fropriorum Communi- catione,1344310/FULLTEXT01.pdf · r% 17 A TT9PTCF DISPUTATIOPHILOSOPHlCA; De...

12
r% 17 A TT 9 P T C F DISPUT A T IO PHILO SOP Hl C A; De fropriorum Communi- catione, Q^U A M , Juxta Vener andse & Ampiiflimse Facultatis Philofophica^ in Regia Ubfalienfium Academia, ftatuta, pro Gradu Pbilofophico ejusque Privilegiis confequendis $ P R IB. S I D E Reverendo Qf Praclarißimo Vir o, D. M. ] O N N t L. L A U R- B FR GI O, Ling. Orientalium Prdfeflore Publico & Ordinario, Prasceptore 8c Fautore aetatem reverenter lufpiciendo $ Publice exhibet ventilandam LAURENTIUS NICOLAI EKINIUS N ERI C. Ad diem 7. Februani, Anno 165 2. in AudztorW Veteri Majori UB S ALI iE, Excudebant J. PAULI & P- JOHANNIS Academix Typographi.

Transcript of fropriorum Communi- catione,1344310/FULLTEXT01.pdf · r% 17 A TT9PTCF DISPUTATIOPHILOSOPHlCA; De...

Page 1: fropriorum Communi- catione,1344310/FULLTEXT01.pdf · r% 17 A TT9PTCF DISPUTATIOPHILOSOPHlCA; De fropriorum Communi-catione, Q^UAM, JuxtaVenerandse&AmpiiflimseFacultatisPhilofophica^

r% 17 A TT 9 P T C F

DISPUT A T IO PHILO SOPHl C A;De

fropriorum Communi-catione,Q^U A M ,

Juxta Venerandse & Ampiiflimse Facultatis Philofophica^in Regia Ubfalienfium Academia, ftatuta, pro Gradu

Pbilofophico ejusque Privilegiis confequendis $

P R IB. S I D E

ReverendoQf PraclarißimoViro,D. M. ]OHÅN N t L. LAUR-B FRGI O, Ling.OrientaliumPrdfeflore Publico & Ordinario, Prasceptore 8c

Fautore aetatem reverenter lufpiciendo $Publice exhibet ventilandam

LAURENTIUS NICOLAI EKINIUSN ERI C.

Ad diem 7. Februani, Anno 165 2. in AudztorWVeteri Majori

UB S ALI iE,

Excudebant J. PAULI & P- JOHANNISAcademix Typographi.

Page 2: fropriorum Communi- catione,1344310/FULLTEXT01.pdf · r% 17 A TT9PTCF DISPUTATIOPHILOSOPHlCA; De fropriorum Communi-catione, Q^UAM, JuxtaVenerandse&AmpiiflimseFacultatisPhilofophica^

Perillußri Qf GeneroßßimoDomino,

M. S E V 1 D O mät/Libero Baroni in ßemluttfcjj /Domino in tfdprty& ßvitftoott; fncfyti Regn i Sve¬das Senatori, Regiasque Ca-marse confiliario eminentisfi-mo;Domino ac Patrone fuooptimo, maximo,

Dißutaüomm hdne inaugkralem in mentisgrata arrham, noviqne anni xeniolum,

ad clientela aram,

Humiliter

confecratoffert

E k JE l u s t r i Ejus Excel lehtüa Sacris miniftrans

Laurentius Ekinius.

Page 3: fropriorum Communi- catione,1344310/FULLTEXT01.pdf · r% 17 A TT9PTCF DISPUTATIOPHILOSOPHlCA; De fropriorum Communi-catione, Q^UAM, JuxtaVenerandse&AmpiiflimseFacultatisPhilofophica^

