Gazeta e Korrikut 2006

7/31/2019 Gazeta e Korrikut 2006

1/12

KORRIK 2006 NGJALLJA 1

NGJALLJANr. 7 (162) Viti XV i botimit KORRIK 2006 mimi 20 lek

Kisha Ortodokse Auto-qefale e Shqipris kaqen n muajin e funditn qendr t polemika-ve pr shtjen e varre-zave t ushtarve grek,t ndrtuara n Mana-stirin e Prmetit, madjeu akuzua edhe se kishtenxitur zhvarrimin e bano-rve lokal pr ti vendo-sur n kto varreza. Cilisht komenti Juaj?

N lidhje me shtjen ezhvarrimeve n KosinKisha Ortodokse shtakuzuar n mnyr t pa-drejt. Nuk sht Kisha qbn zhvarrime, por shtdetyra e saj shpirtrore pr

t qen e pranishme n dovarrim dhe zhvarrim, dukekryer ritet fetare. Nse kapasaktsira, jo profesionali-zm apo gabime n zhvarri-met, kjo nuk sht prgje-gjsi e priftit dhe aq m pake Kishs. Kisha nuk shtinstitucioni q mban prgje-gjsi pr prkatsin e esh-trave. Kur trupi i nj t ndje-ri sillet n kish pr t brritet funerale, kisha nuk bnekzaminimin e trupit pr tprcaktuar se kush sht,por vetm pyet familjartpr emrin dhe pastaj kryenceremonit. Nse i jepet njemr i gabuar, nuk sht fajii kishs. Prandaj nuk sht

e sakt dhe as e drejt takuzohet Kisha Ortodoksepr nxitjen e zhvarrimevedhe zhurma e madhe medi-atike pr pranin e nj priftiortodoks n kto rite jo ve-tm q sht e pavend, epabazuar dhe e pajustifiku-eshme, por pr m teprsht e gnjeshtrt dhetendecioze.

Pr sa i prket varreza-ve t ushtarve grek t r-n n Shqipri gjat LuftsItalo-greke, kjo nuk shtnj shtje e Kishs, por edy qeverive respektive dhepr do gj u duhej drejtuaratyre. Ajo q m shqetson

TIRANE (3 korrik) - Imzot JOAN PELUSHI, Mitropolit i Kors dhe nj nga

krert e Kishs Ortodokse, dshmon t vrtetn e Kishs Ortodokse pr shtjen

e eshtrave n Prmet. Kundrshton do prgjegjsi t saj dhe tregon edhe pr

marrdhniet e Kishs me politikn, por dhe akuzuesit e saj. Imzot Joani tregon

pr her t par dhe kushtet q vuri Kryepeshkopi Anastas pr t pranuar t

shrbej n Shqipri n vitin 1992, njri nga t cilt ishte garancia pr ruajtjen

e Autoqefalis s Kishs Ortodokse t Shqipris.

(Kjo intervist nga Lorenc Vangjeli, u botua n Gazetn Shqiptare)

(vijon n faqen 7-8)

Atdhetar i vrtet sht ai q ndrton,lulzon dhe begaton vendin...

Jan fjal q i drejto-

hen gjith bots, edhe

Shqipris. Lidert fetar

mund t mos ken fuqin

e liderve politik pr t

vendosur mbi fatet e glo-

bit, por kan fuqin t drej-

tojn shpirtrat e njerzve,

gjn m t rndsishme

q ata kan. Dhe nj bot

me shpirtra t plagosur e

ka t vshtir t ec prpa-

ra n rrugn e paqes dhe

t zhvillimit. Madje mund

t ec edhe mbrapa!

Kto fjal jan nj pa-ralajmrim dhe nj ka-

mban alarmi edhe pr

vendin ton, ku n drejti-

min e punve, por edhe n

rrethet intelektuale e me-

diatike mbizotron fryma

antiklerikale q la pas re-

gjimi komunist q i formoi

e i shkolloi.

Tek ne, q flasim pr

harmoni fetare shembu-

llore mes njerzve, fatke-

qsisht, pr faj t atyre qprmendm n paragra-

fin m lart, i ndesh gati t

gjitha dukurit q prmend

deklarata: prdhosje ve-

ndesh t shenjta duke i c-

nuar, por edhe duke mos

i kthyer dhe duke i ln

n funksionet q i trans-

formoi regjimi ateist), fye-

rje t simboleve t shenjta

e t shenjtorve (kujtojm

gjuhn q sht prdorur

ndaj kryqeve, Shn Kozmaite Shn Joan Vladimirit, keq-

Ne bjm thirrje ti jepet fund do fyerjeje ndajndjenjave fetare dhe prdhosjeje t teksteve,simboleve, emrave apo vendeve q jan t shenjtapr besimtart. Ata q abuzojn me gjrat e shenjtaduhet ta din se plagosin zemrat dhe nxitin konfliktemes njerzve.

(Nga deklarata e prbashkt e liderve fetar t bots,Mosk, 5 korrik 2006.)

prdorimin shtetror t iko-

nave e gjrave t shenjta),

e deri tek fyerja e komu-

niteteve dhe udhheqsve

t tyre (akuzat mostruoze

ndaj komunitetit ortho-

dhoks, fyerjet flagrante

dhe rrugarore ndaj

Kryepiskopit t ortho-

dhoksve etj.) T gjith

ata persona q sillen k-

shtu duhet t kuptojn se

sa n mnyr t papr-

gjegjshme po veprojn

ndaj vendit dhe t ardh-

mes s tij. Si e tham, po-litika dhe m gjer duhet

t kuptojn sa m shpejt

se nj vend ku lndohen

shpirtrat e besimtarve,

ku fyhen simbolet e tyre,

m e pakta rrezikon t je-

t i vonuar, n gjithka.

Th. Dh.

Kamping pr fmijtn Manastirin e Shn Vlashit

Nj kamping i veant u zhvilluasivjet n mjediset e Manastirit t ShnVlashit, pran Durrsit.

N t morn pjes rreth 130 fmi-j nga i gjith vendi. Temat mbi t cilatu zhvillua jeta shpirtrore e kampitishin: Predikimi n mal dhe Lum-turimet. Gjithashtu pati edhe mjaft ve-primtari zbavitse, kulturore e sportive.

Nj gzim i veant pr ta ishtetakimi me Kryepiskopin Anastas, i cilikujdeset veanrisht pr organizimine kampeve dhe krijimin e kushteve sam t mira n to.


2/12

2 NGJALLJA KORRIK 2006

Nga data 15 - 22 qershor u zhvi-llua n Birmingham Alabama tShteteve t Bashkuara t Ameri-ks, Asambleja e Prgjithshme e217-t e Kishs Presviteriane tAmeriks.

Tema e Asambles ishte varguNj re kaq e madhe dshmita-rsh, marr nga Letra e ApostullPavlit drejtuar Hebrenjve 12:1-2.

Kisha jon Orthodhokse u pr-faqsua n kt aktivitet t rnd-sishm si delegate ekumenike dhenjkohsisht edhe me prgjegjsine kshilltares n shtjet e ndry-shme q u diskutuan n kt Asa-mble. N kt aktivitet morn pjes

rreth 15 delegat ekumenik, dukeprmendur ktu prfaqsues t Ki-

shs Afrikane Metodiste, KishsOrthodhokse t Ameriks, KishsPresviteriane n Kolombia, Fede-rata e Krishter Koreane etj.

Puna dhe prpjekja e Fortlumtu-ris s Tij, Anastasit, pr ringritjene Kishs Orthodhokse Autoqefalet Shqipris u prezantua edhe n-prmjet librit Resurrection 1992-2003 The Orthodox Church of Al-bania, me autore misionaren ame-rikane Lynette Hoppe.

Zyra e Prgjithshme e ksajAsambleje shprehu dshirn prnj vazhdimsi prfaqsie, duketheksuar rolin e rndsishm t Ki-shs son n kt aktivitet.

Sonila Dedja

Pjesmarrs n veprimtarin e kishave t krishtera

N t kremten e dy ApostujveShn Petro dhe Shn Pavli, n Ki-shn Katedrale t Durrsit u cele-brua Liturgjia Hyjnore. E kremtjae ktyre dy apostujve sht nj dite veant n kalendarin orthodhoksdhe si e till ajo risjell n kujtesnton vuajtjet dhe mundimet e dishe-pujve t Zotit Krisht prgjat rrugss shenjtrimit. N kt dit t ve-ant pr Kishn dhe mbar besim-tart e qytetit bregdetar merrtepjes edhe Fortlumturia e Tij, Krye-piskopi Anastas i cili kryesoi me-

n kt vend dhe Kisha Orthodho-kse prbn nj realitet t bekuar.Ka disa persona q duan ta pengo-

jn kt zhvillim, por edhe sikur atat prpiqen ta shuajn diellin medisa re t papastra, dielli prsri dot ndrioj.

Kryepiskopi iu bri thirrje besim-tarve t jen t qet para atyreq flasin kundr Kishs Orthodho-kse dhe mos harroni at q hoqndy apostujt dhe e vrteta shklqeu,dhe kta dy persona prbjn she-mbuj t gjall n rrugn e shenjt-rimit. Ne i festojm n mnyrn eduhur kur japim dika nga vetja

jon. Le t kemi m shum durimn vshtirsit e jets son dhe ze-mrgjersi ndaj padrejtsive q na

bjn personat e tjer.Pas Liturgjis Hyjnore, Kryepisko-pi shkoi n Manastirin e Shn Vla-shit ku drekoi bashk me fmijt ekampit Rilindja, nj kamp i cilifunksionon prej 11 vjetsh me beki-min e Tij dhe fondet e siguruara ngaKisha Orthodhokse Autoqefale eShqipris. Fmijt kishin prgati-tur nj program t veant me knge recitime dhe bashkbiseduan meKryepiskopin pr t veantat e dit-ve t kampit, njohjen me Zotin Krisht

dhe shoqrin e krishter.

Isidor Koti

Kremtohen n Durrs dy Apostujt,SHN PETRO DHE SHN PAVLI

shn n pranin e shum besimta-rve orthodhoks.

Arkimadrit Andoni mbajti pre-dikimin e ksaj dite prpara besim-tarve duke folur pr jetn dhe ve-primtarin e Shn Petros dhe ShnPavlit. Ecni sipas fryms dhe josipas mishit. Ky sht fokusi i jetss prditshme. N dobsin tonshfaqet fuqia e Perndis, sepse nmomentin kur jemi t dobt lejojmPerndin t veproj tek ne. Tecim sipas vullnetit t Zotit, sepsesado e vshtir t jet jeta, gjithka

q bhet, le t bhet pr lavdi tZotit- theksoi At Andoni.

