Punë me projekte

Tema:Flora dhe fauna e vendlindjes sonë

Lënda:Gjeografi

Kur flasim për mjedisin lokal kemi parasysh si mjedisin natyror ashtu

edhe atë shoqëror . Terreni ,klima,flora dhe fauna që janë përbërësit kryesor të mjedisit natyror janë të favorshme pëe qytetin e Beratit. Qyteti I Beratit është

një qytet me një mjedis natyror të favorshëm. I cili shtrihet në

ndërthurjen e zonës fushore dhe kodrinore. Bota bimore dhe ajo

shtazore janë në përshtatje me terrenin dhe klimën.

Flora dhe fauna

BOTA BIMORENë rrethin tonë rriten shumë bimë,duke filluar që nga zonat e ulëta fushore e deri te kullotat

alpine. Ato luajnë një rol të madh për rregullimin e klimës,pastrimin e mjedisit dhe

pasurimin e tij me oksigjen. Në zonën e makjeve përmendim: dëllinjën e zezë dhe të kuqe, marenë, xinën, gjineshtrën, përrallin,

shkozën, ilqen, mëllezën, lofatën,etj.

Dëllinja e kuqe dhe e

zezëËshtë një shkurre që

rritet deri në një metër lartësi,ka

gjethe të mprehta halore gjithmonë të blerta dhe bën disa kokrra të vogla me

ngjyrë të kuqe ose të zezë. Rritet në malin e Shpiragut ,në hijen e Rroshnikut, Tozhar dhe veçanërisht në malin e Tërpanit.

Pishat Janë rregulluese të mrekullueshme të klimës. Rriten në

malin Partizan, malin e Starovës, në

Zhitom, Plashnik, Kondas, Rroshnik.

MarejaEdhe mareja është një

shkurre mjaft e përhapur. Ajo fillon që në Velabisht,

në anët e grykes se lumit të Plashnikut, rrëzë malit

Tomorr, etj. Fruti i maresë është i kuq ,i ëmbël, i madh

sa një gogël. Ky frut vilet dhe pasi shtypet e

shtrydhet bëhet raki. Druri i saj përdoret për djegie.

LisiËshtë i një nga drurët më

të njohur dhe më të përhapur. Përdoret si lëndë ndërtimi, për dru zjarri, etj.

Gjethet dhe lëndët e tij janë zshqim i mirë për

bagëtitë.

BIMËT MJEKËSORENë malet tona, por edhe në vendet më të ulëta, rriten shumë bimë

mjekësore si: sherebela,çaji, thundër mushka, mëllaga,kamomili, aguliçja,etj.

Sherbela

E njohur si përbërës në çaj, sherbela ishte shpëtim për shumë lloje të

infeksioneve. Lista e sëmundjeve apo infeksioneve, në të cilat kjo bimë mund të ndihmojë është e gjatë.Sherbela, ose latinisht Salvia officinalis

(nga fjala salvare, që do të thotë të shpëtosh apo të shërosh)

qysh nga lashtësia përdoret për shërimin e gati çdo sëmundjeje. 

Kamomili Të gjithë kemi dëgjuar për vetitë e shkëlqyera të kamomilit kundër stresit, pagjumësisë, dhembjeve

të barkut apo sëmundjeve të lëkurës.

 ÇajiËshtë një bimë që përdoret si pije. Çaji është i njohur nga të gjithë, për efektet e tij kundër gripit dhe të ftohurit, ai është i

pasur në kalori, nuk është i kushtueshëm dhe përgatitet

lehtë.

Zhvillimi I kulturave tradicionale

Bota Shtazore Bota shtazore e kafshëve përfaqësohet

nga ariu i murrmë, ujku, dhelpra, kunadhja, baldosa, lepuri i egër,

nuselala, ketri,etj.

Ngjyra e këtij brejtësi që jeton në pemë ndryshon nga e kuqe dhe gri e errët në verë, në nuanca më të errëta në dimër. Pjesa e barkut është e bardhë.

Lundërza është kafshë e familjes së shqarthëve, me trup të lartë deri 30 cm, të gjatë 120-150 cm me ngjyrë gështenjë, më të çelur nga ana barkore dhe peshon 6-15 kg. 

Fauna e egër e qytetit përfshin insektet, zogjtë ,etj.

Shumë insekte janë mjeshtra fluturimi. Mushkonjat mund të fluturojnë përmbys. Disa madje mund të fluturojnë në shi pa u lagur: po, duke u dredhuar në të vërtetë pikave të shiut! 

Dallëndyshet gjithashtu kanë vendin e vet në këngët popullore bullgare. Në folklorin bullgar ato përshkruhen si zogj që fluturojnë shpejtë dhe me zhdërvjelltësi, që cicërojnë me zëra të holla, të dridhura dhe të këndshme.

Ariu i murrëm (Ursus

arctos) është lloji i dytë më i madh i

familjes së arinjëve, pas ariut polar, duke arritur në peshë deri në

861 kg (1900 pound).

Takohet në zonat e pyllëzuara në të gjithë Evropën dhe në Azinë

Veriore. Ketri parapëlqen pyjet halore, por jeton edhe në pyjet gjetherënës, në pyje të përziera, në parqe dhe

në kopshte.

Dhelpra është kafshë gjitare grabitqare, e ngjashme me qenin e me ujkun, me trup shumë të shkathët, me turi të mprehtë, me bisht të gjatë e të dendur si shtëllungë, që është shumë dinake dhe e guximshme.

Ujku (Canis lupus) është kafsha më e madhe e llojit të qenve në Evropë, në Azi dhe në Amerikën Veriore. Si çdo përfaqësues i kësaj familjeje, ujku nxiton dhe mban vrapin për një kohë të gjatë. 

Fauna e butë është shumë e pasur pasi një pjesë e banesave janë me oborre dhe kopshte. Në të përfshihen kryesisht mace, qenë dhe zogj kryesisht:gardelina, papagall, peshq që mbahen

në ajuariume ,etj.

Papagalli është një zog shtëpie shumë popullor dhe me një larmi llojesh u ofrohet blerësve: secili lloj ka pupla, madhësi, jetëgjatësi dhe temperament të ndryshëm. 

Në lëndina, korije dhe rreth burimeve ujore kullosin sorkadhe.

Zvarranikët të cilët i gjejmë në majat e maleve

Punoi:Ladiona VelkajPranoi:Sheqere Tahiri