Initially

Environment

Examination

Report in Lao

vision

September 3

2008 Nam Xong Integrated Water Use

Management Sub-Watershed Project

Project Number: 33356

ADB Loan Number: 2780-LAO

Dr. Damrong

PHOMDOUANGSY

ສາລະບານ

ຄານາ ................................................................................................................................................... 1

ສະບແລະສງລວມ ............................................................................................................................... 3

1. ສະບ: ......................................................................................................................................... 3

ມາດຕາການປກປອງສງແວດລອມ: .......................................................................................................... 3

ມາດຕາການລດຜອນຜນກະທບ ແລະການບລະນະຟນຟສງແວດລອມ: ........................................................ 3

2. ສງລວມ: ....................................................................................................................................... 5

ພາກສະເໜ. .......................................................................................................................................... 6

1. ຄວາມເປນມາຂອງໂຄງການ. ........................................................................................................... 6

1.1 ຈດປະສງຂອງໂຄງການ. ................................................................................................................... 7

1.2 ບນດາກດໝາຍ, ສະຖານບນ, ນະໂຍບາຍ ແລະກອບແຜນງານ ....................................................... 7

ຕາຕະລາງ ທ 1: ບນດາຍດທະສາດ ແລະນະໂຍບາຍສງແວດລອມ ແຕປ 1994 ........................................... 10

1.3 ວທການເກບກາຂມນ. .................................................................................................................... 13

1.4 ທມງານໃນການສກສາສງແວດລອມປະກອບດວຍ: ....................................................................... 14

1. ບນລະຍາຍໂຄງການ. ................................................................................................................... 15

I. ລກສະນະສງແວດລອມຂອງໂຄງການ. ............................................................................................ 16

I. ຊບພະຍາກອນດານຊວະກາຍະພາບ (Physical resources) ........................................................... 18

1.1 ທຕງ ແລ ະ ພມສນຖານ. Topography ......................................................................................... 18

ຕາຕະລາງ ທ 2: ລະດບຄວາມຄອຍຊນຂອງເນອທອາງນາຊອງ. ................................................................. 19

ຕາຕະລາງ ທ 3: ປະເພດເນອທຂອງອາງໂຕງນາຊອງ ............................................................................... 19

1.2 ພມອາກາດ ................................................................................................................................... 19

1.2.1. ອນຫະພມ ........................................................................................................................... 20

1.2.2 ປະລມານນຝນ .................................................................................................................. 20

1.2.3. ລະບບສາຍນ .......................................................................................................................... 21

ຕາຕະລາງ ທ 5: ປະລມານສງສດ ແລະຕສດຂອງນຊອງ ....................................................................... 22

1.3 ຄນນະພາບນ. ........................................................................................................................ 23

1.3.1 ນໜາດນ. ........................................................................................................................... 23

ຕາຕະລາງທ6 : ລາຍຊບານ ແລະແງເກບຕວຢາງນ .............................................................................. 23

1.3.2. ການວເຄາະຄນນະພາບນ (Water Quality Analysis) .............................................................. 23

ຕາຕະລາງທ 7 : ຜນການວໃຈ ຄນນະພາບນຊອງ ແລະບນດາສາຂາ ....................................................... 24

1.3.3. ນໃຕດນ ................................................................................................................................. 26

1.4 ສະພາບດນ .............................................................................................................................. 26

ຕາຕະລາງທ 8: ປະເພດດນຢອາງໂຕງນຊອງ ......................................................................................... 27

II. ຊບພະຍາກອນທາງດານນເວດວທະຍາ. (Ecological resources) ................................................... 27

2.1. ປາປກຄມ.(Forests).................................................................................................................... 27

ຕາຕະລາງທ 9: ປະເພດການນໃຊດນໃນອາງໂຕງນຊອງ ປ 2008 ............................................................ 28

2.2 ເຂດປາປອງການ. (Protected areas) ...................................................................................... 28

2.3.ຊວະນາໆ ພນແລະສດປາ. (Terrestrial wildlife) ............................................................................. 29

ຕາຕະລາງທ 10: ບນຊສດປາໃນເຂດອາງໂຕງນຊອງ .............................................................................. 29

2.4 ຊວະນາໆ ພນທາງນ. (Aquatic biology) ................................................................................. 30

ຕາຕະລາງທ 11: ບນຊປາພນເມອງທຈບໄດໃນເຂດອາງໂຕງນຊອງ.......................................................... 30

2.5 ວດຖະຈກ ແລະວງຈອນຊວດຂອງສດນທ. (Life Cycle of Aquatic) ........................................... 31

III. ການພດທະນາດານເສດຖະກດ (Economic Development) ...................................................... 32

3.1 ດານອດສະຫະກາແລະຫດຖະກາ (Industry and Energy and Mining) ...................................... 32

3.1.1 ດານພະລງງານ. (Energy Development) ............................................................................ 32

3.1.2 ດານບແຮ (Minning) ........................................................................................................... 32

3.1.3 ການລງທນດານ ອດສະຫະກາ ພະລງງານ ແລະບແຮ ...................................................................... 32

ຕາຕະລາງທ 12: ຂມນການລງທນອດສະຫະກາ,ບແຮ ແລະພະລງງານ .................................................... 33

3.1.4 ການກສາງໂຄງລາງ (ການສະໜອງນ, ຂອງເສຽ, ) ................................................................... 33

ຕາຕະລາງທ 13: ການໃຊນາລນ ແລະ ນາປະປາຂອງເມອງວງວຽງ .......................................................... 33

3.2.1. ວຽກຂນສງ ແລະ ຄມຄອງພາຫານະ ............................................................................................. 35

3.3 ສາຍສງແຮງສງ .............................................................................................................................. 35

3.3.1 ແງພະລງງານ ..................................................................................................................... 36

3.5 ການກະສກາ, ລຽງສດ ແລະການປະມງ ....................................................................................... 37

3.5.1 ການປກຝງ (ການຜະລດສະບຽງອາຫານ) ................................................................................. 37

ຕາຕະລາງ ທ 14: ເນອທຜນຜະລດສະບຽງອາຫານ .................................................................................. 37

3.5.2 ວຽກງານຊນລະປະທານ............................................................................................................... 37

ຕາຕະລາງ ທ 15: ລະບບຊນລະປະທານ ເນອທການນາໃຊໃນລະດການ ..................................................... 38

3.5.3 ການລຽງສດ ແລະການປະມງ (Agriculture, Livestock husbandry and Aquatic) ................. 38

3.6. ເຄອງປາຂອງດງ. (Non Timber Forest Products) ...................................................................... 39

ຕາຕະລາງທ 16: ບນຊເຄອງປາຂອງດງໃນເຂດອາງໂຕງນຊອງ ................................................................ 40

3.7ການທອງທຽວ (Tourism) ............................................................................................................... 41

3.8. ຊບພະຍາກອນທາງດານສງຄມ (Social Resources) ..................................................................... 43

3.8.1. ພນລະເມອງ (Populations)..................................................................................................... 43

3.8.2 ໂຄງສາງຊມຊນ. (Community Structure, Social well-being) .................................................. 44

3.8.3 ລາຍໄດ ແລະ ຄວາມທກຈນ. (Income generation and Poverty alleviation). ............................ 44

3.9 ການສກສາ .............................................................................................................................. 45

ຕາຕະລາງ ທ 17: ບນດາໂຮງຮຽນ, ຫອງຮຽນ ເມອງວງວຽງ ........................................................................ 45

3.10 ສາທາລະນະສກ ....................................................................................................................... 47

ຕາຕະລາງ ທ 18: ໂຮງໝ, ສກສາລາ ເມອງວງວຽ .................................................................................... 47

3.11 ມລະດກທາງວດທະນະທາ. ........................................................................................................ 48

IV. ການກນກອງ ທາອຽງທ ມຜນກພະທບຕສງແວດລອມແລະການນາໃຊມາດຕາການດຜອນຜນກະທບ. 50

1. ທາງກາຍຍະພາບ. (Physical Condition) ..................................................................................... 50

1.1 ຜນກະທບທາງໜາດນ-ການເຊາະເຈອນ. (Impact on soil erosion) ............................................ 50

1.1.1 ມາດຕາການຫດຜອນ. (Mitigation Measures) ..................................................................... 51

1.2 ຜນກະທບຕນໜາດນ ແລະນໃຕດນ (Impact on Surface Water and Ground water). ............... 52

1.2.1 ມາດຕາການຫດຜອນ. (Mitigation Meausres) .................................................................... 52

1.3 ລະບບນເວດວທະຍາ (Ecological System) .............................................................................. 52

1.3.1 ຜນກະທບຕປາໄມ (Impact on Forest) ................................................................................ 52

1.4 ຜນກະທບຕສດນາ (Impact on Aquatic) .................................................................................. 53

1.4.1 ມາດຕາການດຜອນ. (Mitigation Meausres) ..................................................................... 54

1.5 ຜນກະທບຕສດປາ (Impact on Wildlife) .................................................................................. 55

1.5.1 ມາດຕາການດຜອນ. .......................................................................................................... 55

1.6 ດານເສດຖະກດ(Economical) ................................................................................................. 56

1.6.1 ຜນກະທບຕການນາໃຊດນ ..................................................................................................... 56

1.6.2 ມາດຕາການດຜອນ. ........................................................................................................... 56

1.6.3 ຜນກະທບການກະສກາ ລຽງສດ ແລະ ການປະມງ ..................................................................... 56

1.6.3.1 ການກະສກາ ........................................................................................................................... 56

1.6.4 ການລຽງສດ ......................................................................................................................... 58

1.6.5 ຜນກະທບຕການສກສາ : ............................................................................................................. 59

1.7 ຜນກະທບຕສຂະພາບ ............................................................................................................... 59

1.7.1 ມາດຕາການ ດຜອນ. ........................................................................................................... 59

V ສະຖາບນການ ຕດຕາມ ແຜນການ ສງແວດລອມ. ................................................................................ 60

1. ກດໝາຍສງແວດລອມ. ................................................................................................................. 60

2. ສະຖາບນທມໜາທຮບຜດຊອບ ...................................................................................................... 61

ຕາຕະລາງທ 19 : ສະຖາບນທມໜາທຮບຜດຊອບ ................................................................................... 61

3. ແຜນການຕດຕາມແລະ ຄມຄອງສງແວດລອມຂອງໂຄງການ ............................................................. 62

3.1 ການຕດຕາມສງແວດລອມ......................................................................................................... 62

3.2 ງບປະມານແລະແຜນການຈດຕງປະຕບດ. ....................................................................................... 63

ແຜນງບປະມານປະຈາປ ໃນການຈດຕງປະຕບດການຄມຄອງສງແວດລອມໂອງໂຕງນຊອງ ......................... 63

3.3 ການແບງດນ-ແບງປາ ............................................................................................................... 64

3.4 ການລາຍງານການຄມຄອງສງແວດລອມ. ......................................................................................... 64

VI. ປະຊາປກສາຫາລ ແລະການເຜຍແຜຂມນຂາສານ. ....................................................................... 65

1. ຂນຕອນປະຊາປກສາຫາລ. ........................................................................................................... 65

2. ການເຜຍແຜຂມນຂາວສານ ........................................................................................................... 65

VII. ການສງລວມ ແລະໃຫຄາແນະນາ .................................................................................................... 65

1. ສງລວມ .......................................................................................................................................... 65

2. ການໃຫຄາແນະນາ .......................................................................................................................... 66

2.1 ບນທດຖານໃນການໃຫຄາແນະນາ ................................................................................................... 66

2.2 ເງອນໄຂໃນການແນະນາ ................................................................................................................ 66

2.3 ການໃຫຄາແນະນາ ................................................................................................................... 66

ລາຍຊທທມງານສງແວດລອມໄດພບປະ/ສາພາດ/ເກບກາຂມນນາ. ............................................................ 70

ເອກກະສານຊອນທາຍ ທ 1: ສງລວມ ຜນກະທບສງແວດລອມ ແລະການດຜອນ. ...................................... 71

ເອກກະສານຊອນທາຍທ 2: ລາຍຊອາງໂຕງຫຽອຍ .................................................................................. 74

ຕາຕະລາງທ 3: ສະແດງສະຖຕຄອບຄວທກຈນໃນເຂດອາງໂຕງນຊອງ,2007-2008 .................................. 75

Parameter ............................................................................................................................................. 76

ເອກກະສານຊອນທາຍ ທ 4: Water Quality Standards Of World Bank. ............................................ 76

List of Abbreviations

ADB Asian Development Bank

BOL Bank of Laos

CPI Committee for Planning and Investment

CPC Committee for Planning and Cooperation

CEI Community Environmental Improvements

DOF Department of Forestry

DAFO District Agriculture and Forestry Office

DoT Department of Transportation

DoU Department of Urbanization

DoA Department of Agriculture

DOI Department of Irrigation

DOP Department of Personnel

DAFO District Agriculture and Forestry Office

DOAE Department of Agricultural Extension

DoE Department of Education

ERI Environmental Research Institute

EPL Environmental Protection Law

FAO Food and Agricultural Organization, United Nations

GTZ German Foundation for Internation Development or Geschellshaft fuer Technische

Zuzammen Arbeit

IEE Initial Environment Examination

IWMU Integrated Water Management Unit

IWRM Integrated Water Resources Management

LDC Least-Developed Country

LUP/LA Land Use Planning and Land Allocation

MAF Ministry of Forest

MIH Ministry of Health

MPV Marginal Productivity Values

MOF Ministry of Finance

MOJ Ministry of Justice

MOE Ministry of Education

NA National Assembly

NAWACOP Nam Ngum Watershed and Conservation Project

NNRB Nam Ngum River Basin

NTFP Non-Timber Forest Product

NNWS Nam Ngum Watershed

NEQMP National Environmental Quality Monitoring Program

NGPES National Growth and Poverty Eradication Strategy

NAFRI National Agriculture and Forestry Research Institute

NAFES National Agriculture and Forestry Extension Service

NBCA National Biodiversity and Conservation Area

OF Office of Forestry

OA Office of Agricultural

PLUMP/LA Participatory Land Use Planning and Land Allocation

PM Prime Minister

PNE Potential Negative Effect

PAFO Provincial Agriculture and Forestry Office

PPSC Provincial Project Steering Committee

PIU Project Implementation Unit

PMU Project Management Unit

PIU Project Implementation Unit

STEA Science Technology and Environment Agency

TA Technical Assistance

WRCC Water Resource Coordination Committee

1

ຄານາ

ບດລາຍງານການລເລມສກສາກວດສອບສງແວດລອມຂອງອາງໂຕງນຊອງ ສະບບນສາເລດເປນ

ຮບຮາງຂນມາໄດ ກເນອງມາຈາກ ໄດຮບການອານວຍຄວາມສະດວກຂອງບນດາທານ ທກ

ພາກສວນທໃຫການຮວມມ ໃນທາງກງ ແລະທາງອອມ. ໂດຍສະເພາະ ໃນໄລຍະທ ທມງານສກສາ

ສງແວດລອມຂອງໂຄງການ ລງສາວດ ແລະເກບກາຂມນພາກສະໜາມ ທເຂດອາງໂຕງນຊອງ

ນນ; ຂາພະເຈາຂຕາງໜາໃຫທມງານ ສະແດງຄວາມຂອບໃຈມາຍງ ຄະນະພກ-ຄະນະປກຄອງເມອງ

ວງວຽງ; ໂດຍສະເພາະທານ ພອນແກວ ຂນພນ ຮອງເຈາເມອງໆ ວງວຽງ ທໃຫຄວາມສະດວກ ແລະ

ໃຫຄາແນະນາ ໃນເວລາທລງເຮດວຽກຕວຈງຢເຂດເມອງວງວຽງ ຕະຫອດຮອດ ບນດາ ທານ ຫວໜາ

, ຮອງຫວໜາຫອງການ, ຄະນະຂະແໜງການຕາງໆ ອອມຂາງເມອງ ເປນຕນແມນ ທານ ພວຽງ ສ

ໄກສອນ ຫວໜາຫອງການທອງທຽວ, ທານຄາມ ສສະຫວດ, ທານ ບນ ປາລະມ ຮອງຫອງການສກ

ສາ ທານ ດາວວຽງ ໃຊຊະນະ ຮອງຫວໜາຫອງການກະສກາ-ປາໄມ, ທານ ນາງ ດຣ ວຽງຄາ ສນະວງ

ຄະນະຫອງການສາທາລະນະສກ, ທານ ສວຽງທອງ ວງຈາປາ ຫວໜາຫອງການອດສາຫະກາ-ການ

ຄາ, ທານ ແສງສກດາ ຮອງຫວໜາຫອງການ ຄຂປກ ທານ ສອນໃຊ ວງວເສດ ຫວໜາຫອງການ

ຄມຄອງບລຫານຕວເມອງວງວຽງ ແລະ ນາງ ພເວຫາ ລຈງຄນພນ ພະນກງານສງແວດລອມເມອງວງ

ວຽງ ແລະເປນຜປະສານງານດານ ສງແວດລອມໃຫໂຄງການອາງໂຕງນຊອງ ຊງເປນຫວເລອງໃນ

ການເກບກາຂມນພາກສະໜາມ. ແນນອນວາຫາກປາດສະຈາກການໃຫຄວາມຮວມມ ແລະ

ຊວຍເຫອຂອງບນດາທານເຫານການລງເຮດວຽກສກສາດານສງແວດລອມຂອງພວກເຮາໃນຄງນຄງ

ຈະສາເລດໄດຍາກ. ທມງານພວກເຮາພະຍາຍາມເກບກາ ຂມນເທາທມຕາມຄວາມເປນຈງເພອໃຫ

ເນອໃນຂອງການຂຽນບດລາຍງານໃຫມຄວາມຫາກຫາຍ ແທດເໝາະຕາມຄວາມເປນຈງ ໃນການ

ຮວມມດງກາວ ເຮດໃຫທມງານພວກເຮາຈງມຜນສາເລດໄດ. ຂສະແດງຄວາມຂອບໃຈມາຍງໜວຍ

ງານ ການຄມຄອງການນາໃຊນແບບປະສມປະສານ (IWMU) ຊງເປນໜວຍງານໜງທສາຄນ ໃນ

ການສະໜອງຂມນ ປະກອບໃສບດລາຍງານນ ໂດຍສະເພາະ ທານ ດຮ ທດເທວາ ສະພງທອງ

ຫວໜາສນຂມນຂາວສານ ແລະສະຖຕຂອງກມແຜນການ ທຂນກບກະຊວງກະສກາ-ປາໄມ ແລະທງ

ຫວໜາປະສານງານໂຄງການພດທະນາອາງຮບນ-ນງມ ໃນການແຜນວາງຄມຄອງການນາໃຊ

2

ນແບບປະສມປະສານ ທອານວຍຄວາມສະດວກ ແບບພເສດໃນການສະໜອງຂມນ, ຂອບໃຈນາ

ທານ ລກາວ ໄຊຍະສານ ຜຊຽວຊານດານການວາງແຜນການປກຝງ ແລະລຽງສດ ແລະ ທານ ບນ

ເ ອ ປະຈະຈງ ຜຊຽວຊານດານການວາງແຜນ ປາໄມ ພອມດວຍພະນກງານທຢໃນໜວຍງານ

IWMU ທງໝດ; ສດທາຍ ຂຂອບໃຈ ແລະຮບນຄນ ມາຍງຄະນະໂຄງການ ທຫອງການປະສານງານ

ONPM ທໄດຊກຍຊນາ-ນາພາ ເຮດໃຫການສາງບດລາຍງານສະບບນກາຍເປນຮບຮາງຂນມາໄດ

ໂດຍສະເພາະແມນ ທານ ສໂສຫວດ ພນດານວງ ຫວໜາໂຄງການພດທະນາອາງຮບນ-ນງມ,

ທານ ສວນນ ພະໄຊ ຮອງຫວໜາໂຄງການ, ທານ ສມພະໄທ ລຽງສອນ ຜປະສານງານດານສງແວດ

ລອມຂອງໂຄງການ ແລະຂຂອບໃຈນາ ທານ ຄາຕນ ຄາແດງ ຄະນະບລຫານງານໂຄງການ ທເປນຜ

ໃກສດຕດແທດ ໃຫການປະສານງານນາພາກສວນຕາງໆ ໃນໄລຍະລງສກສາພາກສະໜາມ.

ບດລາຍງານສະບບນຍງຕອງການບນດາທານປະກອບຄາເຫນເພມເຕມຕມອກເພອເຮດໃຫບດລາຍ

ງານນ ໃຫມຄວາມສມບນກວາເດມ.

ດວຍຄວາມນບຖຢາງສງ

ດຣ ດາຣງ ພມດວງສ

(ຜຊຽວຊານດານສງແວດລອມ)

3

ສະບແລະສງລວມ

1. ສະບ: ເຮດໃຫການພດທະນາການນາໃຊຊບພະຍາກອນນ ໃນເຂດອາງໂຕງນຊອງ ໃຫມ

ປະສດທຜນ, ມລກສະນະຢງຢນ ເປນມດກບທາມະຊາດ ເຮດໃຫການລງທນຂອງລດຖະບານ

ພາກເອກກະຊນ ປາດສະຈາກຜນກະທບໃນທາງລບຕສງແວດລອມ ແລະສາ

ມາດແກໄຂຄວາມທກຈນຂອງປະຊາຊນບນດາເຜາ; ໂດຍອາງໂຕງນຊອງຕອງປະກອບສວນເຂາ

ໃນເປາໝາຍທຈາເປນຕອງແກໄຂຊວດການເປນຢຂອງປະຊາຊນໃນເຂດອາງຮບນ-ນງມນ ຢາງ

ໜອຍ 10,000 ຄອບຄວ ໃຫມລາຍຮບເພມຂນ 60-80% ໃນປ 2011. ເພອໃຫໄດຕາມ

ຈດປະສງ ແລະຄາດໝາຍດງກາວມານ ຈາເປນຕອງມມາດຕາການດງນ: 1. ມາດຕາການປກປອງ

ສງແວດລອມ. 2. ມາດຕາການລດຜອນຜນກະທບ ແລະບລະນະສງແວດລອມ.

ມາດຕາການປກປອງສງແວດລອມ:

ເພອເຮດໃຫການປກປອງສງແວດລອມຂອງໂຄງການມປະສດທຜນສງສດຈາເປນຕອງມມາດຕາ

ການປກປອງດງນ:

� ໜວຍງານສງແວດລອມທມເຄອຂາຍແຕລະເມອງ ແລະແຂວງ ຕອງໄດຕດຕາມກວດສອບປະ

ເມນຜນກະທບດານສງແວດລອມ ແລະລາຍງານ ທກໆ ກດຈະກາຂອງໂຄງການ ເຊນ: ວຽກງານ

ງານສງເສມກະສກາ-ປາໄມ ຊງປະຈບນຢໃນໜາທຮບຜດຊອບຂອງກອງສງເສມ NAFES, ວຽກ

ງານກອງທນພດທະນາໝບານ VDF, ວຽກງານກອງທນກສາງໂຄງລາງ CBIF ແລະບນດາກດຈະ

ກາທໂຄງການມການພວພນ ມສວນຮວມໃນການພດທະນາຂອງໂຄງການ.

� ຕອງໄດມການສກສາກວດສອບສະພາບແວດລອມ ມບດລາຍງານສາງເປນບດລາຍງານຄດຕດ

ກບບດສະເໜງບປະມານເພອຂອະນມດງບປະມານກອນການຈດຕງປະຕບດໂຄງການ ບນດາ

ກດຈະກາ.

ມາດຕາການລດຜອນຜນກະທບ ແລະການບລະນະຟນຟສງແວດລອມ:

ການບກລກປາໄມ ຊງເກດຈາກການດາເນນທລະກດ ການທາການກະສກາເພອຢງຊບຂອງ

ປະຊາຊນທບແທດເໝາະກບສງແວດລອມໃນຊມປຜານມາ ໄດສາງຄວາມເສຽຫາຍໃຫແກລະບບນ

ເວດວທະຍາ ສະພາບແວດລອມຊດໂຊມ ເກດການເຊາະເຈອນ ຕກຕະກອນ ສາຍນບກແຫງ ສນ

4

ເສຽທຢອາໃສ ແລະອາຫານສດນ, ເກດການໄປາ ແລະສນເສຽຄວາມອດມສມບນຂອງດນ ຜນ

ຜະລດຕກຕ ປະຊາຊນທກຈນຕມອກ ເພອລດຜອນຄວາມເຄງຕງດງກາວ ຈາເປນຕອງມມາດຕາ

ການລດຜອນທມປະສດທຜນດງນ:

1) ປບປງຮບການຜະລດໃນປະຈບນໃນທອງຖນຂນໃຫເປນຮບການຜະລດລະບບຟາມທທນສະໃໝ

ໃຫມປະສດທຜນ ໂດຍການຊກຢ ແລະຊນາຂອງສນບລການ ແລະສງເສມທາງດານເຕກນກກະ

ສກາ KES. ໂດຍນາໃຊເຕກໂນໂລຢ ເຂາໃສການຜະລດ ເນນໃສການປບປງເນອທດນ ໃຫມ

ຄວາມອດມສມບນ ແລະພະຍາຍາມດຜອນການຂະຫຽາຍເນອທການຜະລດ ຖາຫາກບຈາ

ເປນເພອດຜອນການບກລກເນອທປາໄມ ເຊນ: ມການສາທດການກະສກາທອະນລກນ ແລະ

ດນ, ການຟນຟເນອທດນ.

2) ປບປງລະບບຊນລະປະທານທມໃຫມປະສດທພາບໃນການສະໜອງນໃຫໄດສງສດ ແລະ

ປບປງກມຜນາໃຊນຄນ; ໃນປ 2011ເຮດໃຫຜນຜະລດເຂາເພມຂນ 30% (ທຽມໃສ

ສະມດຕະພາບການຜະລດໃນປະຈບນ).

3) ປບປງການລຽງສດໃຫຽ ໃຫເປນລະບບຟາມ ນາໃຊເຕກນກໃນການຜະລດອາຫານສດ ພອມດຽວ

ກນນນກປບປງເຄອຂາຍຕາໜາງສດຕະວະແພດໃນລະດບໝບານໃຫມປະສດ ທຜນໃນການໃນ

ການຄວບຄມພະຍາດລະບາດ ເຮດໃຫອດຕາການຕາຍຂອງສດລດລງໃຫໄດ 40% ໃນປ 2011

ແລະຈານວນສດໃຫຽ ງວ, ຄວາຍ ເພມຂນ 20%; ພດທະນາທາແຮງການລຽງໝ ໃຫເພມຂນ

50% (ທຽມໃສຈານວນປະຈບນ).

4) ວາງແຜນຍດທະສາດໃສ ການຟນຟປາແບບປະສມປະສານ ເພອເປນການປກປກຮກສາແງນ

ແລະເປນບອນກາເນດເຄອງປາຂອງດງ ເຮດໃຫເນອທເປາລດລງທກາລງສາລວດຢນ ໃຫກາຍ

ເປນປາປກ ແລະປາອະນລກໃຫໄດທງໝດ. ຊງເປນການປະກອບສວນເຂາໃນໂຄງການ

ພດທະນາອາງຮບນ-ນງມຊງແຜນຄາດໝາຍຟນຟ ທງໝດ 309,000 ຮຕ; ແລະລບລາງເນອທ

ໄຮ 25,00 ຮຕ.

5) ແຜນການແບງດນແບງປາ ແລະມການນາໃຊຢາງຈະແຈງ ໂດຍມສວນຮວມຂອງປະຊາຊນໃນ

ທອງຖນ; ສາມາດເຮດໃຫ ພາກເອກກະຊນ ເຂາມາລງທນເຂາໃນການປກປາໄດ ແບບມສວນ

ຮວມຂອງຊາວບານ ແຕຕອງວາງມາດຕາການປກປອງຜນກະທບຕສງແວດລອມຢາງເຂມງວດ.

5

6) ພດທະນາທາແຮງການລຽງປາ ແລະການປະມງ ຂອງບນດາໝບ ານທຕດກບອາງຮບນ-ນງມ

ໂດຍສະເພາະກມບານທາເຮອຊງມ7ບານໃຫສາມາດຜະລດລກປາກບທເພອທບແທນການນາເຂ

າ ແລະພດທະນາໃຫກາຍເປນໝບານ ການປະມງໂດຍສະເພາະ.

7) ສກສາອບຮມຊາວປະມງໃນເຂດນໃຫຢດຕການນາໃຊຢາເບອປາ ແລະການໃຊລະເບດ ຈບປາ

ເປນສນຄາໃນອາງຮບ ນ-ນງມ ຕອນເທງ ແລະປະຕບດມາດຕະການເດດຂາດຕຜກະທາຜດ.

8) ຝກອບຮມຊາວກະສກອນໃຫເຂາໃຈເຖງຜນຮາຍ ແລະອນຕະລາຍການນາໃຊສານເຄມ

ທເປນອນຕະລາຍຕສ ຂະພາບຂອງຜນາໃຊ ແລະຜບລໂພກ. ຫາທາງເລອກໃໝ ເຊນ: ການຝກ

ອບຮມຊາວກະສກອນໃຫເຂາໃຈເຖງການນາໃຊການປອງກນສດຕພດແບບປະສມປະສານ.

9) ຝກອບຮມຊາວກະສກອນໃຫສາມາດເຂາເຖງແງສນເຊອເຊນ: ກອງທນພດທະນາໝບານ

VDF& ກອງທນກສາງໂຄງລາງ CBIF ກອງທນພດທະນາຊມຊນຂອງໂຄງການບລຫານຕວ

ເມອງວງວຽງ ແລະແງສນເຊອຂອງທະນາຄານພດທະນາລາວ ແລະອນໆ.

2. ສງລວມ:

1) ບນດາທກໆກດຈະກາສງເສມຂອງໂຄງການທຕອງປະຕບດ ທໄດສະເໜໃວຂາງເທງນນ

ຕອງຢໃນຄວາມຮບຜດຊອບຂອງສນບລການທາງດານເຕກນກໃນການຈດຕງປະຕບດກດ

ຈະກາຂອງໂຄງການແລະສນບລການທາງດານເຕກນກ ຕອງເປນເຈາການຊນາ-ນາພາ

ຊາວກະສກອນ ໃນການທດລອງພາກສະໜາມໃຫສາມາດ ຖາຍທອດຜນງານຈາກການຄນຄວ

ແລະທດລອງໃຫຊາວກະສກອນເຂາໃຈ ແລະໃຫເຫນໄດເຖງຄວາມແຕກຕາງທາງ

ດານເຕກນກການຜະລດໃໝ ແລະເກາ (ໂດຍມການຕດຕາມ ແລະສມທຽມຂມນ).

2) ກມແຜນການ ຊງເປນຜຄມຄອງໂຄງການຕອງອອກຂແຈງການຫາພາກສວນທກຽວຂອງໃນ

ການຈດຕອງປະຕບດວຽກງານພດທະນາໂຄງການ ແລະການຄມຄອງສງແວດລອມ ໃນນນຕອງມ

ການປະສານສມທບຊງແລະກນໃນການຈດຕງປະຕບດ; ເພອໃຫຖກຕອງ ແລະແທດເໝາະ

ກບ ກການຂອງການຕກລງລະຫວາງລດຖະບານ ແລະຜໃຫທນ.1

1 ບດບນທກຊວຍຈາ MOU ລະຫວາງລດຖະບານແຫງ ສປປ ລາວ ແລະ ທະນາຄານພດທະນາອາຊ, ADB LAON No. 1933-

Lao.

6

I. ພາກສະເໜ.

1. ຄວາມເປນມາຂອງໂຄງການ.

1) ອາງຮບນາ-ນາງມເປນອາງຮບນາທໃຫຽອາງໜງ ຂອງອາງຮບນາ ໃນບນດາສາຂາຂອງແມນາຂອງ

ຕອນລມ ທນອນຢໃນແດນດນ ສປປ ລາວ; ທມເນອທທງໝດ 16,906 ກມ2. ເນອທອາງຮບນານ

ກວມເອາ 4 ແຂວງ ຄ ແຂວງຊຽງຂວາງ, ແຂວງຫວງພະບາງ, ແຂວງວຽງຈນ ແລະນະຄອນຫວງວຽງ

ຈນ2. ເພອສະດວກໃນການວາງແຜນການຄມຄອງອາງຮບນ ອາງໂຕງໃຫມປະສດທຜນ, ດງນນ

ຈງໄດແບງບນດາອາງໂຕງສາຂາອອກເປນ 23 ອາງໂຕງຫຽອຍ (ຕາຕະລາງ ທ 2 ຊອນທາຍ) ຊງ

ໃນນນ, ອາງໂຕງນາຊອງແມນ 1 ໃນຈານວນ 23 ອາງໂຕງຫຽອຍ ຂອງອາງຮບນາ-ນາງມ, ນອນໃນ

ເມອງວງວຽງ ແຂວງວຽງຈນ, ອາງໂຕງນາຊອງກວມເອາ 66 ບານ ໃນນນ ເມອງວງວຽງ ກວມເອາ

64 ບານແລະ ອກ 2 ບານ ນອນຢໃນເຂດຄມຄອງ ເມອງກາສ ແຂວງວຽງຈນ. (ແຜນທ 1

ລະດບຄວາມສງ ຈາກໜານາທະເລ ແລະ ແຜນທ 2 ຄວາມຄອຍຊນ).

