7/22/2019 Gartxot kondaira

1/3

GARTXOT

Gartxot , XI. Mendean bizi zen. Nafarroako Erdi Aroko euskal poeta edo bardoa izan zen. Seme batzeukan, Mikelot deitzen zen. Bere lanbidea abestea eta kontatzea nahi zuena jendea entzuteko zer

zen Euskal Herria berarentzat. Bere kondaira hau da:

XII.mendean Orreagoko fraideeak Mikelot, Gartxoren semea bahitu egin zuen, bere ahotsa oso

ederra zen eta kanta egiteko oso ona zen. Mikelot fraide bat bezalakoa bihurtu nahi zuten. Gartxotbere bilan joan zen, Mikelot hartu eta Itzaltzu mendira joan ziren biak, baina Mikelot eta GartxotZaraitzuko jaunak harrapatu egin zituen. Fraideak Mikelot hartu baino lehenago, Gartxoren beresemea hil egin zuen. Orduan, Gartxot kondenatu egin zuten, bizitza osoan dorre batean. Baina,

usoek limosna ematen zioten eta ez zen gozez hil, baina 1110eko apirilean hil egin zen.

2003an komiki bat egin zen kondaira hauekin eta geroagoa, 2011n pelikula bat egin zen. Benitolertxundi, abesti bat egin zuen eta itzaltzuko bardoa deitzen da abestia eta abestian bardaren

bizitza abesten du. Abesti zait bat hau da:

Ehunka uso

Elkorretako inguruetan

Itzaltzuko bardoaren

bila etsipenetan.

Gari ttanta

bana dute mokoetan

ezarri ahal izateko

Gartxoten ezpainetan.

Elkorretaren gailurrean

irakatsi huen,

nor bere lurrean

maizter izatea

zein garesti

ordaintzen den.

Lur minak

eragindako zina,

lur ikararen

mugikortasunean ere

zein iraunkorra den.

7/22/2019 Gartxot kondaira

2/3

Atzaparka bat lurrez

hire seme maitearen

abots gardena itoaz

nola herri bakoitzak

bere defuntuak

lurperatu ohi dituen.

Bainan hik Gartxot

ez huen Abraham baten

ohorerik eta Mikelot

euskal epikaren

erresinola lurrari

eskeni behar izan

hioken opari.

Atzerriko latin

zaleen uztarpean

biraozko hizkuntza

basatiaz kantatzea

ez baizen zilegi.

Ez duk eremu hauetan

aingeru zerutarrik

Otsaburu zakur anaikorra

ez besterik,

nork lehunduko dik bada

hire nahigabea

gure lur gozoak ez ezik.

7/22/2019 Gartxot kondaira

3/3

Arrano igarlea hor hago

zeharka begira

heriotzaren getari.

Hire hegalaren azpian

joan nahi nikek,

hire xirularrutik

iheska irriztan

joandako eresien bila

gure adimena

hire oroitzapenez

sendotu dedin.

Ai Frai Martin,

hire zitalkeriak

bardoa hilen dik

bainan haren

sumindura hilezkorra

ondotik izango duk

eta hire maitinak

deabruak kantatuko

dizkik.