Finansijski izvještaji za godinu koja je završila 31 ... izvjestaji/Revidirani... · Finansijski...

RAZVOJNA BANKA FEDERACIJE BOSNE I HERCEGOVINE

Finansijski izvještaji za godinu koja je završila 31. decembra 2013. godine

Sadržaj

Stranica Izvještaj Uprave 1 Odgovornost Uprave i Nadzornog odbora Banke za pripremu i odobravanje godišnjih finansijskih izvještaja 2

Izvještaj nezavisnog revizora 3 Bilans uspjeha 5 Izvještaj o sveobuhvatnoj dobiti 6 Bilans stanja 7 Izvještaj o novčanim tokovima 8 Izvještaj o promjenama na kapitalu 9 Napomene uz finansijske izvještaje 10 – 44

Razvojna banka Federacije Bosne i Hercegovine Finansijski izvještaji za godinu koja je završila

31. decembra 2013.

5

Bilans uspjeha Za godinu koja je završila 31. decembra

Napomene 2013. 2012. '000 KM '000 KM

Prihodi od kamata 6 9.666

11.237 Rashodi od kamata 7 (114) (75) Neto prihodi od kamata 9.552 11.162 Prihodi od naknada i provizija 8 1.690 1.735 Neto prihodi od naknada i provizija 1.690 1.735 Ostali operativni prihodi 9 489 165 Operativni prihodi 11.731 13.062 Troškovi zaposlenih 10 (5.375) (5.498) Amortizacija (347) (348) Administrativni troškovi i ostali rashodi 11 (1.539) (1.664) Operativni rashodi (7.261) (7.510)

Dobit prije umanjenja vrijednosti i rezervisanja 4.470 5.552 Umanjenja vrijednosti i rezervisanja 12 (1.233) 333

NETO DOBIT ZA GODINU 3.237

5.885

Napomene u nastavku čine sastavni dio ovih finansijskih izvještaja.


31. decembra 2013.

6

Izvještaj o sveobuhvatnoj dobiti Za godinu koja je završila 31. decembra

Napomene

2013.

2012.

'000 KM

'000 KM

Neto dobit za godinu 3.237

5.885

Ostala sveobuhvatna dobit za godinu -

-

Ukupna sveobuhvatna dobit za godinu 3.237

5.885



31. decembra 2013.

7

Bilans stanja Na da 31. decembra


Napomene

31. decembar 2013

31. decembar

2012. '000 KM '000 KM Imovina Gotovina i ekvivalenti gotovine 13 80.956 46.981 Obavezna rezerva kod Centralne banke 14 3.988 4.211 Dati krediti i potraživanja od banaka 15 270 391 Dati krediti i potraživanja od komitenata 16 174.366 196.095 Ostala imovina 99 292 Nekretnine, oprema i nematerijalna imovina 17 5.377 5.655 Ukupna imovina 265.056

253.625

Obaveze

Tekući računi i depoziti komitenata 18 61.032 51.739 Obaveze po kreditima 19 3.749 4.314 Rezervisanja za obaveze i troškove 20 745 925 Ostale obaveze 21 24.621 24.975 Ukupne obaveze 90.147

81.953

Kapital Vlasnički kapital 22 153.000 153.000 Zadržana dobit 13.852 10.615 Regulatorne rezerve za kreditne gubitke 8.057 8.057 Ukupni kapital 174.909

171.672

Ukupno obaveze i kapital 265.056 253.625


31. decembra 2013.

8

Izvještaj o novčanim tokovima Za godinu koja je završila 31. decembra

2013. 2012. Napomene ’000 KM ’000 KM Gotovinski tok iz poslovnih aktivnosti Dobit prije oporezivanja 3.237 5.885 Usklađivanje za: Amortizaciju 347 348 Umanjenje vrijednosti i rezervacije 1.233 (333) Otpis materijalne imovine - 1 Gotovinski tok iz poslovnih aktivnosti prije promjena poslovne aktive i obaveza 4.817 5.901 (Povećanje)/smanjenje poslovne aktivnosti Obavezna rezerva kod Centralne banke BiH 223 (582) Krediti bankama 189 1.500 Krediti komitentima 20.332 8.719 Ostala aktiva 192 (83) Povećanje/(smanjenje) poslovnih izvora Tekući računi i depoziti komitenata 9.293 (9.293) Ostale obaveze (437) (19.676)

Neto novčani tok iz poslovnih aktivnosti 34.609 (13.514) Investicijske aktivnosti Kupovina nekretnina i opreme (61) (320) Kupovina nematerijalne imovine (8) (59) Neto novčani tok iz investicijskih aktivnosti (69) (379) Finansijske aktivnosti Neto (otplaćeni)/uzeti krediti (565) (506) Neto novčani tok iz finansijskih aktivnosti (565) (506)

Neto povećanje novca i novčanih ekvivalenata 33.975 (14.399) Novac i novčani ekvivalenti na početku godine 13 46.981 61.380 Novac i novčani ekvivalenti na kraju godine 13 80.956 46.981



31. decembra 2013.

9

Izvještaj o promjenama u kapitalu i rezervama Za godinu koja je završila 31. decembra

Vlasnički kapital ‘000 KM

Regulatorne rezerve za

kreditne gubitke

‘000 KM

Zadržana dobit

‘000 KM Ukupno

‘000 KM

Stanje na dan 1. januara 2012. 153.000 4.881 7.906 165.787 Prijenos zadržane dobiti u regulatorne rezerve (Napomena 3m) - 3.176 (3.176) - Neto dobit za godinu - - 5.885 5.885 Ostala sveobuhvatna dobit - - - -

Ukupna sveobuhvatna dobit - - 5.885 5.885 ______ ______ ______ ______

Stanje na dan 31. decembra 2012. 153.000 8.057 10.615 171.672 Neto dobit za godinu - - 3.237 3.237 Ostala sveobuhvatna dobit - - - -

Ukupna sveobuhvatna dobit - - 3.237 3.237 ______ ______ ______ ______

Stanje na dan 31. decembra 2013. 153.000 8.057 13.852 174.909

______ ______ ______ ______


31. decembra 2013.

10

Napomene uz finansijske izvještaje

1. Opći podaci

Razvojna banka Federacije Bosne i Hercegovine („Banka“) osnovana je Zakonom o Razvojnoj banci Federacije Bosne i Hercegovine („Službene novine Federacije Bosne i Hercegovine“, broj 37/08). Sjedište Banke je u ulici Igmanska 1, Sarajevo. Banka je u 100%-om vlasništvu Vlade Federacije Bosne i Hercegovine.

U skladu sa Zakonom o Razvojnoj banci i Statutom Banke, tijela Banke su: Skupština (koju čini Vlada Federacije Bosne i Hercegovine), Nadzorni odbor, Uprava Banke i Odbor za reviziju.

Na dan 31. decembar 2013. godine Banka je imala organizacione dijelove u Mostaru, Bihaću, Zenici, Orašju, Tuzli i Livnu.

Ciljevi Banke su poticanje razvoja privrede i ukupnog društvenog razvoja, te poticanje održivog povratka na područje Federacije Bosne i Hercegovine, a odnose se na finansijske i opšte društvene ciljeve definisane Zakonom o Razvojnoj Banci.

Osnovna djelatnost Banke je odobravanja kredita i garancija korisnicima direktno ili putem banaka, a u svrhu razvoja domaće privrede, regionalnog razvoja i povećanja zaposlenosti. Kreditne poslove Banka obavlja u svoje ime i za svoj račun (iz kapitala, prikupljenih depozita i uzetih kredita), kao i u ime i za račun Vlade Federacije Bosne i Hercegovine, u čije ime upravlja domaćim i stranim sredstvima namijenjenim razvojnim projektima, te primanje novčanih depozita i uzimanje kredita, u funkciji finansiranja razvojnih projekata.

2. Osnova pripreme

a) Izjava o usklađenosti

Ovi finansijski izvještaji su pripremljeni u skladu sa Međunarodnim standardima finansijskog izvještavanja („MSFI“) objavljenim od strane Odbora za međunarodne računovodstvene standarde.

Finansijski izvještaji odobreni su za izdavanje od strane Uprave na dan 24. februara 2014. godine za podnošenje Nadzornom odboru na usvajanje.

b) Osnove mjerenja

Ovi finansijski izvještaji sastavljeni su na osnovu historijskog ili amortizovanog troška.

c) Funkcionalna valuta i valuta prezentiranja

Ovi finansijski izvještaji su prezentovani u Konvertibilnim Markama (“KM”), koje predstavljaju funkcionalnu valutu Banke.

Centralna Banka Bosne i Hercegovine („Centralna banka“ ili „CBBiH“) provodi politiku kursa na principu „valutnog odbora” prema kojem je KM vezana za EUR u odnosu 1: 1,95583 koji je korišten kroz 2013. i 2012. godinu. Očekuje se da će se ovo zadržati i u doglednoj budućnosti.

d) Korištenje procjena i prosudbi

Sastavljanje finansijskih izvještaja u skladu sa MSFI zahtijeva od Uprave donošenje prosudbi, procjena i pretpostavki koje utiču na primjenu računovodstvenih politika i objavljene iznose imovine, obaveza, prihoda i rashoda. Stvarni rezultati mogu biti različiti od tih procjena.

Procjene i povezane pretpostavke redovno se pregledavaju. Promjene računovodstvenih procjena priznaju se u periodu u kojem su procjene promijenjene te eventualno budućim periodima ako utiču i na njih.

Informacije o područjima sa značajnom neizvjesnošću u procjenama i kritičnim prosudbama u primjeni računovodstvenih politika, koje imaju najznačajniji uticaj na iznose objavljene u ovim finansijskim izvještajima objavljene su u Napomeni 5.


31. decembra 2013.

11

Napomene uz finansijske izvještaje (nastavak)

3. Sažetak značajnih računovodstvenih politika

Računovodstvene politike navedene u nastavku dosljedno su primjenjivane za sve godine prikazane u ovim finansijskim izvještajima.

a) Transakcije u stranim valutama

Transakcije u stranim valutama preračunavaju se u funkcionalnu valutu po kursu važećem na dan transakcije. Dobici i gubici po osnovu kursnih razlika koji nastaju prilikom izmirenja tih transakcija i po osnovi svođenja monetarne imovine i obaveza denominiranih u stranim valutama po kursu na kraju godine priznaju se u bilansu uspjeha. Nemonetarna imovina i stavke u stranoj valuti koje se mjere po historijskom trošku preračunavaju se po kursu na datum transakcije i ne preračunavaju se ponovno na datum izvještavanja.

b) Prihodi i rashodi od kamata

Prihodi i rashodi od kamata priznaju se u bilansu uspjeha za obračunsko razdoblje na koje se odnose metodom efektivne kamatne stope. Efektivna kamatna stopa je stopa koja diskontira procijenjene buduće novčane tokove finansijske imovine ili obaveza kroz očekivano trajanje finansijskog instrumenta (ili ako je prikladno kraće razdoblje) do njegove knjigovodstvene vrijednosti. Pri kalkulaciji efektivne kamatne stope Banka procjenjuje buduće novčane tokove uzimajući u obzir sve ugovorne uslove, ali ne i buduće kreditne gubitke.

Kalkulacija efektivne kamatne stope uključuje sve plaćene ili primljene transakcijske troškove, naknade i poene, koji su sastavni dio efektivne kamatne stope. Transakcijski troškovi uključuju sve inkrementalne troškove, koji nastaju direktno u vezi s izdavanjem ili sticanjem finansijske imovine ili finansijskih obaveza.