2) ອາງໂຕງນາຊອງມເນອທປະມານ 132,000 ຮຕ; ທດເໜອຕດກບ ອາງໂຕງນາຍອດລກ ແລະອາງ

ໂຕງນາຕງ, ດານຕາເວນອອກ ຕດກບອາງໂຕງ ນາເມຍ ແລະອາງໂຕງນ ໄພ-ກະໝງ ທດໃຕຕດ

ກບອາງໂຕງນາແພ ແລະ ນາລກ, ທດຕາເວນຕກຕດກບ ອາງໂຕງນາຍອດລກ ແລະ ນາລກ. ອາງ

ໂຕງນມພມສນຖານທາມະຊາດ ປະສມປະສານກນໄປລະຫວາງພຫນປນ ຫນຊາຍ ແລະມປາໄມ

ທອດມສມບນ ແລະ ມສາຍນາຊອງເປນສາຍນາທສາຄນໃນການສາງລາຍຮບໃຫເມອງວງວຽງ

ໂດຍສະເພາະແມນລາຍຮບຈາກການທອງທຽວ.

3) ອາງໂຕງນາຊອງມປະຊາກອນ 50,204 ຄນ ແລະມ 9,549 ຄອບຄວ; ໃນນນມແມຍງ 24,898

ຄນ. ປະຊາຊນໃນເຂດຕວເມອງສວນໃຫຽແມນປະກອບອາຊບດານການບລການໃຫແກນກທອງ

ທຽວເຊນ: ດາເນນທລະກດຮານອາຫານ, ບານພກ, ບລການທອງທຽວທາມະຊາດ ແລະ ເປດ

ສະຖານທພກຜອນ ລອຍນາ ໃຫນກທອງທຽວ ແລະ ສວນທເຫອແມນຢດຖອາຊບກະສກາ.

2 ນະຄອນຫວງວຽງຈນ ມຖານະການປກຄອງ ທຽບເທາແຂວງ

7

1.1 ຈດປະສງຂອງໂຄງການ.

ຈດປະສງຂອງໂຄງການແມນສາງໂອກາດໃຫປະຊາຊນ ບນດາເຜາ ໄດປບປງຊວດການເປນຢຂອງ

ຕນໃຫດຂນ, ໃນນນຕອງຮບປະກນການຈດຕງປະຕບດ ແບບແຜນດາເນນງານ ແຕລະກດຈະກາ ໃນ

ການນາໃຊນແບບປະສມປະສານ ໃນເຂດອາງໂຕງນາຊອງ ໃຫ ມລກສະນະຢງຍນ ໂດຍມເປາໝາຍ

ດງລມນ :

(i) ການເສມສາງຄວາມອາດສາມາດ, (ii) ການປບປງສະມດຕະພາບການຜະລດຂອງພດ,

(iii) ການຄມຄອງການລຽງສດ (iv) ການຟນຟປາ.

1.2 ບນດາກດໝາຍ, ສະຖານບນ, ນະໂຍບາຍ ແລະກອບແຜນງານ

ສງຄາມທາລາຍ ໃນຊມປ 1969 ແລະ 1970 ໄດສາງຄວາມເສຽຫາຍຢາງໜກໜວງໃນແຜນດ

ນລາວ ສງແວດລອມຖກທາລາຍດວຍລະເບດາຍຊະນດ ລວມທງລະເບດນາປານ ແລະສານເຄມ3; ພາຍ ງສງຄາມຍດຕລງ ລດຖະບານແຫງ ສປປ ລາວ ໄດພະຍາຍາມເລງລດ ຟມຟບລະນະ ສງ

ແວດລອມຂອງຊາດກຄການແກໄຂຄວາມທກຈນຂອງປະຊາຊນບນດາເຜາໃຫມຊວດການເປນຢ

ທດຂນເທອລະກາວເຊນ: ສາງຕງກນໄກການຈດຕງ, ບລະນະສງແວດລອມ ທມບດບາດພວພນແຕ

ລະດບທອງຖນຂນຫາລະດບສນກາງ; ໃນນນລວມທງການພວພນກບສາກນ; ມນສະແດງອອກໃນ

ພດຕກາຕງວຈງເຊນ: ມການຮາງລດຖະດາລດ ແລະການສາງແຜນຍດທະສາດ າຍສະບບໂດຍ

ຜານການຮອງຮບຈາກລດຖະບານ ກຄສະພາແຫງຊາດເປນແຕລະໄລຍະ ເພອຈດປະສງປກປອງສງ

ແວດລອມ. ນອກນນຍງໄດສາງອງການ ທມໜ າທປະສານງານກບວຽກງານສງແວດລອມໃນລະດບ

ຊາດ ແລະລະດບສາກນ ຊງມລາຍລະອຽດດງລມນ:

1) ອງການວທະຍາສາດ ແລະເຕກໂນໂລຢ (STEA) ທຂນກບຫອງການສານກງານນາຍກ

ລດຖະມນຕ (PMO) ມບດບາດ ເປນຜປະສານງານ ບນດາໂຄງການ ທກຽວພນເຖງສງແວດລ

ອມໃນ ສປປ ລາວ ແລະມໜາທຄມຄອງ, ອອກຂການດ, ລະບຽບການ ແລະແຜນການຈດຕງປະ

ຕບດວຽກງານສງແວດລອມໂດຍກງ ໂດຍມຄະນະກາມະການປະສານງານຊບພະຍາກອນ

ແງນ (WRCC). ນອກນນຍງມອງປະກອບທສາຄນ ເຊນ: ຫອງການພະລງງານໄຟຟານຕກ 3 ບດລາຍງານກຽວກບລະເບດທຍງຕກຄາງ(UXO)ໃນ ສປປ ລາວ ຕສະຫະປະຊາຊາດ. 2008

8

(HPO) ແລະກອງສງເສມ (NAFES) ເປນຜຈດຕງປະຕບດໂຄງການ. ການຈດຕງຄມຄອງອາງ

ຮບນແມນ (NAFES) ແລະໜວຍງານຄມຄອງອາງຮບນ (IWMU), ພະແນກກະສກາ-ປາໄມ

ແຂວງ (PAFO) ແລະຫອງການກະສກາ-ປາໄມເມອງ (DAFO).

2) ລະບຽບການປະເມນຜນກະທບຕສງແວດລອມໃນ ສປປ ລາວ ໄດຖກຮບຮອງເອາຈາກສະພາແຫ

ງຊາດ ໃນເດອນກນຍາ ປ 2000; ໂດຍການຊວຍເ ອຂອງ ADB. ລດຖະບນຍດກຽວກບກດໝ

າຍ ການປກປອງສງແວດລອມ ປ 1999 ແລະ ໄດແກໄຂເພມເຕມໃນປ 2007. ແລະ ການ

ການດຍດທະສາດ ປາໄມ (ໃນປ 2002) ຮອດ 2020.

3) ໂຄງການພດທະນາຊບພະຍາກອນປາໄມແບບຢງຢນ ແລະບນດາໂຄງການພດທະນາຊນນະບດ.

ຍດທະສາດສງແວດລອມແຫງຊາດ ແລະການຈດຕງປະຕບດໂຄງການອະນລກຊ ວະນາໆພນແຫ

ງຊາດ.

4) ໂດຍທວໄປແລວ ວຽກງານການຄມຄອງການນາໃຊຊບພະຍາກອນທາມະຊາດ ຂອງອ າງໂຕງນ

ຊອງ ແມນໜາທຮບຜດຊອບຂອງ ກະຊວງກະສກາ-ປາໄມ; ໂດຍສະເພາະໂຄງ ການພດທະນາອ

າງຮບນ-ນງມ ແມນຢໃຕການຄມຄອງຂອງກມແຜນການ ໂດຍມການປະສານສມທບກບພະ

ແນກກະສກາ-ປາໄມແຂວງ ແລະ ຫອງການກະສກາ-ປາໄມເມອງ.

5) ໃນຂະນະທລດຖະບານໄດຮບຮອງເອາຮບແບບການຄມຄອງຊບພະຍາກອນນແບບປະ

ສມປະສານ, ກນໄກການຈດຕງຂອງ (STEA) ກຄປບປງໄປພອມໆກນ. ການຄມຄອງ

ຊບພະຍາກອນນແບບປະສມປະສານແມນການນາໃຊເຂາກບເຂດຊາຍແດນທາງນ, ຊງບງ

ບອກວາ ອາງຮບນ-ນງມ ກແມນອາງຮບນໜງ ໝາຍເຖງພນທຕອນໜງທລະບາຍນສຈດ

ດຽວກນເຊນ: ນງມໄປອງໃສແມນຂອງ. ຮບການຄມຄອງຊບພະຍາກອນນແບບປະສມ

ປະສານແມນບາດກາວສາຄນໃນການພດທະນາ ຍອນວາເນອທອາງຮບນຕດຜານເຂດແດນ

ການປກຄອງລະຫວາງເມອງ ແລະແຂວງ. ການຄມຄອງຊບພະຍາກອນນແບບປະສມ

ປະສານຍງສອດຄອງຕາມເນອໃນຈດໃຈຂອງກດໝາຍຊບພະຍາກອນນກຄນະໂຍບາຍການ

ກະຈາຍອານາດລງສທອງຖນອກດວຍ.

9

6) ອງການວທະຍາສາດ ແລະ ສງແວດລອມ (STEA) ມໜາທຮບຜດຊອບລວມ ແລະ ລາຍງານຕ

ສານກງານນາຍກລດຖະມນຕ. ປະຈບນ (STEA) ໄດສາງສາຂາຢແຂວງຕາງໆເພອເຮດວຽກງານ

ດງກາວ ແຕຍອນຄວາມອາດສາມາດຂອງພະນກງານສງແວດລອມ (STEA) ຂນແຂວງ

ແລະເມອງ ຍງຈາກດທາງດານປະລມານ ແລະຄນນະພາບ; ດງນນໂຄງການຈະໄດມການຝກ

ອບຮມບກຂະລາກອນ ແລະຈດສນງບປະມານທາງດານວຊາການໃຫເພອຮບປະກນ

ການເຄອນໄຫວວຽກງານ IEE ໃຫໄດຮບການຈດຕງປະຕບດຢາງມປະສດທຜນ.

7) ເນອງຈາກຂອບເຂດວຽກງານສວນໃຫຽຍງບໄດສາເລດ, ພະນກງານສະພາບແວດລອມ ແລະ ຜ

ຮວມງານໃນຂນແຂວງຈະໄດໄປຕດຕາມຢຂນເມອງ ແລະ ບານໃນເຂດໂຄງການຍອຍ. ການ

ຕດຕາມຈະກວມເອາວຽກງານຕາງໆ ຊງລວມທງບນຊກວດວຽກຄ: (I) ສະຖານທ (ເບງວາຈະ

ສາມາດອອກແບບການປອງກນປາໄມ ຫ ອະນລກພນທໄດບ?). (II) ແນວພນ (ຈະເປນ

ອນຕະລາຍບ?). (III) ເຄມກະສກາມຜນກະທບຕຄນ ຫ ສງອນໆບ?. (IV) ດານສຂະພາບ ແລະ

ສງປອດໃພ. ໜວຍປະຕບດງານຂນແຂວງ ຈະເຮດລາຍງານແຕລະເດອນໃນການນາໃຊດນ, ດານ

ສຂະພາບ ແລະ ຄວາມປອດໃພໃຫຫອງການສນກາງຊາບ.

8) ກດລະບຽບ ແລະ ມາດຖານຕາງໆຂອງສະພາບແວດລອມທງຂອງ ສປປ ລາວ ແລະ ຂອງ ADB

ຈະຕອງໄດຖກປະຕບດໃນໄລຍະປະຕບດໂຄງການ. ແຜນການຕດຕາມສະພາບແວດລອມ

(EMP) ຈະຖກສາງຂນໃນໄລຍະລເລມໂຄງການ ໂດຍອງໃສກດໝາຍ ແລະຍດທະສາດ

ທກຽວກບການປກປອງສງແວດລອມ ພອມດຽວກນນນກຕອງນາ ໃຊເອກກະສານມາດຖານ

ຂອງທະນາຄານພດທະນາອາຊ (Environment Guideline for Selected Agricultural and

Natural Resources Development Projects 1999, ADB’s environmental

assessment requirements) ຕາມການຕກລງຂອງ ລດຖະບານ ແລະຜໃຫທນ. ຕາຕະລາງ

ຂາງລມນແມນການສງລວມບນດາຍດທະສາດ ແລະນະໂຍບາຍໃນການປກປອງສງແວດລອມ

ຂອງ ສປປ ລາວ ແຕປ 1994 ເປນຕນມາ.

10

ຕາຕະລາງ ທ 1: ບນດາຍດທະສາດ ແລະນະໂຍບາຍສງແວດລອມ ແຕປ 1994

ຫວຂ ອງການຈດຕງລະດບຊາດ

ແຜນດາເນນງານດານສງແວດລອມສະບບທາອດ (1994) STEA

ນະໂຍບາຍແຫງຊາດວາດວຍການຈດລະບຽບຄນໃໝຂອງໂຄງການສາຄນ (1997) CPI, STEA

ທດຊນາຂອງລດຖະບານ CPI, STEA

ໂຄງຮາງການປະຕບດວຽກງານ ແລະຍດທະສາດກຽວກບຂະແໜງການ-ຂະແໜງ ການ ສາທາລະນະສກ ແລະສງແວດລອມ

MPH

ຍດທະສາດຂອງຂະແໜງການນາ ແລະແຜນດາເນນງານ 1999-2004 WRCC/PMO

ຍດທະສາດສາລບຂະແໜງການກະສກາ ເຖງປ 2010 DoF/MAF

ວໃສທດດານປາໄມ 2020 DoF/MAF

ຍດທະສາດວາດວຍພະລງງານໄຟຟານາຕກ DoE/MIH

ແຜນພດທະນາດານເສດຖະກດ-ສງຄມ ແຫງຊາດຄງທ 5 (2001) CPI

ແຜນແມບດດານການກະສກາ DoA/MAF

ນະໂຍບາຍສງແວດລອມດານຂະແໜງການພະລງງານ DoE/MIH

ຄາຖະແຫງກຽວກບຜນກະທບທາງດານສງຄມທເກດຈາກໂຄງການຜະລດກະແສໄຟຟາ DoE/MIH

ໂຄງການຕດຕາມຄນນະພາບທາງດານສງແວດລອມ(NEQMP) 2003-2010. ກອງປະຊມປກສາຫາລຊດສດທາຍ ທວຽງຈນ ວນທ24 ເດອນ ມນາ ປ2003.

ERI/STEA

ຮາງນະໂຍບາຍວາດວຍການຕງຖນຖານຄນໃໝ STEA

ແຜນຍດທະສາດ ແລະແຜນຈດຕງປະຕບດ ວາດວຍຄວາມຫາກຫາຍທາງຊວະພາບແຫງຊາດ ໃນປ 2010 ແລະ 2020. ເດອນ ມຖນາ ປ2004.

DoE/STEA

ແຜນຍດທະສາດແຫງຊາດວາດວຍການສກສາດານສງແວດລອມ ແລະການເຝາລະວງ ແຕນເຖງປ 2020 ແລະແຜນຈດຕງປະຕບດສາລບປ 2006-2010. ເດອນມຖນາ ປ 2004

STEA

ຍດທະສາດແຫງຊາດວາດວຍສງແວດລອມ ແຕປ 2010 ເຖງ ປ2020, ເດອນສງຫາ27, 2004

STEA

ແຜນຍດທະສາດວາດວຍການລບລາງຄວາມທກຈນ ແລະເຕບໃຫຍຂະຫຍາຍຕວແຫ ງຊາດ (NGPES) ເດອນ ກນຍາ, 2003

MFA

ຕາຕະລາງລມນແມນສງລວມບນດາກດໝາຍຕາງໆ ທພວພນເຖງການພດທະນາເສດຖະ

ກດ-ສງຄ ມ ແລະສງແວດລອມ ທໜວຍງານຄມຄອງສງແວດລອມໂຄງການພດທະນາອາງຮບ

ນ-ນງມ ນາມາໃຊໃນການຄມຄອງສງແວດລອມໃນເຂດໂຄງການ.

11

ບດບນຍດແລະຄວາມຮບ ຜດຊອບຂອງກະຊວງ

ຂອບເຂດຄວາມຮບຜດຊອບ ເນອໃນຕນຕ

ກດໝາຍປາໄມ (1996), ກະຊວງກະສ ກາ ແລະປາໄມ

ຫກການ, ຂການດ ແລະມາດຕະ ຖານ ສາລບການນາໃຊທດນ ປາ ໄມ ແລະຊບພະຍາກອນ, ສງເສມການອະນລກ ແລະ ການຟນຟຊບ ພະຍາກອນປາໄມ, ການດພາລະບດ ບາດ ແລະ ອານາດໃຫກບອງການທເຮດວຽກ ກຽວກບການ ຈດການ ແລະ ກວດສອບປາໄມ.

ລດຖະບານລາວມໜາທຮບຜດ ຊອບໃນການຈດສນ ແລະ ແບງ ປນປາໄມທາມະຊາດ ແລະພນທດນໃຫປະຊາຊນເພອທາການຜະລດ. ບກຄນ ຫ ອງການຈດ ຕງທກຽວຂອງໄດຮບມອບໝາຍໃຫຈດຕງປະຕບດນາໃຊປາໄມທາມະຊາດ ແລະພນທດນດງ ກາວ ແຕຕອງໃຊຢາງຮຄນຄາພອມກບການອະນລກຮກສາ ຊບພະຍາກອນປາໄມ , ສດນາ ແລະສດປາໃຫຄງຢຕະຫອດໄປ.

ກດໝາຍ ນາແລະຊບພະຍາກອນ ແຫງນາ,WRCC, MAF

ຈດການ, ນາໃຊ, ພດທະນາ ແລະ ການນາໃຊຊບພະຍາກອນນາເພອຈດປະສງໃນການປກປກຮກສາ ແລະ ການພດທະນາແບບຢງຢນ.

ກະຊວງກະສກາ ແລະປາໄມ ຮບຜດ ຊອບຕກບວຽກງານການສາຫວດ ແລະຂນທະບຽນຊບພະຍາກອນ ແລະຂະໜາດແລະການຈດປະເພດການນາໃຊນາໃນຂະໜາດນອຍ, ກາງແລະໃຫຍ. ການ ນາໃຊໃນຂະໜາດກາງ ແລະໃຫຍແມນຕອງໄດຮບການອະນຍາດຢາງເປນທາງການ.

ກດໝາຍທດນ(1997), MAF, MIH, MCTPC, MIC, MND, Mo Int, MF

ກດລະບຽບກຽວກບການຈດການ ແລະ ປກປກຮກສາ ແລະການນາໃຊທດນ.

ບກຄນ ແລະ ອງການຈດຕງທກພາກ ສວນທມພນທະໃນການປກປກຮກສາຜນແຜນດນເພອຮບ ປະກນບໃຫເກດມການເຊາະເຈອນຂອງດນ, ການເຊ ອມ ສະພາບຂອງດນ ແລະຜນກະທບທາງລບຕກບທາມະຊາດ ແລະສງ ຄມ.

ກດໝາຍບແຮ (1997), MIH/DGM

ບແຮ ແລະ ຂະບວນການກຽວກບການສາຫວດ, ຂດຄນ ແລະ ການແປຮບແຮທາດສາລບການນາໃຊພາຍ ໃນ ແລະສງອອກ.

ການອອກໃບອະນຍາດຕອງລະບເຖງພນທະ ແລະ ຄວາມຮບຜດຊອບຕກບການອະນລກ ແລະການຟນຟທດນພາຍຫງທມການຂດຄນບແຮ ແລະຕອງຮບ ປະກນບໃຫມຜນກະທບທາງ ລບຕກບທາມະຊາດຢາງເດດຂາດ.

ກດໝາຍວາດວຍການປກປກຮກສາທາງສງແວດລອມ(1999),

ຫກການ, ກດລະບຽບ ແລະມາດຕະການເພອການຄມຄອງ, ຕດ, ຕາມ, ຟນຟ ແລະປກ ປກຮກສາຊບ

ບກຄນ ແລະ ອງການຈດຕງທກພາກສວນທດາ ລງຊວດຢໃນ ສ.ປ.ປ.ລາວ ມພນ ທະໃນການປກປກຮກສາ

12

STEA/DoE ກດໝາຍສງແວດລອມສະບບປບປງ (2007)

ພະຍາກອນທາມະຊາດ,ສງແວດ ລອມແລະຊວະນາໆພນເພອຮບປະ ກນໃຫມການພດທະນາດານເສດຖະກດ-ສງຄມແບບ ຢງຢນ.

ສະ ພາບແວດ ລອມ. STEA ຮບ ຜດຊອບຕກບວຽກງານດານສງແວດລອມລວມທງໝດ ແລະການປະສານງານກບອງການຈດ ຕງອນໆ. ແຕລະຂະແໜງການທຮບຜດ ຊອບຕກບໂຄງ ການ ພດທະນາຈະຕອງໄດອອກຂການດ ກດລະບຽບວາດວຍການປະເມນຜນກະທບທາງສງແວດ ລອມໂດຍອງ ໃສຂການດ ແລະກດລະ ບຽບຂອງ STEA.

ກດໝາຍດານອດສະຫະກາ (1999), MIH/DOI

ສາງຕງແລະຄມຄອງທລະກດ ແລະ ອດສະຫະກາ ຕະຫອດຮອດຂະ ແໜງການຫດຖະກາ.

ການດາເນນທລະກດທງໝດຈະຕອງຮບປະກນວາມການອະນລກສງແວດລອມໃຫສອດຄອງກບ EPL. ນາເສຍຈະຕອງໄດຮບການບາບດໃຫຖກກດລະ ບຽບຂອງMIH.

ກດໝາຍໄຟຟາ(1997), MIH/ED

ມາດຕະຖານການບລການຄມຄອງແລະການຜະລດໄຟຟາ, ການສງ ກະແສໄຟ,ການແຈກຈາຍ, ການຄມຄອງການສງອອກແລະນາເຂາໄຟຟາ.

ການດາເນນການຜະລດໄຟຟາຈະຕອງເລມຕນດວຍການສາຫວດ ແລະ ປະເມນຜນໄດຮບຂອງໂຄງການ ແລະຈະຕອງກວມລວມໄປເຖງການກສາງ ແລະການຂະຫຍາຍສງອານວຍຄວາມ ສະດວກເພອຮບປະກນວາ ການດາ ເນນທລະກດດງກາວຈະບສງຜນກະ ທບຕກບສງແວດລອມ, ລະບບນເວດເງອນໄຂການດາລງຊວດຂອງປະຊາ ຊນ ແລະທຢອາໃສຂອງສດປາ.

ກດໝາຍກະສກ າ(1998) MAF/DoA/NAFRI/

NAFES

ຫກການ, ກດລະບຽບ ແລະມາດຕະ ການ ສາລບການດາເນນການ ແລະຄມຄອງການ ຜະລດກະສກາເພອຮບປະກນໃຫມການຜະລດເປນສນ ຄາໂດຍທຫກລຽງຜນກະທບທາງສງແວດລອມ

13

1.3 ວທການເກບກາຂມນ.

1) ການເກບກາຂມນແມນແບງອອກເປນ 2 ປະເພດຄ: ຂມນເສດຖະກດ-ສງຄມ ແລະ ຂມນທາງ

ດານຊວະກາຍະພາບ, ຂມນທງສອງປະເພດ ມທງຂມນມ 1 ແລະ ຂມນມ 2 ສວນຂມນທາງ

ດານເສດຖະກດ-ສງຄມ ເຊງເປນຂມນມ 2 ແມນໄດເລມລວບລວມຂມນຈາກ ບນດາຫອງການ

ຕາງໆທກຽວຂອງເຊນ: ຫອງການສງເສມກະສກາ ແລະ ປາໄມ, ຫອງ ການແຜນການເມອງ,

ຫອງການການຄາ, ຫອງການສາທາລະນະສກ, ສະຫະພນແມຍງເມອງ, ຫອງການທອງທຽວເມອງ

, ຫອງການຄມມະນາຄມ, ຫອງການອດສະຫະກາ ແລະໜວຍງານສງແວດລອມເມອງວງວຽງ.

ກດໝາຍວາງແຜນຕວເມອງ (1999), MCTPC/DoU

ຫກການ, ກດລະບຽບ ແລະມາດຕະການ ຕກບການຄມຄອງ, ການ ນາໃຊທ ດນ ແລະ ການກສາງໃນລະດບຊາດ ແລະທອງຖນ.

ກະຊວງຄມມະນາຄມ, ຂນສງ, ໄປ ສະນ ແລະ ກສາງ ປະ ສານສມທບກບສາ ນກງານພາກສະໜາມ ແລະ ອງການ ຈດຕງທອງຖນ ເພອຮບຜດ ຊອບຕກບການສາຫວດ, ອອກແບບແລະສະເໜແຜນງານຕລດຖະບານ ແລະ ບາງກລະນກຢ ນຕສະພາແຫງຊາດເພອຂການອະນມດ.

ກດໝາຍທາງ (1999), MCTPC/DoT

ຫກການ, ກດລະບຽບ ແລະມາດຕະການສາລບການຄມຄອງ, ການນາໃຊ, ການວາງ ແຜນ, ການສາຫວດ ແລະການກສາງຖະ ໜນຫນທາງ. ຄວາມປອດໄພຕາມທອງຖະໜນ ລວມ ທງການປກປກຮກສາສງແວດລອມ ແລະ ວດຖປະສງສາລບການພດທະນາ ການສນຈອນແບບຢງຢນ.

ກດໝາຍວາດວຍການລງທນການສາງຖະໜ ນຫນທາງ ແລະການສອມແປງ ແລະ ການ ເສຍພາສຂອງນກລງທນ ພາຍໄຕການຄມຄອງຂອງກດໝາຍການລງທນ.

ກດໝາຍແມຍງ (2004) ຫກການ, ກດລະບຽບ ແລະມາດຕະການ ສາລບການຄມຄອງແມຍງ

ກດໜາຍວາດວຍການປກປອງ ສດທແມຍງ ແລະຕຕານການຄາມະນດ

ກດໝາຍທອງທຽວ(2005) ຫກການ, ກດລະບຽບ ແລະມາດ ຕາການ ສ າລບພດທະນາ ແລະ ການຄມຄອງນກທອງທຽວ

ກດໝາຍວາດວຍ ພດທະນາ ແລະການຄມຄອງນກທອງທຽວ ແລະການບລການ

14

2) ນອກຈາກນ ຂມນບາງສວນກແມນໄດຈາກພະແນກກະສກາ-ປາໄມ ແຂວງວຽງຈນ, ນອກ ຈາກ

ນນຍງລງເກບກາຂມນໂດຍກງໃນຂນບານເປນຕນແມນຂມນທາງດານການລຽງສດປກຝງ ແລະ

ຊນລະປະທານ. ສວນຂມນທາງດານຊວະກາຍະພາບ ແມນອງຕາມຂມນທມຢເປນຕນແມນ

ການນາໃຊທ ດນ, ປະເພດຄວາມຄອຍຊນ ຄວາມເໝາະສມຂອງດນ ເຊງເປນຂມນມສອງ

ຂອງສນຂມນຂາວສານຂອງກມແຜນການ, ນອກຈາກນນກໄດມການເກບກາຂມນຕວຈງຢພາກ

ສະໝາມ ຈດປະສງແມນເພອການປບປງຂມນທ ມຢ ເຊນ: ຈດທ ຕງຂອງບານ, ເສນທາງ ແລະ

ສາຍນເປນຕນ4 ໃຫສມບນຕມອກ.

1.4 ທມງານໃນການສກສາສງແວດລອມປະກອບດວຍ:

1) ທານ ດາຣງ ພມດວງສ ຫວໜາທມງານ ຮບຜດຊອບ ວເຄາະ ດານປາໄມ, ຄນນະພາບນ ແລະ

ຮບຜດຊອບຂຽນບດລາຍງານ ຕແໜງປະຈບນ ເປນຊຽວຊານສງແວດລອມປະຈາໂຄງການ

ພດທະນາອາງຮບນ-ນງມ.

2) ທານ ສມບນ ແສງວໄລ ຮບຜດຊອບວເຄາະເສດຖະກດ-ສງຄມ ແລະ ອດສະຫະກາ ຕແໜ

ງປະຈບນ ເປນຊຽວຊານ ດານອຕກະເສດ ແລະເປນຫວໜາພະແນກເສດຖະກດ-ສງຄມ ຂອງກມ

ບລສດ ພດທະນາ ເຂດພດອຍ.

3) ທານ ພອນເພດ ໄຊຍນທະ ຮບຜດຊອບ ການເກບກາຂມນ ແລະ ປະສານງານ ຕແໜງ ປະຈບນ

ຜປະສານງານວຽກງານສງແວດລອມຂອງໂຄງການຈາປະແຂວງວຽງຈນ.

4) ທານ ບນມາ ຈນທະວງ ຮບຜດຊອບ ວເຄາະ ດານການທອງທຽວ ວດທະນາທາ ແລະ

ສາທາລະນະສກ ຕແໜງປະຈບນ ເປນຫວໜາອານວຍການໂຮງຮຽນກະສກາຊນສງ ດງຄາຊາງ

ເປນຊຽວຊານ ດານມະນດວທະຍາ.

5) ທານ ສກວໄລ ວລາວງ ຮບຜດຊອບ ການປງແຕງຂມນ ແລະ ລຽບລຽງບດລາຍງານ ຕແໜ

ງປະຈບນ ຫວໜາພະແນກ ຂມນຂາວສານ ແລະເປນອາຈານສອນ ວຊາລຽງສດ ທໂຮງຮຽນ

ກະສກາຊນສງ ດງຄາຊາງ.

4 ອງໃສຂມນຂອງໜວຍຈດສນ ແລະຄມຄອງອາງໂຕງຂອງກະຊວງກະສກາ, ບດລາຍງານ IWRM Profile,2007.

15

6) ທານ ມະນວງ ເທບພະວນ ຮບຜດຊອບວເຄາະ ການລຽງສດ ແລະການປະມງ ຕແໜງ ປະຈບນ

ເປນຫວໜາພະແນກບລຫານ ສນຄນຄວກະສກາແຫງຊາດ

7) ທານ ນາງ ພເວຫາ ລຈງຄນພນ ຮບຜດຊອບເກບກາຂມນ ແລະ ເປນຜປະສານງານລວມ ຕາແໜ

ງປະຈບນ ພະນກງານສງແວດຂອງເມອງວງວຽງ.

1. ບນລະຍາຍໂຄງການ.

1.1. ໂຄງການພດທະນາອາງຮບນ-ນງມແມນໂຄງການພດທະນາເສດຖະກດ-ສງຄມ ທມການ

ນ າໃຊນແບບປະສມປະສານ ແລະມລກສະນະຢງຢນ. ໂຄງການນ ຈະບມຜນກະ ທບໃນທາງ

ກງກນຂາມຢາງຮນແຮງຕສງແວດລອມ ເພາະວາເປນໂຄງການທຈດຢ ໃນປະເພດ B, ໃນ

ຄວາມເປນຈງແລວ ບນດາກດຈະກາຕາງໆ ທຈະເກດຂນໃນໂຄງການນຈະມທາອຽງດານຜນ

ກະທບໃນທາງບວກ ໃນການແກໄຂຄວາມທກຈນຂອງປະຊາຊນບນດາ

ເຜາທອາໃສໃນເຂດອາງໂຕງນຊອງນ ແລະມຄວາມເປນໄປໄດໜອຍທຈະບສາງຜນກະທບ

ໃນທາງລບຕສງແວດລອມ. ເພອໃຫໄດມາຕາມຈດປະສງ ແລະຄາດໝາຍ ຂອງໂຄງການທ

ວາງໃວ ຈາເປນຕອງມເປາໝາຍໃນການພດທະນາດງລມນ:

1.2. ການສາງຄວາມອາດສາມາດ: ວຽກງານດງກາວຈະໄດເສມສາງຜທໄດເຂາຮວມເຮດວຽກໃນ

ຂນແຂວງ ແລະເມອງ ຕະຫອດຜທໄດຮບຜນປະໂຫຍດໃຫເຂາໃຈບນຫາທຈະສງຜນກະທບຕ

ສງແວດລອມ.

� ການເພມຜນຜະລດຂອງພດ: ຜນຜະລດຂອງພດຍງຕາ ເພາະປະຊາຊນຍງບທນ

ໄດນາໃຊເຕກນກທນສະໃໝເຂາໃນການຜະລດ. ວຽກງານດງກາວນຈະແນໃສ

ບອນດນເຊອມໂຊມທຕດພນກບຜນກະທບຂອງສະພາບແວດລອມ. ຄາດຄະເນ

ຜນຈະໄດຮບຄ (I) ມລະບບການຜະລດແບບເປນລະບບຟາມ ທໃຫຜນສງ (II) ມ

ການຄາປະກນສະບຽງອາຫານ ແລະ ຍດຕການການຖາງປາເຮດໄຮຢາງສນເຊງ5.

