Finansal Yönetin Lojistik maliyetler- Naciye GENCEŞMEK

12.04.2023

NACİYE GENCEŞMEK

LOJİSTİK MALİYETLER

Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi

12.04.2023 NACİYE GENCEŞMEK

NAKLİYE NEDİR

Nakliye; ürünlerin/yüklerin belirli bir noktadan alınıp belirli bir noktaya götürülmesi/taşınmasıdır. Ürünlerin ve tüketim noktaları arasında fark olduğu sürece taşımacılık her zaman var olacaktır. Bu taşıma karayolu, deniz/su yolu, havayolu, demiryolu veya boru hattı kullanılarak yapılabilir.


DEPOLAMA NEDİR ?

Depolama; belirli nokta/noktalardan gelen ürünlerin/yüklerin teslim alınıp, belirli bir süre korunup, belirli nokta/noktalara gönderilmek üzere hazırlanmasıdır.


Lojistik; nakliyeyi , depolamayı da kapsar, bununla da yetinmez sipariş yönetimi, tedarik, stok kontrol, paketleme, dış ticaret, gümrük, sigorta, iadeler vd ürün/yüklerin akışı ve depolanmaları ile ilgili diğer faaliyetleri de kapsar. Ancak nakliye ve depolama faaliyetlerini yürüten bir şirket bu faaliyetleri birbirine bağlantılı, organize ve entegre bir şekilde yapmıyorsa, o şirketin adı örneğin “Nakliyat ve Depoculuk Şirketi” olur “ Lojistik Şirketi” olmaz. Bu şirket ne zaman nakliye, depolama, tedarik, stok kontrol, vd faaliyetleri birbirine bağlantılı olarak uygun standart ve koşullarda yapabilirse ancak o zaman lojistik sıfatını alabilir.

LOJİSTİK NEDİR ?

LOJİSTİK NEDİR?Lojistik Yönetim Konseyi (The Council of Logistics Management-CLM), yeni adı ile Tedarik Zinciri Yönetimi Profesyonelleri (Supply Chain Management Professionals-CSCMP) tarafından tanımlanan lojistik; müşterilerin ihtiyaçlarını karşılamak üzere ürünlerin üretildiği veya kaynaklandığı noktadan, son kullanımının bulunduğu tüketim noktasına kadar olan tedarik zinciri içindeki malzemelerin, servis hizmetlerinin ve bilgi akışının etkin ve verimli bir şekilde iki yöne doğru hareketinin ve depolanmasının, planlanması, uygulanması ve kontrol edilmesidir



LOJİSTİK NEDİR?Bir genel tanım da literatüre “Seven Rs” olarak geçmiş olan “Yedi Doğru” tanımıdır:,

•Doğru ürün•doğru miktar•doğru şartlar•doğru yerde•doğru zaman •doğru maliyet•Doğru müşteri

•Doğru ürünün, doğru şartlarda, doğru miktarda, doğru yerde, doğru zamanda, doğru maliyetle, doğru müşteri için kullanılabilirliğini sağlamaktır


•Mısır piramitlerinin yapımı (M.Ö. 2575-M.Ö. 2465) sivil alanda lojistiğin kullanımı açısından en eski büyük proje sayılır. Yine M.Ö. 216 yılında Kartacalı General Anibal’ın 30000 kişilik ordusunu atlar ve fillerle Alpler üzerinden Fransa’dan İtalya’ya geçirmesi, askeri lojistiğin tarihçesinde önemli bir kilometre taşıdırBununla birlikte yirminci yüzyılın başlangıcında lojistiğin büyük bir önemi yoktu ve 2. Dünya Savaşı’na kadar iş alanına uygulanmamıştır.


Lojistiğin Gelişimi


Türkiye’de yerleşik lojistik sektörü, 2000 yılının başına gelindiğinde, emekleme devresini geride bırakarak, yerli ve uluslararası şirketlerde işbirliğine giden, yurtdışı bürolar açan hizmetlerinin kalitesini sürekli artıran, dinamik bir sektör haline gelmiştir.Türkiye'nin Dünya petrol ve doğalgaz üretiminde çok önemli paya sahip olan bölge ülkelerinin uluslararası pazarlara çıkış noktasında olması ise coğrafi konumundan kazandığı üstünlüğü lojistik sektörü açısından eşsiz kılmaktadır. Ancak unutulmaması gereken nokta, mevcut altyapının Türkiye'nin bu görevi üstlenmesini sağlayabilecek yeterlilikte olmamasıdır.

