G ətlər göstə ən 50 yaşlı kitabxana - clb.az · PDF filekitabxanalarında agirdlər...
Transcript of G ətlər göstə ən 50 yaşlı kitabxana - clb.az · PDF filekitabxanalarında agirdlər...
1
AZRBAYCAN RESPUBLKASI
MDNYYT V TURZM NAZRLY
F. KRL ADINA RESPUBLKA UAQ KTABXANASI
ELM-METODKA BS
F. Krli adna Respublika Uaq Kitabxanasnn 50 illik yubileyi il
laqdar hazrlanm elmi metodiki vsait.
Gnc nslin mnvi trbiysi sahsind xidmtlr
gstrn 50 yal kitabxana
Bak-2015
2
Trtibidn
Kitabxanalar mvcud dnya mdniyytlrinin izlri hesab ediln
yazl sndlri mhafiz edn saxlayclardr. Bu yazl mnblr
briyytin elm v yaradclq nailiyytlri il yana, tarix v cmiyytin
qarlql laqlrini d ks etdirir. Fikirldiklrimiz, yaratdqlarmz v kf
etdiklrimizdn ibart olan bu materiallar kemiin glcy hdiyysi kimi
atdrlmas n kitabxana fondlarnda v arxivlrd mhafiz olunur.
Kvrk davamsz v bzn ox zrif olan bu materiallarn mhafizsi n
msuliyyt biz kitabxanalarn zrin dr. nki, kitabxana fondu
100000 nsxlrl sndlri hat edn zngin bilik xzinsi olmaqla
minlrl oxucunun sl mtali mnbyin verilmi srvtdir.
Kitabxana ii haqqnda Azrbaycan Respublikasnn Qanununda
deyilir: Kitabxana elmi informasiya, mdniyyt, thsil, trbiy msissi
kimi ap srlrini v digr informasiya dayclarn toplayb mhafiz
edn, onlarn ictimai istifadsini tmin edn, cmiyytin intellektual mnvi
potensial inkiafna kmk gstrn sosial institutdur.
Bu gn infrmasiya sri adlandrlan I sr sas mlumat mnbyi
olan kitabanalarn qarsnda kyfiyytc yni vziflr qyur. Masir
kitabxanalar tlbat gnbgn artan v genilnn ucularn tz
mlumatlar almalar mqsdil onlarn dnya infrmasiya mkanna dail
lmalar, mumbri intllktual ptnsialdan prativ istifad tmlri
n geni imkanlar yaratmaldrlar. Bu baxmdan Azrbaycanda kitabxana
iinin inkiafnda yeni mrhly balanc vern mhm sndlr
Azrbaycan Rspublikas Przidntinin Azrbaycanda kitabanalarn
faliyytinin yaladrlmas haqqnda (20 aprel 2007) v Azrbaycan
Respublikasnda kitabxana-informasiya sahsinin 2008-2013-c illrd
inkiaf zr Dvlt Proqramnn (6 oktyabr 2008) tsdiq edilmsi
haqqndak srncamlarnn hyata keirilmsi kitabxana quruculuunun
Azrbaycan dvlti trfindn prioritet sah kimi myynldirilmsini
tsdiq edir. Azrbaycanda informasiya texnologiyalarnn yaradlmasna v
eyni zamanda informasiya texnologiyalarnn infrastrukturunun qurulmasna
byk hmiyyt verilir. lkmizd dvlt sviyysind Elektron
hkumt, Elektron mktb, Elektron kitabxana kimi innovativ
proqramlar artq geni miqyasda hyata keirilmkddir. Bli, bu gn
kitabxana insanlarn informasiya tlabatn dmk n dnya biliklrin
alan pncr, mdni dyrlrin mhafizsini tmin edn v nsillrdn-
nsillr atdran bir elm mssissidir. Kitabxana bitib-tknmyn, hesaba
glmyn informasiya srvtini znd cmldirmkl yana, insanlarn
mlumat bazasnn znginldirilmsin v elmi dnyagrnn
kamillmsin, cmiyytin maariflnmsin xidmt gstrir.
F. Krli adna 50 yal RUK- s olaraq bu gn bizim d zrimiz
ox byk msuliyyt dr v mn inanram ki, Mdniyyt v Turizm
Nazirliyinin dstyi il zhmtsevr kollektivimiz bu iin hdsindn
layiqinc glckdir.