Prihodi i rashodi od kamata priznati u bilansu uspjeha uključuju kamatu na finansijsku imovinu i finansijske obaveze koje se mjere po amortizovanom trošku izračunatom metodom efektivne kamatne stope.

c) Prihodi i rashodi od provizija i naknada

Prihodi i rashodi od provizija i naknada koji su sastavni dio efektivne kamatne stope na finansijsku imovinu i finansijske obaveze uključuju se u kalkulaciju efektivne kamatne stope.

Ostali prihodi i rashodi od provizija i naknada uključuju uglavnom naknade po komisionim poslovima, izdavanje garancija i akreditiva i naknade po ostalim uslugama, i priznaju se u bilans uspjeha po pružanju pojedine usluge.

d) Plaćanja temeljem operativnog najma

Plaćanja temeljem operativnog najma priznaju se u bilansu uspjeha linearnom metodom tokom trajanja najma.

e) Porez na dobit

U skladu sa Zakonom o Razvojnoj banci Federacije Bosne i Hercegovine, član 32. („Službene novine Federacije Bosne i Hercegovine“, broj 37/08), Banka je oslobođena plaćanja poreza na dobit.

f) Finansijski instrumenti

Klasifikacija

Banka klasifikuje svoje finansijske instrumente u sljedeće kategorije: krediti i potraživanja i ostale finansijske obaveze. Klasifikacija zavisi od namjere zbog koje su finansijski instrumenti stečeni. Uprava određuje klasifikaciju finansijske imovine i obaveza kod početnog priznavanja i preispituje tu klasifikaciju na svaki datum izvještavanja.


31. decembra 2013.

12


3. Sažetak značajnih računovodstvenih politika (nastavak)

f) Finansijski instrumenti (nastavak)

a) Krediti i potraživanja

Krediti i potraživanja su nederivativna finansijska imovina s fiksnim ili odredivim plaćanjima koja ne kotira na aktivnom tržištu. Krediti i potraživanja nastaju kada Banka odobrava novčana sredstva komitentima bez namjere trgovanja s tim potraživanjima te uključuju plasmane i kredite bankama, kredite i potraživanja od klijenata i sredstva kod Centralne banke.

b) Ostale finansijske obaveze

Ostale finansijske obaveze čine sve finansijske obaveze i uključuju tekuće i depozitne račune i uzete kredite.

Priznavanje

Krediti i potraživanja i ostale finansijske obaveze priznaju se u trenutku kada su dati ili primljeni (datum namire).

Početno i naknadno mjerenje

Krediti i potraživanja te ostale finansijske obaveze početno se priznaju po fer vrijednosti. Nakon početnog priznavanja, krediti i potraživanja, te ostale finansijske obaveze se vrednuju po amortizovnom trošku koristeći metodu efektivne kamate, umanjeni za eventualno umanjenje vrijednosti.

Prestanak priznavanja

Banka prestaje priznavati finansijsku imovinu (u cijelosti ili djelimično) kada isteknu prava na primitke novčanih tokova od finansijskog instrumenta ili kada izgubi kontrolu nad ugovornim pravima nad tom finansijskom imovinom. Navedeno se događa kada Banka prenese suštinski sve rizike i koristi od vlasništva na drugi poslovni subjekt ili kada su prava ostvarena, predana ili istekla.

Banka prestaje priznavati finansijske obaveze samo kada one prestanu postojati, tj. kada su ispunjene, otkazane ili istekle. Ukoliko se uslovi finansijske obaveze promijene, Banka će prestati priznavati tu obavezu i istovremeno priznati novu finansijsku obavezu s novim uslovima.

Identificiranje i mjerenje umanjenja vrijednosti finansijske imovine

Banka na svaki datum izvještavanja provjerava postoje li objektivni dokazi za umanjenje vrijednosti pojedine finansijske imovine ili grupa finansijske imovine. Umanjenje vrijednosti finansijske imovine ili grupe finansijske imovine priznaje se, ukoliko postoji objektivni dokaz o umanjenju vrijednosti kao rezultat jednog ili više događaja nastalih nakon početnog priznavanja imovine (događaj koji uzrokuje umanjenje vrijednosti) te navedeni događaj (ili događaji) koji uzrokuje umanjenje vrijednosti ima uticaj na procijenjene buduće novčane tokove od finansijske imovine ili grupe finansijske imovine, koji se može pouzdano procijeniti. Objektivni dokaz umanjenja vrijednosti finansijske imovine ili grupe finansijske imovine uključuje značajne finansijske poteškoće dužnika, nepodmirenje ili kašnjenje u plaćanju kamata ili glavnice, vjerovatnost da će dužnik ući u stečajni postupak ili drugu finansijsku reorganizaciju i kad dostupni podaci ukazuju na mjerljivo smanjenje procijenjenih budućih novčanih tokova iz grupe finansijske imovine od njihovog početnog priznavanja, iako se smanjenje ne može identifikovati za pojedinačnu finansijku imovinu unutar grupe.

Za finansijsku imovinu vrednovanu po amortizovanom trošku, Banka prvo provjerava da li postoji objektivan dokaz za umanjenje vrijednosti pojedinačno ili grupn. Pojedinačna finansijska imovina za koju nije prepoznato umanjenje vrijednosti uključuje se u osnovicu za provjeru umanjenja vrijednosti na grupnoj osnovi. U svrhu grupne procjene grupnog umanjenja vrijednosti, finansijska imovina grupira se na osnovi sličnih obilježja kreditnog rizika.

Ukoliko postoji objektivni dokaz za umanjenje vrijednosti, gubitak od umanjenja vrijednosti utvrđuje se kao razlika između knjigovodstvene vrijednosti imovine i sadašnje vrijednosti očekivanih budućih novčanih tokova (isključujući očekivane buduće kreditne gubitke koji još nisu nastupili) diskontovanih originalnom efektivnom kamatnom stopom te finansijske imovine važećom u trenutku umanjenja vrijednosti imovine. Knjigovodstvena vrijednost imovine umanjuje se putem računa rezervacija za umanjenje vrijednosti, a iznos gubitka priznaje se u bilansu uspjeha.


31. decembra 2013.

13




Identificiranje i mjerenje umanjenja vrijednosti finansijske imovine (nastavak)

Za individualno značajne kredite, iznos umanjenja vrijednosti se određuje na osnovu održivosti poslovnog plana klijenta, njegove sposobnosti da unaprijedi učinkovitost ukoliko nastupe finansijske poteškoće, postojanje druge finansijske podrške i ostvariva vrijednost kolaterala kao i vrijeme očekivanog novčanog priliva.

Umanjenje vrijednosti se utvrđuje grupno za kredite gdje ne postoji objektivni dokaz individualnog umanjenja vrijednosti. Za ocjenu grupnog umanjenja vrijednosti Banka koristi statističke modele i historijske podatke o vjerojatnosti nastanka događaja koji uzrokuju umanjenje vrijednosti, vremenu potrebnom za oporavak te ukupnom iznosu nastalog gubitka, prilagođene za procjenu menadžmenta o tome jesu li tekući ekonomski i kreditni uslovi takvi da je vjerovatno da će stvarni gubici biti veći ili manji od onih izračunatih na osnovu historijskih podataka. Banka redovno preispituje stope gubitka te očekivane stope oporavka na svaki datum izvještavanja, kako bi osigurala što tačnije izvještavanje.

Ukoliko se u narednom razdoblju iznos gubitka od umanjenja vrijednosti smanji i to smanjenje se može objektivno povezati s događajem koji je nastao nakon što je priznato umanjenje vrijednosti (kao što je poboljšanje kreditne sposobnosti dužnika), prethodno priznati gubitak od umanjenja vrijednosti se otpušta kroz račun umanjenja vrijednosti. Iznos otpuštanja priznaje se u bilansu uspjeha.

Kada je kredit nenaplativ, otpisuje se na teret povezanog računa umanjenja vrijednosti. Takvi krediti otpisuju se nakon što su poduzete sve neophodne aktivnosti i utvrđen iznos gubitka. Naknadno naplaćeni otpisani iznosi priznaju se kao ukidanja gubitaka od umanjenja vrijednosti u bilansu uspjeha.

U skladu sa relevantnim propisima Agencije za bankarstvo Federacije Bosne i Hercegovine (“Agencija” ili “FBA”) Banka također računa i rezervacije u skladu s tim propisima. Relevantni plasmani klasifikuju se u odgovarajuće skupine za potrebe Agencije u skladu s navedenim propisima ovisno o danima kašnjenja, finansijskom položaju dužnika i instrumentima osiguranja te rezervišu u skladu sa propisanim postocima rezervisanja. Opšta rezervacija se u skladu sa ovim propisima također obračunava po stopi od 2% na sve izloženosti koje nisu posebno umanjene.

Ukoliko je umanjenje vrijednosti za potencijalne gubitke izračunato u skladu s propisima Agencije veće od umanjenja vrijednosti izračunatog u skladu sa zahtjevima MSFI-a, navedena razlika se uzima u obzir kod izračuna adekvatnosti kapitala.

Specifični instrumenti

Gotovina i ekvivalenti gotovine

Za potrebe izvještaja o novčanom toku, gotovina i ekvivalenti gotovine uključuju novac, račun kod Centralne banke i tekuće račune kod drugih banaka.

Gotovina i ekvivalenti gotovine isključuju obaveznu minimalnu rezervu kod Centralne banke, budući da sredstva obavezne rezerve nisu na raspolaganju Banci u njenom svakodnevnom poslovanju. Obavezna minimalna rezerva kod Centralne banke je iznos koji su obavezne izdvajati sve poslovne banke koje imaju dozvolu za rad u Bosni i Hercegovini.

Obavezna rezerva kod Centralne banke

Sredstva obavezne rezerve kod Centralne banke klasifikovana su kao dati krediti i potraživanja i vrednuju se po amortizovanom trošku umanjenom za gubitke od umanjenja vrijednosti.

Dati krediti i potraživanja

Dati krediti i potraživanja od banaka i komitenata iskazuju se po amortizovanom trošku umanjenom za gubitke od umanjenja vrijednosti kako bi se prikazali procijenjeni nadoknadivi iznosi.


31. decembra 2013.

14




Uzeti krediti

Uzeti krediti na koje se plaća kamata klasifikuju se kao ostale finansijske obaveze i inicijalno se priznaju po fer vrijednosti, umanjenoj za pripadajuće transakcijske troškove. Naknadno vrednovanje provodi se po amortizovanom trošku i svaka razlika između primitaka (umanjenih za transakcijske troškove) i iznosa koji se plaća po dospijeću priznaje se u bilansu uspjeha tokom perioda trajanja kredita metodom efektivne kamatne stope.

Tekući računi i depoziti komitenata

Tekući računi i depoziti klasifikovani su kao ostale obaveze i početno se vrednuju po fer vrijednosti uvećanoj za transakcijske troškove, a naknadno se iskazuju po njihovom amortizovnom trošku primjenom metode efektivne kamatne stope.

g) Nekretnine i oprema

Nekretnine i oprema vrednuju se po trošku nabavke umanjenom za akumuliranu amortizaciju i umanjenje vrijednosti. Trošak nabavke uključuje sve troškove koji su direktno vezani za nabavku imovine. Naknadni troškovi se uključuju u knjigovodstvenu vrijednost imovine ili se priznaju kao posebna imovina, samo u onim slučajevima kada postoji vjerovatnoća da će Banka u budućnosti imati ekonomsku korist od te imovine i ako se njezina vrijednost može pouzdano utvrditi. Troškovi popravaka i tekućeg održavanja terete bilans uspjeha u periodu u kojem su nastali.