N fund t Litrugjis Hyjnore,Kryepiskopi Anastas iu tha besim-tarve se Kisha Orthodhokse nuksht nj faktor q erdhi n ktvend vitet e fundit, por n fillim tepoks s krishter dhe orthodho-kst e mbajn me dinjitet besiminn kt qytet. Vitet e fundit disapersona u prpoqn t shuanin fareKishn, por realiteti doli q n kta15 vjet ne rijetuam kt epok apo-stolike dhe fara e Ungjillit u mboll


3/12


Mund t duket paradoksale kjoq do t them m posht, por besojse sht plotsisht e vrtet. Krye-

peshkopi i Kishs Ortodokse Shqip-tare, Anastasi, sht personi m idenigruar n Shqipri, pas FatosNanos dhe Sali Berishs. Ndrsapr dy t fundit denigrimi arsyeto-het me luftn e egr politike qsht zhvilluar n Shqipri, arsyejakryesore e denigrimit t Kryepe-shkopit sht prkatsia kombtaree tij. Ai sht grek dhe si grek nukka vend n Shqipri, aq m pak nkrye t grigjs s Perndis. Kysht, n mnyr t prmbledhurthelbi i gjith sulmeve q i jan brAnastasit, q nga ai korrik i largti 1992-shit, kur ai u fronzua si pri-mat i Kishs Ortodokse Shqiptare.

N kta 15 vjet, Shqipria njohushum situata t trazuara, por tashs fundi, tensionimet jan zbehurdhe ndoshta zhduken fare. Vetmfuria dhe fuqia e sulmeve ndajAnastasit ka mbetur e njjt. Ma-dje prej disa ditsh, n skalionet epushkatarve jan mobilizuar edhepolitikan. Jo detyrimisht nga ka-mpi i t ashtuquajturve nacionalist,

por bash nga kampi q vetrekla-mohet si shpresa e vetme pr inte-grimin europian t vendit e t vetpolitiks. Dhe kjo mendoj se shttepr shqetsuese! Dhe do t ishtealarmante nse ata, prfaqsojnvrtet nj shumic t konsiderue-shme t shoqris civile shqiptare.

N korrik mbushen plot 15 vjetq kur Fortlumturia e Tij u vendosn krye t Kishs Ortodokse Shqi-ptare. Duke e vrar mendjen secila do t ishte arritja e tij m e ma-

dhe, them se nuk sht thjesht ri-mkmbja apo ringjallja e ortodo-ksis, apo e fes nga themelet eshembura, ku e kish flakur komu-nizmi. Anastasi ringjalli shpirtratnjerzor. N kohn q tipari krye-sor i shoqris shqiptare ishte hu-mbja e besimit dhe e shpress, Aipikrisht at besim e shpres uktheu njerzve. Dhe, besoj se kjosht vrtet nj mrekulli, n njvend ku njerzit nuk kan dhemarrdhniet m t mira me fen,n kuptimin e devocionit. N njvend ku shumica e popullsis kuriu krkon t vn dorn n zemr

deklarohen si ateist, vlersimimbarpopullor pr Anastasin me-ndoj se prbn dhe shenjn m t

mir se besimi e shpresa jan ri-ngjallur e gjllojn tek njerzit tan.Anastasi nuk sht se thjesht u

pron njerzve zrin e Zotit sinj komandant i mir q u prcjellushtarve urdhrat e gjeneralit.Anastasi njeriun e ka prekur mesjelljen e me fjaln e tij, me veprn

e tij t pabuj, por kaq shum hu-manitare, pa i ndar njerzit sipasbesimeve. Ndoshta shum pak edin se, kur u pranua antar i Aka-demis s Athins, institucionit mprestigjioz t Greqis, n vitin 1993,Anastasi referoi temn Traditadhe vizioni i bashkezistencs paq-

sore t komuniteteve fetare n Shqi-pri. Pse ai gjithmon ka krkuarn jetn e veprn e vet t promo-voj at ka bashkon e jo at qndan. Kjo frym e ka karakterizuarAnastasin edhe kur ka vendosur tndrhyj n momentet e krizave t

rnda mes Shqipris e Greqis, nfillim t viteve 1990 -t.

N qershor 1993, marrdhniet

mes t dy vendeve u acaruan prshkak se autoritetet shqiptare d-buan nj prift grek, me akuzn prveprimtari antishqiptare. Reagimi iautoriteteve greke ishte i menjher-shm dhe brenda nj jave m shu-m se 70 mij emigrant shqiptarishin dbuar nga Greqia. M 1

korrik 1993, me an t nj mesazhiq u transmetua nga radiot kryeso-re greke, Anastasi i bri thirrje opi-nionit vends q t mos lejoheninformimet e gabuara e t njan-shme, si dhe ekstremizmat, q tprkeqsojn gjendjen. Por kur utakua me Kryeministrin e ather-

shm, Micotaqisin, dhe, para ktijtakimi deklaroi:

Ditt e fundit kriza n mes Gre-qis dhe Shqipris u ashprsuashum, me viktima e njerz t pa-fajshm. Ndonse e di se qeverite t dy vendeve kan informacio-

Anastasi sht sebepi...Nga ROBERT GORO,

botuar n gazetn Tribuna

net dhe kriteret e tyre, si kryepe-shkop i qindramij ortodoksveduke iu lutur me zjarr Zotit dhe n

emr t Tij, ngre zrin e apelit ndo drejtim q t bjn sht emundur pr t ndaluar prfundi-misht veprimet e dhunshme dhe ti

jepet fund praktiks s dbimeve.Marr pjes n dhimbjen e gjith nje-rzve t prndjekur, pavarsishtnga kombsia dhe besimi fetar, dhevihem n dispozicion t t gjithvepr gjetjen e zgjidhjeve me frymne mirkuptimit.

Sa pr histori, pas takimit meMicotaqisin, q zgjati nj or e gjy-sm, ritmet e dbimeve u uln nmnyr t ndjeshme dhe shtypi bo-tror kt ia atribuoi ndrhyrjes sAnastasit. Dhe, kur un do ta inter-vistoja t nesrmen, ksaj here prBBC-n, Ai do t m thoshte se ini-ciativa pr takimin ishte krejtsishtvetjake dhe se ishte i knaqur psendrhyrja, do t ndihmonte dinjite-tin e mijra njerzve, pra t emi-grantve shqiptar.

Aktiviteti i tij human, sht mjafti madh dhe shum pak i reklamuarsi nga ai vet, pr arsye t modes-

tis, por edhe nga mediat tona. Ama,nuk mund t harrohet fakti i mbledh-

jes me iniciativn e vet Anastasit,i 12 milion dollarve si ndihma prrefugjatt kosovar gjat lufts s1999-s dhe krijimi i dy kampeve pr

(vijon n faqen 4)

Nga datat 7 - 8 shtator 2006 zhvi-

llohet konkursi pr pranimin e stu-dentve t rinj n Akademin Teo-logjike Ngjallja e Krishtit nShn Vlash. Pyetjet e konkursit

jan rreth Dhiats s Re e katrvllimeve Besimi Orthodhoks.

Kandidatt duhet:a. T jen t pagzuar n Kishn

Orthodhokse t paktn nj vit mpar.b. T jen pjesmarrs aktiv nkishn e zons s tyre.

c. T ken mbaruar shkolln emesme katrvjeare.

d. T ken nj rekomandim nga

episkopi i dioqezs.e. Ti nnshtrohen konkursit prpranim.

Kandidatt duhet t paraqiten prkonkurs n orn 1000 t dats 7

shtator, ndrsa nj jav para kon-kurimit duhet t ken dorzuar n

sekretarin e Akademis dokumen-tet prkatse:

1. Rekomandimi i episkopit2. Krkes me shkrim

e kandidatit3. Dftesa e pjekuris

Akademia Teologjike Ngjallja e Krishtit

Shn Vlash - Durrs

Njoftim4. ertifikat personale

5. ertifikat pagzimi6. Vrtetim mjeko-ligjor7. Vrtetim i prokuroris

s rrethit

Pr hollsi t mtejshme t inte-resuarit mund t kontaktojn nnumrin e telefonit:

Tel. 0575 222 55 dhe

Tel. 0575 223 97.

Drejtori i Akademis Teologjike

Ngjallja e KrishtitEpiskop Ilia Ketri

Anastasi nuk sht se thjesht u pron njerzvezrin e Zotit si nj komandant i mir q u prcjellushtarve urdhrat e gjeneralit. Anastasi njeriun e ka

prekur me sjelljen e me fjaln e tij, me veprn e tij tpabuj, por kaq shum humanitare, pa i ndar njerzitsipas besimeve.


4/12


ta. Ather nuk doli kush q tiarefuzonte kt kontribut, por as tithoshte faleminderit.

Natyrisht, Anastasi prbn sigjithmon vetm nj sebep! Arsy-eja e vrtet qndron shum mthell dhe lidhet me vet fqinjsinmidis Shqipris e Greqis, midisshqiptarve e grekve. sht met vrtet pr tu habitur se si vendiq mban gati nj milion shqiptar eq secili prej tyre ka t paktn nj

njeri n Shqipri, anatemohet gatiprdit, si shkaktar i gjith t kqi-

jave dhe rreziqeve q i kanosen at-dheut ton.

Harrohen me dashje faktor qi prjashtojn kategorikisht para-shikimet e rrezikzinjve. Harrohenme dashje konjukturat e reja politi-ke t krijuara n Evrop e n Ball-kan, sidomos tani pas nnshkrimitt Marrveshjes s Stabilizim Aso-ciimit. Harrohen me dashje prpje-kjet pr ta shndrruar Ballkanin n

nj oaz paqeje, sigurie, bashkjete-se harmonike, ku jan bashkuaredhe prpjekjet e politiks e tshoqris civile shqiptare.

Jan kto harresa q shnd-rrojn n nj debat kombtar pro-pozimin pr shpalljen e AnastasitQytetar Nderi t Tirans, n ko-hn q nga arkivat e pluhurosurzhvarrosen vendimet e para 70 vi-teve pr t shpallur qytetar nderit kryeqytetit ministrin e jashtmfashist Kontin iano, apo t para

50 viteve pr t shpallur qytetarnderi shefin e athershm t Bash-kimit Sovjetik komunist, NikitaHrushovin.

Dhe padyshim jan kto ha-rresa q, n kohn kur medaljet endryshme shprndahen si kara-mele nga presidenca, nuk u gjet njmedalje pr Kryepeshkopin Anastas,vepra e t cilit vlersohet n t gji-th botn, jo detyrimisht nga filogre-kt, dhe nprkmbet kaq shumnga vet shqiptart!

Anastasi sht sebepi

Ishte nga fshati Magdhala,afr Gjenisaretit. Bnte pjes ngrupin e grave q ishin shruar ngaKrishti dhe E ndoqn pas nprudhtimet e Tij pr t prhapurUngjillin, duke i shrbyer Atij ngagjja e tyre (Mat. 27. 55-56; Mark.

15. 40-41). Maria ishte liruar ngashtat (= shum ?) demon (Luk.8.1-3; Mark.16. 9).

E pranishme n kryqzimindhe varrosjen e Jisuit, vrejti mekujdes vendin e Varrit pr ta gjeturditn tjetr, kur pas pushimit tpashkelur t s shtuns, do t vintepr t lyer me arom trupin e per-ndishm (Mat. 27.55-56, 61; Joan.19.25; Mark.15. 40-47).

Vazhdimi sht disi i paqart.Sipas t gjitha gjasave grat miro-

prurse shkonin pran Varrit n ort ndryshme, her ve e ve, her

n grupe t vegjl. Maria kishtenderin t shikonte e para t Ngjallu-rin n t gdhir t s diels s par.E mori pr kopshtar derisa i njohuzrin, kur Ai e thirri n emr. E po-rositi t prhapte tek apostujt lajmine mir t Ngjalljes. Dhe e kreu po-rosin dhe kshtu u b apostulle etyre (Joan. 20.1-18; Mark. 16.9-10).