� ການລຽງສດ: ວຽກດງກາວຈະໄດປບປງລະບ ບການລຽງສດດວຍ (i) ໃຊເທກໂນໂລ

ຢ ເຂາໃນການຜະລດອາຫານສດ. (ii) ປບປງລະບບການລຽງງວເປນລະບບຟາມ

5 ແຜນຍດທະສາດລດຖະບານ ລບລາງການຖາງປາເຮດໄຮຢາງສນເຊງ ໃນປ 2020.

16

ບປອຍຊະຊາຍ. (iii) ຄນຄວາສະກດກນພະຍາດ ແລະ ການປນປວຄາດໝາຍ, ໃນ

ປ 2011 ອດຕາການຕາຍຂອງສດຕອງດລງ 40%ໃຫໄດ. (iv) ສາງລະບບການ

ສງເສມວຊາການໃນລະດບບານ ແລະສງເສມການລຽງປາ.

� ວຽກງານບລະນະປາໄມ: ຟນຟປາດວຍການນາໃຊແນວພນທເໝາະສມ ໃຫມປາ

ປກຄມເນອທໃຫໄດ 20-40%. ໃຊລະບບປກຝງ, ລຽງສດ ແລະ ປາໄມໄປນາກນ.

ໂຄງການຈະປບປງປາໄມໃຊສອຍ ກຄເຄອງປາຂອງດງໃນເຂດຂອງລດ ຫ ຮວມໝ

, ບກຄນ ຫ ກມຄອບຄວ ທມສວນຮວມໃນວຽກງານດງກາວ.

1.3. ໃນການສກສາສະພາບແວດລອມຂອງອາງໂຕງນຊອງຄ ງນ ແມນເພອສະເໜ ໃຫເຫນລກ ສະ

ນະພນທທາງດານຊວະກາຍະພາບ ແລະ ດານເສດຖະກດ-ສງຄມ ແລະທາອຽງກໃຫເກດຜນ

ກະທບຕສງແວດລອມຂອງບນດາກດຈະກາຂອງໂຄງການ ແລະສະເໜໃຫເຫນຂ

ມນສະພາບຄວາມເປນຈງ ກອນຈະມກດຈະກາໃດໆ ຂອງໂຄງການເກດໃນຂງເຂດ ນ, ເພອ

ເປນບອນອງ ໃນການສມທຽບກວດສອບສງແວດລອມໃນອານາຄດ ແລະເປນຂມນພນຖານ

ໃນການວາງແຜນຄ ມຄອງອາງໂຕງແບບປະສມປະສານ ແລະ ເປນແນວ ທາງໃນການວາງ

ແຜນພດທະນາຊນນະບດ. ແຕໃນຄວາມເປນຈງແລວ ຍອນຄວາມຮຽກ ຮອງຕອງການ ໃນ

ການພດທະນາຊວດການເປນຢຂອງປະຊາຊນກຄຄວາມຕອງການໃນ ການຟນຟສງແວດ

ລອມທກາລງຊດໂຊມລງ ແຕລະໄລຍະໃຫບນເທາ ແລະດຂນເທອລະກາວນນ ໂຄງການອາງ

ໂຕງນຊອງ ຈງຈາເປນຕອງມກດຈະກາເກດຂນກອນມການສກສາດານສງແວດລອມ

ຂອງໂຄງການໃນເຂດອາງໂຕງນ.

I. ລກສະນະສງແວດລອມຂອງໂຄງການ.

1) ອາງຮບນາງມຕງຢພາກກາງຕອນເໜອ ມເນອທທງໝດ 16,906 ກມ2. ເນອທຕອນເທງກວມເອາ

8,297 ກມ2 ແລະ ເປນອາງຮບນາຂອງອາງເກບນາງມ 1. ນບແຕປາກງມ, ນະຄອນວງວຽງຈນ

ຈນເຖງຍອດນາງມ (ບານຍອດງມ, ແຂວງຊຽງຂວາງ) ມຄວາມຍາວ 400 ກມ ແລະ ກວມເອາ

2.7% ຂອງອາງແມນາຂອງຕອນລມ. ປາກນາງມ (ບານປາກ ງມ, ເມອງປາກງມ,

ນະຄອນວງວຽງຈນ) ມລະດບຕສດ 157 ມ, ຈດສງສດແມນ 2,682 ມ (ທຽບໃສລະດບໜານ

17

ທະເລ). ເນອທມລະດບ ຕາກວາ 300 ມ ກວມເນອທ ໜອຍກວາ 1 ສວນ 3 ຂອງເນອທທງ

ໝດ.

2) ເຂດໂຄງການຍອຍນາ ຕມ-ກາ-ພຽງ, ຊຽງຂວາງ ເປນບອນຮບນາຢຍອດນາ. ມເນອທຮບນາ 254

ກມ2 , ມປະຊາຊນ 7,317 ຄນ ( 1,040 ຄອບຄວ ) ກວມເອາ 21 ບານ 91% ຂອງພນລະເມອງ

ມອາຊບທາການຜະລດກະສກາ. ລະດບນາຝນ 1,300-2,000 ມມ. ເທາກບ 2.12% ຂອງການ

ໄຫອອກຈາກເຂອນ.

3) ຢໃນລະດບ 1,100-1,500 ມ. ມເນອທທງນາ ກະແຈກກະຈາຍຕາມຮອມພ ສນພ ແລະ ພພຽງ

ຂະໜາດນອຍ ທບເໝາະສມຕການປກເຂາ. ເຂດດ ນພຽງ (ທງພຽງ) ແມນເປນເນອທໆ ເໝາະສມ

ຕການປກເຂາ ເນອທເປນນານຝນ ແລະບາງແຫງມຊນລະປະທານທນສະໄໝ.

4) ມເນອທປາໄມປກຫ ມທງໝດໃນເຂດອາງຮບນ-ນງມ ມປະມານ 81% ແລະ ມເນອທໄຮ

ປະມານ 1,300 ຮຕ.

5) ການສກສາຄນລກສະນະທາງດານວດຖ ແລະເຄມຂອງດນໃນປ 1991-1995 ເຫນວາດນໃນ

ເຂດນ ຂາດທາດຟດສະເຟດ (P) ແລະ ດນມຄວາມ ອດມ ສມບນໜອຍ ເປນກດສງ ໃນເຂດຊຽງ

ຂວາງ6. ດນສມດງກາວມຜນກະທບຕສະພາບແວດລອມຂອງນາ ຫບ ກບທນຮ ແລະ ຍງບທນໄດ

ເລມຕນສກສາເທອ. ດນປະເພດອນໃນເຂດດງກາວແມນເປນດນ karstic ແລະ ເປນດນດາງ.

ການສນເສຍຽປາໄມ ເຮດໃຫດນເຊອມໂຊມ ຜນຜະລດໜອຍ ສາຍນາບກແຫງໄວ ເພາະບມປາ

ໄມຊມຊບ ແລະ ອມນາ.

6) ປາໄມໃນເຂດອາງຮບນາງມມປະມານ 5,000 ກມ2 ຫ 28% ໃນປ 1997, ແຕວາຊະນດປາໄມ

ປຽນແປງໄປຢາງຫວງຫາຍ, ໂດຍສະເພາະປາປະສມ ໄດຫ ດລງຍອນການຕດຢອນໄມ ແລະ ມປາ

ເຫາປະມານ 40%. ປາໄມເຂດເທງມລກສະນະ ເປນເນອທປາໜາແໜນປາງກາງ

ແລະປາໜາແໜນສງໃຫຽປະສມກນໄປ; ສວນເຂດລມ ມເນອທປາໄມໜອຍ. ການເກບກເຄອງປາ

ປາຂອງດງ ໃນຂງເຂດນ ເປນທໜາສນໃຈ ແລະມທາແຮງຂະຫຽາຍຕວ ກາຍເປນເສດຖະກດທ

ສາຄນລະດບຊາດໄດ ໂດຍສະເພາະໃນເຂດປາໄມຕອນເທງ; ເຫນວາສງເຫານເປນທາໄດປຽບ

ເມອທຽບກບປະເທດເພອນບານ ເຊນ: ໄທ, ຫວຽດນາມ ແລະ ຈນ ທບມປາໄມທອດມສມບນ.

6 ຂມນຈາກບດລາຍງານ ໂຄງການພດທະນາອາງຮບນ-ນງມ,2006

18

ເຄອງປາຂອງດງເຊນ: ໝາກແໜງ, ຍານ, ແຄມ, ປສາ, ໜາກຕາວ, ຕນໄມເປນຍາ, ເຄ ອງເທດ,

ດອກເຜງປາ ແມນມຕະຫາດ ສງອອກສະເພາະ ແຕລະປມພຄາຕາງດາວມາເກບຊດວຍຕວເອງ

ແລະຜານພຄາຄນ ກາງ ໃນປະເທດເກບຊສງອອກ.7

7) ຄວາມທກຈນແສນສາຫດໃນຂງເຂດນ ແມນສງທາທາຍຕການພດທະນາຂອງໂຄງການ

ພດທະນາອາງຮບນ-ນງມນ; ໂດຍສະເພາະໃນເຂດຕອນເທ ງ. ຫາຍກວາ 65% ຂອງປະຊາຊນ

ຍງຢຕກວາ ລະດບຄວາມທກຈນຄ $11.2/ຄນ/ເດອນ. ດດສະນຄວາມທກຈນແມນ 2.9 ຄວາມ

ອດມສມບນຂອງຊບພະຍາກອນທາມະຊາດທຍງເ ອໃວ ເຮດໃຫປະຊາຊນຢງຊບຢ ໄດ; ແຕສງ

ດງກາວໄດບກແຫງຍອນການເກບກເກນຂອບເຂດ ແລະມລກສະນະດບສນ ຍອນປະຊາກອນເພ

ມຂນ ຄວາມຕອງການຊມໃຊກທະວຄນເຊນກນ.

I. ຊບພະຍາກອນດານຊວະກາຍະພາບ (Physical resources)

1.1 ທຕງ ແລ ະ ພມສນຖານ. Topography

1) ອາງໂຕງນຊອງ ຕງຢທາງທດໃຕ ຂອງອາງຮບນ-ນງມ, ອາງໂຕງນຊອງມເນອທ 131,363

ຮຕ; ນອນຢໃນເນອທຂອງເມອງວງວຽງ ແລະ ສວນໜງຂອງເມອງກາສ ເຊງຢລະຫວາງເສນ

ແວງ E 102 29’79”–102, 64’40” ແລະ ເສນຂະໜານ N 18,78”45” ຄວາມສງທຽບຈາກ

ລະດບ ໜານທະເລປານກາງ ເຊງຈດສງສດແມນ 2,172 ແມດ ແລະ ຈດຕາສດແມນ 175

ແມດ, (ລາຍລະອຽດເບງໄດທແຜນທ 1 ລະ ດບຄວາມສງຈາກໜານທະເລ). ພນທອາງໂຕງນ

ຊອງແມນມ ລກສະນະເປນຫນປນປະສມຊາຍເກອບທງໝດຂອງອາງໂຕງ ແລະບາງສວນມ

ລກສະນະເປນທງພຽງນອຍ ຊງ ຢທາງທດຕາເວນອອກຂອງອາງໂຕງ.

2) ອາງໂຕງນຊອງສາມາດແບງລະດບ ຄວາມຄອຍຊນແບງອອກເປນ 7 ລາດບຕາງກນ ໃນພນທ ທ

ມຄວາມຊນ < 5% ກວມອດຕາສວນໃຫຍຂອງພນທມປະມານ 14,286 ຮຕ ເທາກບ 10.88%

ແລະ ຄວາມຊນທສງກວາ 60% ແມນ ກວມເອາເນອທ 18,617 ຮຕເທາກບ 14,17% ຂອງ

ເນອທ ອາງໂຕງນຊອງ. ການຈດປະເພດອາງໂຕງນຊອງ ແມນໄດຈດອອກເປນ 5 ປະເພດ,

7 ບດລາຍງານການນາໃຊເຄອງປາຂອງດງ ທແຂວງຊຽງຂວາງ ໂດຍ CUSO, 2008.

19

ປະເພດທກວມເອາເນອທາຍ ກວາໝແມນປະເພດທ 2 ຊງກວມເອາ 51,444 ຮຕ ເທາກບ

39,16% ຂອງເນອທໃນອາງໂຕງ.

ຕາຕະລາງ ທ 2: ລະດບຄວາມຄອຍຊນຂອງເນອທອາງນາຊອງ.

ລະດບ ລະດບຄອຍຊນ ເນອທ (ຮຕ) ເນອທ (%) 1 Class I (<5%) 14,286 11

2 Class II (5-8%) 5,020 4

3 Class III (9-12%) 5,803 4

4 Class IV (13-36%) 42,254 32

5 Class V (37-45%) 22,036 17

6 Class VI (46-60%) 23,346 18

7 Class VII (>60%) 18,616 14

ລວມທງໝດ 131,361 100 ແງຂມນ: ສນຄນຄວກະສກາ-ປາມໄມແຫງຊາດ, 1997

ຕາຕະລາງ ທ 3: ປະເພດເນອທຂອງອາງໂຕງນາຊອງ

ລະດບ ປະເພດເນອທຂອງ ເນອທ (ຮຕ) ເນ ອທ (%) 1 Class I 50,039 38.09 2 Class II 51,444 39.16 3 Class III 17,584 13.36 4 Class IV 10,326 7.86 5 Class V 2,006 1.53

ລວມທງໝດ 131,399 100 ແຫແຫແຫແຫ ງຂງຂງຂງຂ ມນມນມນມນ: : : : ອງການແມອງການແມອງການແມອງການແມ ນນນນຂອງສາກນຂອງສາກນຂອງສາກນຂອງສາກນ

(ລາຍລະອຽດເບງແຜນທ 3 ກຽວກບປະເພດຂອງອາງໂຕງຍອຍນຊອງ)

1.2 ພມອາກາດ

ໃນເຂດບລເວນອາງໂຕງ ນຊອງແມນ ມສະຖານອຕນຍມ ຕງຢບານຫວຍສະເຫງາ ຂອງເມອງວງ

ວຽງ. ອປະກອນແມນມເຄອງວດແທກລມ, ເຄອງວດແທກອນຫະພມ ແລະເຄອງວດແທກ

ປະລມານນຝນເທ ານນ. ສະພາບອາກາດໃນອາງໂຕງນ ແມນມອາກາດອບອນເກອບໝດປ.

20

ສະພາບ ອາກາດດງກາວເຮດໃຫອາງໂຕງມຄວາມເໝາະສມ ໃນການພກຜອນ ແລະ ຕາກອາກາດ,

ດງນນ ອາງໂຕງນຊອງແຫງນ ຈງມນກທອງທຽວທງພາຍໃນ ແລະ ຕາງປະເທດເຂາມາທຽວຊມຢາງ

ວງາຍ.

1.2.1. ອນຫະພມ

ອງຕາມຂມນທໄດຮບຈາກ ສະຖານອຕນຍມ ແລະ ອທກກະສາດຂອງເມອງວງວຽງແຕປ 1995 ຫາ

2007 ອາກາດຢອາງໂຕງນຊອງ ໄລຍະ 10 ປ (ເບງຕາຕະລາງຊອນທາຍ ທ 2; 3 ແລະ 4) ເຫນວາ

ອນຫະພມຄອຍໆ ເພມຢທກປເຊ ນ: ໃນປ 1995 ອນຫະພມສງສດໃນເດອນມງກອນແມນ 31 C

ແລະ ອນຫະພມຕາສດແມນ 10,9 C. ແຕປ 2007 ໃນເດອນມງກອນ ອນຫະພມສງສດແມນ 32 C

ແລະ ອນຫະພມຕາສດແມນ 12 C , ເຊງອນຫະພມແຕປ 1995 ຫາ 2007 ແມນຄອຍໆ ສງຂນ

ທກໆ ປ. ສາເຫດເນອງມາຈາກການຂະຫຍາຍຕວດານການຄາ, ການທອງທຽວ, ອດສາຫະກາ

ແລະການຕດໄມທາລາຍປາ. ໂດຍມປະຊາຊນ ແລະ ພາກສວນຕາງໆ ທກຽວຂອງໄດມການທາລາຍ

ຊບພະຍາ ກອນທາມະຊາດ ແລະສງແວດລອມຢາງຕເນ ອງ ໂດຍທການຄ ມຄອງດານສງແວດລອມ

ຍງບທນໄດຮບການເອາໃຈໃສຢາງກວາງຂວາງເທອ.

1.2.2 ປະລມານນຝນ

1) ໂດຍອງໃສຂມນຈາກສະຖານອຕນຍມ ແລະ ອທກກະສາດຂອງເມອງວງວຽງ ໃນປ 1995 ຫາ

2005 ເຫນໄດວາ ປະລມານນຝນໃນແຕລະເດອນ ມການປຽນແປງເຊ ນ:ໄລຍະເດອນມງກອນ

ຫາ ເດອນເມສາ ປະລມານນຝນແມນມໜອຍ, ໃນໄລຍະເດອນມຖນາ ຫາ ເດອນສງຫາ ມ

ປະລມານນຝນາຍ, ມາຮອດເດອນກນຍາ ຫາ ເດອນທນວາປະລ ມານ ນເລມ ດລງ, ຂມນ

ທໄດ ສາມາດສມທຽບໄດດງນ: ປະລມານ ນໃນເດອນສງຫາ ແມນມປະລມານນຝນສງສດ

ຂອງປ 1995 ເຫນວາມ 1,339 ມມ, ແຕປ 2003 ແມນມປະລມານນຝນ 701.6 ມມ ຈາກການ

ສມທຽບນ ເຫນວາ ປະລມານນໃນເດອນສງຫາ ຂອງປ 1995 ແລະ 2003 ແມນ ດລງ.

2) ໃນປ 1998 ແມນເປນໄລຍະເກດມປະກດການເອມໂນ, ຈາກປະກດການນແມນໄດສງຜນ ເຮດ

ໃຫໃນາຍເຂດ ຢໃນປະເທດລາວ ເກດການແຫງແລງ, ສາເຫດດງກາວນ ອາງໂຕງນຊອງ

ເດອນສງຫາ ໃນປ 1998 ແມນມປະລມານນຝນ ໜອຍກວາທກໆປ ຊງມ 681,7 ມມ. ເມ ອສມ

ທຽບປ 1997 ມປະລມານນຝນ 752.8 ມມ.

21

ມາຮອດປ 2005 ສງເກດໄດວາ ປະລມານນຝນແມນສງາຍ, ເນ ອງຈາກເກດມພະຍເຂາ ເຖງ

18 ລກ ເຮດໃຫໃນາຍແຫງຂອງປະເທດລາວ ເກດມໄພນຖວມ ໃນອາງໂຕງນຊອງແມນໄດ

ຮບຜນຈາກພະຍ ທເຂາເຊ ນດຽວກນ,

3) ດງນນ ປະລມານນຝນໃນໄລຍະເດອນ ມຖນາ ມປະລມານນຝນ 1,025.4 ມມ, ເດອນ

ກລະກະດາ ມປະລມານນຝນ 1,102.4ມມ ແລະ ເດອນກນຍາ ມປະລມານນຝນ 1,052.5

ມມ ແມນມປະລມານນທ ສງ ຫາກສມທຽບໃສ ປ 2004.

1.2.3. ລະບບສາຍນ

1) ໃນອາງໂຕງນຊອງ ແມນປະກອບມສາຍນນອຍ-ໃຫຽ າຍສາຍ ເຊງສາຍນໃຫຍ ແມນນຊອງ ເປນສາຍນທມບດບາດສາຄນາຍ ຕປະຊາຊນ ໄດນາໃຊເຂາໃນການກະສກາ, ການຫາປາ, ການທອງທຽວ. ນອກຈາກນ ນຊອງຍງປະກອບດວຍ ສາຂານອຍ ໃຫຽຢາງວງາຍດງນ: ຫວຍປາມອມ, ນປາດ, ນເປາະ, ຫວຍແຍນ, ນກາ, ນມອນ, ນຄນ, ຫວຍງາມ, ນກວາງ, ຫວຍປນ, ຫວຍພງ, ນເລາ ແລະ ນງາດ ເປນຕນ. ຈາກຂມນທໄດ ຈາກສະຖານອຕນຍມ ແລະ ອທກກະສາດ ຂອງເມອງວງວຽງ. ໄດມການວດແທກປະລມານນ ຢລານຊອງ.

2) ສະຖານວດແທກນ ແມນຕງຢບານຫວຍສະເຫງາ. ເຫນວາ: ປະລມານນໄດມການ ດລງາຍ,ເນອງຈາກການຂດຄນຫນເພອການກສາງຢຕາມລານຊອງ ແລະ ການຂດຄນໄມຢທຍອດນຊອງໃນບນດາຊມປຜານມາ ເຮດໃຫນໄຫໄວກວາເກາ ແລະ ປະສດທ ພາບຊມຊບ, ອມນນຂອງດນໄດລດໜອຍຖອຍລງ. ເກດການເຊາະເຈອນພງທະລາຍ ຂອງໜາດນ ແລະ ມປະກດການຕກຕະກອນສງ, ສາຍນບາງສາຍແຫງຂອດ.8

ຕາຕະລາງ ທ 4: ປະລມານນາຝນແຕປ 1972 ຫາ 2007

ປ ປະລມານນາຝນ

(ມມ) ປະລມານນາໄຫ

(ມ3/ວນາທ) ປ ປະລມານນາຝນ

(ມມ) ປະລມານນາໄຫ

(ມ3/ວນາທ)

1972 1,382 370.4 1990 1,107 296.9

1973 1,461 391.6 1991 898 240.8

1974 961 257.6 1992 762 204.4

1975 1,544 413.9 1993 1,091 292.6

1976 1,047 280.7 1994 1,475 395.5

1977 900 241.1 1995 1,335 357.9

8 ຜນການຕດຕາມການຕກຕະກອນທນຊອງ ຂອງໜວຍງານວາງແຜນຄມຄອງການນາໃຊນແບບປະສມປະສານ.

22

1978 1,444 387.2 1996 1373 368

1979 1,048 280.9 1997 1,300 348.6

1980 1,253 335.8 1998 1,330 356.6

1981 1,726 462.7 1999 1,503 402.8

1982 1,377 369.1 2000 1,533 411

1983 1,154 309.4 2001 1,641 440

1984 1,225 328.3 2002 1,087 291.4

1985 1,039 278.6 2003 1,477 3,95.9

1986 1,077 288.8 2004 1,701 456

1987 847 227 2005 4,409.2

1988 766 205.5 2006 3,909.7

2007 966 258.9 2007 3,852.4 ແຫງຂມນແຫງຂມນແຫງຂມນແຫງຂມນ: : : : ຫອງການອຕນຍມຫອງການອຕນຍມຫອງການອຕນຍມຫອງການອຕນຍມເມອງເມອງເມອງເມອງວງວງວງວງວຽງວຽງວຽງວຽງ, 2008, 2008, 2008, 2008

ຕາຕະລາງ ທ 5: ປະລມານສງສດ ແລະຕສດຂອງນຊອງ

ປະລມານນສງສດ ແລະຕາສດຂອງລານຊອງ ເນອໃນ ສກປ 2004 ສກປ 2005

ຈານວນເດອນ 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9

ລະດບນາສງສດ 1.40 0.79 0.65 0.60 0.55 0.49 0.48 0.71 2.65 3.99 4.08 3.95

ລະດບນາຕາສດ 0.80 0.63 0.60 0.55 0.18 0.45 0.36 0.36 0.71 1.70 2.60 1.90

ເນອໃນ ສກປ 2005 ສກປ 2006

ຈານວນເດອນ 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9

ລະດບນາສງສດ

ລະດບນາຕາສດ

ເນອໃນ ສກປ 2006 ສກປ 2007

ຈານວນເດອນ 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9

ລະດບນາສງສດ

ລະດບນາຕາສດ

ແຫງຂມນ: ຫອງການອຕນຍມແຫງຂມນ: ຫອງການອຕນຍມແຫງຂມນ: ຫອງການອຕນຍມແຫງຂມນ: ຫອງການອຕນຍມເມອງເມອງເມອງເມອງວງວງວງວງວຽງວຽງວຽງວຽງ, , , , 2008200820082008

23

1.3 ຄນນະພາບນ.

1.3.1 ນໜາດນ.

ໂຄງການພດທະນາອາງຮບນ-ນງມ ແມນໂຄງການແກໄຂຄວາມທກຈນຂອງປະຊາຊນ ທມ

ລກສະນະຢງຢນ ໂດຍການນາໃຊນແບບປະສມປະສານ; ສະນນ ວຽກງານການພດ ທະນາ

ກະສກາ-ປາໄມ ແມນວຽກງານ ກຂອງການພດທະນາເສດຖະກດ-ສງຄມ ໃນຊນ ນະບດ ເຂດພດ

ອຍຫາງໄກສອກ ກ. ບນຫານເພອຈດປະສງໃນການອປະໂພກ ແລະບ ລໂພກ ແມນບນຫາທ

ສາຄນ ໃນການຕດສນຊຂາດ ປະສດທຜນການພດທະນາ ດວຍເຫດຜນທກາວມາຂາງເທງນ ການ

ສກສາ ສງແວດລອມໃນຄງນ ຈງເນມໃສການກວດ ການວໃຈຄນນະພາບນ ດວຍການນາ

ເອາຕວຢາງນ ທງໝດ 5 ແຫງໄປວເຄາະ ເຊນ: ນຊອງຕອນເທງ (ຂວບານຜາຕງ), ຕອນກາງ ບານ

ເມອງຊອງ, ບານວຽງໄຊ, ຫວຍປາກເປາະ(ສາຂານຊອງ), ນງາດ (ສາຂານຊອງ). ນຊອງຕອນລ

ມ ບານທາເຮອ.

ຕາຕະລາງທ6 : ລາຍຊບານ ແລະແງເກບຕວຢາງນ

ລ/ດ

ລາຍຊບານທເກບ ຕວຢາງນໜາດນ ແງຕວຢາງນ ໝາຍເຫດ

1 ບານຜາຕງ ນຊອງຢຈດບານຜາຕງ ຕອນເທງຂອງສາຍນຊອງ

2 ບານເມອງຊອງ ນຊອງຢເຂດຖຈງ ຕອນກາງຂອງສາຍນຊອງ

3 ບານວຽງໄຊ ນຊອງຢແຄມບານວຽງໃຊ ຕອນກາງຂອງສາຍນຊອງ

4 ບານປາກເປາະ ຫວຍນເປາະ ສາຂານຊອງຕອນເທງ

5 ບານວງໜຽງ ຫວຍນງາດ ສາຂານຊອງຕອນລມ

6 ບານທາເຮອ ນຊອງແຄມບານທາເຮອ ນຊອງຕອນລມ ແຫງຂມນ: ໜວຍງານສງແວດລອມຂອງໂຄງການອາງຮບນ-ນງມ, 2008.

1.3.2. ການວເຄາະຄນນະພາບນ (Water Quality Analysis)

ການວເຄາະຄນນະພາບນແມນເພອຈດປະສງການສກສານ ການນາໃຊນພອອປະໂພກ ແລະບລ

ໂພກ ແລະການກະສກາ ຊງຈາເປນຕອງມລາຍລະອຽດດງນ: pH conductivity (EC),

24

suspended sediment(S.S), Coliform group, Chemical oxygen demand (COD) and

chemical analysis for NO3-N, Ca2+, Mg2+,Mn2+, Fe2+, Cu2+, Cl-. ແລະໂດຍອງໃສ

ມາດຖານຄນນະພາບນຂອງກມຊນລະປະທານ, ກະຊວງກະສກາ-ປາໄມ ໄດການດ ໃນນຍງມ

ການສມທຽມໃສມາດ ຖານຂອງ ທະນາຄານໂລກ.

ຕາຕະລາງທ 7 : ຜນການວໃຈ ຄນນະພາບນຊອງ ແລະບນດາສາຂາ

Sample pH

EC S.S. Coliform

col/100ml

COD NO3-N Ca2+

Zn2+

As2+ Mg2+ Mn2+ Fe2+ Cu2+ Cl-

mS/cm mg/l mg/l mg/l mg/l mg/l mg/l meq/l mg/l mg/l mg/l meq/l

1 7.27 4.3 3 2 0.598 1.403 16.4

0.131 0.131 0.086 0.024 0.061 0.2 0.008

2

4.6 9 80 0.40 1.245 16.6

0.379 0.379 0.264 0.030 0.0008 7.82 0.27 0.003

3 7.02 2 3 7 0.698 1.412 16.3

0.133 0.121 0.178 0.004 0.019 0.29 0.004

4 7.03 1.22 3 0 0.978 1.55 16.2

0.134 0.19 0.226 0.027 0.014 0.02 0.005

5 7.5 1.39 6 2 1.123 1.244 16.9

0.139 0.293 0.167 0.032 0.017 0.28 0.002

Standard

- 2 100 - - 15(*)

24.7(*2) 0.3 0.3 1 5.8(*3) MAFMAFMAFMAF 5.8-8.6 1 1

Standard

<1500 2 100 -

-

- 2 0.3 WB 6-9 - 1 1

-

(*1): 200ppm=2000/35.45)=5.8meq/l, (*2): 300ppm/20.04)=15meq/l, (*3): 300ppm=(300/12.16)=24.7meq/l.

ແງຂມນ: ໜວຍງານສງແວດລອມຂອງໂຄງການ, 2008.

a. pH (Potential Hydrology)

ຈາກຜນການວໃຈ pH ຈະເຫນໄດວາ ມຄາປະມານ 7.27 ຫາ 7.82 ຊງສະແດງໃຫເຫນ ວາສາຍນຊອງ ແລະບນດາສາຂາທໄດນາເອາຕວຢາງມາວໃຈຄນນtພາບນນນ ມຄາປານກາງ. ສມທຽບໃສມາດຖານຄນນະພາບຂອງກະຊວງກະສກາ-ປາໄມ ແລະທະນາ ຄານໂລກ. ຜນການວໃຈນສາມາດຮບໃຊໄດສະເພາະການກະສກາເທານນ. ຖາຈະນໃຊ ເປນນເພອອປະໂພກ ແລະບລໂພກ ຕອງຜາການບາບດ ແລະກນກອງ ກມຈລນຊ ແລະ ທາດໂລຫະໜກອອກ ເຊນ Fe, Mn ແລະທາດ ອນໆ.

b. Electric Conductivity (EC) ຄາຂອງການຊກນາໄຟຟາ ແຕ1.22 ຫາ 4.6 mS/m. ໂດຍທວໄປຄາຊກນາໄຟຟາ ຂອງນທຊມໃຊໃນການຊນ ລະປະທານມຄາສງເຖງ 30 mS/m. ແຕຖາຄນຄາການຊກນາໄຟຟາຂອງນສງ

25

ຂນ ມຜນໃຫສະມດຕະພາບການຜະລດຕກຕາ. ຈາກຜນການວເຄາະນທງ 5 ຕວຢາງ ສາມາດບງບອກໃຫຮວາ ມຄນນະພາບນຊອງ ແລະບນດາສາຂາ ເໝາະສມຕການກະສກາ.

c. Suspended Sediments (SS). ການການດມາດຖານນດມ ບໃຫມການ ຝນ ຕະກອນບເກນ 2mg/L. ຈາກຜນການວໃຈຕວຢາງນທງ 5 ສາມາດບອກໃຫຮວາ ນຊອງບ ສາມາດໃຊເປນນດມໃດໂດຍກງ ເຊນຄາຂອງການຕກຕະກອນ ມແຕ 3 ຫາ 9. ແຕກງກນຂາມ ຄາຂອງການຕກຕະກອນຂອງມາດຖານນເພອການຊນລະປະທານການດບເກນ 50 mg/L.

d. Caliform Group ການການດມາດຖານຂອງເຊອ ແບ ດທເຮຽໃນນ ຕາມມາດຖານຂອງກະຊວງກະສກາບໃຫ ເກນ 100 colonies/mL. ຈາກຜນການວໃຈຕວຢາງນທງ 5 ຕວຢາງ ແມນມ ແຕ 2 ຫາ 80 colonies/mL.

e. ອອກຊເຈນ ບນຈໃນນ. (Chemical Oxygen Demand). (COD) ກະຊວງກະສກ-ປາໄມ ຍງບທນໄດການດມາດຖານ Oxygen ໃນນເທອ. ຄວາມ

ຈງການຕກຕະກອນ ແມນໝາຍເຖງປະລມານອະນນຊວດຖ (Inorganic) ທມໃນນ ແລະ COD ແມນໝາຍເຖງປະລມານຂອງອນຊວດຖ Organic. ສະນນ COD ຂອງນບຄວນເກນ 6 mg/L ສາລບນເພອການຊນລະປະທານ ແລະຜນການວໃຈ ທງ 5 ຕວຢາງ ໄດຊໃຫເຫນວາ ຄາຂອງ COD ບເກນມາດຖານທລະບໄວ.

f. ການວໃຈທາງເຄມ. (Chemical Analysis) ຜນການວໃຈທາງເຄມເພອຫາໂຫລະໜກທອາດກເກດຜນຮາຍຕສກຂະພາບຂອງມະນດໄດນນເຫນວາ ທງ 5 ຕວຢາງ ທທາການວເຄາະ ແມນຢໃນເກນທຕກວາມາດຖານຂອງກະຊວງກະສກາ-ປາໄມ ແລະທະນາຄານໂລກການດໃຫ ການດໃຫ ເຊນວາ: ຄາຂອງ As2+ ແຕ 0.002-0.008 ຊງມາດຖານຂອງທະນາຄານໂລກ ບໃຫ ເກນ 1 mg/L. ຄາຂອງ Mn2+ ແຕ 0.131 ຫາ 0.29 ຊງມາດຖານການດ ຂອງກະຊວງ ກະສກາ-ປາໄມ ບໃຫເກນ 0.3 mg/L. ຄາຂອງ Fe2+ ແຕ 0.086 ຫາ 0.264 mg/L; ຊງຕາມມາດຖານກະຊວງກະສກາ-ປາໄມ ບເກນ 0.3 mg/L . ຄາຂອງ Cu2+ ແຕ 0.004 ຫາ 0.032 mg/L; ຊງຕາມາດຖານກະຊວງກະສກາ-ປາໄມ ບເກນ 1 mg/L. ບນຫາສາຄນແມນມການຂດຄນແຮສງກະສ ຢຕອນເທງຂອງເຂດອາງໂຕງນຊອງ ຜນ ການວເຄາະ Zn2+ ມຄາ ແຕ 0.022 ຫາ 0.29 mg/L. ຊງຍງຕກວາມາດຖານ ຂອງຂອງກະຊວງກະສກາ-ປາໄມການດບເກນ 0.3 mg/L. � . ແຕຜນການວເຄາະຄນນະພາບນໃນເທອນ ຍງບທນໄດກວມເອາ ບນດາສານເຄມທ

ສະລາງຈາກພາກສວນຕອນເທງ ຂອງອາງໂຕງເທອ ເຊນ: Pesticide residues (DDT,

26

aldrin, dieldrin, chlorinated hydrocarbon) Pathogenic bacteria (Faecal Coliform, Faecal Streptococci) and Non select herbicide (Glyphosate)

� ປະຈບນ ການຕດຕາມກວດສອບຄນນະພາບນຂອງອາງໂຕງນຊອງ ຢພາຍໃຕຄວາມ

ຮບຜດຊອບຂອງໜວຍງານ ຄມຄອງການນາໃຊນ ແບບປະສມປະສານ ໜວຍງານດງ

ກາວໄດຕງຈດກວດກາ ແລະ ຕດຕາມຄນນະພາບນໄວາຍຈດ ໃນບນດາສາຂາຂອງ

ນຊອງ ແລະໃນສາຍນຊອງເອງ. ຈດປະສງແມນເພອປກປກຮກສາໃຫສາຍນມ

ຄວາມປອດໃພແກໄຂບນຫາໃຫທນເຫດການ ແລະສາງຮບແບບການນໃຊຊບ ພະຍາ

ກອນນແບບຢງຢນ.

