një telegram për ty. po, po. do të përcjellim për secilin prej jush një të tillë, - jo çdo ditë, por një herë në javë, - çdo të premte në mëngjes, - një telegram me lajme të përzgjedhura mirë nga gazetarët tanë.

në faqet e kësaj javoreje do të keni arsye ta gjeni traditën më të mirë të shtypit të shkruar, por edhe risitë. Veç profesionalizimit, - ekipi ynë me përvojë në media, - sjell edhe këndin e veçantë të vështrimit dhe in-formimit për fenomenet, ngjarjet dhe situatat rreth përditshmërisë tonë. Kjo gazetë vjen në një periudhë të nxehtë dhe të vështirë politike, por

TELEGRaMI YnË OPInIOn

Ku do ta çojnë tani danen?

gjithë fajin e ka saliu

nga alket aliu

nga brahim shoshi

“nuk jam as gjyqtar dhe as prokuror dhe nuk e di se

çfarë shkruhet në dosjet që ka dorëzuar Dania në gjykatë. Por ajo që di të them është se kjo

Shqipëri është e mbushur fund e krye me Kryeministra dhe

ish-Kryeministra, me ministra dhe ish-ministra, me deputetë

dhe ish-deputetë, me kryebashkiakë dhe ish-

kryebashkiakë që meritojnë të shkojnë në burg

dy arrestimet më të bujshme të muajve të fundit mbajnë firmëneprokuroritRamadan

troci. dhe në të dyja rastet, reagimet në media dhe në rrjetë sociale ishin të ngjashme: “tani mund të thuhet se po bëjmë shtet”. perceptimi është se arrestimi i ardian Fullanit më parë dhe shpëtim gjikës së fundi është vetëm fillimiinjëpastrimitëmadh,irikthimittë kulturës së ndëshkueshmërisë, i zbatimit të parimit se të gjithë qytet-arët janë të barabartë përpara ligjit. një reagim edhe më pozitiv sesa ak-sionet e mëdha të prishjes së ndërti-meve pa leje, të arrestimeve për lidhje të paligjshme të energjisë elektrike e të tjera të ngjashme.nuk e di nëse ardian Fullani dhe shpëtim gjika e meritojnë burgun. nuk jam as gjyqtar dhe as prokuror dhe nuk e di se çfarë shkruhet në dosjet që ka dorëzuar dania në gjykatë. por ajo që di të them është se kjo shqipëri është e mbushur fund e krye me Kryeministra dhe ish-Kryeministra, me ministra dhe ish-ministra, me deputetë dhe ish-deputetë, me kryebashkiakë

dhe ish-kryebashkiakë që meritojnë të shkojnë në burg. a thua ta ketë seriozisht Kryeministri Rama dhe prokurori dane?Le ta zëmë se është ashtu. Le të prezupozojmë për një çast se prokurori dane është vendosur në radhë të parë në luftë kundër krimit dhe se për këtë ka mbështetjen e plotë të Kryeministrit Rama. por janë të paevitueshme disa pyetje.e para: përse prokurori dane dhe gjykata e Vlorës vendosën masën e arrestit në burg për kryebashkiakun gjika, kur vepra penale nuk ishte në flagrancë dhe as nuk kishte rrezik real për shkatërrimin e provave sikurse pretendon prokuroria? e dyta: përse i njëjti prokuror ka lënë të “flerë në sirtar” dosjen e 21 janarit me akuza direkte ndaj hysni burgajt dhe agron Kuliça-jt që dyshohen për moszbatimin e urdhrit për arrestin e gjashtë gardistëve? dy standarde të ndjekura nga i njëjti prokuror të lënë shumë të besosh se prokurori dane nuk është ai që ne do të dëshironim

të ishte. dhe nëse presupozimi i parë bie, nuk na ngelet veçse të besojmë se Ramadani është thjesht një vegël që zbaton urdhra kudo që ta transferojnë. në të dyja rastet, të arrestuarit me bujë nga prokurori dane u liruan nga gjykatat. është faji i danes që nuk kopsiti dosjet apo faji i gjykatave të korruptuara? Vështirë t’i përg-jigjesh një pyetje të tillë, por më e natyrshme është të mendosh se ata që urdhëruan danen të firmoste arrestimet e kishin thjesht për të bërë spektaklin e radhës dhe jo për të ndëshkuar vër tet fajtorët e kësaj katrahure. dhe natyrshëm në këtë rast l ind pyetja: po kush e ka urdhëruar danen? askush nuk mund të japë urdhra të tilla veç atyre që kanë pushtetin real në shqipëri, qofshin këta në krye të mazhorancës apo opozitës. secili kontrollon segmentet e veta, secili luan fijet e veta, secili katapul-ton në skenë Ramadanët e vet. dhe një pyetje të fundit nuk kemi përse të mos e bëjmë: në cilin qytet do ta çojnë tani danen?

Ky ishte lajtmotivi që përsh-konte një shkrim në një të përditshme, duke iu referuar

përmbytjeve të fundit. sipas artikull-shkruesit, gjendja ka ardhur si pasojë e keqqeverisjes së shqipërisë në dy mandatet e fundit të sali berishës, madje duke përfshirë edhe kabinetet që kanë qeverisur përpara tij në këto vite të pluralizmit politik. “sepse për berishën më e shenjtë se ripërtëritja e rrjetit të kanalizimeve, pritave, hidrovoreve e deri edhe digave që parandalojnë vërshimet, ishte kryerja e mega-investimeve aven-turoze dhe të korruptuara si ai rrugës durrës-Kukës”. nuk ka asnjë dyshim që për gjendjen e mjeruar ku është sot vendi përgjegjësi kanë të gjitha qeveritë, por të anashkalosh përgjegjësinë e qeverisjes së sotme dhe t’ua lësh përgjegjësinë vetëm atyre që kanë qeverisur më parë, kjo është papërgjegjshmëria më e madhe.saliu tashmë i përket së kaluarës. Kur erdhi në pushtet, edi Rama nuk prem-toi se do ta kalonte mandatin e tij të parë duke u qaravitur për paudhësitë e saliut, por premtoi Rilindje. nuk ka asnjë dyshim se ai e dinte gjendjen e kanal-izimeve, pritave, hidrovoreve e digave, por prioriteti i tij në sektorin e investimeve ishte zbukurimi i rrugëve dhe autostra-dave që mileti të harronte se ato ishin bërë në kohën e qeverisjes së saliut. Fondet

publike vazhduan të keqqeverisjen dhe në vend që Kryeministri i ri të investonte në “ripërtëritjen e rrjetit të kanalizimeve, pritave, hidrovoreve e deri edhe digave që parandalojnë vërshimet”, preferoi të harx-honte miliona euro për të mbjellë palma në autostradë. padyshim gjelbërimi i rrugëve është diçka shumë e mirë, por mund të ishte kryer me shumë më pak shpenzime pa mbjellë pemë të tilla të kushtueshme dhe, sidomos, duke llogaritur se inves-timet e munguara në infrastrukturë ishin shumë më prioritare se zbukurimi i rrugëve. palmat e edit nuk na i shpëto-jnë as jetët e njerëzve, as të mbjellat, as shtëpitë e as bagëtitë.ja pra që nuk e paska gjithë fajin saliu. ashtu sikurse nuk e ka gjithë fajin edi. askush prej tyre nuk ka patur në dorë shkopin magjik për të zgjidhur gjithë nevojat e qytetarëve. por kryesorja në qeverisje është përcaktimi i prioriteteve. për sali berishën prioritet ishte ndërtimi i rrugëve, për edi Ramën prioritet është zbukurimi i tyre. Cila prej tyre përputhet me nevojat prioritare të qytetarëve? Këtë padyshim do ta tregojnë zgjedhjet e ardhshme. gjithsesi Kryeministri aktual besoj se e di mirë historinë e tre zarfave të drejtorit, se është anekdotë e kohës së ko-munizmit. teksa largohej nga ndërmarrja, një drejtor i shkarkuar i lë një “amanet” pasardhësit të tij: në sirtarin e tavolinës të

kam lënë tre zarfa, me numrat përkatës. përdori atëherë kur të jesh në vështirësi të mëdha.” Kalojnë rreth gjashtë muaj dhepërdrejtorinerifillojnëtëvërshojnëkritikat, saqë e pa veten ngushtë. atëherë ukujtuapërporosinëdhehapizarfinnumër 1 dhe lexoi: “për gjithë akuzat, ma hidh fajin mua.” dhe kështu bëri drejtori. pasi shau mbarë e prapë drejtorin e lar-guar dhe duke e cilësuar si të paaftë, ai tha se gjithë dobësitë e vërejtura në punë ishin pasojë e vendimeve të gabuara që kishte marrë drejtori i kaluar. dhe e hodhi lumin. pasi kalon ca më shumë se një vit, një tjetër valë kritikash fillon për drejtorin dhe ky hap zarfin numër 2: “bëj një autokri-tikë të fortë dhe premto se situata nuk do të përsëritet.”. Kështu bëri drejtori dhe e hodhi lumin edhe për herë të dytë. por pas ca kohësh, kur u ndodh sërish në vështirësi dhe hapi zarfin e tretë, lexoi: “ulu dhe shkruaj tre letra dhe futi në zarfe me numër rendor”. problemin real sot e ka Kryeminis-tri i vendit, që ende nuk e ka kuptuar se zarfin e parë e ka konsumuar prej kohësh dhe është tek i dyti. askush nuk guxon t’ia thotë. dhe e keqja e kësaj kodosh politike është se atëherë kur të gjithë njerëzit që ke afër të bindin se je udhëheqësi më i madh që ka parë ky vend, të vjen koha e zarfit të tretë.

“Kur erdhi në pushtet, Edi Rama nuk premtoi se do ta kalonte mandatin e

tij të parë duke u qaravitur për paudhësitë e Saliut. ai e dinte gjendjen e kanalizimeve, pritave,

hidrovoreve e digave. Por Kryeministri i ri preferoi

të harxhonte miliona euro për të mbjellë palma në

autostradë

REDaKSIa botues: brahim shoshi; drejtor: albert gjoka Kryeredaktor: alket aliu Redaktore: era ÇelaRedaksia: Rruga “3 dëshmorët, pallati Lorena tR2; hyrja 7/1, Yzberisht - tiranë; tel/Fax: +35545200045; shpërndarja dhe shitjet: 0693933301; Web: www.telegram.al; e-mail: [email protected]; e-mail: [email protected]; gazeta “telegram”, është e rregjistruar në qKR me nipt L42026006n

Editorial lindja e saj në këto kohë është njëherësh vlerë dhe test i rrugëtimit tonë të përbashkët.

si botues jam i njohur për ju dhe gjithnjë kam pasur besimin tuaj, për këtë ju falën-deroj, dhe marr forcë për vazhdueshmërinë e botimeve duke shpresuar se çdo numër të cilin kam nxjerrë dhe do të botoj në vijim të jetë pasqyrimi i plot i asaj çfarë ne na bën të jemi ndryshe nga të tjerët, pasi jemi pjesë e pandashme e mendimi të përbashkët. Kjo media jo vetëm dërgon një “telegram”, por edhe pret telegramin tuaj i cili është dhe do të jetë shqetësimi apo problemi, që pret një zgjidhje, momenti që doni të ndani me të tjerët përmes nesh, e kështu me radhë. Kjo është shtëpia juaj, pasi për në lexuesi i telegramit nuk është thjesht protagonist apo pasues kronikash, por pjesë e interaktivitetit tonë dhe përcaktuesi i suksesit të përbashkët. sepse tek ne çdo herë do të gjeni derën hapur falë rubrikave të kompozuara enkas për ju, të cilat mundësojnë lirinë e shprehjes dhe mendimit tuaj, nëpërmjet mesazheve që adresoni publikisht apo insti-tucionalisht - të cilat janë pjesë reale dhe aktive e brumit tonë informativ. Përtrasparencëedhemelexuesin,duatëthemsefinancimetekësaj

media, nuk vijnë nga as nga skutat e errta të politikës, apo donacione të huaja, por janë frut i punës së palodhur së një arkitekti dhe intelektuali i cili nuk ëndrron thjeshtë për një shqipëri të mirë, por lufton që ajo të jetë realiteti i secilit prej nesh.

para se ta mbyll telegramin tim për ju dëshiroj të dedikoj edhe dy rresh-ta për lexuesit e javores “tellalli”, duke i njoftuar ata se ai do të jetë pjesë e telegramit, si një shtojcë njoftimesh në shërbim të qytetarëve dhe biz-nesit.

po i mbyll këtu këto radhë, pasi telegrami ka ardhur tashmë në dorën tënde, dhe shpresoj të ia kemi arritur qëllimit që synojmë që kjo javore të jetë gazeta që ke kërkuar çdo herë në tezgë, duke qenë një mik i mirë edhe për fundjavën tënde; një telegram pëR tY.