Gjithashtu, s bashku me gra ttjera mori edhe nj tjetr porosigjat Ngjalljes (Mat. 28.1-11;Mark. 16.1-7; Luk. 24.1-10).

Prputhja e saj me gruan m-katare q leu me miro kmbt eZotit (Luk.7.36-50) konsiderohetkrejt e pabaz, ashtu si rrfimi segjoja ajo shkoi n Rom dhe arritiq t dnohej Pilati.

Sipas sinaksarit, prindrit e sajishin Siri dhe Eukaristia, zyrtar dhet pasur, ndrsa vet ajo, e bukur, go-

jtare dhe mrekullibrse. Veproi nFranc, Itali, Egjipt, Fenik, Siri dheAzi t Vogl. Fjeti n Efes, ku qndroime Joan Theologun (26 shtator).

M 4 maj kremtohet transferi-mi i lipsaneve t Maria Magdalensdhe t Llazarit n vitin 890 ngaperandori Leon VI (886-912) nManastirin e Shn Llazarit q ki-shte ndrtuar n at koh. Miro-prursja kremtohet s bashku megrat e tjera miroprurse t dielne tret t Pashks.

Marr nga libriNga Thesari i Shenjtorve

(vijon nga faqja 3)

Maria Magdalena

Nga Shenjtort e muajit

Nj ndr sajesat m flagrante

t librit Kodi i Da Vinit, t auto-

rit Dan Brown, sht se Graali i

Shenjt i legjendave me mbretin

Artur dhe i filmave t suksesit si

Indiana Xhons dhe Kryqzata e

fundit, nuk sht kupa nga e cila

piu Krishti n Darkn e Fundit, por

vet Maria Magdalena dhe varri

me mbetjet e saj! Personazhi krye-

sor i romanit, Robert Langdon, zbu-lon kodin misterioz, t ln nga pas

nga Sonieri, kuratori i vrar i Lu-

vrit dhe zbulon se eshtrat e Maria

Magdalens jan varrosur n...

Luvr!

Po ku jan sot lipsanet e shenj-

tores? Orthodhokst dhe Romano-

katolikt sigurisht e din se ato nuk

jan aty. Sipas tradits historike t

Kishs s Krishter Maria Mag-

dalena fjeti n qytetin e Efesit dheu varros atje. Lipsanet e saj, objekt

nderimi nga t krishtert, u uan

n Konstandinopoj n shekullin

IX, nga Perandori Leon i Urt, nj

ngjarje q prkujtohet edhe n

kalendarin liturgjik, m 4 maj.

Pas grabitjes s Konstandino-

pojs nga kryqtart, m 1204, shu-

mica e lipsaneve t saj u uan n

Rom dhe u vendosn nn altarin

e kapels s Lateranos, q sht

kisha papale. Disa nga lipsanet jan

vendosur n Vezelay, pran Mar-

sejs, Franc, n bazilikn e ShnMaksiminit. Duart e saj ruhen n

Manastirin e Simonopetrs, n

Malin e Shenjt.

Kodi i Da Vinit me gjith bujn,

n fakt sht nj roman i mbushur

me histori t pabaza. Ai mbetet, n

fund t fundit, nj vepr e imagji-

nats dhe asgj m tepr dhe dsh-

mon, pavarsisht nga pretendimet,

se autori di dika rreth Leonardos,

dika nga arti dhe virtualisht asgjt sakt pr Jisuin, Shkrimin e She-

njt dhe historin e krishter (por

di shum nga biznesi).

Adresat e faqeve n Internet dhe ajo

e E-mailit, t Kishs Orthodhokse Autoqefale

t Shqipris, jan:

Internet: www.orthodoxalbania.org

E-mail:[email protected]

E vrteta mbi lipsanet

e Maria Magdalens


5/12


Filloi restaurimi i manastiritt Shn Gjergjit t Dems pranfshatit uk t rrethit t Sara-nds. sht ky nj monumentkulture me shum vlera, si arki-tektonike dhe vlera historike eshpirtrore. Manastiri shtndrtuar larg qendrave t ba-nuara. Fshati m i afrt shtuka. Zotron majn e nj ko-dre q ngrihet n rripin m tngusht t toks ndrmjet detitJon dhe liqenit t Butrintit nkrye t gadishullit t Ksamilit.N kmbt e kodrs s mana-stirit kalonte nj mur barriernga liqeni deri n det, me gjatsirreth 650 m dhe gjrsi rreth9,5 m, i cili shrbente pr t for-tifikuar territorin e qytetit antikt Butrintit.

Manastiri i prket tipit tmanastireve t fortifikuara.Nga ndrtimet e manastirit ka-n mbetur kisha dhe tri ndrte-sa, nga t cilat dy ndrtesa, mearkitekturn e tyre, ngjallin njinteres t veant.

Manastiri i Shn Gjergjit nDema pran Sarands shtnj nga manastiret m me inte-res t periudhs pasbizantine,q ruhen ende. Ai paraqet jo ve-tm vlera arkitektonike, por dheambientale. I ndodhur n njpik strategjike, kt manastirderi nga fundi i viteve 80 e ki-shte n prdorim nj repart ush-tarak dhe ishte Zon ushtara-ke, kshtu q punimet e mir-mbajtjes ishin t vshtira t kry-

heshin. Por edhe mbas largimit

te repartit ushtarak nga mana-stiri, pr nj koh t gjat mu-nguan prkujdesjet konservu-ese, duke sjell si rezultat jo ve-tm thellimin e dmtimeve tstrukturave konstruktive, por,ajo q sht m e rnd, hu-mbjen e shum elementevemorfologjike t ndrtesave.

Ambientet rreth manastirit

jan prdorur nga rinia ortho-dhokse pr organizimin e kam-pingjeve gjat vers. Vet pozi-cioni i prkryer i ktij manastirit krijon mundsin q njkoh-sisht t shohsh dhe liqenin ebukur t Butrintit, si dhe nga pe-rndimi, n nj pamje panora-mike, detin Jon. Ky sht njnga disa prej manastireve q re-staurohet nga Kisha Orthodho-kse Autoqefale e Shqipris.Me krkes dhe nj interesim

t veant t Kryepiskopit

Anastas, u mundsua investimidhe realizimi i fillimit t puni-meve t restaurimit. Projekti irestaurimit u krye nga prof. dok.Pirro Thomo dhe ark. rest. Gen-tian (Joan) Stratobrdha dhe umiratua nga KKR (KomisioniKombtar i Restaurimit). Para-shikohen t kryhen punime kon-soliduese n katolikon, konak

dhe te kulla si dhe ristrukturimt pjesve t dmtuara, gj qdo t sjell rifunksionimin ektij manastiri n natyrn e tijsi kompleks i jets shpirtrore.Vlera e investuar n kt mo-nument sht 60 milion lek.Punimet parashikohen t mba-rojn n fillim t vitit 2007.

Brthama e Trashgimis

Kulturore

Ark. Rest. Gentian (Joan)

Stratobrdha

Restaurimii manastirit t Shn Gjergjit

t Dems, Sarand

Pamje veriore e konakut nga jugu

Pamje e oborrit t manastirit mbas fillimit t punimeve

Rinia orthodhokse e Tirans organizoi nj

pelegrinazh n kishat n juglindje t vendit ndatat 20-21 maj. Ky aktivitet kishte qllim t

njihte m shum t rinjt me kishat orthodhokse

n vendin ton, duke i afruar ata me Krishtin

dhe t vrtetn e besimit. Ndalesa e par ishte

n kishn e Analipsit, n Prrenjas e m pas n

disa kishza t tjera prgjat rrugs Pogradec

dhe Kor. N do kish u psal himni i Pashks

Krishti u Ngjall. Mesditn e s shtuns, t

rinjt orthodhoks kryeqytetas vizituan kishn

Ngjallja e Krishtit n Pogradec, ku u takuan

me at Todi Jovanin i cili i mirpriti t rinjt

duke i ftuar t luteshin dhe t nderonin pjes tlipsaneve t disa shenjtorve q jan vendosur

n kt kish.

Pelegrinazhi vijoi n kishat e Voskopojs. Ky

fshat turistik mesjetar njihet pr 24 kishat e

ndrtuara q n vitet 1330, nga t cilat aktualisht

vetm 6 funksionojn. N manastirin e Shn

Joan Prodhromit t rinjt orthodhoks kaluan

natn duke u lutur n kishn e manastirit dhe

duke kryer shrbesat e Mbrmsores dhe

Pasdarks.

T dieln n mngjes, ata morn pjes n

Liturgjin Hyjnore n kishn Ngjallja e Krishtit,shrbes e cila u kryesua nga Mitropoliti Joan

dhe Drejtori i Akademis Teologjike, Hirsi Ilia.

Gjat predikimit, Hirsi Joani theksoi rnd-

sin e udhtimit drejt takimit me Zotin.

Zoti do t takohet me do shpirt njeriu,

prandaj gjith jeta e njeriut duhet t prgatitet

pr kt takim. Ne jetojm n nj epok depresi-

oni, sespe shpirti i njeriut sht thar. Nevoja e

ushqimit shpirtror sht shum e nevojshme

dhe Ungjilli i Zotit sht ushqimi i vrtet. Gjith-

kush nga ne duhet t shikoj shpirtin e tij, sepse

Zoti transformon n mnyr t mistershme do

shpirt njeriu.

Pas Liturgjis Hyjnore, t rinjt orthodhoks

t ardhur nga kryeqyteti vizituan kishn e Shn

Konstandinit dhe Elens, e cila ndodhet disa kilo-

metra n kodrn e lart mbi fshatin Drenov dhe

festohet m 21 maj. N kt dit t veant me

qindra besimtar t moshave t ndryshme kishin

ardhur n kt kish pr t nderuar sipas tradits

shenjtort e Kishs, n nj vend ku jan br di-

sa mrekulli. Pas ktij rrugtimi, pelegrinazhit i er-

dhi fundi dhe t rinjt u kthyen prsri n Tiran.Korresp. i gazets Ngjallja

Vizit e t rinjveorthodhoks n

Mitropolin e Kors


6/12


Nj aktivitet jo vetm pr t msu-ar besimin orthodhoks n nj ort zakonshme katekizmi, por edhepr t prvetsuar mnyrn e prak-tikimit t shrbimit n rolin e drejtu-esit q t ofrohet ndihm tek t tje-rt, pa br asnj dallim. Sipas she-mbullit q dha Krishti, gjithkushmund t transformohet e t bhet njme At, duke u br drit pr botn.

Ky ishte thelbi i mesazhit q mo-rn studentt orthodhoks, aktivistt veprimtarive q zhvillohen nQytetin Studenti n nj trajnim i ciliu zhvillua n Malin e Dajtit, n

kryeqytet. Nn drejtimin e dhjakHektorit, bashkpuntor amerikan

Trajnim me studentt orthodhoks aktivistn Qytetin Studenti

Bashkpunimi i krijuar midis trinjve shqiptar dhe atyre kosovar,t cilt erdhn n Shqipri gjat

1999-s, ka krijuar nj tradit t ve-ant gjat ktyre viteve. Prmeskampeve me natyr edukative dheargtuese me fmijt e familjevekosovare sht realizuar nj ba-shkpunim i ngusht n shkmbi-min e eksperiencave dhe thellimine miqsis, e cila nisi gjat kohss lufts dhe po rritet do vit.