Amortizacija se obračunava na sve nekretnine i opremu, osim zemljišta i imovine u pripremi, prema linearnoj metodi kako bi se otpisao trošak nabavke imovine kroz njezin procijenjeni vijek trajanja. Koriste se sljedeće stope amortizacije:

Građevinski objekti 3% Namještaj i ostala uredska oprema 20% Vozila 20% Računari 33%

Metoda amortizacije i procijenjeni vijek trajanja pregledavaju se i po potrebi usklađuju na svaki datum izvještavanja.

Dobici i gubici po osnovu rashodovanja sredstava utvrđuju se kao razlika između novčanog priliva i neto knjigovodstvene vrijednosti i iskazuju u bilansu usjeha u okviru ostalih prihoda ili rashoda iz poslovanja.

h) Nematerijalna imovina

Nematerijalna imovina se vrednuje po trošku umanjenom za akumuliranu amortizaciju i umanjenje vrijednosti. Trošak nabave uključuje sve troškove koji su izravno vezani za nabavu imovine.

Amortizacija se obračunava na svu imovinu, osim imovine u pripremi, prema linearnoj metodi kako bi se otpisao trošak nabavke imovine kroz njezin procijenjeni vijek trajanja. Sljedeće stope amortizacije se koriste:

Software 20%

Metoda amortizacije, procijenjeni vijek trajanja i ostatak vrijednosti pregledavaju se i po potrebi usklađuju na svaki datum izvještavanja.

i) Umanjenje vrijednosti nefinansijske imovine

Neto knjigovodstvena vrijednost nefinansijske imovine Banke provjerava se sa datumom izvještavanja kako bi se utvrdilo da li postoje indikacije umanjenja vrijednosti imovine. Ako se utvrdi postojanje takvih indikacija procjenjuje se nadoknadivi iznos imovine. Gubitak uslijed umanjenja vrijednosti priznaje se u svim slučajevima kada je neto knjigovodstvena vrijednost imovine veća od nadoknadivog iznosa. Gubitak uslijed umanjenja vrijednosti priznaje se u bilansu usjeha.


31. decembra 2013.

15



j) Umanjenje vrijednosti nefinansijske imovine (nastavak)

Nadoknadiva vrijednost ostale imovine je vrijednost veća od njezine vrijednosti u upotrebi i njezine fer vrijednosti umanjene za troškove prodaje. U procjenjivanju vrijednosti u upotrebi, sadašnja vrijednost procijenjenih budućih novčanih tokova izračunava se upotrebom diskontne stope prije oporezivanja koja reflektira procjenu vremenske vrijednosti novca na tržištu i rizik specifičan za tu imovinu. Za imovinu koja ne generira uglavnom nezavisne novčane tokove, njezina nadoknadiva vrijednost se određuje zajedno sa imovinom koja generira novčane tokove, a uz koju se ta imovina vezuje.

Gubitak od umanjenja vrijednosti se smanjuje ukoliko je došlo do promjene u procjeni korištenoj za utvrđivanje nadoknadive vrijednosti. Gubitak od umanjenja vrijednosti se smanjuje najviše do iznosa knjigovodstvene vrijednosti imovine koja ne prelazi knjigovodstvenu vrijednost koja bi bila utvrđena, uzimajući u obzir amortizaciju, da nije došlo do umanjenja vrijednosti.

k) Primanja zaposlenih

Kratkoročna primanja zaposlenih

Za račun zaposlenika, Banka uplaćuje penziono i zdravstveno osiguranje koje se obračunava na bruto plate, kao i pripadajuće poreze po ovom osnovu za koje je osnovica neto plaća. Ovi se doprinosi uplaćuju na račun relevantnih državnih fondova prema važećoj zakonskoj regulativi i propisima, tokom cijele godine. Naknada za topli obrok i transport kao i regres za godišnji odmor se obračunavaju i plaćaju u skladu sa lokalnom zakonskom regulativom. Ovi se troškovi priznaju u bilansu uspjeha u razdoblju u kojem su nastali troškovi zaposlenih.

Obaveze za doprinose za penzione fondove s propisanim iznosom doprinosa priznaju se kao trošak u bilansu uspjeha razdoblja u kojem su nastali.

Dugoročna primanja zaposlenih: otpremnine za penzije

U skladu sa lokalnim propisima, Banka prilikom odlaska u penziju uposlenika isplaćuje otpremnine u visini od minimalno šest plata zaposlenika isplaćenih u mjesecu koji prethodi ili šest prosječnih plata u Federaciji BiH za mjesec koji prethodi, u zavisnosti šta više odgovara zaposleniku.

Obaveze i troškovi se određuju pomoću metode projektovanja po jedinici prava. Ova metoda polazi od toga da svaki period službe dovodi do stvaranja dodatne jedinice prava na naknadu, i svaka jedinica se odvojeno mjeri da bi se izračunala konačna obaveza. Obaveza se iskazuje u sadašnjoj vrijednosti budućih novčanih tokova koristeći diskontnu stopu koja odgovara kamatnoj stopi državnih obveznica.

l) Rezervisanja za obaveze i troškove

Rezervisanja se priznaju ukoliko Banka ima sadašnju zakonsku ili izvedenu obavezu proizašlu iz prošlih događaja za čije se podmirenje očekuje da će Banci stvoriti odljev resursa koji utjelovljuju ekonomske koristi, a moguće je napraviti pouzdanu procjenu iznosa obaveze ili u slučaju zakonske obaveze formiranja rezervisanja za neidentifikovano umanjenje vrijednosti vanbilansnih kreditnih izloženosti.

Rezervisanja za obaveze i troškove održavaju se na nivou koji Uprava smatra dovoljnim za pokrivanje nastalih gubitaka. Uprava utvrđuje dostatnost rezervacija na temelju uvida u pojedinačne stavke, tekuće ekonomske uslove, karakteristike rizika određenih kategorija transakcija, kao i druge relevantne činjenice.

Rezervacije treba iskorištavati samo za izdatke za koje je rezervacija izvorno priznata. Ako više nije vjerovatno da će podmirivanje obaveza zahtijevati odljev resursa koji utjelovljuju ekonomske koristi, rezervisanje se treba ukinuti.


31. decembra 2013.

16



m) Vlasnički kapital

Vlasnički kapital se sastoji od udjela Federacije Bosne i Hercegovine i predstavlja kapital pravnog prethodnika Banke, Investicijske banke FBiH, preuzet kod osnivanja Banke, uvećan za uplate Vlade Federacije tokom 2011. godine.

U skladu sa odredbama Zakona o Razvojnoj banci Federacije Bosne i Hercegovine, člana 3, kapital se iz proračuna Federacije Bosne i Hercegovine trebao povećati za 400 miliona KM u jednakim obrocima u periodu od 2008. do 2011. godine.

Do 31. decembra 2013. godine Vlada FBiH nije dala kapitalnu injekciju prema ugovorenoj dinamici i iznosima.

Regulatorne rezerve za kreditne gubitke formirane iz dobiti

Regulatorna rezerva za kreditne gubitke formirana iz dobiti predstavlja višak rezervacija za umanjenje vrijednosti izračunate u skladu s propisima Agencije u odnosu na rezervacije za umanjenje vrijednosti izračunate prema zahtjevima MSFI. Rezerva se prikazuje direktno u okviru kapitala (kao rezerva koju nije moguće distribuirati) i sve do 2012. godine (kako je objašnjeno u nastavku) kreira se iz zadržane dobiti, nakon odobrenja od strane vlasnika.

Prije 2012. godine, potreba za prenos iz zadržane dobiti u predviđene rezerve u sklopu kapitala (regulatorne rezerve za kreditne gubitke) je izračunata za cijeli kreditni portfolio na neto osnovi, pri čemu su se uzimala u obzir oba slučaja, slučaj gdje je primjena propisa Agencije rezultirala većim rezervacijama kao i slučaj gdje je primjena propisa Agencije rezultirala manjim rezervacijama u odnosu na MSFI rezerve. Međutim, od 2012. godine, banke su obavezne da izračunaju iznos regulatornih rezervi za kreditne gubitke, uzimajući u obzir samo slučajeve gdje primjena propisa Agencije rezultira većim rezervacijama. Retroaktivna primjena ove promjene u propisima Agencije nije potrebna.

Dana 5. jula 2012. godine Agencija je definirala dinamiku iskazivanja iznosa nedostajućih rezervi za kreditne gubitke u regulatornom kapitalu na slijedeći način:

- sa 30. junom 2012. godine minimum jedna četvrtina (1/4) ukupnog iznosa nedostajućih rezervi za kreditne gubitke na izvještajni datum;

- sa 30. septembrom 2012. godine minimum jedna polovina (1/2) ukupnog iznosa nedostajućih rezervi za kreditne gubitke na izvještajni datum;

- sa 31. decembrom 2012. godine minimum tri četvrtine (3/4) ukupnog iznosa nedostajućih rezervi za kreditne gubitke na izvještajni datum;

- sa 31. martom 2013. godine ukupan iznos nedostajućih rezervi za kreditne gubitke na izvještajni datum.

Na dan 31. decembra 2011. godine, nedostajući dio razlike između umanjenja vrijednosti finansijske imovine i rezervisanja u skladu sa MSFI i nivo umanjenja vrijednosti finansijske imovine i rezervisanja koji bi bili utvrđeni da se još uvijek primjenjuju propisi Agencije iznosio je 3.176 hiljada KM. Ovaj iznos je prenesen sa zadržane dobiti na regulatorne rezerve u 2012. godini.

Na osnovu nove odluke Agencije iz februara 2013. godine, nedostajuće rezerve će biti prikazane samo kao umanjenje regulatornih rezervi za potrebe izračuna adekvatnosti kapitala bez prenosa iz zadržane dobiti u regulatorne rezerve za kreditne gubitke. Ova odluka ima retrospektivnu primjenu od 31. decembra 2012. godine.

n) Vanbilansne preuzete i potencijalne obaveze

U okviru svog redovnog poslovanja, Banka sklapa ugovore kojima preuzima vanbilansne finansijske obaveze i koje vodi u vanbilansnoj evidenciji, a koje prvenstveno obuhvataju garancije, akreditive i ugovorene neisplaćene kredite. Navedene preuzete finansijske obaveze iskazuje u izvještaju o finansijskom položaju ako i kad iste postanu plative.


31. decembra 2013.

17



o) Sredstva u ime i za račun trećih osoba

Banka upravlja sredstvima u ime i za račun Vlade FBiH (Ministarstvo finansija, Ministarstvo razvoja, poduzetništva i obrta, Ministarstvo poljoprivrede, vodoprivrede i šumarstva, Ministarstvo raseljenih osoba i izbjeglica, Ministarstvo okoliša i turizma i Ministarstvo energetike, rudarstva i industrije) i Federalnog zavoda za zapošljavanje. Prihodi i rashodi po tom osnovu terete nalogodavca, a Banka po tim poslovima ne snosi druge obaveze i rizike. Za svoje usluge Banka naplaćuje naknadu. Za detalje vidjeti Napomenu 24.

4. Standardi, tumačenja i izmjene objavljenih standarda koji još nisu na snazi i nisu bili korišteni u pripremi ovih finansijskih izvještaja

Određeni broj novih standarda, izmjena postojećih standarda i tumačenja izdan je od strane Odbora za međunarodne računovodstvene standarde i Odbora za tumačenje međunarodnih standarda finansijskog izvještavanja, ali još nisu stupili na snagu za računovodstveno razdoblje koje završava 31. decembra 2013. godine i nisu primijenjeni u pripremi ovih finansijskih izvještaja.