Dünyada ve Türkiye’de Lojistik


Yapılan tahminlere göre Türkiye’de lojistik faaliyetlerin toplam hacmi yaklaşık 30 milyar ABD doları düzeyindedir. Lojistik sektöründe faaliyet gösteren işletmelerin toplam cirosunun ise 6-10milyar ABD doları arasında olduğu tahmin edilmektedir. (En çok kabul gören tahmin 7 milyar ABD dolarıdır.) Ayrıca lojistik sektörünün GSMH’ya katkısı 12 milyar ABD doları ve istihdamının ise 1,5 milyon kişinin üzerinde olduğu tahmin edilmektedir. Bu değerler sektörün Türk ekonomisi açısından önemini açıkça ortaya koymakta, Türkiye’nin içinde bulunduğu coğrafyanın lojistik üssü olması durumunda başta istihdam olmak üzere ülke ekonomisine önemli ölçüde katkısını arttıracağını açıkça göstermektedir

Dünyada ve Türkiye’de Lojistik


.Lojistiğin Misyonu

Minimum toplam maliyetle müşteri

yaratmaya yardımcı olacak hizmet politikasının geliştirilmesi, Uygun üretim ve pazarlama işlemleriyle “müşteri gereksinimlerinin karşılanması”, Müşterinin hizmet beklentisiyle firmanın katlanacağı maliyetler arasında “dengenin sağlanması lojistiğin misyonu olarak sayılabilir.


Lojistik Yönetimin Girdi ve ÇıktılarıLojistik Yönetimin Bileşenleri


Lojistiğin Gelişmesinde Etkili Olan Faktörler

•Tedarik zinciri içindeki arz ve taleplerin en iyi şekilde planlanması,

verimsizliklerin önlenmesi, güvenlik stokları ve diğer parametrelerin en iyi

şekilde düzenlenebilmesi için etkin talep tahmin ve sistemlerinin

oluşturulması,

• Depo tasarımı, uygulaması ve yönetimi,

•Geri dönüş lojistik sisteminin oluşturulması (iadeler, boş kaplar,

onarılacak ürünler),

Lojistik alanında toplam kalite yönetimi vb. tekniklerle daha dış

ve iç müşteri odaklı çalışmalara yönelinmesi,


•Müşterilere istedikleri ürünü istedikleri yerde istedikleri miktarda

bulabilmelerine olanak veren Etkin Tüketici Yanıtı Sistemleri’ne

gereken lojistik desteğin verilmesi,

•Müşteri İlişkileri Yönetimi (CRM) yaklaşımının Lojistik Yönetiminde

uygulanması,

•Devreye en az zarar verecek şekilde lojistik faaliyetlerin

gerçekleştirilmesi amacıyla Yeşil Lojistik (Green Logistics) anlayışına

sahip olunması,

• Faaliyet Bazlı Maliyetlendirme (ABC): Lojistik maliyetlerin yapılan

faaliyetler bazında belirlenmesi ve takibinin sağlanması,

• Satınalma maliyetlerini düşürmeğe yönelik sistemler oluşturulması,

Lojistiğin Gelişmesinde Etkili Olan Faktörler


Lojistik Sektörünün Diğer Sektörlerle İlişkisi


Dinamik bir sektör olan lojistiğin başlıca hizmetleri ;

Uluslararası ve dahili taşımacılık

İhracat-ithalat işlemleri ve gümrükleme

Taşıma türünün belirlenmesi

Taşıma yönetimi ve taşıyıcı seçimi

Taşıma sözleşmesi ve kapsamının belirlenmesi

Taşıma belgeleri hazırlama

Uluslararası yasal mevzuat ve uygulamalar hakkında danışmanlık hizmeti

Operasyon ve sevk yönetimi

Maliyet planlaması

Sigortalama

LOJİSTİK YÖNETİMİ


Depolama

Elleçleme

Ambalajlama, barkod ve etiketleme

Vergi mevzuat ve işlemleri

Pazarlama

Satınalma

Müşteri ilişkileri yönetimi

Banka işlemleri

Bilişim teknolojilerini kullanarak tüm üniteler arasında koordinasyon ve

iletişimin sağlanması vb. hizmetler olarak çoğaltılabilir.

