განმარტებითი ბარათიgnerc.org/files/admisistraciuli...

სს „თელასისთვის“ ელექტროენერგიის განაწილების,

გატარების და მოხმარების ტარიფების გაანგარიშების შესახებ

ტარიფებისა და ეკონომიკური ანალიზის დეპარტამენტი, სემეკი 3 სექტემბერი, 2015 წელი 1

განმარტებითი ბარათი

„ელექტროენერგიის ტარიფების შესახებ“ საქართველოს ენერგეტიკისა და

წყალმომარაგების მარეგულირებელი ეროვნული კომისიის 2008 წლის 4 დეკემბრის #33

დადგენილებაში ცვლილების შეტანის თაობაზე“

საქართველოს ენერგეტიკისა და წყალმომარაგების მარეგულირებელი ეროვნული

კომისიის დადგენილების პროექტზე სს „თელასის“ ელექტროენერგიის

განაწილების, გატარების და მოხმარების ტარიფების გაანგარიშების შესახებ

სს „თელასი“არის ელექტროენერგიის განაწილების ლიცენზიატი, რომელიც

ოპერირებს ქ. თბილისში. კომპანია ემსახურება 524,5 ათას აბონენტზე მეტს, ხოლო

მომხმარებელთა მომსახურებას და ელექტრული ქსელების ექსპლუატაციას

ახორციელებს 10 ბიზნეს ცენტრის საშუალებით, რომლებიც განთავსებულია

დედაქალაქის ყველა ადმინისტრაციულ რაიონში.

საქართველოს ენერგეტიკისა და წყალმომარაგების მარეგულირებელმა

ეროვნულმა კომისიამ სს „თელასის“ მიერ დადგენილი წესით წარმოდგენილი

განაცხადის, მასზე გაცემული ელექტროენერგიის განაწილების შუალედური

ლიცენზიის ჩაბარების შემდეგ და შესაბამისი მასალების განხილვის საფუძველზე,

აგრეთვე AES Silk Road Holdings B.V. (AES)-ის მიერ სს „თელასის“ ყველა აქციის 75%-ის

ნასყიდობის 1998 წლის 21 დეკემბრის ხელშეკრულების პირობების გათვალისწინებით

დაადგინა, რომ AES-თელასი ძირითადად აკმაყოფილებდა ელექტროენერგიის

განაწილების სალიცენზიო საქმიანობის წესებისა და პირობების მოთხოვნებს და 1998

წლის 28 დეკემბრის #82 გადაწყვეტილებით სს „თელასზე“ გაცემული იქნა

ელექტროენერგიის განაწილების ლიცენზია #3/01.




რაც შეეხება ლიცენზიატი საწარმოს სატარიფო რეგულირებას, საქართველოს

მთავრობის 2012 წლის 24 დეკემბრის #2047 განკარგულებით მოწონებული იქნა,

საქართველოს მთავრობას, სს „საპარტნიორო ფონდს“, ღია სააქციო საზოგადოება

„ინტერ რაო ეეს“-ს, სს „თელასს“, შპს „მტკვარი ენერგეტიკას“, სს „ხრამჰესი-1“-სა და სს

„ხრამჰესი-2“-ს შორის დასადები მემორანდუმი.

ასევე, საქართველოს მთავრობის 2013 წლის 28 მარტის #299 და 2013 წლის 29

მარტის #300 განკარგულებებით მოწონებული იქნა, შესაბამისად, საქართველოს

მთავრობის, სს „საპარტნიორო ფონდს“, ღია სააქციო საზოგადოება „ინტერ რაო ეეს“-ს,

სს „თელასს“, შპს „მტკვარი ენერგეტიკას“, სს „ხრამჰესი-1“-სა და სს „ხრამჰესი-2“-ს

შორის დასადები მემორანდუმი,.

ზემოაღნიშნულიდან გამომდინარე, „ნორმატიული აქტების შესახებ“

საქართველოს კანონის მე-20 მუხლის მე-4 პუნქტის, „ელექტროენერგეტიკისა და

ბუნებრივი გაზის შესახებ“ საქართველოს კანონის მე-4 მუხლის მე-5 პუნქტის „ბ“

ქვეპუნქტის, მე-5 მუხლის პირველი პუნქტისა და მე-11 მუხლის პირველი პუნქტის

საფუძველზე, საქართველოს ენერგეტიკისა და წყალმომარაგების მარეგულირებელი

ეროვნული კომისიის 2012 წლის 27 დეკემბრის #23 და 2013 წლის 3 აპრილის #3

დადგენილებებით შესული იქნა ცვლილებები „ელექტრონერგიის ტარიფების შესახებ“

კომისიის 2008 წლის 4 დეკემბრის #33 დადგენილებაში და ძაბვების მიხედვით სს

„თელასისთვის“ დადგენილი იქნა ელექტროენერგიის განაწილების შემდეგი ზღვრული

ტარიფები (დღგ-ის გარეშე):

მე-8

მუხლი ძაბვის საფეხური

#23 დადგენილებით

01.01.2013–დან

#3

დადგენილებით

01.04.2013–დან

#3


01.01.2017–დან

31.03.2013 ჩათვლით 31.12.2016 ჩათვლით 31.12.2025 ჩათვლით




ა)

220–380 ვოლტი

(არასაყოფაცხოვრებო

მომხმარებელი)

8,08

თეთრი/კვტ.სთ

8,08


8,08


ბ)

220–380 ვოლტი

(საყოფაცხოვრებო

მომხმარებელი)

6,891


6,855


8,08


გ) 6–10 კილოვოლტი 7,138


7,138


7,138


დ) 35–110 კილოვოლტი 1,8


1,8


1,8


ამავე დადგენილებებით განისაზღვრა სს „თელასის“ მომხმარებლებისათვის

ელექტროენერგიის შესასყიდი ზღვრული ტარიფები: პირველ შემთხვევაში

(დადგენილება #23) - 2013 წლის 1 იანვრიდან 2013 წლის 31 მარტის ჩათვლით

პერიოდზე მოქმედების ვადით, ხოლო მეორე შემთხვევაში (დადგენილება #3) - 2013

წლის 1 აპრილიდან 2016 წლის 31 დეკემბრის და 2017 წლის 1 იანვრიდან 2025 წლის 31

დეკემბრის ჩათვლით პერიოდზე მოქმედების ვადით ძაბვის საფეხურების მიხედვით,

შემდეგი ოდენობით (დღგ-ის გარეშე):

მე-10

მუხლი ძაბვის საფეხური

#23


01.01.2013–დან

#3


01.04.2013–დან

#3


01.01.2017–დან


ა)

220–380 ვოლტი

(არასაყოფაცხოვრებ

ო მომხმარებელი)

13,56


13,56


13,56


გ) 6–10 კილოვოლტი 12,618


12,618


12,618


დ) 35–110

კილოვოლტი

7,28


7,28


7,28





ამასთან, მოსახლეობის სოციალური დაცვის დამატებითი გარანტიების შექმნის

და ელექტროენერგიის რაციონალური გამოყენების ხელშეწყობის მიზნით, ქ. თბილისის

საყოფაცხოვრებო მომხმარებლებისთვი (მოსახლეობისთვის), რომლებიც წარმოადგენენ

სს „თელასის“ აბონენტებს 220/380 ვოლტ ძაბვაზე მოხმარებული ელექტროენერგიის

რაოდენობის მიხედვით დადგინდა ელექტროენერგიის შესასყიდი ზღვრული ტარიფები

(30 კალენდარულ დღეში) შემდეგი ოდენობით (დღგ-ის გარეშე):

მე-10

მუხლი მოხმარების საფეხური

#23


01.01.2013–დან

#3


01.04.2013–დან

#3


01.01.2017–დან


ა) 101 კვტსთ-ის

ჩათვლით

8,424


8,034


11,424


ბ) 101 კვტსთ-დან 201

კვტსთ-ის ჩათვლით

10,56


10,56


13,56


გ) 301 კვტსთ-დან და

მეტი

14,998


14,998


14,998


ზემოთ აღნიშნული ტარიფების გრძელვადიან პერიოდზე განსაზღვრის

მიუხედავად, 2015 წლის 14 ივლისს სს „თელასის“ მიერ საქართველოს ენერგეტიკისა და

წყალმომარაგების მარეგულირებელ ეროვნულ კომისიაში წარმოდგენილი იქნა

#0714/351 წერილი (კომისიაში რეგისტრაცია #5410/01 14.07.2015), რომელშიც

აღნიშნული იყო, რომ 2015 წელს თბოელექტროსადგურების ელექტროენერგიის

წარმოების ტარიფის მოსალოდნელი ზრდის, ასევე ელექტროენერგიის გადაცემის

მომსახურების ღირებულების უკვე განხორციელებული ზრდის გათვალისწინებით

კომპანია „თელასის“ ფინანსური მდგომარეობა ძალიან იყო გართულებული, რაც

კომპენსაციის მექანიზმის არარსებობის შემთხვევაში, კომპანიას აუცილებლად




მიიყვანდა გაკოტრებამდე და აღნიშნული მდგომარეობა უკიდურესად უარყოფითად

აისახებოდა საქართველოს ენერგეტიკული სექტორის ყველა მონაწილეზე,

რომელთაგანაც სს „თელასი“ ახდენს მომსახურებისა და ელექტროენერგიის

(სიმძლავრის) შესყიდვას. აღნიშნული არგუმენტების საფუძველზე საწარმოს მიერ

მოთხოვნილი იქნა სამომხმარებლო ტარიფის კორექტირება ელექტროენერგიის

შესყიდვის ნაწილში. ამასთან, ზემოაღნიშნულ წერილში მითითებული იყო, რომ სს

„თელასი“ არ განიხილავდა საწარმოს საოპერაციო ხარჯების ზრდას, რომლებიც

ასახული იყო ელექტროენერგიის განაწილების ტარიფში.

აღნიშნულის პასუხად, კომისიის 2015 წლის 15 ივლისის #1/03-6/795-4554

წერილით სს „თელასს“ განემარტა, რომ საქართველოს ენერგეტიკისა და

წყალმომარაგების მარეგულირებელი ეროვნული კომისიის 2014 წლის 30 ივლისის #14

დადგენილებით დამტკიცებული „ელექტროენერგიის განაწილების, გატარების და

მოხმარების ტარიფების გაანგარიშების მეთოდოლოგიის“ 23-ე მუხლი დასაშვებად

მიიჩნევს ელექტროენერგიის შესყიდვის საშუალო შეწონილი ფასის კორეტირებას,

თუმცა, ამავე მუხლის მე-4 პუნქტის თანახმად, ხსენებული კორექტირება შეეხება

მხოლოდ ელექტროენერგიის მოხმარების ტარიფს, რომელიც გაანგარიშებული და

დადგენილია ამავე მეთოდოლოგიის საფუძველზე.

იმის გამო, რომ კომისიის 2014 წლის 30 ივლისის #14 დადგენილებით

დამტკიცებული „ელექტროენერგიის განაწილების, გატარების და მოხმარების

ტარიფების გაანგარიშების მეთოდოლოგიის“ ამოქმედების შემდეგ სს „თელასს“ არ

წარმოაუდგენია შესაბამისი სატარიფო განაცხადი და ამავე მეთოდოლოგიის მიხედვით

კომისიას სს „თელასისთვის“ არ დაუდგენია ელექტროენერგიის განაწილების,

გატარების და მოხმარების ტარიფები, კომისია მოკლებული იყო სამართლებრივ

საფუძველს, ემსჯელა და მოეხდინა სამომხმარებლო ტარიფის კორექტირება მხოლოდ

ელექტროენერგიის შესყიდვის ნაწილში.




შესაბამისად, ელექტროენერგიის განაწილების, გატარების და მოხმარების

ტარიფების დადგენას კომისია განახორციელებდა სს „თელასის“ მიერ კომისიის 2014

წლის 7 აგვისტოს #29/1 გადაწყვეტილებით დამტკიცებული ფორმით სრულყოფილი

სატარიფო განაცხადისა და შესაბამისი დოკუმენტაციის წარმოდგენის შემთხვევაში.

