Flexibel rekenonderwijs in groep 3 en 4 Bijeenkomst 2 Martijn van Grootel [email protected].
-
Upload
alfred-brander -
Category
Documents
-
view
212 -
download
0
Transcript of Flexibel rekenonderwijs in groep 3 en 4 Bijeenkomst 2 Martijn van Grootel [email protected].
Flexibel rekenonderwijs in groep Flexibel rekenonderwijs in groep 3 en 43 en 4
Bijeenkomst 2Bijeenkomst 2
Martijn van Grootel Martijn van Grootel [email protected]@ocghadvies.nl
Implementatie protocol ERWD
• Doelen: – Vergroting van competenties van:
Leerkrachten (spoor 2 en spoor 3)IB’ers Directies
– Rekenbeleidsprotocol vanuit samenwerkingsverband – Iedere school heeft een individueel rekenbeleidsplan
Spoor 2 leerkracht
Mate van afstemming
indicaties
Spoor 2 •De leraar kan spelen met de methode en gebruikt daarbij...•Het drieslagmodel•Het handelingsmodel•De hoofdlijnen (begripsvorming, ontwikkelen van oplossingsprocedures, vlot leren rekenen en flexibel toepassen per leerlijn)•De leerlijnen
Terugblik huiswerk
• Lezen van protocol ERWD h. 3 en 5• Lezen van artikel de vertaalcirkel• Doorsturen foto getallenlijn• Formulier ‘onze school in het spoor van het ERWD’• Beschrijven leerervaringen
Stuur documenten door die expliciet in het draaiboek staan beschreven.
Vandaag
• Cruciale leermomenten • Vier hoofdlijnen van leren rekenen• Handelingsmodel• Drieslagmodel
Rekendoelen en cruciale leermomenten in groep 3 en
4
Cruciale momenten leerlijnBron: PO raad
Eind 2:• Kennen kinderen de cijfersymbolen• Kunnen kinderen tot 20 tellen• Kunnen kinderen van een gegeven getal verder tellen• Kunnen kinderen terugtellen vanaf 10• Kunnen kinderen de buurgetallen noemen van getallen
tot 20
Cruciale momenten leerlijn
Eind 3:
Het optellen en aftrekken tot 10 is gememoriseerd
(+ oriëntatie op telrij tot 100)
Veel aandacht voor splitsen!
Cruciale momenten leerlijn
Medio 4:
Het optellen en aftrekken tot 20 geautomatiseerd
(+ ruim aandacht voor oriëntatie op telrij tot 100)
Eind 4:
Vlot optellen en aftrekken tot 100
Cruciale momenten leerlijn
Eind 5:• Oriëntatie in de telrij tot 1000• Tafels van vermenigvuldigen geautomatiseerd
Leerlijnen en het protocol ERWD
Proces van het leren rekenen uitgezet in vier hoofdlijnen:• Begripsvorming (concept-ontwikkeling en betekenis
verlenen)• Ontwikkeling van rekenwiskundige procedures• Vlot leren rekenen (automatiseren en memoriseren)• Flexibel toepassen
Begripsvorming
Bij begripsvorming:
S1: betekenis verlenen
S2: conceptvorming
Doen, vertellen en verwoorden is
belangrijk uitgangspunt
Ontwikkelen van oplossingsprocedures
Bij ontwikkeling van oplossingsprocedures:
S3: verwerven van basisbewerkingen
S4: leren van de tafels
S5: uitvoeren van complexere bewerkingen
S6: verwerven van algoritmes
Vlot leren rekenen
Bij het vlot leren rekenen:
S7: goed ontwikkelde rekenwiskundige kennis en
procedures vormen de basis van vlot leren rekenen
S8: automatiseren en memoriseren (tafels, algoritmes)
S9: georganiseerd opslaan van informatie in het
geheugen
Flexibel toepassen
Bij het flexibel toepassen:
S10: goede, op inzicht gebaseerde oplossingsprocedures
en strategisch denken en handelen vormen de basis
van het flexibel toepassen.
Leerlijnen - bronnen
• Kerndoelen– Globaal– Aanbodverplichting
• Tule– Inhouden, geen doelen– www.tule.slo.nl
• Talboekjes– Tussendoelen en leerlijnen
Leerlijnen - bronnen
• Rekenlijn• Methode!• Referentieniveaus
– www.taalenrekenen.nl– Slo.rekendoelen.nl
(zie ook einddoelen groep 2)
Handelingsmodel
Handelingsmodel
Handelingsniveau 1: Informeel handelen in werkelijkheidssituaties
Niveau 1: informeel handelen
Vanuit de context: • Wat staat er? Wat gebeurt er in het verhaal? Doe maar
wat er staat. (letterlijk doen)• Vanuit context komen tot uitspelen van de situatie• Betekenis geven aan de getallen in het verhaal• Betekenis geven aan de rekentaal in het verhaal
Handelingsmodel
Handelingsniveau 2:
Voorstellen – concreet
Niveau 2: Voorstellen - concreet
Plaatjes: • Afbeeldingen van werkelijkheidssituaties• Vanuit een plaatje / foto / tekening de werkelijkheid
herkennen• Betekenis geven aan de getallen in de afbeelding
Handelingsmodel
Handelingsniveau 3: Voorstellen – abstract
Niveau 3: voorstellen - abstract
Materiaal en denkmodellen: • MAB, Rekenrek• Getallenlijn• Verhoudingstabel• ….• Achter het model / materiaal een werkelijksheidssituatie
herkennen• de werkelijkheid vertalen naar materiaal / model /
schematische tekening
Handelingsmodel
Handelingsniveau 4: Formele bewerking uitvoeren
Niveau 4: formeel
Formele bewerking
• Uitvoeren van de formele bewerking• Betekenis verlenen aan de getallen in de bewerking
(minimaal een verhaal bedenken bij een kale som)
Opdracht handelingsmodel
Bedenk voor één van de leerstof onderdelen in groep 3-4 een voorbeeld van een context die kinderen kunnen uitspelen.