LOJİSTİK YÖNETİMİ


Müşteri Hizmetleri: Her müşteriye özel hizmet verebilen lojistik

yönetiminde başarılı olabilmenin şartı; müşterileri çok iyi tanıyan,

isteklerini anlayan ve istenildiği zaman yerine getirebilen müşteri

hizmetlerinin varlığıdır.

Öz Ürün: Pazarlamanın önde gelen düşünürlerinden Peter Lewit’in

dediği gibi; “insanlar artık ürünleri değil, yarattıkları faydaları satın

alıyorlar.” Bu ifadenin arkasındaki görüş, teklifin bütünlüğüdür ki bu

da müşteri değerini doğurur.

Merkezdeki temel ürün olan öz (core) ürün, fabrikadan ayrıldığı

şeklidir. Lojistik işletmesi; gerek esas hizmet gerekse bunu

çevreleyen ilave hizmet elemanları bileşenlerinin özelliklerini

müşterilerin talep ettiği faydalar üzerine kurar ve geliştirir

Lojistik Yönetimi Faaliyetleri


Taşıma:Malın yerinde ve zamanında ihtiyaç sahiplerine ulaştırılabilmesi için planlı, programlı bir ulaştırma ve depolama sistemine ihtiyaç vardır. İhtiyaç duyulan bu sistem, lojistik kavramının bel kemiğini oluşturmaktadır.Satınalma:Üretim yapan her işletme birbirinden farklı üretim stratejilerine sahip olabilir ve bu nedenle her birinin satınalma yaklaşımı, seçtikleri üretim stratejisinin özel gereksinimlerini karşılayacak şekilde farklılık gösterebilir. Hiç kuşkusuz; gösterilen performans, müşterilerin ürün kalite gereksinim ve beklentilerini karşılamak zorundadır Geri Dönüş Lojistiği:Ürün Geri Dönüşüm Yönetimi (PRM-Product Recovery Management) ’ne göre çevreyle daha duyarlı, güçlü bir geri dönüşümün sağlanması için için tüm lojistik aktiviteleri için kullanılmış ürün, ürün parçaları ve/veya materyallerin geri dönüşümüyle ilgilidir. Bundan ötürü “Çevreci Lojistik” olarak ta adlandırılır.



Dağıtım Yönetimi: Dağıtım yönetiminin temel amacı, müşteriden alınan hammadde, yarı mamul, hazır parça ve tamamlanmış ürün ve eşyaların ülke içinde veya ihraç edilen pazarlarda istenilen adrese zamanında, ekonomik, hızlı ve güvenli olarak sevk edilmesidir.

Fabrika ve Depo Yeri Seçimi: Firmaların yönetmek zorunda oldukları lojistik süreçlerinin önemli halkalarından birini oluşturan fabrika ve depo yeri seçimi stratejik bir karardır. Depolama: İdeal olarak bir depo eşzamanlı bir şekilde ekonomiklik ve hizmet faydası sağlar.Ambalajlama: doğru ürünün doğru şartlarda kullanılabilirliğini sağlamak olan lojistik doğru ambalajlama kararları ile bunu gerçekleştirebilir.



Outsourcing lojistik hizmetlerin müşteri memnuniyeti ve artı değer yaratmak amacıyla, ana iş konusu lojistik olan kuruluşlar tarafından yerine getirilmesi için, üretici kuruluşlarla yapılan uzun süreli, stratejik iş ortaklığıdır.

Lojistik Yönetiminde Dış Kaynak Kullanımı (Outsourcing)


Dış Lojistik Kaynak Kullanmanın Avantajları


DDış Kaynak Kullanımının Riskleri


Lojistik maliyetlere bakıldığında malların tedarik edilmesinden depolamaya, taşımacılık ve bilgi sistemlerine kadar tüm lojistik süreçleri içine alan masrafları kapsamaktadır.

Lojistiğe Özgü Maliyet Bilgilerini Bilmek Ne İşe Yarar?