ზემოაღნიშნული განმარტების გათვალისწინებით, „ელექტროენერგეტიკისა და

ბუნებრივი გაზის შესახებ“ საქართველოს კანონის 44–ე მუხლისა და

„ელექტროენერგიის ტარიფების დადგენის მეთოდოლოგიის დამტკიცების შესახებ“


კოსმისიის 2014 წლის 30 ივლისის #14 დადგენილების 25–ე მუხლის საფუძველზე,

ელექტროენერგიის განაწილების, გატარებისა და მოხმარების ტარიფების დადგენის

მოთხოვნით, სს „თელასის“ მიერ 2015 წლის 23 ივლისს #0723/044 წერილით (კომისიაში

რეგისტრაცია #5655/01 23.07.2015) კომისიაში წარმოდგენილი იქნა სატარიფო

განაცხადი თანდართული მასალებით, რომელიც შეიცავდა შემდეგ დოკუმენტაციას:

„ელექტროენერგიის განაწილების ლიცენზიატის მიერ ელექტროენერგიის

განაწილების, გატარების და მოხმარების ტარიფის გაანგარიშების მიზნით,

წარმოსადგენი სატარიფო განაცხადის ფორმის დამტკიცების შესახებ“

კომისიის 2014 წლის 7 აგვისტოს #29/1 გადაწყვეტილებით დამტკიცებული

სატარიფო განაცხადის შევსებული ფორმა საწარმოს 2014 ფინანსური და

ტექნიკური მონაცემების შესახებ (ყველა გვერდი დამოწმებული

უფლებამოსილი პირის ხელმოწერით, ასევე ელექტრონული ვერსია);

ფინანსური ანგარიშგების საერთაშორისო სტანდარტების შესაბამისად

შედგენილი და აუდირებული საწარმოს 2014 წლის ფინანსური ანგარიში

(საბუღალტრო ბალანსი; მოგება-ზარალის ანგარიშგება; ფულადი სახსრების

მოძრაობის ანგარიშგება);




გრძელვადიანი ძირითადი მატერიალური და არამატერიალური

რეგულირებადი აქტივების რეესტრი შესაბამისი საბალანსო

ღირებულებების, ექსპლუატაციაში შესვლის თარიღების, ყოველწლიური

ცვეთა/ამორტიზაციის, კაპიტალიზირებული დანახარჯების და შესაბამისი

ტექნიკური მახასიათებლების შესახებ მონაცემების ჩვენებით

(ელექტრონული ვერსია);

სატარიფო განაცხადით წარმოდგენილი, 2014 წლის ფაქტობრივი საწარმოო

დანახარჯების (როგორც კაპიტალური, ასევე მიმდინარე საოპერაციო)

მიხედვით განხორციელებული შესყიდვების (საქონელი, მომსახურება)

სასაქონლო ზედნადებებისა და დღგ-ის ანგარიშ-ფაქტურების RS რეესტრების

ელექტრონული ვერსიები (როგორც ხარჯების, ასევე შემოსავლების);

სატესტო წლის საბანკო ამონაწერები განხორციელებული ოპერაციების

შესახებ (ელექტრონული ვერსია);

ოფიციალურად დამოწმებული მოქმედი საშტატო განრიგი შესაბამისი

სახელფასო განაკვეთების ჩვენებით;

2014 წელს და ამჟამად მოქმედი ხელშეკრულებები საკონსულტაციო,

აუდიტორულ, იურიდიულ და სანოტარო მომსახურებებზე, იჯარაზე,

საწარმოს დაცვაზე და საწარმოო ქონების დაზღვევაზე (ამასთან

სადაზღვევო სერთიფიკატები, პოლისები);

მოქმედი სასესხო ხელშეკრულებები და შესაბამისი ვალდებულებების

შესრულების გეგმური გრაფიკები (ასევე ელექტრონული ვერსია);

საგადახადო ორგანოში წარდგენილი, სატესტო წლის ქონების, მოგების,

საშემოსავლო, დამატებული ღირებულების გადასახადების დეკლარაციები

და ასევე, საბაჟო დეკლარაციები;

ამონაწერი სამეწარმეო რეესტრიდან და ქონების საკუთრების

დამადასტურებელი საკადასტრო კოდების რეესტრი;




საწარმოს სააღრიცხვო პოლიტიკა;

საწარმოს მიერ შემუშავებული სამივლინებო ნორმების წესი;

სატესტო წელს განხორციელებული მივლინებების რეესტრი, მივლინებული

პირის, მივლინების ადგილის, პერიოდის, სადღეღამისო და

საცხოვრებელი ფართობის დაქირავების ხარჯების მითითებით

(ელექტრონული ვერსია);

საწარმოს მიერ შემუშავებული საქონლის, მომსახურების და საამშენებლო

სამუშაოების შესყიდვების განხორციელების წესი;

2014 წელს მოქმედი ხელშეკრულებებისა და 2014 წელს სხვადასხვა

საქონლის, მომსახურებისა და სამშენებლო სამუშაოების შესყიდვის

მიზნით გაფორმებული ხელშეკრულებების რეესტრი, მიმწოდებელი

კომპანიის, ხელშეკრულების გაფორმების თარიღის, ნომრის, საგნის,

ღირებულებისა და მოქმედების ვადის მითითებით (ელექტრონული

ვერსია).

სს „თელასის“ სატარიფო განაცხადი ტექნიკური ნაწილის სრულყოფილებისა და

კანონშესაბამისობის შესახებ სამართლებრივი შეფასებისთვის ტარიფებისა და

ეკონომიკური ანალიზის დეპარტამენტის მიერ (სამსახურებრივი ბარათები #1774 და

#1775 24.07.2015) შესაბამისი დასკვნებისთვის გადაგზავნილი იქნა კომისიის

ელექტროენერგეტიკის და იურიდიულ დეპარტამენტებში.

ტარიფებისა და ეკონომიკური ანალიზის დეპარტამენტმა განიხილა სს

„თელასის“ მიერ წარმოდგენილი დოკუმენტაცია სატარიფო განაცხადთან

ერთობლიობაში და იურიდიული დეპარტამენტის 2015 წლის 24 ივლისის #1779 და

ელექტროენერგეტიკის დეპარტამენტის 2015 წლის 24 ივლისის #1780 სამსახურებრივი

ბარათების/დასკვნების გათვალისწინებით მიჩნეული იქნა, რომ იგი სრულყოფილია და

შეესაბამება კანონმდებლობით დადგენილ მოთხოვნებს.




აღნიშნულიდან გამომდინარე, საქართველოს ენერგეტიკისა და წყალმომარაგების

მარეგულირებელი ეროვნული კომისიის 2015 წლის 31 ივლისის #41/3

გადაწყვეტილებით დაიწყო საჯარო ადმინისტრაციული წარმოება „ელექტროენერგიის

ტარიფების“ შესახებ საქართველოს ენერგეტიკისა და წყალმომარაგების

მარეგულირებელი ეროვნული კომისიის 2008 წლის 4 დეკემბრის #33 დადგენილებაში

ცვლილების შეტანის თაობაზე“ ნორმატიული ადმინისტრაციულ–სამართლებრივი

აქტის გამოსაცემად. გადაწყვეტილების თანახმად ნორმატიულ ადმინისტრაციულ–

სამართლებრივი აქტის გამოცემის ბოლო ვადად განისაზღვრა 2015 წლის 18 დეკემბერი,

ხოლო მოსაზრებების წარდგენის ბოლო ვადად – 2015 წლის 31 აგვისტო (18:00 საათი).

კომერციულ საიდუმლოებად ცნობის მოთხოვნა

სატარიფო განაცხადზე დამატებით სს „თელასის“ მიერ 2015 წლის 24 ივლისს

კომისიაში წარმოდგენილი იქნა #0724/10 (კომისიაში რეგისტრაცია #5717/01

24.07.2015) წერილი, რომლითაც საქართველოს ზოგადი ადმინისტრაციული კოდექსის

272 მუხლის საფუძველზე კომპანიის მიერ მოთხოვნილი იქნა ქვემოთ ჩამოთვლილი

დოკუმენტაციის კომერციულ საიდუმლოებად მიჩნევა :

ფინანსური ანგარიშები (მოგება-ზარალის ანგარიშგება; ფულადი სახსრების

მოძრაობის ანგარიშგება, საინვესტიციო გეგმა, აქტივების ბაზა) მ.შ სატარიფო

განაცხადის ფორმებში;

სატარიფო განაცხადით წარმოდგენილი, სატესტო წლის ფაქტობრივი

საწარმოო დანახარჯების (როგორც კაპიტალური, ასევე მიმდინარე

საოპერაციო) მიხედვით განხორციელებული შესყიდვების (საქონელი,

მომსახურება) სასაქონლო ზედნადებების და დღგ-ის ანგარიშ-ფაქტურების RS

რეესტრები;




საბანკო ამონაწერები განხორციელებული ოპერაციების შესახებ;

მოქმედი საშტატო განრიგი შესაბამისი სახელფასო განაკვეთებით;

ხელშეკრულებები საკონსულტაციო, აუდიტორულ, იურიდიულ და

სანოტარო მომსახურებებზე, იჯარაზე საწარმოს დაცვაზე და საწარმოო

ქონების დაზღვევაზე (სადაზღვევო სერტიფიკატები პოლისები);

სასესხო ხელშეკრულებები და მასთან დაკავშირებული დოკუმენტაცია;

საგადასახადო ორგანოში წარდგენილი საშემოსავლო, დღგ-ის და საბაჟო

დეკლარაციები;


საწარმოს სამივლინებო ნორმების წესი;

მივლინების რეესტრი და მასთან დაკავშირებული დოკუმენტაცია;

საქონლის, მომსახურების და სამშენებლო სამუშოების შესყიდვის

განხორციელების წესი;

ელექტროენერგიის შესყიდვაზე გაფორმებული ხელშეკრულებები;

ხელშეკრულებების რეესტრი.

„ელექტროენერგეტიკისა და ბუნებრივი გაზის შესახებ“ საქართველოს კანონის

44–ე მუხლის პირველი პუნქტის „ა“–„გ“ ქვეპუნქტების თანახმად კომისია სატარიფო

განაცხადის განხილვისას და ტარიფი დადგენისას ეყრდნობა:

დასაბუთებულ სატარიფო განაცხადს, რომელსაც ერთვის აუდიტორული და

ფინანსური ინფორმაცია;

სატარიფო განაცხადის განხილვისა და შესაბამისი დადგენილების მიღების

პროცედურებს;

მომხმარებლებისა და სხვა დაინტერესებული მხარეების მიერ ტარიფის

დადგენის კომენტირების პროცედურებს.




საქართველოს ენერგეტიკისა და წყალმომარაგების მარეგულირებელი

ეროვნული კომისიის 2014 წლის 30 ივლისის #14 დადგენილებით დამტკიცებული

„ელექტროენერგიის განაწილების, გატარების და მოხმარების ტარიფების გაანგარიშების

მეთოდოლოგიის“ 26–ე მუხლის მე–7 პუნქტის თანახმად, „სატარიფო განაცხადის

განხილვა კომისიაში მიმდინარეობს საქართველოს კანონმდებლობით

გათვალისწინებული საჯარო ადმინისტრაციული წარმოების წესით. შესაბამისად,

სატარიფო განაცხადი და თანდართული დოკუმენტები (გარდა იდენტიფიცირებად

პირებთან დაკავშირებული პერსონალური ინფორმაციისა, აგრეთვე კომისიის მიერ

კომერციულ საიდუმლოებად მიჩნეული ინფორმაციისა) საჯაროა და ხელმისაწვდომი

უნდა იყოს ნებისმიერი პირისათვის“.

ზემოთ ჩამოთვლილი საკანონმდებლო და კანონქვემდებარე ნორმატიული

აქტების ერთობლიობიდან გამომდინარეობს, რომ კონკრეტული საწარმოსთვის

ტარიფის დადგენა და შესაბამისი ნორმატიული ადმინისტრაციულ–სამართლებრივი

აქტის გამოცემა უნდა განხორციელდეს საჯარო ადმინისტრაციული წარმოებისთვის

დადგენილი წესებით, ხოლო ტარიფის დადგენასთან დაკავშირებული დოკუმენტაცია

ხელმისაწვდომი უნდა იყოს ნებისმიერი პირისთვის.

აღნიშნული გარემოებების გათვალისწინებით, წარმოდგენილი

დოკუმენტაციიდან კომერციულ საიდუმლოებად შეიძლება ჩაითვალოს მხოლოდ ის

ნაწილი, რომლის გამჟღავნებამაც შეიძლება გავლენა იქონიოს კომპანიის

კონკურენტუნარიანობაზე. შესაბამისად, საქართველოს ენერგეტიკისა და

წყალმომარაგების მარეგულირებელი ეროვნული კომისიის 2015 წლის 31 ივლისის

#41/4 გადაწყვეტილებით, სს „თელასის“ მოთხოვნა 2015 წლის 24 ივლისის #0724/10

წერილით მოთხოვნილი ინფორმაციის კომერციულ საიდუმლოებად ცნობის შესახებ

დაკმაყოფილდა ნაწილობრივ. კერძოდ:




სატარიფო განაცხადით წარმოდგენილი, სატესტო წლის ფაქტობრივი საწარმოო

დანახარჯების (როგორც კაპიტალური, ასევე მიმდინარე საოპერაციო) მიხედვით

განხორციელებული შესყიდვების (საქონელი, მომსახურება) სასაქონლო ზედნადებების

და დღგ-ის ანგარიშ-ფაქტურების RS რეესტრები (1); საბანკო ამონაწერები

განხორციელებული ოპერაციების შესახებ (2); მოქმედი საშტატო განრიგი შესაბამისი

სახელფასო განაკვეთებით თანამდებობრივი სარგოების ნაწილში (3); სასესხო

ხელშეკრულებები და მასთან დაკავშირებული დოკუმენტაცია (4); საგადასახადო

ორგანოში წარდგენილი საშემოსავლო, დღგ-ის და საბაჟო დეკლარაციები (5);

მივლინების რეესტრი და მასთან დაკავშირებული დოკუმენტაცია პერსონალური

ინფორმაციის ნაწილში მიჩნეული იქნა კომერციულ საიდუმლოებად.

ხოლო ქვემოთ ჩამოთვლილი სხვა დანარჩენი დოკუმენტაცია მიჩნეულ იქნა

ღიად:

ფინანსური ანგარიშები (მოგება-ზარალის ანგარიშგება; ფულადი სახსრების

მოძრაობის ანგარიშგება, საინვესტიციო გეგმა, აქტივების ბაზა) მ.შ სატარიფო

განაცხადის ფორმებში;

ხელშეკრულებები საკონსულტაციო, აუდიტორულ, იურიდიულ და

სანოტარო მომსახურებებზე, იჯარაზე საწარმოს დაცვაზე და საწარმოო

ქონების დაზღვევაზე (სადაზღვევო სერტიფიკატები პოლისები);


საწარმოს სამივლინებო ნორმების წესი;

მივლინების რეესტრი და მასთან დაკავშირებული დოკუმენტაცია

(პერსონალური ინფორმაციის გარდა);

საქონლის, მომსახურების და სამშენებლო სამუშოების შესყიდვის

განხორციელების წესი;

ელექტროენერგიის შესყიდვაზე გაფორმებული ხელშეკრულებები;




ხელშეკრულებების რეესტრი;

მოქმედი საშტატო განრიგი შესაბამისი სახელფასო განაკვეთებით

თანამდებობრივი სარგოების მითითების გარეშე.