Thesis i.Ntermultiplices eofque infi^tiesquos Philolophia 8c abfolute 8creläte confiderata pnebet,in vitacommuni,ulus, hic nonminimuseft, qui ex hujus Thematis, decommunicatione proprio ru,me-

ditatione maxime redupdat, non Iblum in rerumnaturalium cognitione, fed etiam in difcurfu con¬tra adverfarios de Perfona Domini Salvatorisjcum ejufmodi nobis ab adveriariis obiiciatur pro-pofitio: Nulla propria poflunt communicari:Propria eni.m, ajunt,fi communicentur, nonma-nent propria,, fed fiunt communia lub iplo com-municationis a&u ; alias meram opinantur efTeimplicationem contradi&ionis, Proprium effe 8ccommune. Nos autem eorum fententiae hanecontradi&orie reponentes vere ftatuimus quas-dam propria pofle communicari: cujus aflertio-nem aliquot impraefentiarum rationibus exem-plisque e naturx gremio petitis, moti problema-tis utilitate 8c veritate,cum fane Philofophantibustuto probatum ibimus: unde facile erit collige-

A re *

Page 4: fropriorum Communi- catione,1344310/FULLTEXT01.pdf · r% 17 A TT9PTCF DISPUTATIOPHILOSOPHlCA; De fropriorum Communi-catione, Q^UAM, JuxtaVenerandse&AmpiiflimseFacultatisPhilofophica^

re, qu#nam oppofitarum propofitionum mani^fefte falla, quaenammerito vera habeatur. Prin-cipium enim omnis in Philolophia cognitionisnoftrae hoc eft: Impoffibile limpliciter eft unameandemque rem ad idem, fecundum idem 8ceodem tempore elfe 8c non effe.

I I.

Principio autem, antequam noftrarn len-tentiam certis confirmamus rationibus, ne vo-

cum ambiguitate decepti in errorum labyrinthosincidamus, prodeft terminorum, proprii Sc com¬munis, probe difcutere acceptiones. Hic le of¬fert I. Subjedtum quseftionis fcilicet proprium ,

quod interdum capitur, pro definitione rei ef-fentiam explicante. Arift: lib.i.Top.c.3. ß- Proadjundto e lpeciei natura immediate profluente,eamque continue concomitantc, cui accidenscommune in prsedicabilibus opponitur. De hoc,non illo liibjedtum noftri problematis intelle-dtum volumus.

I I I.

Hujus proprii vulgo quatvor recenlenturmodiquorum ultimus quidem pr^cipuus eft; conti-rret enim propria , cpx uni lpeciei, lecundumomnes neceflitatis gradus, femper 8c ubique in-fimt& tanquam effedtus proprii å fia caula proma-

nant

Page 5: fropriorum Communi- catione,1344310/FULLTEXT01.pdf · r% 17 A TT9PTCF DISPUTATIOPHILOSOPHlCA; De fropriorum Communi-catione, Q^UAM, JuxtaVenerandse&AmpiiflimseFacultatisPhilofophica^

nant,ideoque cum efTentiarei reciprocantur: Hicmodus bene fibi confiftit per omnes neceffitatisgradus > cum habeat lubjebti univerfalitatem 8ctemporis perpetuitatem, primo 8c per le infit,necnon cum fiia Ipecie re tro commeet. Tresvero priores licet in aliquo neceffitatis gradu defi-ciant, hinc tarnen non excluduntur. Propriumpraeterea hic attendere expedit, quod vel^Vfocifciv dicitur, refpebhi lubjedti inhaefionis; vel

xaltjycgU^ quod ad lubjeéhim praedicationispertinet.

IV.II. Prasdicatum, quod eft uivm*,per quam

hic non Iblum alicujus proprii nomen, led 8c reseo nomine fignificata intelligitur, quar de alterapraedicatur 8c realiter commu'nicatur j cujusmodipraecipui lunt fequentes: koivavU tina eft k«tap&iiv ffve partieipätionem, in qua quid alteriusnomen, naturam, eflentiam & definitionen!accipit. Arift lib. /pTop.c.i. Sic proprium generisIpeciebus, fpeciej vero individuis communicaturdeque illis praedicatur. Vt fentire proprie ani-mali primario luo lubjéélo competens communi¬catur homini Sc beftiae. Rifibile homini pro-priü individuis communiatur. Hic modus ff: atimoftendit quoddamproprium efle communicabile.