Rreth 1200 fmij kosovarmorn pjes edhe kt ver n ka-mpet e organizuara nga Kisha Or-thodhokse Autoqefale e Shqipris

n komunn e Malishevs. 25 vull-netar t rinj nga Kisha jon orga-nizuan tri kampe prgjat dy jav-ve. Qllimi i ktij aktiviteti ishte for-cimi i miqsis midis t rinjve shqi-ptar t Kosovs dhe t Shqipris,si dhe argtimi i fmijve. Ky akti-vitet u krye me lejen e drejtorisarsimore t komuns s Malishe-vs n shkollat 9-vjeare IbrahimMazreku n Malishev dhe NaimFrashri n Banja, si dhe n degne saj me t njjtin emr n Begaj.

Programi kishte lojra t ndry-shme, pundore, kng e diskutime.do kamp kurorzohej me nj ve-primtari t prgatitur nga vet f-mijt. Ishin t ftuar drejtues t pu-shtetit lokal, arsimtar t shkolla-ve n t cilat kryheshin kampet dheprindr. Kampi n shkolln Ibra-him Mazreku mbante emrin Mi-qsia, n shkolln e BegajtShpresa dhe n shkolln NaimFrashri n Banja Mirsia.Fmijt u ndan sipas grupmosha-

ve dhe do grup mbante emrin enj virtyti si: Paqja, Falja, Dashuria,Respekti, Gzimi, etj. Kto emranuk ishin thjesht disa cilsi t thata,por vlera jetsore, t cilat prbjnthemelin e nj shoqrie t shndo-sh dhe q formojn te dokush njnjeri me vlera. Pikrisht pr ktarsye ky aktivitet duhet par edhesi nj privilegj dhe nj dhurat ngaPerndia, sepse t gjitha lojrat,vallet, kngt dhe do gj argtue-se q ndam me fmijt e Kosovs

kishte pr baz nj dashuri t ndr-sjell midis nesh dhe fmijve, nj

dashuri q na bn t sigurt se ve-primtaria kishte qen e suksesshme.

Drejtort e shkollave treguan

interes pr kt aktivitet dhe shpre-hn mirnjohjen e tyre. Ata shfaqndshirn pr vazhdimsin e ka-mpeve edhe n vitet e ardhshme.Organizimi i kampit sht i mir-seardhur pr fmijt q tashm ka-n prfunduar msimet - u shprehz. Rexhep Mazreku, drejtor i shko-lls fillore Ibrahim Mazreku nMalishev.

Tashm q prej 5 vjetsh KishaOrthodhokse Autoqefale e Shqip-ris organizon kampe t tilla n

shkolla t ndryshme t ksaj komu-ne. Fmijt, prindrit dhe msuesitkan treguar vazhdimisht interes

q ato t prsriten vit pas viti. Kjoishte nj mundsi argtimi prfmijt dhe forcimi i nj miqsie tlindur gjat kohs s lufts. Ktvit treguan interes t veant edhemediat kosovare, si gazeta Lajm,Zri, Radio Dukagjini, Kosovaonli-ne, t cilat e kan pasqyruar orga-nizimin e ktyre kampeve n faqetdhe transmetimet e tyre.

Gjithka filloi gjat kohs slufts kur Kisha Orthodhokse Auto-qefale e Shqipris ndihmoi mbi

33.000 kosovar duke u siguruaratyre nj ndihm prej rreth 12 mi-lion dollar. Ajo vazhdoi t ofroj

ndihmn e saj edhe kur ata u kthyenn Kosov, duke i ndihmuar n ne-vojat m imediate. Kshtu lindi njmiqsi t ciln e vazhduam me ktokampe - shprehet nj nga organi-zatort.

N muajin gusht do t organi-zohet nj kamp tjetr me fmijt efshatit t Caralluks, po n komu-nn e Malishevs. N kt kamppriten t marrin pjes rreth 530fmij.

Gabriela Bezhani, Glen Llai

i Kishs Orthodhokse n Shqip-ri, rreth 15 student diskutuan sefar duhet pr t qen drejtues ikrishter, si dhe rreth vizionit prpranin dhe shrbimin ndaj stu-dentve.

Trajnimi ishte konceptuar tzhvillohej n tri seanca me refera-te, pyetje e diskutime si dhe dshmiq dhan vet studentt pr mny-rn e njohjes s besimit dhe ndarjene tij me t tjert.

N fakt, studentt orthodhoks,m aktivistt n Qytetin Studenti,si drejtues kan detyra t veanta.

Ata kan kuptuar se duhet pasurnj jet shpirtrore pr ti njohur

kto dhurata. Por jan t ndr-gjegjshm pr nj detyr shum trndsishme: ti inkurajojn t tjertq ti prdorin dhuratat e tyre prlavdi t Perndis.

Me bekimin e KryepiskopitAnastas ata jan thirrur t bhendshmitar t besimit orthodhoksn shtpin e re, n Qytetin Stude-nti dhe t ofrojn dritn e Krishtit.Pavarsisht sfidave, ata prpiqent bhen nj m Krishtin dhe pr-pjekjet e tyre kan marr gjithmonbekimin e Perndis, duke qenpran Kishs dhe misionit t saj

apostolik.I. K

Veprimtari kulturore me fmijt kosovarpr thellimin e miqsis

Pamje nga veprimtarit e ndryshme me fmijt kosovar


7/12


m shum mua, n kto sulme kundr Kishs

Ortodokse, nuk jan vetm pasaktsit, mos-njohurit dhe shpifjet, por ekzistenca e disa qar-qeve dhe personave, q pr nj arsye apo tjetrnuk e duan prparimin e komunitetit ortodoks.T mos duash prparimin e nj pjese t vendittnd do t thot t mos ta duash as prparimine t gjith vendit. Kjo gj nuk na ndihmon as nedhe as vet ata. E kam prsritur shpesh se ve-ndi yn ka nevoj pr bashkim dhe harmoni dheurrejtja e prarja nuk ndrton. Un nuk di qt ket ekzistuar ndonjher ndonj shoqri,komb apo shtet, ndrtuar n baz urrejtje dheprarje, dhe n t njjtn koh t ket pasurbegati, paqe dhe jetgjatsi.

E konsideroni fajtor priftin e qytetit, a me-ndoni se qoft dhe moralisht ndaj tij duhett mbahet qndrim?

Askush nuk mund t quhet fajtor pa u vr-tetuar faji i tij. N rastin konkret at Vasil Tho-mollari ka qen i pranishm vetm n cilsin epriftit, d.m.th. vetm pr t kryer funksionet etij fetare. Madje un do ta kisha quajtur fajtornse ai nuk do t kishte kryer detyrn e tij. Pra-nia e priftit n ritet funerale sht pjes e qen-sishme e detyrs s tij. Ai duhet ti kryej ktorite edhe nse do t ishte n rrezik t jets s tij.Shkrimi i Shenjt tregon se Tobiti i kryente varri-met edhe kur krcnohej t dnohej me vdekje.

Por edhe nse supozojm se prifti do t kishtemarr iniciativa jasht funksionit t tij priftror,kjo nuk justifikon akuzat dhe sulmet kundrKishs Ortodokse. Gjat gjith historis s Ki-shs, ashtu si edhe t institucioneve t tjera, kapasur njerz t devotshm dhe t shenjt, siedhe njerz t padenj pr misionin e tyre. Porpr kt nuk fajsohet e gjith Kisha. Nse njprift sht fajtor pr dika, kanonet e Kishsprcaktojn edhe masat kundr tij. N rastinkonkret ne nuk kemi par deri tani ndonjshkelje t tij, si n planin kishtar, ashtu edhe n

at moral.

Nn akuz sht vn edhe KryepeshkopiAnastas, pse nuk ka kthyer deri m taniprgjigje?

Akuzat kundr Kryepeshkopit jan absurde,por ndoshta kto tregojn edhe qllimin e vrtett gjith ktyre stisjeve. Kur filloi kjo zhurmrreth zhvarrimeve n Kosin, Kryepeshkopi nukndodhej n Shqipri dhe as nuk e dinte prsebhej fjal. Ai, ashtu si edhe autoritetet prka-tse kishtare, i jan prgjigjur ktyre akuzavet rreme dhe dashakeqe, por nuk ka pasur shu-m vesh pr ti dgjuar. Sepse shurdhi m i

madh sht ai q nuk do t dgjoj. Madje unmund t them se Kryepeshkopi ka pesmb-

dhjet vjet q po u prgjigjet akuzave t ndry-shme. Dhe prgjigjja m e mir ka qen veprae tij, si n rindrtimin e Kishs Ortodokse ngagrmadhat, ashtu edhe n prhapjen e mesazhe-ve t paqes, dialogut, mirkuptimit, respektit dhedashuris pr t gjith. Zra t till nuk jan tshpesht n Ballkan dhe ne duhet ti vlersojmkur ata jan t pranishm.

Personazhe t njohur t politiks shqiptarekan krkuar deri dhe largimin e Kryepe-shkopit nga drejtimi i Kishs Ortodokse,si do tu prgjigjeshit ktyre krkesave?

Si sht deklaruar edhe n Deklaratn eSinodit, t Klerikve dhe t Kshillit Kleriko-Laik, shtjet e Kishs Ortodokse zgjidhen bre-nda Kishs. Se kush sht dhe kush do t jetKryepeshkop i Kishs Ortodokse Autoqefalet Shqipris e cakton vetm komuniteti orto-

doks, nprmjet organeve t tij legjitime, si Sino-di i Shenjt, ashtu si jan prcaktuar nga Kano-net e Shenjta t Kishs. do ndrhyrje tjetrnga njerz t tjer, t cilt nuk kan asnj lidhjeme Kishn dhe shpesh as edhe njohurit m fi-llestare t organizimit t saj, sht jo vetm njcnim i pavarsis s Kishs, por edhe fyesepr komunitetin ortodoks. Kisha sot sht e orga-nizuar, ka Sinodin e saj, Kshillin Kleriko-Laik,Akademin Teologjike, ka klerik dhe teologq i njohin mir kanonet dhe rregullat e orga-nizimit kishtar dhe sht e palejueshme q ttjer t na flasin me tonin e msuesit se si neduhet ta organizojm Kishn. Duhet ditur se

Kish Autoqefale do t thot pikrisht pavarsiae saj n shtjet e organizimit, sepse kanonet

dhe doktrina jan t njjta pr t gjitha kishat.Dhe autoqefali nuk do t thot vetm pavarsi

nga jasht vendit, por edhe nga brenda, q dot thot se Kisha sht e pavarur n organizimine saj. T gjith tashm e din se komuniteti orto-doks e ka br zgjedhjen e tij pr hierarkin eKishs dhe pr primatin e saj q sht Kryepe-shkopi Anastas.