1.3.3. ນໃຕດນ

ຍງບມບນທກຂມນກຽວກບນໃຕດນ ໃນເຂດໂຄງການອາງຮບນຊອງ; ເນອງຈາກວາ ຄວາມ

ສາມາດຂອງບກຂະລາກອນມຈາກດ ແລະຍງບທນມງບປະມານການສກສາ ແລະວໃຈກຽວກບຄນ

ນະພາບ ນໃຕດນຢາງເປນທາງການເທອ ແລະ ການປະເມນ ຄນະພາບ ນ າໃຕດນ ຍງມພຽງເປນ

ແຕກລະນ ແລະ ບນດາຂມນດງກາວບນດາອງການກຽວຂອງຍງບທນຢາກເປດໃຫຮ ໂດຍມການ

ອາງອງາຍສາຍເຫດ ແລະ ຂມນບສາມາດນາໃຊໄດໃນໂຄງການຂອງອາງໂຕງນາຊອງ.

1.4 ສະພາບດນ

� ອງຕາມຂມນມສອງທມຢ (ສນສາວດ ແລະ ວໃຈດນ, ສະຖາບນຄນຄວາ ກະຊວງກະສ

ກາ-ປາໄມ) ໃນອາງໂຕງນຊອງແມນ ໄດຈດປະເພດດນອອກເປນ 14 ປະເພດຄ: Haplic ACRISOLS, Ferric ACRISOLS, Dystric CAMBISOLS, Ectric

FLUVISOLS, Haplic ALISOLS, Ferric ALISOLS, Haplic LUVISOLS, Ferric

LIXISOLS, Dystric LETOSOLS, Dystric REGOSOLS, Ferric LUVISOLS,

GIeyic LIXISOLS, Haplic LIXISOLS ແລະ Eutric CAMBISOLS.

� ໃນນປະເພດໝວດດນ ທກວມເນອທາຍກວາໝ ແມນ Ferric ACRISOSL ມເນອທ 58,131

ຮຕ ແມນເທາກບ 44.25% ເຊງສວນາຍແມນມຢງຢາຍ ຢທາງທດຕາເວນ ອອກຂອງອາງໂຕງ

ແຫງນ. ສວນປະເພດດນ ທ ມໜອຍກວາໝໄດແກ Dystric REGOSOLS ເຊງມເນອທ 310

ຮຕ ເທາກບ 0.69% ຂອງເນອທທງໝດ. (ແຜນທ 4 ປະເພດທດນ).

27

� ຈາກຂມນຂອງສນວໃຈ, ເຫນວາດນຢໃນອາງໂຕງນຊອງ ແມນມລກສະນະເປນດນທມຄວາມ

າກາຍຂອງຊະນດດນ ໂດຍອງໃສຂມນປະເພດຂອງດນສາມາດແບງປະເພດດນຢໃນອາງໂຕງນ

ຊອງອອກເປນ 14 ປະເພດຄ:

ຕາຕະລາງທ 8: ປະເພດດນຢອາງໂຕງນຊອງ

ລະດບ ປະເພດດນ ເນອທ (ຮຕ) ເນອທ % 1 Ferric ACRISOLS 58,131 44.25

2 Haplic ACRISOLS 32,727 24.91

3 Ferric LIXISOLS 9,940 7.75

4 Haplic LUVISOLS 8,371 6.37

5 Ferric ALISOLS 5,899 4.49

6 Haplic LIXISOLS 4,276 3.26

7 Dystric CAMBISOLS 2,670 2.03

8 Ferric LUVISOLS 2,476 1.88

9 Haplic ALISOLS 1,567 1.19

10 Eutric FLUVISOLS 1,430 1.09

11 Eutric CAMBISOLS 1,380 1.05

12 Gleyic LIXISOLS 1,284 0.98

13 Dystric LETOSOLS 903 0.69

14 Dystric REGOSOLS 310 0.24

ລວມທງໝດ 131,364 100 ແແແແງຂງຂງຂງຂ ມນມນມນມນ: : : : ສະສະສະສະຖາຖາຖາຖາບນບນບນບນຄຄຄຄ ນນນນຄຄຄຄ ວວວວກະສກາກະສກາກະສກາກະສກາ----ປປປປ າາາາໄມໄມໄມໄມ ແຫແຫແຫແຫງງງງຊາດຊາດຊາດຊາດ 1997199719971997....

II. ຊບພະຍາກອນທາງດານນເວດວທະຍາ. (Ecological resources)

2.1. ປາປກຄມ.(Forests)

ການນາໃຊທດນຈາກການຈດແບງ ປະເພດການນາໃຊທດນ ຂອງສະຖາບນວໃຈກະສກາ ແລະ ປາໄມແຫງຊາດ (NAFRI) ໂດຍການນາໃຊຂມນ ຈາກພາບຖ າຍດາວທຽມ SPOT ໃນປ 1997 ເຫນວາໃນເຂດອາງໂຕງນຊອງ ມການຈດແບງປະເພດການນາໃຊທດນ ອອກເປນ 11 ປະເພດຄ: ປາດງມຄວາມໜາແໜນສງ, ປາປະສມ, ປາດງມຄວາມໜາ ແໜນຕາ, ທງຫຍາ, ໄຮສວນ, ປາເລາ, ທງນາ, ປາຟມ, ດນກະສກາ, ຫນ ແລະຕວເມອງ. ໃນນນປາຟມກວມເອາເນອທາຍທສດ

28

ຊງມເນອທ 74,553 ຮຕ ເທາ 56.75% ຂອງເນອທອາງໂຕງທງໝດ, ສວນເນອທຕວເມອງມພຽງ 316 ຮຕ ເທາກບ 0.24% ຂອງເນອ ທອາງໂຕງນຊອງ (ລາຍລະອຽດແຜນທ 5).

2.2 ເຂດປາປອງການ. (Protected areas)

ເຂດອາງໂຕງນຊອງ ບມເນອທປາສະຫງວນແຫງຊາດ, ແຕມປາປອງກນແງນ ຂອງເມອງ; ສມ

ທຽບໃສຂມນ ຈາກພາບຖ າຍດາວທຽມ SPOT ໃນປ 1997 (ເບງແຜນທ 6)ເຫນວາເນອທປາປກ

ຄມໃນເຂດອາງໂຕງ ນຊອງ ໄດລດໜອຍລງຢາງໄວວາ, ສາຍເຫດດງກາວ ສບເນອງມາຈາກ

ການຖາງປາເຮດໄຮ ແລະການຕດໄມ ໃນຊມປຜານມາ; ຂມນຈາກການສາວດເນອທປາຕວຈງ

ຂອງຫອງການກະສກາ-ປາໄມ ເມອງວງວຽງ, ໃນປ 2007-2008 ໄດຊໃຫເຫນວາ: ເນອທປາປອງ

ຕາຕະລາງທ 9: ປະເພດການນໃຊດນໃນອາງໂຕງນຊອງ ປ 2008

ລ/ດ ປະເພດການນາໃຊດນ ເນອທ (ຮຕ)

ເນອທ %

1 ປາຟມ (Mosiac) 74,553.00 56.75

2 ປາດງມຄວາມໜາແໜນຕາ(Evergreen forest, continous canopy with low density) 21,910.00 16.68

3 ປາປະສມ (Mixed forest) 13,383.00 10.19

4 ດນກະສກາ (Agriculture land) 5,549.00 4.22

5 ທງນາ (Rice field) 4,751.00 3.62

6 ປາເລາ Regrowth (includes some stunted forest) 3,592.00 2.73

7 ສວນ ນາ ແລະໄຮ (Mosiad cropping) 3,314.00 2.52

8 ປາດງມຄວາມໜາແໜນສງ (Evergreen forest, continous canopy with high density) 2,130.00 1.62

9 ທງຫຽາ (Grass land) 1,107.00 0.84

10 ປາຜາຫນປນ (Sand stone forest) 755 0.57

11 ຕວເມອງ (Urban) 316 0.24

ລວມທງໝດ (Totally) 131,360.00 100 ແງຂມນ: ສະຖາບນຄນຄວກະສກາ ແລະປາໄມ ແຫງຊາດ 1997

29

ກນ ໃນເຂດອາງໂຕງນຊອງ ມທງໝດ 19,126.3 ຮຕ, ປາສະຫງວນ 7,294.5 ຮຕ, ປາຟນຟ

6,131 ຮຕ ແລະປາຊມໃຊ 9,936.25 ຮຕ.

2.3.ຊວະນາໆ ພນແລະສດປ າ. (Terrestrial wildlife)

ຈາກການທາລາຍປາໄມ ຊງປາທອາໃສຂອງສດປາ ໃນເຂດອາງໂຕງນຊອງ ເຮດໃຫຈາ

ນວນສດປາ ແລະຊວະນາໆ ພນໄດດໜອຍຖອຍລງຢາງເຫນໄດຈະແຈງ ຈາກບນດາຂ

ມນຂອງຫອງການກະສກາ-ປາໄມ ເມອງວງວຽງ ແລະການສງເກດການ ຂອງທມງານສກ

ສາສງແວດລອມຂອງໂຄງການ.ບນຊສດປາແລະຊວະນາໆພນຂອງອາງໂຕງ ນຊອງ

ຍງບທນໄດມການ ສາວດເປນທາງການເທອ. ທມງານສກສາສງ ແວດລອມ ໂຄງການ

ອາງໂຕງນຊອງ ໄດເລມເກບກາຂມນສດປາ ແຕເດອນມນາ 2008 ແລະໄດ ລງສາລວດ ສອບຖາມ

ນາທອງຖນ ແລະ ສງເກດການຊຂາຍສດປາ ສາມາດຂນບນຊໄດດງນ.

ຕາຕະລາງທ 10: ບນຊສດປາໃນເຂດອາງໂຕງນຊອງ

ປະເພດມປກ ລດ ຊລາວ ຊວທະຍາສາດ ລດ ຊພາສາລາວ ຊວທະຍາສາດ 1 ນກແຫວ many spp 9 ນກອຽງ Acridotheres tristis 2 ນກເຂາຂຽວ Chalcochaps indica 10 ນກກດ Centropus sinensis 3 ໄກຂວາ Lophura nycthemera 11 ນກເປດນາ 4 ໄກປາ Gallus gallus 12 ນກເຈາ Ardeola bacchus 5 ເຈຍ 13 ນກຍາງ Egretta spp. 6 ບາງ Petaurista spp 14 ນກເຄາ Glaucidium cuculoide 7 ນກຍງ Pavo Muticus 15 ນກເປາ Treron curvirusta 8 ນກເຕນ Alcedo Bercules 16 ນກແຂກ Psittacula alexandri

ປະເພດສຂາ

1 ເຍອງ Capricornus sumatrensis 8 ກະຮອກ Callyosciurus spp

2 ເຫງນ Sarus Crane 9 ກະເລນ Callioscurus pygerythrus 3 ເໝນ Hystrix brachyura 10 ກະໄນ Dremomys rufigenis 4 ອນ 11 ກະຕາຍ Lepus siamensis

30

5 ໝປາ Sus scrofa 12 ລງ Macaca fasciculari 6 ລນ Manis javanica 13 ຄາງ Macaca nemestrina 7 ຟານ muntiacus muntpac 14 ໃກ Tragulus javanicus

ປະເພດເລອຄານ 1 ກະທາງ Pysignathus Neeulosa 6 ແລນ Varanus bengalensis 2 ງເຫາ Naja kaouthia 7 ນາກນາ Lutra Lutra 3 ງຂຽວ Gree snakes 8 ເຕາກຍ Platystemon Hegacephalam 4 ງສງ ptyas korros 9 ປາຝາ Amyda cartilanea 5 ງເຫອມ Pythion reticulatus 10 ເຫຍ Varanus salvator

ແຫ ງຂມນ: ທມສາວດສງແວດລອມຂອງອາງໂຕງນຊອງ, 2008

2.4 ຊວະນາໆ ພນທາງນ. (Aquatic biology)

ຊວະນາໆ ພນທາງນ ໝາຍເຖງ ປາ ແລະ ສດ ແມງໄມ ພດທອາໃສຢໃນນຊອງ ແລະ

ບນດາສາຂາ. ໃນໂຄງການພດທະນາອາງຮບນ-ນງມ ຍງບທນໄດມການສາວດຊບ

ພະຍາກອນສດນຢາງລະອຽດເທອ. ບນດາຂມນທສະແດງອອກໃນຕາຕະລາງລມນແມນການເກບ

ກາຂມນຈາກເມອງວງວຽງ ແລະການສາລວດແບບເລງລດ ຂອງທມງານການຄມຄອງສງແວດລອມ

ຂອງໂຄງການອາງໂຕງທລງເກບກາຕວຈງ, ສະນນຈງບສາ ມາດຮເຖງຈານວນປາທຈບໄດ ແຕມ

ລາຍຊຊະນດຂອງປາສາຍພນພນເມອງ ຊງມລາຍລະອຽດດງລມນ:

ຕາຕະລາງທ 11: ບນຊປາພນເມອງທຈບໄດໃນເຂດອາງໂຕງນຊອງ

No

Lao

name Scientific Name No

Lao

name Scientific Name

1 ປາດກ Clarias batrachus 18 ປາສອງ

2 ປາຄ Channa striata 19 ປາສະກາງ Puntioplites falcifer

3 ປາຄງ 20 ປາອໄທ Osteochilus schlegeli

4 ປາຄຽງ 21 ປາເພຍ Morulius chrysophekadion

5 ປາຄນເຮອ 22 ປາກດ Mustus nemurus

6 ປາຄລາມ Dangila lineata 23 ປາແກວ Clupeichthysaesarnensis

7 ປາຄບຂອງ Pseudambassis notatus 24 ປາແຂວໃກ

8 ປາພນ 25 ປາຊວ Rasbora paviel

9 ປາຫດ Macrognathussiamensis 26 ປາເຊອມ Ompok bimaculatus

10 ປາຫາດ Mastacembelus bavus 27 ປາຈາດ

31

12 ປາຂະແຍງ Mystus multiradiatus 28 ປາລນໝາ Cynoglossus microlepis

13 ປາເຂງ Anabas testudineus 29 ປາກະເດດ Trichogaster trichopterus

14 ປາຂາວ Puntius brevis 30 ປາໝດ Trichopsis vittata

15 ປາແຂ Bagarius yarrelli 31 ປາແປະ

16 ປາປກ Systomus orphoides 32 ປາປອມ

17 ປາປາກ Barbodes gonionotus 33 ປາສອຍ Puntius Spp

ແຫ ງຂມນ: ທມສາວດສງແວດລອມຂອງອາງໂຕງນຊອງ, 2008

2.5 ວດຖະຈກ ແລະວງຈອນຊວດຂອງສດນທ. (Life Cycle of Aquatic)

� ສາຍນຊອງ ໄລງສນລກ ທເມອງຫນເຫບ ແລະໄລງສອາງນງມ; ເປນເງອນໄຂໃຫສດນ

ໄດມການຂະຫຽາຍພນຕາມລະດການ; ໂດຍສະເພາະແມນການເຄອນຍາຍເພອຂະຫຽາຍພນ

ຂອງປາ ຈາກອາງນງມ, ປກກະຕແມນເດອນ ເມສາ-ພດສາພາ-ມຖນາ ບນດາຝງປາ ຈະຂນມາ

ປະສມພນຕາມສາຂານງມ ເຊນ: ນລກ, ນຊອງ ແລະບນດາ ຫວຍ ແລະສາຂາອນໆ ທເໝາະ

ສມໃນການຂະຫຽາຍ ໂດຍສະເພາະບອນນໃສສະອາດ ຕນມອອກຊເຈນສງ. ເມອໄຂແຕກຕວ

ເປນລກນອຍແລວກໃຊເວລາດາລງຊວດຕາມສາຍ ຫວຍໄລຍະໜງ ປະມານເດອນ ກນຍາ-ຕລາ

ກຈະກບລງໄປຕາມລານ- ສາຍນ ແລວລງໄປດາລງຊວດ ຈະເລນເຕບໂຕທອາງນງມ

ເຊນເດມ. ທງໝດແມນວດຖະຈກຂອງປາ ໃນເຂດອາງໂຕງຫຽອຍນ ຂອງອາງຮບນ-ນງມ.

ສະນນ ໃນລານຊອງ ສາມາດຈບປາໄດາຍຊະນດ ແລະແຕລະຊະນດຈບໄດຕາມລະດການຂະ

ຫຽາຍພນເທານນ.

� ອງຕາມການສາພາດຂອງປະຊາຊນ ໃຫຮວາ ປາແມນທາດໂປຕນ ທປະຊາຊນຫາໄດຕາມລານ

ຊອງ ແລະບນດາສາຂາປະມານ 10% ນອກນນແມນໄດຈາກສດລຽງ. ປະຈບນການຈບປາ ໃນ

ສາຍນຊອງ ແລະບນດາສາຂາ ແມນຍາກກວາແຕກອນ ຖາທຽບໃສ 10-15 ປກອນ, ເມ ອກອນ

ສາຍນຊອງແລະບນດາສາຂາ ປະຊາຊນສາມາດເພງທາດໂປຕນ ໄດ ເຖງ 30-40%. ການ ດ

ໜອຍລງຂອງສດນ ແມນເນອງມາຈາກ ການທາລາຍແ ງ ຂະຫຽາຍພນ ແລະອາຫານ ຂອງສດ

ນ ໂດຍເຈດຕະນາ ແລະ ບເຈດຕະນາຂອງມະນດ ເຊນ: ຈາກການຖາງປາເຮດໄຮ, ການບກເບກ

ໜາດນ ເປນສາຍເຫດໃຫມການເຊາະເຈອນ, ການຕກຕະກອນທາລາຍແງ ອາຫານຂອງສດນ;

ຮາຍແຮງກວານນແມນການເບອປາ, ການໃຊໄຟຊອດ ເພອນາໄປຂາຍ.

32

III. ການພດທະນາດານເສດຖະກດ (Economic Development)

3.1 ດານອດສະຫະກາແລະຫດຖະກາ (Industry and Energy and Mining)

3.1.1 ດານພະລງງານ. (Energy Development)

1) ການກສາງໂຄງລາງໂດຍສະເພາະ ການລງທນຂອງລດໃສວຽກງານພະລງງານໃຟຟາ; ປະຈບນ

ເມອງວງວຽງ ການພດທະນາດານພະລງງານ ໂດຍສະເພາະ ການລງທນຂອງລດໃສວຽກງານ

ໃຟຟາ; ປະຈບນເມອງວງວຽງມໄຟຟາຊມໃຊແລວ 59 ບານ ເທາກບ 75% ຂອງຈານວນບານທງ

ໝດ. ທງພາກລດຍງມແຜນການກສາງຕາຂາຍໄຟຟາແຮງກາງ, ແຮງຕາໃນ 12 ໝບານ

ຢຟາກນາຊອງ, ນາດວງ, ນາແຄ ແລະຈດສມຖນອອນ ມຄາດໝາຍໃຫທວເມອງວງວຽງມໄຟຟາ

ໃຊຈານວນ 70 ບານ, ເທາກບ 92% ຂອງຈານວນບານທງໝດ.

2) ໃນປ 2008 ການພດທະນາດານພະລງງານຂອງເມອງວງວຽງ ແມນສບຕໂຄງການໄຟຟາເມອງ

ແມດ, ນາຄນ, ນາພາວ ແລະໄຟຟາເຍອງທາງ ໂດຍມສວນຮວມຂອງປະຊາຊນ ໃຫໄດ 90%;

ຂະຫຍາຍຕາໜາງໄຟຟາເຂາບານຈດສນ ຜາກບ ແລະ ນາເງນໃຕ ໃຫທວເມອງວງວຽງມໄຟຟາ

ໃຊ 75 ບານ, ເທາກບ 98,6% ຂອງຈານວນບານທງໝດ.

3.1.2 ດານບແຮ (Minning)

ເມອງວງວຽງ ມຊບພະຍາກອນທາມະຊາດຢາງອດມສມບນ, ໃນນນມບນດາແຮທາດຕາງໆຢາງ

ຫ ວງຫ າຍ ເຊນ: ມການຂດຄນວດຖດບເຂາປອນໂຮງງານຊມງ, ແຮສງກະສ, ແຮຊນ, ຫນປນ, ຖານ

ຫນ, ດນໜຽວ, ດນຊາຍ, ຫນຊາຍ, ດນແດງ ແລະອນໆ. ການລງທນຂອງພາຍໃນ ແລະຕາງປະ

ເທດໃນຂະແໜງການອດສາຫະກາ ຂອງເມອງວງວຽງ ໄດມການຈະເລນເຕບໂຕເລອຍໆມາ. ແຕປ

2001 ຫາ 2005 ມນຄາການລງທນດານບແຮ ລວມທງໝດ 622,817 ລານກບ. ມາຮອດປ 2008

ມນຄາການລງທນດານບແຮທງໝດມເຖງ 660,378 ກບ.

3.1.3 ການລງທນດານ ອດສະຫະກາ ພະລງງານ ແລະບແຮ

ນອກຈາກໂຮງງານຊມງ 2 ແຫງ ແລະໂຄງການຂດຄນແຮສງກະສ ແລະຊນ, ໃນການລງທນໃນຂະ

ແໜງຫດຖະກາຍງມການລງທນ ຜະລດນາດມ, ໂຮງສເຂາ, ໂຮງງານໄມພະໂລຫອມ, ໂຮງງານນາ

33

ຫອມ, ການຕາຫກ, ການປກແຊວເຜາມງ, ການຜະລດຊາໃບມອນແລະອນໆ. ເມອງວງວຽງ

ມຫວໜວຍອດສາຫະກາແລະຫດຖະກາທງໝດ 355 ຫວໜວຍ, ລວມຍອດມນຄາການຜະລດ

93,501,426,645 ກບ, ລວມຍອດມນຄາການຈາໜາຍ 102,849,917,500 ກບ. (ເບງແຜນທ 14

ແຜນທອດສະຫະກາ ແລະບແຮໃນເຂດອາງໂຕງນຊອງ)

ຕາຕະລາງທ 12: ຂມນການລງທນອດສະຫະກາ,ບແຮ ແລະພະລງງານ

ລດ ການອດສາຫະກາ ມນຄາການລງທນ(ຫວໜວຍລານກບ)

ພະລງງານແລະບແຮ 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008

1 ຂດຄນຫນປນ 324 7,524 33,301 194 410 321 137

2 ຂດຄນດນໜຽວແດງ 289,810

3 ຂດຄນດນໜຽວຂາວ 289.91

4 ຂດຄນແຮທາດສງກະສ 17,600

5 ຂດຄນດນແດງ(ດນກສາງ) 10 43.84 40

5 ຂດຄນຫນຊາຍ 150 280 238 523.898 104

6 ສນບລການໄຟຟາ 7 ສະຖານໄຟຟາ

8 ຮວມມນຄາ

334 7,524 323,261 474 692 18,775 137 104 ການລງທນເປນ (ກບ)

ແຫງຂມນ: ຫອງການອດສະຫະກາເມອງວງວຽງ 2008

3.1.4 ການກສາງໂຄງລາງ (ການສະໜອງນ, ຂອງເສຽ, )

� ການສະໜອງນ: ທວເມອງມນາສະອາດໃຊແລວ 32 ບານ, ມລະບບນາລນ 37 ແຫງ, ມ

ລະບບນາສາງ 1ແຫງ, ມລະບບນາປະປາຕວເມອງນອຍ 1 ແຫງນາໃຊ ພາຍໃນ 8 ບານຂອງ

ເທດສະບານເມອງເທານນ, ມລະບບນາລນໃຊພາຍໃນໂຮງຮຽນ 11 ແຫງ. ທວເມອງມວດຖາຍ

ຊມໃຊ 75%.

ຕາຕະລາງທ 13: ການໃຊນ າລນ ແລະ ນາປະປາຂອງເມອງວງວຽງ

ລ/ດ ຊເຂດ ນາລນ ນາປະປາ

ຈ/ນ ບານ ຈ/ນ ຄອບຄວ ຈ/ນ ບານ ຈ/ນ ຄອບຄວ 1 ຜາຕງ 13 1,490

34

2 ວງວຽງ 6 988 8 1,820 3 ນາມວງ 8 600 4 ນາມອນ 6 626 ລວມ 33 3,704 8 1,820

ແຫງຂມນ: ຫອງການສາທາລະນະສກເມອງວງວຽງ, 2008

ໃນເຂດອາງໂຕງ ຍງມບນດາໝບານທຍງບທນມນສະອາດຫນລນໃຊ ທງໝດ 29 ບານ ເຊນ:

ບານແກວກວາງ, ບານ ນາແຍ, ບານ ວງໂພ, ບານ ນາຂວາງ, ບານ ນາແຄ, ບານ ຫວຍແຍ, ບານ

ວຽງໄຊນາວງ, ບານ ຫວຍງາມ, ບານ ນາຄນ, ບານໂພນຊອງ, ບານ ໂພນເງນ, ບານ ວງຊອງ, ບານ

ໂພນສາງ, ບານ ໂພນງາມໃຕ, ບານ ນາມວງ, ບານ ນາທອງ, ບານ ນາມອນໃຕ, ບານ ໂພນຍາງ,

ບານໂພນສະຫວາງ, ບານ ວງເຮອ, ບານ ໂພນວຽງ, ບານ ນາເງນໃຕ, ບານ ນາງາດ, ບານ ງວໃຕ,

ບານ ນາເລາ, ບານ ນາຂມ, ບານ ນາເງນເໜອ, ບານ ວງໝຽງ ແລະ ບານ ແດນດນ.

� ລະບບລະບາຍນເສຽ: ໜວຽງານທມບດບາດໃນການພດທະນາ ແລະ ບລຫານຕວເມອງວງ

ວຽງ ແມນ ອງການພດທະນາ ແລະ ບລຫານຕວເມອງວງວຽງ ເປນເຈາການໃນໜາທຊນາ ໃນ

ການພດທະນາ ແລະ ບລຫານຕວເມອງໂດຍສະເພາະແມນ ການຄມຄອງສງແວດລອມໃນ ເຂດ

ເທດສະບານ ເມອງວງວຽງ ໃຫມຄວາມສວຍງາມ ແລະມສກຂະນາໄມ. ອງການດງກາວ ໄດຮບ

ທນຈາກ ທະນາຄານພດທະນາອາຊ ADB Loan No. 1994-LAO ( SF ) ໂດຍມໜາທ ເປນ

ເສນາທການໃຫແກ ອານາດການປກຄອງແຂວງ ແລະເມອງ ໃນວຽກງານພດທະນາ ແລະ

ບລຫານພາຍໃນເທດສະບານຕວເມອງວງວຽງ. ໃນນນແມນ ການຄ ມຄອງການວາງແຜນຜງເມອງ

, ການຈດສນການກສາງ, ການພດທະນາຕວເມອງ, ການຄມຄອງການກສາງ ແລະ ສອມແປງຖະ

ໜນຫນທາງ ແລະຄອງລະບາຍນຝນ, ປອງກນຕາຝງເຈອນແຄມນາ, ການຄ ມຄອງການບລການ

ເກບມຽນຂເຫຍອ, ການຄ ມຄອງການຈດສນສະຖານທສາທາລະນະ, ການຄມຄອງການປະດບ

ປະດາແສງສະຫວາງ, ຕນດອກໄມ ແລະ ຕນໄມຕາມສອງຟາກທາງ ໃນຂອບເຂດຕວເມອງ.

ການດາເນນ ຂອງອງການນ ແມນມຂອບເຂດຢໃນສະເພາະຕວເມອງເທານນ ຍງບທນມການ

ຂະຫຽາຍຕວອອກ ນອກ ເຂດ ເທດສະບານເທອ.

3.2 ການຂນສງ (ຂວ-ທາງ)

35

ປະຈບນໃນເຂດອາງໂຕງນາຊອງມເສນທາງ ກຄ ທາງເລກທ 13 ເໜອຜານຊງໄດເຮດໃຫອາງໂຕງນ

ກາຍເປນຈດສາຄນໃນການຄມມະນາຄມຂນສງທາງສາຍເໜອຂອງລາວ, ເສນທາງເລກທ 13 ເໜອ

ມຄວາມຍາວຜານອາງໂຕງນາ ຊອງ 59 ກໂລແມດ ແລະ ຜານ 34 ບານ. ພາຍໃນເມອງວງວຽງມ

ເສນທາງຍາວທງໝດ 145.64 ກມ, ປຢາງ 83,64 ກມ, ທາງດນແດງ 62 ກມ. ມຂວທງໝດ 28

ແຫງ, ມຄວາມຍາວທງໝດ 1,012.85 ແມດ. ການພດທະນາດານລະບບພນຖານໂຄງສາງໃນຕນປ

2007-2008 ໄດມທາກາວເຊນ ຕດຕາຜາຫງຕະຫາດໃໝ ຍາວ 425 ແມດ ສາງ ທາງຕດໃໝພດນ

ແດງ ຍາວ 500 ແມດ; ໄດສບຕຕດຕາມການສອມແປງທາງບານ ໂພນຊ-ຜາບວ, ການສອມແປງ

ທາງແຕບານ ນາຄນ-ນາແປ ແລະການສອມແປງທາງ ວງວຽງ-ນາແຄ.

(ແຜນທ 15 ທຕງ ແລະເສນທາງໃນເຂດອາງໂຕງນຊອງ)

3.2.1. ວຽກຂນສງ ແລະ ຄມຄອງພາຫານະ

ຄຽງຂາງກບການຂະຫຽາຍຕວດານທລະກດທອງທຽວ ວຽກງານຂນສງ ກເປນຂະແໜງການໜງທຂະຫຽາຍຕວໄວ ເພອຮບໃຊການບລການ-ການຂນສງແຂກທອງທຽວທງພາຍໃນ ແລະຕາງປະເທດ; ພາຍໃນເມອງວງວຽງມຈານວນພາຫານະທງໝດ 274 ຄນ, ໃນນນມລດຂນສງສນຄາ 78 ຄນ, ມລດຂນສງໂດຍສານ 196 ຄນ, ໃນນນ ມລດເມ 35-45 ບອນນງ ມ 24 ຄນ,ລດຕ 9 -12 ບອນນງ 42 ຄນ, ລດສອງແຖວ 12-17 ບອນນງ 56 ຄນ ແລະ ລດຕກໆຈາໂບ ມ 74 ຄນ ເພອໃວບລການໃຫນກທອງທຽວ.