კომისიის ზემოაღნიშნული გადაწყვეტილების მე-3 და მე-7 პუნქტების

ნაწილობრივ ბათილად ცნობის თაობაზე სს „თელასის“ მიერ 2015 წლის 17 აგვისტოს

შეტანილი იქნა სარჩელი ქ. თბილისის საქალაქო სასამართლოს ადმინისტრაციულ

საქმეთა კოლეგიაში.

აღნიშნულის შესაბამისად, საწარმოს მიერ გასაჩივრებული იქნა კომისიის

გადაწყვეტილება სს „თელასის“ მოგება-ზარალის ანგარიშგების (მოგება-ზარალის

ანგარიშგება, ფულადი სახსრების მოძრაობის ანგარიშგება, საინვესტიციო გეგმა,

აქტივების ბაზა) მათ შორის, სატარიფო განაცხადის ფორმებში (მე-3 პუნქტი) და

მივლინებების რეესტრისა და მასთან დაკავშირებული დოკუმენტაციის (პერსონალური

ინფორმაციის გარდა) (მე-7 პუნქტი) ღიად ცნობის ნაწილში.

ვინაიდან აღნიშნულ საკითხთან დაკავშირებით არ არსებობს სასამართლოს

კანონიერ ძალაში შესული გადაწყვეტილება, საქართველოს ენერგეტიკისა და

წყალმომარაგების მარეგულირებელი ეროვნული კომისია ითვალისწინებს სს

„თელასის“ ინტერესებს და ამ ეტაპზე უზრუნველყოფს აღნიშნული ინფორმაციიდან

მხოლოდ ზოგადი ნაწილის გაჟღერებას.

მიმდინარე პერიოდისთვის ტარიფებისა და ეკონომიკური ანალიზის

დეპარტამენტში დასრულდა მუშაობა სს „თელასის“ მიერ ელექტროენერგიის

განაწილების, გატარების და მოხმარების ტარიფების დადგენის მიზნით წარმოდგენილ

სატარიფო განაცხადზე და შემდგომი გადაწყვეტილების მიღების მიზნით,





კომისიისთვის წარმოდგენილია შესაბამისი დადგენილების პროექტი წინამდებარე

განმარტებებით.

საფუძველი

სს „თელასისთვის“ ელექტროენერგიის განაწილების, გატარების და მოხმარების

ტარიფების გაანგარიშების საფუძველს წარმოადგენს „ელექტროენერგიის ტარიფების

გაანგარიშების შესახებ მეთოდოლოგიების დამტკიცების შესახებ“ საქართველოს

ენერგეტიკისა და წყალმომარაგების მარეგულირებელი ეროვნული კომისიის 2014 წლის

30 ივლისის #14 დადგენილებით დამტკიცებული „ელექტროენერგიის განაწილების,

გატარების და მოხმარების ტარიფების გაანგარიშების მეთოდოლოგია“ (შემდგომში -

„მოქმედი სატარიფო მეთოდოლოგია“).

ამასთან, მარეგულირებელი მიზნებისათვის სს „თელასის“ საოპერაციო და

კაპიტალური დანახარჯების აუდირების პროცესში, მიზანშეწონილი და გონივრული

დანახარჯების დადგენის მიზნით, განხორციელდა საწარმოს სატესტო წლის (2014

წლის) შემდეგი მონაცემების ანალიზი:

საქონლის ან მომსახურების მიმწოდებელ მხარეებთან გაფორმებული

ხელშეკრულებები;

განხორციელებული შესყიდვების (საქონელი, მომსახურება) სასაქონლო

ზედნადებებისა და დღგ-ის ანგარიშ-ფაქტურების შემოსავლების სამსახურის

(RS) რეესტრი;

საბანკო ამონაწერები განხორციელებული ოპერაციების შესახებ;

ოფიციალურად დამოწმებული გასული და მიმდინარე წლების მოქმედი

საშტატო განრიგები შესაბამისი სახელფასო განაკვეთების ჩვენებით;




საგადახადო ორგანოში წარდგენილი, ქონების, მოგების, საშემოსავლო,

დამატებული ღირებულების გადასახადების დეკლარაციები და ასევე, საბაჟო

დეკლარაცია;

განხორციელებული მივლინებების რეესტრი (მივლინებული პირის,

მივლინების ადგილის, პერიოდის, სადღეღამისო და საცხოვრებელი

ფართობის დაქირავების ხარჯების მითითებით);

კომპანიის მიერ დამტკიცებული საწარმოოს სააღრიცხვო პოლიტიკა;

კომპანიის მიერ შემუშავებული საქონლის, მომსახურების და საამშენებლო

სამუშაოების შესყიდვების განხორციელების წესი;

სამივლინებო ნორმების წესი.

აგრეთვე, განხორციელდა 1999-2014 წლების კომპანიის ფინანსურ ანგარიშგებაზე

ქვემოთ ჩამომთვლილი დამოუკიდებელი აუდიტორების ანგარიშების ანალიზი:

1999 Deloitte

2000 Deloitte

2001 Deloitte

2002 Deloitte

2003 KPMG

2004 KPMG

2005 PWC

2006 PWC

2007 PWC

2008 PWC

2009 PWC

2010 EY

2011 EY

2012 EY

2013 EY

2014 EY




სატარიფო რეგულირების და ტარიფის დადგენის პერიოდი


ეროვნული კომისიის 2015 წლის 1 სექტემბრის #24 დადგენილებით შეტანილი იქნა

ცვლილებები „ელექტროენერგიის ტარიფების გაანგარიშების მეთოდოლოგიების

დამტკიცების შესახებ“ საქართველოს ენერგეტიკისა და წყალმომარაგების

მარეგულირებელი ეროვნული კომისიის 2014 წლის 30 ივლისის №14 დადგენილებით

დამტკიცებულ „ელექტროენერგიის განაწილების, გატარების და მოხმარების

ტარიფების გაანგარიშების მეთოდოლოგიაში“, რომლის 27-ე მუხლს დაემატა შემდეგი

შინაარსის 31 პუნქტი:

„31. იმ საწარმოსთვის, რომელსაც კომისიის მიერ ამ მეთოდოლოგიის

საფუძველზე გაანგარიშებული ტარიფები დაუდგინდება 2015 წლის 1 იანვრის

შემდგომი თარიღიდან, პირველი სატარიფო რეგულირების პერიოდი ვრცელდება

ტარიფების კანონიერ ძალაში შესვლის თარიღიდან 2017 წლის 31 დეკემბრის ჩათვლით.

ამ მეთოდოლოგიით განსაზღვრული კორექტირების ძირითადი პრინციპები და

მექანიზმები გავრცელდება მხოლოდ სრულ კალენდარულ წელზე.”

ყოველივე ზემოაღნიშნულიდან გამომდინარე, სს „თელასისათვის“ პირველი

სატარიფო რეგულირების პერიოდი განისაზღვრება ტარიფების ძალაში შესვლიდან

2017 წლის 31 დეკემბრის ჩათვლით.

რეგულირებადი აქტივების ბაზა

ქვეყნისათვის მნიშვნელოვანი ობიექტების პრივატიზების მიზნით შექმნილი

საკონკურსო კომისიის 1998 წლის 22 ოქტომბრის გადაწყვეტილებით (ოქმი N6), ქ.

თბილისის ელექტროენერგიის გამანაწილებელი კომპანია სააქციო საზოგადოება




„თელასის“ აქციათა (60860914 ცალი აქცია) პაკეტის, საწესდებო კაპიტალის 75%-ის,

გაყიდვის მიზნით ჩატარებულ კონკურსში გამარჯვებულად გამოცხადდა AES SILK ROAD

HOLDINGS B.V. შედეგად 1998 წლის 21 დეკემბერს სახელმწიფოსა და „ეი-ი-ეს სილქ როუდ

ჰოლდინგზ ბი. ვი.“-ს შორის გაფორმდა ხელშეკრულება, რომლის თანახმადაც სს

„თელასის“ აქციების 75% სახელმწიფომ მიჰყიდა „ეი-ი-ეს სილქ როუდ ჰოლდინგზ ბი.

ვი.“-ს, გარიგების ღირებულება შეადგენდა 25,500,000 აშშ დოლარის ექვივალენტს

ლარებში (ნაცვლად გამოცხადებული საწყისი გასაყიდი ფასისა - 10,375,000 აშშ

დოლარის ექვივალენტისა ლარებში).

2003 წლის აგვისტოში კორპორაცია AES-მა, ფაქტობრივმა მფლობელმა, “Silk Road

Holdings B.V.”-ს აქციათა პაკეტის 100% მიჰყიდა ფინურ კომპანიას – სააქციო

საზოგადოება RAO Nordic Oy, რომლის ერთადერთი აქციონერია ღსს „ინტერ რაო“.

ვინაიდან 1998 წელს მოხდა სს „თელასის“ აქციების პრივატიზება, არსებული

აქტივების თვითღირებულების განსაზღვრა მოხდა დამოუკიდებელი აუდიტორის

ანგარიშზე დაყრდნობით.

აუდიტორული კომპანია “Deloitte & Touche”-ს მიერ მომზადებულ სს „თელასის“

1999 წლისა და 2002 წლის ფინანსური ანგარიშგების აუდიტის ანგარიშებში არსებობს

შემდეგი ჩანაწერი: "ეი-ი-ეს სილკ როუდ ჰოლდინგ ბივი-ს მიერ ინვესტიციების ჩადების

თარიღისთვის, კომპანიის ხელმძღვანელობამ დაადგინა, რომ აქტივები ნაჩვენები იყო

აღდგენით ღირებულებაზე ზემოთ. ძირითადი ფონდების რეალური ღირებულების

განსაზღვრის მიზნით, კომპანიამ მოიწვია დამოუკიდებელი ექსპერტი. ექსპერტის მიერ

განსაზღვრული აქტივების რეალური საბაზრო ღირებულება 1998 წლის 31

დეკემბრისათვის შეადგენდა 80,905 ათას ლარს და გაკეთდა სათანადო შესწორება

საბუღალტრო ჩანაწერებში. შემდგომში შეძენილი აქტივები აღირიცხება მათი




თვითღირებულებით." ზემოხსენებული აუდიტის ანგარიშის გათვალისწინებით,

აქტივების საწყის ღირებულებად მიჩნეულ იქნა 80,905,000 ლარი.

ისტორიული ღირებულება

ვინაიდან საწარმოში ერთიანი ელექტრონული ანგარიშგების სისტემის დანერგვა

და ასევე აქტივების ინვენტარიზაცია დასრულდა 2006 წლისათვის, შეუძლებელი გახდა

რეგულირებადი აქტივების დეტალური რეესტრის მოძიება 2006 წლამდე. შესაბამისად,

გაანგარიშგებებისა და სხვადასხვა ტიპის კორექტირებებისას სიზუსტის დასაცავად

დეპარტამენტმა მიზანშეწონილად მიიჩნია საბოლოო გაანგარიშებებისათვის

დაყრდნობოდა საწარმოს მიერ სატარიფო განაცხადის ფარგლებში წარმოდგენილ

რეგულირებადი აქტივების დეტალურ რეესტრს. თუმცა, უპირველეს ყოვლისა,

აღნიშნული ძირითადი საშუალებების რეესტრის ისტორიულ ღირებულებასთან

შესაბამისობის გადამოწმების მიზნით დეპარტამენტმა გაანალიზა კომპანიის 1999-2014

წლების აუდირებული ფინანსური ანგარიშები.

1999-2014 წლებში კომპანიის ფინანსური ანგარიშგების აუდიტს

ახორციელებდნენ ე.წ. „დიდ ოთხეულში“ შემავალი აუდიტორული კომპანიები. სწორედ

მათ მიერ აუდირებულ ანგარიშგებებზე დაყრდნობით განხორციელდა აქტივების

საწყისი და საბოლოო ღირებულებების ანალიზი შემდეგი პრინციპით: აქტივების საწყის

ღირებულებას 1998 წლის 31 დეკემბრის მდგომარეობით დაემატა კომპანიის მიერ

ყოველწლიურად განხორციელებული ინვესტიციების ღირებულება და გამოაკლდა

ამავე პერიოდში (ყოველწლიურად) ჩამოწერილი-რეალიზებული აქტივების

ღირებულება, აგრეთვე ცვეთა/ამორტიზაცია.

დეპარტამენტმა რეგულირებადი ძირითადი საშუალებების ღირებულების

გაანგარიშებისას არ გაითვალისწინა 1999-2014 წლებში განხორციელებული აქტივების

გადაფასებები. აღსანიშნავია, რომ 1999-2007 წლების აუდირებულ ფინანსურ




ანგარიშგებებში ცალკე ჯგუფად არ იყო აღრიცხული მიწა, ხოლო 2008-2010 წლებში კი

აღრიცხული იყო გადაფასებული ღირებულებით (25 მლნ ლარი). აღნიშნული მიზეზის

გამო, ტარიფებისა და ეკონომიკური ანალიზის დეპარტამენტმა მიზანშეწონილად

მიიჩნია მიწა 1999-2007 წლებში განესაზღვრა ნულოვანი ღირებულებით, ხოლო 2008-

2010 წლებში კი 2011 წლის აუდირებულ ანგარიშში 2010 წლის 31 დეკემბრის

მდგომარეობით დაფიქსირებული თვითღირებულებით - 9,349,000 ლარის ოდენობით.