*Botues i së përjavshmes “Telegram”

FORMuLaR aBOnIMInjë telegram - PËR TY

“Kjo gazetë vjen në një periudhë të nxehtë dhe të vështirë politike,

por lindja e saj në këto kohëështë njëherësh vlerë dhe test i rrugëtimit tonë të përbashkët

motiVim• bëji qëllimet e tua aq të mëdha saqë problemet tua të për-

ditshme të duken të parëndësishme!• dy gjëra mbaj mend në jetë: trego kujdes për mendimet e tua

kur je vetëm dhe trego kujdes për fjalët e tua kur je me njerëz• Vështirësitë shpesh e përgatisin një njeri të zakonshëm për

një fat të jashtëzakonshëm.....• e vetmja diferencë mes një dite të mirë dhe një dite të keqe

është qëndrimi juaj

sondazhVoto në telegram.ala do të kemi zgjedhje me standarde demokratike më 21 qershor 2015:

po

jo

OPInIOn

nga Brahim Shoshi *



Tg



Kush është viktima e parëidajet balliu lindi më 10 maj 1990 në Librazhd. prej disa

vitesh familja e tij banon në periferi të kryeqytetit. në tiranë balliu kreu edhe shkollën e mesme, ndërsa ashtu siç bën të diturnëprofilinetijnëFacebookstudimetelartaikreunëuniversitetin e medinës në arabinë saudite. gjatë luftës ai është njohur me emrin ebu derda esh shami, dhe ndodhej në siri prej disa muajsh ku luftonte në radhët e shtetit isla-mik, ose siç njihet tani hilafeti islam.

dragostunja, dy xhami dhe tre “xhahidë”

Fshati dragostunjë për-bëhet nga gjashtë lagje, nëtëcilatjetojnë14fise.

mbiemrat më të vjetër që mba-hen mend këtu janë gurra dhe Poda,ndërsafiset e tjerabesohetse janë të mëvonshëm. Rrahman balliu, banor i këtij fshati, thotë se dragostunja është ndër më të bukurit e rrethit të Librazhdit, pasi është edhe pjesë e parkut kom-bëtar shebenik-jabllanicë. dhe vërtet, pejsazhi është i mrekul-lueshëm. Kodra është e mbuluar me lisa, bredha, drurë qarri etj. në këtë fshat prodhohet gruri, misri, thekra, tërshëra si dhe të gjitha frutat e perimet. burimet ujore janë të shumta. “për fat të keq këtu askush nuk vjen dot për turizëm, pasi nuk është bërë asnjë investim në infrastrukturë, shton 78-vjeçar balliu. shikoni rrugën kryesore që është e paasfaltuar, pa llogaritur të tjerat”. një tjetër banor i fshatit shton se në këtë zonë jetohet me vështirësi të mëdha ekonomike, pasi të vet-met mjete jetese janë bujqësia dhe blegtoria. banorët thonë me trishtim se ky fshat është i har-ruar nga pushtetarët. “është i vetmi fshat në të gjithë rrethin e Librazhdit ku nuk është hedhur një metër asfalt, shton Rrahman balliu, dhe kushedi kur do t’ju bjerë mendja për ne. gjatë dim-rit kjo rrugë është e pakalueshme nga bora dhe ngricat dhe kalo-jmë muaj të tërë të izoluar.”

DY xhaMITËbanorët e dragostunjës janë

të gjithë myslimanë, por ky është i vetmi fshat i rrethit të Librazhdit që ka dy xhami. ajo që njihet si kryesore është hapur që kur ka zënë fill fshati, ështëmbyllur në kohën e komunizmit dhe është rihapur në fillim tëviteve ’90. aktualisht drejtohet nga Faik gurra. ndërsa xhamia tjetër është hapur në vitin 1994 dhe drejtohet nga zyber gurra. besimtarët thonë se pikërisht në këtëkohënjërrymëerefilloitëpërqafohej nga disa myslimanë.

Besimtarët filluan të ndaheshinnë dy pjesë. disa prej tyre thonë se ishin interesat ekonomike që ndihmuan rrymën e re të hidhte rrënjë në fshatin e harruar nga shteti. dhe, nëse deri atëherë dragostunja ishte totalisht e har-ruar,ngaajokohëfilloi tëquhej“fshati me dy xhami”.

teksa shumëkush u habit me ngritjen e xhamisë së dytë në këtë fshat, edhe më i çuditshëm ishte fakti se drejtuesit e të dyja këtyre xhamive ishin vëllezër. madje nga një familje me emër në radhët e

besimtarëve myslimanë. Familja gurra, përveç vëllezërve të dra-gostunjës ka nxjerrë një tjetër klerik, maliq gurra, i cili drejton xhaminë e Rrajcës, një tjetër fshat në rrethin e Librazhdit ndërsa djali i Faikut, Ylli gurra, është aktualisht myftiu i tiranës.

por besimi fetar nuk është vetëm tipar dallues i familjes gurra. banorët e këtij fsha-ti tregojnë se ata e kanë ruajtur besimin në fenë islame edhe në kohën e komunizmit. me përm-bysjen e sistemit, ish-xhamia që

ishte shndërruar në magazinë kooperative u rikonstruktua disi dhe banorët nisën të ushtrojnë lirisht besimin e tyre. besim që u trondit disi kur një tjetër xhami filloitëngrinteshtatnëfshat.Nëtëvërtetë,edhe“tërinjtë”nëfil-lim faleshin në të njëjtën xhami me besimtarët e tjerë myslimanë, por këta të fundit i dëbuan nga xhamia dhe ata fillimisht im-provizuan një ambient faljeje në një shtëpi, derisa ndërtuan xhaminë e tyre. “beteja” ndërm-jet dy grupimeve u kufizua me

shkëputjen e rreth 10 familjeve që përqafuan rrymën e re dhe që nga ajo kohë asnjëra prej palëve nuk ka lëvizur “nga istikami”. dy vëllezërit, Faik dhe zyber gurra, vijuan të drejtonin xhamitë res-pektive dhe thuhet se nuk shkojnë mirë me njëri-tjetrin, por asnjëri prej tyre nuk pranon të flasë përkëtë përçarje.

xhahIDËTbanorët e fshatit dragostunjë

tregojnë se familjet që përqafuan rrymën e re islamike filluan tëjetonin më mirë se të tjerët. nën

zë ata pohojnë se ato dhjetë famil-je paguheshin. madje dy prej tyre preferuan të largoheshin nga fshati dhe thanë se po shkonin në ara-binë saudite si myslimanë të mirë që ishin dhe se kishin vendosur të jetonin përfundimisht atje. e para që u largua, rreth dy vjet më parë, ishte familja e ali balliut. ai mori me vete bashkëshorten, gurijen, dhe djalin më të vogël, idajetin, atëherë vetëm 23 vjeç. tre djemtë e tjerë kishin krijuar familjet e tyre dhe jetonin në Lushnjë, ndërsa vaj-za është martuar në një fshat të Ka-

vajës. nga ajo kohë asgjë nuk u mor vesh për familjen balliu, derisa disa muaj më parë në fshat erdhi lajmi tragjik se idajet balliu kishte humbur jetën në luftimet që zhvilloheshin në zonën e sirisë. por asgjë më shumë. Xhaxhai i idajetit, tahir balliu, thotë se nuk di asgjë për nipin e tij që duhet të kishte mbushur 24 vjeç, përveç lajmeve të dhëna muaj më parë në mediat shqiptare. ai shton se familja nuk di asgjë edhe për vëllanë e tij dhe bashkëshorten, prindërit e idajetit që gjithashtu janë larguar drejt arabisë saudite .“ajo që mendoj unë është se, nëse është e vërtetë që ata i kanë mashtruar, u kanë thënë për studime dhe i kanë bërë ekstremistë, zoti i ndëshkoftë! nuk do gjejnë kurrë paqe, thotë ta-

hir balliu, por të paktën ta kishin sjelle trupin e djalit dhe ta varrosnim si njeri”. tahir balliu nuk fletmëgjatë.Ndersanjëfqinjitijiafërtshprehetse ata kane ikur të paguar dhe me një mision të caktuar që është lufta. “Flitet se ndodhen në turqi dhe se nuk kthehen më në shqipëri nga frika se mos i burgosin, pasi paska dalë një ligj që po shkove të luftosh në vend të huaj, dënohesh me burg nëse kthehesh”. i njëjti fqinj na tre-gon se nga fshati dragostunjë është larguar edhe një familje tjetër.

FaMILJa KaCaFamilja e dytë që është larguar rreth katër

vjet më parë nga fshati është ajo e shyqyri Kacës. ai morio me vete bashkëshorten e

tij, Lavdien dhe dy djemtë e mitur, zejdi dhe sajmir Kaca që atëherë ishin vetëm 14 dhe 16 vjeç, ndërsa la në shqipëri vetëm vajzën e martuar. pak muaj më parë, në fshat erdhi lajmi se të dy djemtë e shyqyriut ishin vrarë në luftimet e sirisë. sipas banorëve, ata ishin përkatësisht 18 dhe 20 vjeç kur humbën jetën në vendin e largët. edhe trupat e tyre kanë mbetur atje, në vendin e largët, ndër-sa për bashkëshortët Kaca nuk dihet asgjë. banorët e fshatit thonë se kanë dëgjuar se shyqëriu është në turqi, ndërsa për Lavdien nuk kanë asnjë lajm.

nIZaMLLËKu I DRaGOSTunJaSVE

ikin dhe nuk dihet se ku. Vriten por as trupat nuk u kthehen në tokën ku kanë lin-dur. një fatkeqësi e patreguar. një gjëmë që nuk e tret as dheu. askush nga banorët e fshatit nuk di të japë një shpjegim për këta nizamë të kohëve moderne. disa prej tyre thonë se ishte fukarallëku që i çoi këto famil-je në derën e ekstremistëve dhe më pas nuk ktheheshin dot mbrapa. me dëshirë apo me kërcënime, askush nuk di të thotë. dragos-tunjasit mbledhin supet dhe rudhin buzët. në rrugët e fshatit mjerimi duket sheshit dhe të bësh pyetje të tjera nuk ka kuptim. mjeri-mi të çon në gjithfarë rrugësh. edhe atje ku mund të lësh kokën...

mjerimi i detyron njerëzit të bëjnë zgjedhje nga më ekstremet. në shqipërinë e viteve ’90 emigracioni shiko-hej si e vetmja rrugëzgjidhje, por tashmë edhe kjo rrugë është pothuajse e mbyllur. greqia nuk ka më nevojë për hyzmeqarë të tjerë, ndërsa europa është në krizë. të shpërndarë anembanë glo-bit, shqiptarët prej vitesh kanë punuar për vete dhe për familjet që kanë lënë në shqipëri. por jeta është bërë gjithnjë e më e vështirë dhe ato para që sjellin këtu janë gjithnjë e më pak.

Kosovarët po tentojnë eksodin e radhës në rrugën e tyre të vështirë për mbijetesë. ndërsa dikur iknin nga sh-kau, sot ikin për të mos e kthyer kokën prapa në këtë vend që e quajnë të mallkuar. një eksod që sërish gjen dyer të mbyllura, por sërish tento-jnë.

por mjerimi të çon edhe në zgjidhje më ekstreme, sikurse është rasti i atyre familjeve që janë mbajtur me bukë për vite të tëra nga paratë e fundamentalizmit dhe që tashmë detyrohen të paguajnë një haraç të rëndë: të çojnë fëmijët mercenarë në një luftë që nuk është e tyre. dhe as trupat nuk kthehen në dheun mëmë.

Mbeçë more shokë, mbeçëpërtej Urës së QabesëKjo këngë e vjetër e ni-

zamëve është rikthyer sërish në vatrat shqiptare, sikurse është rikthyer edhe fenomeni i nizamllëkut. në këtë vend njerëzit nuk gjejnë as zgjidhje dhe as të ardhme. Vetëm ikin. edhe sa kohë kështu?

REDaKSIOnaLE

Edhe sa kohë kështu?

Ka qenë fjalimi i 6 shkurtit të vitit 1966 i enver hoxhës që ndezi luftënkundërbesimevefetaredhebëritëfillojëfushatapërprishjenevendeve të kuteve fetare. në nëntor të vitit 1967 regjimi nxori dekre-tin nr. 4337 me titull “mbi shfuqizimin e disa dekreteve” i cili ndalon-te të gjitha ritet fetare dhe parashikonte dënime të rënda për të gjithë shkelësit. më pas, me kushtetutën e vitit 1976 u sanksionua shqipëria si i vetmi vend ateist në botë.

pavarësisht nga dënimet e rënda dhe presionet, banorët e fshatit dragostunjë e kanë ruajtur të paprekur besimin te zoti, besim që është përcjellë në shekuj nga një brez te tjetri. ata tregojnë se agjëronin edhe atëherë kur ishte e ndaluar, me gjithë rrezikun e ndëshkimit, mbanin dritatfikurkurishteorari i iftaritdukengrënëmedritënehënësdheishin të kujdesshëm si nga njerëzit e sigurimit të shtetit, ashtu edhe nga provokatorët që e mbanin veten si “njerëzit e partisë”.

diKtatuRa

iftar nën dritën e hënës

sapo kalon qytetin e Librazhdi për të ikur në përrenjas, një kthesë majtas të çon drejt fshatit dragostunjë. një ndër fshatrat më të bukur të zonës, i ndodhur në parkun kombëtar shebe-nik-jabllanicë. Fshati bën pjesë në rrethin e Li-brazhdit dhe ndodhet rreth 20 kilometra larg këtij qyteti. bën pjesë në komunën qendër dhe aktual-isht këtu jetojnë rreth 400 banorë, pasi një pjesë e madhe e tyre janë shpërngulur drejt qyteteve të tjera, në kërkim të një jete më të mirë. dragostun-

ja ndodhet në një zonë me klimë kodrinore-ma-lore. gjatë periudhës së dimrit, fshati mbulohet nga dëbora dhe ka vështirësi të shumta për qa-rkullimin e njerëzve dhe mjeteve, pasi ka mungesë të theksuar të infrastrukturës rrugore.

mjafton nje shëtitje e shkurtër për të kup-tuar se në këtë fshat ende jetohet si 30 apo më shumë vite të shkuara. Rrëzë malit, në të dalë të fshatit, një mulli i vjetër me ujë vazhdon t u shërbejë banorëve prej kohësh që nuk mbahen mend. Këtu vijnë nga gjithë fshati për të bluar drithërat e pakta që jep toka e që jo gjithmojnë mjaftojnë për të kaluar gjithë vitin. shtëpitë e këtij fshati janë pothuajse të gjitha njëkatëshe, të mbuluara me tjegulla të kuqe e të rrethu-ara me gardhe të përbërë nga tela, llamarina e purteka. Rrallë e tek syri mund të të zërë ndonjë ndërtesë dykatëshe, e cila duket qartë se është ndërtim i viteve të fundit.