Gjithashtu sht e papranueshme pr ne, qdisa persona ose grupe, t na japin msime patri-otike, sikur vetm ata e paskan monopolin epatriotizmit. Historikisht, komuniteti ortodoks kaluajtur nj roli vendimtar n ndrgjegjsimin evetdijes kombtare, n arsimin ton kombtardhe n ndrtimin e ktij vendi. Prse qenkankta m atdhetar, sesa priftrinjt e Kishs Orto-

dokse, t cilt me vshtirsi t mdha po i shr-bejn Kishs dhe popullit me devotshmri? At-dhetar i vrtet sht ai q ndrton, lulzon dhebegaton vendin e tij dhe jo ai q shan t tjert.

N Shqipri, kur flitet pr autoqefalin e Ki-shs Ortodokse, pretendohet se kombsiagreke e Kryepeshkopit e dmton autoqe-falin, por dhe vet veprn e Kryepeshko-pit. Ju si mendoni?

Problemi i autoqefalis sht lakuar gjatn shtypin shqiptar gjat ktyre pesmbdhjetvjetve. Prandaj do t doja t m jepnit pak mtepr hapsir pr t folur rreth saj. Rasti i Shqi-pris sht unik n historin botrore. Ishtehera e par q nj kish gjendej pa hierarkin esaj dhe kjo jo pr faj t t huajve. Madje kishtezra, ndrmjet tyre klerik, teolog dhe kanoni-st, n kisha t ndryshme npr bot, t cilt me-ndonin dhe shpreheshin se autoqefalia e KishsShqiptare tashm nuk ekzistonte, sepse nuk ek-zistonte m nj hierarki e cila do ta ushtrontekt autoqefali. Prandaj, pr t zgjidhur kt -shtje jetsore dhe kaq delikate dhe t rndsi-shme pr Kishn ton duhej patjetr nj nismndrkombtare. Zgjedhja e Kryepeshkopit Anastaspr t kryer rindrtimin dhe organizimin e Kishs

Ortodokse n Shqipri nuk u b se ai ishte mekombsi greke, por sepse ai ishte personi i duhurpr t kryer veprn titanike t ringritjes s saj,q pr shum mendohej si e pamundur. T jeshi nj kombsie tjetr nuk sht faj. Kisha, e cilanuk e mohon etnin e askujt, e kaprcen at,sepse ajo sht universale. N historin e Kishskjo sht dika krejtsisht e zakonshme. Tqenurit e nj kombsie tjetr nuk dmton. Kishadmtohet vetm nga njerzit q nuk jan tdevotshm. Mund t jesh i s njjts kombsidhe mund t bsh dm t madh, ashtu si mundt jet edhe e kundrta. N rastin konkret ka qe-

n pikrisht e dyta. Kjo zgjedhje rezultoi se ishte

Atdhetar i vrtet sht ai q ndrton,lulzon dhe begaton vendin...

(vijon nga faqja 1)

(vijon n faqen 8)


8/12


m e mira. Zgjidhja e ktyre shtjeve nuk shtaq e leht sa duket. Shikoni Kishn Ortodokse

n Maqedoni, ka mbi dyzet vjet dhe akoma nuke ka zgjidhur problemin e autoqefalis.Po ashtu dua t them dika q nuk sht

br publike. Kur Kryepeshkopit Anastas iukrkua kjo detyr nga Patriarkana Ekumenike,ai vuri tre kushte pr ta pranuar: T ishte i pra-nuar nga komuniteti ortodoks, nga autoritetetshtetrore t Shqipris dhe t ruhej Autoqefaliae Kishs Ortodokse n Shqipri. Dhe mund tthem me siguri q ishte autoriteti i tij, i cili brit heshtin t gjith zrat q ishin kundr autoqe-falis. Kushdo q e njeh sadopak historin ektyre viteve t ringjalljes s Kishs e kuptonse ishte pikrisht personaliteti i tij, nj nga pr-faqsuesit m me z t krishterimit botror, pr-gatitja e tij e lart teologjike dhe organizative,devotshmria dhe aftsit e tij t jashtzakon-shme, dashuria e tij e madhe pr Kishn dhe prZotin, q e bn t aft pr t mbajtur t bash-kuar t gjith komunitetin ortodoks, duke moslejuar prarjet, t cilat do t rrezikonin jo vetmKishn dhe unitetin e komunitetit ortodoks, poredhe unitetin e t gjith vendit. T gjitha veprate tij flasin se ai e ka konsoliduar autoqefalin eKishs dhe pr m tepr unitetin e Kishs. Njnjeri i cili nuk do t donte t ruante autoqefalin,nuk do t bnte prpjekje t jashtzakonshme

pr t arsimuar klerin ortodoks ktu n Shqipri.Akademia Teologjike n Shn Vlash, Durrs, ecila prgatit klerikt ortodoks, u ngrit me inicia-tivn dhe prpjekjet e tij dhe me fondet e mble-dhura po prej tij. Autoqefalia nuk realizohetvetm me nj dekret, por me ngritjen e nj hie-rarkie kishtare, me prgatitjen e kuadrove tduhura pr t drejtuar kishn, me pajisjen e sajme klerik dhe teolog dhe mbi t gjitha meautoqefalin financiare. T gjitha kto jan brfal kontributit t jashtzakonshm dhe t pa-krahasueshm t Kryepeshkopit Anastas. Tthem t drejtn, un nuk njoh n kt koh ndo-

nj tjetr, shqiptar apo t huaj, t ket br prvendin ton, aq sa ka br Kryepeshkopi Anastas.Mendoj se do t ishte n nderin ton, t paktnt shprehnim mirnjohjen. Mirnjohja sht njshenj e nj kombi vital, t qytetruar dhe qka nj t ardhme.

Gjithashtu do t doja t sqaroja se zhurma emadhe q bhet shpesh n artikuj t ndryshm,pr gjoja shkelje t Statutit t Kishs, se shtcnuar autoqefalia, tregon si mosnjohurit nkt fush ashtu edhe dashakeqsin ndaj Ki-shs Ortodokse. Kisha ka nj ekzistenc dymij-vjeare dhe sht e organizuar dhe e drejtuarsipas Kanoneve t Shenjta, t cilat jan t pa-

ndryshueshme. Ndrsa Statutet jan rregulloret cilat hartohen sipas nevojs s do kishe n

koh t ndryshme. Ato mund t ndryshohen saher q Kisha e shikon t arsyeshme. Ti sho-hsh Statutet si t pandryshueshme, do t thott mos kesh as njohurit fillestare n organizimine Kishs. Pr ta br pak m t kuptueshmemund t themi se Statuti sht pak e shum sikushtetuta e nj vendi, q reflekton kohn dhenevojat e atij vendi. Tjetr kushtetut kishte nShqipri gjat monarkis, tjetr gjat regjimitkomunist dhe tjetr tani. Ato mund t ndrysho-hen dhe prmirsohen sa her q do t lindnevoja dhe do t votohen nga shumica e duhur.Po e njjta gj sht edhe me Statutin e Kishs.Statuti i vitit 1929 paraqiste nevojn e asaj kohedhe ishte i nevojshm pr problematikn e asajkohe. Statuti i vitit 1950 paraqet problematikate kohs s tij dhe Statuti i ri q po prgatitet

duhet ti prgjigjet nevojave t Kishs sot. Harti-mi i Statutit sht n kompetencn e vet Ki-shs dhe sot Kisha Ortodokse n Shqipri kamaturin, pjekurin dhe aftsin pr t hartuarStatutin e saj. Ndrhyrjet nga jasht, nga kushdoqofshin, jan shprehje e mosrespektimit t vetautoqefalis dhe jan t papranueshme ngakomuniteti ortodoks.

llezrve tan nga Kosova gjat ditve t vshtirat viti 1999, ku nprmjet Kishs Ortodokse u dhanj ndihm me vler rreth 12 milion dollar.Dhe pa asnj dyshim, arkitekti i gjith ksajveprimtarie ka qen Kryepeshkopi Anastas. Iprmenda kto pr t treguar se e gjith kjoveprimtari e madhe dhe e rndsishme n tgjitha fushat e jets ka kaluar pothuajse e papas-qyruar nga shtypi yn. Ndrsa kur flitet prgjra q mund t diskretitojn Kishn dhe hierar-kt e saj, ather buasin t gjith televizortdhe gazetat. Kjo m duket e padrejt.

E vlersoj rolin e mediave n informimin epublikut. Por nj informin i njanshm nuk shtinformin, por propagand. Media sht shume rndsishme dhe ndikon shum tek njerzit.Ajo ka detyrn e informimit, por informimi duhet

t jet i plot dhe i paanshm. M kujtohet kurKryepeshkopi u zgjodh nj nga Presidentt eKshillit Botror t Kishave, nj ngjarje q enderon Kishn dhe vendin ton dhe q ndihmondhe prmirson imazhin e tij, lajmi u dha i that,madje nga disa spiker si npr dhmb, ndrsan rastin e zhvarrimeve n Kosin, ku realishtKisha nuk ka asnj prgjegjsi, prvese detyrspriftrore, u mobilizua e tr media, u shkruajtnqindra artikuj dhe kjo vazhdoi pr jav t tra.Gjat festimit t Pashkve n Kor, q tashmsht kthyer n nj manifestim mbarqytetar,ku vetm t Premten e Zez gjat procesionit

t Epitafit mblidhen reth 50.000 njerz, nuk jepetpothuajse asnj lajm, ndrsa pr nj mitingpartiak me dhjet njerz, ose kur ndonj ka vrarbaban, qoft edhe n fshatin m t skajshm,

jan t pranishme t gjitha mediat.N t vrtet n vendin ton nuk ka vetm

lajm t keq. Ka edhe lajm t mir, por ashtu sithot proverbi, i miri ekziston, por nuk bn zhur-m, ky lajm krkon pak m shum pun pr tugjetur. Aty ku ka aq shum errsir shpirtrore,pasiguri dhe dshprim, ka nevoj pr m shumvend pr lajmin e mir. Mendoj se Media duhett kontribuoj m shum n prhapjen e ktij laj-mi, i cili sjell realisht n shpirtrat e njerzve drit,

shpres dhe gzim, pr t cilat ka aq shumnevoj populli dhe vendi yn.

Cilat jan marrdheniet Tuaja me politiknshqiptare, dje dhe sot?

N kuptimin q i jepet sot politiks nuk kampasur dhe nuk kam ndonj lidhje direkte me t.Por n kuptimin m t thell, edhe un si pjese polisit, marr pjes n t, duke kryer detyrntime pastorale dhe qytetare, duke u prpjekurt prhapim sa m shum mesazhe paqeje dheharmonie, duke ndihmuar ata q jan n nevojshpirtrore dhe materiale. Kisha sht apolitike,por jo indiferente, sepse besimtart tan janpjes e ksaj shoqrie dhe preken ose prfitojnnga gjithka q ndodh n vendin ton.

Atdhetar i vrtet sht ai q ndrton, lulzon dhe begaton vendin...(vijon nga faqja 7)

Sa vlen pr Ju pohimi se n Shqipri si dhekudo gjetk, se e keqja bn lajm dhe ve-prat e mira nuk prmenden?