3
F. Krli adna Respublika Uaq Kitabxanas 50 ild
lkmiz qdim dvrlrdn balayaraq milli - mnvi srvtlri, xsusil kitab mdniyyti il seilmi v zngin kitabxanalar il
tannmdr. Bel kitabxanalardan biri d xalqmzn glcyi olan uaqlara
kitabxana xidmtinin tkili sahsind byk tcrbsi v xidmtlri olan,
respublikada uaq kitabxanalar zr elmi metodik mrkz saylan F. Krli
adna respublika Uaq Kitabxanasdr. Kitabxana z faliyytind xalqmzn
mummilli lideri Heydr liyevin glcyimiz olan uaqlar haqqnda
mdrik klamn rhbr tutmu, z iini bu klamn hyata keirilmsi
urunda mbarizy hsr etmidir.
Heydr liyev deyir: Uaqlar bizim glcyimizdir. Glcyimizi n cr
trbiy edcyiks, lkmizin, milltimizin, dvltimizin sabah bundan asl
olacaqdr. Mlum olduu kimi, son illr kitabxana bksinin
genilndirilmsi, onun maddi - texniki bazasnn mhkmlndirilmsi,
fondlarn znginldirilmsi, dnya kitabxanalar il faydal laqlrin
qurulmas istiqamtind dvltimiz trfindn mqsdynl tdbirlr
grlr.
F. Krli adna Respublika Uaq Kitabxanas
1965-ci il yanvarn 1-d Azrbaycan Respublikas
Nazirlr Sovetinin qrar il M.Qorki adna
kitabxana fondunun bazas sasnda yaradlmdr.
12 sentyabr 1967-ci ildn Azrbaycan Respublikas
Mrkzi Komitsinin 25 sayl (22) srncamna
sasn uaq dbiyyatnn inkiafnda mhm
xidmtlri olan, Azrbaycan dbi dilinin safl
urunda daim mbariz aparm Azrbaycan
dbiyyatnas, pedaqoq, maarifprvr, uaq
folklor antologiyasnn banisi Firidun by Krlinin adn dayr. 1965-ci
ild Respublika Uaq Kitabxanasnn yaradlmas uaqlara kitabxana
xidmtinin v onun metodik tminat sisteminin formalamasnda irliy
atlm ciddi addm oldu. Bel ki, grkmli alim v maarifi F. Krlinin
adn dayan Respublika Uaq Kitabxanasnn yaradlmas nticsind
uaqlara kitabxana xidmtinin mumrespublika metodik mrkzi meydana
gldi, uaqlara xidmt edn digr
kitabxanalara, o cmldn, 3 mindn ox
mktb kitabxanasna metodik rhbrlik
tmin edildi. Nhayt, uaq kitabxanalar
n metodik mrkzin yaradlmas
lkd uaqlara kitabxana xidmtinin
inkiaf perspektivlrinin elmi
konsepsiyasnn yaradlmasna, bu i
xidmt btn kitabxanalarn faliyytinin
laqlndirilmsin v tam bir sistem
4
kimi faliyyt gstrmsin hquqi, nzri, metodik v tkilati zmin
yaratd. Respublika Uaq Kitabxanasnn elmi-metodik faliyytini
kitabxananaslq fikrinin son nailiyytlri zminind tkil etmk
mqsdil 70-ci illrd zngin metodik nrlr fondu yaradld. Bu fondda
uaqlara kitabxana xidmtinin btn nzri, metodik v tcrbi
nailiyytlrini v qabaqcl tcrbni ks etdirn dbiyyat toplanld.
Fonddan yalnz kitabxanann z iilri deyil, hminin respublikada
faliyyt gstrn btn uaq kitabxanalar fal istifad edirdi. Onun
sasnda rayon uaq kitabxanalarna hr il orta hesabla 140-150 yazl aray
gndrilirdi. F.Krli adna Respublika Uaq Kitabxanas mstqillik
illrind Azrbaycan mdniyytinin inkiaf v mdni srvtlrimizin
mhafiz olunaraq glck nsillr atdrlmas, dnya kitabxanalar
sviyysin qalxmas istiqamtind d mhm addmlar atmdr. Bel ki,
bir ox dnya kitabxanalar il laqlr yaradlm, onlarn i tcrblrindn
istifad etmkl uaqlara kitabxana xidmtind n masir metod v formalar
ttbiq olunmudur.