haRRimi

Fshati që jeton si në komunizëm

askush nga banorët e fshatit nuk di të japë një shpjegim për këta nizamë të

kohëve moderne. Disa prej tyre thonë se ishte

fukarallëku që i çoi këto familje në derën e ekstremistëve dhe

më pas nuk ktheheshin dot mbrapa

Ky është i vetmi fshat i rrethit të Librazhdit që ka dy xhami. ajo që

njihet si kryesore është hapur që kur ka zënë fill fshati, është mbyllur në kohën e

komunizmit dhe është rihapur në fillim të viteve ’90. aktualisht drejtohet nga Faik

Gurra. ndërsa xhamia tjetër është hapur në vitin 1994 dhe drejtohet nga Zyber Gurra

Rrahman balliu

Xhami e vjetër e fshatit dragostunjë duke u rikonstruktuar

pamje nga fshati dragostunjë

pamje nga fshati dragostunjë

mulliri i vjetër i fshatit dragostunjë

REPORTaZh REPORTaZhREPORTaZh

nga Era Çela

IDaJET BaLLIu DRaGOSTunJa

Fshati i bukurisë që vret

C M Y KC M Y K

12 13E premte, 20 shkurt 2015 E premte, 20 shkurt 2015E premte, 20 shkurt 2015

Rainbow Albania

Mundësi Punësimi

I VETMI SISTEM PASTRIMI I CERTIFIKUAR PËR PARANDALIMIN E

ALERGJISE DHE ASMËS

SISTEM I ÇERTIFIKUAR

Kontakto +355 686476479 na�[email protected]

REKLaME KaPITaL

Ligji i ri, si do të bëhet matja e energjisëprojektligji kalon në procedurë diskutimi dhe miratimi në Kuvend. Nis projekti pilot

duke filluar nga mua-ji mars do të nisë të aplikohet në 4 zona

të tiranës vendosja e matësve in-teligjentë të energjisë. një gjë e tillë bëhet e ditur nga administratori i oshee, ardian Çela, i cili prezan-toi për herë të parë projektligjin e ri për energjinë elektrike dhe bëri të ditura detajet që kanë të bëjnë me ndryshimet në këtë treg. pika që ka ngjallur më shumë debate ka të bëjë me mënyrën e matjes së energjisë që konsumojnë qytet-arët. paraprakisht po bëhet një projekt pilot me matësat intelig-jent, ku faza e parë do të shërbejë si periudhë testimi dhe si mo-ment vendimmarrje nëse e njëjta praktikë do të ndiqet në të gjithë vendin apo jo.

projekligji parashikon edhe mundësinë e kontraktimit të palëve të treta për realizimin e

shërbimit të matjes apo leximit të matësave. “Kjo e drejtë që u njihet operatorëve, do të bëjë të mundur përmirësimin e realizim-it të këtij shërbimi nga subjekte tëkualifikuara.Sigurishtqëkon-traktimi i palëve të treta për real-izimin e këtij shërbimi duhet të paraprihet nga miratimi i eRe-s, institucion që do të certifiko-jë edhe aftësinë profesionale të këtyre subjekteve”, - thuhet në relacionin shpjegues.

për herë të parë, projektlig-ji parashikon edhe detyrimin e operatoreve për instalimimin e sistemeve inteligjente të matjes. instalimi i këtyre matesave jo vetëm që do të parandalojë vjed-hjen e energjisë elektrike, por do të bëjë të mundur edhe faturimin e energjisë në pikë apo base load, duke ndikuar drejtpërdrejt tek klienti për një përdorim eficient

të energjisë elektrike.gjithashtu instalimi i këtyre

matësave do të ndihmojë pjesëmar-rjen aktive të klienteve në tregun e furnizimit me energji elektrike.

drafti parashikon që në funk-sion të mbrojtjes së interesave të konsumatorëve dhe shmangies së konfliktittëinteresave,verifikimii matësave të kryhet nga drejto-ria e përgjithshme e metrologjisë (dpm) ose nga një person juridik i autorizuar për këtë qëllim.

detajet e afatit të kontrollit dhe periodiciteti do të përcaktohen në aktet rregullatore që do të miratojë eRe. “Ky parashikim vlerësojmë se do të rrisë cilësinë e shërbimit ndaj konsumatorëve të cilët në rast kontes-timi të vlerës së faturuar, kanë të drejtë tëkërkojnëverifikiminematësitngadpm apo nga subjekte të pavaruara, të cilat janë të autorizuara në këtë drej-tim”, u tha në prezantim.

nisur nga situata aktuale e ndë-rhyrjeve të paligjshme në rrjetin e shpërndarjes, projektligji ka bërë një parashikim të posaçëm, duke përcaktuar detyrimin e operatorit të sistemit që, nëpërmjet persone-lit të autorizuar e të specializuar, të konstatojë ndërhyrjet e paligjshme në matësit apo linjat e furnizimit të energjisë elektrike, të realizuara me qëllim përfitimin e paligjshëmtë energjisë elektrike.nëse konsta-tohen ndërhyrje të paligjshme, operatori i sistemit merr masa të menjëhershme për riparimin dhe zëvendësimin e pajisjeve në të cilat është ndërhyrë, përllogarit dëmin ekonomik të shkaktuar si rezultat i ndërhyrjeve të palig-jshme dhe zbaton procedurat përkatëse sipas legjislacionit në fuqi. dëmi që i shkaktohet op-eratorit do të perllogaritet mbi bazen e një metodologjie të

posaçme të miratuar nga eRe. në këtë mënyrë do të bëhet e mundur, shmangia e arbitrar-iteteve të operatorit në perllog-aritjen e dëmit, por njëkohësisht përllogaritja e dëmit do të ketë edhe një efekt parandalues tek klientët që tentojnë të nderhyjnë nëmatësameqëllimpërfitiminepaligjshëm të energjisë elektrike.Dukefilluarqëngamuajijanar

ka ndryshuar mënyra e tarifim-it të energjisë. sipas oshee-s tarifimiiripërkonsumatorëtpasheqjes së fashës mbrojtëse prej 300 kilovatësh, do të llogaritet dhe aplikohet në faturat e këtij muaji.

Lidhur me faturimin aforfe, administratori i oshee tha këtë javë se në mbarë vendin rezulto-jnë rreth 50 mijë kontrata të tilla. megjithatë, plani i kompanisë është që ky lloj faturimi të mos aplikohet më pas janarit të vitit të ardhshëm.

autoriteti i Konkurrencës përfundoi hetimin mbi tre-

gun e karburanteve në vend, duke “mbyllur sytë” mbi fenomenet e denoncuara nga konsumatorët dhe qytetarët për abuzime në këtë sek-tor. sipas njoftimit të publikuar në faqen e aK-së, mbi hetimin e këtij tregu, komisioni bënë të ditur se, pas shqyrtimit të raportit të heti-mit të thelluar dhe pretendimeve të palëve në seancat dëgjimore rezultoi se, gjatë periudhës objekt të hetimit nuk u gjetën evidenca të mjaftueshme, që të provonin mar-rëveshje të ndaluara apo abuzimi me dominancën kolektive midis ndërmarrjeve objekt hetimi. meg-jithatë konkurrenca në tregun e importit dhe tregtimit me shumicë të karburanteve nuk është mjaftue-shëm efektive për shkak të struk-turave të tregut dhe rregullimit ligjor (Ligji “për hidrokarburet)” dhe atij nënligjor (udhëzimet e ministrisë së Financave dhe asaj të energjetikës) të këtij tregu.

autoriteti i Konkurrencës evi-dentoi faktin se ekzistojnë hallka të tepërta në strukturat e tregut që nuk justifikojnëvlerëneshtuarqëngaim-porti, zonat e lira doganore, shitjet me shumicë, shitjet me pakicë, deri tek konsumatori fundor, duke shkaktu-ar rritjen artificiale të kostove dhenjë elasticitet të çmimit mesatarisht të ulët, kryesisht kur ulet çmimi në tregun ndërkombëtar. Komisioni i Konkurencës rekomandon të kri-johet baza ligjore dhe infrastruktura administrative e nevojshme, për një njësi të transparencës së çmimit të hidrokarbureve, në të cilën ndër-marrjet që operojnë në tregun e prodhimit, importit dhe tregtimit me shumicë të karburanteve duhet të njoftojnë në kohë reale brenda 5-15 minutash këtë njësi dhe autoritetin e Konkurrencës për çdo ndryshim të çmimit të shitjes me shumicë. Ky re-komandim bazohet në praktikat më të mira në tregun e karburanteve, rasti i rekomandimeve të rregullimit të tregut në gjermani (2013).

HETIMIKonKurrenca “mbyll sytë” për abuzimet me Karburantet

gjatë vitit 2014 në por-tin e durrësit janë an-

koruar 1718 mjete të mëdha lundruese që transportojnë mallra dhe udhëtarë. numri i përgjithshëm i tyre është më i madh se sa ai i vitit 2013. sipas sektorit të statistikave, pranë terminalit të udhëtarëve janë ankoruar 1133 tragete, ndërsa në kalatat e tjera janë ankoruar 569 anije tregtare dhe 16 kro-çera. nga statistikat vjetore, mësohet gjithashtu se 81 nga anijet tregtare janë me flamur vendas, ndërsa 488 të tjerat me flamur të huaj.

gjatë vitit 2013 në portin e durrësit janë ankoruar 510 ani-je tregtare, ose 59 më pak se sa u ankoruan në vitin pasardhës. edhe tragetet gjatë vitit 2013 kanë kryer 8 lundrime më pak se sa në vitin 2014.

Volumi i mallrave si dhe numri i udhëtarëve të për-punuar gjatë vitit 2014 ka qenë

STATISTIKAporti i Durrësit, rritet aKtiviteti tregtar

Instalimi i këtyre matësave jo vetëm që do të parandalojë

vjedhjen e energjisë

elektrike, pordo të bëjë të

mundur edhefaturimin e

energjisë në pikë apo base load

më i lartë se sa në vitin 2013. gjatë vitit që lamë pas në ka-latat e portit më të madh të vendit janë përpunuar 3 mil-ionë e 718 mijë tonë mallra, 4 për qind më shumë se në 2013, ndërsa tragetet janë shfrytëzuar nga 774.682 ud-hëtarë gjithsej, ose 8 për qind më shumë se sa periudha pararendëse.

në tregun e këmbimit valutor vendas, leku vi-

joi u zhvlerësimin në krahasim me valutat kryesore euro dhe dollarë. sipas kursit zyrtar të bankës së shqipërisë një dollar këmbehet me 123.23 lekë ose 0.28 lekë më shumë senjëditëmëparë.Këtëfillimjaveedhe monedha europiane euro është forcuar. 1 euro këmbehet me 140.37 lekë ose 0.08 lekë më shumë. sipas kursit të bsh-së, zhvlerësimi i monedhës shqiptare konstatohet këtë të martë edhe ndaj të gjitha monedhave të tjera të huaja, siç është paundi britanik, jeni japonez apo franga zvicerane. ekspertët shpjegojnë se, forcimi i monedhës amerikane është një fenomen që po ndodh edhe në tregjet ndër-kombëtare valutore, ku monedha eurovlerësohetseekafilluarvitin2015 në pikën e saj më të ulët kra-has dollarit amerikan, në dy vitet e fundit. sipas tyre monedha e cila përdoret nga 19 shtete evro-piane, ruan pozita të forta në tre-

FINANCAleKu vazhDon “rrënimin” nDaj euros Dhe Dollarit

gun vendas si pasojë e kërkesë-ofertës, ndonëse në tregjet ndërkombëtare pozitat e saj ndaj dollarit janë dobësuar. ekspertët thonë se, rënia e monedhës euro është nxitur nga përpjekjet e bankës qendrore evropiane për stimulimin e ekonomisë. gjithsesi, vlerat e këmbimit valutor luhaten brenda parashikimeve të bankës qendrore.

Elliott Group Estates

PASURI TË PA TUNDËSHME PËR TË GJITH DHE NË TË GJIT BOTEN

Kërko

Pasuri në 360° Kontakto

Shit - Blej

Rregjistroni agjensin tuaj imobiliare

www.elliottgroupestates.com | www.elliottgroupestates.eu | www.elliottgroupestates.co.uk | www.elliottgroupestates.it | www.elliottgroupestates.al

Në Shitje



Tg



një shoqëri që ka respekt për kaf-shët, e do edhe

njeriun; edhe natyrën, edhe kozmosin…. Kështu thonë, por e kundërta ndodh me Kopshtin zoologjik në ti-ranë.