Direkt maliyetlerin belirlenmesi, Mamul miktar ilişkisinin daha iyi anlaşılması, Maliyetleri azaltma imkânları, Yeni teknoloji yatırımlarının belirlenmes

Maliyetlere daha çok önem verilmesi,

Lojistik Maliyetler Ve Maliyet Muhasebesi


Direkt Ürün Karlılığı YöntemiBu yöntemde herhangi bir ürün ile ilgili depolama, ambalajlama, sevkiyat, dağıtım gibi lojistik isletmelerin faaliyet alanına giren tüm giderleri izlenebilir olmaktadır. Lojistik isletme içinde gerçeklesen giderler, direkt ürün ile ilgili giderler (nakliye, ambalajlama gibi) ve diğer giderler (yönetim, kontrol, satın alma ve stok tutma giderleri gibi) olarak dikkate alındığında; "Direkt Ürün Karlılığı Yöntemi ilk grupta yer alan direkt ürün ile ilgili giderleri ön plana çıkartma ve bu gider kalemlerini ürün/hizmet maliyetine dahil ederek muhasebe sistemine kaydetmektedir" . Bu yöntemde direkt ürün ile ilgili giderler anlamlı kabul edildiğinden diğer gider kalemlerine ilişkin ciddi çalışmalar ve takiplerin olmaması yöntemin zayıf yönü olarak kabul edilebilir.

Lojistik Maliyetleme Yöntemleri


Bu yöntem müşteriye ait giderlerin ayrıştırılarak, doğru adreslendirilmesi mantığına dayandırılmaktadır. Öncelikle eğer müşteri özel bir sevkiyat talebinde bulunduysa, lojistik isletmesinin bu özel sevkiyata ait tüm giderleri ilgili müşteri karlılık çalışmasına dahil etmesi gereklidir. Daha sonra müşteri için katlanılan endirekt giderlerden verilen paylar ile müşteri için yapılmış olan toplam giderler tespit edilmiş olmaktadır.

Müşteri Karlılık Analizi


Faaliyet Tabanlı MaliyetlemeFaaliyet tabanlı maliyetleme, faaliyetlerin maliyetini hesaplayan ve bu maliyetleri mamullere ve müşterilere yansıtan bir muhasebe teknolojisidir. Faaliyet tabanlı maliyetlemenin temel mantığı faaliyetlerin belirli maliyetlerle yerine getirildiği, mamul ve müşterilerin farklı oranlarda faaliyet tükettiği esasına dayanır. Geleneksel maliyetleme sistemleri, geçmiş verileri esas alarak endirekt giderleri üretim hacmine dayanarak dağıtmaktadır. Fakat faaliyet tabanlı maliyetleme üretim çıktılarına dayanarak bunların üretiminde kullanılan faaliyetlerin tükettikleri kaynakların maliyet hesabını yapmaktadır. Bu yaklaşımda amaç endirekt maliyetleri izleyerek, analiz ederek, bunları direkt maliyetler olarak sınıflandırabilmektir

Lojistik Faaliyetleri Maliyetlendirme Yaklaşımları


Direkt ürün karlılığı modelinde her bir mal biriminin veya sınıfının karlılığı; birim başına düzeltilmiş brüt karın hesaplanması ve depolama, nakliye, işlem ve satış gibi harcama kategorileri için direkt ürün maliyetlerinin mal birimlerine veya sınıflarına tahsis edilmesiyle hesaplanmaktadır.

Direkt Ürün Karlılığı Analizi

Lojistik Faaliyetleri Maliyetlendirme Yaklaşımları


Direk Ürün Karlılığı


Müşteri karlılık analizi her bir müşteriye verilen hizmetle ilgili gerçek maliyetleri belirlemeye çalışır. Bir müşterinin karlılığının hesaplanabilmesi için işletmenin müşteriden siparişi almasından tahsilâtları yapana kadar maruz kaldığı tüm maliyetler hesaba katılır. Bunun sonucunda işletmeden eşit tutarda mal alan müşterilerin işletmenin karına katkısı, onlara sunulan hizmetlerin önemli ölçüde değişmesinden dolayı farklı olabildiği görülecektir. Ayrıca farklı ürün karması sipariş eden müşterilerin yarattıkları brüt kar da farklı olabilecektir.