• MSFI 9 Finansijski instrumenti (2013), MSFI 9 Finansijski instrumenti (2010) i MSFI 9 Finansijski instrumenti (2009) (zajedno, MSFI 9)

MSFI 9 (2009) uvodi nove zahtjeve vezano za klasifikaciju i mjerenje finansijske imovine. MSFI 9 (2010) uvodi dodatke vezane za finansijske obaveze. MSFI 9 (2013) uvodi nove zahtjeve u pogledu računovodstva zaštite. Odbor za međunarodne računovodstvene standarde trenutno aktivno radi na izradi ograničenih izmjena zahtjeva MSFI 9 vezano za klasifikaciju i mjerenje i dodavanja novih zahtjeva u pogledu umanjenja vrijednosti finansijske imovine.

Zahtjevi MSFI 9 (2009) predstavljaju značajnu promjenu u odnosu na postojeće zahtjeve MRS 39 u pogledu finansijske imovine. Standard sadrži dvije primarne kategorije mjerenja finansijske imovine: amortizirani trošak i fer vrijednost. Finansijska imovina se mjeri po amortiziranom trošku ukoliko se održava u okviru poslovnog modela čiji cilj je održavanje imovine s ciljem prikupljanja ugovorenih novčanih tokova i novčani tokovi ugovoreni na određene datume sastoje se isključivo od naplate glavnice i kamate na nedospjelu glavnicu. Sva druga financijska imovina se mjeri po fer vrijednosti. Standard eliminira postojeće kategorije finansijske imovine koja se drži do dospijeća, finansijske imovine raspoložive za prodaju i kredita i potraživanja, definisane MRS-om 39. Za ulaganje u vlasničke vrijednosne papire koji se ne drže u svrhu trgovanja, standard dopušta jednokratni izbor, prilikom inicijalnog priznavanja, na principu individualnog udjela, prezentaciju svih promjena fer vrijednosti u ostalu sveobuhvatnu dobit. Iznosi priznati u okviru ostale sveobuhvatne dobiti ne mogu biti reklasifikovani u račun dobiti i gubitka naknadno. Međutim, dividende na takve investicije bile bi priznate u okviru računa dobiti ili gubitka, prije nego u okviru ostale sveobuhvatne dobiti, osim ukoliko ne predstavljaju djelomični povrat inicijalne vrijednosti investicije. Investicija u vlasničke vrijednosne papire prilikom koje društvo ne izabere mogućnost priznavanja promjene fer vrijednosti putem ostale sveobuhvatne dobiti, mjeri se po fer vrijednosti, s promjenama fer vrijednosti koje se priznaju u računu dobiti ili gubitka.

Standard zahtijeva da se derivativi uključeni u ugovore koji se u svojoj osnovi već smatraju finansijskom imovinom u okviru standarda promatraju kao jedna cjelina; za hibridni finansijski instrument se u cjelini procjenjuje treba li biti mjeren po amortiziranom trošku ili fer vrijednosti.

MSFI 9 (2010) uvodi novi zahtjev u pogledu finansijskih obveza predodređenih da pod opcijom fer vrijednosti općenito predstavljaju promjene fer vrijednosti koje su povezane s kreditnim rizikom obaveze koje se prikazuju u okviru ostale sveobuhvatne dobiti prije nego računa dobiti ili gubitka. Osim navedene promjene, MSFI 9 (2010) nije imao značajnih izmjena u vezi klasifikacije i mjerenja finansijskih obaveza definisanih MRS-om 39.

MSFI 9 (2013) uvodi nove zahtjeve u pogledu računovodstva zaštite kojima se računovodstvo zaštite više povezuje s upravljanjem rizikom. Zahtjevi također definiraju pristup utemeljen na principima računovodstvu zaštite i adresiraju neusklađenosti i slabosti modela računovodstva zaštite definiranog MRS-om 39.

Datum obavezujućeg stupanja na snagu MSFI 9 nije određen ali će biti ustanovljen nakon završetka preostalih faza. Međutim, primjena MSFI 9 je dozvoljena.Banka još uvijek nije utvrdila datum prve primjene MSFI 9 niti je u potpunosti analizirala učinke njegove primjene.


31. decembra 2013.

18


4. Standardi, tumačenja i izmjene objavljenih standarda koji još nisu na snazi i nisu bili korišteni u pripremi ovih finansijskih izvještaja (nastavak)

• Netiranje finansijske imovine i finansijskih obaveza (izmjene MRS-a 32)

Izmjene MRS-a 32 pojašnjavaju kriterije za netiranje MRS-a 32 uključujući objašnjenje kada društvo trenutno ima pravo na netiranje i kada je bruto naknada jednaka neto naknadi. Izmjene stupaju na snagu za godišnje periode izvještavanja na ili nakon 1. januara 2014. godine, kao i kraće periode izvještavanja unutar godišnjih perioda. Rana primjena je dozvoljena. Ne očekuje se da će odredbe MRS-a 32 imati značajne efekte na finansijske izvještaje Banke.

• IFRIC 21 Porezi

IFRIC 21 definira poreze kao novčane odljeve iz društva nametnute od strane vlade u skladu sa zakonodavstvom. Potvrđuje da društvo priznaje poreznu obvezu samo - i samo ako – se dogodi ključni događaj definiran zakonodavstvom. Ne očekuje se da će odredbe IFRIC-a 21 imati značajne efekte na finansijske izvještaje Banke.


31. decembra 2013.

19


5. Značajne računovodstvene procjene i ključni izvori procjene neizvjesnosti

Banka u toku svog redovnog poslovanja procjenjuje i prosuđuje o neizvjesnim događajima, uključujući procjene i prosudbe o budućnosti. Takve računovodstvene pretpostavke i procjene redovno se preispituju i temelje na historijskom iskustvu i ostalim faktorima poput očekivanog toka budućih događaja koji se može realno pretpostaviti u postojećim okolnostima, ali unatoč tome neizbježno predstavljaju izvore neizvjesnosti. Procjena umanjenja vrijednosti kreditnog portfolija Banke predstavlja najznačajniji izvor neizvjesnosti procjene. Ti i ostali ključni izvori neizvjesnosti procjene, koji imaju značajan rizik uzrokovanja značajnih usklada knjigovodstvene vrijednosti imovine i obaveza u narednoj finansijskoj godini, opisani su u nastavku.

(a) Gubici od umanjenja vrijednosti kredita i potraživanja i rezervisanja za vanbilansnu izloženost

Banka kontinuirano prati kreditnu sposobnost svojih klijenata. Potreba za umanjenjem vrijednosti bilansne i vanbilansne izloženosti Banke kreditnom riziku procjenjuje se mjesečno.

Gubici od umanjenja vrijednosti uglavnom se priznaju u odnosu na knjigovodstvenu vrijednost datih kredita (kao što je prikazano u Napomeni 15 i 16), te kao rezervacije za obaveze i troškove koji proizlaze iz vanbilansne izloženosti klijentima, uglavnom u vidu garancija i akreditiva i odobrenih neiskorištenih kredita (prikazano u Napomeni 20).

Banka procjenjuje umanjenja vrijednosti u slučajevima kada prosudi da dostupni podaci ukazuju na vjerovatnost mjerljivog umanjenja budućih procijenjenih novčanih tokova imovine ili portfolia imovine. Kao indikator smatra se neredovitost u otplati ili ostale indikacije finansijskih poteškoća uzimatelja kredita te nepovoljne promjene u ekonomskim uslovima u kojima dužnici posluju i u vrijednosti ili naplativosti instrumenata osiguranja, kada se te promjene mogu povezati s navedenim nepoštivanjem uslova ugovora.

Sažetak umanjenja vrijednosti Napomena 31. decembar

2013. 31. decembar

2012. ‘000 KM ‘000 KM

Umanjenje vrijednosti za bilansne izloženosti, uključujući ostalu aktivu 15, 16 21.430 20.105 Rezervisanje za vanbilansne izloženosti 20 300 310

______ ______

21.730 20.415 ______ ______


31. decembra 2013.

20


5. Značajne računovodstvene procjene i ključni izvori procjene neizvjesnosti (nastavak)

(a) Gubici od umanjenja vrijednosti kredita i potraživanja i rezervisanja za vanbilansnu izloženost (nastavak)

Na dan 31. decembar 2013. godine i 31. decembar 2012. godine bruto vrijednost kredita i potraživanja za koje je priznato umanjenje vrijednosti (neprihodujući krediti - NPL), te stope priznatih rezervisanja bili su kako slijedi:

31. decembar 2013. 31. decembar 2012.

'000 KM Krediti bankama

Krediti komitentima Ukupno

Krediti bankama

Krediti komitentima Ukupno

Bruto izloženost 1.534 35.830 37.364 1.607 53.249 54.855 Umanjene vrijednosti (1.534) (14.730) (16.264) (1.607) (15.657) (17.264) Stopa rezervisanja 100% 41% 44% 100% 29% 31%

Pored posebno identifikovanih gubitaka za neprihodujuće kredite, kao što je objašnjeno u prethodnom paragrafu, Banka također priznaje gubitke od umanjenja vrijednosti za koje se zna da postoje na datum izvještavanja, a koji na datum izvještavanja nisu bili posebno identifikovani („IBNR“). Iznosi za koje je prepoznato posebno umanjenje vrijednosti isključeni su iz ove kalkulacije.

Iznos IBNR-a na dan 31. decembar 2013. godine iznosio je 5.165 hiljada KM (2012.: 2.836 hiljada KM), ili 2,79% (2012.: 1,31%) datih kredita i potraživanja.

(b) Regulatorni zahtjevi

Agencija za bankarstvo Federacije Bosne i Hercegovine ovlaštena je za provođenje regulatornog nadzora nad poslovanjem Banke i može zahtijevati izmjene knjigovodstvene vrijednosti imovine i obaveza, u skladu sa odgovarajućim propisima.

Pored umanjenja vrijednosti izračunatih i priznatih u skladu sa MSFI Banka također procjenjuje umanjenja vrijednosti u skladu sa regulativom Agencije, s ciljem izračuna iznosa potrebnog za izračun adekvatnosti kapitala i priznavanja rezerve za kreditne gubitke u okviru kapitala.


31. decembra 2013.

21


5. Značajne računovodstvene procjene i ključni izvori procjene neizvjesnosti (nastavak)

(b) Regulatorni zahtjevi (nastavak)

Slijedeća tabela prikazuje sumaran pregled umanjenja vrijednosti izračunatih u skladu sa propisima Agencije. Regulatorne rezerve na dan 31. decembar 2013. godine izračunate su u skladu sa novom metodologijom kako je objašnjeno u Napomeni 3 m).

Sažetak umanjenja vrijednosti

31. decembar 2013.

31. decembar 2012.

‘000 KM ‘000 KM

Rezervisanja za bilansne izloženosti (Agencija) 33.061 30.113 Rezervisanja za vanbilansne izloženosti (Agencija) 497 701 ______ ______

33.558 30.814 ______ ______ Negativne razlike između rezervisanja za bilansne izloženosti (Agencija) i umanjenja vrijednosti prema MSFI 1.453 1.286 ______ ______

35.011 32.100 ______ ______

Umanjenje vrijednosti prema MSFI 21.730 20.415

______ ______

Nedostajuće rezerve 13.281 11.685 ______ ______

Do 2012. godine svako povećanje umanjenja vrijednosti u skladu sa regulativom Agencije preko iznosa rezervacija u skladu sa MSFI treba da se obezbjedi iz dobiti ili zadržane dobiti, a na osnovu odluke Skupštine. Međutim, kako je objašnjeno u Napomeni 3 m), na osnovu nove odluke Agencije, donesene u februaru 2013. godine, svaki manjak regulatornih rezervi će biti prikazan kao odbitna stavka regulatornog kapitala u izračunu adekvatnosti kapitala bez prenosa nedostajućeg dijela iz zadržane dobiti u regulatorne rezerve za kreditne gubitke unutar pozicije kapitala. Prema tome, odobrenje Vlasnika za ovaj prijenos nije potrebno.