2004 წლის აუდირებულ ანგარიშში არ არის გამოყოფილი 2004 წელს

განხორციელებული ინვესტიციები. დეპარტამენტმა 2004 წლის ინვესტიციების

განსაზღვრის მიზნით იხელმძღვანელა დამოუკიდებელი აუდიტორის (KPMG) მიერ

დადასტურებული 2004 წლის საინვესტიციო სერტიფიკატით (შედგენილია 05.04.2005

წელს). აღნიშნულ გაანგარიშებაზე დაყრდნობით 2004 წელს ატივების ზრდა

განისაზღვრა 12.2 მილიონის ოდენობით. მათ შორის:

2004 წლის ინვესტიციები - KPMG-ს სერთიფიკატის მიხედვით (ლარი)

გამრიცხველიანების პროგრამა 2,481,440

პროგრამული უზრუნველყოფის გაუმჯობესება 113,718

აქტივების შეცვლა და გაუმჯობესება 7,129,516

რეაბილიტაცია და ქსელის ტექნიკური მომსახურება 1,416,461

აქტივების შეძენა 1,104,094

სულ: 12,245,229

1999-2000 წლებში ძირითადი საშუალებების ცვეთის გაანგარიშებისას

დეპარტამენტმა იხელმძღვანელა დამოუკიდებელი აუდიტორების ანგარიშებში

წარმოდგენილი ცვეთის მაქსიმალური ნორმებით, ვინაიდან, 2005-2006 წლების

აუდიტის ანგარიშებში მითითებულია, რომ კომპანია 1999-2000 წლებში ახდენდა

საოპერაციო ხარჯების კაპიტალიზაციას, თუმცა არ არის განმარტებული

კონკრეტულად რა თანხების კაპიტალიზება მოხდა. აღნიშნული კაპიტალიზირებული




ხარჯების რეგულირებადი აქტივების ბაზიდან სრულად გამორიცხვის მიზნით,

მაქსიმალური ცვეთის ნორმების გამოყენებით, 1999-2000 წლებში არსებული აქტივების

ნარჩენი ღირებულება 2014 წლის 31 დეკემბრისთვის 183.4 მილიონი ლარიდან

შემცირდა 3.1 მილიონ ლარამდე, რომელიც წარმოადგენს შენობა-ნაგებობების ნარჩენ

ღირებულებას.

ცვეთის ნორმები აუდიტის ანგარიშებში მოცემულია მინიმალური და

მაქსიმალური დიაპაზონებით, ამ მიზეზის გამო დეპარტამენტმა 2001-2014 წლების

აუდირებულ ანგარიშებში წარმოდგენილ ინვესტიციებთან მიმართებაში გამოიყენა 2014

წლის ძირითადი საშუალებების რეესტრით გაანგარიშებული საშუალო ცვეთის

მაჩვენებელი 5,22%-ის ოდენობით. შედეგად, 2014 წლის ბოლოს სს „თელასის“

ძირითადი საშუალებების ისტორიულმა ნარჩენმა ღირებულებამ შეადგინა:

ნარჩენი ღირებულება 2014 წლის ბოლოს

მიწა 10,054,000

არამატერიალური აქტივები 1,569,808

სხვა ძირითადი ფონდები 185,574,000

ჯამი 197,197,808

1999-2014 წლების განმავლობაში აქტივების (არამატერიალური აქტივების

გარდა) ღირებულებების სრული გაანგარიშება წარმოდგენილია შემდეგ ცხრილში:




რეგულირებადი აქტივების ბაზა 2014 წლის ბოლოს

(სატარიფო განაცხადით წარმოდგენილი ინფორმაცია)

ზემოაღნიშნული ანალიზის შედეგად დადასტურდა, რომ სს „თელასის“ მიერ

სატარიფო განაცხადის ფარგლებში წარმოდგენილ რეგულირებადი აქტივების

რეესტრებში არსებული ძირითადი საშუალებების ღირებულება შესაბამისობაშია

ისტორიულ ღირებულებასთან. შესაბამისად, დეპარტამენტმა სარწმუნოდ მიიჩნია

კომპანიის მიერ წამოდგენილი აქტივების რეესტრები და მიზანშეწონილად ჩათვალა

დაყრდნობოდა აღნიშნულ რეესტრებს საწარმოს ტარიფში შემავალი კაპიტალური

დანახარჯების კომპონენტის განსაზღვრისას.

ყოველივე ზემოაღნიშნულიდან გამომდინარე, 2014 წლის (სატესტო წელი) 31

დეკემბრის მდგომარეობით სს „თელასის“ რეგულირებადი აქტივების ბაზის ნარჩენი

ღირებულება (აქტივების გადაფასების და დაუმთავრებელი მშენებლობების

გაუთვალისწინებლად) შეადგენდა 196,176,261 ლარს, ხოლო 2014 წლის წლიური ცვეთა

– 11,819,985 ლარს. მათ შორის:

ნარჩენი ღირებულება

2014 წლის ბოლოს

2014 წლის

ცვეთა

35–110 კვ 21,096,757 1,296,904

6–10 კვ 63,428,826 3,317,329

0.4 კვ 80,911,272 3,769,379

საერთო აქტივები 29,822,921 3,432,431

გამოუყენებელი ძირითადი საშუალებები 916,485 3,942

ჯამი 196,176,261 11,819,985

აღნიშნული ნარჩენი ღირებულება 237,389 ლარით ნაკლებია საწარმოს 2014 წლის

აუდიტის ანგარიშში მოცემული შესაბამისი აქტივების ნარჩენ ღირებულებაზე.

ტარიფებისა და ეკონომიკური ანალიზის დეპარტამენტმა საწარმოსაგან მოითხოვა




აღნიშნული აქტივების რეესტრული სახით წარმოდგენა შესაბამისი ცვეთის

ნორმებითურთ, თუმცა საწარმომ ვერ მოახერხა ამ ინფორმაციის სრულყოფილად

წარმოდგენა. აღნიშნულიდან გამომდინარე, დეპარტამენტი მიიჩნევს, რომ

ზემოაღნიშნული აქტივების ასახვა საწარმოს რეგულირებადი აქტივების ბაზაში ამ

ეტაპზე მიზანშეწონილი არ არის.

საწარმოს მიერ წარმოდგენილი ძირითადი საშუალებების რეესტრების

ტარიფებისა და ეკონომიკური ანალიზის დეპარტამენტის მხრიდან დაწვრილებითი

ანალიზის შემდეგ, კომისიამ საწარმოსაგან დამატებით მოითხოვა დაზუსტებული

ინფორმაციის წარმოდგენა შემდეგი კატეგორიის აქტივებთან დაკავშირებით:

ახალი მომხმარებლების მიერთებების ფარგლებში შექმნილი აქტივები,

აღნიშნული აქტივების რეესტრში იდენტიფიცირებით და ამ აქტივების

შესაქმნელად მომხმარებლებისაგან მიღებული მიერთების საფასურის

მოცულობები წლების მიხედვით;

მესამე მხარისაგან (მოქმედი სატარიფო მეთოდოლოგიით „მესამე მხარის“

განმარტების შესაბამისად) უსასყიდლოდ ან სიმბოლურ ფასად

გადმოცემული აქტივები, აღნიშნული აქტივების რეესტრში

იდენტიფიცირებით და შესაბამისი ხელშეკრულებები;

ხელშეკრულებები აქტივების გასხვისების თაობაზე.

კომისიამ ასევე 2015 წლის 4 აგვისტოს #1/03-3/70-5083 წერილით საქართველოს

ეკონომიკისა და მდგრადი განვითარების სამინისტროს მიმართა სს „თელასისთვის“

უსასყიდლოდ ან/და სიმბოლურ ფასად გადაცემული აქტივების ჩამონათვალის

(შესაბამისი ღირებულებებით) წარმოდგენის შესახებ, რომლის პასუხად სსიპ

„სახელმწიფო ქონების ეროვნული სააგენტოს“ მიერ 2015 წლის 19 აგვისტოს #14/50223

წერილით წარმოდგენილი იქნა საქართველოს პრეზიდენტის შესაბამისი

განკარგულებებით სს „თელასისთვის“ გადაცემული უძრავი და მოძრავი ქონების




ჩამონათვალი, საქართველოს ქონების მართვის მინისტრის შესაბამისი ბრძანებით სს

„ეი-ი-ეს თელასისთვის“ გადაცემული აქტივების ჩამონათვალი ამავე სამინისტროს

მიერ გაცემული ქონების საკუთრების დამადასტურებელი მოწმობებით, მინისტრის

ბრძანებები, ხელშეკრულებები და სხვა შიდა (სამინისტროს) დოკუმენტაცია.

ასევე გაანალიზებულ იქნა კომისიის მიერ სს „თელასის“ საქმიანობის (01/01/2007

– 31/12/2010) შემოწმების შედეგად შედგენილი აქტი, რომლის შედეგადაც 2014 წლის

ნარჩენი ღირებულებისათვის გამოსაკლებმა თანხამ შეადგინა 27,478,222 ლარი, ხოლო

შესაბამისმა წლიური ცვეთის კომპონენტმა – 1,421,604 ლარი, მათ შორის:

ამავე შემოწმების აქტის მიხედვით, „სს „თელასს“ შემოწმებულ პერიოდში

ჩატარებული აქვს იძულებით გადაადგილებულ პირთა გამრიცხველიანების

სამუშაოები, რის საფუძველს წარმოადგენდა საქართველოს უზენაესი სასამართლოს

2010 წლის 2 თებერვლის განჩინება. აღნიშნული გადაწყვეტილებით დამტკიცებულ იქნა

სს „თელასსა“ და საქართველოს ეკონომიკური განვითარების სამინისტროს შორის

მორიგება, რომლის თანახმად სამინისტრომ უარი თქვა მის სასარგებლოდ სს „თელასის“

მხრიდან 7,431,114 ლარის გადახდაზე სს „თელასის“ მიერ 2011 წლის მაისის ბოლომდე

ელექტროქსელის, მათ შორის, იძულებით გადაადგილებულ პირთა კომპაქტური

ჩასახლების ობიექტებში 9,618 აბონენტისათვის ინდივიდუალური მრიცხველების

დამონტაჟების ჩათვლით, სანაცვლოდ“. ვინაიდან აღნიშნული სამუშაოები

ჩატარებულია საწარმოს მიერ გარკვეული დავალიანების ჩამოწერის სანაცვლოდ,

დეპარტამენტმა მიზანშეწონილად მიიჩნია, რომ აღნიშნული აქტივები არ უნდა იქნას

დასაკორექტირებელი ღირებულება ნარჩენი ღირებულება

2014 წლის ბოლოს

2014 წლის

ცვეთა

35–110 კვ 2,948,069 161,041

6–10 კვ 8,124,136 443,788

0.4 კვ 13,184,637 720,222

საერთო აქტივები 3,221,379 96,553

ჯამი 27,478,222 1,421,604




ასახული ტარიფში. შედეგად, 2014 წლის ნარჩენ ღირებულებას გამოაკლდა 2,395,662

ლარი, ხოლო წლიური ცვეთა შემცირდა – 87,701 ლარით.

საწარმოს მიერ წარმოდგენილ ძირითადი საშუალებების რეესტრებში ახალი

მიერთებების იდენტიფიცირების შედეგად დადგინდა იმ აქტივების ზუსტი ნარჩენი

ღირებულება (36,574,758 ლარი) 2014 წლის ბოლოსათვის, რომლებიც ახალი

მიერთებების ფარგლებში შეიქმნა მიერთების საფასურის დადგენის (კომისიის 2011

წლის 16 ნოემბრის #19 დადგენილებით შეტანილი იქნა ცვლილებები

„ელექტროენერგიის (სიმძლავრის) მიწოდებისა და მოხმარების წესების“ დამტკიცების

შესახებ“ საქართველოს ენერგეტიკისა და წყალმომარაგების მარეგულირებელი

ეროვნული კომისიის 2008 წლის 18 სექტემბრის № 20 დადგენილებაში, რომელიც

გავრცელდა 2011 წლის 1 დეკემბრიდან წარმოშობილ ურთიერთობებზე) შემდეგ.

აღნიშნულ ნარჩენ ღირებულებაში მომხმარებლებისაგან მიღებული სახსრების წილის

გამოსაყოფად კომისიამ საწარმოსაგან მოითხოვა 2012-2014 წლებში ელექტროენერგიის

გამანაწილებელ ქსელზე ახალი მომხმარებლების მიერთებების დეტალური

რეესტრების წარმოდგენა, თუმცა აღნიშნული რეესტრების წარმოდგენა ვერ მოხერხდა

იმ სახით, რაც დეპარტამენტს ზემოაღნიშნული ანალიზის ჩატარების საშუალებას

მისცემდა. გამომდინარე ზემოთქმულიდან დეპარტამენტმა მიზანშეწონილად მიიჩნია

ჩაეტარებინა ალტერნატიული ანალიზი, რომლის დროსაც დადგენილ იქნა ახალი

მომხმარებლების გამანაწილებელ ქსელზე მიერთებების ფარგლებში

მომხმარებლებისაგან 2012-2014 წლებში მიღებული შემოსავლების შეფარდება საწარმოს

ფაქტიურ ხარჯებთან (43.4%) და ნარჩენი ღირებულებიდან დასაკორექტირებელი თანხა

განისაზღვრა სწორედ ამ შეფარდებაზე დაყრდნობით. ამასთან, ახალი მომხმარებლების

მიერთებების 2014 წლის რეესტრიდან მოხდა ისეთი მიერთებების გამოყოფა, სადაც

მომხმარებლისაგან მიღებული საფასური აჭარბებდა ფაქტობრივ ხარჯს, ვინაიდან

აღნიშნულმა ნამეტმა რეგულირებადი აქტივების ბაზის ღირებულების შემცირების

ნაცვლად უნდა დააკორექტიროს (შეამციროს) საწარმოს რეგულირებადი დანახარჯების




ბაზა არასაოპერაციო შემოსავლების მუხლში. შედეგად, 2014 წლის ნარჩენ

ღირებულებას გამოაკლდა 13,489,128 ლარი, წლიური ცვეთა შემცირდა 433,374 ლარით,

ხოლო არასაოპერაციო შემოსავალმა (2014 წელს გამანაწილებელ ქსელზე ახალი

აბონენტების მიერთებებით მიღებული ნამეტი თანხა) რეგულირებადი დანახარჯების

ბაზა (მოთხოვნილი შემოსავალი) შეამცირა 2,384,234 ლარით.