Kriza që ka përfshirë botën, është një barrë më shumë për kafshët që gjallo-jnë një periferi të kryeqytetit, por ajo që vret më shumë është indiferenca e zgjatur dhe mungesa e kujdesit të administratorëve dhe per-sonelit që paguhet për këtë punë.

nuk do mend për ta kon-statuar një gjë të tillë. të

FotoRepoRtazh momente dhe ndjesi nga Kopshti zoologjik në tiranë

në strofullën e të zotit, dhe thashë me vete se ujku qen-kësh më pak hakmarrës sesa ne njerëzit.

e pyeta për këtë afri-mitet, dhe m’u përgjigj se nuk ka vend për frikë në një miqësi prej 15 vitesh. pady-shim, kaq shumë kohë janë të mjaftueshme për të bërë miqësi, por nuk janë asgjë, teksa të tjerët të ndëshkojnë me harresë. ne njerëzit nuk durojmë, pasi rebelohemi edhe nga keqtrajtimi, edhe keq-pagimi, edhe lëmosha, edhe…

aty pranë frymonte luani, kafsha më e vjetër e Kop-shtit, (banor i pasaportizuar pa ëndrra që nga viti 1992) i cili dukej aq i lodhur dhe i përhumbur në botën e tij, saqë lexoje në shikimin e tij të mbytur një trishtim të thellë…

do thoni ju se kafshët në kafaz nuk mund të jenë të lumtura; po, po, sigurisht që nuk mundet të jenë të tilla brenda hekurave, – por kushtet mund t’u plotëso-hen për tu ndjerë paksa “komodë” në shtëpinë e

tyre, në pritje të vizitorëve të shumtë dhe të përdit-shëm.

ju kujtohen majmuni, dhelpra, gjirafa, macet, sork-adhet apo tigri? atyre iu ka mbirë bari mbi varr me kohë. ata ishin harruar dhe punonjësit që e kishin hum-bur ndjesinë e jeta-vdekjes mes kafshëve, na informuan se nuk ka buxhet për blerjen e gjallesave të tjera të tilla…

groshët pakësohen kur është puna për të ndryshuar sadopak standardet e jetesës së atyre pak kafshëve të mbe-

QYTETI IM QYTETI IM

në burgun e kafshëvePikërishtatyfillontëreflektosh

për një botë të padrejtë, të pandjerë dhetëpashpirtqëfillontëngrihet

brenda nesh, para syve tanë.Kopshtin zoologjik është një vend që mund ta kuptosh më

mirë se askund tjetër, dimensionin e mjeruar të lirisë tonë

tura gjallë nga halli.pastruesja dhe veterineri i

kopshtit thonë se iu shërbe-jnë, pormiqtë tanë nuk fla-sin. pamja dhe shëndeti i tyre e tregojnë ashiqare.

dy-tre pula, disa rosakë dhe dy mjellma, të cilat mund ti ketë çdo familje e thjeshtë fermere, notonin në pellgun që po shkonte drejt tharjes dhe ndotjes së turpshme…

dy ujq të rinj (njëri i ka-pur në përmet, dhe tjetri në Kukës), lepuj, shqipon-ja, gjela deti që “bashkë-jetonin” me disa pula dhe disa pëllumba që fluturo-nin të lirë mbi dyert e kaf-azit…

një buall (3-4 vjeç), një kalë (pelë, e cila quhej donja, 7 vjeç), disa lame

(lloj dele afrikane, të ar-dhura nga kontinenti i largët) një dele, një dhi dhe 2 strucë ishin pjesë e llojshmërisë së specieve teksa bënim rrugëtimin tonë të fundit në Kopshtin që drobitet çdo ditë e më shumë

Kaq mund të shohësh në Kopshtin zoologjik të tiranës. ne ishim nisur me mendjen për të bërë diçka dhe për t’ua reko-manduar ndonjë fundjavë fëmijëve tuaj, por ndërru-am mendjen.

ajo çfarë na bën më shumë përshtypje është siguria e vizitorëve. sa të kërcënuar janë vizitorët e pa-ktë në këtë kopsht nga kaf-shët e keqtrajtuara?

ndërsa rrethimi që mban nën “hekura” kalin dhe buallin është pothuajse cep më cep i shkatërruar nga brinjët e këtij të fundit; me siguri në shenjë revolte për mënyrën sesi e trajtojnë njerëzit.

ne na u desh që t’i qën-dronim shumë metra larg, për të mos e acaruar më tej tërbimin e tij, pasi ishte ar-ratisur disa herë, –siç na treguan punonjësit.

pak vite më parë edhe mund ta vizitoje me dëshirë atë ambient, me shumëllo-jshmërinë e kafshëve, ndërsa sot... sot askush nuk do të dojë ta provojë atë dhimb-je që sheh dhe ndjen teksa ndodhesh në atë botë të pa-drejtë. në burgun e kafshëve.

QYTETI IM

Nga Eva Marku mjafton të bësh disa hapa përtej parkut të Liqenit për t’u njohur me botën e vua-jtjeve të këtyre gjallesave që vdesin aty në harresë…

Kontakti i parë nis me një tabelë ngacmuese, a thua se ke të bësh me një mjedis harmonish mes qenieve, por më pas, teksa përballesh me zonjën e biletarisë, apo ro-jën, gjërat marrin tjetër shteg.Aty fillon edhe “përral-

la jonë e mjeruar”. them e mjeruar, pasi sapo nis ta dashurosh natyrën e vesh-ur në të gjelbër dhe krijesat që na ka dhuruar zoti për të qenë pjesë e gjallë e jetës tonë, përfshirë edhe ato pak kafshë që kanë sjellë këtu, – pak hapa më tutje të shkulen mushkëritë nga kraharori

për shkak të erës kutërbuese që të shpërthen nga të katër anët….Këtu fillon edhe sfida e

parë e vizitorit. po të kishte ndonjë kundra-gaz, udhëtimi mund të ishte më i pranue-shëm.Porpikërisht atyfillon të

reflektosh për një botë tëpadrejtë, të pandjerë dhe të pashpirt që fillon të ngrihetbrenda nesh, para syve tanë.

Kopshti zoologjik është një vend që mund ta kuptosh më mirë se askund tjetër, di-mensionin e mjeruar të lirisë sonë.

u afrova pranë kafazeve, ndërsa sanitarja e kopshtit po pastronte “shtëpizën” e ujkut. bëra çudi për urtësinë e tij, pasi zonja ndodhej



Tg



LIDER

Të largohesh me kokën pas

një histori suksesi e saimir hotit, i cili i dha vlerë viteve të emigrimit dhe rikthimit në atdhe. Kur “L’orèal” apo “gaRnieR” kërkojnë produktet shqiptare

Valentina GJOnIKorrespondete në itali

Ёshtёvёrtetlajmimirëkurdёgjon pёr tё rinj shqip-tarё qё vendosin tё kthe-

hennёShqipёripas shumёviteshemigrim, me projekte pёr punё,medёshirёdheoptimizёmpёrtёrealizuar gjёra tё bukura e inte-resante nё vendin e tyre. Kёsajradhe takohemi me njё djaloshshqiptar, Saimir Hotin, nga njёfshatirrethittёShkodrёs,icilikavendosur tё kthehet nё Shqipёripas15-viteveemigrim.Ёshtёin-teresanteajoçkaaitregoipёrne:Kamrrethdyvjetqё jamkthyernё Shqipёri dhe kam filluar njёaktivitettёthjeshtё.Kёtundihemmirё. S’ka si në shtёpinё tёnde!

Kam terrenin tim dhe kam kul-tivuarbimё tёndryshmeqё janёtёrheqёse pёr zhvillimin dheprodhiminekёrmillit.

“mbase mund t’ju duket in-teresante”,-vazhdoiai,-“porunёpёrpiqemqёtёkemnjёprodhimtёbollshёmnёterrenintim.Kamemigruarqёkurisha17-

vjeç.NёfillimnёGreqi e pastajnё Itali. Krejt rastёsisht u njohamenjёdjalёnёRomёqёekspor-tonte kёrminj nga jugu i ItalisёpёrnёFrancё(Paris).Aimёtregoiseatjeishintёin-

teresuarpёrkёrmillindhebёhejbiznes, sepse i pёrdornin pёr tёkrijuar prodhime tё ndryshme

farmaceutike,kremrapёrfytyrёn,shampo, kremra pёr trup etj.,nё fabrikame emra nё fushёn ekozmetikёssi“L’Orèal”,“GAR-nieR” etj.“Nё fillim, tek mё tregonte,

mendovaseishtenjёshakaporkurpashёvёrtet sebёhej fjalёpёrnjёkontratёtёmirёfilltё,mbetaibefa-suardhemendovatabёjtёnjёjtёngjёedheunёmeqёkamnjёterrentёmadhqёmёlejontёbёjnjёpunёtё tillё”,- (e buzёqesh ndёrsa mёtregon). “Jam kthyer nё Shqipёridhe jamshumё ikёnaqur,natyr-ishtkёrkonpunёeimpenjimporebёjmepasionedhekundrejtnjёpageqёmёjepkënaqësiepastajnёbazёtёkontratёsqёkemibёrё,unёarrijtёsigurojnjёsasikёrmil-li. Nё bazё tё sasisё paguhem ekёshtukafilluartёeksportohetngaShqipёrianёFrancё”,-thandёrtё

tjera Saimiri. Nё bazё tё asaj çkasaimiri na tregoi dhe nga njohu-ritё qё kemi, arritёm nё konklu-zionin se pёshtyma (sekrezioni) ikёrmillitkanjёsubstancёushqyesee rigjeneruese pёr lёkurёn. Kjosubstancё ёshtё e pasur me acidglikolik, vitamina, proteina e ko-

lagjeneqёjanёbazёpёrhidratimindhembrojtjen e lёkurёs, sidomostё lёkurёs sё thatё. Pikёrisht kjopjesё ekёrmillit arrin tёketёnjёkonkurimnёtreguneprodhimevetëkozmetikës.Ularguamtёmahni-tur pёr atё çka Saimiri na tregoi,dukeiuruarsuksesenёaktivitetin

dhe zgjedhjen e tij. por më shumë, për rikthimin në vendin e tij me ide dhe punë konkrete. Jo vetёmpёrkёtёdjalë,porpёrçdoshqiptarduhet të adresojmë respekte dhe mirёnjohje, për kontributin e tyrenёndёrtiminenjё tёardhmeje tёmirёnёShqipёri.

skenari jugosllav për rrëzimin e enver hoxhës

DOKUMENTET SEKRETE/ Zbardhet arkiva e CIA-s për raportet e tensionuar mes Beogradit dhe Tiranës. Parashikimet e agjencisë amerikane: Loja me emi-grantët shqiptarë në vendet e Jugosllavisë dhe në Perën-dim. Si vepronte agjentura jugosllave brendadhe jashtë Shqipërisë

20 tetor 1952ProblemiShqyrtimi i përfundimeve të nIE – 42 përsa i përket ndërhyrjeve jugosllaveVlerësimipërfundimet e nie-42 përsa i përket problemit aktual janë si më poshtë:a. aktiviteti i rezistencës brenda shqipërisë nuk paraqet një rrezik të menjëhershëm, ndonëse

është një problem potencial për regjimin e hoxhës.b. për aq kohë sa përpjekja e rezistencës në shqipëri mbetet e përçarë dhe nuk merr ndihmë

të rëndësishme nga jashtë, forcat shqiptare të sigurisë ka gjasa që ta mbajnë nën kontroll vendin.c.Jugosllavia,ItaliadheGreqiakanëkonflikteinteresashnëShqipëridhesecilapreferonqë

ta ndryshojë “status quo”-në në interesat e favorshme të tyre.2. informacionet e fundit japin shenja se aktiviteti i rezistencës është rritur në shqipëri,

pjesërisht edhe si rezultat i rritjes së aktivitetit prej elementëve nga radhët e emigrantëve. ud-hëheqësit e qeverisë shqiptare kanë shfaqur shqetësim rreth rritjes së propagandës jugosllave dhe të të tjerëve kundër regjimit.

në nivelet mesatare dhe më të ulëta të partisë dhe qeverisë, duke përfshirë edhe organet e sigurisë, pritet që të ketë humbje besimi dhe rritje të pasigurisë individuale në një periudhë afatgjatë.

3. Veç mbështetjes në një ritëm rritës të aktivitetit të grupeve të emigrantëve, të vendosur në jugosllavi, jugosllavët kanë vendosur kontakte edhe me grupet e emigrantëve shqiptarë në ven-det e tjera dhe me elementë brenda në shqipëri që janë kundër regjimit të hoxhës. pavarësisht përgënjeshtrimeve zyrtare, qarkullojnë thashetheme në lidhje me faktin se jugosllavët janë duke u përgatitur në mbështetje të përmbysjes energjike të regjimit të enver hoxhës.

4. edhe nëse jugosllavët do të kenë sukses në bashkimin e fraksioneve të ndryshme të emi-grantëve shqiptarë, ne nuk besojmë se emigrantët mund të arrijnë synimin për rrëzimin e reg-jimit të hoxhës pa dezertime të rëndësishme në radhët e qeverisë, ushtrisë dhe forcave shqiptare të sigurisë. aktualisht, ato forca, ndonëse jo tërësisht të besueshme, janë nën mbikëqyrjen e zyrtarëve besnikë, shumica e të cilëve janë trajnuar në bRss. ne besojmë se ato forca mund të ngrenë krye vetëm nëse bëhen të bindura se një kryengritje e tillë ( a ) merr ndihmë të mjaftueshme nga jashtë që të garantojë sukses ( b) nuk do të rezultojë me një mbizotërim grek, jugosllav apo italian dhe ( c) mund të drejtohet tek një shqipëri e pavarur, e mbështetur aktivisht nga Fuqitë perëndimore.

aktualisht, thuhet se agjentët jugosllavë janë duke u përpjekur të bindin dezertorët shqiptarë se ndihma jugosllave mund të rritet dhe se shtetet e bashkuara janë duke mbështetur aktivitetet e jugosllavisë. megjithatë, deri më tani jugosllavia ka arritur me pak sukses të krijojë kushtet e domosdoshme të një revolucioni në shqipëri, i mbështetur nga jugosllavët.

5. jugosllavët mund të përmbysin regjimin e enver hoxhës nëse shfrytëzojnë forcat e tyre apo numrin në rritje të kosovarëve (një minoritet shqiptarësh në jugosllavi ) për operacione në shqipëri. madje, edhe nëse përdoren vetëm kosovarët, jugosllavët vlerësojnë pothuajse me siguri senjëndërhyrje e tillënë shkallë të gjerëdo të identifikohej simbështetje jugosllave.Jugosllavëtduhet tëvlerësojnëse rëndësiae tyre tekPerëndimiështëe tillëqë identifikimi indërhyrjes jugosllave në shqipëri nuk do të rezultojë me humbjen e mbështetjes perëndimore. Megjithatë, udhëheqësit jugosllavë,me gjasë, vlerësojnë se ndërhyrja e identifikuarmund tëndikojë në mënyrë të favorshme në marrëdhëniet me perëndimin, por komplikon raportet e jugosllavisë me vendet fqinje jo-komuniste dhe mund të provokojë shpagim nga sovjetikët dhe vendet e tjera satelite.