3.3 ສາຍສງແຮງສງ

ເຂດອາງໂຕງນຊອງ ໄດມລະບບສາຍສງແຮງສງ ແລະ ແຮງກາງ ທນາສງກະແສໄຟຟາ ຈາກເຂອນນງມ1 ຫາ ເນອທຕອນເໜອຂອງ ແຂວງວຽງຈນ ແລະ ບນດາແຂວງພາກເໜອ ເຊນ:

ຊຽງຂວາງ, ວງພະບາງ, ອດມໃຊ, ວງນທາ ຊງການດາເນນງານ ຂອງ ໂຄງການກສາງຕາຂາຍ

ໃຟຟາ 5 ແຂວງພາກເໜອ ທໄດຮບທນຈາກ ທະນາຄານພດທະນາອາຊ. ໂຄງການດງກາວມບດ

ລາຍງານການສກສາສະພາບແວດລອມ ແລະທາງເລອກເພອລດຜອນຜນກະທບ 9 . ປະຈບນ, ຜນ

9 Final Report Northern Area Rural Power Distribution Project, ADB No. 3087-Lao. Initial Environment Examination, by ACRES,

Sept 2002.

36

ກະທບຂອງການກສາງສາຍສງແຮງສງ ແລະກາງ ຕສງແວດລອມ ຂອງໂຄງການດງກາວ ທຜານ

ເຂດອາງໂຕງນຊອງ ຍງບທນມຫຽງປະກດເທອ.

3.3.1 ແງພະລງງານ ການພດທະນາດານພະລງງານ; ເມອງວງວຽງນາໃຊ ພະລງງານໃຟຟາສະອາດ ຄພະລງ ງານຜະລດ

ກະແສໃຟຟາດວຍພະລງງານນ ຈາກໂຄງການໃຟຟານງມ1. ອາງໂຕງນຊອງບມບນຫາດານການ

ສະໜອງພະລງງານ ກ ແຕມບນຫາການກະຈາຍພະລງງານສທອງຖນ. ດງນນທາງອານາດການ

ປກຄອງເມອງວງວຽງ ກຄການນາ ໃນພາກສວນກຽວ ຂອງຈງໄດສາງແຜນພດທະນາ ການກສາງໂຄງ

ລາງໂດຍສະເພາະ ການລງທນຂອງລດໃສວຽກງານກສາງຕາຂາຍ ພະລງງານໃຟຟາ; ປະຈບນເມອງ

ວງວຽງມໃຟຟາຊມໃຊແລວ 59 ບານ ເທາກບ 75% ຂອງຈານວນບານທງໝດ. ທງພາກລດຍງມ

ແຜນການກສາງຕາຂາຍໃຟຟາແຮງກາງ, ແຮງຕາໃນ 12 ໝບານ ຢຟາກນາຊອງ, ນາດວງ, ນາແຄ

ແລະຈດສມຖນອອນ ມຄາດໝາຍໃຫທວເມອງວງວຽງມໄຟຟາໃຊຈານວນ 70 ບານ, ເທາກບ 92%

ຂອງຈານວນບານທງໝດ. ໃນປ 2008 ການພດທະນາດານພະລງງານຂອງເມອງວງວຽງ ແມນສບຕ

ໂຄງການໄຟຟາເມອງແມດ, ນາຄນ, ນາພາວ ແລະໄຟຟາເຍອງທາງ ໂດຍມສວນຮວມຂອງ

ປະຊາຊນ ໃຫໄດ 90%; ຂະຫຍາຍຕາໜາງໄຟຟາເຂາບານຈດສນ ຜາກບ ແລະ ນາເງນໃຕ ໃຫທວ

ເມອງວງວຽງມໄຟຟາໃຊ 75 ບານ, ເທາກບ 98,6% ຂອງຈານວນບານທງໝດ.

3.4 ການນາໃຊດ ຂມນຈາກການສາວດເນອທປາຕວຈງຂອງຫອງການກະສກາ-ປາໄມ ເມອງວງວຽງ ໃນປ 2007-

2008 ໄດຊໃຫເຫນວາ: ເນອທປາປອງກນ ໃນເຂດອາງໂຕງນຊອງ ມທງໝດ 19,126.3 ຮຕ, ປາ

ສະຫງວນ 7,294.5 ຮຕ, ປາຟນຟ 6,131 ຮຕ ແລະປາຊມໃຊ 9,936.25 ຮຕ; ສວນປາເລາອອນທ

ເຄຍເປນເນອທໄຮມາກອນນນ ກາລງຢໃນການສາວດເພອຈດສນເປນເນອທປກໄມອດສະຫະກາ.

ການແບງດນແບງປາຂອງເມອງວງວຽງ ໃນປະຈບນດາເນນໄດພຽງແຕ 36 ໝບານ. ຄາດວາຈະສາ

ເລດໃນລະດແລງຈະມາ. 10 ສະພາບການນາໃຊເນອທດນເພອທາການຜະລດໃນເຂດອາງໂຕງນ

ຊອງມລາຍລະອຽດ ດງລມນ. (ແຜນທ 13 ການຈດແບງເນອທດນເພອການກະສກາ.

10 ຂມນການສາພາດພະນກງານຫອງປາໄມເມອງ ຂອງທມງານ ການສກສາ ສງແວດລອມ ຂອງອາງໂຕງນຊອງ

37

3.5 ການກະສກາ, ລຽງສດ ແລະການປະມງ

3.5.1 ການປກຝງ (ການຜະລດສະບຽງອາຫານ)

ໃນປ 2007-08 ເນອທປກເຂາ ເມອງວງວຽງ ທງໝດມ 4,860 ຮຕ, ໄດຜນຜະລດ 21,860.57

ໂຕນ. ໄດມການປກເຂານາປ 4,800 ຮຕ, ໄດຜນຜະລດ 18,144 ໂຕນ, ມການປກເຂານາແຊງ

237.8 ຮຕ, ໄດຜນຜະລດ 1,146 ໂຕນ. ອງຕາມແຜນການທວາງອອກ ການປກເຂານາປປະຕບດ

ໄດ 72.69%, ການປກເຂານາແຊງປະຕບດໄດ 76.57%. ສາຍເຫດທພາໃຫຜນຜະລດເຂາບໄດ

ຕາມແຜນການ ກຍອນວາສະພາບດນຟາອາກາດບອານວຍ, ລະ ບບຊນລະປະທານ ຍງບໄດຖກນາ

ໃຊ ເຕມປະສດທພາບ ແລະບາງແຫງສາຍນກບກແຫງ. ອກສາຍເຫດໜງທເຮ ດໃຫຜນຜະລດເຂາບ

ໄດຕາມຄາດໝາຍກຍອນປະຊາ ຊນໄດຫນປຽນ ຜະລດພດອນແທນການປກເຂາເຊນ: ຫນເອາການ

ປກພດເປນສນຄາ ແລະ າຍຄອບຄວໄດ ຢດຖຊບຄາຂາຍແທນການການປກເຂາ.

(ແຜນທ 7 ເນອທປກຝງໃນເຂດອາງໂຕງ)

ຕາຕະລາງ ທ 14: ເນອທຜນຜະລດສະບຽງອາຫານ

ແຫງຂມນ: ຫອງການກະສກາ-ປາໄມເມອງວງວຽງ, 2008

3.5.2 ວຽກງານຊນລະປະທານ

� ອາງໂຕງນຊອງ ມຊນລະປະທານທງໝດ 179 ແຫງ ແລະໄດແບງອອກເປນ 3 ປະເພດຄ: ຝາຍ

ເບຕງ, ຝາຍກວຍຫນ ແລະ ຝາຍພນເມອງ.

ລ/ດ ເນອທ

ຈານວນ ຜນຜະລດ ສະມດຕະພາບສະເລຍ

(ຮຕ) (ໂຕນ) (ຕ/ຮຕ)

1 ປກເຂາ 4,860 21,860.57 4,49

2 ນາປ 4,800 18,144 3,78

3 ນາແຊງ 237.8 1,144 4,82

4 ພດເປນສນຄາ 2,913 22,827.29

5 ໄມໃຫໝາກ 635.7

38

ຕາຕະລາງ ທ 15: ລະບບຊນລະປະທານ ເນອທການນາໃຊໃນລະດການ

ລ/ດ ປະເພດ

ຝາຍ ຈານວນ

ລະດຝນ ລະດແລງ ແຜນການ

(ຮຕ) ຕວຈງ (ຮຕ)

ແຜນການ(ຮຕ)

ຕວຈງ (ຮຕ)

1 ເບຕງ 30 3,577 3,061 208

2 ກວຍຫນ 9 354 318 28

3 ພນເມອງ 140 2,811 2,278.50 300

ລວມ 179 6,742 5,657.50 536 ແຫງຂມນ: ຫອງການກະສກາ-ປາໄມເມອງວງວຽງ, 2008 ໃນທວອາງໂຕງນາຊອງມຝາຍເບຕງຈານວນ 30 ແຫງ, ຝາຍກວຍຫນ 9 ແຫງ, ຝາຍພນເມອງ 140

ແຫງ, ສາມາດຫດເນອທນາໃນລະດຝນໄດ 5,657.50 ຮຕ, ແຕໃນລະດແລງຄວາມອາດສາມາດໃນ

ການສະໜອງນໄດພຽງແຕ 536 ຮຕ. ໝາຍຄວາມວາເນອທການຜະລດນາປ ແລະນາແຊງມ

ເນອທໆ ສາມາດປກເຂາໄດທງໝດ 6,193.50 ຮຕ. ແຕໃນການປະຕບດຕວຈງໃນການນາໃຊ

ເນອທຜະລດນາປ ແລະນາແຊງທງໝດພຽງແຕ 4,935 ຮຕ ເທານນ. (ແຜນທ 8 ເນອທ

ຊນລະປະທານ)

� ບນຫາກດໜວງໃນການຜະລດ ແມນການສະໜອງນບພຽງພ ແລະລະບບການສະໜອງນບທນ

ໄດຮບປະກນໄດດເທອ. ສະນນເພອເຮດໃຫການຜະລດສະບຽງອາ ຫານມການຮບປະກນ ທາງ

ຫອງກະສກາ ເມອງວງວຽງ ຈງມແຜນການໃນການພດທະນາ ແລະປບປງລະບບຊນລະປະທານທ

ມຢ ແລະສາວດການກສາງເພ ມເຕມ; ໃນແຜນປ 2007-2008. ວຽກສາຫວດອອກແບບ

ຊນລະປະທານ ໃນທວເມອງວງວຽງມທງໝດ 19 ໂຄງການ ຊງກວມເນອທຫດທງໝດ 1,182 ຮຕ

ມຈານວນຄອບຄວ 978 ຄອບຄວ. ວຽກງານກສາງສາເລດ 4 ໂຄງການມເນອທ 181 ຮຕ, ມ 187

ຄອບຄວ. ແຕຍງບມທນໃນການກສາງ ແລະ ສອມແປງເທອ.

3.5.3 ການລຽງສດ ແລະການປະມງ (Agriculture, Livestock husbandry and Aquatic)

3.5.3.1 ການລຽງສດ (Livestock husbandry)

1) ຢເຂດອາງໂຕງນາຊອງມການລຽງສດໃຫຽທວໄປເກອບທກບານ ເນອງຈາກວາມເນອທກວາງ

ຂວາງ, ມທງຫຍາທສາມາດຂະຫຽາຍຈານວນຝງສດລຽງໄດ, ໃນແຕລະປມຈາ ນວນສດລຽງເພມ

39

ຂນ, ໄດມການຈດຕງກມລຽງສດ ແລະ ຈານວນຄງລຽງສດກເພມຂນ. ອງຕາມການສງລວມຂມນ

ຂອງຫອງການສງເສມກະສກາ ແລະ ປາໄມເມອງວງວຽງປ 2007-08 ນໃຫຮວາສດລຽງແຕລະ

ປະເພດເຊນ: ຄວາຍມ 4,200 ໂຕ, ງວ 9,500 ໂຕ, ແບ 611 ໂຕ, ໝ 6,400 ໂຕ ແລະ ສດປກ

181,000 ໂຕ.

2) ການລຽງສດປກກ ມທາຂະຫຽາຍຕວດເຊນ: ມຟາມໄກໄຂ 3 ຟາມ, ມໄກແມໄຂທງໝດ 6,100

ໂຕ, ແຕລະມສາມາດຜະລດໄຂສະໜອງຕະຫາດໄດປະມານ 5,500 ໜວຍ. ການລຽງສດປກ

ແມນມຢ ທກບານ, ບານທລຽງຫາຍກວາໝແມນບານ ຂນໝາກແລະ ບານຜາຕງ, ສະເລຍ

ແລວແຕລະບານມສດປກປະມານ 2,800 ໂຕ. ສດລຽງດງກາວໄດມການບວລະບດຮກສາ ແລະ

ສກຢາປອງກນໄດຕາມແຜນການຕວຈງຄ: ຄວາຍໄດ 70% ຂອງແຜນການ, ງວໄດ 86% ຂອງ

ແຜນການ, ໝໄດ 89% ແລະ ສດປກໄດ 53% ຂອງແຜນການ. ການຂະຫຽາຍຂອງສດລຽງໂດຍ

ສະເພາະສດໃຫຽແມນຍງຢໃນລະດບຊກຊາ ອນເນອງມາຈາກ ອດຕາການຕາຍຍງສງ ແລະ

ພະຍາດລະບາດປະຈາລະດ ຍງບສາມາດຄວບຄມໄດ 100%. (ເບງແຜນທ ທ 16 ແຜນທ ການ

ລຽງສດ ແລະການປະມງ)

3.5.3.2 ການປະມງ (Fishery)

ຄຽງຄກບການລຽງສດໃຫຽ, ສດນອຍ ແລະ ສດປກແລວ, ໃນເຂດອາງໂຕງນາຊອງຍງໄດມການລຽງ

ປາຊະນດຕາງໆອກເຊນ: ປານນ, ປາໃນ, ປາດກ, ປາກນຫຍາ ແລະ ປາຊະນດອນໆ ທແທດເໝາະ

ແລະ ສາມາດລຽງໄດ.ທວເຂດອາງໂຕງມເນອທໜອງລຽງປາທງໝດ 84 ຮຕ, ລຽງໃນນາເຂາ 50 ຮຕ

, ລຽງຕນໂສກ (ເຂດທາເຮອ) 75 ຮຕ, ມ 5 ບານໄດຜະລດລກປາແບບທາມະຊາດ , ຕອບສະໜອງ

ລກປາໄດ 250,000 ໂຕ, ໄດເອາລກປາຈາກບອນອນມາຈາໜາຍໃນແຕລະປບຕາກວາ 900,000

ໂຕຕລະດການ, ສາມາດຜະລດຊນປາ ນບທງປາລຽງປາທ າມະຊາດໄດ 5,500 ກໂລ, ບນລໄດ

60% ຂອງແຜນ ການ.

3.6. ເຄອງປາຂອງດງ. (Non Timber Forest Products)

ເຄອງປາຂອງດງມບດບາດສາຄນ ໃນການແກໄຂຊວດການເປນຢ ຂອງປະຊາຊນໂດຍສະເພາະບານ

ທຕງຖນຖານຢບອນຫາງໄກສອກ ກ. ດງທໄດສະເໜໃນເບອງຕນເຄອງປາຂອງດງເປນປດໃຈ

ສາຄນໃນການດາລງຊວດຂອງປະຊາຊນ ໃນເຂດອາງໂຕງນຊອງ ເພອນາໃຊເປນ ອາຫານ, ຢາປວ

40

ພະຍາດ ແລະເຄອງໃຊສອຍ ໃນຄອບຄວ ແລະຂາຍເປນລາຍຮບ ເຊນ: ຜກປາ, ໜາກຕາວ, ໝາກ

ແໜງ, ຫວາຍທນ, ເຄອແຫມ, ປສາ, ໄມເກດສະໜາ, ໝໄມ, ເຫດ, ນເຜງ ແລະອນໆ ປະຈບນ ໃນ

ເຂດອາງໂຕງນຊອງ ຍງບທນມການສກສາກຽວກບເຄອງປາຂອງດງເທອ ບນດາຂມນທໄດມາ

ແມນການຄນຄວສງລວມຂອງຫອງການກະສກາເມອງວງວຽງຮວມກບທມງານສງແວດລອມ ແບບ

ເລງລດ ຈງບສາມາດຮບນດາລາຍຊເຄອງປາຂອງດງທງໝດແລະເກ ບກາບລມາດການເກບກທຊດ

ເຈນໄດ. ດງບນຊເຄອງປາຂອງດງໃນຕາຕະລາງຂາງລມນເປນການລເລມເພອເປນບອນອງໃນການ

ສກສາຂນລະອຽດຕໄປ.

ຕາຕະລາງທ 16: ບນຊເຄອງປາຂອງດງໃນເຂດອາງໂຕງນຊອງ

No ຊລາວ Scientific name ພາກສວນນາ

ໃຊ ການນາໃຊ

1 ໝາກຄ Livistona saribus ໜາກ ອາຫານ 2 ໝາກຕາວ Arenga wasterhoutii ໝາກ ອາຫານ 3 ຕນເປດ Alstonia scholaris ຢາງ ຢາ 4 ປສາ Broussonetia papyrifera ເປອກ ເຄອງໃຊສອຍ 5 ກກອຽນດອນ Eurycoma harmandiana ຮາກ ຢາ 6 ຫວາຍນ Calamus tenius ເຄອ ເຄອງໃຊສອຍ 7 ຂຊ shorea obtusa ຢາງ ນສ, ຢາ 8 ສສຽດ Artocarpus ເປອກ ຢາ 9 ເປອກບງ Persea kurzii ເປອກ ທບ

10 ຕນເມອກ Boehmeria malabarica ເປອກ ຢາ 11 ເຄອແຫມ Coscinium usitatum ເຄອ ຢາ 12 ຫວາຍ Calamus spp ເຄອ ເຄອງໃຊສອຍ 13 ເຄອເຂາຮ Tinospora crispa MIERS ເຄອ ຢາ 14 ໜໄມບງ Bambusa tulda ໜໄມ ອາຫານ 15 ໄມເກດສະໜາ Aqiularia crassana ເນອໄມ,ນມນ ຢາ, ສະມນໃພ 16 ໄມຈນແດງ Dracaena loureiri Gagnep ຢາງ ຢາ 17 ກວຍໄມ Dendrobium spp ທງໝດ ຢາ 18 ແຂມ Thysanolaema maxima ດອກ, ການ ເຄອງໃຊສອຍ 19 ນາເຜງ ນເຜງ ຢາ, ອາຫານ 20 ເຫດຍເພາະ Astraeus hygrometricus ທງໝດ ອາຫານ

41

21 ເຫດປວກ Termitomyces robustus ທງໝດ ອາຫານ 22 ມນອອນ ຫວ ອາຫານ 23 ໃບເຕຍ pandanus fibrosus ໃບ ເຄອງໃຊສອຍ 24 ຫວກອຍ Discorea hispida ຫວ ອາຫານ 25 ໝາກແຄນ Zanthoxylum rhetsa ໜາກ ອາຫານ 26 ຫວກາບກ Amorphophallus paeoniifolius ຫວ ຢາ 27 ໜາກແໜງ Anomum ໜາກ ຢາ,ອາຫານ

ແງຂມນ:ທມງານສງແວດລອມຂອງອາງໂຕງນຊອງ,2008

3.7ການທອງທຽວ (Tourism)

1) ເມອງວງວຽງ ເປນເມອງ ທມທາມະຊາດສວຍສດງດງາມ, ມນາໃສສະອາດ ມອາກາດບລສດ, ມ

ພມສນຖານທຫາກຫາຍດວຍຊວະນາໆພນ ມພ ແລະ ຜາປາໄມ ປະສມປະ ສານ ເຂາກນຢາງກມ

ກນກນ ຕາມສອງຟາກທາງ ເລກ 13 ເໜອ, ສາຍນາຊອງ ເປນແມນາສາຍຫກ ໄຫຜານຕວເມອງ

ວງວຽງ ແຕເໜອ ລງໃຕ ໂດຍມແຫງທອງທຽວທາມະຊາດຢງຢາຍໄປທວອາງໂຕງນາຊອງ.

2) ຫອງການທອງທຽວ ເມອງວງວຽງ ໄດຊອກຄນແຫງທອງທຽວທາມະຊາດ ແລະໄດພບຖາເພອ

ການທອງທຽວ ເຖງ 31 ຖາ; ແຕໄດເປດບລການພຽງແຕ 13 ແຫງເທານນ ຖາທມຊສຽງກແມນຖາ

ຈງ, ຖານອນ, ແລະຖາອນຯ. ໃນນນມຖາປຄາທມຊສຽງ ມກະປບຮານທມສເຫອງ ຄຄາ ເປນສດ

ທພບເຫນໄດຍາກໃນໂລກ.

3) ເມອງວງວຽງມແຫ ງທອງທຽວດານອະລຍະທາ ປສະນຍະສະຖານ ທມອາຍເກາແກ ທສດເຊນ: ຫ

ຫກເມອງ, ບານວງວຽງ ທມປະຫວດເກາແກກວາໝ ທກສາງໃນ ປ 1850, ວດມະຫາທາດ ກຕງຢ

ບ ານ ວງວຽງ ເຊນດຽວກນ ທໄດກສາງແຕປ 1881 ນອກນນຍງມ ວດກາງ ບານ ສະຫວາງ , ວດສ

ສມງ ບ ານ ວຽງແກວ ແລະ ວດເມອງຊອງ ທມການສາງຕງໄລເລຽກນມາ (ລະອຽດເບງແຜນທ 9

ແຜນທແງທອງທຽວ ).

4) ແຫງທອງທຽວດານກະສກາມ 3 ແຫງ ເຊນ: ສວນປກຊາຊວະພາບໃບມອນທ ບານ ພດນແດງ

ສວນໄມເກດສະໜາ ທບານ ວງວຽງ ແລະ ສວນໝາກກຽງປອດສານພດ ທບານ ສສະຫວາດ.

ຄວາມຫາກຫາຍດານຊວະນາໆພນ ແລະ ທວທດອນສວຍງາມ ຄວາມສດຊນຂອງບນ ຍາກາດ

ທາມະຊາດ ແລະ ຄວາມພຽບພອມດວຍແຫງທອງທຽວທເອອອານວຍຄວາມສະດວກ

42

ແກການທອງທຽວ ທດສະນຍະພາບຂອງເມອງນ ເປນສະເນດງດດຈດ ໃຈນກທອງທຽວ ເຮດໃຫມ

ນກທອງທຽວມາຢຽມເຢອນເພມຂນແຕລະປ; ເມອງວງວຽງ ຈງກາຍເປນເມອງໜງ ທມຊສຽງ

ໃນການທອງທຽວໃນລະດບຊາດ ແລະມຊສຽງແຜລາມອອກໄປສຕາງປະເທດ ປະຈບນລາຍຮບ

ຈາກການທອງທຽວ ກາຍເປນລາຍຮບຫກຂອງເມອງ ແລະ ເປນເມອງທສາງລາຍຮບສງກວາໝ

ໃນບນດາຕວເມອງ ຂອງແຂວງວຽງຈນ.

5) ຈາກສະຖຕນກທອງທຽວເຂາເມອງວງວຽງ ເພມຂນແຕລະປເຫນຈະເຫນໄດຈາກ ຕວເລກສມທຽບ

ຂອງຫ ອງການທອງທຽວ ແຕປ 2000 ມນກທອງທຽວມາຢຽມເຢອນພຽງແຕ 28,415 ຄນ ແລະ

ເພມຂນເປນ 82, 110 ຄນໃນປ 2005 ແລະໃນປ 2007 ມຍອດນກທອງທຽວ ທງໝດ 97,165

ຄນ ເປນຊາວຕາງປະເທດເຖງ 66,608 ຄນ.

6) ເມອມນກທອງທຽວເພມຂນມນຮຽກຮອງໃຫທລະກດ ດານການໃຫບລການອນໆ ມການ

ພດທະນາ ແລະຂະຫຍາຍຕວເພມຂນຕາມຄວາມຕອງການຂອງຜບລໂພກເຊນກນ ດງນນຈງສງ

ຜນໃຫເກດມ ທລະກດການບລການ ປະເພດ ຮານກນດມ, ຮານອາຫານ , ຮານບນເທງ ແລະທ

ພກອາໃສ; ມາຮອດປ 2008 ມອາຫານ ກນດມໄວບລການເຖງ 90 ຮານ, ຊງສາງວຽກເຮດງານ

ທາປະຈາ ໃນທອງຖນ 563 ຕາແໜງງານ ແລະ ມການລງທນໃນ ຂະແໜງການນມເຖງ

7,729,790,000 ກບ.11

7) ນອກຈາກນນຍງມການພດທະນາດານທພກອາໃສໃວບລການເຊນ: ລສອດ, ໂຮງແຮມ,

ບງກະໂລ, ແລະເຮອນພກ ເພອບລການໃຫ ນກທອງທຽວພາຍໃນ ແລະ ຕາງ ປະເທດ

ຊງມທງໝດ 1,098 ຫອງນອນ ສາມາດສາງວຽກ ເຮດງານທາໃຫແກແຮງງານທອງຖນ 306

ຕາແໜງງານ.

8) ລາຍຮບທວສງຄມ ທງໝດໃນດານການທອງທຽວ ໃນປ 2006 ມປະມານ 1,244,000,000 ກບ

ແລະມທາອຽງເພ ມຂນໃນປ 2007 ເຖງ 1,440,000,000 ກບ ແລະ ຄາດຄະເນວາ ໃນປ 2008

ຈະມລາຍຮບທງໝດ 1,584,000,000 ກບ. ສມທຽບ ໃສອດຕາການ ເຕບໂຕຂອງ

11 ແຫງຂມນການລງທນ ດານຮານກນດມ ຮານອາຫານ ແລະຮານບນເບງ ຂອງຫອງການ-ການຄາ ເມອງວງວຽງ ປ 2008

43

ການທອງທຽວ ປ 2006-2007 ເພມຂນ 9,09% ແລະ ອດຕາການເຕບໂຕຂອງລາຍຮບທວ

ສງຄມ ປ 2006-2007 ເພມຂນ 15,75%.

9) ອງໃສບດວພາກຂອງຫອງການທອງທຽວ ເມອງວງວຽງ ປ 2008 ສະບບ ເລກທ 76/ຫທ.ວ, ລງວນ

ທ 3/3/2008 ຮອດປ 2010 ຄາດຄະເນນກທອງທຽວຈະມເຖງ 141.084 ຄນ, ຮອດປ 2020 ຈະ

ມນກທອງທຽວ 170.711 ຄນ ເມອເບງຕວເລກດງກາວ ເຫນວາແມນວຽກທໃຫຍ ແລະໜກໜວງ

ມຜນກະທບຕສະພາບແວດລອມ, ເພອເຮດໃຫການນາໃຊຊບພະຍາກອນທາມະຊາດເຂາໃນ

ການພດທະນາເສດຖະກດ-ສງຄມມລກສະນະຢງຢນ.

10) ເນອງຈາກສະພາບປະຈບນອດຕາປະຊາກອນທອງຖນເພມຂນ 2,2% ຕປ ຂອງພນລະ

ເມອງ 49,855 ຄນ ແລະບວກໃສປະລມານນກທອງທຽວເພມຂນສງຄແນວນ ທາອຽງ ດານເນອທ

ເພອການຮອງຮບສງແວດລອມແມນມຄວາມສຽງທຈະສງຜນກະທບຕລະບບນເວດໃນທາງລບສງ

ແລະຈະກໃຫເກດບນຫາການເກດມນລະພາວະທາງສງຄມ ແລະສງແວດລອມບນຫາຂເຫຍອ

,ນ າເປອນ,ການເຊາະເຈອນຂອງຕາລງໃນການບກເບກ ເນອທໃນການກ ສາງອາຄານ ລຽບຕາມ

ແຄມນາຊອງ.

3.8. ຊບພະຍາກອນທາງດານສງຄມ (Social Resources)

3.8.1. ພນລະເມອງ (Populations)

ການຕງຖນຖານຂອງປະຊາຊນໃນອາງໂຕງນຊອງແຫງນແມນອາໃສຢ ຕາມລອງສາຍນ ຊອງ. ອາງ

ໂຕງນຊອງປະກອບມ 66 ບານ, ມປະຊາກອນທງໝດ 50,204 ຄນ, ຈາ ນວນຄວເຮອນທງໝດມ

8,564 ຄວເຮອນ, ບານທມປະຊາກອນອາໃສ ຫາຍກວາໝແມນ ຫວຍສະເຫງາ ມປະຊາກອນ

ຈານວນ 1,795 ຄນ ແລະ ບານທມປະຊາກອນ ອາໃສ ໜອຍກວາໝແມນບານໂພນຍາງມ

ປະຊາກອນຈານວນ 142 ຄນ.

(ຕາຕະລາງຊອນທາຍ 5 ແລະ ແຜນທປະຊາກອນ ແລະ ຊນຊາດຊນເຜາ ແລະແຜນທ 10

ປະຊາກອນໃນເຂດອາງໂຕງ )

44

3.8.2 ໂຄງສາງຊມຊນ. (Community Structure, Social well-being)

ເມອງວງວຽງ ມປະຫວດການກຕງຊມຊນທເກາແກ ອາຍການກຕງຊມຊນ ອາດມອາຍາຍກວາ

200 ປ (ກອນປ 1850 ກອນການກສາງຫ ກເມອງ)12. ປະຈບນໃນເຂດອາງ ໂຕງນາຊອງມເສນ

ທາງ ກຄ ທາງເລກທ 13 ເໜອ ຜານຊງໄດເຮດໃຫອາງໂຕງນຊອງນ ກາຍເປນຈດສາຄນໃນການ

ຄມມະນາຄມ ແລະການ ຂນສງທາງສາຍເໜອຂອງລາວ, ເສນທາງເລກທ 13 ເໜອ ມຄວາມຍາວ

ຜານອາງໂຕງນາ ຊອງ 59 ກໂລແມດ ແລະຜານ 34 ບານ.

3.8.3 ລາຍໄດ ແລະ ຄວາມທກຈນ. (Income generation and Poverty alleviation).

1) ຈາກຂມນສະຖຕ ທໄດຈາກຫອງການທອງທຽວເມອງວງວຽງ. ຫອງການ ການຄາເມອງ

ວງວຽງ ແລະ ຫອງການອດສາຫະກາ, ເຫນວາ ໃນປ 2007 ລາຍໄດຂອງປະຊາຊນ ແມນ

ມາຈາກ ການບລການ ການທອງທຽວ, ການຂາຍແຮທາດຕາງໆ,

2) ບານທມລາຍ ໄດາຍກວາໝ ແມນ ບານຫວຍສະເຫງາ ມລາຍໄດທງໝດ 5,475.9

ລານກບຕປ, ລາຍໄດສວນໃຫຽ ແມນມາຈາກ ການບລການຂນສ ງ ເປນ ຕນແມນລດ

ໂດຍສານ ແລະ ຮບຂນສ ງສນຄາ ມຈານວນ 204, 500 ລານກບ, ສວນລາຍ ໄດຮອງລງ

ມາແມນ ມາ ຈາກການຂາຍເຂາ ເປນເງນ 154.5 ລານກບຕປ.

3) ໃນປ 2007 ບານທມຈານວນຄວເຮອນ ທກຈນາຍກວາໝແມນ ບານນາຂວາງ 19

ຄວເຮອນ, ຈາກຄວເຮອນທງໝດ 55 ຄວເຮອນ ເນອງຈາກທຕງຂອງບານແມນອອມ

ຮອບໄປດວຍພຜາປາໄມ, ການເດນທາງເຂາບານແມນມຄວາມຫຍ ງຍາກ ຈງເຮດໃຫ

ການຂະຫຽາຍຕວທາງດານເສດຖະກດຊກຊາ ແລະຕາກວາບານອນໆ, ຄອບຄວທທກ

ຈນທງໝດ ຂອງອາງນຊອງມທງໝດ ມ 468 ຄອບຄວ ລວມມ 2,544 ຄນ ແລະໃນ

ນນມ ແມນຍງ 1,251 ຄນ.