დეპარტამენტმა ასევე მოახდინა 2007-2010 წლების ახალი მომხმარებლების

მიერთებების ფარგლებში შექმნილი აქტივების იდენტიფიცირება ძირითადი

საშუალებების რეესტრში და დაადგინა მათი ნარჩენი ღირებულება 2014 წლის ბოლოს -

3,906,196 ლარი, რომელიც რეგულირებადი აქტივების 2014 წლის ნარჩენ ღირებულებას

უნდა გამოაკლდეს სრულად, ვინაიდან აღნიშნულ წლებში მომხმარებელი ახალი

მიერთების საფასურს იხდიდა არა კომისიის მიერ დადგენილი ფიქსირებული

საფასურის, არამედ ფაქტიური ხარჯთაღრიცხვის მიხედვით. შესაბამისი

დასაკორექტირებელი წლიური ცვეთის ოდენობა შეადგენს 152,286 ლარს.

დეპარტამენტმა დეტალურად გააანალიზა საწარმოს ძირითადი საშუალებების

რეესტრი რეგულირებად საქმიანობაში გამოუყენებელი აქტივების

იდენტიფიცირებისათვის და მათი ნარჩენი ღირებულების დაზუსტებისათვის, რის

შედეგადაც დადგინდა, რომ ასეთი აქტივების ნარჩენი ღირებულება სატარიფო

განაცხადის ფორმით წარმოდგენილი 916,485 ლარის ნაცვლად შეადგენდა 1,444,332

ლარს, ხოლო წლიური ცვეთა - 15,609 ლარს.

ძირითადი საშუალებების რეესტრის დეტალური ანალიზისას დეპარტამენტმა

მიზანშეწონილად მიიჩნია ავტომობილების 2014 წლის ნარჩენი ღირებულების

კორექტირება (შემცირება) 47,848 ლარით, ხოლო წლიური ცვეთის - 14,788 ლარით.

საწარმოს მიერ აქტივების გასხვისების ხელშეკრულებების ანალიზისას გაირკვა,

რომ საწარმომ სამი აქტივი (ორი მიწის ნაკვეთი და ერთი შენობა) მიიღო ბარტერული

გაცვლით, ხოლო ძირითადი საშუალებების რეესტრში მათი იდენტიფიცირების

შედეგად გაირკვა, რომ საწარმომ აღნიშნული აქტივები ბალანსზე აიყვანა გაცვლილი




აქტივების ღირებულებაზე მეტად. ამგვარ შემთხვევაში მიღებული აქტივების ტარიფში

ასახვა უნდა მოხდეს გაცვლილი აქტივის ნარჩენი ღირებულებით. შესაბამისად,

დეპარტამენტმა შეამცირა მიღებული აქტივების 2014 წლის ნარჩენი ღირებულება 24,383

ლარით, ხოლო წლიური ცვეთა - 115 ლარით.

საწარმოსაგან და საქართველოს ეკონომიკისა და მდგრადი განვითარების

სამინისტროს სსიპ „სახელმწიფო ქონების ეროვნული სააგენტოსაგან“ მიღებული

ინფორმაციის გაანალიზებისას, რომელიც ეხებოდა სახელმწიფოსა და

მომხმარებლებისაგან გადაცემულ აქტივებს, იმის გამო, რომ ვერ მოხერხდა აღნიშნული

აქტივების სრულყოფილად იდენტიფიცირება საწარმოს მიერ წარმოდგენილი

ძირითადი საშუალებების რეესტრებში, დეპარტამენტმა მიზანშეწონილად მიიჩნია

გამოეყენებინა გაანგარიშება დამოუკიდებელი აუდიტორების ანგარიშებზე

დაყრდნობით, სადაც მოცემული იყო შესაბამის წელს უსასყიდლოდ ან სიმბოლურ

ფასად გადმოცემული აქტივების ღირებულებები. დეპარტამენტმა აღნიშნულ

ღირებულებებს მიუყენა საწარმოს მიერ ამგვარ აქტივებთან მიმართებაში

გამოყენებული საშუალო ცვეთის ნორმა (7,62%). შედეგად, 2014 წლის ნარჩენმა

ღირებულებამ, რომელიც უნდა გამოაკლდეს 2014 წლის რეგულირებადი აქტივების

ნარჩენ ღირებულებას, შეადგინა 4,528,590 ლარი, ხოლო შესაბამისმა წლიურმა ცვეთამ -

385,993 ლარი.

შედეგად, ტარიფში გასათვალისწინებელი რეგულირებადი აქტივების ნარჩენმა

ღირებულებამ 2014 წლის 31 დეკემბრის მდგომარეობით შეადგინა 142,861,901 ლარი,

ხოლო შესაბამისმა წლიურმა ცვეთამ - 9,308,514 ლარი. მათ შორის:

ნარჩენი ღირებულება 2014 წლის ბოლოს 2014 წლის ცვეთა ალოკაციის %

35–110 კვ 18,364,894 1,425,095 12.85%

6–10 კვ 55,963,539 3,754,918 39.17%

0.4 კვ 68,533,468 4,128,500 47.97%

ჯამი 142,861,901 9,308,514




რეგულირებადი აქტივების ბაზა სატარიფო 2016 წლის ბოლოს მდგომარეობით

2014 წლის ჩათვლით არსებული აქტივები

თავის მხრივ, გარკვეული კორექტირების შეტანას საჭიროებდა წლიური ცვეთის

კომპონენტიც. უპირველეს ყოვლისა, კომისიის მიერ 2014 წლის 30 ივლისს #14

დადგენილებით დამტკიცებული ტარიფების მეთოდოლოგიის თანახმად, 2014 წლის

პირველ იანვრამდე ექსპლუატაციაში შესულ აქტივებზე კომისია უცვლელად ტოვებს

საწარმოს მიერ გამოყენებულ ცვეთის ნორმებს, ხოლო 2014 წლის 1 იანვრის შემდგომ

ექსპლუატაციაში შესულ აქტივებზე კომისია იყენებს ზემოაღნიშნული დადგენილების

მე-3 დანართით განსაზღვრულ ცვეთის ნორმებს. აღნიშნული კორექტირების შედეგად

სს „თელასის“ მიერ 2014 წელს ექსპლუატაციაში მიღებულ აქტივებზე წლიური ცვეთა

გაიზარდა 5,767 ლარით. ასევე, 2014 წლის ბოლოს არსებული აქტივების მცირე ნაწილი

ნულამდე ცვდება 2015 და 2016 წელს, რის გამოც 2014 წლის ჩათვლით შექმნილი

აქტივების 2015 წლის წლიური ცვეთა 2014 წლის ცვეთასთან შედარებით 573,125

ლარით, ხოლო 2016 წლის წლიური ცვეთა 1,501,426 ლარით მცირდება.

შესაბამისი გაანგარიშებების განხორციელების შემდეგ დეპარტამენტმა

განსაზღვრა, რომ 2014 წლის ჩათვლით არსებული რეგულირებადი აქტივების ბაზის

ტარიფში გასათვალისწინებელი ღირებულება სატარიფო 2016 წლის ბოლოს შეადგენს

126,313,656 ლარს, ხოლო შესაბამისი წლიური ცვეთა - 7,812,855 ლარს. მათ შორის:

ნარჩენი ღირებულება 2016 წლის ბოლოს 2016 წლის ცვეთა

35–110 კვ 15,780,646 1,232,828

6–10 კვ 49,264,110 3,169,022

0.4 კვ 61,268,900 3,411,006

ჯამი 126,313,656 7,812,855




2015 – 2016 წლებში განსახორციელებელი ინვესტიციები

მოქმედი სატარიფო მეთოდოლოგიის მე–7 მუხლის მე–7 პუნქტის თანახმად,

კომისია საწარმოს რეგულირებადი აქტივების ბაზაში ასახავს ტარიფის გაანგარიშების

წელს და სატარიფო წელს დაგეგმილ ინვესტიციებს საინვესტიციო გეგმის შესაბამისად.

საწარმოს საინვესტიციო გეგმა, აგრეთვე მასში განსახორციელებელი ცვლილებები

ტარიფის დადგენამდე ან კორექტირებამდე, წინასწარ უნდა შეთანხმდეს კომისიასთან.

საწარმო ვალდებულია დაასაბუთოს განსახორციელებელი ინვესტიციების

აუცილებლობა, აგრეთვე ამ ინვესტიციის განხორციელების შედეგად მისაღები ეფექტი

(სამიზნე მაჩვენებელი), სარგებელი, ხოლო კომისია ითანხმებს და შესაბამისად,

რეგულირებადი აქტივების ბაზაში ასახავს მხოლოდ იმ დაგეგმილ ინვესტიციებს,

რომლებსაც განხილვისა და შესწავლის შედეგად ჩათვლის მიზანშეწონილად და

გონივრულად.

აღნიშნულთან დაკავშირებით, სს „თელასის“ მიერ სატარიფო განაცხადით

წარმოდგენილი საინვესტიციო გეგმის ტექნიკური ნაწილის შესწავლისა და შესაბამისი

დასკვნის წარმოდგენის მოთხოვნით ტარიფებისა და ეკონომიკური ანალიზის

დეპარტამენტის მიერ 2015 წლის 3 აგვისტოს გაგზავნილი #1832 სამსახურებრივი

ბარათის პასუხად, ელექტროენერგეტიკის დეპარტამენტის მიერ 2015 წლის 20 აგვისტოს

#1959 სამსახურებრივი ბარათით წარმოდგენილი იქნა დასკვნა „სს „თელასის“

სატარიფო განაცხადით წარმოდგენილი საინვესტიციო პროექტების განხორციელების

ტექნიკური მიზანშეწონილობის შესახებ“, რომელშიც აღნიშნულია, რომ:

სს „თელასმა“, ელექტროენერგიის განაწილების, გატარების და მოხმარების

ტარიფების გაანგარიშების მიზნით, 2015 წლის 23 ივლისს კომისიაში წარმოადგინა

სატარიფო განაცხადი თანდართული საინვესტიციო გეგმით. სს „თელასის“ მიერ

თავდაპირველად წარმოდგენილი იქნა 66,958,029 ლარის ღირებულების საინვესტიციო




პროექტების სია, აქედან 2015 წლისათვის გათვალისწინებული იყო 32,637,228 ლარის

ინვესტიცია, ხოლო 2016 წელს 34,320,801 ლარის ინვესტიცია, თუმცა ინვესტიციების ეს

მოცულობები განხილვების შედეგად დაკორექტირდა.

კომისიის აპარატის ელექტროენერგეტიკის დეპარტამენტში საინვესტიციო

პროექტებმა გაიარა წინასწარი ტექნიკური ექსპერტიზა, შემდეგი მოთხოვნების

გათვალისწინებით:

– პროექტის განხორციელების მიზანშეწონილობა და მოსალოდნელი შედეგები:

o პროექტის განხორციელების წინაპირობები: ელექტროენერგიის

უსაფრთხო და საიმედო მიწოდების მოთხოვნებისადმი შეუსაბამობა,

აქტივის ფიზიკური მდგომარეობის გაუარესება, ექსპლუატაციის ვადის

ამოწურვა, ელექტროენერგიის გაუარესებული ხარისხი,

ელექტროენერგიის ზენორმატიული დანაკარგები და ა.შ.

o პროექტის განხორციელების მოსალოდნელი შედეგები: უსაფრთხოების

მოთხოვნების შესრულება, ელექტროენერგიის მიწოდების საიმედოობის

არსებული დონის შენარჩუნება ან/და ამაღლება, მომხმარებლისათვის

მიწოდებული ენერგიის ხარისხის მაჩვენებლების შესაბამისობა მოქმედ

სტანდარტებთან, აღრიცხვიანობისა და საინფორმაციო სისტემების

გაუმჯობესება, აქტივების ფიზიკური მდგომარეობის შენარჩუნება ან

გაუმჯობესება, ელექტროენერგიის დანაკარგების შემცირება და ა.შ.

o ქსელის განვითარების აუცილებლობა ახალი მსხვილი საპროგნოზო

დატვირთვების მისაერთებლად.

– აქტივების სასარგებლო მომსახურების დარჩენილი ვადა (ხანდაზმულობის

ხარისხი).

სს „თელასის“ მიერ კომისიაში წარმოდგენილი საინვესტიციო პროექტები

დაჯგუფებულია აქტივების ჯგუფების მიხედვით (სატარიფო განაცხადის

საინვესტიციო გეგმების შედგენის მოთხოვნების შესაბამისად). წარმოდგენილ




საინვესტიციო გეგმებს ძირითადად თან ახლავს შესაბამისი დოკუმენტაცია და

დასაბუთება:

– განმარტებითი ბარათი

– მოკვლევისა ან/და დეფექტაციის აქტები

– ფოტომასალა

– საპროექტო–სახარჯთაღრიცხვო დოკუმენტაცია

– ხელშეკრულებები

– შესაბამისი სტატისტიკური და ანალიტიკური ინფორმაცია;

ზემოაღნიშნული დოკუმენტაციის ანალიზის, ზემოხსენებულ კრიტერიუმებთან

შედარებისა და ცალკეული პროექტების შესახებ ადგილზე მოკვლევის შედეგად

ხდებოდა საინვესტიციო პროექტის მიზანშეწონილობის შესახებ რეკომენდაციების

შემუშავება.