6. në anën tjetër, ekzistojnë avantazhe për jugosllavinë në vazhdimin e presionit politik kundër regjimit shqiptar, pa ndërhyrë drejtpërdrejt apo pa u përfshirë enkas në një grusht shteti. nga vazhdimi i linjës së tyre të tanishme, ata mund të promovojnë fuqizimin dominues të grupit të mbështetur nga jugosllavia brenda lëvizjes së emigrantëve shqiptarë. ata mund të minojnë rendin dhe stabilitetin në shqipëri pa rrezikuar seriozisht ndërlikimet ndërkombëtare, teksa po mbahen kontakte me elementë të pakënaqur brenda regjimit në shqipëri. nëse do të ketë sukses në këto përpjekje, ata do ta vendosin veten e tyre në një pozicion të favorshëm për të përdorur ndonjë mundësi për ndërhyrje apo që të ushtrojnë ndikim mbizotërues në regjimin pasardhës.

7. jugosllavët mund të shfrytëzojnë me siguri ndonjë mundësi për të krijuar një regjim pro-jugosllav në shqipëri nëse ajo do të bëhet pa u pasuar me risk serioz provokimi në disfavor të perëndimit apo shpagim të sovjetikëve. megjithatë ne besojmë se për momentin ata do të vazhdojnë të ushtrojnë presion politik kundër regjimit shqiptar, pa ndërhyrë drejtpërdrejt apo pa u përfshirë apostafat në një grusht shteti.

Përgatiti: albert Gjoka dhe nikollë Loka

KuJTESË

eKsKLuziVe

pa kaluar as 20 vjet nga shpërbërja e jugosllavisë së madhe, shërbimi inteligjent amerikan,

Cia ka publikuar një sërë dokumentesh të arkivuara, të titulluara “dilema jugosllave”. Ky përbën një për-jashtimnë kriteret e deklasifikimit të dokumentevetë këtij lloji. por, ndarja e sllovenisë, Kroacisë, dhe luftërat që u shoqëruan, të cilat patën pasoja dramatike sidomos në bosnje dhe Kosovë, sollën shemben e një modeli dhe prishjen e një rendi në të gjithë europën juglindore. Federata e madhe në rajonin e ballkanit i mbështet nga shba gjatë periudhës së Luftës së Ftohtë për të krijuar një zonë tampon, njëherësh për të ofruar një model ndryshe edhe për vendet e tjera fqinje që kishin përqafuar ekstremisht komunizmin. por, regjimit titist dhe perëndimit i kishte “nge-cur sharra mbi gozhdë” kur flitej për Shqipërinë.pas planeve për aneksimin e shqipërisë brenda në

Feder-atë, pikërisht tre vjet pas prishjes së marrëdhënieve zyrtare, Cia përgatiti një dokument të vlerësimit të rrezikut mes dy vendeve. Kymaterialiklasifikuar“TopSecret”popubli-

kohet për lexuesit shqiptar për herë të parë. nikollë Loka dhe albert gjoka kanë përgatitur një material që ndodhet në dorëshkrim me materialet e rezervuara të Cia-s, të cilat kanë dalë në dritë pas ndryshimeve rrënjësore që ndodhen në ballkan këto 20 vitet e fun-dit. më poshtë po japim për lexuesit e “telegram”-it raportin sekret që kanë përgatitur ekspertët e Cia-s, i cili mban datën 20 tetor 1952.

(faksimile e dokumenteve sekrete të Cia-s të deklasifikuara para pak kohësh)

LIDER

enver hoxha dhe josip broz tito, 1946



Tg



TOP ShEnDET SI Ta BËJ

ti je duke u bërë gjith-një e më keq dhe dok-tori apo terapisti juaj

e konfirmon një gjë të tillë. Tike depresion. po tani çfarë do të ndodhë? deri më sot shumë ekspertë mendojnë se klinicisti mund të të përshkruajë ndonjë anti-depresant apo tip psikotera-pie në mënyrë të rastësishme, për shkak se vetëm me disa përjash-time klinike, ka të dhëna të pakta në favor të njërit apo tjetrit traj-tim për t’ia dhënë pacientit.

në fakt unë i përdor edhe për t’u çliruar nga torturat e përfaqë-suesve të kompanive të barnave, kur ata më pyesin mua sesi e lëshoj një anti-depresant. unë fus në xhep ¼ e shumës dhe moned-ha rrokulliset duke ia lënë për të vendosur shansit nëse barnat e tyre ishin më të mira apo më të këqija sesa ato të konkurrentëve.

edhe pse “graali i shenjtë” i terapisë së personalizuar, - mund të jetë tek barnat psikotropike apo psikoterapeutike, - është e pamundur për tu provuar suksesi i tij, pasi ne kemi mësuar shumë së fundi rreth faktorëve individu-alë që mund të paracaktojnë një përgjigje më të mirë për një lloj trajtimi përkundrejt një tjetri.

dr. helen mayberg, një pro-

fesoreshë e psikoterapisë në uni-versitetin emory, ka publikuar së fundi një studim në revistën psikiatrike jama ku thotë se është identifikuar një “biomark-er” i mundshëm në tru që mund të parashikojë nëse një pacient i dëshpëruar do të përgjigjet më mirë ndaj një psikoterapie apo barnave antidepresive.

duke përdorur skanimet pet, ajo mori një grup me përzgjedhje rastësore pacientësh depresivë në një trajtim 12 javor me anti-de-presantin e s.s.R.i., Lexapro dhe me terapinë e sjelljes conjitive, të cilën ua ofroi pacientëve që të përmirësojnë gjendjet e tyre të turbullta apo negative.

në përgjithësi, gati 40 përqind e personave në depresion u përgjigjen ndaj trajtimit në tërësi. por, dr. may-berg gjeti ndryshime në reagimet e trurit tek ata pacientë që trajtoheshin me Lexapro krahasuar me ata që i ishin nënshtruar terapisë së sjelljen conjitive dhe e kundërta.

pacientët që kanë aktivitet të ulët në zonën e trurit u thirrën për t’iu matur insula anteriore para trajtimit dhe u përgjigjen tërësisht mirë ndaj terapisë së sjelljes conji-tive dhe dobët ndaj asaj me lexapro.

e kundërta ndodhi ndaj tyre që kanë aktivitet të lart në këtë zonë,

barna apo terapi kundër depresionit?

psikoterapie të provuar empirikisht si terapi e sjelljes conjitive pasi një pacient dështon në reagimin ndaj medikamen-timit, mbi këto të dhëna, të sugjerojë se mund të jetë pikërisht kjo strategjia e duhur.

në një kalim të shpejtë ne do të jemi në gjendje të skanojmë shpejt një pacient me një mRi apo pet, të kontrollojmë aktivitetin e trurit dhe të përzgjedhim një an-tidepresant apo psikoterapi sipas rrethanave. Rezulton se faktorë të tjerë klinikë mund ta ndihmojnë pacientët që të marrë trajtimin më të mirë.

për shembull, ekziston një e dhënë intriguese se pacientët në de-presion, që kanë një histori trau-me që në fëmijëri, të tillë si ata që kanë humbur një prindër apo kanëabuzimefizikedheseksuale,nuk përgjigjen mirë ndaj një anti-depresanti, ashtu siç një efekt të tillë e realizon një psikoterapi.

në një studim të gjerë të re-alizuar nga disa qendra, dr. Ch-jarles nemeroff, një profesor i psikiatrisë në universitetin emo-ri, konstaton se për të arriturit në depresion, pa një histori abuzimi, ka një listim të qartë të rendit efikas të trajtimit”; Psikoterapi ekombinuar ( duke përdorur një formë të terapisë së sjelljes con-jitive ) dhe një antidepresant (në këtë rast, sezone ) është superior ndaj një trajtimi të vetëm.

por, për ata që kanë një histori traumash të fëmijërisë, çuditër-isht, rezultatet janë të ndryshme: 48 përqind e këtyre pacientëve ar-rijnë lehtësira me një psikoterapi të vetme, por vetëm 22 përqind e këtyre pacientëve reagojnë ndaj një trajtimi të vetëm me antide-presant. Kombinimi i psikoter-apisë me një bar nuk ishte më i mirë në mënyrë domethënëse sesa një psikoterapi e vetme.

një shpjegim për përgjigjen vijuese është se: një histori e traumës në fillimet e jetës ështëmë e lidhur fuqimisht me tkur-

rjen e hipo-campusit, një zonë kritike e trurit për kujtesën dhe të mësuarit, ndoshta nëse ti je depresiv me një hipocampus të kompromentuar, ti ke nevojë për të mësuarin aktiv që vjen me psikoterapi për të larguar depre-sionin tënd. Vetëm antidepre-santët nuk janë të mjaftueshëm.

duke konsideruar nivelin e lartë të traumave të hershme tek pacientët me depresion kronik, në studimin e dr. nemeroff, rreth një 1/3 e përvojës prindërore humbet dhe 45 përqind e vuajtjes që vjen nga abuzimi fizik, - kjo duhet tëjetë një faktor i rëndësishëm në përzgjedhjen e trajtimit të duhur.

për shkak se disa pacientë përgjigje më mirë ndaj psikoter-apisë se ilaçeve - dhe anasjell-tas - apo preferojnë një lloj të trajtimit mbi një tjetër, ne kemi nevojë për të mësuar më shumë rreth asaj se si lloje të ndryshme të psikoterapisë krahasohen me medikamente klinikisht si edhe në nivelin e trurit.Aështënatyrajo-specifikeeter-

apisë së folur, - qasje e kuptueshme dhe kujdesur për një tjetër qenie njerëzore, - përgjegjëse për efektin e saj terapeutik? ose lloje të tjera të veçanta të terapisë. - si C.b.t. ose terapi ndërpersonale apo psiko-dinamike – që tregojnë efekte dukshëm të ndryshme klinike dhe neurobiologjike për çrregullime të ndryshme psikiatrike?

tani për tani ne nuk kemi një çelës, pjesërisht për shkak të pri-oriteteve aktuale të financimit tëkërkimit nga institutet kombëtare të shëndetit mendor, të cilat fa-vorizojnë fuqimisht shkencën e trurit përkundrejt trajtimeve psikosociale. por, këto janë pyetje të rëndësishme, dhe ne ua kemi de-tyrim atë pacientëve tanë në përp-jekjen për t’iu përgjigjur atyre.

autori është Richard a. FRIEDMan dhe shkrimi

është marrë nga “The new York Times”

Tetë ushqime që ju bëjnë kapsNa ndodh shpesh të bëhemi

kaps, dhe kujtohemi vonë se përse na ka ndodhur. zakonisht, jemi të pakujdesshëm ndaj ushqimeve që kon-sumojmë gjatë ditës dhe më pas dalim me zor, por njëherësh shkaktojmë probleme të rënda shëndetësore dhe me zor rikthe-hemi në gjendjen normale. Ne kemi për-zgjedhur tetë produkte ushqimore të cilat ndikojnë në shkaktimin e kapsllëkut.

BANANJAJo çdo herë bananja e shkakton një

gjendje të tillë në organizëm. aq më tepër, bananja jeshile është shkaktare, ndërsa bananja e pjekur mirë është e pa-sur me fibra që mund të ndihmojnë për pastrim dhe lehtësim.

BUKANë shumicën e rasteve stomaku

nuk arrin dot që ta përpunojë edhe për shkak të pranisë së madhe të karbohi-

drateve dhe ato nuk treten në organizëm. Ky përbën shqetësim të madh, sidomos në ShBa

DJATHRATNjë dietë e lartë me djathëra dhe me

dhjamëra të tjera, dhe e ulët me fibër, si mishi, vezët, gjiza, etj. mund të ndikojë në tretje. Duke reduktuar konsumin e tij dhe bërë një përzierje me sallatë per-imesh dhe ushqime të tjera me përqindje të lartë fibre, mund të ndihmojmë në jashtëqitje.

ÇOKOLLATAKonsumimi i çokollatës është pr-

ovuar tashmë se është i shëndetshëm dhe mund të përmirësojë gjendjen tonë. Megjithatë cilët e fuqishme të çokollatës mund të ulin poshtë procesin e tretjes. ajo sjell në pjesën fundore kontraktime muskulore dhe lëvizje të zorrëve.

AMARETAT

amaretat ku futen keku, biskotat e ndryshme, etj., janë me karbohidrate dhe kanë fibra të ulëta por me prani dhjami të lartë. Është mirë të rritet konsumi i tyre por të jetën të me prani të përpunuar të karbohidrateve dhe të bëra me fruta të freskëta dhe me prani të fibrave të larta.

MISHI I KUQ

dhe kanë një përgjigje të shkëlqyer ndaj Lexapro-s por të dobët me tera-pinë e sjelljes conjitive.

si mund të shpjegohen këto re-agime të ndryshme.

ne e dimë se insula është për-zierje thelbësore në kapacitetin për vetëndërgjegjen emocionale, kon-trollin njohës dhe vendimmarrjen, - të gjitha këto të cilat dëmtohen nga depresioni, ndoshta terapia e sjelljes conjitive ka një efekt më të fuqishëm sesa një antidepresant tek pacientët me një insulë me aktivi-tet të ulët për shkak se ajo i mëson pacientët që të kontrollojnë mendi-met e tyre shqetësuese emocionale në një mënyrë që nuk mund ta bëjë këtë një antidepresant.