Pr fat t keq kjo sht e vrtet. T shohshvetm ant negative, do t thot t jesh i njan-shm. T shkruash pr dik vetm n rastet kur

e sulmon, as kjo nuk tregon objektivitet. KishaOrtodokse gjat ktyre viteve t tranzicionit men krye Kryepeshkopin Anastas ka dhn njkontribut t jashtzakonshm n t gjitha drejti-met. Me iniciativat personale t KryepeshkopitKisha sht prpjekur ti ndihmoj t gjith paasnj dallim. Prve veprs baritore, q shtdetyra kryesore e Kishs, jan ndrtuar shkolla,kopshte, klinika shndetsore, programe bujqso-re dhe social-kulturore, duke punsuar mijranjerz dhe duke i shrbyer kshtu prparimit tvendit ton. Brenda Kishs funksionojn dymensa t prditshme pr t varfrit: nj n Kor- dhe tjetra n Tiran. Jan ndihmuar shtresat

dhe njerzit n nevoj n t gjith vendin, kumund t veohet ndihmesa e madhe dhn v-

Aty ku ka aq shum errsir shpir-trore, pasiguri dhe dshprim, ka ne-voj pr m shum vend pr lajmin e mi-

r. Mendoj se Media duhet t kontribuojm shum n prhapjen e ktij lajmi, icili sjell realisht n shpirtrat e njerzvedrit, shpres dhe gzim, pr t cilat kaaq shum nevoj populli dhe vendi yn.


9/12


Udhkryqi i jets- Nga konferenca me nxns t shkollave t mesme -

ast nga veprimtaria n Shn Vlash

N datat 26-28 maj nambientet e Akademis Te-ologjike Ngjallja e Krishtitn Shn Vlash t Durrsitu zhvillua konferenca metem Udhkryqi i jets.N kt konferenc mornpjes mbi 100 gjimnazistnga qytete t ndryshme tvendit, pjesa m e madhe et cilve ishin maturant.Programi i konferencs dhe

mbarvajtja e saj ishte orga-nizuar nga studentt e vititt katrt t Akademis.

Gjimnazistt, pasi u ako-moduan n ambientet eAkademis, u ndan ngrupe, gj e cila funksionoigjat gjith periudhs qkaluan n konferenc.Rreth ors 1830 t dits spar t aktivitetit t gjiths bashku u mblodhn nkishn e Manastirit pr t

filluar aktivitetin me lutje,me shrbesn e Paraklisit.Pas ngrnies s darks,programi i asaj dite vazhdoime nj veprimtari argtu-ese si valle, kng dhe lo-jra t ndryshme.

Pjesmarrsit u njohngjithashtu nga afr me stu-dentt, ambientet e Akade-mis, jetn dhe veprimta-rit e ndryshme q zhvillo-hen atje. Ata duhet ta shi-

kojn Akademin si pjes tedukimit t tyre shpirtror

dhe formues. Kjo do tishte edhe nj zgjidhje eudhkryqeve t jets styre.

Mesditn e s shtunsdrejtori i Akademis Teolo-gjike Imzot Ilia mbajti njfjal mirseardhjeje. Ai ikshilloi gjimnazistt t jenvigjilent n jetn e tyre dheta pranojn thirrjen e Zotitn do drejtim t jets, du-

ke kryer gjithmon vullne-tin e Tij.Gjithashtu nj prej stu-

denteve t vitit t katrt,Elena Krakulli, theksoi: Se-cili n jetn e vet ka nj pr-voj nostalgjike. Ajo dukete plqyer para Zotit, sepsebrenda saj mbart dshirdhe prpjekje q do t thotrealizim dhe vullnet.

M pas pjesmarrsit eksaj konference bn nj

shtitje n plazhin e Durr-sit, ndrsa n mbrmje ndo-qn programin Konfere-nca flet me foto.

Ky aktivitet prfundoiditn e diel, pas LiturgjisHyjnore dhe gjimnazistt ularguan me prshtypjet mt mira dhe me shum fal-nderime. Akademia Teolo-gjike i ka dyert e hapura prt rinjt q dshirojn tavizitonj apo t ndjekin stu-

dimet n t.Sofia Bregu

Shn Mhilli (Mihaili), nj nga faltorete periudhs bizantine, t befason pr ma-dhshtin dhe vendndodhjen e saj n mesguvave t kshtjells, n kmbt e s cils

rrjedh Osumi. Aty do 10 korrik kremtohetme nj Liturgji Hyjnore martiri Shn Niko-dhimi i Beratit, i cili e dorzoi Shpirtin e Tijn qiell, ndrsa n tok mbeti simbol i besss krishter.

Shrbesa e par pr oshnarin filloi ndatn 9 ora 1800, ku shum besimtar tardhur jo vetm nga lagjet, por dhe ngagjith dioqeza ndodheshin pran vendit kumendohej ta ket hedhur pashai turk, pasie torturuan dhe si pr udi ai u gjend mkmb, me trupin e gjakosur dhe m pas ipren kokn.

T nesrmen u zhvillua Liturgjia Hyjno-re. Ajo drejtohej nga Hirsi Ignati i ndih-muar nga at Petraqi dhe 2 dhjakont.Shrbesa e tret u b n mbrmje. Edhepse binte shi, besimtart kishin ardhur dhe

kishin mbushur at mjedis q duket si njballkon, ku dokush qetsohet dhe lum-turohet kur sheh kt qytet t krishterq i dha kurorn e lavdis e t pavdeksis

Shn Nikodhimit, q e lindi Vithkuqi.N t trija shrbesat Imzot Ignati pr-

colli mesazhin e shenjt t bess, ku midist tjerash theksoi:

sht br tradit q n kt dit tshnuar t na mbledh kujtimi i neomartiritShn Nikodhim. Kjo dit sht dita e lav-drimit dhe himneve q i takojn pavdek-sis s tij. Ato si buqet me lule i vn ku-ror veprs madhshtore t bess. Aimbeti mesazhi i prkushtimit n udhn eZotit. Ai u zgjua nga gjumi i mkatit dhe umartirizua i ndrgjegjsuar se do t vinte

pran Zotit i pastr. Ne i themi birit t Vith-kuqit - Shn Nikodhimi i Beratit, sepse kyqytet i krishter i dha kurorn e lavdisduke e kthyer n simbol t bess son.

S. Mishaxhi

Shn Nikodhimi i Beratit

Rreth 50 persona, mi-dis t cilve njerz me af-

tsi t kufizuara dhe ak-tivist t rinis orthodho-kse morn pjes n datat26-28 maj n veprimta-rin Fundjava e miq-sis. U bn katr vjetq Zyra e Rinis Ortho-dhokse n kalendarin eveprimtarive t shumta tsaj ka shnuar kt akti-vitet t shumpritur.

T rinjt orthodhoksjo vetm q organizuan

mir aktivitetin, por edheu bn protagonist t da-shuris s krishter, dukedhn shembullin m tmir. Kt e msuan dhee prjetuan personat meaftsi t kufizuara, t ciltgjat tri ditve t miqsisme t rinjt orthodhoksofruan gjithka nga zemrae tyre. Programi ishte i lar-mishm me biseda, disku-time, njohje me njri-tje-trin, lojra e konkurse.

Nj vend t veantn kt veprimtari kishte

Pran personave me aftsit kufizuara

edhe biseda me drejtorin eAkademis Teologjike,Hirsi Ilian. Ai krijoi njambient shum familjar mefjalt e tij t urta dhe me hi-storit e mesazhet q trans-metoi. Ai vlersoi shrbimindhe pranin e ktyre perso-nave n do aspekt t jets,sepse ata n vuajtje sakrifi-kojn gjithka nga vetja etyre, ashtu sikundr Krishtidha shembullin e dashurism t lart. Hirsi Ilia thek-

soi se sht shum e rnd-sishme q n jetn ton t

ndajm kohn me njerzit nnevoj, sepse kshtu i shr-bejm njri-tjetrit dhe Per-ndis.

Pjesmarrsit vlersuanveprimtarin dhe sugjeruan qajo t marr prmasa m tgjera, se personat me aftsit kufizuara jan t shumt ekan nevoj pr t qen akti-v ne jetn e prditshme, prt pasur miqsi t reja dhe prt ofruar prvojn e tyre.Ndaj, Kisha jon sht gjith-

mon pran tyre me ndihmae veprimtari t ndryshme.


10/12


NGJALLJA

Kryeredaktor: Thoma Dhima

Adresa:Kryepiskopata Orthodhokse,

Rruga e Kavajs, Nr. 151Tiran

Tel: (042) 34-117, 35-095.Fax: 32-109

Shtypur n shtypshkronjnNgjallja

Organ i Kishs Orthodhokse

Autoqefale t Shqipris

Del nn kujdesin e KshillitBotues

Themelues: KryepiskopiAnastas

At Ilarioni u lind m 1870 nRehov t rrethit Kolonj. Thek-sojm se Rehova sht fshat ortho-

dhoks me tradita, t cilat ruhen dheprcillen brez pas brezi deri n ditttona.

Msimet e para pr Perndinat Ilarioni i mori nga prindrit, tcilt e mkuan me dashuri e shpre-stari pr Shptimtarin ton JisuKrisht.

Qysh n moshn 12-13 vjeshkoi pas t atit, duke marr rrugne mundimshme t kurbetit. Punoin qytete t ndryshme t Greqis,duke provuar pun t rnda. Por

ajo q do t trhiqte m shum Ila-rionin e ri n mosh ishte dshirapr t shkuar n kish. Tek dgjo-nte predikimet e ndiqte ritet e tjerafetare, i ngrohej shpirti e i ngaz-llehej zemra.

I ati i tij, Dhimitri, kishte pasurnderin dhe bekimin e madh, i ndih-muar nga miq t tjer nga fshati,pr t vizituar Malin e Shenjt dhem pas t punonte n Manastirin emadh n Rusikov tok me t birin,n manastirin e Pandeleimonit. Ilari-oni ua vinte veshin gjithnj e mshum predikimeve q bheshin nkish dhe i dukej se tani po i mbu-shej shpirti me nj tjetr dashuri, ecila po i rritej ngadal dhe po ia pu-shtonte gjith qenien. Ja, ashtu sipa kuptuar ai kishte marr hirin ePerndis.

Dshira pr t msuar pr jetne murgjve, pr lutjet e fuqishme qata i drejtonin Perndis e trhoqim shum se ekani dhe mistria qkishte n torbn e dhirt. Shumshpejt kt gj e vuri re edhe i ati.

Kshtu, q duke par n syt et birit at drit vezulluese dhe atzjarr q po i vlonte n gji, e regjistronn kolegjin pran Manastirit, ku dot vazhdonte studimet n teologji.

Aty ai tregon zell dhe cilsi tlarta n prvetsimin e msimevet Dhiats s Re. N kolegj dhe

jasht tij prvetsoi greqishten evjetr, latinishten dhe rusishten.Lexonte shum, donte t msontee t njihte sa m shum jet t kle-rikve, shenjtorve, prkushtimin e

tyre pr Kishn dhe shrbimin emadh q i kishin br asaj.

Ata q punuan pr Kishn ton

Prher me Fjaln e Krishtit dhe Kishn e TijPr afro 3 vjet shrbeu si dhjak

n manastirin e Ivironit dhe m pasu hirotonis n prift. Kshtu jeta e

at Ilarionit ndriohet dhe shenjt-rohet edhe m shum n saje thirit dhe t misterit t priftris sPerndis.

Ishte shum i ri n mosh, porbesimi q i dhan pr tu br baridhe shrbtor i tyre ishte vrtet njobligim i madh. Gjat gjith jetsai rrezatoi dashuri dhe shprestaripr shptimtarin ton Jisu Krisht nt gjith besimtart orthodhoks.