A 3 At

Page 6: fropriorum Communi- catione,1344310/FULLTEXT01.pdf · r% 17 A TT9PTCF DISPUTATIOPHILOSOPHlCA; De fropriorum Communi-catione, Q^UAM, JuxtaVenerandse&AmpiiflimseFacultatisPhilofophica^

v.

Atexcipit adverfar ins hoc efle heterogeneumSc årftöpo alienum, cum quxftio nu nc fit, de pro-priorum communicatione tall, cpx eft inter fub-fedadifparta realiterq; diverfa. Rede ;fed noshunc modum vel ideo apponimus, ut oftendaturliberius, quid natura proprii, ut fi c, ferre Sc pa-ti poffit; Sc quod genus revera habeat proprieta-tes > quas cum fpeciebus ; fpecies vero cum indi-viduis communicatj quodque nec repugnethisproprietatibus manere eafdem fuoprimario fiib-jedo proprias, in allqua tarnen diftindione fiib-jedorum, quibus communicantur.

V LNe autémlonge digrediamur, ante veri ftatus

pofitionem, infpicienda venit altera mvuvia, > cpxeft xct7zsaw^vMTiv, quas fimpliciter communicatiodicitur j cujus modus,inter alios,eft *mwicL k*™m-xvcriv qux fit cum confufione eflentiarum, ubi pro¬prium unius mifcibilis de toto prsedicatur mixtoquodexrerummixtione relinquitur. Sic åydrö¬md dicitur dulce 8cc.

v 11;Sed cum per fubftantias, quarum propria dici-

mus communicari, Iiic intelligimus fubjeda re¬aliter diftinda > non tarnen leparata five localiter

difiun-

Page 7: fropriorum Communi- catione,1344310/FULLTEXT01.pdf · r% 17 A TT9PTCF DISPUTATIOPHILOSOPHlCA; De fropriorum Communi-catione, Q^UAM, JuxtaVenerandse&AmpiiflimseFacultatisPhilofophica^

difiun<fta, led xa,™ rwovcurpcv vere unita, alias enimnulla intercedere poteft rfywfyjqrtf: ideoque,mi£Iis prioribus, etiam lequentés duo communica-tionismodi haud inique removentur.

VIII.kwwlet, a. K&Tu pttm&cLriv, quå propria luuui plane

deferendo lubjedtum ad aliud emigrant tranf-euntque, eui communicantut. ß• ka* a&cmwv,cum non ipla communicantis proprietas, fed a-liud fimile, numero tarnen diverlum, in alio diver-lo producitur & producendo communicatur.Sic pater filio corpus & animam, animxque pro¬pria communicat.

I X.His ita lepo Ii tis verum ( cui hic locus) com-

municationis modum hunc cenfemus, fcilicetXjMVWtCtV X&LTZt OlV^VCt&lVy quae eft combinatio live unioduarum diverfarum naturarum, propter quam,id quod unius eft proprium, line lui vel multipli-eatione vel confufione^alteri ita realiter diftimftx,ar&iflime tarnen unita^, ad communemluo mo¬do pofteflionem , ulurpationem & denominatio-nem vere 8c realiter confertur; lic tarnen, ut liib-jedto, e cujus eftentia dimanat,^»wj lubjeétoverb recipienti attribuatur.

Hic

Page 8: fropriorum Communi- catione,1344310/FULLTEXT01.pdf · r% 17 A TT9PTCF DISPUTATIOPHILOSOPHlCA; De fropriorum Communi-catione, Q^UAM, JuxtaVenerandse&AmpiiflimseFacultatisPhilofophica^

X.Hic auvm'icLsmodus verum nobis exhibet con-

troverfias ftatum,in quo redte fentientium,de pro-priorum communicatione^ lententia perlpicue o-ftenditur, pro cujus tutela contra adverfariorumpropofitionem fuperius allatam aliquot, pro renata, rationis argumenta proferemus.