Ky rezultat përshtatet me atë çfarë ne kemi mësuar nga studi-met e mëparshme të imazheve të trurit, të cilat tregojnë se an-tidepresantët dhe psikotera-pitë ndajnë disa efekte të njëjta, por gjithashtu kanë ndikime të ndryshme në zona të ndryshme të trurit. Këto ndryshime neu-

robiologjike gjithashtu mund të kenë ndikime të rëndësishme për trajtimet sepse për format më të mëdha të depresionit ekzistojnë të dhëna të vogla për mbështetjen e një forme trajtimi përkundrejt tjetrës. (përjashtime janë depre-sioni psikotik, një formë e rëndë që vjen nga iluzionet përveçse ndaj simptomave depresive të cilat është mirë të trajtohen me një mënyrë të kombinuar të barnave antidepre-sive dhe antipsikotike apo terapive elektroenvulsive; dhe depresionit atipik, i karakterizuar nga hiper-somnia, rritja e oreksit dhe shumë humor reaktiv, të cilat mund të përgjigjen më mirë tek kategoria më e vjetër e antidepresivëve të quajtur frenuesit oksidase mono-amine.)

Këto kohë mjekët përshkruajnë zakonisht ilaçe kundër depresionit mbi një bazë gjykimi dhe gabimi, duke për-zgjedhur dhe shtuar një antidepresant pas tjetrit kur një pacient dështon në reagimin ndaj trajtimit të parë.

Rrallë ndodh që klinicisti, pas një

Vetëm mishi i kuq ka një arsye të veçantë për kapsllëk. Gjatë të ngrënit ai heq mundësinë e pasurimit me fibra të dietës tonë kur e hamë atë rregullisht. ai është i mirë kur i shtojmë të ngrënit edhe ushqime që nxisin një jashtëqitje normale dhe kur kemi ushqime të pasura me fibra si dhe i shoqërojmë me papate apo sallata që përdoren për lehtësimin e kapsllëkut.

PATATINApatatinat shkaktojnë direkt kaps-

llëk për shkak se kanë përmbajtje të ulët me fibër. Konsumimi i përditshëm i tyre shkakton probleme jo vetëm në jashtëqit-je por dhe probleme të tjera në stomak.

USHQIMET E NGRIRAtë gjitha ushqimet e ngrira, sidomos

mishrat që mbahen në frigorifer. ato janë gjithnjë e më të varfëruara nga fibrat dhe mund të shkaktojnë dhjamosje. po ashtu, me kohë ato humbasin vlerat e tyre ush-qyese. për shkak të mënyrës së ruajtjes ato janë përqindje të lartë sode. përdorni këto lloje ushqimesh sa më pak.

Përfitimet nga statusi i të qenit i papunëhapat që duhet të ndjekësh për të marrë pagesën e papunësisë nëse nuk firmos në bordero

ministri i mirëqenies sociale iu drejtua para pak ditësh një gazetari të njohur që të deklaronte statusin kur ithaseishteipapunë,sepsedotëkishtepërfitimefalë përkujdesjes së shtetit. por, si bëhet një gjë e tillë? Cila është procedura dhe çfarë përfiton një

personqënukfirmosnëfundtë15-ditëshitaponëfundmuaji.përmes rubrikës “si ta bëj”, “telegram”-i iu vjen në ndihmë lexuesve

të të gjitha kategorive se çfarë duhet të bëjnë për tu njohur ligjërisht si të papunë, të marrin të drejtat që rrjedhin prej këtij statusi dhe i orienton ata për të gjetur dokumentet përkatëse dhe bërë aplikimet e duhura sipas kuadrit ligjor dhe rregullativ.

Ky informacion vjen në ndihmë edhe për ata që kërkojnë shërbime punësimi në shtet por janë edhe punëkërkues.

CILaT JanË KuShTET E PËRFITIMIT?Joçdokushpërfitonngapagesaepapunësisë.Sipasligjevenëfuqi,përfitojnëtë

ardhura nga papunësia personat, të cilët plotësojnë kushtet e mëposhtme: të kenë kontribuar në sigurimin shoqëror për një periudhë të paktën 12 mujore, (për cdo rastpërfitimi):Tëjenëregjistruarsipunëkërkuestëpapunëpranëzyrëspërkatësetë punësimit; të kenë paraqitur kërkesën me shkrim dhe të kenë plotësuar dokumentacionin përkatës, brenda 60 ditëve nga data e lindjes së të drejtës, përt’ipërfituarkëtotëardhura;Dhësëfundi,tëpranojnëtëpunësohenosetëkualifikohenkuruofrohetngazyrapërkatëseepunësimit.

PËRFITIMI BaZËÇdo i papunë që trajtohet me pagesë papunësie merr një nivel

bazë të përcaktuar nga Këshilli i ministrave, i barabartë për të gjithë

përfituesit,pavarësishtngapagaqëështëpaguarnëpunë.Aktualishtniveli bazë i pagesës së papunësise është 6850 lekë në muaj. sipas ligjit, thuhetsenësejeniipapunë,“judotëpërfitonibashkëmepagesënepapunësisë edhe kompensime në vlerë për çdo pjestar të familjes suaj që është i papunë si dhe shtesën familjare ( 2.5% - 5%) për fëmijët deri në moshën 18 vjeç, 25 vjeç si dhe për të paaftët”.

TË TJERanëse jeni të interesuar për të mësuar më shumë rreth legjislacionit në fuqi,

poredhedokumentacionitqëkërkohetpërtëfituarkëtëstatus,juftojmëqëtë ndiqni materialet bashkëngjitur. edhe diçka tjetër në fund: nëse nuk keni ndonjë të ardhur tjetër, mos i refuzoni 60 dollarët derisa të gjeni një punë tjetër. askush nuk ua fal edhe një shumë të tillë parash. por jo vetëm aq...

Kohëzgjatja e pagesës së papunësisë?

Çdopunëkërkues i papunëqëdo tëpërfitojëpagesëpap-unësie do të paguhet:

• për 12 muaj për herë të parë• për 10 muaj për herë të dytë.• për 8 muaj për herë të tretë.• Nëqoftësejupunësohenigjatëperiudhëssëpërfitimit,e

drejta e pagesës do të zgjasë deri në dy vjet.për hollësi kontaktoni specialistët e zyrës së punësimit në

rrethin tuaj.

doKumentet pëR të pëRFituaR pagesën e papunësisë?Personat,tëcilëtaplikojnëpërtëpërfituartëardhuranga papunësia, së bashku me kërkesën, duhet të paraqesin dokumentacionin e mëposhtëm:a) Librezë pune;b) Kartë e identitetit (fotokopje);c)Certifikatëtëgjendjesfamiljare;d) Vërtetim nga dega e tatim - taksave se personi nuk është

subjekt i regjistruar pranë këtyre organeve;e) Vërtetim për ndjekjen e shkollës, për fëmijët deri në 18 vjeç;f) Vërtetim për vazhdimin e studimeve të larta, për fëmijët

deri 25 vjeç;g) Vërtetim nga KmCap-i për deklarimin e paaftësisë për

punë, për personat në ngarkim;i) Vërtetim nga organet e sigurimeve shoqërore, që njëri nga bashkëshortëtnukështëpërfituespensionitëplotë;

h) Vërtetim nga kadastra, nëse ka tokë në pronësi;

Kujdes!

Njëperson,qëpërfitontëardhurangapapunësiadetyrohettë njoftojë, brenda 5 ditëve, zyrën përkatëse të punësimit, kur:

a) Ka ndryshime në gjendjen familjare;b) personat, që janë në ngarkim të tij, kanë mbushur

moshën18 vjeç, dhe ata që studiojnë apo janë të paaftë për punë kanë mbushur moshën 25 vjeç;

c)Kanëndryshuarkushtetetjeratëpërfitimittëtëardhuravenga papunësia;

KuR humbet pagesa e papunësisë

Personatnukpërfitojnëapoundërpriteteardhurangapap-unësia kur:

a) pa arsye nuk pranojnë të ndjekin programe punësimi, me pagesë të përshtatshme, të ofruara nga zyra përkatëse e punësimit, për aq kohë sa zgjasin këto programe punësimi;

b) Refuzojne, pa argumenta të arsyeshme, të marrin pjesë në kursetrajnimiekualifikimi,mepagesë,tëofruarangazyrapërkatëse e punësimit për aq kohë sa zgjat kursi i trajnimit;

masa e nivelit bazë të së ardhurës mujore nga papunësia është enjëjtëpërçdopërfitues.

Baza ligjore e programit të pagesës së papunësisë- VKm nr. 203,date 19.04.2006 “për pagesën e së

ardhurës nga papunësia”.- udhëzim nr. 1468,datë 26.06.2006 “mbi zbatimin e

VKm-së nr. 223, datë 19.04.2006”.- udhëzim nr. 2347, datë 14.02.2009 “për disa ndryshime

në udhëzimin nr. 1468, datë 26.06.2006”.- udhëzim nr. 127, date 19.01.2010 “ për një ndryshim në

udhëzimin nr 1468, datë 26.06.2006”.- Rregullore nr. 826, datë 30.04.2002 “për zbatimin e pro-

gramit të pagesës së papunësisë”.- marrëveshje “për kryerjen e pagesave të papunësisë”

midis shKp-së dhe aLba post sh.a.zyra e punësimit do të sigurojë një shërbim që ofron pag-

esën e duhur, në kohën e duhur për personin e duhur.

ShEnDETI ShERBIMEShERBIMEShEnDETIShEnDETI



Tg



e ardhmja shfaq më të keqen e së kaluarës së një kombi, nëse nuk

njihet historia nga brezat. e kush më mirë sesa shqiptarët nuk e kanë provuar një gjë të tillë. një ndësh-kim i tillë rroket në mënyrën më të përkorë edhe në të ashtuquajturin “miti i Rozafës”, ku shqiptarët e ndërtojnë kullën e tyre ditën dhe iu prishet natën.

Ky mallkim vijon deri në ditët tona, teksa historia përsëritet e përsëritet në medaljen e saj më

të keqe, teksa brezat shfaqin të njëjtën sjellje, dhe kanë të njëjtën qasje dhe ves ndaj të shkuarës dhe historisë së tyre. përmes një para-digme të tillë, edhe e ardhmja para-shikohet lehtë në fatalitetin e saj, ndërsa e mira mund të vijë vetëm nga mrekullia.

në qendër të tiranës ndodhet godina e muzeut historik Kom-bëtar, ku janë të ekspozuar ma-jat e thesareve dhe të historisë së

kombit tonë. në thuajse të gjitha anët, ky muze i ka dyert e hapura, por janë të rrallë konsumatorët e historisë që gjendet e ngurtësu-ar brenda; aq më tepër vizitorët vendas, të cilët kanë një copëz të historisë së tyre, të shfaqur në ato stenda.

por, çudia më e madhe është se janë pikërisht të huajt të cilët janë shumë herë më të interesu-ar për historinë tonë, sesa vetë në shqiptarët. afërmendsh, kjo justifikohet pasi librat më të

mirë për historinë tonë, nuk i kemi shkruar ne, por alban-ologë të huaj.

a doni të dini se sa është përqindja e tyre?

sipas të dhënave zyrtare, vetëm 10 përqind e totalit të vizitorëve janë shqiptarë, ku gjysma e tyre janë nxënës shkollash, ndërsa 90 përqind e tyre janë të huaj dhe shqiptarët e trojeve.

një tjetër dhënë që me siguri do t’i shastisë të tërë!...

shqiptarët e trojeve zënë 30 përqind të totalit të vizitorëve, pra janë 3 herë më të shumtë në numër sesa shqiptarët e shqipërisë, të cilët shfaqin in-teresin dhe dëshirën për të më-suar më shumë rreth historisë së kombit shqiptar.

gazeta ka bërë një vëzhgim për numrin e vizitorëve, orig-jinën e tyre, tarifat që apliko-hen, shërbimet e veçanta, pro-mocionet dhe periudhat kur ka më shumë interes për të vizituar stendat e muzeut historik Kom-bëtar.

pothuajse 60% e tyre janë turistët e huaj, që vijnë kryesisht nga gjermania, amerika, austria, Franca, Kina, Rusia, japonia dhe shtete të tjera të botës që para-pëlqejnë të vizitojnë dhe njohin historinë e vendit. ndërsa 30% e tyre vijnë nga shkupi dhe Kosova, nxënës dhe studentë shqiptarë të cilët vijnë me shkollat e tyre për të njohur historinë e atdheut tyre.

Këto shifra na i jep një punonjëse e muzeut historik Kombëtar. ajo thotë se fatmirë-sisht, gjysma e shqiptarëve që vijnë për të parë stendat, nëpër pavijone janë fëmijë shkollash që vijnë në kuadrin e ekskursioneve, në programet mësimore apo për data të veçanta historike.

dy pavijonet të cilat u lënë më shumë mbresa vizitorëve janë ato të Lashtësisë dhe të ikonave.

godina e muzeut histor-ik Kombëtar ndodhet mu në zemër të kryeqytetit, në bule-vardin “skënderbej”, ku me mi-jëra njerëz kalojnë pranë tij dhe

vetëm një numër shumë i vogël kujtohet se aty ndodhet një copëz ashti e historisë dhe origjinës së tyre; ndodhet e shkuara me gjithë kompleksitetin e saj. por, çdo gjë duket sikur është e kyçur si një mallkim në kutinë e pandorës, pasi njerëzit nuk marrin as mun-dimin të ngjisin shkallët dhe hyrë brenda për të shuar kuriozitetin se çfarë ka brenda kjo ndërtesë. objekti ka një histori 33 vjeçare dhe tashmë, për shumëkënd, ai nuk nxit asnjë lloj kurioziteti në pamjen që ofron nga jashtë.

ndërsa brenda tij, historia jo vetëm rri e shushatur, por ajo nuk përcjell atë energji që e kaluara duhet ti japë të tashmes në rrugëtimin e saj drejt të ardh-mes. pse jo, le të jetë edhe negative nganjëherë, por jo letargjike, si kjo të dërrmon çdo ditë të tashmen tonë.

muzeu ka 8 pavijone, të cila janë në funksion të prezantimit të mo-menteve pikante të historisë së kombit shqiptar.