Vet Kisha kishte ngjallur ngjirin e tij shum drit dhe shpres

dhe gjithnj lutej pr veten dhe be-simtart q e rrethonin, duke i falure bekuar pr m shum begati, pa-qe dhe shpres.

Nj tjetr dashuri pr at Ilario-nin q rrinte fshehur n shpirtin etij, ishte malli pr mmdheun, se-pse donte shum q predikimin, fja-ln e Zotit ta bnte n gjuhn e m-ms atje n fshatin e tij t lindjes,n kishn e Shn Nikolls, n trkishat dhe konizmat q gzon fshati(fshati gzon 5 kisha dhe 4 konizmat mira).

N mrgim vrtet mir ishtedhe shok e fshatar t tjer kishte,e darkave malleshin me kujtimetq sillnin sa dilte nga kisha apo nnett e gjata t dimrit.

Por ajo dashuri dhe ai mall engacmonte gjithnj dhe nj dit ithot prindrve pr tu kthyer natdhe.

Vjen n fshatin e lindjes n ve-rn e vitit 1922, duke marr me ve-te dhe shum libra fetar, kishte njbibliotek t pasur n gjuh t ndry-shme.

N Rehov, n at koh mesho-nte at Naumi (bir i ktij fshati),shuguruar n prift n vitin 1905 dheat Jorgji, shuguruar n prift m1910.

Meshonin q t tre n fshat, enjkohsisht vinin edhe n fshatrate tjera prreth, si Prodan e Vodic,Ersek.

At Ilarioni i shprehu dshirnfshatarve pr t marr n kujde-stari manastirin e Shn Pjetrit dhe

Shn Iliut q sht afr fshatit. Sibiri i tij, duke pasur n gji dashurin

dhe prkushtimin pr Kishn eKrishtit, iu prvesh puns q mana-stirin si vend i shenjt dhe tr hir

ta zbukuronte me at dashuri shpir-ti. Ai shum shpejt gjeti mbshte-tjen nga besimtart q e prkrahndhe e ndihmuan pr at vepr tbukur. Mbjell pem e dru frutort shumllojshm q i plqente ve-ndi dhe nga viti n vit ata u rritn eu krijua nj mjedis i mrekullueshm,q gjithkush do ta kishte zili, t uleje t pinte uj t ftoht kristal pasit dilte nga kisha.

Gjithsesi, me kontributin e vetfshatarve dhe t emigrantve, n

vitin 1935 u b i mundur zgjerimi imanastirit me 2 ambiente t tjera.At Ilarioni nuk e ndrpreu as-

njher punn edhe pse larg fami-ljes s tij. Ai shtoi blet si dhe bag-ti t imta. Me nj ngazllim t madhn shpirt ai tani kishte Kishn eKrishtit dhe grigjn e tij, ve ky dot ishte qllimi dhe meraku pr tr

jetn.N pranvern e vitit 1924 dor-

zohet n prift nga Mitropolia atZisi, i cili kishte emigruar vite mpar n qytete t ndryshme t Gre-qis. Atje n Malin e Shenjt ai ki-shte marr hirin e Perndis pr njshrbim t madh q do ti bnte Ki-shs s Krishtit.

Duhet kuptuar q t 3 klerikte ndienin thellsisht detyrimin mo-ral pr misionin q kishin marrndaj Perndis, Jisu Krishtit dhedonin q ta plotsonin m s miriat. Kjo ishte dshira dhe dashuriaedhe pse e dinin q ishte nj shrbe-s dashurie dhe sakrifice.

At Zisi merr n enori kishn eqytetit Ersek dhe at t fshatitProdan.

At Ilarioni pr 19 vjet me ra-dh iu lut Perndis q Kisha eKrishtit, ai manastir i hirshm tprhapte dritn e shenjtrimit, t ru-ante shpirtrat dhe jetn e prjet-shme t besimtarve. Kt shrbimai ia bri Kishs dhe ajo i sht mi-rnjohse atij pr jet. Fjeti n vje-shtn e vitit 1941. Lutjet pr besim-tart, pr m shum paqe, dashuridhe shprestari, do tia drejtonin

Perndis klerik t tjer.S. Prifti

Kalendari

i Liturgjive Hyjnore,

GUSHT 2006

1 E Mart Dalja e Kryqit. 7

Makabejt dhe Solomona.

Oshdg. Elesa. (Fillon Kreshma.)

2 E Mrkur Transf. i lips.t Sh. Stefanit, dsh. i I-r.

Dsh. Kindiliani. (Bhet Efqeli.)

5 E Shtun + Dsh. Efsigni.

Dsh. Solevi. Fabiani i Roms.

Shn Nona.

6 E Diel + # METAMORFOZAE SHPTIMTARIT(Sotirit).12 E Shtun + Dsh. Foti e

Anikiti. Osh. Palamoni. Dsh.

Pamfili e Kapitoni.

13 E Diel + 9 MATEUT.Mbyllja e Metamorfozs.

Transf. i lips. t Maksim Omol.

15 E Mart + Fjetja e Hyjli-ndses s TrshenjtMari.19 E Shtun + Dsh. Andrea

stratilati e 2594 dshmort.

Osh. Theofani i ri.

20 E Diel + 10 MATEUT.Pr. Samuel. T 37 dsh.

n Vizi (Orioni etj.).

24 E Enjte + Hierod. Kozmai

i Kolkondasit nga Etolia.

Hierod. Eftihi.

26 E Shtun + Dsh. Adriani

dhe Natalia. Osh. Joasafi.

23 dsh. (Gentili etj.).

27 E Diel + 11 MATEUT.Osh. Pimeni. Dshg. Anthusa.

Dsh. Fanuri.

29 E Mart + Prerja e koks

s Joan Pagzorit. Ep. Arkadhi.(Kreshm)


11/12


N traditn orthodhokse, vepri-mi i Ngushllimtarit n komunitetine krishter shfaqet n mnyr t

ndjeshme tek shpirtmbajtsit: tekati shpirtror, i njohur n greqishtjeront, n rusisht me emrin starecapo ava (nga sirishtja). Ai sht njnjeri i urt me prvojn e s vrte-ts hyjnore. sht i bekuar nga hirii atsis n Frym dhe nga dhuratapr t udhhequr t tjert n rrugne shptimit. Ajo q ati ofron tek f-mijt shpirtror nuk jan parimemorale apo rregulla jete, por njmarrdhnie personale.

Starec, - thot Dostojevski, -sht ai q shpirtin dhe vullnetin ebijve i absorbon si t tijat. Disa bijshpirtror thoshin pr jerontin etyre se ishte sikur t mbante zem-rat tona n duart e tij.

Ati shpirtror sht nj njeri mepaqe t brendshme, pran t cilit mij-ra njerz mund t gjejn shptim.

Fryma e Shenjt, si fryt i lutjesdhe vetpohimit t tij, i ka dhn atitt lexoj sekrete t zemrs: prandajai nuk u prgjigjet vetm pyetjeveq t tjert i bjn, por gjithashtuedhe pyetjeve - shpesh m themelo-

re - q ata nuk i kan menduar ndo-njher. Bashk me dhuratn edallueshmris ai posedon dhuratne shrimit shpirtror, mundsin prtia kthyer shndetin shpirtit, ndo-njher edhe trupit. Ai e ofron ktshrim shpirtror, jo vetm me ant kshillave, por gjithashtu me he-shtjen dhe me pranin e tij. Por lutjae tij ndrmjetuese sht m e rnd-sishme e m e fuqishme se kshillae tij. Ai shron fmijt e tij me lutjenpa pushim pr ta, duke u br njme ta e prjetuar gzimet e tyre,

duke ngarkuar vuajtjet, ankthet dhepeshn e fajsis s tyre mbi veten

e tij. Askush nuk mund t jet jeront,nse nuk lutet intensivisht pr ttjert. N qoft se ai sht nj prift,funksioni i udhheqsit shpirtrorsht prgjithsisht i lidhur ngushtme misterin e rrfimit. Megjithatnj starec - n kuptimin e thell tfjals, ashtu si e prshkruan Dosto-

jevski etj., - sht m tepr se njat rrfyes. Fryma e Shenjt, dukeadresuar drejprdrejt n zemrat et krishterve, e bn t dukshme seky apo ai person ka marr nga Per-ndia hirin pr t udhhequr t tjertn rrugn e shptimit e ta shrojat. N kt kuptim ati i vrtetsht nj figur profetike dhe jo njpunonjs institucioni. Ai mund t jetnj hieromonak, prift i nj grigje, imartuar ose murg thjesht jo i hiroto-nisur prift (m pak e zakonshme).N qoft se ati nuk sht vet prift,pasi t ket dgjuar problemet e nje-rzve e pasi ti ket kshilluar ai idrgon tek nj prift q t kryej mi-sterin e rrfimit, q t marrin faljen.

Disa e shohin atin e tyre rrall

ose n nj moment t veant krize,ndrsa t tjer jan n komunikimt vazhdueshm me t, e shohin dodit. Ska rregull t paracaktuar.Lidhja rritet nga ndikimi i drejtpr-drejt i Fryms. Marrdhnia shtgjithmon personale. Jeronti nukpraktikon rregulla abstrakte t marranga libri. I ndriuar nga Fryma aikrkon t transmetoj vullnetin unike spefik t Perndis pr kt per-son, sepse ati i vrtet kupton dherespekton karakterin e secilit, ai nuke ndrydh lirin e brendshme t tjetrit,

por e prforcon. Ai nuk ka qllim tprovokoj nj bindje mekanike, por

i on fmijt e tij drejt nj shkallepjekurie shpirti ku m pas do t jenn gjendje t marrin vet vendime.Ai tregon tek secili frymn e tij, ecila sht e fshehur. Fjala e tij shtkrijuese e jetdhnse. Ajo iu lejont tjerve t prmbushin aspirata qm prpara ngjanin t pamundura.Ati arrin ta kryej kt, sepse e dosecilin personalisht. Duke qen njlidhje personale, ati nuk ndihmondonjrin n t njjtn mnyr. Aimund t ndihmoj vetm ata q i

jan drguar specifikisht nga Fry-ma. Kshtu biri nuk duhet t pohoj:Ati im sht m i miri nga t gjith,por t knaqet duke thn: Ati imsht m i miri pr mua.

Duke udhhequr t tjert, ati shpi-rtror sht i kujdesshm ndaj vull-netit dhe zrit t Fryms s Shenjt.

Nuk them fjal tjetr vese atq Perndia m thot t them, -thot shn Serafimi i Sarovit. - Be-soj se fjala e par q na vjen ndrmend sht frymzuar nga Shpirtii Shenjt.

Ka t drejt t veproj n kt mnyr, ai q nga prpjekjet e tij aske-tike dhe lutjet ka arritur nj ndrgje-gje jasht mase t mbushur nga pra-nia e Perndis. Ai q nuk ka arriturkt nivel, nj praktik e till do tishte e paprgjegjshme dhe arrogante.