Kako je prikazano u gornjoj tabeli, ukupni iznos za koji rezervisanja prema propisima Agencije nadmašuju rezervisanja prema MSFI iznosi 13.281 hiljada KM na 31. decembar 2013. (31. decembar 2012.: 11.685 hiljada KM). Od ovog iznosa, 8.057 hiljada KM je priznato u sklopu regulatorne rezerve za kreditne gubitke unutar pozicije kapitala na 31. decembar 2013. (31. decembar 2012.: 8.057 hiljada KM). Preostali iznos od 5.224 hiljada KM, koji predstavlja iznos nedostajućih rezervi za ovu godinu, u skladu sa novom odlukom Agencije, kako je prethodno objašnjeno, neće biti prenesen u regulatorne rezerve za kreditne gubitke, ali će biti korišten kao odbitna stavka regulatornog kapitala (31. decembra 2012.: 3.628 hiljada KM, od čega 2.721 hiljada KM ili ¾ korišteno kao odbitna stavka regulatornog kapitala).


31. decembra 2013.

22


6. Prihodi od kamata

2013. 2012. '000 KM '000 KM

Kamate na kredite odobrene kompanijama 9.650

11.187 Kamate na plasmane kod drugih banaka - 28 Kamata na plasmane kod Centralne banke Bosne i Hercegovine 10 6 Kamate na kredite odobrene bankama 6 16

9.666 11.237

7. Rashodi od kamata

2013. 2012. '000 KM '000 KM

Kamate na uzete kredite i primljene depozite 114

75

8. Prihodi od naknada i provizija

2013. 2012. '000 KM '000 KM

Naknade po komisionim poslovima 1.271

1.127 Naknade po poslovima izdavanja garancija i akreditiva 176 305 Naknade po ostalim poslovima 243 303

1.690 1.735

9. Ostali operativni prihodi

2013. 2012. '000 KM '000 KM

Dotacije 132

76 Pozitivne kursne razlike 80 50 Ostalo 277 39

489 165


31. decembra 2013.

23


10. Troškovi zaposlenih

2013. 2012. '000 KM '000 KM Neto plate 2.355

2.407

Porezi i doprinosi 1.739 1.767 Ostalo 1.281 1.324

5.375 5.498

Troškovi osoblja uključuju 964 hiljade KM (2012.: 979 hiljada KM) doprinosa po osnovu penzionog osiguranja uplaćenih u državni penzioni fond. Doprinosi se računaju kao procent bruto plate. Prosječan broj zaposlenih u Banci tokom godine koji je završila 31. decembra 2013., odnosno 31. decembra 2012. bio je 135, odnosno 133.

11. Administrativni troškovi i ostali rashodi

2013. 2012. '000 KM '000 KM

Troškovi reklame, reprezentacije i sponzorstva 310 311 Članarine i takse 205 237 Troškovi telekomunikacija 176 178 Troškovi energije 155 151 Naknade Nadzornom Odboru i odboru za reviziju 124 136 Usluge 118 138 Troškovi održavanja 106 114 Troškovi materijala 102 101 Troškovi zakupa 69 90 Troškovi osiguranja 31 50 Bankarske naknade 16 16 Ostali troškovi 127 142

1.539 1.664


31. decembra 2013.

24

Napomene uz finansijske izvještaje (nastavak) 12. Umanjenja vrijednosti i rezervisanja

2013. 2012. '000 KM '000 KM

Dati krediti bankama (Napomena 15) (68)

(3) Dati krediti komitentima (Napomena 16) 1.417 (508) Ostala imovina (4) 2 Rezervisanja za obaveze i troškove (Napomena 20) (10) (72) Ostala rezervisanja (Napomena 20) (102) 248

1.233 (333)

13. Gotovina i ekvivalenti gotovine

31. decembar

2013. 31. decembar

2012. '000 KM '000 KM Sredstva na tekućim računima kod drugih banaka u stranim valutama 50.368

36.485

Sredstva na tekućem računu kod Centralne banke Bosne i Hercegovine 30.551 10.463 Novac u blagajni 37 33

80.956 46.981

U novčanim sredstvima i računima kod banaka sadržan je iznos novčanih sredstava po komisionim poslovima (Napomena 24). 14. Obavezna rezerva kod Centralne banke

31. decembar

2013. 31. decembar

2012. '000 KM '000 KM Obavezna rezerva kod Centralne banke Bosne i Hercegovine 3.998

4.211

Minimalna obavezna rezerva izračunata je kao procenat od 10% na kratkoročne depozite na dan 31. decembar 2013. godine (2012: 10%) i 7% na dugoročne depozite na dan 31. decembra 2013. (2012: 7%) od prosječnog stanja primljenih depozita i pozajmljenih sredstava za svaki radni dan tokom prethodnih 10 kalendarskih dana držanja obaveznih rezervi.

Kamatne stope na sredstva obavezne rezerve na dan 31. decembra 2013. i 2012. godine su iznosile od 0,0040% do 0,1280% i od 0,004% do 0,08%, respektivno.


31. decembra 2013.

25

Napomene uz finansijske izvještaje (nastavak) 15. Dati krediti i potraživanja od banaka

31. decembar 2013.

31. decembar 2012.

'000 KM '000 KM Krediti bankama 1.809

1.998

Manje: umanjenje vrijednosti

(1.539) (1.607)

Ukupno neto krediti bankama

270 391

Promjene u rezervisanjima za moguće gubitke mogu se prikazati kako slijedi:

31. decembar 2013.

31. decembar 2012.

'000 KM '000 KM Stanje na početku godine 1.607

1.610

Neto promjene u rezervisanjima (68) (3)

Stanje na kraju godine

1.539 1.607

Dati krediti i potraživanja od banaka uključuju potraživanja za kamatu sa knjigovodstvenom vrijednošću od 127 hiljada KM (31. decembar 2012: 127 hiljada KM).


31. decembra 2013.

26

Napomene uz finansijske izvještaje (nastavak) 16. Dati krediti i potraživanja od komitenata

31. decembar 2013.

31. decembar 2012.

Kratkoročni krediti '000 KM '000 KM

Pravna lica 7.110

9.086 Fizička lica - 11 Tekuće dospijeće dugoročnih kredita 21.070 16.835

28.180 25.932

Dugoročni krediti (isključujući tekuće dospijeće):

Pravna lica

163.412

185.762 Fizička lica 2.664 2.894

166.076 188.656

194.256 214.588

Manje: umanjenje vrijednosti

(19.890) (18.493)

174.366 196.095

Dati krediti i potraživanja uključuju potraživanja za kamatu, koje se sastoji iz nenaplaćene dospjele kamate i naknade te obračunate nedospjele kamate, sa knjigovodstvenom vrijednošću od 884 hiljada KM (31. decembar 2012: 1.049 hiljada KM), te su prezentirani neto od unaprijed naplaćene naknade po kreditima u iznosu od 951 hiljada KM (31. decembar 2012: 1.049 hiljada KM).

Promjene u rezervisanjima za moguće gubitke mogu se prikazati kako slijedi:

31. decembar 2013.

31. decembar 2012.

'000 KM '000 KM Stanje na početku godine 18.493

19.023

Neto promjene u rezervisanjima (Napomena 12) 1.417 (508) Otpisi (20) (22)

Stanje na kraju godine

19.890

18.493


31. decembra 2013.

27

Napomene uz finansijske izvještaje (nastavak) 16. Dati krediti i potraživanja od komitenata (nastavak) Analiza bruto kredita prije rezervisanja za umanjenja po privrednim granama:

31. decembar 2013.

31. decembar 2012.

Krediti pravnim licima '000 KM '000 KM

Proizvodnja 82.270 87.148 Trgovina 26.671 22.971 Javna uprava i odbrana 21.725 29.019 Poljoprivreda 21.395 22.556 Građevinarstvo 14.260 18.875 Saobraćaj, skladištenje i komunikacije 7.376 9.648

Ugostiteljstvo 3.702 3.638 Poslovanje nekretninama, iznajmljivanje i dr. 1.343 181 Finansijsko posredovanje - 96 Ostalo 11.951 16.734

190.693 210.866

Krediti stanovništvu

Opća potrošnja 53 112 Stambena izgradnja 428 520 Obavljanje djelatnosti (obrtnici) 3.082 3.090

3.563 3.722

194.256 214.588

Ponderisane prosječne kamatne stope na dan 31. decembra 2013. i 31. decembra 2012. godine bile su kako slijedi:

31. decembar 2013.

31. decembar 2012.

Krediti pravnim licima '000 KM '000 KM

Pravna lica 4,70% 4,69% Fizička lica 4,11% 4,12%


31. decembra 2013.

28


17. Nekretnine, oprema i nematerijalna imovina

Zgrade Motorna

vozila Namještaj

i oprema Softver

Ulaganja u tuđu

imovinu Ukupno ’000 KM ’000 KM ’000 KM ’000 KM ’000 KM ’000 KM Trošak nabave Stanje na dan 31. decembra 2012. 7.375 557 1.963 622 15 10.532 Povećanja - - 57 8 4 69 Otuđenja i otpisi - - (31) - - (31)

Stanje na dan 31. decembra 2013.

7.375 557 1.989 630 19 10.570 Amortizacija Stanje na dan 31. decembra 2012. 2.041 529 1.765 542 - 4.877 Trošak za godinu 221 10 88 26 2 347 Otuđenja i otpisi - - (31) - - (31)

Stanje na dan 31. decembra 2013. 2.262 539 1.822 568 2 5.193 Neto knjigovodstvena vrijednost Stanje na dan 31. decembra 2012. 5.334 28 198 80 15 5.655 Stanje na dan 31. decembra 2013. 5.113 18 167 62 17 5.377


31. decembra 2013.

29

Napomene uz finansijske izvještaje (nastavak) 18. Tekući računi i depoziti komitenata

31. decembar 2013.

31. decembar 2012.

Depoziti po viđenju '000 KM '000 KM

Privatna preduzeća 7.402 3.399 Javna preduzeća 3.118 976 Vlade kantona i općina 1.660 3.734 Stanovništvo i obrtnici 52 50

Ukupno depoziti po viđenju

12.232 8.159

Namjenski depoziti

Stanovništvo i obrtnici 1 1 Privatna preduzeća - 2 Javna preduzeća 423 - Vlada Tuzlanskog kantona 9.819 9.629 Vlada Federacije Bosne i Hercegovine 367 - Vlada Federacije Bosne i Hercegovine (garantni depozit) - 4.200 Federalno Ministarstvo razvoja, poduzetništva i obrta - 618 Federalno Ministarstvo okoliša i turizma - 472 Federalno Ministarstvo raseljenih osoba i izbjeglica - 900

Ukupno namjenski depoziti

10.610 15.822

Oročeni depoziti

U domaćoj valuti Federalni zavod za zapošljavanje 25.399 25.254 Vlada Federacije Bosne i Hercegovine (garantni depozit) 5.500 - Vlada Federacije Bosne i Hercegovine 5.000 - Vlada Federacije Bosne i Hercegovine – Saudijski fond 1.945 2.150 Privatna preduzeća 115 123

U stranim valutama

Vlada Federacije Bosne i Hercegovine – EUR 231 231

Ukupno oročeni depoziti

38.190 27.758

Ukupno depoziti

61.032 51.739

Banka ne obračunava kamate na depozite po viđenju, namjenske depozite i oročene depozite, izuzev za dio garantnog depozita Vlade FBiH od 5.000 hiljada KM (1% na godišnjem nivou).


31. decembra 2013.