“muzeu ka nev-ojë për promocion”, – shprehet për ne, teksa po bisedonim për mbarëvajtjen e aktiviteteve në muze, afërdita haklaj.

teksa po ngjisim shkallët, në “tapetin e kuq” që të drejton për në brendësi të muzeut, brenda ka pak njerëz, ndërsa stendat e shumta presin pa shpresë të dëshmojnë me brezat historinë e tyre.

PaVIJOnET E MuZEuT hISTORIK KOMBËTaR pavijoni i Lashtësisëpavijoni i mesjetëspavijoni i Rilindjes Kombëtarepavijoni i pavarësisëPavijoniiIkonografisëpavijoni i etnokulturëspavijoni i Luftës antifashistepavijoni i gjenocidit Komunist

VIZITORËT (Viti 2014)janar - 1271shkurt - 926 vizitorëmars – 1144 vizitorëprill - 3088 vizitorë

hYRJE FaLaS (Viti 2014)janar - 503 vizitorëshkurt – 600 vizitorëmars – 1088 vizitorëprill - 2600 vizitorë

TaRIFaT 200 lekë - çmimi standard i biletës për të gjithë100 lekë - çmimi për pensionistët, invalidët, veteranët, ish-të

përndjekurit politikë, jetimët dhe shoqëruesit e invalidëve.60 lekë – çmimi për nxënësit dhe studentët

DaTaT ME hYRJE TË LIRa,Pa PaGESË 18 prill, - dita ndërkombëtare e monumenteve/dita botërore e trashëgimisë Kulturore18 maj, - dita ndërkombëtare e muzeve21 maj,- dita botërore e diversitetit Kulturor për dialog dhe zhvillim5 qershor. - dita botërore e mjedisit27 shtator, - dita botërore e turizmit29 shtator, - dita Kombëtare e trashëgimisë Kulturore28 nëntor, - dita e pavarësisëe diela e fundit e çdo muaji (përjashtohen muajt qershor – korrik-gushti)

KaTEGORITË QË PËRFITOJnË ShËRBIM FaLaS - delegacione zyrtare shtetërore- punonjës të ministrive përgjegjëse për trashëgiminë kulturore dhe të institucionet kulturore të kësaj ministrie, të cilat aspirojnë në fushën e trashëgimisë kulturore.- gazetarët- Fëmijët nën moshën 8 vjeçare

Kur historia “fle”

një vëzhgim në muzeun historik Kombëtar. interes tepër i ulët i shqiptarëve për të historinë në stenda, ndërsa 90% e vizitorëve janë të huaj

KuLTuRË

në qendër të Tiranës ndodhet godina e Muzeut historik Kombëtar, ku janë të ekspozuar majat e thesareve dhe të historisë së kombit tonë. në thuajse të

gjitha anët, ky muze i ka dyert e hapura, por janë të rrallë konsumatorët e his-

torisë që gjendet e ngurtësuar brenda; aq më tepër vizitorët vendas, të cilët kanë një copëz të historisë së tyre, të

shfaqur në ato stenda

SOCIaLE

as varrin nuk ta garanton më shteti

qeveria shqiptare ka shpal-lur vendimin për të le-juar ngritjen e varrezave

private. në këtë mënyrë, pas pri-vatizimit të plotë të shërbimeve funerale, tani hapet rruga edhe për ndërtimin e varrezave jopublike. por ajo që dihet në praktikë nga njerëzit është se tani, më shumë se po lejohen varrezat private, po leg-jitimohet biznesi me varret.

sipas vendimit, varrezat private mund të ngrihen jo vetëm mbi tro-je në pronësi individësh por edhe në troje në pronësi shtetërore. Var-rimi në varrezat private do të bëhet pavarësisht nga besimi fetar i të vdekurit, duke garantuar kryerjen e riteve fetare, sa herë kjo kërkohet.

hapja e varrezave private u mendua nga ministria e zhvillim-it urban si zgjidhje e vetme, pasi kapacitetet në varrezat publike kryesisht ne qytetet e mëdha janë reduktuar ndjeshëm. në qytete si tirana, masat emergjente te zgjer-imit te varrezave kane rezultuar të paefektshme.

Vendimi sanksionon se varreza private mund të ngrihen vetëm në zona me të paktën 100 mije banorë dhe nuk mund të jetë më e vogël se dhjetë hektarë. por varreza pri-vate do të lejohen edhe në zona të izoluara, duke bashkëpunuar me bashkitë ose komunat përkatëse.

VaRREZa EDhE nGa RELIGJIOnETsipas vendimit të qeverisë, var-

rimi tani e tutje, mund të mos jetë më vetëm nën tokë, por edhe me mënyra të tjera, si me djegie në krematoriume, varrim mbitokësor në godina ku vendosen eshtrat e të vdekurve, etj. sipas ligjit, një njeri i vdekur mund të digjet, vetëm nëse njihet identiteti i tij.

me ligjin e ri, edhe komunitetet fetare kanë të drejtë të ngrenë var-reza private. ato mund të çelen në troje që janë në pronësi të tyre. dhe dihet se komunitetet fetare në shqipëri kanë shumë prona, troje dhe objekte, një pjesë e mirë e të cilave në proces kthimi dhe kompensimi.

ndaj më të thjeshtë duket se e kanë religjionet që të hapin varreza private. troje kanë më së shumti komuniteti mysliman dhe ai orto-doks, por edhe ai katolik.

administrimi i varrezave fetare bëhet nga bashkësia përkatëse fe-tare ose nga subjekte private, me të cilat organet drejtuese të komu-nitetit fetar lidhin kontratë për ad-ministrimin e varrezës.

por pyetja që shtrohet është: a do të lejohet për shembull që në një varrezë kristiane të prehen myslimanë dhe anasjelltas?

Ligji i ri shqiptar e lë të hapur këtë: “Varrimi i personave që nuk i përkasin të njëjtit besim në varrezat fetare është në tagrin e bashkësisë

Vendimi sanksionon se varreza private mund të ngrihen vetëm në zona me të paktën 100 mijë

banorë dhe nuk mund të jetë më e vogël se dhjetë hektarë. Por

varreza private do të lejohen edhe në zona të izoluara, duke

bashkëpunuar me bashkitë ose komunat përkatëse

fetare që administron varrezën”. ndërsa për varrezat publike,

ligji përcakton: “Varrimi në var-rezat publike bëhet pavarësisht nga besimi fetar i të vdekurit, duke garantuar kushtet për kryerjen e riteve fetare, sa herë kjo kërkohet”.

BIZnESI ME VaRRET PO LEGJITIMOhETKriza që ka përfshirë prej vitesh

qytetet e mëdha të vendit, ka nxitur qeverinë që të mendojë rrugë alter-native për prehjen e të ndjerëve.

shpesh herë, sidomos në ti-

ranë, ka pasur vështirësi të mëdha për zgjerim të varrezave, pasi pr-onarë të tokave pranë varrezave ekzistuese kërkonin çmim të lartë, ose qeveria apo pushteti vendor nuk kishte fonde për shpronësim.

nisur nga situata e vazh-dueshme, biznesi i varreve u bë faktik. shumë njerëz paguajnë për një copë tokë për t’u prehur ata ose të afërm të tyre.

Kristo është 69 vjeç dhe jeton në tiranë. ai tregon se ka katër vjet që ka dalë në pension dhe gjë-ja e parë që bëri ishte të siguron-

te një varr për vete. “mblodha ca lekë dhe shkova në varreza. atje fola me ca njerëz dhe vendosa kujt duhet t’ia jap lekët që të më siguro-jë një vend ku të prehem pasi të ndërro jetë”. i pyetur se sa pagoi për atë vend, Kristo heziton të flasë: “Nuk ka rëndësi,mjaft qëkreva punë”.

si Kristo, janë shumë njerëz të tjerë që veprojnë kështu. na-tasha është 62 vjeçe dhe jeton në tiranë. ajo thotë se i shoqi kishte këmbëngulur që ta kishte pranë kur të ikte nga kjo botë. “u

interesua në varreza dhe i thanë se po të donte të ishte afër gruas, duhet të siguronte vend në një par-celë larg të afërmve të tij. ishte një zgjedhje e rëndë pasi gjithkush do të donte t kishte afër edhe prindër e familjarë të tjerë”, - tregon nata-sha. ajo thotë se kanë paguar rreth 700 euro për të siguruar një vend për varr.

një burrë rreth 45 vjeç që prej 10 vjetësh punon në varrezat e sharrës në tiranë, pohon se janë të shumta rastet kur njerëzit vijnë dhe kërkojnë të sigurojnë një vend për t’u prehur. “ata duan kryesisht që të jenë pranë të afërmve të tyre. por shpesh kjo nuk është e mun-dur pasi vendet janë zënë. atëherë përpiqen të jenë diku në parcelat afër njerëzve të tyre”.

Varrmihësi nuk tregon se sa paguajnë njerëzit për të siguruar një vend, por thotë se “japin diçka”.

në bisedë me të, mëson se biznesi i varreve nuk është kaq i thjeshtë. disa kompani funeralesh janë shndërruar në biznese të shtrenjta që qarkullonë miliona. janë pikërisht këto, të parat që do të hapin varreza private”, - po-hon varrmihësi, i cili qëndron nga mëngjesi në darkë në varreza, duke

u kujdesur për riparim dhe pastrim varresh, sa herë që njerëzit i japin ndonjë lek.

në një nga kompanitë private që bëjnë funerale në tiranë, tregon se sa kushton një proces i plotë. shifra fillontenga350mijë lekëose2500euro, ku përfshihen përgatitja e trupit, arkivoli, transporti, shoqërimi me autobusë, dekorimi, si dhe dreka mortore. “sigurisht që çmimi shkon deri dhjetë herë më shumë, nëse zg-jedh opsione cilësore apo luksi, si një arkivol cilësie më të lartë, drekë në restorant të njohur, menu të plotë dhe cilësore ushqimi, etj”, - po-hon një përfaqësues funerali në kryeqytet.

qeveria shqiptare e ka parë se të frenosh dukurinë e blerjes “nën dorë” të vendvarrimeve është problematike, ndaj në ligj ka vendosur që të lejojë prenotim varri. sipas ligjit, kontrata e për-dorimit lidhet nga vetë personi përpara vdekjes (prenotim varri) ose nga familjarët para ose pas vdekjes së personit. gjithsesi kon-trata e përdorimit të varrit nuk sjell pronësinë mbi të. dhe në ligj, përcaktohet se “koha e pre-hjes për të gjitha varrezat publike, fetare ose private, është 15 vjet”.

nga Edison Kurani



Tg



1-LIDhu ME naTYRËn! – dil për shëtitje në pyll, në fushë, në kodër, dhe kudo ku ti mendon se ndi-hesh i lidhur me natyrën. një gjë e tillë të bën të mundur që të kesh një ndjesi paqejedheunifikimiteksatipërpiqeshqë të lidhesh me natyrën.

përmes një procesi të tillë, ne i kri-jojmë mundësi Vetëdijes tonë që të rritet më tej. besoj se të gjithëve na ka ndodhur që kur jemi në natyrë ( për shembull në mal, - ndihemi tërësisht të çliruar nga burgu që na shkakton zhurma, smogu, ndotja pamore, etj., të cilat janë të pranishme kudo në qytetet në të cilat ne jetojmë sot )

2-uShTROJE TRuPIn ME LËVIZJE! – ushtrimet dhe

vallëzimi rrisin Vetëdijen pasi pro-movojnë mënyrat e shëndetshme të valëve të trurit dhe nivelet e neu-rotransmetuesve, pra të gjithë siste-min tonë nervor në mënyrë të inte-gruar.

një vrap i lehtë (padyshim, në natyrë) me miqtë, apo ndjekja e një kursi kërcimi ( qoftë edhe duke bërë disa minuta vallëzim në kushte shtëpie ), janë shembuj që mund t’i bëjë kushdo, ndërsa efektet mbi trupin-mendjen tonë janë tejet pozitive.

3- ShPEnZOJE KOhËn ME MIQ TË VËRTETË! – gjej

vetëm miq që janë të lidhur me ty, me besimet e tua, me vlerat e tua, - pasi ata ndikojnë që ti të jesh më i vetëdi-jshëm.

Këta janë miqtë e tu të vërtetë edhe pse është e vështirë që ti gjesh ata.

jepu ndaj disa miqve të tu të vërtetë, ftoji dhe bëji ata të tillë, bëje një gjë të tillë zakon dhe shpenzo më shumë kohë me ata.

4- TREGO TË VËRTETËn! - sa herë që ti thua të Vërtetën, ti rrit nivelin e Vetëdijes tënde. pse njerëzit thonë gënjeshtra? që të mbrojnë veten e tyre në gjendjet e ulëta të Vetëdijes së tyre.

njerëzit me gjendje të larta të Vetëdijes, nuk mashtrojnë sepse ata dëshirojnë të jenë të vërtetë për vetveten, të tjerët dhe ti bëjnë mar-rëdhëniet ndërnjerëzore më të Vetëdijshme...

5- KuShTOJI VËMEnDJE “RRITJES SË VETËDIJES”! -

nëse ti tregon vëmendje për të rritur vetëdijen tënde dhe gjendjen e ndërg-jegjes, ti je në rrugën e duhur.

duke e pasur qëllim në vetvete, një gjë e tillë do të bëjë më të përqendruar në gjetjen e mënyrave për rritjen e vetëdijes tënde.

6- MERR nË KOnTROLL nË MËnYRË TË VETËDIJShME

VEnDIMET E Tua! – Kur ti i merr në kontroll në mënyrë të vetëdijshme të gjitha vendimet e tua, në të vërtetë, janë aktivizuar rrugë të caktuara nervore në trurin tënd që të ndihmojnë që të promovosh vetë-kontrollin, qetësinë dhe paqen e brendshme.

sa herë që ti i lejon të tjerët që të diktojnë mbi vendimet e tua, apo ti nuk merr përgjegjësitë e plota për vendimet që ke marrë, ti do të mbe-tesh i kushtëzuar në jetë dhe më pak i vetëdijshëm për zgjedhjet e tua.