Müşteri Karlılık Analizi


Bu yaklaşım, satın alınan mal ya da mamulün satın alındığı fiyatın, toplam sahip olma maliyetinin sadece bir parçası olduğu gerçeğinden hareket etmektedir. Tedarikçinin performansı, sipariş verme, siparişi kabul etme ve gelen mal ya da mamulün kalite kontrolünü yapma işlemlerinin de maliyetini etkilemektedir.Bütün bu işlemlerde meydana gelen hataların maliyetlerini ortaya çıkararak toplam maliyete ulaşmaya çalışır. Geri gönderilen mallar, kalite ve diğer şartlara uyumsuzluk, eksik ve geç teslimat gibi uygunsuzluklar incelenerek alternatif tedarikçilerin değerlendirilebilmesi olanaklarını sunar.

Toplam Maliyet Modeli


Tedarik zinciri maliyetlemesi, tedarik zincirini oluşturan faaliyetler için maliyet bazlı performans değerleri oluşturan bir yaklaşımdır. Tedarik zinciri maliyetlemesi faaliyetinin en önemli engeli, maliyet bilgilerinin işletmeler tarafından zincirin diğer halkalarına açıklanmaması ve ortaya çıkan kar ve zararların bu halkalara dağıtılması için herhangi bir sistemin henüz kurulamamış olmasıdır.

Tedarik Zinciri Maliyetlemesi


Eğer müşteri ile tedarikçi, kar ve zararı paylaşacaksa bilginin paylaşılması gerekecektir.Ayrıca işletmeler daha az sayıda tedarikçiden daha çok alım yapma yoluna gitmektedirler. Bu artan alım kapasitesi sonucunda tedarikçinin ve alıcının sağlayacağı avantajlar paylaşılmalıdır.

Win – Win İlişkileri


Günümüz rekabet ortamında doğru, güvenilir, karşılaştırılabilir, sonuç çıkarmaya yönelik bilgilerin önemi daha da artmıştır.Lojistik üzerinde gerekli kontrolün sağlanmış olması, güvenilir maliyet bilgilerinin elde edilmesi, alternatif faaliyetlerin oluşturulması, tedarik zincirinden optimum verimlilik ve karlılığın sağlanmasına yardımcı olur. Lojistik, rekabet ortamındaki işletmelerin temel işleri olan mal alıp satma veya mal ve hizmet üretimi faaliyetleri ile daha yoğun ilgilenmelerine, taşıma, depolama, tesis yeri seçimi gibi faaliyetlerin ise lojistik hizmet üreticileri tarafından yapılmasına ve dolayısı ile bu faaliyetlerden kaynaklanan maliyetlerin ölçülebilmesine, kontrol edilebilmesine ve en aza indirilmesine olanak sağlayacaktır.

SONUÇ


KAYNAKÇA

•Barış Bulunmaz; “Lojistik Sistemde Depolamanın Önemi ve Perakende Sektöründe Bir Uygulama”, 2006, s135•Erdoğan, Nurten; Lojistik Maliyetlemesi ve Lojistikte Faaliyete Dayalı Maliyetleme, T:C. Anadolu Üniversitesi Yayınları, No.1748, Eskişehir, 2007• http://info.worldbank.org/etools/tradesurvey/mode1b.asp•http://tr.wikipedia.org/wiki/Lojistik•İstanbul Ticaret Odası; Türkiye Lojistik Sektörü Altyapı Analizi, Yayın No:2006–14, İstanbul, 2006•http://www.kobifinans.com.tr/tr/sektor/011408/14747, Çancı, Metin; Lojistik Maliyetlerin Analizi, 25.03.2011•Bülent Kobu, Üretim Yönetimi, 13. Basım, Beta Yayım, 2006, İstanbul, s.207–208•Erdal M, Saygılı M.s, Lojistik İşletmelerinde Yönetim, Organizasyon ve Filo Yönetimi,Zebra Yayım, 2007, İstanbul, s.40

http://tr.wikipedia.org/wiki/Lojistik





http://www.kobifinans.com.tr/tr/sektor/011408/14747





12.04.2023

NACIYE GENCESMEK

Finansal Yönetin Lojistik maliyetler- Naciye GENCEŞMEK

Economy & Finance

Transcript of Finansal Yönetin Lojistik maliyetler- Naciye GENCEŞMEK