ძაბვის საფეხურებისა და წლების მიხედვით საინვესტიციო პროექტების

რაოდენობა და ინვესტიციების მოცულობა შემდეგი სახითაა განაწილებული:

ძაბვის

საფეხულრი (კვ)

2015 წელი 2016 წელი

ინვესტიციების

მოცულობა

(ლარი)

საინვესტიციო

პროექტების

რაოდენობა

ინვესტიციების

მოცულობა

(ლარი)

საინვესტიციო

პროექტების


110/35 1 342 940 4 2 853 740 3

10/6 7 664 100 14 6 054 060 9

0.4 2 582 190 3 3 808 000 3

10/6/0.4 ქსელთან

მიერთება

17 403 000 - 17 992 000 -

სხვა 3 645 000 16 3 613 000 20

დეპარტამენტის მიერ გაანალიზდა სს „თელასის“ რეგულირებადი აქტივების

ბაზა 2014 წლის ბოლოს მდგომარეობით და განხორციელდა ელექტროენერგიის

განაწილების საქმიანობაში გამოყენებული ენერგეტიკული აქტივების საერთო

ფიზიკური დაძველების ხარისხის შეფასება აქტივების სხვადასხვა კატეგორიის




მიხედვით. ანალიზისას გამოყენებული იქნა კომისიის 2014 წლის 30 ივლისის № 14

დადგენილებით დამტკიცებული სატარიფო რეგულირებას დაქვემდებარებული

საწარმოების რეგულირებადი აქტივების ცვეთა/ამორტიზაციის ნორმების მონაცემები,

აგრეთვე სს „თელასის“ ინფორმაცია აქტივების ექსპლუატაციაში შესვლის ვადების

შესახებ.

აქტივების კატეგორია რაოდენობა სასარგებლო

მომსახურების

დარჩენილი ვადა %-ებში

სასარგებლო

მომსახურების

სრული ვადა (წელი)

საჰაერო ხაზები 2, 889 კმ 47 % 35-45

საკაბელო ხაზები 2, 617 კმ 54 % 40

ტრანსფორმატორები 2, 739 ც 42 % 40

უჯრედები 17, 382 ც 24 % 35-40

სხვა გამანაწილებელი

მოწყობილობები

- 28 % 35-40

მრიცხველები 530, 076 ც 46 % 20

მოცემული ანალიზის შედეგები გამოყენებული იქნა ინვესტიციების

მიზანმიმართულობის შეფასებისათვის.

საინვესტიციო პროექტების დაჯგუფება შესაძლებელია გამსხვილებული სახით

მათი დანიშნულებისა და აქტივების ტიპების მიხედვით:

P.1.1 ქვესადგურები.

აღნიშნულ საინვესტიციო პროექტების ჯგუფში შედის:

P.1.1.1 ქვესადგური "ნავთლუღი-220" -10(6) კვ დახურული გამანაწილებელი

მოწყობილობის მშენებლობა საკაბელო სალტეების შემყვანებზე მონტაჟი (2012)

და ქ/ს კანალიზაციის და წყალმომარაგების უზრუნველყოფა (2013);

P.1.1.2 ქვესადგური "ვარკეთილი" - 10კვ და 6კვ დახურული გამანაწილებელი

მოწყობილობის რეკონსტრუქცია და მოდერნიზაცია

P.1.1.3 ქვესადგური "გლდანი-220" - 10კვ დახურული გამანაწილებელი

მოწყობილობის მშენებლობა




P.1.1.4 ქვესადგური "ორხევი" - 110კვ ღია გამანაწილებელი მოწყობილობის და

საერთო საქვესადგურო მოწყობილობის მოდერნიზაცია

P.1.1.5 ქვესადგურ "მუხიანში" 10კვ და 6კვ დახურული გამანაწილებელი

მოწყობილობების და მართვის ფარის რეკონსტრუქცია და მოდერნიზაცია

P.1.1.6 35-110კვ-ის ე.გ.ხ.-ების დაცვების რეაბილიტაცია (აბრეშუმი, აეროპორტი,

არსენალი, ავიაზავოდი, ლილო3, საბურთალო 3, ვარკეთილი)

P.1.1.7 ქვესადგურ "სოლოლაკი" 35კვ და 6კვ დახურული გამანაწილებელი

მოწყობილობების და მართვის ფარის რეკონსტრუქცია და მოდერნიზაცია

P.1.1.8 ქ/ს "ნავთლუღი 2" 6(10) კვ ქსელში მოწყობილობის გადაძაბვების დაცვისა

და ერთფაზა სელექტიურობის გაზრდა

აღნიშნული პროექტების განხორციელების წინაპირობას წარმოადგენს აქტივების

რეაბილიტაციის აუცილებლობა გაუარესებული საექსპლუატაციო მახასიათებლების

გამო და მომსახურე პერსონალის სამუშაო პირობების გაუმჯობესება, ხოლო სამიზნე

მაჩვენებლად აქტივების უსაფრთხო ექსპლუატაცია და ელექტრომომარაგების

იმედიანობის გაზრდა. საინვესტიციო პროექტების ამ კატეგორიის ინვესტიციების

მოცულობა შეადგენს 1 810 600 ლარს.

P.1.1.1 - P.1.1.6 საინვესტიციო პროექტები უკვე განხორციელებული პროექტებია,

რომლებიც დასრულდა 2015 წლის პირველ კვარტლამდე ან 2015 წლის პირველი

კვარტლის ჩათვლით. ხოლო P.1.1.7 - P.1.1.8 პროექტები განხორციელდება 2016 წელს,

რომელთა შესახებაც საჭირო იქნება შესრულებულ სამუშაოებზე საპროექტო

დოკუმენტაციის, მათ შორის ხარჯთაღრიცხვის შემდგომში დაზუსტება.

აღნიშნულ საინვესტიციო პროექტებზე წარმოდგენილი დოკუმენტაცია

არასრულია. საინვესტიციო პროექტებს ძირითადად ახლავთ სამშენებლო პროექტები,

დადებული ხელშეკრულებები, ხარჯთაღრიცხვა, სადეფექტო ატები და ფოტომასალა,

თუმცა არ მოიპოვება პროექტების დასრულების დამადასტურებელი აქტები (მიღება

ჩაბარების აქტი), აგრეთვე ავარიებისა და დაზიანებების სტატისტიკა აქტივების




რეაბილიტაციამდე. რიგ შემთხვევებში უხარისხოდ არის შევსებული სადეფექტო

აქტები – არ ჩანს ქვესადგურის დასახელება, თარიღი, მოკვლევა კონკრეტული აქტივის

მდგომარეობის ან დაზიანების ნიშნების/ხარისხის შესახებ.

დეპარტამენტის გადაწყვეტილებით, შერჩეული იქნა რამდენიმე პროექტი,

რომელზეც გადაწყდა ადგილზე დათვალიერება და მოკვლევის ჩატარება თუ რამდენად

შეესაბამება წარმოდგენილი დოკუმენტაცია (სადეფექტო აქტები, ფოტომასალა და

პროექტი) და დასაბუთება ადგილზე არსებულ მდგომარეობას. შერჩეული იქნა ისეთი

პროექტები, რომელთა შესახებაც არსებობდა კითხვები მოწოდებულ დოკუმენტაციასა

და დასაბუთებასთან დაკავშირებით, აგრეთვე ადგილზე არსებულ მდგომარეობასა და

ცალკეულ პროექტებზე შესრულებულ სამუშაოებთან დაკავშირებით. კერძოდ,

ადგილზე იქნა გადამოწმებული შემდეგი ქვესადგურები: ქ/ს „ნავთლუღი 220“ 6-10 კვ

დახურული გამანაწილებელი მოწყობილობა და ქ/ს „ორხევი 110“.

ქ/ს „ნავთლუღი 6-10“ რეაბილიტაციის ძირითადი ნაწილი შესრულებულია 2015

წლამდე (იხ. სურათი № 1), ხოლო 2015 წელს შესრულდა წყალმომარაგების

რეაბილიტაცია, მათ შორის მოეწყო სველი წერტილები. სს „თელასის“ მერ ქვესადგურის

ძალოვანი ნაწილისა და შენობა-ნაგებობების რეაბილიტაციისათვის შესრულებულ

სამუშაოებს ტექნიკური თვალსაზრისით შესაძლებელია მიეცეს მაღალი შეფასება,

ხოლო რაც შეეხება 2015 წლის საინვესტიციო პროექტებში გათვალისწინებულ

წყალმომარაგების სისტემების რეაბილიტაციას, წარმოდგენილია მხოლოდ შპს

„ჯორჯიან უოთერ ენდ ფაუერთან“ დადებული ხელშეკრულება 22 822 ლარის

მოცულობაზე, ხოლო სველი წერტილების მოწყობის შესახებ ხარჯთაღრიცხვა

წარმოდგენილი არ არის. შესრულებული ინვესტიციების კონტროლის ეტაპზე საჭირო

იქნება ხარჯთაღრიცხვისა და მიღებული მომსახურების საბაზრო ფასების გადამოწმება.




სურათი № 1. რეაბილიტირებული „ქ/ს ნავთლუღი 220“ის 6-10 დახურული გამანაწილებელი

მოწყობილობა

ქ/ს „ორხევი 110“-ში წარმოდგენილი საინვესტიციო პროექტის თანახმად

გათვალისწინებულია ღია გამანაწილებელი მოწყობილობის და საერთო საქვესადგურო

მოწყობილობის მოდერნიზაცია. ადგილზე დათვალიერდა არსებული მდგომარეობა,

ქვესადგურის მოწყობილობების ფიზიკური მდგომარეობა, მართვის ფარი, ღია

გამანაწილებელი, დაცვების ფარი, სააკუმულატორო და ა.შ. ქვესადგურზე არსებული

მდგომარეობა შედარებული იქნა უკვე რეაბილიტირებულ ქ/ს „ნავთლუღს“. ღია

გამანაწილებელზე შეცვლილი იქნა ამომრთველები, გამთიშველები, დენის

ტრანსფორმატორები. დამონტაჟდა ახალი მუდმივი და ცვლადი დენის მართვისა და

სიგნალიზაციის პანელები. განხორციელდა ქვესადგურის მართვის ავტომატიზაცია (იხ.

სურათი № 2).




სურათი № 2. რეაბილიტირებული „ქ/ს ორხევი 110“

ადგილზე მოკვლევის შედეგად დადასტურდა მოწოდებული დოკუმენტაციისა

და დასაბუთების შესაბამისობა ადგილზე შექმნილ სიტუაციასთან და ტექნიკური

თვალსაზრისით მიზანშეწონილად იქნა მიჩნეული აღნიშნული საინვესტიციო

პროექტის განხორციელება.

მიუხედავად ზემოთგამოთქმული შენიშვნებისა, ამ კატეგორიაში წარმოდგენილი

ყველა საინვესტიციო პროექტი მიჩნეული იქნა კომისიის აპარატის

ელექტროენერგეტიკის დეპარტამენტის მიერ, როგორც საჭირო ინვესტიცია.




წარმოდგენილი ფოტომასალითა და სამშენებლო პროექტებით, აგრეთვე ადგილზე

ჩატარებული მოკვლევებით აშკარაა განხორციელებული სამუშაოების ტექნიკური

მნიშვნელობა და ეფექტი გამანაწილებელი ქსელის ფუნქციონირების საიმედოობაზე და

უსაფრთხოებაზე. აღნიშნული პროექტები ხელს შეუწყობს გამანაწილებელი ქსელისა და

ქვესადგურების (6-10-35-110 კვ ძაბვაზე) რეაბილიტაციას, ელექტრომომარაგებისა

საიმედოობისა და ხარისხის ამაღლებას იმ რეგიონებში, სადაც ხორციელდება

აღნიშნული პროექტები.

P.1.2. 6-10 კვ ძაბვის ქვესადგურები.


P.1.2.1. 10(6) კვ ქვესადგურებში გამანაწილებელი მოწყობილობების

მოდერნიზაცია

P.1.2.2. 10(6) კვ ქვესადგურებში გამანაწილებელი მოწყობილობების შეცვლა,

დამატება, რეკონსტრუქცია ქსელის რეზერვისთვის

P.1.2.3. ძალოვანი ტრანსფორმატორების მოდერნიზაცია 10(6) კვ ქვესადგურებში

P.1.2.4. ამორტიზირებული სატრანსფორმატორო ქვესადგურების შეცვლა

ქალაქური ტიპის კომპლექსური სატრანსფორმატორო ქვესადგურებზე

P.1.2.5. ცენტრალური გამანაწილებელი პუნქტის 6000 სრული რეკონსტრუქცია

და მოდერნიზაცია










აღნიშნულ ჯგუფში გაერთიანებული საინვესტიციო პროექტები ითვალისწინებენ

გამანაწილებელი უჯრედების შეცვლას, ახალი საკაბელო არხების გაყვანას, ძალოვანი

ტრანსფორმატორების მოდერნიზაციას, ქალაქური ტიპის სატრანსფორმატორო

პუნქტების განთავსებასა და ცენტრალური გამანაწილებელი პუნქტების

რეაბილიტაციას 6-10 კვ ძაბვაზე. საინვესტიციო პროექტები გათვალისწინებულია

როგორც 2015 წელს (2 199 400 ლარი) აგრეთვე 2016 წელს (1 243 700 ლარი).

როგორც წარმოდგენილი სადეფექტო აქტებით ჩანს ყველა ზემოთ აღნიშნული

უჯრედები, გამანაწილებელი მოწყობილობები და ტრანსფორმატორები

ექსპლოატაციაშია 30 წელი და მეტი დროით, რის შედეგად ამორტიზირებულია

მორალურად და ფიზიკურად როგორც გასული 1970 წლების ტექნოლოგიები. ამდენად

აუცილებელია მათი შეცვლა ახალი თანამედროვე ტექნოლოგიებით, რათა

უზრუნველყოთ ელ. მომხმარებლების საიმედო და სტაბილურად ხარისხიანი

ელექტროენერგიით მომარაგება.

სს ,,თელასი“-ს 10/6 კვ. ქსელის განვითარებისა და საიმედოობის

ამაღლებისათვის აუცილებელია ს/ქვესადგურების სარეზერვო საკაბელო ტრასებით

უზრუნველყოფა. აღნიშნული სამუშაოების ჩატარება აუცილებელია, რათა

ტექნოლოგიური დარღვევებისას (დაზიანებებისას) არ მოხდეს ელექტროენერგიის

წყვეტა დიდი ხნით და 10/6 კვ. ქსელში იყოს რეზერვზე გადართვის შესაძლებლობა.