7- RRIT InTELIGJEnCËn! - Ka shumë mënyrë për tu bërë më in-teligjent.

askush nuk është inteligjent në çdo fushë të jetës. disa njerëz kanë inteligjencë emocionale më të lartë, disatëtjerëekanëkoeficientineInteligjencës(I.Q.)mëtëlartë,ndër-sa disa të tjerë kanë inteligjencë shpirtërore më të madhe.

të gjitha format e inteligjencës dhe përmirësimet e tyre do t’iu ndihmojnë në udhëtimin tuaj përpara për zgjerimin e vetëdijes tuaj dhe për tu bërë qenie njerëzore më e vetëdijshme.

8- TRaJTOJE VETEn ME RESPEKT! – duke respektu-

ar veten dhe veprimet tuaja, përfundi-misht ju do të rrisni sasinë e dashurisë që i përcillni, jo vetëm vetes, por edhe të tjerët.

tek njerëzit e urtë, vendimet e res-pektuarareflektojnëvleradherespekttëfortëpërbindjetpersonale.

gjithashtu, duke trajtuar të tjerët me respekt, ju do të ndihmoni veten për të qenë një individ më i Vetëdijshme, por përpara se ju të respektoni të tjerët, së pari duhet të mësoheni për të treguar respekt maksimal ndaj vetvetes.

9- MËShIRO DhE FaL! – të falurit e vetvetes ndonjëherë mund të jetë shumë i vështirë; veçanërisht nëse ti je duke vepruar në një gjendje të ulët të Vetëdijes.

që të ngrihesh, - pra që të bëhesh një person më i vetëdijshëm, - ti duhet të jesh i mëshirshëm dhe të falësh vetveten.Çdomendimkonfliktualapoemocionnegativqëtimbanbrenda

vetes, duhet ta çlirosh.mendimet dhe emocionet negative e ulin lehtësisht nivelin e

Vetëdijes tonë nëse ne nuk praktikojmë mëshirën dhe faljen.

10- nDIQ nJË RRuGË ShPIRTËRORE! – duke ndjekur një rrugë shpirtërore dhe duke u bërë më shpirtëror, do ti japësh vetes një ndihmë të konsiderueshme në procesin për tu bërë një qenie më e Vetëdijshme. Kurrë mos ki frikë që të shtosh edhe një praktikë të re shpirtërore brenda hapësirës së botës tënde të brendshme; ti mbase nuk e di, por ajo mund të jetë tejet efektive apo mund të jetë një përvojë që do të ndryshojë për mirë jetën tënde.

FunDJaVa

aK

tiVi

tete

aKtiVitete

Karnavalet, dreqi ulet n’Shkodërndër karnavalet më

të famshme në shqipëri janë ato

të shkodrës. organizimet e karnavaleve në qytetin e shko-drës kanë nisur që në vitin 1860 dhe kanë vazhduar deri në vitin 1943. por për shkaqe politike mbas vitit 1943, kjo festë filloi dhe u zbeh. në vitin 1998, nën drejtimin e Fric Fistani karna-valet përsëriten dhe njëherë në variantin e tyre origjinal. Këtë iniciativë e vazhdoi shoqata kulturore “ilirikum” me kryetar gjovalin stefa. në vitin 2008 për herë të parë në historinë e karnavaleve u paraqit himni i karnavalit me tekst të angjelin deda. drejtues e organizator ishte zef deda. dhjetë vitet e fundit, kjo traditë është bërë aktive me festat emocionuese të organzuara vit pas viti kështu që edhe minsitria e Kulturës e përkrah dhe e mbështet këtë ak-tivitet, dhe në ditët e ardhshme do ta mbështesë edhe më tepër financiarisht, pasi është një fes-të unikale në vendin tonë. një festë ku ndërthuret historia dhe kultura, e cila në vetvete përm-ban shumë domethënie aq sa përmban dhe një maskë apo ng-jyrë karakteristike e kësaj feste. një festë që nuk përcjell vetëm harmoni, por largon e thyen kështu rutinën, monotoninë e përditshme që karakterizon përditshmërinë e njerëzve.

të tilla festa, të tilla organizime ku spikatin harmonia, humori, dashuria apo kultura e bëjnë qyte-tin e shkodrës të jetë ndryshe nga qytetet e tjera të shqipërisë, e aq më tepër u krijon qytetarëve një atmosferë feste. shkodra është dhe qyteti ku prodhohen maskat veneciane, të cilat udhëtojnë në gjithë botën, madje mjaft herë janë mbajturdhenëfilma të famshëmtë hollivudit.

dhe sigurisht, nuk kishte si të ndodhte ndryshe pjesëmarrja dhe festimet në karnavalet e shko-drës. Karnavalet vijnë si një akt sakrifikimi prej 40 ditësh dukemos konsumuar mish, vezë, mëlçi e ushqime të tjera jo krejt të do-mosdoshme. Kjo periudhë 40 di-torefillonnënjëditëtëmarte,mesdatave 10 shkurt - 10 mars, e cila quhet e “martja e Karnavaleve”.

dita e pashkëve shënon fun-din e karnavaleve. ditën e fun-dit të karnavaleve parashikohet dhe djegia e dordolecit që sim-bolizon djegien e fenomeneve negative të shoqërisë.

10 KëshiLLa pëR të RRituR Vetëdijen

teKnoLogji

i-phone 7, së shpjeti në, risitë për përdoruesit

modeli i ardhshëm i iphone nga apple është akoma shumë muaj larg nga prezantimi zyrtar, dhe nëse bazohemi në të kaluarën nuk ka gjasa ta shohim atë para muajit shtator. megjithatë, kjo nuk i ka ndalur njerëzit të paraqesin vizionin e tyre për gjeneratën e re të telefonit të apple. disa prej tyre tashmë i kanë prezantuar konceptet e reja të iphone 7, edhe pse ngakonceptiqëështëshfaqursot,telefoniiApplevjenmespecifikapak-sa të ekzagjeruara. thashethemet dhe rrjedhjet për modelin e ri të iphone tashmëkanëfilluartëdalinnësipërfaqe.Vetëmkohëtefunditpërshem-bull ka pasur sugjerime se versioni i ri i iphone do të vijë me 2gb Ram, dhenjëkamerëmelentetëdyfishta.Megjithatë,nëkëtëpikë,edheemriitelefonit është në pikëpyetje, dhe edhe pse ka më shumë gjasa që gjenerata e re e telefonit të apple të quhet iphone 6s, shumë njerëz janë duke iu referuar modelit të ri të telefonit si iphone 7. në këtë koncept nga dani Yoko, iphone 7 vjen me trup të hollë nga alumini dhe peshon 110 gram dhe hollësi prej 6.5mm. ekrani i iphone 7 prej 5.4” në ips LCd, proce-sori i apple, a9 octa-core në 2.5ghz, 4gb Ram dhe kamerën e pasme me 16mb, dhe 32gb memorie e cila mund të zgjerohet deri në 128gb.

spY

edhe televizori që keni në shtëpi, ju përgjon?!

nëse do të uleni afër televizorit këtë mbrëmje, duhet të mendoheni dy herë rreth asaj që do të thoni me zë të lartë. samsung ka paralajmëru-ar përdoruesit e televizorëve të saj inteligjentë që lidhen me internet se gjithçka që ata diskutojnë para pajisjes do të dëgjohet. televizorët pop-ullorë mund të aktivizohen me zë, kështu përdoruesit mund të ndërro-jnë kanalet ose të kërkojnë një sugjerim se çfarë mund të shikojnë, duke dhënë vetëm një komandë verbale. por, kjo teknologji ka edhe një efekt negativ, ajo mund të regjistrojë gjithçka që ju thoni afër televizorit. një firmëkoreaneesigurisëkaparalajmëruarpërdoruesit:“Julutemkinikuj-des nëse fjalët tuaj përfshijnë informacione personale ose të rëndësishme, pasi informacioni mund të regjistrohet bashkë me të dhënat dhe mund të transmetohet tek palët e treta.” Kështu televizori mund të regjistrojë biseda private të një familjeje, por që mund të përmbajnë informacione sekrete, si paga mujore e punonjësve ose strategjitë e një kompanie. ak-tivistët e privatësisë bëjnë një krahasim të teknologjisë së samsung-ut me “big brother-in”- shteti autoritar që monitoronte çdo lëvizje të njerëzve në vitin 1984, një novelë e shkruar nga george orwell.

samsung

të rejat që sjell përpërdoruesit, galaxy s6

edhe pak kohë na ndajnë nga Kongresi botëror “mobil 2015” ndërsa samsung surprizën. ende pa dalë në treg gjenerata e re e telefonit galaxy s6 kanë dalë zërat për një telefon me përmasa dhe shërbime të fuqishme.

thashethemet e mëparshme kishin lënë të kuptohet se samsung gal-axy s6 do të shfaqet me 3gb Ram, por një raport i ri që vjen nga brigjet koreane, duke cituar analistët, sugjeron se pajisja kryesore e kompanisë samsung në fakt do të vijë me 4gb Ram, thonë mediat.Ka shumë spekulime lidhurme specifikat emundshme të telefonit

të samsung që pritet të prezantohet në kongresin botëror këtë vit, dhe në mesin e shumë detajeve jozyrtare është thënë edhe se samsung do ta ofrojë telefonin e saj edhe në variantin e galaxy s6 edge që do ti ketë të dy anët e ekranit të saj të lakuara.

për më tepër, është thënë disa herë tashmë se s6 do të shfaqet me një ekran prej 5-inç me 2560 x 1440 piksel, procesorin 64-bit snapdragon 810apoatënëExynos,konfiguriminememoriessëbrendshmederinë128gb, kamerën e pasme me 20mp për foto dhe video, si dhe një kamerë të përparme me 5mp.

Zemërimi i detit

Data: 22/02/2015Orari: 10:30 to 11:30Vendndodhja: Shëtitorja Murat ToptaniNë fundjavë vjen shfaqja më e re për publikun e vogël, “Zemërimi i detit”. Zemërimi i detit. Në fundjavë vjen shfaqja më e re për pub-likun e vogël, “Zemërimi i detit”. Një shfaqje plot dinamikë, humor dhe situata befasuese kërkon të komunikojë me fëmijët.

data: 21/02/2015 to Feb 22, 2015Orari: 11:00 to 12:00Organizuar nga: Cirku KombëtarCirku Kombëtar ka filluar shfaqjen e premierës më të re të titulluar “Ritme Festive” dhe të realizuar me rastin e 55 vjetorit të krijimit të cirkut shqiptar. Akti-viteti zhvillohet në Arenën e Cirkut çdo të shtunë dhe të dielë ora 11:00.

Liri në BremenData: 21/02/2015 to Feb 22, 2015Orari: 19:00 to 20:30Në skenën e Teatrit Kombëtar do të ri-shfaqet vepra “Liri në Bremen” në fundjave, ora 19:00. Kjo vepër mban emrin e dra-maturgut gjerman Rainer Werner FassBinder. Vepra vjen me regji të Sesilia Plasarit dhe në role interpretojnë aktorët: Gladiola Harizaj; Ndriçim Xhepa; Anastas Kristofori; Vasjan Lami/Pjerin Vlashi; Aneta Malaj; Sokol Angjeli; Bujar Asqeriu; Anila Bisha; Naun Shundi; Gert Ferra; Indrit Çobani dhe Anil Frashëri.

Data: 21/02/2015Orari: 10:30 to 11:30Ndodh tek: Teatri Kombëtar Eks-perimental Kujtim SpahivogliAUTOR: Hans Christian AndersenPërSHtAtUr Për SKenë: Ori-ana CamaREGJIA: Oriana CamaSKENOGRAFIA: Beqo Nanaj

KOSTUMOGRAFE: Viki HoxhaKOREOGRAFIA: Aledia KondajAKTORË: Aldjon Matarangasi, Elidon Alika, Adriana Tolka, Lau-ra Nezha,Klodiana Keco, Sara Jaupaj, Edvin Mustafa, Anderson Gurra, Marsel Greva, Mateo Aliu Programi: ë shtunë, ora 10.30, TKE “Kujtim Spahivogli”

E PaBESuEShMJa DhE PRInCESha KUKULLAtData: 21/02/2015Orari: 11:00 to 12:00Vendndodhja: Sheshi Austria“Kukullat” titullohet shfaqja më e re për publikun e vogël, në Qendrën Kul-turore “Tirana” (Teatri i Metropolit), të dielën, ora 11:00 në sallën “Çehov”

GerHArd ricHter – PAintinG

Data: 22/02/2015Orari: toVendndodhja: Blv. Dëshmorët e KombitAmbasada Gjermane, Qendra e Gjerman-ishtes në Tiranë dhe Galeria Kombëtare e Arteve shfaqin filmin “Gerhard Richter – Painting”.

tAnGo

Vendi: Rr. Aleksandër MoisiuData e fillimit: 20/02/2015 19:00Data e mbarimit:20/02/2015 21:00

“Shkodra është dhe qyteti ku prodhohen maskat veneciane,

të cilat udhëtojnë në gjithë botën, madje mjaft herë janë mbajtur dhe në filma të famshëm të Hollivudit

Hem me curle, hem me lodër,elegant dona m’u véshT’Marten ulet dreqi n’Shkodër,ká me j’u bâ t’tanve me qésh.



Tg



Synimi ynë është të projektojmë gjëra të thjeshta... ...sepse t’i komplikojnë, arrijnë të tjerët

Tg


TË RREZIKuaRITGjuetia ndaj krerëve

vendorë para zgjedhjeve

EKSKLuZIVE CIa: Skenari i Titos për

rrëzimin e EnveritSTaTuSI

Si të marrësh pagesën e papunësisë

Tg


Gazeta Telegram Viti II Botimi n°1

Documents

Transcript of Gazeta Telegram Viti II Botimi n°1