X I. *I. Ubi eft realis, intrinfeca ardtiffimaque dua-

rum fnbftantiarum combinatio live unio 5 ibi re¬alis & vera quoque eft propriorum communica-tio: At in materia informata, corpore animato,ferro ignito See. eft realis intrinfeca ardtiftimaqueduarum naturarum E. Major vel hinc e-1 licet,«.Licet unio natura iit prior communicatio-ne,tempore tarnen eft fimul, cum hxc duo le re-fpiciant, ut caufa Sc effedtum 5 Illä itaque polita,ponetur Sc altera. £. Quia nulla alia dari poteftdifferentia, qua gradus unionis vel leviufculx di-ftingvantur å le invicem, nili detur communicatiopropriorum. y. Natura haec eft lut quaepenitiilime fe permeant, permeando invicemcommunicent. HincVeteres: Qualisunio, taliscommunicatio. Minor in fequentibus explica-bitur: Interim tarnen inde conftat, quod res enu-meratae pleraeq; corpus fcilicet Sc anima &c.unum

Ens

Page 9: fropriorum Communi- catione,1344310/FULLTEXT01.pdf · r% 17 A TT9PTCF DISPUTATIOPHILOSOPHlCA; De fropriorum Communi-catione, Q^UAM, JuxtaVenerandse&AmpiiflimseFacultatisPhilofophica^

Ens completum per Ie conftituunt, at hoc nonfine praevia unione. Quaedam E. propria com-municantur. XII.II. Si forma fabftantialis totam fuam eftentiam

Sc naturam communicat materia, quam infor¬mat, Scmateria fuo modo viciffim; fequitur pro¬pria multdmagis communicari. At verum P.E.P.Connexio majorismanifefta. Minoris veritas itapatet: Quomodo,qu2efo, unum exmateria & for¬ma fieri poflet, nifi materia eftet apta nata for-mam recipere, Sc nifi hxc ie illi commünicaret,communicando fimul perficeret ? Materia enimper liiam naturam eft communis, vaga Sc. inde-termkiata,ut itaque limitetur, necefle eft; fedleipfam Iimitaue nequit, nihil enim caufa iuiipfius: E. ab alio, quod nil aliud erit, quam for¬ma , quae materiam determinat Ie illi communi¬cando. Forma enim adeo divinares eft,ut cumfit iubftantia, aliam totam lui impleat iubftantia,itaut ex utraque fiaturium.Scal.Exerc^o^.S.xp.I-tem exmateria,inquit,& forma fit unum,propter-eaquodfintcaufieinterna,mutuä coordinatio-ne inter Ie ultro citroque dantes Sc accipientes.

XIII.III. Vita Sc fenlus communicantur corpori :

Vita& lenlus limt animas propria. E. QuadatnB pro-

Page 10: fropriorum Communi- catione,1344310/FULLTEXT01.pdf · r% 17 A TT9PTCF DISPUTATIOPHILOSOPHlCA; De fropriorum Communi-catione, Q^UAM, JuxtaVenerandse&AmpiiflimseFacultatisPhilofophica^

jpropria communicantur. Major quidem mani-fefta, tarnen ita poteft probari: Corpus authabet facultatem vivendi & fentiendi åle, perle & ex flia naturali eflentia, aut å virtute Tibi abanima communicata; fed non illud, alias cnimcorpus mortuum, anima feparatå, viveret & fen-tiret, quod manifefte implicat. E. ab animautraque facultas communicatur.

Facultas vifiva ulurpatur ob oculo ad viden-dum j led in illa proprii alieni ulurpatione , perunionis interventum , confiftit formaliter ejuspotentix communicatio E.Minor nititurhoc fulciméto: *-Eius eft potentia,cujus eft operatio [Arift: de lomn. Sc vig.c. i.) ledoperationes vitales lünt ab anima; ea enim eftprincipium,quo vivimus,lentimus,movemur 8c in-telligimus ( Philof: L2. de an. 1.14.) E. facultatesillae lunt animse proprio, å qua intrinlece fluuntper emanationem, 8c corpori communicantur.

/3. Si facultas fentiendi non eflet animae pro¬pria, daretur corpus animatum fine fenfu > quodVCTOTTW. E.

