Forvarnir meðal aldraðra í Efra-Breiðholti

Rannsókn árin 2006 og 2007

15.11.2010 Þórður G. Ólafsson 1

InngangurÍslendingum 65 ára og eldri mun fjölga um

rúmlega helming á næstu 25 árum samkvæmt spá Hagstofu Íslands.

Það verður því ærið viðfangsefni einstaklinganna sjálfra og samfélagsins í heild að stuðla að því að sem flestir viðhaldi andlegri og líkamlegri heilsu sinni sem lengst og best.

Heilsugæslan er veigamikill hlekkur í slíkum forvörnum og læknisfræðilegum úrræðum.


Tilgangur1. Að leggja mat á árangur heilsuverndar

meðal aldraðra á upptökusvæði Hgst. Efra-Breiðholti, með tilliti til greindra vandamála, úrlausna og aldurs þátttakenda.

2. Að þróa hagnýta vinnuaðferð til athugunar á heilsuvanda aldraðra.

3. Auka þverfaglega samvinnu lækna og hjúkrunarfræðinga við lausn vandamála.


Efniviður og aðferðirÍ Efra-Breiðholti búa um 9000 manns. Fjórum árgöngum aldraðra á svæðinu, alls

148 manns (74 konum og 74 körlum) 75 og 80 ára á árinu 2006 og 2007, var boðin þátttaka í heilsufarsathugun með viðtali við hjúkrunarfræðing á stöðinni.

Tilboðinu var fylgt eftir með símtali (54%).Hannað var staðlað eyðublað (forvarnablað) í

þessu skyni ásamt úrlausnarblaði.


Forvarnablað og viðmið Blóðþrýst. hærri en 150/95 Púls óreglulegur Ekki árleg influensubólusetning Ekki lungnab. bólusetn. sl. 5 ár Reykir Aldrei hætt að reykja Tekur sex lyf eða fleiri Dottið x2 eða oftar sl. 12 mán. Brotnað á sl. 12 mán Stenst ekki göngupróf á 16 sek Getur ekki gert erfið verk

innanhúss Getur ekki farið ein(n) að versla Getur ekki baðað sig án aðstoðar Á erfitt með að horfa á

sjónvarp/lesa

Stenst ekki sjónpróf Stenst ekki heyrnarpróf Misst 5 kg á sl 6 mán eða undir

45,5 kg BMI yfir 30 Man ekki 3 hluti eftir 1 mín. Misst þvag sl 12 mán Misst þvag x5-6 sl 12 mán Oft einmana Hefur ekki áhugamál Fær ekki aðstoð frá

ættingjum/vinum Fjárhagsvandi Maki þarf stuðning v veikinda Oft dapur/döpur eða þunglynd(ur)

Eitthvað annað vandamál?


Úrlausnablað 1. Ráðleggingar og útskýringar (almennar,

endurkoma, hvatning) 2. Nánari athugun hjá hjúkrunarfræðingi 3. Boðin nánari athugun/eftirlit- sjúklingur

afþakkar 4. Samráð við heimilislækni 5. Rætt við nánustu ættingja eða maka 6. Tilvísun til heimilislæknis 7. Tilvísun til annarra heilbrigðisstarfsmanna

eða stofnana 8. Vísað á heimahjúkrun (til í Sögu:

heimahjúkrun) 9. Vísað á iðjuþjálfa (HH) 10. Vísað á geðteymi (HH) 11. Vísað á Félagsþjónustuna, annað en

heimilishjálp 12. Vísað á heimilishjálp Félagsþjónustunnar 13. Vísað á þjónustu sjálfboðaliðasamtaka 14. Vísað á HTÍ 15. Vísað á Sjónstöð Íslands 16. Vísað á augnlækni 17. Vísað á bráðamóttöku 18. Ráðl beinþéttnimæling

19. Ráðl félagsstarf aldraðra (td Gerðuberg) 20. Ráðl hjálpartæki 21. Ráðl fótaðgerðafræðingur/fótsnyrting 22. Ráðl hætta reykingum 23. Heilbrigðisfræðsla (næring, hreyfing,

reykingar, virkni, hvatning) 24. Spurningalisti varðandi næringu 25. Spurningalisti varðandi heyrn 26. Spurningalisti varðandi þvagleka 27. Þvaglátaskráning 28. Þvagræktun 29. Almenn þvagrannsókn 30. Grindarbotnsæfingar 31. Ónæmisaðgerð 32. MMSE 33. GDS (geriatric depr. scale) 34. Spirometria 35. Mældur blóðþrýstingur 36. Tekið hjartalínurit 37. Annað


Helstu niðurstöðurÍ viðtal komu 89 (60%) manns og voru

fjörutíu af hundraði úr hópi áttræðra. Símaspurningum svöruðu 30 (20%).


Helstu niðurstöðurBlóðþrýstingur var yfir 140/90 hjá 62%

þátttakenda. Fjölmargir höfðu ekki farið að ráðleggingum

Landlæknis um bólusetningar gegn inflúensu eða lungnabólgu.

Heyrnarskerðing og offita voru hjá um þriðjungi þátttakenda.

Þá voru einmannaleiki, skortur á áhugamálum og erfiðleikar með fjármál nokkuð algeng hjá 75 ára hópnum eða hjá 18-24%.


Helstu niðurstöðurLíkmaleg færni samkvæmt viðmiðum okkar virtist

í góðu lagi hjá 75 ára hópnum en var farin að minnka hjá áttræðum eins og búast mátti við.

Í rannsókninni voru 21% kvennanna með þvagleka og var hann meira áberandi hjá 75 ára hópnum

Hjá alls 87 einstaklingum af 89 leiddi forvarnaviðtalið til tilboðs um nánari athugun og íhlutun, ýmist í viðtalinu sjálfu eða í öðru viðtali síðar.

Að meðaltali voru vandamálin fjögur hjá hverjum einstaklingi.


Helstu niðurstöður30 manns (34%) þáðu boð um nánari athugun

hjá hjúkrunarfræðingi en 12 (13%) afþökkuðu.Í annað viðtal hjá hjúkrunarfræðingi skiluðu

sér aðeins 18 manns af 30. Tæpum 40% (34 af 89) var vísað til

heimilislæknis vegna jákvæðrar skimunar. Í viðtal af einhverju tagi var vísað áfram 62

manns (70%). Bólusetningu fengu 25%. Hækkuðum blóðþrýstingi var fylgt eftir hjá

11%.


ÁlyktanirÍ þessari rannsókn var leitast við að finna leiðir til

þess að styðja og styrkja eldri einstaklinga til að viðhalda andlegu, líkamlegu og félagslegu heilbrigði samkvæmt stefnu Heilsugæslu Höfuðborgarsvæðisins.

Miðað við gagnreynda læknisfræði og skilmerki klínískra leiðbeininga benda niðurstöður rannsóknarinnar til þess að heilsugæslan geti tekið virkan þátt í því að efla forvarnir meðal aldraðra.

Bæta þarf rafræna sjúkraskrárkerfið með tilliti til forvarnaathugana og yfirsýnar.

Til þess að ná settum markmiðum er æskilegt að ná þverfaglegri samvinnu eldri borgara, heimilislækna, hjúkrunarfræðinga og annars heilbrigðisstarfsfólks.



Takk fyrir

Forvarnir meðal aldraðra í Efra-Breiðholti

Documents

Transcript of Forvarnir meðal aldraðra í Efra-Breiðholti