30

Napomene uz finansijske izvještaje (nastavak) 19. Obaveze po kreditima

31. decembar 2013.

31. decembar 2012.

'000 KM '000 KM Vlada Federacije Bosne i Hercegovine – Kredit Saudijskog fonda za razvoj, kamatna stopa 2% na godišnjem nivou sa datumom dospijeća 31. augusta 2021. 2.838 3.338 Vlada Federacije Bosne i Hercegovine – Belgijski robni kredit, bez kamate sa datumom dospijeća 31. decembra 2027. 911 976

3.749 4.314

U skladu sa ugovorom između Banke i Vlade Federacije Bosne i Hercegovine, Banka je preuzela obavezu plaćanja dijela kredita koje je Vlada ugovorila sa kreditorima.

20. Rezervisanja za obaveze i troškove

Potencijalne

obaveze Naknade

zaposlenim Ukupno '000 KM '000 KM '000 KM

Stanje na dan 1. januara 2012. 382 422 804 Povećanje/(smanjenje) rezervisanja (Napomena 12) (72) 248 176 Smanjenja nastala uslijed isplate - (55) (55)

______


310 615 925 Povećanje/(smanjenje) rezervisanja (Napomena 12) (10) (102) (112) Smanjenja nastala uslijed isplate - (68) (68)

______


300 445 745 ______


31. decembra 2013.

31

Napomene uz finansijske izvještaje (nastavak) 20. Rezervisanja za obaveze i troškove (nastavak)

Potencijalne obaveze (vanbilans) na dan 31. decembra 2013. godine su bile kao što slijedi: 31. decembar

2013. 31. decembar

2012. '000 KM '000 KM

Činidbene garancije 16.581

12.968 Avansne i plative garancije 200 3.514 Odobreni neiskorišteni krediti 711 3.142

17.492

19.624

21. Ostale obaveze

31. decembar 2013.

31. decembar 2012.

'000 KM '000 KM

Obaveze iz komisionih poslova (Napomena 24) 21.495

24.288 Odgođeni prihod 296 383 Obaveze prema dobavljačima 57 97 Obračunati troškovi 40 52 Rezervisana sredstva po odlukama Vlade FBiH 2.620 - Obaveze za kamate na depozite 19 - Ostalo 94 155

24.621

24.975

22. Vlasnički kapital

%

31. decembar 2013.

%

31. decembar

2012.

'000 KM

'000 KM

Vlada Federacije Bosne i Hercegovine 100

153.000

100

153.000

Tokom 2013. godine nije bilo uplata u vlasnički kapital Banke.


31. decembra 2013.

32

Napomene uz finansijske izvještaje (nastavak) 23. Transakcije s povezanim licima

Povezana lica su društva koja direktno ili indirektno putem jednog ili više posrednika kontrolišu Banku ili su pod njenom kontrolom.

Najveći dio transakcija s povezanim licima čine transakcije sa Federacijom BiH, 100%-tnim vlasnikom Banke i ostalim društvima i institucijama u većinskom vlasništvu Federacije BiH (preko 51%). Na dan 31. decembra, stanja koja proizlaze iz transakcija s povezanim stranama obuhvataju:

'000 KM Oblik povezanosti

31. decembar 2013. 31. decembar 2012. Potraživanja Obaveze Potraživanja Obaveze

Federacija Bosne i Hercegovine Vlasnik 14 27.363 13 35.183 Državne institucije Zajednički vlasnik - 36.230 - 29.253 Društva u većinskom vlasništvu Federacije Bosne i Hercegovine Zajednički vlasnik 28.897 5.515 20.145 975

28.911 69.108 20.158 65.411

'000 KM Oblik povezanosti 31. decembar 2013. 31. decembar 2012. Prihodi Rashodi Prihodi Rashodi

Federacije Bosne i Hercegovine Vlasnik 1.152 114 1.039 75 Državne institucije Zajednički vlasnik 119 - 88 - Društva u većinskom vlasništvu Federacije Bosne i Hercegovine Zajednički vlasnik 2.089 1.417 1.810 311

3.360 1.531 2.937 386

Naknade Upravi i Nadzornom odboru

Članovima Uprave i Nadzornog odbora tokom godine koji je završila 31. decembra 2013. isplaćene su sljedeće naknade: 2013. 2012.

'000 KM '000 KM

Bruto plate i ostala primanja 571 571 Ostale naknade 1 12 Naknade članovima Nadzornog odbora 79 79

651 662


31. decembra 2013.

33

Napomene uz finansijske izvještaje (nastavak) 24. Komisioni poslovi

Banka upravlja značajnim sredstvima u ime i za račun Vlade Federacije Bosne i Hercegovine (Ministarstvo finansija, Ministarstvo razvoja, poduzetništva i obrta, Ministarstvo poljoprivrede, vodoprivrede i šumarstva, Ministarstvo raseljenih osoba i izbjeglica i Ministarstvo okoliša i turizma) namijenjenim za finansiranje projekata obnove i Federalnog zavoda za zapošljavanje, namijenjenim za finansiranje podsticaja zapošljavanju i održavanje zaposlenosti. Ta se sredstva drže odvojeno od ostalih Bančinih sredstava. Za te usluge Banka zaračunava i naplaćuje naknadu u skladu sa ugovorom zaključenim sa davaocem sredstava.

31. decembar

2013. 31. decembar

2012. PLASMANI '000 KM '000 KM Plasirano po projektima: Vodoopskrba i snabdijevanje gasom 51.973 54.847 Zdravstvo i obrazovanje 39.350 34.074 Poljoprivreda 36.388 36.581 Proizvodnja i prerada 30.527 14.384 Cestogradnja i transport 19.883 20.592 Mikrokreditno finansiranje 11.962 15.379 Podsticaj u zapošljavanju 11.874 11.245 Šumarstvo 369 369 Ostalo 2.294 2.806

Ukupno plasirano po projektima:

204.620 190.277 Potraživanja za obračunate kamate i naknade 11.832 11.639

Ukupno

216.452 201.916

IZVORI

Vlada Federacije Bosne i Hercegovine 213.192 201.543 Federalni zavod za zapošljavanje 12.830 12.939 Ostalo 93 83 Ukupno izvori: 226.115 214.565 Obaveze za obračunate kamate i naknade 11.832 11.639

Ukupno

237.947 226.204

Tekuće obaveze po osnovu komisionih poslova (Napomena 21)

21.495

24.288

Banka ne snosi rizik po ovim plasmanima, a za svoje usluge ostvaruje naknadu.


31. decembra 2013.

34


25. Upravljanje finansijskim rizikom

Banka je osnovom svojih aktivnosti izložena različitim oblicima finansijskih rizika: kreditnom riziku, riziku likvidnosti, tržišnom riziku i operativnom riziku. Tržišni rizik uključuje valutni rizik, rizik kamatne stope, te druge oblike cjenovnog rizika.

Uprava je odgovorna za uspostavljanje i nadzor okvira upravljanja finansijskim rizikom Banke.

Upravljanje rizikom vrše odjeli nadležni za pojedine rizike koji postoje u okviru Banke prema politikama koje je predložila Uprava, a usvojio Nadzorni odbor.

Proces upravljanja i kontrole rizicima se na vrijeme prilagođavaju promjenama u operativnom i tržišnom okruženju.

Ova bilješka daje informacije o eksponiranosti Banke svakom od gore navedenih rizika, te ciljeve, politike i procese Banke u svrhu mjerenja i upravljanja rizikom, kao i upravljanja kapitalom Banke.

25.1 Kreditni rizik

Kreditni rizik se odnosi na rizik da će kontrastrana prekršiti ugovorne obaveze, a što će rezultirati finansijskim gubitkom po Banku.

Kreditni rizik je daleko najvažnija kategorija rizika po Banku. Isti se analizira i prati na nivou pojedinačnog kredita i na nivou klijenta, kao i na nivou portfelja Banke.

Kako bi upravljala nivoom kreditnog rizika, Banka posluje sa kontrastranama dobre kreditne sposobnosti, te, ukoliko je moguće, dobija adekvatane instrumente osiguranja.

Izbor instrumenata osiguranja za obezbjeđenje potraživanja Banke zavisi od:

- Procjene kreditne sposobnosti zajmoprimca

- Procjene rizika projekta koji se finansira

- Procjene vrijednosti ponuđenih kolaterala

Banka, u cilju minimiziranja rizika u kreditnom poslovanju koristi Odluku o definisanju, procjeni i tretmanu kolaterala za osiguranje kredita i potencijalnih plasmana, te kao osiguranje za naplatu svojih potraživanja uzima jedan ili više slijedećih instrumenata:

• gotovina;

• garancije banaka i korporativne garancije;

• mjenice i bezuvjetne garancije, izdate od nadležnih organa definisanih Uredbom;

• hipoteka na nepokretnu imovinu;

• zalog na poslovnim sredstvima kao što su oprema, inventar i potraživanja.


31. decembra 2013.

35

Napomene uz finansijske izvještaje (nastavak) 25. Upravljanje finansijskim rizikom (nastavak)

25.1 Kreditni rizik (nastavak)

Maksimalna izloženost kreditnom riziku bez uzimanja u obzir instrumenata osiguranja ili drugih povećanja vrijednosti

Maksimalna kreditna

izloženost

Procijenjena vrijednost kolaterala

Neto izloženost

Potencijalne obaveze/

garancije Ukupno 31. decembar 2013. Novac i novčani ekvivalenti 80.956 - 80.956 - Obavezna rezerva kod Centralne banke 3.988 - 3.988 - Dati krediti bankama 270 - 270 - Dati krediti komitentima 174.366 17.492 191.858 194.758 ______ ______ ______ ______

259.580 17.492 277.072 194.758

______ ______ ______ ______

31. decembar 2012. Novac i novčani ekvivalenti 46.981 - 46.981 - Obavezna rezerva kod Centralne banke 4.211 - 4.211 - Dati krediti bankama 391 - 391 - Dati krediti komitentima 196.095 19.624 215.719 216.983 ______ ______ ______ ______

247.678 19.624 267.302 216.983

______ ______ ______ ______

Za pozicije bilansa stanja, gore navedene izloženosti su bazirane na neto knjigovodstvenoj vrijednosti kako je prikazano u bilansu stanja. Prethodna tabela predstavlja maksimalnu izloženost kreditnom riziku Banke na dan 31. decembar 2013. i 31. decembar 2012. godine, bez uzimanja u obzir instrumenata osiguranja ili drugih povećanja vrijednosti.

Procijenjena vrijednost imovine koja služi kao kolateral se određuje prema vrijednosti početne procjene od strane ovlaštenih procjenitelja/posrednika u prometu nekretninama u trenutku odobravanja kredita, umanjena za određeni fiksni postotak, ovisno o vrsti kolaterala i smanjena proporcionalno u onoj mjeri u kojoj kolateral također služi kao osiguranje za druge izloženosti kreditnom riziku. U cilju provjere adekvatnosti umanjenja vrijednosti, rade se ponovne procjene vrijednosti kolaterala u skladu sa principima i pravilima sistema upravljanja kolateralima, uzimajući u obzir odgovarajuću volatilnost vrijednosti kolaterala i vremena potrebnog za njegovu realizaciju, pod uticajima lokalnih i globalnih tržišnih uvjeta.

Restruktuiranje kredita

Tokom godine, Banka je vršila restruktuiranje određenih kredita klijenata, sa ciljem postizanja bolje naplativosti. Restruktuiranje se uglavnom vrši nakon inicijalnog pogoršanja finansijskog stanja klijenta ili u svrhe sprječavanja daljnjeg pogoršanja istog. Nakon izvršenog restruktuiranja, krediti se i dalje smatraju kvalitetnim kreditima i to sve do pojave jasnih znakova default-a. Gdje god je to moguće, pozicija Banke u se unaprjeđuje sticanjem dodatnih instrumenata osiguranja.