2015 წელს იცვლება სულ 22 ცალი ძ/ტრ-რი, ხოლო 2016 წელს კი 6 ცალი, რომლებიც

ექსპლოატაციაშია 30 წელი და მეტი. ტრანსფორმატორები ტექნიკურად მოძველებულია

და გააჩნია დაბალი საიმედოობა და მაღალი უქმი სვლის დანაკარგები, რაც

დასტურდება სადეფექტო აქტებით და ფოტომასალით. ახალი სატრანსფორმატორო

პუნქტების შეცვლა ახალი სატრანსფორმატორო პუნქტებით განპირობებულია ძველი

სპ-ების ტექნიკურად არადამაკმაყოფილებელი მდგომარეობით და ყოველწლიურად

ახალი სიმძლავრეების მოთხოვნის დაკმაყოფილების უზრუნველსაყოფად. ხოლო რაც

შეეხება ცენტრალურ გამანაწილებელ პუნქტებს, მასში განთავსებული




მოწყობილობების დიდი ნაწილი 70 წლისაა და აღნიშნული მოწყობილობების შეცვლის

საკითხი მწვავედ იდგა გახშირებული დაზიანებების გამო.

დეპარტამენტის გადაწყვეტილებით, შერჩეული იქნა რამდენიმე პროექტი,

რომელზეც გადაწყდა ადგილზე მოკვლევის ჩატარება თუ რამდენად შეესაბამება

წარმოდგენილი დოკუმენტაცია (სადეფექტო აქტები, ფოტომასალა და პროექტი) და

დასაბუთება ადგილზე არსებულ მდგომარეობას. პროექტები შერჩეული იქნა იმ

პრინციპით, რომ შესაძლებელი ყოფილიყო, როგორც უკვე განხორციელებული

პროექტების მონახულება, ასევე განსახორციელებელი პროექტების (მათ შორის

აქტივების მდგომარეობის) ადგილზე შემოწმება. კერძოდ, ადგილზე იქნა

გადამოწმებული შემდეგი 6-10 კვ ქვესადგურები: ცგპ 6000 (ს.პ. P.1.2.7), ცგპ 6025 (ს.პ.

P.1.2.6), ცგპ 2007 (ს.პ. P.1.2.7), ცგპ 3361 (ს.პ. P.1.2.8).

ცგპ 6000 და ცგპ 6025 მდებარეობს უზნაძის ქუჩაზე. აღნიშნული ქვესადგურების

რეაბილიტაცია სს „თელასმა“ განახორციელა 2015 წელს და ამჟამად უკვე

დასრულებულია და გამართულია. დამონტაჟებულია ახალი ფიდერები, უჯრედები,

ამომრთველები, აღრიცხვის კვანძები და ა.შ. აგრეთვე რეაბილიტირებულია

ქვესადგურის შენობები. დამატებულია სარეზერვო უჯრედები, რაც ძალზედ

მნიშვნელოვანია ახალი მომხმარებლების მისაერთებლად (იხ. სურათი № 3).

სურათი № 3. „ცგპ 6000“ და „ცგპ 6025“-ის რეაბილიტაცია




სურათზე № 4 ნაჩვენებია ცგპ-ები: 2007 და 3361, რომლებიც საჭიროებს

რეაბილიტაციას და რომლის განხორციელებაც მოთხოვნილია სს „თელასის“ მიერ 2016

წელს. ადგილზე დათვალიერებით დადგინდა, რომ გამანაწილებელი მოწყობილობები

და შენობა-ნაგებობები სავალალო მდგომარეობაშია და საფრთხეს უქმნის, როგორც

ელექტრომომარაგების საიმედოობას, ასევე ექსპლუატაციის უსაფრთხოებას.

სურათი № 4. სარეაბილიტაციო ცგპ-ები:2007 და 3361

ამ კატეგორიაში წარმოდგენილი ყველა საინვესტიციო პროექტი მიჩნეული იქნა

კომისიის აპარატის ელექტროენერგეტიკის დეპარტამენტის მიერ, როგორც




ტექნიკურად საჭირო ინვესტიცია. წარმოდგენილი ფოტომასალით, სადეფექტო

აქტებითა და სამშენებლო პროექტებით, აგრეთვე ადგილზე მოკვლევის შედეგებით

აშკარაა უკვე განხორციელებული და სამომავლოდ დაგეგმილი სამუშაოების

ტექნიკური მნიშვნელობა და ეფექტი გამანაწილებელი ქსელის ფუნქციონირების

საიმედოობაზე, დანაკარგების შემცირებაზე და ელექტროენერგიის ხარისხისა და

ექსპლუატაციის უსაფრთხოების დონის ამაღლებაზე. ამასთან, პროექტის

განხორციელებისა და კონტროლის პერიოდში საჭირო იქნება დამატებითი

დოკუმენტების წარმოდგენა, მათ შორის დასრულების შემთხვევაში მიღება-ჩაბარების

აქტებისა და პროექტთან შესაბამისობის დოკუმენტაციის.

P.1.3. საჰაერო გადამცემი ხაზები 110-35 კვ


P.1.3.1 საჰაერო ხაზების შეცვლა-110კვ "კენისი"

P.1.3.2 საჰაერო ხაზების შეცვლა-110კვ "მახათა"

საინვესტიციო პროექტების აღნიშნული ჯგუფი ითვალისწინებს 227 000 ლარის

ინვესტიციას 110 კვ გადამცემი ხაზების რეაბილიტაციაში 2015 წელს, ხოლო 2016 წელს

– 369 600 ლარის.

110 კვ. ძაბვის ელექტროგადამცემი ხაზი „კენისი-4“ (ქ/ს დ.ნავთლუღი 220 - ქ/ს

ვარკეთილი), ტრასის სიგრძე 9189 მეტრი, 40 წელზე მეტია იმყოფება ექსპლუატაციაში.

ხაზი არის სატრანზიტო დანიშნულების ქ/ს დ.ნავთლუღი - ქ/ს გლდანი -220 -ს

ქვესადგურებს შორის. სს „თელასის“ განმარტებით დღეის მდგომარეობით 110 კვ.-ის

ელექტროგადამცემი ხაზი „კენისი-4“ -ის ქ/ს დ.ნავთლუღი 220 -დან № 15 ანძამდე

მონაკვეთში, რომელიც ძირითადად დასახლებულ უბნებზე, რკინიგზაზე და

ავტომაგისტრალზე გადადის, სადენი არაერთგვაროვანია ( არის როგორც АС -150, ასევე

М -70). ვიზუალური დათვალიერებითა და ხელით უშუალო ზემოქმედებით ჩანს,

სადენის თვისებები მექანიკური სიმტკიცის კუთხით საკმაოდ შესუსტებულია და




შეიძლება ჩაითვალოს ამორტიზირებულად. ასევე აღნიშნული ხაზის №1; №2; №3; №5;

№6; №7; №8; №9; №10; №17; №20; №33 ანძებზე ვიზუალური დათვალიერებით შეიმჩნევა

შედუღების ადგილებში ბზარები და კოროზიის ნიშნები. პროექტი ითვალისწინებს

კენისი-4“-ის ქ/ს დ.ნავთლუღი 220 -დან № 15 ანძამდე მონაკვეთში არსებული სადენის

და მეხდამცავი გვარლის შეცვლას ახალი სადენითა და მეხდამცავი გვარლით,

შესაბამისი იზოლატორებითა და სახაზო არმატურით (იხ. სურათი № 5).

სურათი № 5. ეგხ „კენისი 110“-ის საყრდენები

ეგხ „მახათა“ ექსპლუატაციაში იმყოფება 40 წელზე მეტი. სადეფექტო აქტებისა

და განმარტების მიხედვით ქ/ს „დ.ნავთლუღ-220“-დან # 11 ანძამდე გამოსაყოფია

ახალი ანძების განთავსების ადგილები და ასაშენებელია ახალი ანძები, ასევე უნდა

განხორციელდეს სადენებისა და მეხდამცავი გვარლის შეცვლა, სადენის კვეთის

გაძლიერებით. გასათვალისწინებელია, რომ ცალკეული ანძების ქვეშ მდებარეობს

საცხოვრებელი სახლები, რის გამოც დარღვეულია ხაზების გაბარიტები და საფრთხე

ექმნება ექსპლუატაციის უსაფრთხოებას (იხ. სურათი № 6).




სურათი № 6. ეგხ „მახათა 110“-ის საყრდენები

ზემოაღნიშნული გადამცემი ხაზების მდგომარეობა ნაჩვენებია წარმოდგენილ

ფოტომასალაზე, წარმოდგენილი დოკუმენტაცია აგრეთვე მოიცავს ტექნიკურ

დავალებას საინვესტიციო პროექტის მომზადებასა და ტენდერის გამოცხადებაზე,

ხარჯთაღრიცხვას და სადეფექტო აქტებს, თუმცა სადეფექტო აქტზე არ არის

ხელმოწერები და არის შევსებული უხარისხოდ.

მიუხედავად ზემოთაღნიშნული შენიშვნისა, დეპარტამენტის მიერ მიჩნეული

იქნა, რომ აღნიშნული ინვესტიციის განხორციელება მიზანშეწონილია ტექნიკური

თვალსაზრისით დასახული მიზნების მისაღწევად, თუმცა უნდა მოხდეს

შესრულებული სამუშაოსა და ხარჯთაღრიცხვის შემდგომში დაზუსტება და მისი

კონტროლი.




P.1.4. საკაბელო მეურნეობის რეკონსტრუქცია 0.4-10 კვ


P.1.4.1 რეკონსტრუქცია და მოდერნიზაცია საკაბელო ხაზის

P.1.4.2 ახალი საკაბელო ხაზის მოწყობა რეზერვირების მიზნით

P.1.4.3 სარდაფებიდან კაბელების ამოტანა

P.1.4.4 რეკონსტრუქცია და მოდერნიზაცია საკაბელო ხაზის - საბავშვო

გასართობი ბაღი "ბომბორა"

P.1.4.5 საკაბელო ხაზის მშენებლობა ქ/ს ბაგებიდან დაბა წყნეთამდე

საინვესტიციო პროექტების აღნიშნული ჯგუფი ითვალისწინებს 3 872 400 ლარის

ინვესტიციას 2015 წელს, ხოლო 2016 წელს – 4 929 000 ლარის.

სს „თელასის“ განმარტებით აუცილებელია უწყვეტ რეჟიმში მიმდინარეობდეს

არსებული საკაბელო მეურნეობის მოწესრიგება და ახალი საკაბელო ხაზების აგება

სარეზერვო ფუნქციების განხორციელების მიზნით, რადგანაც ავარიული დაზიანების

შემთხვევაში გარკვეულ რაოდენობა აბონენტებისა არ მიეწოდება ელექტროენერგია

ავარიის აღმოფხვრამდე (3-10 საათის განმავლობაში), შესაბამისად ,,თელასი“-ს 10/6 კვ.

ქსელის განვითარებისა და საიმედოობის ამაღლებისათვის აუცილებელია

სატრანსფორმატორო ჯიხურებს შორის სარეზერვო საკაბელო ტრასებით

უზრუნველყოფა. პროექტი 10/6 კვ. ქვესადგურების რეზერვირებისა ახალი საკაბელო

რეზერვირების პროექტი დაწყებულია 2014 წელს და 2015 წელს მთავრდება. P.1.4.1 და

P.1.4.2 პროექტებით გათვალისწინებულია 27 საკაბელო ხაზის რეაბილიტაცია და 11

სარეზერვო საკაბელო მეურნეობის მოწყობა.

ელექტროენერგეტიკის დეპარტამენტს მიაჩნია, რომ აღნიშნულ პროექტებზე

წარმოდგენილი დოკუმენტაცია არასრულია, კერძოდ არ არის ნაჩვენები ავარიების

სტატისტიკა, კაბელების წინაღობის, გაჟონვის დენებისა და იზოლაციის გაზომვის




შედეგები და სადეფექტო აქტები. წარმოდგენილი დოკუმენტაცია მოიცავს მხოლოდ

სარეზერვო კაბელების სპეციფიკაციასა და ხარჯთაღრიცხვას.

მიუხედავად დეპარტამენტის მიერ გამოთქმული შენიშვნებისა, მიგვაჩნია, რომ

მოძველებული კაბელებს გააჩნიათ დაზიანების დიდი ალბათობა, ხოლო მათი

აღმოჩენას და აღმოფხვრას დიდი დრო და ძალისხმევა სჭირდება, რაც

მომხმარებლისათვის შექმნილი დისკომფორტთან ერთად არაეკონომიურიცაა.

ელექტრომომარაგების საიმედოობის არსებული მდგომარეობის გაუარესების თავიდან

აცილების (არსებული კაბელების რეკონსტრუქციის შედეგად) და

ელექტრომომარაგების საიმედოობისა და უწყვეტობის, აგრეთვე გათიშვების

ხანგრძლივობისა და მიუწოდებელი ენერგიის შემცირებისათვის (სარეზერვო

კაბელების მშენებლობა), მნიშვნელოვანია წინამდებარე საინვესტიციო პროექტების

განხორციელება შემდგომში დოკუმენტალური და ფაქტობრივი შესრულების

კონტროლის პირობით.