12 ຄວາມເປນມາຂອງຊນຊາດລາວຜ,ເມທ 1 ໂດຍ ບນມ ເທບສເມອງ, 2006. (Lao race Volume I by Bounmy

Thepsimuong, 2006)

45

3.9 ການສກສາ

1) ສະພາບການສກສາໃນປະຈບນ ໃນອາງໂຕງນາຊອງມໂຮງຮຽນອະນບານ 7 ແຫງ, ມ 19 ຫອງ

ຮຽນ, ມນກຮຽນທງໝດ 364 ຄນ, ຍງ 187 ຄນ, ມໂຮງຮຽນປະຖມທງໝດ 60 ແຫງໃນນນ

ປະຖມສມບນ 38 ແຫງ, ມ 300 ຫອງຮຽນ, ມນກຮຽນທງໝດ 7,952 ຄນ, ຍງ 3,770 ຄນ,

ໂຮງຮຽນມດທະຍມຕນ 7 ແຫງ ( ບນບໂຮງຮຽນສງ ) ມ 59 ຫອງຮຽນ, ມນກຮຽນທງໝດ 2,237

ຄນ, ຍງ 995 ຄນ, ໂຮງຮຽນມດທະຍມສມບນ 2 ແຫງ, ມ 38 ຫອງຮຽນ, ມນກຮຽນທງໝດ

1925 ຄນ, ຍງ 804 ຄນ, ແລະໂຮງຮຽນມດທະຍມຕອນປາຍ 1 ແຫງ, ມ 22 ຫອງຮຽນ, ມ

ນກຮຽນທງໝດ 993 ຄນ, ຍງ 450 ຄນ,

2) ຈາກສະຖຕ ຂມນການສກສາພນຖານນອກລະບບ ຂອງເມອງວງວຽງ ປ 2007 ຈານວນຜທບ

ຮໜງສທມອາຍແຕ 15-40 ປມທງໝດ 241 ຄນ ໃນນມຍງ 173 ຄນ. ບານທມຜບຮໜງສຫາຍ

ກວາໝແມນບານຫວຍນາເຢນ ມຈານວນ 37 ຄນໃນນມຍງ 34 ຄນ ຊງແຕກຕາງຈາກ 4 ປຄນ

ຫງ ຄສກປ 2004-2005 ປະຊາກອນທມອາຍແຕ 41 ປຂນໄປແມນເປນຈານວນຜທບຮໜງສ

ຫາຍກວາໝ ມຈານວນທງໝດ 1283 ຄນໃນນມຍງ 776 ຄນ.

ຕາຕະລາງ ທ 17: ບນດາໂຮງຮຽນ, ຫອງຮຽນ ເມອງວງວຽງ

ລ/ດ ໂຮງຮຽນ ຈານວນ ຈ/ນຫອງຮຽນ ນກຮຽນທງໝດ ອດຕາສະເລຍນ/ຮ/ຫອງ

1 ອະນບານ 7 19 364 19

2 ປະຖມ 60 300 7,952 26.5

3 ມດທະຍມຕນ 7 59 2,237 37.9

4 ມດທະຍມສມບນ 2 38 1,925 50.6

5 ມດທະຍມປາຍ 1 22 993 45 ແງຂມນ: ຫອງການສກສາ ເມອງວງວຽງ, 2008

3) ການສກສາຂອງເມອງວງວຽງມການພດທະນາໃຫກາວໜາຢາງຕເນອງ ຖາທຽບໃສ 4 ປ ຄນຫງ

ກບສະພາບປະຈບນນ ຈານວນໂຮງຮຽນ, ຫອງຮຽນ ແລະຈານວນນກຮຽນມການເພມຂນ. ຕວ

ເລກການກກໜງສຈາກ 1,281 ຄນມາເປນ 241 ຄນແມນຫດລງ 81%.

46

4) ການພດທະນາການສກສາໃນປະຈບນທວອາງນາຊອງມນກຮຽນປະຖມສອບເສງພາກ ຮຽນ

ບນລໄດ 85.35 % ສະເພາະ ປ5 ບນລ 93% ເພມຂນ 3%. ນກຮຽນຊນມດທະຍມຕນສອບ

ເສງບນລໄດ 87.62% ສະເພາະ ມ3 ໄດ 92.98%. ໂຮງຮຽນມດທະຍມສມບນທງ 2 ແຫງບນລ

ໄດ 97.86% ສະເພາະ ມ3 ໄດ 99.24% ມ6 ໄດ 99.30%. ໂຮງຮຽນມດທະຍມປາຍທມ 1

ແຫງນນສອບເສງບນລໄດ 94.13% ສະ ເພາະ ມ6 ໄດ 96.65% ເພມຂ ນ 2%. (ເບງແຜນທທ

11 ແຜນທການສກສາໃນເຂດອາງໂຕງ)

5) ການພດທະນາ ຂະແໜງການສກສາຂອງເມອງວງວຽງ ມທາກາວທດ ສະຖຕ ຕວເລກຂອງການ

ສກສາທກາວມາຂາງເທງນນ ມນສະແດງໃຫເຫນເຖງການເຕບໂຕທາງດານການສກສາຂອງ

ເມອງວງວຽງ ຊງເປນຜນດໃຫແກການສາງບກຄະລະກອນ ແລະເພມ ປະລມານແລະຄນ

ນະພາບທາງດານຊບພະຍາກອນມະນດ ເພອສະໜອງຊບພະຍາກອນມະນດຂອງຊາດໃຫແກ

ວຽກງານການພດທະນາເສດຖະກດ-ສງຄມໃນຂງເຂດດງກາວ.

6) ເຖງຢາງໃດກຕາມ, ສະຖານະພາບປະຈບນ ຈານວນໂຮງຮຽນແລະຫອງຮຽນຂອງໂຮງຮຽນ

ອະນບານ ແລະໂຮງຮຽນປະຖມ ນກຮຽນສະເລຍຕຫອງແມນ 19-26 ຄນຕຫອງ ຍງພຽງພ

ສາມາດຮອງຮບກບການ ເພມຂນຂອງຈານວນປະຊາກອນກຄນກຮຽນໄດສວນໜງ. ສວນ

ໂຮງຮຽນມດທະຍມຕນ ມດທະຍມສມບນ ແລະ ມດທະຍມປາຍ ມນກຮຽນສະເລຍຕຫອງແມນ

38-51 ຄນ ຊງ ເກນກວາ ມາດ ຖານຂອງກະຊວງສກສາ.13

7) ບນຫາທຍງແກໄຂບທນໄດນນແມນນກຮຽນທຮຽນຈບມດທະຍມປາຍ ມຈານວນ ບໜອຍ ທບມ

ໂອກາດ ໄປສກສາຕລະດບມະຫາວທະຍາໄລ, ສວນຫາຍປະກອບ ອາຊບຄາຂາຍໃນທອງ

ຖນບາງຈານວນກ ອອກຈາກບານມາຢເມອງໃຫຽ ປະກອບອາຊບຂາຍແຮງງານ

ຕາມໂຮງງານໃນຕວເມອງໃຫຽ ຈານວນໜງທບມປະສບການໃນສງຄມ ເມອງໃຫຽຖກ

ຫອກໃຫປະພດໃນສງທບຖກຮດຄອງປະເພນ.14

13 ມາດຖານຂອງກະຊວງສກສາທການແມນ ຈານວນນກຮຽນ 34-35 ຄນ/ຫອງ, 2008

14 ການລະງານໃນລະຫວາງການສາພາດຂມນດານການສກສາ, 2008

47

8) ສງທໜາເປນຫວງ ແມນໃນບນດາໝບານຂອງອາງໂຕງ 9 ບານ ທຍງບທນມໂຮງຮຽນເທອ ເຊນ

ບານ ໜອງບວ, ບານພດນແດງ, ແສງສະຫວາງ, ໂພນເງນ, ວງຊອງ, ນາບວ, ນາໂພ, ນາດ ແລະ

ບານນາງາດ.

3.10 ສາທາລະນະສກ

1) ໃນອາງໂຕງນາຊອງມໂຮງໝເມອງ 1 ແຫງຢທບານວຽງແກວ, ມສກສາລາ 5 ແຫງ; ຕາໜາງ

ສາທາລະນະສກພາຍໃນເມອງມສະຖານທບລການ ແລະ ປນປວໃຫປະຊາ ຊນຄ: ໂຮງ

ໝເມອງ 1 ແຫງມ 30 ຕຽງ; ສກສາລາ 5 ແຫງ, ແຫງລະ 3 ຕຽງ ລວມ 15 ຕຽງ; ຮານຂາຍຢາ

20 ແຫງ; ຕຢາປະຈາບານ 7 ບານ; ກອງທນຢາໝນວຽນ 5 ແຫງຢໂຮງໝເມອງ 1 ແຫງ ແລະ

ສກສາລາ 4 ແຫງ;

2) ທວຫອງການສາທາລະນະສກເມອງວງວຽງມພະນກງານທງໝດ 90 ທານໃນນນ ມຍງ 46

ທານ;ໄດແຈກຢາຍຕາມຂນເມອງຈານວນ 71 ທານໃນນນ ມຍງ 47 ທານ, ຕາມຂນສກສາລາ

19 ທານໃນນນມຍງ 7 ທານ. ສກປ 2007-08 ນສາທາລະນະສກເມອງວງວຽງໄດປະຕບດ

ແຜນການປອງກນພະຍາດ ແລະ ສງເສມສກຂະພາບໃຫພແມປະ ຊາຊນໂດຍການສກຢາ

ແລະ ຢອດຢາກນພະຍາດທວເມອງ. ນອກຈາກນນຍງໄດເອາ ໃຈໃສປອງກນພະຍາດໄຂຍງ

ແລະ ໄຂເລອດອອກ ແລະໃຫການບລການ ແລະ ປນ ປວຄນເຈບຢພາຍໃນ ແລະນອກ

ສະຖານທອ ກດວຍ.

ຕາຕະລາງ ທ 18: ໂຮງໝ, ສກສາລາ ເມອງວງວຽ

ລ/ດ ຊເຂດ ໂຮງໝ ສກສາລາ

ທຕງ ຈານວນຕຽງ ທຕງ ຈານວນຕຽງ 1

ຜາຕງ ບ. ຜາຕງ 3

2 ບ. ນາແຍ 3

2 ວງວຽງ ບ. ວຽງແກວ 30 ບ. ວຽງແກວ 3

3 ນາມວງ ບ. ນາຍາວ 3

4 ນາມອນ

ບ. ໂພນສະຫວາງ 3

48

ລວມ 30 15 ແຫງຂມນ: ຫອງການສາທາລະນະສກ ເມອງວງວຽງ, 2008

(ແຜນທ 12 ແຜນທຂມນສາທາລະນະສກ )

3.11 ມລະດກທາງວດທະນະທາ.

1. ອາງໂຕງນຊອງ ມປະຊາກອນທງໝດ 50,204 ຄນ, ຈານວນຄວເຮອນທງໝດມ 8,564 ຄວ

ເຮອນ, ປະຊາຊນທອາໃສ ໃນເຂດອາງໂຕງນຊອງປະກອບດວຍາຍຊນຊາດຊນເຜາ ເຊນ:

ລາວສງ, ລາວລມ ແລະລາວກາງ;. ຊນຊາດລາວລມ ກວມເອາອດຕາສວນ 67% ຊງ ມ

ບນພະບລດຍກຍາຍມາຈາກແຂວງຫວພນ ເມອ 100 ປກອນ ແລະສວນາຍແມນເຜາ ໄທ

ແດງ ມຮດຄອງປະເພນຄາຍຄ ໄທດາ ແລະໄທແທງ (ມບນປໃໝຄາຍຄກນແຕການນງຖກ

ແຕກຕາງກນດານສສນກບເຜາໄທດາ). ຊນຊາດລາວສງກວມອດຕາສວນ 18% ໄດຍາຍຖນ

ຖານມາຈາກແຂວງຊຽງຂວາງ ແລະຊນຊາດລາວກາງ ຊນເຜາຂະມ ມອດຕາສວນ 15%

ຍາຍຖນຖານມາຈາກແຂວງຊຽງຂວາງ.

49

ອດຕາສວນຈານວນພນລະເມອງບນດາເຜາໃນເຂດອາງໂຕງນຊອງ

ແຫງຂມນ: ທມສາວດເສດຖະກດ-ສງຄມ, 2008 2. ບນດາຊນເຜາຕາງໆ ຕາງກມເອກະລກທາງວດທະນະທາຂອງຕນເອງ ໂດຍສະເພາະດານ

ຄວາມເຊອຖທາງສາດສະນາ ແລະການນງຖໃນພທການທາງດານຮດຄອງປະເພນຂອງແຕລະ

ເຜາຊນ. ຊນຊາດລາວລມ ຊນເຜາໄທແດງ ເປນຊມຊນໃຫຽກວາໝນບ ຖສາດສະໜາພດ;

ນອກນນແມນຍງມລາວສງ ແລະລາວກາງ ຍງນບຖ ຜປຍາ-ຕາຍາຍ ແລະຜພ-ແມ; ເນອງ

ຈາກວາຊມຊນນບຖສາດສະໜາພດເປນຊມໃຫຽ ແລະມອານາດທາງດານເສດຖະກດ-

ສງຄມາຍກວາໝ ໃນສະໃໝນນ ຈງສງຜນໃຫເຫນໄດຊດເຈນວາ ເອກກະລກຂອງເມອງນ

ແມນເຂດອດທພນ ອະລຍະທາສາດສະໜາພດ; ຊງສະແດງອອກໃນປສະນຍະສະ

ຖານກສາງຕາງໆ ເຊນ: ຫຫກເມອງ, ບານວງວຽງ ທມປະຫວດເກາແກກວາໝ ທກສາງໃນ ປ

1850, ວດມະຫາທາດ ກຕງຢ ບ ານ ວງວຽງ ເຊນດຽວກນ ທໄດມກສາງແຕປ 1881; ນອກ

ນນຍງມ ວດກາງ ບານ ສະຫວາງ , ວດສສມງ ບ ານ ວຽງແກວ ແລະ ວດເມອງຊອງ ທມການ

ສາງຕງໄລເລຽກນມາ. ບນດາປລຍະສະຖານ ແລະຮດຄອງປະເພນດງກາວ ຄວນແກການ

ອະນລກໃວເປນມລະ ດກໃຫແກຊນລນ ງ ແລະຄວນແກການພດທະນາເປນແງທອງທຽວ

ທາງວດທະນະທາ.

3.

50

IV. ການກນກອງ ທາອຽງທ ມຜນກພະທບຕສງແວດລອມ ແລະການນາໃຊມາດ ຕາ

ການດຜອນຜນກະທບ.

ການສກສາທາອຽງ ທຈະມຜນກະທບຕສງແວດລອມໃນເຂດອາງໂຕງນຊອງ ແມນອງໃສການວ

ເຄາະ ສມທຽບໃສຂມນ ຈາກພາບຖ າຍດາວທຽມ SPOT ໃນປ 1997 ແລະການລງສະໜາມຂອງທ

ມງານ ເພອສາວດເນອທ ຕວຈງ ຮວມກບພະນກງານກະສກາປາ-ໄມເມອງ ແລະແຂວງ; ໃນນນຍງ

ໄດສອບຖາມປະຊາຊນຜທາການຜະລດ ໃນປະຈບນ ແລະທາອຽງທາງດານແນວຄດ

ຕຮບການຜະລດໃນອານາຄດຂອງເຂາເຈາ. ການສກສາດງກາວ ແມນເພອເປນຕວບງຊ ຈດທມທາ

ອຽງສາງຜນກະທບຕສງແວດລອມ. ບນດາຜນກະທບຕສງແວດລອມສາມາດຈດແບງໄດດງນ:

� ບນຫາການຄມຄອງ ແລະນາໃຊ ຊບພະຍາກອນທາມະຊາດ.

� ທາອຽງທຈະສາງ ຜນກະທບຕສະຂະພາບຂອງມະນດ. ຜນກະທບດງກາວ ຈະລວມທງຜນ

ກະທບໃນທາງບວກ ແລະທາງລບ ໃນເຂດໂຄງການ. ຕບນຫານ ຈາເປນຕອງມມາດຕາ

ການດຜອນຜນກະທບຕສງແວດລອມ ຊງຈະໄດບນຈຫວຂ ເຂາຢໃນແຜນ ການຕດຕາມ

ແລະຄມຄອງສງແວດລອມຂອງໂຄງການ.

1. ທາງກາຍຍະພາບ. (Physical Condition) 1.1 ຜນກະທບທາງໜາດນ-ການເຊາະເຈອນ. (Impact on soil erosion)

ປະກດການເຊາະເຈອນ ການພງທະລາຍຂອງດນ ຢເຂດຍອດນຊອງ ແລະບນດາສາຂາ ນຊອງ

ໂດຍສະເພາະໃນເດອນກລະກດ ແລະເດອນສງຫາ ຈະມຝນຕກໜກເກດພະຍມລະສມ ຝນຕກລ

ນາຍວນຕດຕກນ ເນອທດນທບມປາປກຫມ ເກດການອມຕວ ພງທະ ລາຍ ເປນລະບບຕອງໂສ

ຍອນດນບສາມາດອມນໄດຕໄປ, ເກດການເຊາະເຈອນພງທະລາຍເປນເນອທກວາງ. ສນພເຈອນ

ແລະເຊອນລງສທຕຫາ ຫວຍຮອງ ແລະ ບນດາສາຍນ ເກດການຂນ ຕນເຂນ ສບເນອງຈາກການ

ຕກຕະກອນ. ເນອທດນທຖກສະລາງ ສນເສຽຄວາມອດມສມບນຂອງດນ ແລະ ດນເສຽຄວາມສມດນ

ຂອງລະບບວເວດ; ທງໝດສບເນອງມາຈາກການຕດໄມຢຍອດນ ແລະການຖາງປາເຮດໄຮ ໄຟ

ໃໝປາໃນລະດແລງ ໜາດນແປນ ໂດຍສະເພາະໃນເຂດທມຄວາມຄອຍຊນສງ.

51

1.1.1 ມາດຕາການຫດຜອນ. (Mitigation Measures)

ກເວນຮບການ ຜະລດແບບປະຖມປະຖານ ອອກແຮງງານາຍ ຜນເກບກຽວໄດຮບໜອຍ ເນອງ

ມາຈາກ ຮບການຜະລດ ບແທດເໝາະສະພາບແວດລອມ. ຕອງຫນປຽນການຜະລດທມເຕກ

ນກວທະຍາສາດ ເປນມດກບສງແວດລອມ ນາໃຊຊບພະຍາກອນທາມະຊາດໃຫມປະສດທຜນສງ

ສດ. ເພອໃຫໄດມາຕາມຈດປະສງ ແລະຄາດໝາຍດງກາວ ຈາເປນຕອງປະ ຕບດຕາມມາດຕາການ

ໄດລມນ:

� ຈດແບງເນອທການຜະລດ ໂດຍອງໃສຊວະກາຍຍະພາບ ໃຫເໝາະສມຕາມຄນນະພາບດ

ນ ແລະຄວາມຄອຍຊນຂອງເນອທ ໂດຍສະເພາະຮບແບບການຈດແບງເນອທການຜະລດ

ຂອງກມປກຝງ, ກະຊວງກະສກາ-ປາໄມ ເປນຫ ກ.

� ມສວນຮວມໃນການຈດສນທດນໃນການຜະລດ ລວມທງການແບງດນແບງປາ.

� ການຄມຄອງຊບພະຍາກອນທາມະຊາດຂອງຊມຊນ ເຊນ: ການນາໃຊປາ, ການນາໃຊດນ

ແລະຊບພະຍາກອນແງນ.

� ການຫນປຽນຮບການຜະລດໃນປະຈບນ ເຂາສລະບບຟາມທມການຄມຄອງທດ, ການ

ພດທະນາ ການກະສກາ-ປາໄມ ແບບປະສມປະສານ ລວມທງ ການຄນຄວທດລອງ ການ

ສາທດຢພາກສະໜາມ.

� ປບປງ ແລະຄມຄອງລະບບຊນລະປະທານຂະໜາດນອຍຂອງຊມຊນທມ ໃຫມ

ປະສດທພາບໃນການນາໃຊສງ ລວມທງສະໜອງແນວພນ ທ ມຄນນະພາບ.15

� ການຄມຄອງການນາໃຊດນແບບຢງຢນເພອປອງກນການເຊາະເຈອນ, ການຟນຟປາ,

ການປກປາ ແລະການຄມຄອງເຂດອານລກຊວະນາໆພນ.

� ສມໃສການປອຍສນເຊອໃນເຂດຊນນະບດຫາງໄກສອກ ກໃຫມປະສດ ທພາບ.

� ສຊນພດທະນາລະບບສນເຊອ ໃນເຂດຊນນະບດ ແລະການດອດຕາດອກເບຽ ຕາມ

ທະນາຄານລດການດ ແລະ ເຮດໃຫປະຊາຊນ ຜທາການຜະລດເຂາເຖງ ແງສນເຊອ

ແລະສງເສມການນາໃຊເທກໂນໂລຢເຂາໃນການຜະລດ.

15 ບດລາຍງານການຂະຫຽາຍພນເຂານາພອກ, 2006

52

� ເຮດໃຫທອງຖນມຕະາດຈາຍໜາຍສນຄາ, ປບປງຖະນນຫນທາງໃນການລະບາຍສນຄາ

ອອກສຕະາດ ແລະເຮດໃຫຜຜະລດເຂາເຖງການຕະາດ ຮບຮຂມນຂາວ ສານການ

ຕະາດຢາງເປນປະຈາ.

1.2 ຜນກະທບຕນໜາດນ ແລະນໃຕດນ (Impact on Surface Water and Ground

water).

ນໜາດນໝາຍເຖງ ນເສຽຈາກສາທາລະນະ, ນຈາກໂຮງງານອດສະຫະກາປງແຕງ, ນຈາກ

ຊນລະປະທານ, ນາລະບາຍຈາກເຄອງທາຄວາມເຢນຂອງໂຮງ ງານຜະລດໃຟຟາດວຍພະລງງານ

fossil. ໄດສາງຄວາມກດດນ ໃຫແງຊບພະຍາກອນນ າ ແລະເປນຕວບງບອກເຖງຄນນະພາບຂອງ

ຊບພະຍາກອນນ. ບນຫາໃຫຽ ທພວພນເຖງສງແວດລອມ ແລະເສດຖະກດ-ສງຄມ ແມນການນາ

ໃຊນທບມປະສດທຜນເຊນ: ການແຫງຂອດຂອງສາຍນ, ຂາດນ, ການເກດດນເຄມ ເນອງຈາກ

ເສຽຄວາມສມດນຂອງ ດນ.

1.2.1 ມາດຕາການຫດຜອນ. (Mitigation Meausres)

� ຕງໂຄງການສກສາອບຮມ ລະບຽບການສງແວດລອມ ການຖມນເສຽ ແລະປບ ໃໝຜທ

ກະທາຜດກດໝາຍສງແວດລອມ.

� ສາງຕງການຄມຄອງກມຜໃຊນໃນຊມຊນ.

� ສງເສມການຟນຟ ແລະການປກປາ ເພອຮກສາແງນ.

1.3 ລະບບນເວດວທະຍາ (Ecological System)

1.3.1 ຜນກະທບຕປາໄມ (Impact on Forest)

ປາໄມຫດລງຍອນການຖາງປາເຮດໄຮ ແລະ ລະບບການຜະລດ ບມປະສດທຜນ, ການຕດໄມໃນ

ເຂດປາສນພຄອຍຊນ ຂາດການຄມຄອງປາໄມແບບຢງຍນ; ທງໝດນນໄດເຮດໃຫເນອທປາໄມ

ຫ ດໜອຍຖອຍລງ.

1.3.2 ມາດຕາການດຜອນ. (Mitigation Meausres)

53

1) ປບປງຊວດການເປນຢຂອງປະຊາຊນໃຫດຂນ ໂດຍສະເພາະຄອບຄວຕວແບບ ເນອທທດລອງ

ລວມທງເນອທ ຊາວບານ ໝບານຈດສມ ເພອໃຫເຫນໄດເຖງຄວາມແຕກຕາງ ຂອງຮບແບບ

ຜະລດທທນສະໄໝ ແລະຮບແບບຜະລດ ແບບປະຖມປະຖານ.

2) ໃຫຄາປກສາ ແລະ ພດທະນາການນາໃຊດນ, ການສາງແຜນການ ແລະໃຫຄາປກສາ ດານການ

ພດທະນານາໃຊດນ, ການສາງແຜນການສາປະທານໃນເນອທປາເລາ ບອນທປາໄມຖກທາລາຍ

ໂດຍການຂດຄນໄມທອນ ແລະການຖາກຖາງເຮດໄຮ ໃຫກາຍເປນເຂດສາປະທານປກປາຂອງ

ບກຄນ ຄອບຄວທສນໃຈລງທນໃນການປກປາຮວມກບໂຄງການ ໂດຍສະເພາະແມນເນອທ

ປາເລາທງໝດຂອງເມອງວງວຽງ ທກາລງທາການສາວດຢໃນຂະນະນ ເພອໄວເປນເຂດສາ

ປະທານປກປາ. ໝາຍຄວາມວາຍກລະດບຄວາມອາດສາມາດດານປາໄມຂນກາວໜງ ຂະຫຍາຍ

ການຝກອບຮມດານການຄມຄອງປາໄມ ທມສວນຮວມກບທອງຖນ.

3) ຊນາໆພາ ແລະ ປບປງການຄນຄວາພນທກາ ມລວມທງ ແກນພນ, ສາງສວນກາຕາມຄວາມ

ຕອງການ, ການນາໃຊສາຍພນທແທດເໝາະກບເນອທປກ. ຝກອບຮມ ການເກບກ, ບວລະບດ

ຮກສາ, ການກະກຽມດນ, ໃສຝນ ແລະ ບລຫານສວນປາປກ.

4) ປບປງ ແລະຊກຍ ການຄນຄວາ ໃຫສາມາດຮບໃຊວຽກງານກະສກາ ແລະ ປາໄມ ໃນລະດບແຂວງ

ແລະເມອງ. ສາງທາແຮງທາງດານກະສກາ-ປາໄມ ໃນລະດບທອງຖນໃຫເຂມແຂງ; ໂດຍສະ

ເພາະສາງຄວາມອາດສາມາດ ໃຫບກຄະລາກອນ ໃຫມຄວາມຊານານ ສາມາດ ຊ ນາ-ນາພາ ວຽກ

ງານກະສກາ-ປາໄມ ໃຫມປະສດ ທຜນ.

5) ສາງໂຄງການຜກພນສນຍາ, ສະໜອງເບຍໄມໃຫແກຊາວກະສກອນທມເນອທໃນການປກປາ,

ແນວພນເຄອງປາຂອງດງ, ໄມສກ, ໄມເກດສະໜາ ຝກອບຮມເຕກນກການບວລະບດຮກສາ

ປບປງຄນນະພາບເພອສາງມນຄາເພມຂນ, ຄນ ຄວາການຕະຫາດ ໃຫຮຂມນ ການຕະຫາດ ສາຍ

ພນ ຄນນະພາບ ທຕະາດຕອງການ ແລະສາງກມຊາວກອນສກອນໃຫມອານາດຕຮອງດານການ

ຕະາດ.

1.4 ຜນກະທບຕສດນາ (Impact on Aquatic)

54

ສະຖານະການ ຊບພະຍາກອນທາງນາ ຂອງອາງໂຕງນາຊອງ ຢໃນສະພາບສຽງຕການສນພນ.ຊວະ

ນາໆ ພນທາງນາຫາຍຊະນດ ທອາໃສຢຂງເຂດນ ມຜນກະທບ ຍອນການສາຍນແຫງຂອດ, ມ

ການຕກຕະກອນສງ, ແງອາຫານສດນຖກທາລາຍ ອນສບເນອງມາຈາກການຕດໄມ ປາໄມ ດ

ໜອຍຖອຍລງ. ບນຫາດງກາວສງຜນໃຫສດນໃນສາຍນຊອງ ແລະສາຂາ ໂດຍສະເພາະປາມ

ຈານວນໜອຍລງແຕລະປ ການຈບປາ ລາສດນາໃນເຂດນ ມລກສະນະດບສນ ສະແດງອອກໃນ

ການຫາປາ ບຈາກດລະດຂະຫຽາຍພນ, ອປະກອນຫາປາ ເຊນ: ມອງ ແລະແຫ ມຂະໜາດຕາຖທສດ

ສະແດງໃຫເຫນວາ ປາໃຫຽບຄອຍມໃຫຈບ ແລະປາທຈບໄດຂາຍໃນຕະາດມ ຂະໜາດໜອຍ.

1.4.1 ມາດຕາການດຜອນ. (Mitigation Meausres)

1) ການສາງວງວງສະຫງວນ ຄວນມ 2 ຈດປະສງ ເຊນ: ອະນລກສາຍພນສດນ

ຈດປະສງເພອການທອງທຽວ ແລະວງສະຫງວນເພອການຂະຫຽາຍພນ ຈດປະສງເພອບລ

ໂພກ. ສະນນ ວງສະຫງວນ ແລະ ເຂດຫວງຫາມຈບສດນບຄວນເຮດສະເພາະໃນ

ແງທອງທຽວເທານນ. ການສາງ ເຂດຫວງຫາມຫາປາໃນລະດຂະຫຍາຍພນ ເປນທາງ

ເລອກໜງ ເພອຮກສາໂປຕນຕາມລານາໃຫປະຊາຊນ ຍາມຂາດເຂນ.

2) ເພມທະວການມສວນຮວມໃນການຄມຄອງການປະມງໃນຊມຊນ, ຂະຫຽາຍ

ການເພາະພນປາພນເມອງ ແລະພນທເປນເສດຖະກດ, ສາງເຂດວງສະຫງວນເພອຟນຟ

ຈານວນ ແລະສາຍພນສດນພນເມອງ.

3) ຄວບຄມອປະກອນຈບສດນາຕາມລະດການ ອານາດການປກຄອງທອງຖນເປນຕວແທນ

ໃຫອານາດການປກຄອງເມອງ ແລະແຂວງໃນການໃຊ ອານາດລດ ຕຜທໃຊໄຟຟາຊອດ

ປາ, ໃຊຢາເບອ ແລະຖມລະເບດ ຕອງມມາດຕາການອນເດດຂາດດາເນນຄະດຕຜກະທາ

ຜດດງກາວ.

4) ສາງວດທະນະທາແນວຄວາມຄດຂອງປະຊາຊນທອງຖນ ຕານການເບອປາ, ລາສດນາ

ແບບຜດກດໝາຍ, ການກະສກາຢງຢນ ການປອງກນສດຕພດ ແບບປະ ສມປະສານ ແລະ

ເປນມດກບສງແວດລອມ.

55

1.5 ຜນກະທບຕສດປາ (Impact on Wildlife)

1) ການຄາຂາຍ ສດປາໃນ ສປປ ລາວ ບມພຽງແຕພາຍໃນປະເທດເທານນ; ຈາກສະຖຕ

ການຈບກມຜກະທາຜດ ລກລອບຂາດສດປາເພອສງອອກຕາງປະເທດ ທມຈດປະສງ

ການຕະາດເຊນ: ໃນການເກບຊເພອນາໄປເປນອາຫານ, ຢາປວປະຍາດ ແລະເຄອງເອ.

ພດຕກາການຄາສດປາ ຂາມຊາດຍງມໃຫເຫນເປນຕວຢາງ ໃນນນມທງການ ເກບຊສດທລາ

ມາໄດພາຍໃນປະເທດເພອສງອອກ ເຊນ: ເຕາ, ງ, ລນ, ລງ, ງາຊາງ, ເສອ, ໝ ແລະສດປາ ປະ

ເພດຫວງຫາມອນໆ.

2) ການຂນສງສດປາຈາກປະເທດທ 1-2 ຜານປະເທດລາວໄປຫາປະເທດທ 3-4 ນນ ເຊນ: ການ

ຈບກມຜຄາລນຂາມຊາດ ຊງຜານປະເທດໄທ ແລະລາວ ໄປຫາຊາຍແດນຫຽວດນາມ ແລະມ

ປາຍທາງຕະາດທປະເທດຈນ. ໃນລະດບທອງຖນຍງມຮານອາຫານ ທບມລາຍຊໃນລາຍການ

ອາຫານແຕສາມາດສງກນໄດ; ຮານອາຫານບາງແຫງຍງມຊນແຫງ ແລະຊນສດສດປາຂາຍກນ

ແລະ ສວນຢຕະຫາດກຍງມການລກລອບຂາຍສດປາບາງຊະນດທມລາຄາສງ ເຊນ: ປາຝາ,

ບາງ, ເຫງນ, ຟານໄກ ແລະບາງຊະນດຂາຍກນຢາງເປດແປນ ເຊນ: ກະຮອກ, ກະແຕ, ນກ, , ເຕາ

, ເຫງນ, ເຈຍ, ງ ແລະນອກນນຍງມ ຊນກວາງ, ຊນຟານ ແລະ ຊນໝປາ.

3) ພວພນເຖງການສນເສຍຊບພະຍາກອນທາມະຊາດ ແລະ ຄວາມຫດນອຍຖອຍລງຂອງຄວາມ

ອດມສມບນຂອງສດປາ ຈນຮອດບອນກາວໄປເຖງການຫດນອຍຖອຍລງຂອງສາຍພນສດ ແລະ

ພດ, ການສນເສຍຊວະນາໆພນ ໝາຍເຖງ ການສນເສຍສາຍພນສດ ແລະ ພດ ຂອງຊາດ, ການ

ສນເສຍໂອກາດການພດທະນາເສດຖະກດ, ສະບຽງອາຫານ, ຄນຄາທາງມລະດກຂອງຊາດສະ

ຖານທພກຜອນ ແລະການທອງ ທຽວນເວດວທະຍາ.

1.5.1 ມາດຕາການດຜອນ.