31. decembra 2013.

36


25. Upravljanje finansijskim rizikom (nastavak)

25.1 Kreditni rizik (nastavak)

Tablice u nastavku prikazuju informacije o kreditnom kvalitetu finansijske imovine i gubitka od umanjenja vrijednosti Banke.

Ukupna bruto

knjigovod-stvena

vrijednost

Imovina čija

vrijednost nije

umanjena

Imovina čija je vrijednost umanjena

Umanjenje vrijednosti

na individualnoj

osnovi

Umanjenje vrijednosti na

grupnoj osnovi

Ukupna neto knjigovodstvena

vrijednost ‘000 KM ‘000 KM ‘000 KM ‘000 KM ‘000 KM ‘000 KM

31. decembar 2013. Novac i računi kod banaka 80.956 80.955 1 - - 80.956 Obavezna rezerva kod Centralne

banke BiH 3.988 3.988 - - - 3.988 Dati krediti bankama 1.809 - 1.809 1.534 5 270 Dati krediti komitentima 194.256 5.494 188.762 14.730 5.160 174.366 ______ ______ ______ ______ ______ ______ 281.009 90.437 190.572 16.264 5.165 259.580 ______ ______ ______ ______ ______ ______ 31. decembar 2012. Novac i računi kod banaka 46.981 46.981 - - - 46.981 Obavezna rezerva kod Centralne

banke BiH 4.211 4.211 - - - 4.211 Dati krediti bankama 1.998 391 1.607 1.607 - 391 Dati krediti komitentima 214.588 99.428 115.160 15.657 2.836 196.095

______ ______ ______ ______ ______ ______ 267.778 151.011 116.767 17.264 2.836 247.678

______ ______ ______ ______ ______ ______

Dospjelost kredita

'000 KM

Bruto kreditni portfolio (glavnica)

Nedospjelo Do 30 dana

31 – 90 dana

91 – 180 dana

181 – 270 dana

preko 270 dana

31. decembar 2013. Pravna lica 192.502 170.924 901 637 1.185 2.791 16.064 Fizička lica 3.563 2.664 17 92 18 75 697 ______ ______ ______ ______ ______ ______ ______

Ukupno 196.065 173.588 918 729 1.203 2.866 16.761 ______ ______ ______ ______ ______ ______ ______ 31. decembar 2012. Pravna lica 212.863 193.778 2.058 445 605 627 15.350 Fizička lica 3.722 2.886 38 13 60 147 578 ______ ______ ______ ______ ______ ______ ______

Ukupno 216.585 196.664 2.096 458 665 774 15.928 ______ ______ ______ ______ ______ ______ ______


31. decembra 2013.

37



25.2 Rizik likvidnosti (nastavak)

Rizik likvidnosti nastaje u finansiranju aktivnosti Banke i u upravljanju pozicijama. Tretirajući rizik likvidnosti Banka konsoliduje svoje operacije u skladu sa relevantnim odlukama i internim politikama usmjerenim na održavanje rezervi likvidnosti, harmonizaciju sredstava i obaveza sa idikatorima i limitima likvidnosti.

Banka ima ograničen pristup izvorima finansiranja. Sredstva se prikupljaju putem ograničenog broja instrumenata uključujući različite vrste depozita Vlade FBiH i Federalnog zavoda za zapošljavanje, depozite pravnih lica kao kolaterala u svrhu obezbjeđenja naplate, uzete kredite i vlasnički kapital. To ograničava fleksibilnost finansiranja i predstavlja ovisnost o uplatama depozita i kapitala od strane Vlade FBiH.

Banka nastoji održavati ravnotežu između kontinuiteta finansiranja i fleksibilnosti korištenjem obaveza različitih dospijeća. Banka kontinuirano procjenjuje rizik likvidnosti identificirajući i prateći promjene u finansiranju koje su potrebne za dostizanje poslovnih ciljeva. Nadalje, Banka drži portfolio likvidne imovine kao dio svoje strategije upravljanja rizikom likvidnosti.

Tabela u nastavku prikazuje preostale ugovorne ročnosti Bančine imovine i obaveza:

Na dan 31. decembra 2013. Manje od 1 mjeseca

Od 1 do 3 mjeseca

Od 3 mjeseca

do 1 godine

Od 1 do 5 godina

Preko 5 godina Ukupno

’000 KM ’000 KM ’000 KM ’000 KM ’000 KM ’000 KM Imovina Gotovina i ekvivalenti gotovine 80.956 - - - - 80.956 Obavezna rezerva kod Centralne

banke 3.988 - - - - 3.988 Dati krediti i potraživanja od banaka 9 19 84 158 - 270 Dati krediti i potraživanja od komitenata 13.884 6.055 40.409 102.260 11.758 174.366 Ostala imovina 99 - - - - 99 Nekretnine, oprema i nematerijalna imovina - - - - 5.377 5.377 Ukupno aktiva 98.936 6.074 40.493 102.418 17.135 265.056 Obaveze i kapital Tekući računi i depoziti komitenata 22.841 99 98 753 37.241 61.032 Obaveze po kreditima - 177 243 1.679 1.650 3.749 Rezervisanja za obaveze i troškove 311 2 36 99 297 745 Ostale obaveze 22.128 2.493 - - - 24.621 Vlasnički kapital i rezerve - - - - 174.909 174.909 Ukupno obaveze i kapital 45.280 2.771 377 2.531 214.097 265.056

Neusklađenost ročne strukture 53.656 3.303 40.116 99.887 (196.962) -


31. decembra 2013.

38



25.2 Rizik likvidnosti (nastavak)

Na dan 31. decembra 2012. Manje od 1 mjeseca

Od 1 do 3 mjeseca

Od 3 mjeseca

do 1 godine

Od 1 do 5 godina


’000 KM ’000 KM ’000 KM ’000 KM ’000 KM ’000 KM Imovina Gotovina i ekvivalenti gotovine 46.981 - - - - 46.981 Obavezna rezerva kod Centralne

banke 4.211 - - - - 4.211 Dati krediti i potraživanja od banaka 10 20 86 275 - 391 Dati krediti i potraživanja od komitenata 8.312 12.744 42.033 112.667 20.339 196.095 Ostala imovina 292 - - - - 292 Nekretnine, oprema i nematerijalna imovina - - - - 5.655 5.655 Ukupna imovina 59.806 12.764 42.119 112.942 25.994 253.625 Obaveze i kapital Tekući računi i depoziti komitenata 19.788 105 4.304 801 26.741 51.739 Obaveze po kreditima - 185 251 1.679 2.199 4.314 Rezervisanja za obaveze i troškove 310 1 197 105 312 925 Ostale obaveze 19.815 5.160 - - - 24.975 Vlasnički kapital i rezerve - - - - 171.672 171.672 Ukupno obaveze i kapital 39.913 5.451 4.752 2.585 200.924 253.625

Neusklađenost ročne strukture 19.893 7.313 37.367 110.357 (174.930) -

25.3 Tržišni rizik

Banka je izložena tržišnom riziku koji predstavlja rizik da će dolaziti do promjena fer vrijednosti budućih novčanih tokova finansijskog sredstva uslijed promjena cijena na tržištu. Tržišni rizik proizlazi iz otvorenih pozicija u kamatnoj stopi, valuti i kapitalnim proizvodima, koji su svi izloženi općim i specifičnim tržišnim kretanjima i promjenama u nivou proizvoljnosti tržišnih stopa i cijena kao što su kamatne stope, kurs stranih valuta i cijene kapitala.

Uprava postavlja ograničenja i daje upute za praćenje i umanjivanje tržišnog rizika, koje redovno nadgleda.

25.3.1 Devizni rizik

Izloženost deviznom riziku proizlazi iz kreditnih, depozitnih i aktivnosti trgovanja i kontroliše se dnevno, prema zakonskim i interno utvrđenim limitima po pojedinim valutama, te u ukupnom iznosu za sva sredstva i obaveze denominirane u stranim valutama ili vezane za stranu valutu.

Dnevno upravljanje deviznom pozicijom Banke, temeljem zakonske regulative i internih pravila, je odgovornost Sektora za upravljanje sredstvima Banke.


31. decembra 2013.

39


25.3 Tržišni rizik (nastavak)

25.3.1 Devizni rizik (nastavak)

U cilju učinkovitog upravljanja deviznim rizikom Banka prati ekonomske i druge poslovne promjene u okruženju, radi predviđanja mogućih promjena u aktivnostima vezanim uz strane valute, kursevima i riziku stranih valuta.

U dolje prikazanim tabelama prikazana je izloženost Banke deviznom riziku na dan 31. decembra 2013. i 31.12.2012. godine. U tabelu je uključena aktiva i pasiva Banke po iskazanoj vrijednosti, kategorisana po valutama.

31. decembra 2013. KM EUR USD

Ostale valute Ukupno

’000 KM ’000 KM ’000 KM ’000 KM ’000 KM Imovina Gotovina i ekvivalenti gotovine 30.579 44.771 5.606 - 80.956 Obavezna rezerva kod Centralne banke 3.988 - - - 3.988 Dati krediti i potraživanja od banaka 270 - - - 270 Dati krediti i potraživanja od komitenata 174.366 - - - 174.366 Ostala imovina 98 1 - - 99 Nekretnine, oprema i nematerijalna imovina 5.377 - - - 5.377 ______ ______ ______ ______ ______ Ukupno imovina 214.678 44.772 5.606 - 265.056

______ ______ ______ ______ ______

Obaveze i kapital Tekući računi i depoziti komitenata 57.894 232 2.906 - 61.032 Obaveze po kreditima - 911 2.838 - 3.749 Rezervisanja za obaveze i troškove 745 - - - 745 Ostale obaveze 24.238 383 - - 24.621 Vlasnički kapital i rezerve 174.909 - - - 174.909 ______ ______ ______ ______ ______ Ukupno obaveze i kapital 257.786 1.526 5.744 - 265.056

______ ______ ______ ______ ______

Neto devizna pozicija (43.108) 43.246 (138) - -

______ ______ ______ ______ ______


31. decembra 2013.

40



25.3.1 Devizni rizik (nastavak)

31. decembra 2012. KM EUR USD

Ostale valute Ukupno

’000 KM ’000 KM ’000 KM ’000 KM ’000 KM Imovina Gotovina i ekvivalenti gotovine 10.486 33.299 3.196 - 46.981 Obavezna rezerva kod Centralne banke 4.211 - - - 4.211 Dati krediti i potraživanja od banaka 391 - - - 391 Dati krediti i potraživanja od komitenata 196.095 - - - 196.095 Ostala imovina 291 1 - - 292 Nekretnine, oprema i nematerijalna imovina 5.655 - - - 5.655 ______ ______ ______ ______ ______ Ukupno imovina 217.129 33.300 3.196 - 253.625

______ ______ ______ ______ ______

Obaveze i kapital Tekući računi i depoziti komitenata 51.506 233 - - 51.739 Obaveze po kreditima - 976 3.338 - 4.314 Rezervisanja za obaveze i troškove 925 - - - 925 Ostale obaveze 18.615 6.360 - - 24.975 Vlasnički kapital i rezerve 171.672 - - - 171.672 ______ ______ ______ ______ ______ Ukupno obaveze i kapital 242.718 7.569 3.338 - 253.625

______ ______ ______ ______ ______

Neto devizna pozicija (25.589) 25.731 (142) - -

______ ______ ______ ______ ______

Analiza osjetljivosti strane valute

Banka je uglavnom izložena riziku po valutama EUR i USD. Budući da je KM fiksno vezana za EUR, Banka nije izložena promjenama kursa EUR.