Arkimandrit Zakaria (1850-1936), flet me t njjtat fjal si shnSerafimi: Ndodh ndonjher qnjeriu t mos dij as vet at q dot thot. Zoti flet ather me ant buzve t Tij. Duhet t luteshkshtu: O Zot, a mund t jetosh tek

un, mund t flassh nprmjet me-je, mund t veprosh nprmjet me-

Mbi atin shpirtrorje. Kur Zoti flet nprmjet buzvet nj njeriu, t gjitha fjalt e tij b-

jn t njohur dika q e cila m pas

do t prmbushet. Vet njeriu qpo flet befasohet. I duhet vetm tmos marr parasysh dijen e tij.

Lidhja mes birit dhe atit shpirt-ror shtrihet prtej vdekjes deri ngjykimin e fundit. Shn Serafimikrkoi ti mbishkruanin n varr ktofjal t paharrueshme: Un jamlarguar, ejani mbi varrin kur t kenikoh, sa m shpesh t jet e mu-ndur. T gjitha ato q do t keni nzemr, gjith vuajtjet n kt tokrrfemini sikur tia thoni nj t gjalli.Dhe do tju dgjoj e kuptoj, do tjuheq trishtimin, sepse pr ju do t

jem gjithmon i gjall.Dihet se jo t gjith t krishtert

orthodhoks kan nj at shpirt-ror. far t bjm nse krkojmnj udhrrfyes dhe nuk e gjejm?Sigurisht mundemi t prdorimlibrat. Vshtirsia me to sht senuk dim sakt at q mund ta zba-tojm personalisht n nj ast tveant t udhtimit ton drejt Zotit.Prve librave dhe atit shpirtrorka gjithashtu vllazri shpirtrore:

Ndihma q na sht dhn jo ngamsues n Perndin, por nga v-llezrit dhe motrat si bashkudh-tar. Nuk duhet ti refuzojm rastetq na jepen. Megjithat ata qangazhohen seriozisht n udhn ePerndis duhet t bjn t gjithaprpjekjet pr t gjetur nj at nFrymn e Shenjt. N qoft se kr-kojn me prulsi, pa asnj dyshimata do t gjejn udhrrfyesin prt cilin kishin nevoj.

Prktheu: Eleni Pani

Kryepiskop i riU zgjodh Kryepiskopi i ri i Kishs s ekisdhe Sllovakis. Ai sht Arqiepiskopi Kristof iPrags, 52 vje dhe z vendin e KryepiskopitNikolas, fjetur m 30 janar. Fronzimi i tij u b

n Katedralen kushtuar shenjtorve Kirill dheMetod, n Prag.

Takim mes kishashKisha Romano-katolike dhe ajo Ruse organizu-an s bashku n Vien nj bised rreth tems:Pr ti dhn nj shpirt Evrops. Misioni dheprgjegjsit e Kishs. Ky takim, i mbshtetur

edhe nga fondacionet Pro oriente dhe Brad-ley, u drejtua nga Kardinali Paul pr Vatikanindhe nga Arqiepiskopi Kirill i Smolenskut, prPatrikann e Mosks.

mim pr Patriarkun EkumenikGjat nj vizite n Itali, n Firence, me rastin enj takimi ndrfetar organizuar nga shoqataGalile 2000, Patrikut Ekumenik, Trshenj-tris s Tij Vartholomeu I, iu akordua nj mimspecial pr paqen. Gjithashtu, gjat takimevet shumta dhe veprimtarive q u zhvilluan mekt rast, Kardinali Antonelli deklaroi se Patri-

NGA BOTA E KRISHTER

kans Ekumenike do ti kthehen lipsanet ePatriarkut Josif t Konstandinopojs (shek. XV),q ruheshin n bazilikn Santa Maria Maggiore.

Apel i koptve

Disa shoqata t t krishterve kopt t Egjiptit,bn thirrje pr nj solidaritet ndrkombtar prt frenuar sulmet ndaj komunitetit t tyre. Kjoerdhi pas rastit t fundit, n Aleksandri, ku patim shum se 20 t plagosur. Koptt prbjn10 pr qind t 73 milion egjiptianve, sipasvlersimit t patrikans s tyre dhe 6 pr qindsipas statistikave zyrtare.


12/12


Ne pjesmarrsit n SamitinBotror t Liderve Fetar-kryetar dhe delegat t feve tKrishtera, Myslimane, Hebreje,Budiste, Hindu Shinto dhe komuniteteve fetare n 49 vende, t mbledhur

n Mosk, me rastin e Samitit t Grupit t t Tetve (G8), duke diskutuargjat pr temat n interes t ndrsjell, u bjm apel kryetarve t shte-teve, komuniteteve tona fetare dhe t gjith njerzve me vullnet t mir.

Ne besojm se personi njerzor sht fetar nga vet natyra e tij. Qyshn fillimet e njerzimit feja ka luajtur rol ky n zhvillimin e mendimit,kulturs, etiks dhe rregullit shoqror. Me rritjen e rolit t besimit nshoqrin bashkkohore, ne duam q fet t vazhdojn t jen njthemel i fort pr paqe dhe dialog midis qytetrimeve dhe jo t prdorensi burim i ndarjes dhe i konfliktit. Feja ka potencialin pr t bashkuarnjerz dhe kultura t ndryshme n kundrshtim me brishtsin e natyrsson njerzore, sidomos n kontekstin e sotm t pluralitetit dhe tdiversitetit.

Jeta njerzore sht nj dhurat nga i Trfuqishmi. Detyra jon e

shenjt sht ta ruajm at dhe ky duhet t jet shqetsimi i t gjithakomuniteteve fetare dhe i liderve politik.

Dialogu dhe partneriteti midis qytetrimeve nuk duhet jen thjeshtslogane. Ne kemi nevoj t ndrtojm nj rend botror i cili kombinondemokracin - si mnyrn e harmonizimit t interesave t ndryshme dhet pjesmarrjes s njerzve n vendimmarrjen globale - dhe respektimine ndjenjs morale, mnyrs s jetess, t sistemeve t ndryshme legaledhe politike si dhe traditat kombtare dhe fetare t popujve. sht eqart: zgjidhjet e drejta dhe afatgjata t mosmarrveshjeve ndrko-mbtare duhet t arrihen me mnyra paqsore.

Ne kmbngulim n rndsin e liris fetare n botn e sotme.Askush nuk duhet t detyrohet t veproj n kundrshtim me besimine tij ose t saj n shtjet fetare. Gjithashtu sht e nevojshme tmbahen parasysh t drejtat e minoriteteve fetare dhe etnike.

Ne dnojm terrorizmin dheekstremizmin e do forme, ashtusi dhe prpjekjet pr ti justifi-kuar ato me religjionin...

Ne bjm thirrje ti jepet fund do fyerjeje ndaj ndjenjave fetare

dhe prdhosjeje t teksteve, simboleve, emrave apo vendeve q jant shenjta pr besimtart. Ata q abuzojn me gjrat e shenjta, duhett din q plagosin zemrat dhe nxisin konflikte mes njerzve.

Dialogu ndrfetar duhet t ruhet nga lidert fetar dhe ekspertt et pasurohet nga kontributi i besimtarve. sht nj dukuri e paprshtat-shme dhe historia e tregon se sht e rrezikshme, kur veprimi i ndrma-rr prej komuniteteve sht i ndikuar nga interesat politike. Ne gjithashtudnojm prpjekjet pr przierjen artificiale t traditave fetare osendryshimin e tyre pa respektuar vullnetin e ndjeksve t tyre, pr tisjell m afr sekularizmit.

Komunitetet tona jan t gatshme pr t zhvilluar dialogun me nje-rzit q nuk kan pikpamje fetare, me politikan, me strukturat civilet shoqris, me organizata ndrkombtare. sht shpresa jon q nj

dialog i till t vazhdoj, duke i lejuar fet t kontribuojn pr mirkupti-min dhe koordinimin midis kombeve, pr t themeluar nj shtpi t pr-bashkt t bazuar n t vrtetn, t ndrtuar sipas parimeve t drejtsi-s, t gjallruar nga dashuria dhe liria. Ky dialog duhet t zhvillohet nbaz t parimit t barazis, n nj mnyr t prgjegjshme dhe me bazat rregullta, duke pranuar do tem, pa pasur paragjykime ideologjike.

Ne besojm se ka ardhur koha pr t pasur nj partneritet msistematik t liderve t ndryshm fetar me Kombet e Bashkuara.

Duke i br nj apel t gjith njerzve q besojn, ne i nxitim ata trespektojn dhe t pranojn njri - tjetrin jo n baz t prkatsis fe-tare, nacionale ose t diferencave t tjera. Le t ndihmojm njri-tje-trin dhe t gjith njerzit e udhhequr nga mirkuptimi n ndrtimin enj t ardhmeje m t mir pr t gjith familjen njerzore. Le t ruaj-m paqen q na e ka dhn i Trfuqishmi.

M shum se 200 lider fetar,nga disa dhjetra vende, u mblodhn

n Mosk nga 3-5 korrik, pr Sami-

tin Botror t Liderve Fetar. Ai ki-

shte si qllim final adoptimin e njdeklarate t prbashkt, e cila do ti

drejtohej udhheqsve botror tG8-s (vendet m t industrializuara

t bots), q do t mblidheshin nShn Petrburg nga 15-17 korrik.

Merrnin pjes prfaqsues nga besi-

mi i Krishter, Mysliman, Hebre,Hindu, Budist, Shintoist etj.

N prshndetjen e tij Presidenti

rus Putin premtoi se do t informo-nte lidert e G8-s pr rezultatet e Sa-

mitit dhe dnoi prpjekjet pr tkrijuar nj konflikt botror midiscivilizimeve dhe feve.

Patriarku i Mosks dhe i gjith

Rusis Aleksej, nismtari i takimit,

theksoi rolin e moralitetit pr t evi-tuar konfliktet. Ajatollah Muhamad

Al Taskhiri nga Irani vlersoi prpje-

kjet e Presidentit rus pr gjetjen e

gjrave t prbashkta me Islamindhe theksoi se Islami sht nj fe epaqes etj.

Delegacioni i Vatikanit, i drejtuar

nga Kardinali Walter Kasper ishte mi madhi n takim, n dshmi t ngro-

hjes s marrdhnieve me Kishn

Ruse q nga zgjedhja e Paps Bene-dikti XVI.

Merrnin pjes shum nga drej-

tuesit botror fetar, si Sekretari iPrgjithshm i WCC Samuel Kobia,

Papa Shenuda i Kishs Kopte t Egji-ptit, Myftiu i Madh i Siris BaderddinHassun etj.

Meq Kryepiskopi Anastas, i ciliishte i ftuar, pr shkak t impenjime-

MOSK - SAMIT NDRKOMBTAR NDRFETAR

ve nuk ishte e mundur q t merrte

pjes, Kisha jon u prfaqsua nga

Mitropoliti i Kors, Hirsia e TijJoani.

N fund t tij, Samiti adoptoi de-klaratn e prbashkt q prekte -

shtjet e terrorizmit, pabarazive eko-

nomike, familjes, abuzimeve me

mjedisin, drogat dhe Aids-in, shpr-brjen e vlerave morale n shoqrin

moderne etj., pjes nga e cila pobotojm m posht.

Le t ruajm paqenq na e ka dhn i Trfuqishmi

Gazeta e Korrikut 2006

Documents

Transcript of Gazeta e Korrikut 2006