Azrbaycan Respublikasnn Prezidenti 6 oktyabr 2008-ci il taixind
Azrbaycan Respublikasnda kitabxana-informasiya sahsinin 2008-2013-
c illrd inkiaf zr Dvlt Proqramnn tsdiq edilmsi bard srncam
imzalanmdr. Azrbaycanda kitabxana iinin inkiafnda yeni bir
mrhly balanc vern bu mhm snd lk Prezidentinin btvlkd
mdniyyt v mdni dyrlrimiz diqqt v qaysnn bariz
nmunsidir. Bu, hm d Azrbaycan xalqnn mummilli lideri Heydr
liyevin mdni quruculuq siyastinin uurla davam etdirilmsinin
gstricisidir.
Mstqillik illrind uaqlara
kitabxana informasiya
xidmtini daha da
yaxladrma, informasiya
cmiyytinin tlblrin
cavab vermyi qarsna
mqsd qoyan F. Krli
adna Respublika Uaq
Kitabxanasnn kollektivi
kitabxana iinin
informasiyaladrlmas v
kitabxanann informasiya texnologiyas il tmin edilmsi sahsind
myyn uurlar qazanmdr. Bel ki, kitabxanaya xeyli miqdarda
kompter, elektron mlumat vasitlri, texniki avadanlq alnm v bu
vasitlrin kitabxana iin ttbiq edilmsi kitabxana iini qismn d olsa
kompterldirmidir. Hazrda fondunda 270000 nsx dbiyyat olan
kitabxanann n byk nailiyytlrindn biri uaqlarn istifadsi n
kompter zallarnn almas olmudur. nki uaqlar v yeniyetmlrin
mtalisi, dnyagrnn formalamas, qlobal informasiya mhiti il
5
smrli tmas proseslrinin uurla nticlnmsi Azrbaycan dvltinin
kitabxana-informasiya sahsind glcy ynlmi inkiaf konsepsiyasnn
trkib hisslrindn biridir. Masir kitab v onun mtali mdniyytinin
ziddiyytli olduu bir zamanda yaayrq. Bir trfdn, uaq dbiyyat
nmunlrinin ap variantlarnn oxucularnn hiss olunacaq drcd
azalmagna, digr trfdn elektron formatda uaq mtalisi n yazlm
mtnlrin keyfiyyti v onlardan istifad imkanlarnn genilnmsin
tlbat artmaqdadr. Dvlt Proqram kitabxana fondlarnn masir
komplektldirm mexanizminin yaradlmas, respublikada
kompyuterldirilmi kitabxana-informasiya bksinin yaradlmas,
kitabxanalarn kompyuter v informasiya-proqram tminat, Azrbaycan
Respublikasnn milli-mdni irsinin v informasiya ehtiyatlarnn
qorunmas, glck nsillr atdrlmas, kitabxana xidmtinin hat
dairsinin genilndirilmsi, onun forma v mzmunca yenildirilmsi,
kitabxana bksinin idaretm strukturunun tkmilldirilmsi,
optimalladrlmas v kadr islahatlarnn hyata keirilmsi v s. msllri
hat edir.
Gnc nslin mnvi trbiysi sahsind kitabxanalarn sas vziflri
Gnc nslin mnvi trbiysi sahsind kitabxanalrn sas vziflri onlarn
sas faliyyt istiqamtlrini myyn edir:
Mdni-tarixi-mnvi dyrlr sasnda uaqlarn urunda z vtni il
qrur duymaq, fxr etmk hissinin alanmas;
Uaqlarda fal hyat mvqeyi trbiy etmk;
z lksin, xalqna grkli olmaq duyusunu trbiy etmk;
Bdii, elmi-ktlvi nrlrin, audio-video materiallarn tam spektrindn
istifad etmk;
Tbit, canllar v bitkilr almi haqqnda biliklr tbli etmkl ekoloji
trbiyni alamaq;
Doma ana dilin, dbiyyata, mdniyyt sevgi v onlar yaatmaq ;
Uaq v yeniyetmlrin informasiya mdniyytinin ykslmsin
yardm gstrmli;
Kompter srinin nslin evr