Sljedeća tabela detaljno prikazuje osjetljivost Banke na 10%-tno povećanje i smanjenje u poređenju sa USD. 10% je stopa osjetljivosti koja se koristi pri internom izvještavanju ključnom osoblju Uprave o riziku strane valute i predstavlja procjenu Uprave o razumno mogućim promjenama kurseva stranih valuta. Analiza se vrši samo za potraživanja i obaveze nominirane u stranoj valuti i predstavlja usklađenje njihove vrijednosti na kraju perioda za promjenu kursa od 10%. Analiza osjetljivosti uključuje eksterne zajmove koji su denominirani u valuti različitoj od valute zajmodavca ili zajmoprimca. Pozitivan iznos niže ukazuje na povećanje dobiti ili kapitala kada KM u odnosu na USD jača za 10%. Za 10% slabljenja KM u odnosu na USD, efekat bi bio isti, ali u negativnom iznosu.

USD Efekat

31. decembar 2013.

31. decembar 2012.

Dobit / (gubitak) (14) (14)


31. decembra 2013.

41




25.3.2. Kamatni rizik

Poslovanje Banke je pod uticajem rizika promjene kamatnih stopa, u onoj mjeri u kojoj kamatonosna aktiva i obaveze dospijevaju ili im se mijenjaju kamatne stope u različitim trenutcima ili u različitim iznosima.

Većina datih kredita pravnim licima i stanovništvu su inicijalno ugovoreni sa fiksnom kamatnom stopom. Ovi finansijski instrumenti se klasifikuju kao instrumenti sa fiksnom kamatnom stopom, a ostali kao instrumenti sa varijabilnom kamatnom stopom. Banka ne plaća kamatu na primljene depozite, izuzev na garantni depozit Vlade FBiH od 5.000 hiljada KM (1%). Odluke o utvrđivanju i izmjenama kamatnih stopa donosi Nadzorni odbor na prijedlog Uprave.

Kamatna osjetljivost imovine i obaveza

Dolje prikazana tablica daje kratak prikaz izloženosti Banke kamatnom riziku na kraju godine. Sredstva i obaveze Banke prikazani su u tabeli po knjigovodstvenoj vrijednosti i kategorisani su prema ranijim ugovorenim datumima dospijeća. Imovina i obaveze na koje se ne primjenjuju kamatne stope svrstani su u kategoriju „Beskamatno“.

Na dan 31. decembra 2013. Beskamatno

Manje od 1 mjeseca

Od 1 do 3 mjeseca

Od 3 mjeseca

do 1 godine

Od 1do 5 godina


Fiksna

kamatna stopa

’000 KM ’000 KM ’000 KM ’000 KM ’000 KM ’000 KM ’000 KM ’000 KM Aktiva Novčana sredstva i računi

kod drugih banaka 36 80.920 - - - - 80.956 - Obavezna rezerva kod

centralne banke - 3.988 - - - - 3.988 - Krediti bankama - 9 19 84 158 - 270 270 Krediti komitentima - 13.884 6.055 40.409 102.260 11.758 174.366 172.596 Obračunata kamata i ostala

aktiva 99 - - - - - 99 - Materijalna i nematerijalna

imovina 5.377 - - - - - 5.377 - Ukupno aktiva 5.512 98.801 6.074 40.493 102.418 11.758 266.056 172.866 Obaveze i kapital Tekući računi i depoziti

komitenata 56.032 - - - - 5.000 61.032 5.000 Uzeti krediti 911 - 177 178 1.419 1.064 3.749 2.838 Obračunata kamata i ostale

obaveze 745 - - - - - 745 - Rezerve za obaveze i

troškove 24.621 - - - - - 24.621 - Vlasnički kapital i rezerve 174.909 - - - - - 174.909 - Ukupno obaveze i kapital 257.218 - 177 178 1.419 6.064 256.056 7.838 Kamatni rizik - 98.801 5.897 40.315 100.999 5.694 - 165.028


31. decembra 2013.

42


25.3.2. Kamatni rizik (nastavak)

Na dan 31. decembra 2012. Beskamatno

Manje od 1 mjeseca

Od 1 do 3 mjeseca

Od 3 mjeseca

do 1 godine

Od 1do 5 godina


Fiksna

kamatna stopa

’000 KM ’000 KM ’000 KM ’000 KM ’000 KM ’000 KM ’000 KM ’000 KM Aktiva Novčana sredstva i računi

kod drugih banaka 33 46.948 - - - - 46.981 - Obavezna rezerva kod

centralne banke - 4.211 - - - - 4.211 - Krediti bankama - 10 20 86 275 - 391 391 Krediti komitentima - 8.312 12.744 42.033 112.667 20.339 196.095 194.736 Obračunata kamata i ostala

aktiva 292 - - - - - 292 - Materijalna i nematerijalna

imovina 5.655 - - - - - 5.655 - Ukupno aktiva 5.980 59.481 12.764 42.119 112.942 20.339 253.625 195.127 Obaveze i kapital Tekući računi i depoziti

komitenata 51.739 - - - - - 51.739 - Uzeti krediti 976 - 185 185 1.484 1.484 4.314 3.338 Obračunata kamata i ostale

obaveze 925 - - - - - 925 - Rezerve za obaveze i

troškove 24.975 - - - - - 24.975 - Vlasnički kapital i rezerve 171.672 - - - - - 171.672 - Ukupno obaveze i kapital 250.287 - 185 185 1.484 1.484 253.625 3.338 Kamatni rizik - 59.481 12.579 41.934 111.458 18.855 - 191.789


31. decembra 2013.

43


25.5 Procjena fer vrijednosti finansijske imovine i obaveza

Fer vrijednost predstavlja iznos za koji se neka imovina može razmijeniti ili obaveza izmiriti između obaviještenih i voljnih stranaka u uobičajenim tržišnim uslovima. Gdje su informacije dostupne, fer vrijednosti se zasnivaju na tržišnim cijenama. Međutim, za značajan dio finansijskih instrumenata Banke ne postoje lako dostupne tržišne cijene. U uslovima kada tržišne cijene nisu lako dostupne, fer vrijednost se procjenjuje korištenjem modela diskontovanih novčanih tokova ili ostalim prikladnim tehnikama određivanja cijena. Promjene u pripadajućim pretpostavkama, uključujući diskontne stope i procijenjene buduće novčane tokove, značajno utiču na procjene. Zato se izračunate fer tržišne procjene možda ne mogu realizirati pri prodaji finansijskih instrumenata u tekućem periodu, posebno uzimajući u obzir uticaj globalne finansijske krize i nedostatka likvidnog tržišta u Bosni i Hercegovini.

Gotovina i ekvivalenti gotovine

Za neto knjigovodstvene vrijednosti gotovine i stanja na računima kod banaka se općenito smatra da su približne njihovim fer vrijednostima.

Krediti komitentima

S obzirom na specifičnost Banka, veliki iznos ukupnog kreditnog portfolia nosi fiksnu kamatnu stopu i dugoročni datum dospijeća, te kamatnu stopu ispod tržišnih kamatnih stopa. Nije praktično izračunati fer tržišnu vrijednost kredita komitentima.

Depoziti komitenata

Za depozite po viđenju i depozite koji nemaju definirano dospijeće, fer vrijednost je iznos plativ po viđenju na dan bilansa stanja. Procijenjena fer vrijednost depozita sa fiksnim dospijećem temelji se na diskontiranim novčanim tokovima prema trenutno važećim kamatnim stopama za depozite sličnog preostalog dospijeća. Nije praktično izračunati fer tržišnu vrijednost depozita sa fiksnim dospijećem.

Uzeti krediti

Uzeti krediti banke su beskamatni ili nose nisku fiksnu kamatnu stopu. Fer vrijednost uzetih kredita sa fiksnom kamatnom stopom određuje se analizom diskontovanih budućih novčanih tokova, koristeći kamatnu stopu koja se trenutno nudi za kredite sa sličnim uslovima i dužnicima sa sličnim kreditnim bonitetom. Nije praktično izračunati fer tržišnu vrijednost uzetih kredita.

25.6 Upravljanje kapitalom

Ciljevi Banke pri upravljanju kapitalom, koji je širi koncept od „dioničkog kapitala“ iz izvještaja o finansijskom položaju, jesu:

• Biti u skladu sa kapitalnim uslovima koje su postavili regulatori bankarskog tržišta u domaćem okruženju;

• Održati jaku kapitalnu osnovu u cilju razvoja poslovanja.

Uprava Banke redovno nadgleda adekvatnost kapitala i korištenje regulatornog kapitala na osnovu odgovarajućih tehnika koje se baziraju na propisima Agencije za bankarstvo Federacije Bosne i Hercegovine.

Banka je na dan 31. decembra 2013. godine bila usklađena sa svim regulatornim zahtjevima vezanim za kapital te je u skladu s lokalnom regulativom ostvarila stopu adekvatnosti kapitala u iznosu od 85.3% (31. decembra 2012.: 73.9%).

Regulatorni kapital Banke za praćenje adekvatnosti prema metodologiji Agencije se sastoji od:

• osnovnog kapitala banke - dionički kapital, dionička premija, zadržana dobit i rezerve nastale temeljem zadržane dobiti, nerealizirani dobici/gubici nastali vrednovanjem finansijske imovine raspoložive za prodaju;

• dopunskog kapitala banke - opšte rezerve za pokriće kreditnih gubitaka za aktivu banke procijenjenu kao dobra aktiva, obračunata dobit u tekućoj godini revidirana i potvrđena od strane eksternog revizora, i

• Odbitne stavke.


31. decembra 2013.

44



25.6 Upravljanje kapitalom (nastavak)

Rizikom ponderisana imovina se mjeri pomoću hijerarhije četiri utega razvrstanih prema prirodi - i odražava procjenu kreditnih, tržišnih i drugih rizika povezanih sa - svaka imovina s drugom stranom, uzimajući u obzir sav podobni kolateral ili garancije. Sličan tretman je usvojen za vanbilansne izloženosti, s određenim prilagodbama kako bi se odrazila nestabilnost potencijalnih gubitaka.

Tabela u nastavku prikazuje strukturu regulatornog kapitala i pokazatelja kapitalne adekvatnosti na dan 31. decembra 2013. i 31. decembra 2012. godine, u skladu sa lokalnim regulativama (informacija o rizikom ponderisanoj imovini nije revidirana), uzeta iz obračuna podnesenog Agenciji za periode koji tada završavaju:

2013.

'000 KM 2012.

'000 KM Osnovni kapital banke Dionički kapital 153.000 153.000 Rezerve 10.615 4.730 Nematerijalna imovina (62) (80)

_______ _______

Ukupno osnovni kapital 163.553 157.650

_______ _______

Dopunski kapital banke Opšte rezerve – u skladu sa propisima Agencije 2.094 2.284 Revidirana dobit za godinu 3.237 5.885

_______ _______

Ukupno dopunski kapital banke 5.331 8.169

_______ _______

Usklada za nedostajuće regulatorne rezerve (5.224) (2.721)

_______ _______

Neto kapital 163.660 163.098 Rizikom ponderisana aktiva (nerevidirano) 174.205 201.907 Ostala ponderisana aktiva (nerevidirano) 17.651 18.867

_______ _______

Ukupna ponderisana rizična aktiva 191.856 220.774

_______

_______

Stopa adekvatnosti kapitala (%) 85,3% 73,9%

Finansijski izvještaji za godinu koja je završila 31 ... izvjestaji/Revidirani... · Finansijski...

Documents

Transcript of Finansijski izvještaji za godinu koja je završila 31 ... izvjestaji/Revidirani... · Finansijski...