Hoe kun je vanuit hier de overgang maken naar de hogere handelingsniveaus en wat past dan bij welk niveau?
Optellen, aftrekken, vermenigvuldigen, gewicht enz.
Handelingsmodel in de praktijk
Waar kun je het handelingsmodel voor gebruiken?
Alleen deze week20% korting
€ 220,--
Drieslagmodel
context
bewerkingoplossing
refle
ctie Plannen
uitvoering
Drieslagmodel
identificatie
Hoe pak ik dit aan?
planning
Hoe reken ik dit(snel/kort/handig)uit?
rekenvaardigheid
Wat ben ik nu te weten gekomen?
Deed ik dit efficiënt?
leermoment
Waar gaat dit over?
Hoe ziet het er uit?
Het drieslagmodel: observeren
Kan de leerling:• Bij een context een bewerking bedenken?• Betekenis verlenen aan de getallen
in relatie tot de context?• Bij een kale som een
context en/of een
tekening bedenken?• Een tekening maken
bij een context?• …
Het drieslagmodel: observeren
Kan de leerling:• De bewerking uitvoeren?• Zo nee, lukt dat dan wel
Met materiaal Met eenvoudiger getallen Mbv een model
• Welke oplossingsstrategie
past de leerling toe?• Is deze oplossingsstrategie
efficiënt?• Wat zou de volgende stap
kunnen zijn?
Het drieslagmodel: observeren
Gaat de leerling na:• Of het antwoord kan kloppen?• Wat het antwoord (het getal) betekent?• Koppelt de leerling het antwoord terug naar de context?• Terugblik op oplossingsprocedure• ….
Oriëntatie
Daan en Lisa maken een fietstocht van 21 km. Na 18 km krijgt Daan een lekke band. Hoe ver moeten zij nog? (fietsen / lopen)
Toepassing
Sommige leerlingen weten het antwoord heel
vlot en ook goed: 3 km
Wat denk je dat er bij deze leerlingen gebeurt?
• Bij de betekenisverlening?• Bij de uitvoering?• Bij de reflectie?
Oriëntatie
1 kaars kost € 2. Je koopt 3 kaarsen.
Hoeveel moet je betalen?
Toepassing
Sommige leerlingen doen: 3 + 2 = 5, of 3 – 2 = 1
Andere leerlingen doen: 2 + 2 + 2 = 8 of 3 x 2 = 9
Wat denk je dat er bij deze leerlingen gebeurt
• Bij de betekenisverlening?• Bij de uitvoering?• Bij de reflectie?
Opdracht: Drieslagmodel
Bekijk de contextopgaven in je map.
Leerlingen hebben problemen met deze opgaven
Probeer bij elke opgave aan te geven:• Waar zouden de problemen kunnen liggen?• Hoe kom je daar achter?• Wat zou je doen? Welke acties zou je nemen?• Welke vragen zou je eventueel willen stellen?
Drieslagmodel
• Het drieslagmodel geeft het probleemoplossend handelen weer, het lost de problemen niet op!
• Het laat je op een bepaalde manier kijken naar je onderwijs en geeft aanknopingspunten voor afstemming
• Je kunt een eerste analyse / diagnose stellen: de richting van de problematiek kun je vaststellen
Drieslagmodel in de praktijk
Waar kun je Drieslagmodel voor gebruiken?
Gebruik van drieslagmodel
• Observatie + interventie• Eerste analyse + diagnostiek
dagelijks, tijdens de lessen, bij betekenisverlening. (zowel bij kale sommen als bij contextopgaven)
n.a.v. toetsen, voordat je hulpplan opstelt• Kijken naar je lessen / je eigen onderwijs
Waar besteed ik de meeste tijd aan?Waar hebben de leerlingen de meeste behoefte
aan?• …..• Signaleer problemen vroeg en doe er wat aan!
Observaties
• Gericht op rekeninstructie (instructie en verlengde instructie). Zie kijkwijzer
• 30 minuten observeren (waarvan de eerste 10 minuten worden opgenomen)
• 30 minuten nabespreking (zorg voor vervangende leerkracht)
Vooruitblik bijeenkomst 3
Opdrachten• ‘Bekijk de methode voor groep 3 en 4. Op welke manier zie je
het handelingsmodel en drieslagmodel terugkomen? Wat zou je zelf toevoegen / weglaten / anders doen?
• Beschrijf vanuit je methodeobservatie aanbevelingen voor je collega’s in de bouw. Wat is je opgevallen aan de methode met de kennis die je nu hebt en wat zou je structureel anders doen?
• Doorsturen getallenlijn• Beschrijving twee leerervaringen
Vooruitblik bijeenkomst 3
• Literatuur:Dagelijkse instructie voor de hele groepHet leren van de tafelsDe kralenketting
• Inhoud: Goede groepsinstructieOplossingsstrategieën voor het rekenen tot 100Werken met een getallenlijnAutomatiseren en memoriseren
Evaluatie