� ຈດຕງໝບານອະນລກປາໄມ ແລະ ການດເຂດປາໄມຢາງຈະແຈງ,

� ການດເຂດເກອດຫາມລາສດໃນບອນຂະຫຍາຍພນ,

� ຈດຕງຊມຊນຕດຕາມສດປາ

� ມມາດຕາການທເດດຂາດຕຜລະເມດ ແລະກະທາຜດກດໝາຍ.

56

1.6 ດານເສດຖະກດ(Economical)

1.6.1 ຜນກະທບຕການນາໃຊດນ

ຄວາມກດດນຂອງປະຊາກອນ ອນສບເນອງມາຈາກເນອທດນປກຝງທຖາວອນບພຽງພ ເຮດໃຫມ

ການບກລກເນອທປາໄມທເຂດເນນສງ, ປະຊາຊນທອາໃສຢ ເຂດພດອຍ ຍງຫາທາງເລອກເພອຢດຕ

ການຖາງປາ ເຮດໄຮຍງບທນໄດນນ ເປນການສບຕທາລາຍປາໂດຍກງ. ພນລະເມອງເພມຂນ ແຕ

ເນອທພດຖກຈາກດ ສງຜນໃຫມການປຽນແປງເນອທປາໄມໄປຕາມຈດປະສງ ແລະຄວາມຕອງການ

ຂອງປະຊາກອນ. ການຖາງປາເຮດໄຮ ເປນຕນເຫດໃຫເນອທປາຖກທາລາຍ ແລະ ສນເສຍໂຄງສາງ

ຂອງດນ. ພນລະເມອງເພມຂນ ເຮດໃຫເນອທມການປຽນແປງ ແລະ ກາຍເປນບນຫາສບສນໃນ

ສງຄມໃນລະດບທອງຖນ, ປດໃຈທາງກາຍຍະພາບ ຈະນອຍ ຫ ໃຫຽສດແລແຕກລະນ; ການຂະ

ຫຽາຍຕວຂອງປະຊາກອນ ໝາຍເຖງຄວາມຕອງການຂອງເນອທ ເພມຂນ ນນໝາຍເຖງປາຈະຖກ

ບກ ລກເພມຕມອກ.

1.6.2 ມາດຕາການດຜອນ.

1) ຕອງມການແບງດນ ແບງປາ

2) ຕອງມການຄ ມຄອງເນອທດນຢາງເໝາະສມ. ການວາງແຜນຄມຄອງການນາໃຊດນ ອງໃສ

ພນຖານຊມຊນເປນ ກ ໃນນນມການຈດສນທດນທາກນໃຫແກຄອບ ຄວທກຈນ, ນາໃຊ

ເທກໂນໂລຢ ໃນການອະນລກນ ແລະດນມາທດລອງ ແລະຖາຍທອດໃຫປະຊາຊນ.

3) ການວາງແຜນຄອບຄວ ໃນການວາງແຜນເສດຖະກດ ໂດຍສະເພາະການຈດສນແຮງໃສ

ການຜະລດຂອງຄອບຄວ ການສາງລາຍຮບເພ ມໃຫຄອບຄວໂດຍອາໃສກອງທນພດທະນາ

ໝບານ (VDF) ແລະປະສານກບຊມຊນໃນການກສາງໂຄງລາງຂອງຊມຊນ(CBIF).

1.6.3 ຜນກະທບການກະສກາ ລຽງສດ ແລະ ການປະມງ

1.6.3.1 ການກະສກາ

1) ການຖາງປາເຮດໄຮ ສວນໃຫຽແມນຢເຂດພດອຍຄອຍຊນສງ, ຜະລດຕະພນສວນໃຫຽແມນ

ເຂາໄຮ ມຜນຜະລດຕາ, ຜະລດຕະຜນສວນໃຫຽແມນເພອບລໂພກໃນຄອບຄວ, ປະຊາຊນ

57

ສວນໃຫຽຍງທກຈນ. ການປກເຂາໄດແຕລະດຝນ ເນອງຈາກບມຊນລະປະ ທານ, ຕນທນໃນ

ການຜະລດສງ ຕອງນາເຂາທກຢາງ ເຊນ: ປຍເຄມ ສານເຄມປາບສດຕພດ, ນມນໃສລດໄຖ

ທໃຊໃນການຜະລດ ມປດໃຈນາເຂາ ໃສການຜະລດເກອບທກຢາງຍກເວນແຮງງານ.

2) ການນາໃຊສານເຄມກາຈດວດຊະພດ ແລະ ສດຕພດໃນເຂດນແມນສງ ໂດຍສະເພາະເຂດ 2

ບານທນອນຢໃນເຂດອາງນຊອງ ທຂນກບເມອງກາສ . ເນອທຜະລດພດ, ສາລ, ຜກ ໜາເປນ

ຮວງເພາະໃຊຢາຂາຫ ຽາສງ, ສງທໜາເປນຫວງກຄການຊະລາງຂອງດນ ທມຢາຂາຫ ຽາ ທຍງ

ມປະສດທພາບທາລາຍຢ ໄລງສສາຍນາ ເຮດໃຫນາໜາດນ ແລະນາໃຕດນເປນມນລະພດ

ຊງມຜນກະທບຕພດນ ແລະ ສດນາໃນນາຊອງ ແລະ ບນດາສາຂາ ບນດາສານເຄມດງກາວ

ແຊກເຂາໃນຮວງໂສ ອາຫານຂອງສດນ, ສດລຽງ ແລະ ມຜນກະທບຕສກຂະພາບຕຜບລໂພ

ກ ຢາງຮາຍແຮງ ອາດເຖງແກຊວດ.16

1.6.3.2 ມາດຕາການດຜອນ.

1) ການຊອກຫາເຕກໂນໂລຊທເໝາະສມ ໂຄງການຕອງເອາໃຈໃສພເສດໃນລະບບຟາມໃນການ

ປກຝງ, ລຽງສດ ລວມທງຈດສນຫາແນວພນພດທເໝາະສມ ໃນການປກຝງຂອງທອງຖນ ແລະສງ

ເສມການປກພດເສດຖະກດ; ສາທດການນາໃຊຝນຄອກ, ການຜະລດຝນບມ, ການນາມນສດມາ

ປບປງເນອທການຜະລດ ເພອ ດຜອນຕນທນການຜະລດ ພດທະນາຮບການຜະລດໃນທອງຖນ

ໃຫເປນການກະສກາສະອາດ, ປອດສານພດ ແລະການຜະລດກະສກາອນຊ ເພອສາງມນຄາ

ສວນເພ ມໃຫແກຜນຜະລດ 17 ດຜອນຄວາມສຽງຕສກຂະພາບ ເປນທາງອອກທດຕການໃຊຢາ

ເຄມ.

2) ປບປງຄອງຊນລະປະທານທມປະສດທຜນຕ ໃຫສາມາດມຄວາມອາດສາມາດຫດເນອທການ

ຜະລດໃຫໄດຕາມຄາດໝາຍການອອກແບບ ແລະ ປບປງຄມຄອງລະບບການນາໃຊຊນລະປະ

ທານໃຫມປະສດທຜນ, ຝກອບຮມຊາວນາ ໃຫຮ ແລະເຂາໃຈເຖງຜນຮາຍ ໃນການນາໃຊເຄມ,

ຢາປາບວດຊະພດ ແລະ ຢາປາບສດຕພດ, ຊກຍປະຊາຊນນາໃຊອປະກອນປາບສດຕພດດວຍ

ຕວເຂາເຈາເອງ, ອບຮມຊາວນາໃນການປອງກນພດແບບປະສມປະສານ (IPM)

16 Fact Sheet Report on Glyphosate impact to human

17 ຍດທະສາດການຜະລດກະສກາສະອາດ ແລະກະສກາອນຊ, 2006

58

1.6.4 ການລຽງສດ

ການຜະລດສດລວມມ ງວ, ຄວາຍ, ແບ ແລະ ສດປກ ຊງເປນສວນໜງທປະກອບສວນທສາຄນໃນ

ພດທະນາເສດຖະກດ ໃນທອງຖນ ແລະເປນປດໃຈຕນຕໃນການແກໃຂຊວດການເປນຢ ຂອງ

ປະຊາຊນໃນຊນນະບດ. ການລຽງສດໃນເຂດອາງນຊອງສວນຫາ ຍ ແມນການລຽງແບບປະປອຍ

ຕາມປາເລາແຄມບານ, ປາຜະລດ ແລະຕາມເປນພ ຮບແບບລຽງສດແບບນ ເຮດໃຫການຄວບ

ຄມພະຍາດບາດລະບາດປະຈາລະດໄດຍາກເຊນ: ພະຍາດຕມໂຮມເລອດ, ປາກເປອຍລງເລບ,

ທອງໃຂ ແລະອນໆ. ສະນນອດຕາສດຕາຍໃນເຂດນແມນຍງສງ.

1.6.4.1 ມາດຕາການ ດຜອນ.

1) ຕດຕາມປະເມນຜນການລຽງສດແບບປອຍ ທມຜນກະທບຕທາມະຊາດ ແລະແຫງວດທະນະທາ

ທາງເລອກນແມນເພອຮບໃຊຍດທະສາດການລບລາງ ການສາງຄງໃນເຂດເນນສງ ເຂດຍອດນ-

ຍອດຫວຍ ເຂດປາຟນຟ. ການປະເມນຜນດງກາວແມນທາງເລອກໃຫແກຊມຊນ ເຂາໃຈເຖງຜນ

ກະທບໃນທາງລບຕສງແວດລອມ ແລະຈະມຜນໃນການຈດສນເນອທໃໝທເໝາະສມ ເຊນ: ສາງ

ທງຫຽາ ແລະສວນຫຽາ ອາຫານເພມໃຫສດລຽງ, ຄອກສດ ແລະກາວໄປຮອດສາງລະບບຟາມໃນ

ຊມຊນ.

2) ກວດການ ແລະຕດຕາມພະຍາດລະບາດ ເພອຫາວທປອງກນ, ສາງຕາຂາຍ ຝກອບຮມສດຕະວະ

ແພດໝບານ.

1.6.4.2 ການລຽງສດນາ

ການລຽງປາ ແລະ ການປະມງແມນກນແຈອນສາຄນຂອງເສດຖະກດ ປະກອບສວນ13% ຂອງ

GDP. ປະຊາຊນສວນໃຫຽຂງເຂດອາງນຊອງ ອາໃສທາດໂປຕນຈາກສາຍນາຊອງ ແລະບນດາ

ສາຂາມາແຕດນນານ. ທຽບໃສເມອກອນໃນຫາຍປຜານມາ ປາໄດຫດລງ ເນອງຈາກວາ ການລາເນອ

ເບອປາ ຢໃນລະດບສງ ຍອນພນລະເມອງເພມຂນ ສາງຄວາມກດດນໃຫສດນາ, ການຫາປາ ບ

ເລອກລະດ, ການຕກຕະກອນ ແລະ ການສນເສຽແຫ ງອາຫານນສດ ເຮດໃຫຈານວນປາ ດລງ.

6.4.1.3 ມາດຕາການດຜອນ.

1) ເພມທະວການຮວມມກບຊມຊນໃນທອງຖນເພອພດທະນາການລຽງປາແລະການປະມງ. ສາ

ວດເນອທ ທເໝາະສມໃນການລຽງປາ, ສາງຄອບຄວຕວແບບ ໃນການລຽງປາເປນອາຊບ.

59

2) ພດທະນາໝບານທອາໃສ ຕາມແຄມນ ທມເນອທເໝາະສມ ທດລອງລຽງສດນ ແລະເປນບອນ

ສາທດ ແລະກາວໄປຮອດບອນສາງເປນລະບບຟາມໄດ.

1.6.5 ຜນກະທບຕການສກສາ :

ການສກສາແມນປດໃຈສາຄນໃນການພດທະນາເສດຖະກດຂອງຊາດ ໂດຍສະເພາະການພດທະນາ

ຊບພະຍາກອນມະນດຂອງຊາດ ໃຫມຄວາມເຂມແຂງ; ເພອເຮດໃຫຊບພະຍາກອນມະນດໃນຂງ

ເຂດນ ມຄນນະພາບ ຈາເປນຕອງມການພດທະນາດານການສກສາ ເທອລະກາວ ເຮດໃຫ

ປະຊາກອນໃນເຂດນ ຈບມດທະຍມຕນ ໃນປ 2020 .

1.6.5.1 ມາດຕາການດຜອນ.

1) ປບປງ ແລະ ກສາງໂຮງຮຽນເພມຂນຕາມເຂດທຕອງການຕວຈງ ປະຈບນ ອດຕາສວນນກຮຽນຕ

ຄຮບຜດຊອບ ຍງສງ. ເຊນ: ບນດາໝບານທບມໂຮງຮຽນຈາເປນຕອງສາງໂຮງຮຽນ ເພມອກ

ເຊນ: ບານ ໜອງບວ, ແດນດນ, ແສງສະຫວາງ, ໂພນເງນ, ວງຊອງ, ນາບວ, ນາໂພ, ນາດ ແລະ

ບານນງາດ.

2) ປບປງປະລມານ ແລະ ຄນນະພາບຂອງຄສອນ.

3) ສະໜອງປມຮຽນ ແລະ ອປະກອນ ໃນນນລວມມ ຄ ມການສອນ ແລະ ອປະກອນການ

ສອນ.

1.7 ຜນກະທບຕສຂະພາບ

ເພອປອງກນພະຍາດລະບາດ ແລະຄວບຄມພະຍາດ ໂດຍສະເພາະພະຍາດທາງເພດສາ ພນ

HIV/AIDS . ການຕດຢາເສບຕດ ລະບາດໃນໝຊາວໝມ. ມຊອງຫວາງໃນການປນປວພະຍາດ

ລະຫວາງໂຮງໝແຂວງ, ເມອງ ແລະສກສາລາໃນເຂດຈດສມບານ ຍງສງ. ປະຊາຊນບນດາເຜາຍງບ

ທນເຂາໃຈເລກເຊງເຖງການຮກສາ ແລະປນປວໃນແພດແຜນໃໝ. ບກາເຂາມາປນປວໃນຕວເມອງ

ເພາະຢານມລາຍຈາຍສງ.

1.7.1 ມາດຕາການ ດຜອນ.

1) ໃຫການສກສາປະຊາຊນ ໃຫເຂາໃຈໃນການປອງກນພະຍາດຕດແປດ ແລະປອງກນການແພເຊອ

ທາງເພດສາພນຂອງ HIV/AIDS.

60

2) ລບລາງ, ຕຕານສງເສບຕດໃນກມຊາວໜມ, ປບປງການໃຫບລການໂຮງໝເຂດໃນລະດບທອງ

ຖນໃຫມການບລການທດ ເພອລດຜອນການເດນທາງໄປປນປວຢໂຮງໝແຂວງ ແລະເມອງ. ຄຽງ

ຄກນນກໃຫກສາງຄລນກ, ສກສາລາປບປງໄປພອມກນ.

3) ສະເໜວທປອງກນພະຍາດລະບາດ ເປນຕນແມນພະຍາດ ຍຽວໜ, ແມທອງ ແລະ ອນໆ

4) ຈດຫານາສະອາດ, ການສະໜອງນາ ເພອການບລໂພກ ການສກສາການໃຊນາ ແລະສກຂະນາ

ໃມ.

5) ປບປງສນບລການສຂະພາບແລະສະຖາບນທກຽວຂອງໃນການຕດຕາມ ແຜນການສງແວດລອມ.

V ສະຖາບນການ ຕດຕາມ ແຜນການ ສງແວດລອມ.

1. ກດໝາຍສງແວດລອມ.

1) ພນຖານຂອງການຄມຄອງສງແວດລອມ”ແມນກດໝາຍປກປອງສງແວດລອມ” ຊງຖກຮອງຮບ

ຈາກ ລດຖະບານ ໃນປ 1999 ແລະ ອງການວທະຍາສາດ ແລະເທກໂນໂລຢ ໄດສາງສາງຕງຂນ

(STEA) . ຕມາ ມບນດາ ກດໝາຍ ແລະລະບຽບການ າຍສະບບ ໄດຖກຮອງຮບຈາກສະຖາ

ບນລດຖະບານ ເຊນ ລະບຽບການປະເມນສງແວດລອມກໄດຖກຮອງຮບ ໃນປ 2000 ແລະ

ກດໝາຍການຈດຕງປະຕບດການປະເມນສງແວດລອມ ແລະການຄມສງແວດລອມກຖກຮອງ

ຮບໃນປ 2001.

2) STEA ມໜາທຮບຜດຊອບຊວຍແນະນາ ສະໜອງຂມນທາງດານລະບຽບການ ແລະທບທວນບດ

ລາຍງານດານສງແວດລອມ, ຮອງຮບ ແລະຢງຢນບດລາຍງານດານການປະເມນສງແວດລອມ.

ອງຕາມລະບຽບການ ວາດວຍ ການປະເມນຜນທາງດານສງແວດລອມ ປ 2000, ບນດາໂຄງການ

ແລະລວມທງໂຄງການຫຽອຍ ຕອງໄດສາງບດລາຍງານການລເລມກວດສອບສງແວດລອມຂອງ

ຂອງໂຄງການແລວຢນສະເໜ STEA ເພອທບທວນ ແລະຮອງຮບເອາເປນທາງການ. ອງການ

ວທະຍາສາດ ແລະເທກໂນໂລຢ ເປນຕວແທນປະສານງານດານສງແວດລອມໃນ ສປປ ລາວ

ແລະມໜາທຮບຊອບລວມ ໃນການຈດ ຕງປະຕບດ ດານສງແວດລອມ ໂດຍສະເພາະນະ

ໂຍບາຍ, ແຜນການ ແລະລະບຽບການ.

61

3) ໃນປ 2007 ກດໝາຍປກປອງສງແວດລອມໄດປບປງຕມ ຕາມຄວາມຮຽກຮອງຕອງ ການຂອງ

ການພດທະນາ ເສດຖະກດ-ສງຄມ ແລະການຄມຄອງສງແວດລອມ. STEA ໄດວາງກອບແຜນ

ງານໃນການຈດຕງປະຕບດການຄມຄອງສງແວດລອມຂອງຊາດ ໂດຍສະເພາະແມນ

ລະບຽບການປະເມນຜນສງ ແວດລອມໄດຖກຮອງຮບເອາ ຈາກສະ ພາແຫງຊາດ ໃນປ 2000.

ເນອງຈາກມການປບປງ ໂຄງສາງ ຂອງ STEA, ປະຈບນເຄອຄາຍການຈດຕງຂອງ STEA

ຢງຮາກ ແລະຂະຫຽາຍຕວຮອດ ລະດບ ແຂວງ ແລະເມອງ

ເພອຈດຕງປະຕບດໜາທເປນຕວແທນ ໃຫອງການຈດຕງຢສນກາງ.

2. ສະຖາບນທມໜາທຮບຜດຊອບ

ມ5ສະຖານບນ ກຂອງລດ ທມໜາທຮບຜດຊອບ ໃນການຈດຕງປະຕບດ ການຄມຄອງ

ສງແວດລອມຂອງໂຄງການ ເຊນ: PMI, PIU,PPSC, STEA. ກມແຜນການ ຂອງກະຊວງ

ກະສກາ-ປາໄມ (MAF) ເປນຕວແທນ ແລະຫວໜວຍ ການຈດຕງປະຕບດ ແລະຄມຄອງ

ໂຄງການ, ທມຫອງການບລຫານງານທກມແຜນການ, ຫວໜວຍປະສານງານຂອງໂຄງການ ໃນ

ລະດບແຂວງແມນພະແນກກະສກາ-ປາໄມແຂວງວຽງຈນ, ຫອງການກະ ສກາ-ປາໄມເມອງວງ

ວຽງ, ຫອງການສງແວດລອມເມອງວງວຽງ, ແລະບນດາອງການ ແລະພາກສວນທກຽວຂອງທຈາ

ເປນ ເຊນ: ອງການພດທະນາ ແລະບລຫານຕວເມອງວງວຽງ, ຫອງການທອງທຽວ ແລະ

ຫອງການອດສະຫະກາ-ການຄາ.

ຕາຕະລາງທ 19 : ສະຖາບນທມໜາທຮບຜດຊອບ

ອງການຈດຕງອງການຈດຕງອງການຈດຕງອງການຈດຕງ ຄວາມຮບຜດຊອບຄວາມຮບຜດຊອບຄວາມຮບຜດຊອບຄວາມຮບຜດຊອບ

PMUPMUPMUPMU MAFMAFMAFMAF • ເຮດໜາທ ປະສານງານໂຄງການ ແລະ ບລຫານຄມຄອງໂຄງການລວມ.

• ຮບຜດຊອບວຽກງານດານສງແວດລອມ ເຊງລວມມ: (i)ກວດແກ ແລະນາສະເໜ ແຜນການ IEE ເພອການອະນມດຈາກ STEA ແລະ ADB, (ii) ປະສານງານກບທກອງການທກຽວຂອງ ໃນລະດບຊາດ, ແຂວງ ແລະໂຄງການຕາງໆທດາເນນງານ ທາງດານ ສງແວດລອມ.

62

PIUPIUPIUPIU DPDPDPDP • ຮບຜດຊອບການດາເນນວຽກງານຂອງບນດາໂຄງການທຂນກບ, ປະສານງານກບ PPSC ແລະ ອງການຈດຕງຂນເມອງ ແລະຂນແຂວງ. ຄວາມຮບຜດຊອບຕກບວຽກງານສງແວດລອມປະກອບມຄ: (i) ກະກຽມເອກກະສານ ກຽວກບ IEEs ແລະ SIEEs, (ii) ນາສະເໜ IEEs ຕ PPSC ເພອຂການອະນມດ, (iii) ນາສະເໜ ແຜນການ IEES ຕ PMU ເພອຂການອະນມດຈາກ STEA’s ແລະ ADB’s , (iv) ຕດຕາມ ແລະລາຍງານໃຫຜນການປະຕບດວຽກງານໃຫກບ PMU ແລະ PPSC (v) ກະກຽມບດບາດການຕດຕາມ ວຽກປະຈາປ.

• ການດມາດຕະການເພອບນເທາ ແລະຕດຕາມຜນກະທບທາງສງແວດລອມທມສວນກຽວຂອງກບການ ຄມຄອງພນທຮບນາ

OFOFOFOF • ຮບຜດຊອບຕກບວຽກງານຂອງໂຄງການທຂນກບ(ໂຄງການຍອຍ) ທດາເນນໂຄງການກຽວກບການຈດການ ພນທຮບນາ

• ການດມາດຕະການເພອບນເທາຜນກະທບທາງສງແວດລອມ ແລະຕດຕາມບນດາໂຄງການ ຍອຍຕາງໆ ທດາເນນງານກຽວກບການຈດການພນທອາງຮບນາຂະໜາດນອຍ.

PIU OA OA OA OA • ຮບຜດຊອບການດາເນນງານຂອງໂຄງການຍອຍທດາເນນງານກຽວກບກດຈະກາການຜະລ ດກະສກາໂດຍຕດພນກບປະຊາຊນທຢໃນແຕລະບານຂອງເມອງກາສ.

• ການດມາດຕະການບນເທາ ແລະຕດຕາມຜນກະທບທາງສງແວດລອມທອາດຈະເກດຂນຈາກການ ດາເນນງານທາງດານການຜະລດກະສກາ ພອມດຽວກນນນ, ກໃຫການຊວຍເຫອປະຊາຊນໃນການຈດຕງ ປະຕບດ ແລະຮກສາການປບປງສະພາບແວດລອມຂອງບານ.

PPSC • ຮບຜດຊອບຕກບການປະສານງານໂຄງການໃນລະດບຂນແຂວງ ແລະຂນເມອງ ແລະສາມາດທາການ ຕດສນບນຫາແທນລດຖະບານໄດ.

STEA • ມໜາທຮບຜດຊອບດງນ:(i) ໃຫທດຊນາຕກບບນຫາທກຽວຂອງກບສງແວດລອມ(ii) ທບທວນ ແລະອະນ ມດແຜນການ IEE ເພອທາການຢງຢນຜນກະທບທາງສງແວດລອມ.

3. ແຜນການຕດຕາມແລະ ຄມຄອງສງແວດລອມຂອງໂຄງການ

3.1 ການຕດຕາມສງແວດລອມ

ແຜນການຕດຕາມ ແລະຄມຄອງສງແວດລອມຂອງໂຄງການອາງໂຕງນຊອງ ປະກອບມ 4 ອງ

ປະກອບໃຫຽເຊນ: (i) ຊບພະຍາກອນທາງດານກາຍຍະພາບ. (ii) ຊບພະຍາກອນທາງນເວດ

ວທະຍາ. (iii ການພດທະນາເສດຖະກດ. (iv) ຊບພະຍາກອນທາງດານສງຄມ. ຊງມການສງ

ລວມຈດທຄວນໃສໃຈ ທງ 4 ອງປະກອບ(ໃນຕາຕະລາງ ຊອນທາຍ ທ 1) ໃນນນລວມທງ:

63

1. ບນດາກດຈະກາຂອງກອງທນພດທະນາໝບານຊງຢໃຕການຄມຄອງຂອງສະຫະພນ ແມຍງ

ເມອງວງວຽງ ເປນຕວແທນໃນການຈດຕງປະຕບດ.

2. ບນດາກດຈະກາຂອງກອງທນກສາງໂຄງລາງຂອງໂຄງການ.

3. ໂຮງງານອດສະຫະກາ ແລະການຂດຄນບແຮ ໃນເຂດໂຄງການ

3.2 ງບປະມານແລະແຜນການຈດຕງປະຕບດ.

1. ຄດເລອກ ແລະຈດຕງການຝກອບຮມພະນກງານທຈະຮບຜດຊອບວຽກງານ.

2. ຈດຕງເຄອຂາຍການບລຫານສງແວດລອມ ແລະຫອງການໃນໂຄງການອາງ

ໂຕງນຊອງເພອເຄອນໄຫວວຽກງານກວດ ສອບສງ ແວດລອມ

3. ປະກອບອປະກອນ, ເຄອງມ, ເອກກະສານ ແລະສງທຈາເປນ.

4. ສາງແຜນການເຄອນໄຫວປະຈາເດອນ ແລະງວດ ເພອລາຍງານ.

5. ຂນແຜນງບປະມານການເຄອນໄຫວປະຈາປ

ແຜນງບປະມານປະຈາປ ໃນການຈດຕງປະຕບດການຄມຄອງສງແວດລອມໂອງໂຕງນຊອງ

No Activities/Purpose of Expenditure

Unit Qty Unit cost Amount

USD USD

Environment Performance

I Capacity Building/ Short term Training

1 District level Nos 2 2,000 4,000.00

2 Community level Nos 2 2,500 5,000.00

II Field Activity Nos

1 Field inspection ( Check list) ISO 14000 Nos 12 100 1,200.00

2 Reporting Nos 4 100 400.00

III Gears and office Equipment Nos -

1 Camera Nos 1 1 1.00

2 GPS Nos 1 1 1.00

4 Water testing kit Nos 4 500 2,000.00

5 Stationary Lumpsum 4 2,000 8,000.00

IV Study tour Nos -

1 In-Country study tour Nos 2 2,000 4,000.00

2 Study tour abroad Nos 1 3,000 3,000.00

Total 27,602.00

64

3.3 ການແບງດນ-ແບງປາ

ອງໃສ ນະໂຍບາຍການແບງດນ-ແບງປາ ສະບບ ເລກທ 186/ນຍ, 1994 ແລະ ນະໂຍບາຍ

ເລງລດ ການຈດຕງປະຕບດການແບງດນ-ແບງປາ ຂອງກະຊວງກະສ ກາ-ປາໄມ; ສະບບເລກທ

882/ກຊກປ, 1996 ຊງມຈດປະສງ ແລະຄາດໝາຍດງລມນ:

� ຊກຍການຜະລດກະສກາ ແບບຄງທ ເພອທດແທນການຖາງປາເຮດໄຮ,

� ປກປອງຊບພະຍາກອນທາມະຊາດ ແລະສງແວດລອມ.

ໂດຍອງໃສຈດປະສງ ແລະຄາດໝາຍຂອງລດຖະບານ ໂຄງການອາງໂຕງນຊອງໄດມແຜນການ

ເຄອນໄຫວ ປະສານສມທບກບເມອງວງວຽງ ເພອດາເນນການແບງດນ-ແບງປາ ແລະຕາມບດລາຍ

ງານການແບງດນ-ແບງປາຂອງໂຄງການອາງໂຕງນາຊອງ ປະຈບນ ໂຄງການອາງໂຕງນຊອງໄດຈດ

ສນການແບງດນ-ແບງປາ ໃນເຂດອາງໂຕງສາເລດໄປແລວ 50% 36 ບານ ແລະປະຈບນຍງສບຕ

ການແບງດນ-ແບງປາ ໃຫສາເລດທງໝດ 66 ບານ. ຈດປະສງຂອງການແບງດນ-ແບງປາ ໃນເຂດ

ໂຄງການອາງໂຕງນໃຫສາເລດ ແມນໃຫສາມາດຈາແນກປະເພດ ເນອທທງໝດ ໂດຍອງໃສໂຄງສາງ

ທາງຊວະກາຍຍະພາບເປນ ກ, ມການວາງແຜນການນາໃຊເນອທໃຫເໝາະສມ ແລະລບລາງການ

ຖາງປາເຮດໄຮ ກາວໄປຮອດລບລາງຄວາມທກຈນ ເຮດໃຫຊວດການເປນຢຂອງປະຊາຊນ ດຂນ

ເທອລະກາວ.

3.4 ການລາຍງານການຄມຄອງສງແວດລອມ.

ຜນການຕດຕາມສງແວດລອມ ແມນຈະຖກເກບໄວເພອເປນຂມນ ໂດຍອງໃສການ ສາງແຜນ

ຕດຕາມ ແລະຄມຄອງສງແວດລອມ ເພອຮບປະກນ ການບງບອກ ປະກດການທພບພ ທມທາ

ອຽງສງຜນກະທບຕສງແວດລອມແຕເບອງຕນ. ບດລາຍງານການຕດຕາມສງແວດລອມ ປະຈາປ ຈະ

ພດທະນາຂນ ແລະດດແກໃຫແທດເໝາະ ໃນໄລຍະ ທມການ ຈດຕງປະຕບດຕດຕາມ ແລະຄມຄອງ

ສງແວດລອມ ໃຫສາມາດເກບກາໃຫໄດທກບນຫາທພບພ ແລວນາມາຖອດຖອນເປນບດຮຽນ

ເຮດໃຫການແນະນາທຖກຕອງຕາມປະກດການຕວຈງ ເພອເຮດໃຫແຜນການຕດຕາມແລະຄມຄອງ

ສງແວດລອມ ມການປບປງໃຫດຂນ. ໜວຍງານຈດຕງປະຕບດ(PIU) ເປນຜຮບຜດຊອບກະກຽມ

ບດລາຍງານດງ ກາວ ແລະຢນສະເໜ ຕ STEA ແລະ ADB.

65

VI. ປະຊາປກສາຫາລ ແລະການເຜຍແຜຂມນຂາສານ.

1. ຂນຕອນປະຊາປກສາຫາລ.

ບດລາຍງານການລເລມການສກສາກວດສອບສງແວດລອມ ກອນຈະປະກອບເປນບດລາຍງານທ

ສມບນ ແລະຖກຕອງຕາມລະບຽບການສາງບດ ນນຕອງຜານຂນຕອນ ດງນ: � ຈດຕງກອງປະຊມເຊອເຊນພາກສວນທກຽວຂອງຕາມທໄດສາພາດ ແລະໄດສະໜອງຂມນ

ໃຫ. (ພາກລດ, ເອກະຊນທດເນນທລະກດ ແລະອງການ ຈດຕງສາກນ).

� ເອກກະພາບຂມນກບພາກສວນທກຽວຂອງ ແລວດດແກຕາມຄວາມເປນຈງ.

� ບນດາຄາເຫນ ທສາຄນ ຈາກສາທາລະນະຊນ ແລະພາກສວນອງການຈດຕງ ທກຽວຂອງ

ຄວນນາມາສກສາ ແລະເພ ມເຕມໃສບດລາຍງານ.

� ສາງບດບກທນຮອງຮບເອາ(ຮາງບດລາຍງານເບອງຕນ)ໂດຍມລາຍເຊນບນດາອງການ

ຈດຕງ ແລະພາກສວນທກຽວຂອງທເຂາຮວມກອງປະຊມ.

2. ການເຜຍແຜຂມນຂາວສານ

ຂະແໜງສງແວດລອມຂອງ ໂຄງການອາງໂຕງນຊອງ ມໜາທແຈງຂມນຂາວສານ ໃຫແກສາທານະ

ຊນຮບຮ ເປນລາຍເດອນ ເປນງວດ ກຽວກບຂາວສານດານສງແວດລອມທງພາຍໃນ ແລະນອກ

ໂຄງການ ເພອເປນການແລກປຽນບດຮຽນ. ມໜາທແຈງການຜນກະທບຕສງແວດລອມໃຫພາກສວນ

ທກຽວຂອງຊາບໂດຍດວນ ໃນກລະນເກດບນຫາທ ອາດສງຜນກະທບໃນທາງລບຕຊມຊນ.