X I v.1111, uftio, vel Eimmus calor communi¬

catur ferro ; Sed uftio leu lummus calor eft pro¬prium jgnis . E. Quoddamprop.

Majo-

Page 11: fropriorum Communi- catione,1344310/FULLTEXT01.pdf · r% 17 A TT9PTCF DISPUTATIOPHILOSOPHlCA; De fropriorum Communi-catione, Q^UAM, JuxtaVenerandse&AmpiiflimseFacultatisPhilofophica^

Majorem comprobat fenfiis, quo facile pcrci-pitur ignem intime pervadere ferrum, ut nil ineofit, quod ignem fibi non habeat penitiffimecopulatum: ferrum autem alias fimpliciter cali-dumnon dieitur, cum luånaturå fit frigidum,fed per aflbciatiönem cum igni calidum redditur.Phil. 1. 2- de part. anirn. c.2. Sed quid ad hocadverfarii ? Ferro, ajunt , non communicari po~tentiam Sc vim urendi/ed a&ionem feu uftionemignis. Sed propria a<5tio nunquam perficitur fineagendivi, qua^ -praerequirit eflfentiale principium,unde, eä mediante, dimanat. E. fi propria ignisaötio in ferro & per ferrum exeritur, propriumignis ibi adeffe Sc communicari certb ftatuimus-

XV.Minor etiam vera: 'AmV'f enim eft, igni-tumeffe Sc nonfumme calidum , ita förrum uni-

tumigni vere eft ignitum, ideoque fumme ca¬lidum eft Sc urit, quod ferrum non facit poten-tiafibi naturali, fed per proprietatem ignis fibicommunicatam. Sed dicunt : In ferro non eftignis, fed alius ab igni diverfus calor. Non di-verfbs ibi calores, fed unum Sc eundem efte fen-fiis facile evincit, nam eadem ignis & ferri igni-ti deprehendit effe&a. Necpoteft calor fum-rnus duo åixZtHa, 'ZTßOojU habere.

Page 12: fropriorum Communi- catione,1344310/FULLTEXT01.pdf · r% 17 A TT9PTCF DISPUTATIOPHILOSOPHlCA; De fropriorum Communi-catione, Q^UAM, JuxtaVenerandse&AmpiiflimseFacultatisPhilofophica^

Hinc concludimus verum ejße,quadamproprio, poffe comtnunz-cari; Falfum vero effieynullaproprio communicari fineim-plicatiohe cantradiilionis..

Copioßa & valde ardm huic materiaplura,pro noßra fententiaajjertione , argumenta apponere, aliquotque adverfapartis ratio-nes refolvere maxime quidem deceret; Verum ob arili temporisjpatiumy Ulis publico dijputationü aüui reliclis, hac pauca nuncfufficere,prafens monet conditio.Deo,qui idiomata\fua natura adabfolvendum redemptionis opus,

humana natura in perfona unitatem afjumptay clementijji-me, & efficacißßime communicavit yßt Majeßas5 Gloria &Gratiarum aftio infecula nunquam terminanda!

PARERG Å.An pluresßnt und in mixto forma jpecißca i N.An vißo fiat perßpecierum ab objeflis emißdrum receptio-nem ? Ulifr.

5. An Iridis aiiquando completus circulus aap arerepoffit? N>4. An dentur notitia quadam inßtay ßve principia homini

innata ? Affir.f. Anhomoverepraditmßtliberoarbitrio, incivilibus, ita

ut verum in aBus fuos habeat dominium ? Affir. L.6. An virtutesEtbica etiam laudatifßma in non renatis & in-

fidelibus Deo diffiliceant i Diß.y. An conßliariuspcena afficiendusy ßconßliumßnißrumfor-

titumßt eveutum ? Neg. D.8. An judex, qui eß jußitia dißributiva exequutor, femper

fecundnm aBa & probata 5 Vtrum vero fecundum con-fcientiam aiiquandojudicare debeat ? L.

Ali injuramentis ßgnificationibus uti liceat? N.

1.

2.

TANTUM,