VII. ການສງລວມ ແລະໃຫຄາແນະນາ

1. ສງລວມ

ເນອທປາປກຄມທວປະເທດໄດ ດໜອຍ ຖອຍລງ ເລອຍໆ ມາ; ໃນປ 1940 ເນອທປາປກຫມທງ

ໝດມ 70% ; ໃນປ 1982 ເນອທປາທວປະເທດຍງເ ອ 47% ແລະໃນປ 2002-2003 ຈາກການ

ສາວດາສດ ເນອທປາປກຄມທງໝດ ຍງເ ອພຽງ 41,5%. ຕວເລກດງກາວໄດສະແດງໃຫເຫນ

ວາ ຊບພະຍາກອນປາໄມໄດຖກຄກຄາມ ເນອທປາ ດລງຢາງໜາເປນຫວງ ສະເພາະ ໃນເຂດການ

66

ສກສາຂອງອາງໂຕງນຊອງ ສມທຽບຂມນຈາກພາບຖາຍດາວທຽມ SPOT ໃນປ 1997 ແລະ ຂ

ມນຈາກການສາວດເນອທປາຕວຈງຂອງຫອງການກະສກາ-ປາໄມ ເມອງວງວຽງ, ໃນປ 2007-

2008; ເຫນວາເນອທປາປກຄມໃນເຂດອາງໂຕງ ນຊອງ ໄດລດໜອຍລງຢາງໄວວາ, ສາຍເຫດດງ

ກາວ ສບເນອງມາຈາກ ການຖາງປາເຮດໄຮ ແລະການຕດໄມ ໃນຊມປຜານມາ; ເນອທປາປອງກນ

ໃນເຂດອາງໂຕງນຊອງ ຍງເ ອພຽງ 19,126.3 ຮຕ, ປາສະຫງວນ 7,294.5 ຮຕ, ປາຟນຟ 6,131

ຮຕ ແລະປາຊມໃຊ 9,936.25 ຮຕ. ປະກດການທສງຜນກະທບຕສງແວດລອມຕອນລມຂອງສາຍ

ນ; ລະດບນຊອງ ແຕປ 2004-2007 ສາມາດຊໃຫເຫນວາລະດບນຊອງໃນປະຈບນ ໄດຫດລງ

ຕກວາບນດາຊມປ ຜານມາ. ສະພາບແວດລອມ ເຂດອາງໂຕງນຊອງ ຂາດນໃນການຜະລດ

ກະສກາໃນລະດແລງ, ບນດາຊນລະປະທານທສາງໄວ ບາງແຫງຂາດນ ບສາມາດສະໜອງນໃຫ

ແກ ເນອທນາແຊງໄດຢາງທວເຖງ ມການຕກຕະກອນສງ ສາຍນ ແລະອາງເກບນຕນເຂນ. ໃນລະດ

ຝນ ເກດນໄບາ, ສນພເຊາະເຈອນຍອນບມປາປກຄມເນອທ.(ແຜນທ 6 ແຜນທດາວທຽມ.

2. ການໃຫຄາແນະນາ

2.1 ບນທດຖານໃນການໃຫຄາແນະນາ

2.2 ເງອນໄຂໃນການແນະນາ

ການໃຫການແນະນາໃນນ ແມນອງໃສເງອນໄຂ ທາແຮງຂອງທອງຖນ ແລະຄວາມເປນໄປໄດ ໂດຍ

ການຍອມຮບ ແລະເຂາໃຈໃນການຈດຕງປະຕບດ ຊງມລາຍລະອຽດດງລມນ:

2.3 ການໃຫຄາແນະນາ

1) ໂຄງການອາງໂຕງນຊອງຕອງສບຕໃຫການສງເສມການນາໃຊເນອທດນໃຫມ

ປະສດທຜນສງສດ ໂດຍນາໃຊເຕກໂນໂລຢປບປງດນ ແລະຍກສະມດຕພາບ ການຜະລດ

ເຮດໃຫຮບການຜະລດ ມລກສະນະຢງຢນ ເພອຍກລະດບຊວດການເປນຢຂອງປະຊາຊນໃຫດ

ຂນ ໂດຍສະເພາະປະຊາຊນບນດາເຜາທທາການຜະລດກະສກາ ເຊນ: ກມບານຈດສມຖນອອນ,

ກມຈດສມຜາຕງ, ກມຈດສມ ນາລອງກວາງ,ກມບານໂພນຊ ແລະບນດາໝບານເຂດໃຕຂອງຕວ

67

ເມອງວງວຽງ ກມຈດສມນາມອນ ແລະກມບານທາເຮອ. ຈດປະສງແມນເພອລບລາງການຖາງປາ

ເຮດໄຮຢາງສນເຊງ. (ແຜນທ 13 ການຈດແບງເນອທດນເພອການກະສກາ)

2) ປບປງລະບບຊນລະປະທານທມປະສດທພາບສະໜອງນຕທງໝດໃຫສາມາດ ສະໜອງນໄດ

ຕາມມາດຖານການອອກແບບ ແລະປບປງລະບບການໃຊນໃນກມຜໃຊນ.

3) ຄວນໃຫການແນະນາຊາວກະສກອນ ໃນເຂດທມການປກພດ 2 ຄງ/ປ ນນຈາເປນຕອງມການໃສ

ຝນ ປບປງດນ ສາງທາດອາຫານທຕອງການໃຫແກພດປກ ເຊນ: ການເພມຝນຄອກ, ຝນບມ

ປຍຊວະພາບ ເພອປບປງດນ ເຮດໃຫດນມຄວາມອດມສມບນ ຈດປະສງແມນໃຫໄດຜນຜະລດ

ສງ.

4) ຄນຄນສາຍພນທເໝາະສມກບທອງຖນເພອທາການທດລອງແລວຜນຂະຫຽາຍ

ຜນທໄດຮບໃຫປະຊາຊນ.

5) ເນອທປາຕອງໄດການດຂອບເຂດ ແລະຈດປະສງໃນການນາໃຊ ເຊນ: ປາປອງ ກນແງນ,

ປາສະຫງວນ,ປາຟນຟ, ປາຜະລດ ແລະ ປາໃຊສອຍໄວເຮດຟນ, ກສາງເຮອນ, ແງເຄອງປາ

ຂອງດງ ແລະສະໜນໃພ ແລະຢາພນເມອງ. ເນອທປາປກຄມ ເພມຂນໝາຍເຖງແງນຈະ

ເພມຂນ, ລະບບນເວດດຂນ ແລະຊວດ ການ ເປນຢດຂນເຊນດຽວກນ.

6) ອງໃສແຜນການນາໃຊ ເນອທປາເລາຂອງເມອງວງວຽງ ກຄເຂດອາງໂຕງນຊອງ ທຍງຢໃນການ

ສາວດ ເພອນາໃຊເປນເນອທປກໄມອດສະຫະການນ; ຕອງຄາໜງເຖງສາຍພນທເໝາະສມຕ

ສະພາບທອງຖນ ມມາດຕາການຄມຄອງທາງດານມນລະພາວະ ຕຊບພະຍາກອນນ ຄວນ ກ

ລຽງການນາໃຊສານເຄມ ຊງຈະພາໃຫນຊອງ ແລະບນດາສາຂາເກດມນລະພາວະ ກາວໄປຮອດ

ເກດຜນກະທບຢາງຮນແຮງຕທລະກດການທອງທຽວ ຊງເປນລາຍຮບ ກຂອງເມອງ.

7) ເນອທລຽງສດ ຈາເປນຕອງໄດການດຢາງຈະແຈງ ເຊນ: ຄອກສດ, ສວນຫຽາ ແລະຫຽາ

ອາຫານເສມໃຫສດກນ.

8) ເອາໃຈໃສຕດຕາມໂຄງການການຂດຄນແຮສງກະສ (Zn) ທຕອນເທງຂອງອາງ ນຊອງ

ເພອ ກລຽງ ອປະຕເຫດຜນກະທບທາງລບຕສາຍນ; ເຖງວາປະຈ ບນການຂດຄນ ຍງບທນ

68

ມຜນກະທບໃດໆຕສາຍນກຕາມ. 18 ແຕການຕຕາມ ຈດປະສງແມນເພອເຕອນລະວງໃພ ກອນ

ເກດອປະຕເຫດ.

9) ອງໃສແຜນພດທະນາການທອງທຽວ ເມອງວງວຽງ ກຄຂອງແຂວງວຽງຈນ ຈາເປນຕອງມການວາງ

ແຜນຄມຄອງສງແວດລອມ ຢາງຮດກມ ແນນອນເມອມນກທອງທຽວເຂາມາຢາງໜາແໜນ ອາດ

ເປນຕວກມ ນລະພາວະສງແວດລອມຈາກສມມະນດ ນນເອງ. ສະນນ ຄວນມມາດຕະການປກ

ປອງດງລມນ:

� ການທອງທຽວເມອງວງວຽງ ຕອງປະສມປະສານສມທບຢາງໃກຊດ ກບອງການສງແວດ

ລອມຂອງ ເມອງ, ແຂວງ ໂດຍສະເພາະແມນໂຄງການພດທະນາຕວເມອງ ທໄດຮບທນ

ຈາກທະນາ ຄານພດທະນາອາຊ ADB Loan No.1994-Lao(SF); ທມຫອງການຕງ

ຢກາງຕວເມອງ ວງວຽງ ຊງມບດບາດໃນວຽກງານ ພດທະນາຕວເມອງ ໃນການອອກແຈງ

ການ ລະບຽບການຕາງໆກຽວການຮກສາສະພາບແວດລອມສາຍນາຊອງ ເຊນ ອອກແຈງ

ການຫາມລາງລດໃນສາຍນາຊອງ ຫາມຂເຫຽອລງນາຊອງ ແລະອນໆ ນອກນນຍງມໜາທ

ຮບຜດຊອບ ການພດທະນາ ວຽກໂຄງສາງຖະນນຕວເມອງ, ການຄມຄອງສະໜາມຂ

ເຫຽອ, ຮອງລະບາຍນາຝນ, ການກສາງໄຟເຢອງທາງ. ລະຫວາງໂຄງການພດທະນາຕວ

ເມອງ, ຫອງການທອງທຽວເມອງວງວຽງ ແລະຫອງການສງແວດລອມຂອງໂຄງການ

ພດທະນາອາງຮບນາ-ນາງມຕອງມການປະສານສມທບແລກປຽນຂມນຊງກນແລະ

ກນຕາມພາລະບດບາດຂອງຕນ ໃນການຕດຕາມກວດສອບສງແວດລ ອມ ປກປອງສາຍ

ນາ ໃນເຂດອາງນາຊອງຕາມການແນະນາດງລມນ:

� ວາງມາດຕາການ ການຈດການກບຂເຫຽອ, ນາເສຽ, ສານເຄມ ແລະສງ ທອາດກເກດ

ມນລະພາວະຕນາ ທາງບກ ທາງນາ ແລະທາງອາກາດ ຕຜທດາ ເນນທລະກດ

ໃນຂອບເຂດ ທອງທຽວ ແລະໃກຄຽງ.

� ຕດຕາມ ແລະ ປະເມນຕວເລກ ນກທອງທຽວ ແຕລະວນ ອາທດ ເດອນ ປ (ລະດການ

ນກທອງທຽວ ແໜນໜາ ແລະເບາບາງ) ເພອໃຫມແຜນການລະ ບາຍ ແລະຄມຄອງນກ

ທອງທຽວຢາງມປະສດທພາບ.

18 ຈາກຜນການວເຄາະຕວປາງນຫາສານ ກວ ແລະສງກະສ ຍງບທນພວບນຫາ.

69

� ທບທວນງບປະມານໃຫແກຫອງການຕາລວດທອງທຽວ, ການສາງບກ ຂະລາກອນແລະ

ງບບລຫານໃນການຮອງຮບໜາວຽກຕາມແຜນການພດທະນາການທອງທຽວຂອງເມອງ.

� ສກສາ, ຝກອບຮມດານສກຂະນາໃມ, ຄນສມບດ, ວດທະນະທາອນດງາມ ໃຫແກຜໃຫ

ບລການ ເຊນ ແມຄາ ຊາວຂາຍອາຫານຫຽອຍຕາມແຄມທາງ ຮານອາຫານ ໃຫແກນກ

ທອງທຽວ. ຈດໃຫມການທດສະນະສກສາ ດານການບລການນກທອງທຽວ ໃນບນດາ

ແຂວງໃກຄຽງ ແລະຖອດຖອນບດຮຽນ.

� ວາງມາດຕາການ ລະບຽບການກສາງ ອາຄານ ແລະສງແວດລອມ ໃນ ເຂດທອງທຽວ

ແລະເຂດໃກຄຽງເພອຫກລຽງການສາງບນຫາມນລະພາວະທາງ ບກ ທາງນາ

ແລະທາງອາກາດ.

� ຕອງສາງແຜນງານ ບລະນະປະຕສນຂອນ ປລຍະສາຖານ ແລະສະຖານ ທເກາ

ແກເປນສກກະລະບຊາ ເພອໃວເປນແຫງທຽວທາງວດທະນະທາ ແລະເປນ ສງ

ໜາວໜຽວດງດດຈດ ໃຈຂອງປະຊາຊນ ແລະຂອງຜມາຢຽມເຢອນໃຫຢດຖ ສນ ລະທາປະ

ຈາໃຈ ເຊນ: ວດຫຫກເມອງ, ວດມະຫາທາດ ແລະວດອນໆ; ປກລະດມຊກຍໃຫປະຊາຊນ

ກຄນກທອງທຽວໃຫຕານການທາລາຍແຫງທອງເຊນ: ທາ ລາຍ ຄວາມສວຍງາມຫນຍອຍ

ໃນຖາ, ຂດຂຽນແຕມຮບໃສຝາຖາ, ສະລກອກ ສອນຊຕນເອງ ຫຄນຮກໃສຕາມຝາຖາ,

ລກລອບເອາວດຖບຮານ ແລະອນຯ.

� ຄວນມການຈດການ, ປບປງລະບບ Homestay ເພອຮອງຮບນກທອງທຽວໃນລະດທມ

ນກທອງທຽວໜາແໜນ ເພອຫກເວນການໄປນອນຊະຊາຍເປນຕນແມນ ການໄປນອນຢ

ວດ, ແຄມ ຖະນນ, ແຄມນາຊອງ ແລະອນໆ. ລບລາງ ແລະເກອດ ຫາມການທອງທຽວ

ແບບມສງເສບຕດເຊນ: ກນຊາ, ຢາເສບຕດອນໆ; ລບລາງ ແລະເກອດຫາມການນາທຽວ

ບລການທາງເພດ.

70

ລາຍຊທທມງານສງແວດລອມໄດພບປະ/ສາພາດ/ເກບກາຂມນນາ.

ລ/ດ ຊ ແລະ ນາມສະກນ ອງການຈດຕງ / ຫວໜວຍ

ທລະກດ ໜາທຮບຜດຊອບ

1 ທານ ພອນແກວ ຂນພນ ຫອງການປກຄອງເມອງວງວຽງ ຮອງເຈາເມອງໆ ວງວຽງ

2 ທານ ພວຽງ ສໄກສອນ ຫອງການທອງທຽວເມອງວງວຽງ ຫວໜາຫອງການ

ທອງທຽວ

3 ທານ ບນ ປາລະມ ຫອງການສກສາເມອງວງວຽງ ຫວໜາຫອງການ

ສກສາ

4 ທານ ບນໄທ ຫອງການກະສກາ-ປາໄມ ຫວໜາຫອງການ

ກະສກາ ເມອງວງວຽງ

5 ທານ ດາວວຽງ ໄຊຊະນະ ຫອງການກະສກາ-ປາໄມ ຮອງຫວໜາຫອງການ

ກະສກາ ເມອງວງວຽງ

6 ທານ ນາງ ດຣ ວຽງຄາ ສນະວງ ຫອງການສາທາລະນະສກ ຄະນະຫອງການ

ສາທາລະນະສກ ເມອງວງວຽງ

7 ທານ ສວຽງທອງ ວງຈາປາ ຫອງການອດສາຫະກາ-ການຄາ ຫວໜາຫອງການ

ອດສາຫະກາ-ການຄາ ເມອງວງວຽງ

8 ທານ ແສງສກດາ ຫອງການ ຄຂປກ ຮອງຫວໜາຫອງການ

ຄຂປກ ເມອງວງວຽງ

9

ທານ ສອນໄຊ ຫວງວເສດ

ຫອງການຄມຄອງບລຫານຕວ ຫວໜາຫອງການ

ຄມຄອງບລຫານຕວເມອງວງວຽງ ເມອງວງວຽງ

10

ທານ ພອນເພດ ໄຊຍນທະ

ຫອງການປະສານງານສງແວດລອມ ພະນກງານປະສານງານສງແວດລອມ

ແຂວງວຽງຈນ ແຂວງວຽງຈນ

11 ທານ ນາງ ພເວຫາ ລຈງຄນພນ ຫອງການຊບພະຍາກອນນາແລະ

ສງແວດລອມເມອງວງວຽງ ພະນກງານສງແວດລອມ

ເມອງວງວຽງ

12 ທານ ບວຜນ ສໄກສອນ ບານພກ ນານາ

ແລະຟາມລຽງແບປອດສານພດ ເຈາຂອງບານພກ ນານາ

13 ທານ ຄາໃສ ຣສອດ ຣເວຊາຍ ເຈາຂອງຣສອດ ຣເວຊາຍ

14 ທານ ທະນງສ ສລາງກນ ຟາມກະສກາອນຊ ເຈາຂອງຟາມ ກະສກາອນຊ

15 ທານ ມໄຊ ທນຕະວງ ຫອງການຊບພະຍາກອນນາແລະ

ສງແວດລອມ ເມອງວງວຽງ ຫວໜາຫອງການ

16 ຫອງການຕາລວດ

ທອງທຽວເມອງວງວຽງ

71

ເອກກະສານຊອນທາຍ ທ 1: ສງລວມ ຜນກະທບສງແວດລອມ ແລະການດຜອນ. Environment Concerns Impact Indicators Proposed Mitigation Measures

1. ຊບພະຍາກອນ

ທາງກາຍຍະພາບ

ດນເຊາະເຈອນ • ດນເສຽຄວາມອດມສມບນ • ຊວດສດນາ ຫ ການດາລງ

ຊວດ • ຄນນະພາບນາ

• ການຟນຟປາ • ການຈດຕງປະຕບດ ວຽກງານການລບລາງການຖາງປາເຮດໄຮ • ການຈດຕງປະຕບດ ການແບງດນແບງປາ

ຄນນະພາບນາໜາດນ ແລະ

ນາໄຕດນ

• ສກຂະພາບມະນດ • ພມຕານລະບບນເວດ

• ການຊກຢດານການສກສາ ມາດຕາການ ແລະປະຕບດວໃນ ຕອາຍເກນບງຄບໃຫຮຽນ • ພນຖານການຈດການນາໃນຊມຊນ • ການຟນຟປາ ແລະປກປາໃນເຊງອະນລກສງແວດລອມ

2. ຊບພະຍາກອນ

ລະບບ ນເວດ

ວທະຍາ

ປາເຊອມໂຊມ ແລະການທາ

ລາຍປາໄມ

• ສນເສຽທຢອາໃສ • ສນເສຽປາປກຄມໜາດນ

• ປບປງຊວດການເປນຢຂອງປະຊາຊນ ແລະຄວາມປອດໃພຂອງຊມຊນ ໃນເຂດບານຕວແບບ ລວມທງໝບານປາໄມ ແລະໝບານພດທະນາໃນເຂດໂຄງການ.

• ໃຫຄາປກສາການພດທະນາເນອທ ດນ ແລະແຜນພດທະນາ ການນາໃຊດນ ໃນເຂດທມການ ຕດໄມ ຢາງມການຈດສນ

• ສມໃສການຝກອບຮມເຮດໃຫຊາວບານເປນເຈາການໃນການຈດການປາ • ສາງ ແລະເຮດໃຫມສວນຮວມຂອງປະຊາຊນໃນການຟນຟປາ • ສງເສມໂຄງການປກໄມ

ຄນນະພາບສດນາ

• ການຂະຫຽາຍພນສດນາ ແລະປະລມານ

• ເພມທະວການມສວນຮວມໃນການບລຫານ ໃນລະດບຊມຊນ ໃນວຽກການປະມງ.

• ເຂດອະນລກພນປາ • ຄວບຄມອປະກອນການຈບສດນາ • ການດສາງເຂດຫວງຫາມໃນການຈບສດນາ ໃນລະດຂະຫຽາຍພນ

72

Environment Concerns Impact Indicators Proposed Mitigation Measures

ການລາສດປາ

• ຈານວນສດປາ • ສາງຕງ ແລະການດເຂດແດນປາສະຫງວນ • ເກອຫາມການລາສດປາໃນລະດປະສມພນ ແລະຂະຫຽາຍພນ • ສາງຕງຊມຊນຕດຕາມ ຈານວນ ສດປາ

3.ການພດທະນາ

ດານເສດຖະກດ

ການປຽນແປງ ການນາໃຊດນ

• ເນອທດນ • ພມອາກາດປຽນແປງ

• ການຈດການ ການແບງດນແບງປາ • ການຈດການເນອທດນຢາງຖກຕອງ • ການວາງແຜນຄອບຄວ • ການວາງແຜນການນາໃຊເນອທດນໃນລະດບຊມຊມ

ການກະສກາ

• ຜນຜະລດດານກະສກາຕກຕາ

• ການນາໃຊເຕກໃນໂລຊທເໝາະສມ • ການນາໃຊຝນຊວະພາບ, ທາມະຊາດ ມນສດ • ການພດທະນາ ແລະຈດການດານ ຊນລະປະທານ

ການນາໃຊສານເຄມປາບ

ສດຕພດ

• ສກຂະພາບມະນດ

• ຊາວນາ ຊາກະສກອນ ໄດຮບການຝກໂອບຮມ ການປາບສດຕພດ ແລະການປອງກບພດຢາງຖກຕອງ ແລະປອດໃພ

• ຊກຍຊາວນາ ຮຈກນາໃຊການປອງພດ ແບບຊວະພາບ • ຝກໂອບຮມການປອງ ຈດການ ສດຕພດແບບປະສມປະສານ (IPM)

ບນຫາສດລຽງ

• ຄງ ຫຽາ ທາມະຊາດ • ການເຊາະເຈອນຂອງດນ • ການອດແໜນຂອງດນ

• ພດທະນາ ແລະຈດການເນອທລຽງສດ ແລະສງເສມການລຽງສດໃຫກມກນ ແລະເປນມດກບສງແວດລອມ.

• ພດທະນາທາງເລອກພນຖານ ແລະຕດຕາມ ປສະນຍະສະຖານ ແຫງຊບພະຍາກອນທາງທາມະຊາດ ທມຜນກະທບຈາກສດລຽງແບບປອຍລຽງ

• ການດເນອທ ລຽງສດ ທງຄງ ທບມຄນນພາບ ດດແປງໃຫເປນທງຄງ ທມຄນນະພາບ • ມການຈດການລຽງປອຍໃນບລເວນ ແລະຢດຕການລຽງປອຍ

73

Environment Concerns Impact Indicators Proposed Mitigation Measures

ການເກບກເຄອງປາຂອງດງ

• ເຄ ອງປາຂອງດງບກແຫງ

• ເອາໃຈໃສຢາງຈງຈງໃນດານການຈດການ ເຄອງປາຂອງດງ • ການດ ໂຄຕາ ການເກບກເຄອງການຂອງດງ ແລະນາໃຊແບບຢງຢນ • ການຈດການ ປາໄມຊມຊນ ໃນຂນຮາກຖານ

ການທອງທຽວ ແລະຜະລດ

ຕະພນຫດຖະກາ

• ລະບບນເວດ • ການນາໃຊຊບພະຍາກອນທາ

ມະຊາດ

• ການດຂອບເຂດ ລວມທງ ຂມນລະບຽບການ • ການຈດການ ຂອງເສຽ • ຝກສອນຊາວບານໃຫສາມາດບລການດແລ ແລະນາທຽວນກທອງທຽວໄດ ໃນການບລຫານ

ງານ ທອງທຽວນເວດວທະຍາ • ສະໜອງສກຂະນາໄມ ແລະຫອງນາ • ສາງມນຄາສວນເພ ມ ເຄອງຫດຖະກາ

4.ຊບພະຍາກອນ

ທາງດານ ວດທະ

ນະທາ-ສງຄມ

ສກຂະພາບ • ຜນກະທບຕສກຂະພາບ • ແນະນາ ໃຫຄວາມຮ ແບບແຜນ ແລະວທການປອງກນພະຍາດ ລວມທງການປອງກນ ຈາກຍງ, ໜ ແລະພະຍາດກາຝາກ

• ນາໃຊນາ ແລະສກຂະນາໃມ ລວມທງໃຫຄວາມຮກຽວກບນາໃຊນາ ແລະສກຂະນາໃມລະບບການສກສາ

• ສາງຕງ ສກສາລາ ແລະປບປງການໃຫການບລການທດ ການສກສາ • ປະລມານ ແລະຄນນະພາ

ບຂອງນກຮຽນ • ກສາງ ແລະປບປງໂຣງຣຽນ • ສະໜອງຄສດສອນ • ສະໜອງຫກສດ ແລະອປະກອນການສດສອນ (ປມ, ອປະກອນການສດສອນສາລບຄ)

74

ເອກກະສານຊອນທາຍທ 2: ລາຍຊອາງໂຕງຫຽອຍ

ລະດບ ລາຍຊອາງໂຕງ ເນອທ(ຮຕ) 1 ນຈາດ-ນແພ 117,710

2 ນທມ-ຄາ-ປຽນ 31,500

3 ນໂຄ 78,913

4 ນຫນໜາມໜ 67,909

5 ນຕງ 61,562

6 ນຍອດລກ 189,009

7 ນຊອງ 131,361

8 ນໄພ-ກະໜາງ 62,409

9 ນເໝຍ 48,106

10 ນຜາ-ເຢນ 39,633

11 ນໂມ 55,238

12 ນຈາ-ນອາວ 73,898

13 ນລກ 151,397

14 ນປດ 93,148

15 ນຊານ 88,987

16 ນແຈງ 70,785

17 ນຊວງ 37,315

18 ນຫມ 58,236

19 ນຫວຍກາງບານ 126,572

20 ນຫວຍຈຽມ 48,382

21 ນຕງ 57,441

22 ນເລກ n.y.a

23 ນມງ3 n.y.a

츴: 1,689,511

ແງຂມນ: ໜວຍງານວາງແຜນ ແລະຄມຄອງການນາໃຊນແບບສມປະສານ, 2008

ບນດາອາງໂຕງຍອຍ ໄດແບງສາລບເປາໝາຍການພດທະນາອາງຮບນ-ນງມ ບນດາອາງໂຕງຍອຍ ໄດແບງສາລບເປາໝາຍການພດທະນາອາງຮບນ-ນງມ

75

ຕາຕະລາງທ 3: ສະແດງສະຖຕຄອບຄວທກຈນໃນເຂດອາງໂຕງນຊອງ,2007-2008

ຊບານ

ຈານວນ

ຈານວນ

ຈານວນ ຈານວນພນ ລາວລມ ລາວກາງ ລາວສງ ຕາງດາວ

ຄວເຮອນທກຈນ

ໜວຍ ຄວ ຄອບ ລວມ ຍງ

ຈານວນ

ຈານວນພນ ເຮອນ ຄວ ລວມ ຍງ

7 ກມບານ

ກມບານຜາຕງ 64 1,159 1,366 6,934 3,431 3,537 1,743 1,001 495 2,396 1,193 31 140 67

ຈດສມຖນອອນ 32 381 444 2,132 1,048 880 440 988 479 246 129 232 1,395 687

ກມວງວຽງ 126 2,184 2,348 12,304 6,277 9,720 4,871 1,567 823 994 576 23 7 50 260 129

ກມໂພນຊ 48 994 1,127 6,440 3,053 6,344 3,008 95 44 1 1 12 54 31

ກມນາລອງກວາງ 59 945 1,106 5,847 2,772 3,587 1,749 748 312 1,512 711

68 331 155

ກມນາມອນ 94 1,636 1,775 9,370 4,653 4,935 2,424 640 317 3,793 1,911 2 1 69 345 171

ກມທາເຮອ 80 1,201 1,329 6,828 3,478 4,887 2,495 1,932 980 7 2 2

1 6 19 11

ລວມກມ 503 8,500 9,459 49,855 24,712 33,890 16,730 6,971 3,450 8,967 4,523

27

9 468 2,544 1,251

76

76

ເອກກະສານຊອນທາຍ ທ 4: Water Quality Standards Of World Bank.

Parameter Limit

pH

BOD5

Oil and Grease

Total Suspended Solids (TSS)

Temperature – at the edge of a designated mixing zone

Heavy Metals

Arsenic

Cadmium

Chromium, Hexavalent

Chromium, Total

Copper

Iron, Total

Lead

Mercury

Nickel

Zinc

6-9

50 mg/l

20 mg/l

50 mg/l

Max 5 oC above ambient

temperature of receiving

waters – max 3 oC if receiving

waters > 28 oC

1.0 mg/l

0.1 mg/l

0.05 mg/l

1.0 mg/l

0.3 mg/l

2 mg/l

0.6 mg/l

0.002 mg/l

0.5 mg/l

1.0 mg/l

77

77

78

78

79

79

80

80

81

81

82

82

83

83

84

84

85

85

86

86

87

87

88

88

89

89

90

90

91

91

92

92

93

93

94

94

95

95

96

96

ເອກກະສານຊອນທາຍ ທ 19: ເອກກະສານອາງອງ

• ADB/MCTPC, 2003. Lao Urban Data Book

• CPI, 2004-2005. National Socio Economic Development Plan

• Gupta PC, O’Toole JC, 1986. Upland rice: a global perspective. Manila (Philippines): International Rice Research Institute.

• IRRI, 2001. Impact Assessment of Research and Technology Development

• LEM, 2005. Final Draft Report

• Lao PDR, 2001. State of the Environment

• Lao PDR-NGPESs Annex 1; 2, 3 and 4. National Growth and Poverty Eradication Strategy

• MAF, 2003. Forestry Strategy to the year 2020 (Preliminary Draft presented at consultation meeting, 17-18 July 2003)

• MAF, 2001. Promotion’s decree of natural fertilizer utility

• MAF, 2001. Master Plan Study on Integrated Agricultural Development in Lao PDR. Progress Report (1).

• MAF, 1999. The Government’s Strategic Vision for the Agriculture Sector. Donor Round Table Discussion Paper, Lao PDR, Ministry of Agriculture and Forestry.

• NAWACOP, 2003. Land Use Planning/Land Allocation Report.

• NAFRI, 2003. Upland Agricultural Development in the context of Livelihoods, Watersheds and Governance for area-based development project in the Lao PDR.

• NSC, 2003. Statistic Year Book 2003. National Statistic Centre. Committee for planning and Co-operation

• NAFRI, 2000. Integrated Upland Agriculture Research Project. Lao PDR, Ministry of Agriculture and Forestry.

• STEA/SIDA, 2002. Regulation on Environment Assessment in the Lao PDR

• Sanchez PA. 1987. Management of acid soils in the humid tropics of Latin America. In: Management of acid tropical soils for sustainable agriculture. Proceedings of an IBSRAM inaugural workshop, Bankok, Thailand.

• Warner K, 1991. Shifting cultivators: local technical knowledge and natural resource management in the humid tropics. Community Forestry Note 8. Rom (Italy): Food and Agriculture Organization of the United Nations.

• Sub Watershed Profiles (17 Sub watersheds)

• Integrated Watershed management Development Plans (13 sub-watersheds)

97

97

• River Basin Profiles

• National Water Resources Profiles

• National Water Resources Data and Information Strategy

• Initial Environmental Examinations (12 Sub- watershed)

• Study of gender Inequality in Women’s Access to land Forests, and Water

• PRONAE Feasibility Study for NNRB

• Concern and Recommendations Regarding the Review of Asian

Development Bank’s Environment Safeguards.

• Water Quality for Ecosystem and Human Health (World Health Organization)

• Water Treatment and Pathogen Control

• Project Performance Management System (First Draft) NAM NGUM RIVER

BASIN DEVELOPMENT SECTOR PROJECT, ADB Loan 1933-LAO, AFD

Grant CLA 1048 01H, Lao PDR, December 2007. By EDF-CIH, Electricité de

France – Centre d'Ingénierie Hydraulique, Hydro Sult Inc, December 2007,

SL Bureau d'Ingénieurs Conseils.

• Annual Work Plan and Budget 2007-2008, Nam Ngum Basin Development

Sector Project (NNRB), ADB Loan No. 1933-Lao (SF) AFD Grant CLA 1048

01H. September 2007.

• Norhtern Area Rural Power Distribution Project, ADB LAON 3087-Lao, Initial

Environment Examination, Sept 2002.

• Nam Theun 2 Resettlement Action Plan, 1997.

• Environment Guideline for Selected Agricultural and Natural

Resources Development Projects, 1999.

• ADB Environment Assessment Guideline, 2003.