P.1.4.3 პროექტი ითვალისწინებს საცხოვრებელი კორპუსებიდან კაბელების

გატანას. სს „თელასის“ განმარტების შესაბამისად აღნიშნული პროექტის

განხორციელება აუცილებელია უსაფრთხოებისა და ელექტროენერგიის დატაცების

ფაქტების თავიდან აცილებისთვის. ელექტროენერგეტიკის დეპარტამენტს მიაჩნია, რომ

აღნიშნული საინვესტიციო პროექტი ემსახურება ზემოაღნიშნული მიზნების

განხორციელებას და პროექტის განხორციელება აუცილებელია. წარმოდგენილი

მასალების მიხედვით 2015 წელს სარდაფებიდან გამოტანას ექვემდებარება 9 კმ კაბელი

(სამუშაოს ღირებულება 394 200 ლარი), ხოლო 2016 წელს 17 კმ (სამუშაოს ღირებულება

917 000 ლარი).

მიუხედავად ზემოაღნიშნულისა, დეპარტამენტს პროექტის მიმართ გააჩნია

შემდეგი შენიშვნები:




– ინვენტარიზაციის გზით უნდა შეფასდეს სარდაფებში განთავსებული კაბელების

ძირითადი მაჩვენებლები (სიგრძე, კვეთი, ტიპი და ერთეულის ნარჩენი

საბალანსო ღირებულება).

– წარმოდგენილი პროექტის მიხედვით მიზანშეწონილად არაა ჩათვლილი

ზემოაღნიშნული კაბელების სარდაფიდან ამოღება და მისი ნარჩენი საბალანსო

ღირებულების შემდგომში გამოყენება, რაც დეპარტამენტის მოსაზრებით

მიუღებელია და იწვევს არაგონივრულ ხარჯებს.

– აღნიშნული კაბელების სარდაფში დამონტაჟება განხორციელდა AES-ის მიერ

2000-2003 წლებში, შესაბამისად მათი სამსახურის ვადა ამოწურული არ არის.

დეპარტამენტის მიერ მოპოვებული ინფორმაციით მონტაჟის დროს უმეტეს

შემთხვევებში გამოყენებული იყო სპილენძის ძარღვიანი ჯავშნიანი კაბელები.

შესაბამისად დასადგენია აღნიშნული კაბელების მონტაჟის დროს საბაზრო

ღირებულება და მათი ნარჩენი ღირებულება მიმდინარე პერიოდში. იმის

გათვალისწინებით, რომ აღნიშნული კაბელების 1 მეტრის დემონტაჟის

ღირებულება სს „თელასის“ გაანგარიშებით შეადგენს 2 ლარს, უნდა მოხდეს

დემონტაჟის ღირებულებისა და კაბელების ნარჩენი ღირებულების, როგორც

ჯართის, ერთმანეთთან შედარება.

– წინამდებარე შენიშვნის გარდა კაბელების დემონტაჟის ან ადგილზე დატოვების

გადაწყვეტილება მიღებული უნდა იქნას უსაფრთხოების საკითხებიდან

გამომდინარე იმდენად, რამდენადაც არსებოს რისკი ტექნიკური შეცდომის

შედეგად აღნიშნული კაბელების ძაბვის ქვეშ დატოვების.

დეპარტამენტს მიაჩნია, რომ ზემოაღნიშნული შენიშვნების გათვალისწინებით უნდა

მოხდეს საინვესტიციო პროექტის კორექტირება, რომელიც უნდა დაზუსტდეს სპ-ის

განხორციელების დაგეგმვის ეტაპზე.




სურათი № 7. კაბელების სურათები სარდაფებში.




P.1.4.4 და P.1.4.5 ითვალისწინებს საკაბელო ხაზის მოდერნიზაციას საბავშვო

გასართობი ბაღის „ბომბორასა“ და ქ/ს ბაგებიდან დაბა წყნეთამდე. დეპარტამენტი

მიზანშეწონილად მიიჩნევს აღნიშნული პროექტების განხორციელებას ქვემოთ

მოყვანილი არგუმენტების საფუძველზე:

სოფ. ოქროყანაში ფუნიკულიორის ზედა პლატოზე, კერძოდ

მთაწმინდის პარკის ტერიტორიაზე გადის 6კვ ე.გ.ხ., რომელიც არის ავარიულ

მდგომარეობაში და გადის მრავალწლიანი წიწვოვანი ხეების გვერდით და

უამინდობისას იწვევს ხაზის ავარიულ გამორთვას. პროექტი ითვალისწინებს საჰაერო

ელექტროგადამცემი ხაზის ნაცვლად განსაზღვრულ მონაკვეთებში საკაბელო ხაზის

მოწყობას 2015 წელს.

დაბა წყნეთის მიმართულებით ახალი საკაბელო ხაზის მშენებლობის

დანიშნულებაა დაბა. წყნეთის ელექტრომომარაგების საიმედოობის გაზრდა.

აღნიშნული დღის წესრიგში დადგა მდინარე ვერეს ხეობაში მომხდარი სტიქიის გამო,

რომელმაც დააზიანა არსებული საჰაერო გადამცემი ხაზები. ტექნიკური

თვალსაზრისით, მიზანშეწონილია მოეწყოს საკაბელო ხაზი ქ/ს გარდაბნიდან დაბა

წყნეთამდე, რაც გაზრდის ელექტრომომარაგების საიმედოობას და ელექტროენერგიის

ხარისხს.

P.1.5. ელექტროენერგიის კომერციული აღრიცხვის ავტომატური სისტემის განვითარება

სს „თელასის“ მიერ წარმოდგენილი განმარტებით, 6-10 და 0.4 (სამფაზა) ძაბვაზე

მიერთებული მომხმარებლების დიდი ნაწილის მოხმარება კვლავ აღირიცხება

ინდუქციური მრიცხველებით, და არსებობს შემთხვევები, როდესაც 6-10 კვ ძაბვის

ტრანსფორმატორები არის მომხმარებლების საკუთრებაში და კომპანიის

წამკითხველებს ხშირად არ ააქვთ შესაძლებლობა ადგილზე დაათვალიერონ

ტრანსფორმატორები (მათ შორის დენის და ძაბვის) და შეამოწმონ აღრიცხვის სიზუსტე.




ამასთან, ინდუქციური მრიცხველების უმეტესობა მოძველებულია და შესაძლოა

დარღვეული ჰქონდეს გაზომვის სიზუსტე. საჭიროა ასეთი ინდუქციური

მრიცხველების შეცვლა ელექტრონული მრიცხველებით, რასაც კომპანია პერიოდულად

ახორციელებს. კომპანიის მოსაზრებით აღნიშნული წარმოადგენს პრობლემას, შეიცავს

ელექტროენერგიის დატაცების და მაღალი დანაკარგების რისკს, ასევე დამატებით

ხარჯებს წამკითხველების გაგზავნაზე და ცენტრალიზებული ვალიდური

სტატისტიკის ნაკლებობას, როლის არსებობის შემთხვევაში შესაძლებელი იქნება

ტექნიკური და კომერციული დანაკარგების სტრუქტურის გაანალიზება და მათი

შემცირების სტრატეგიის დახვეწა, მათ შორის ოპერატიული მართვისას

გადაწყვეტილებების ოპტიმიზაციით.

საინვესტიციო პროექტი ითვალისწინებს 4085 ელექტრონული მრიცხველისა და

1780 ინფორმაციის შეგროვებისა და გადაცემის მოდულის დამონტაჟებას.

მრიცხველების განთავსება გათვალისწინებულია, როგორც აბონენტებთან აღრიცხვის

წერტილებში, აგრეთვე ცენტრალური გამანაწილებელ პუნქტებს შორის გადადინების

წერტილებში.

– 800 მრიცხველი მომხმარებლებთან გაყოფის წერტილებში

– 35 მრიცხველი ცგპ-ებს შორის გადადინების ხაზებზე

– 3250 საკუთარ ქვესადგურების ფიდერებზე და საბალანსო (ტექნიკური

აღრიცხვის) წერტილებში

პროექტის განხორციელება დაწყებულია 2014 წელს და გაწერილია 2017 წლის

ჩათვლით. აქედან 2015 წელს გათვალისწინებულია 1 849 000 ლარის ინვესტიცია,

ხოლო 2016 წელს 2 455 000 ლარის ინვესტიცია.

დეპარტამენტის მოსაზრებით წარმოდგენილი საინვესტიციო პროექტი

უაღრესად მნიშვნელოვანია გამანაწილებელ ქსელში ესკაა სისტემების (მათ შორის

ელექტრონული აღრიცხვის სისტემების) განვითარებისათვის, დანაკარგების

შემცირებისთვისა და ბაზრის გახსნის პროცესის შემდგომი ხელშეწყობისთვის.




მიუხედავად დეპარტამენტის ზოგადი დადებითი შეფასებისა, წარმოდგენილს

საინვესტიციო პროექტს აკლია რიგი დოკუმენტები, რის საშუალებითაც შესაძლებელი

იქნებოდა პროექტის ტექნიკური ეფექტის განსაზღვრა, იქიდან გამომდინარე, რომ ასეთ

მრიცხველების წამკითხველ მექანიზმებს გააჩნიათ 20-22 წელი სამსახურის ვადა, ხოლო

მთლიან მრიცხველებს რიგ შემთხვევაში 30 წელი (აქედან საქართველოს კანონი

„პროდუქციის უსაფრთხოებისა და თავისუფალი მიმოქცევის შესახებ“ ითვალისწინებს

14 წელიწადში მრიცხველების დამოწმებას). ვინაიდან, ასეთი სახის ინფორმაცია

(შესაცვლელი მრიცხველების საშუალო ხანდაზმულობა და ტექნიკური მდგომარეობა,

უკვე განხორციელებული სამუშაოების მოცულობა შესაბამისი დამადასტურებელი

დოკუმენტაციით) წარმოდგენილი არ ყოფილა. აქედან გამომდინარე დეპარტამენტი

მოკლებული იყო საშუალებებს ემსჯელა კონკრეტული სამუშაოების

მიზანშეწონილობაზე. მიუხედავად ზემოაღნიშნულისა, დეპარტამენტს მიაჩნია, რომ

აღნიშნული პროექტის განხორციელება უნდა გაგრძელდეს დაგეგმილი მოცულობით,

ხოლო გამოთქმული შენიშვნების შესაბამისად დოკუმენტაციის წარმოდგენა და

დეტალების დაზუსტება უნდა განხორციელდეს შეთანხმებული ინვესტიციების

განხორციელების კონტროლის ეტაპზე.

სურათი № 8. კაას სისტემის კომპონენტები




P.1.6. სხვა სახის კაპიტალური ინვესტიციები


P.1.6.1. სპეც. ავტოტრანსპორტის შეძენა

P.1.6.2. მსუბუქი ავტომობილის შეძენა

P.1.6.3. გამოსაცდელი მოწყობილობის კომპლექტის შეძენა, რომელიც

გამოყენებულ იქნება კაბელის

P.1.6.4. დაზიანებების დიაგნოსტიკისათვის, ტესტირებისთვის და

აღდგენისათვის

P.1.6.5. დაცვის სისტემის მონტაჟი

P.1.6.6. ინსტრუმენტების და მოწყობილობების შეძენა

P.1.6.7. კომპიუტერების შეძენა

P.1.6.8. ქსელური მოწყობილობების შეძენა

P.1.6.9. სასერვეროს შეძენა

P.1.6.10. ორგტექნიკის შეძენა

P.1.6.11. კავშირგაბმულობა

P.1.6.12. პროგრამული უზრუნველყოფა

P.1.6.13. საოფისე ავეჯი

P.1.6.14. ოფისის ინვენტარი

P.1.6.15. მიწის და შენობის შეძენა

P.1.6.16. არასაწარმოო დანიშნულების კაპიტალური რემონტი

P.1.6.17. SAP ERP ТОRO ს დანერგვა

P.1.6.18. SAP ERP - MM – MRP საჭირო მასალების დაგეგმვა

P.1.6.19. SAP ERP - სპეც ტანსაცმლის და ინდივიდუალური თავდაცვის

საშუალებების აღრიცხვა

P.1.6.20. SAP ERP - BW ანგარიშგებების სისტემა

P.1.6.21. SAP ERP -ლიცენზია




საინვესტიციო პროექტების ეს კატეგორია ითვალისწინებს 2015 წელს 3 645 000

ლარის ინვესტიციას, ხოლო 2016 წელს 3 613 000 ლარის ინვესტიციას.

ელექტროენერგეტიკის დეპარტამენტის კომპეტენციიდან გამომდინარე,

მოახდინოს საინვესტიციო პროექტების ტექნიკური მიზანშეწონილობის წინასწარი

შეფასება, მოხდა წინასწარი ტექნიკური შეფასება ამ ჯგუფში გაერთიანებული

პროექტებიდან მხოლოდ რამდენიმეზე: P.1.6.1; P.1.6.3; P.1.6.5.

დეპარტამენტს გააჩნია შემდეგი შენიშვნები:

– სპეციალური ავტოტრანსპორტის ქონა უაღრესად მნიშვნელოვანია განაწილების

ლიცენზიატისთვის, იმისათვის, რომ დროულად მოახდინოს რეაგირება

არსებულ დაზიანებებზე და განახორციელოს რემონტები სათანადო დონეზე.

თუმცა, წარმოდგენილ დოკუმენტაციაში არ არის მითითებული თუ რა

რაოდენობის სპეციალური სატრანსპორტო საშუალება გააჩნია კომპანიას და რა

მიმართულებაზე არის დასამატებელი ახალი სპეც. ტრანსპორტი (არ არის

დასაბუთება). ამასთან, უნდა გადამოწმდეს და დაზუსტდეს შემდგომში

რამდენად შეესაბამება წარმოდგენილი ფასები საბაზრო ფასებთან.

– კაბელების დიაგნოსტიკის მოწყობილობების შესახებ არ მოიპოვება არანაირი

დოკუმენტაცია გარდა წარმოდგენილი საპასპორტო მონაცემებისა, რომლის

საშუალებითაც შესაძლებელია დადგინდეს თუ რა სახისა და ფუნქციის

მოწყობილობაზეა საუბარი. არ არის ინფორმაცია შესაძენი მოწყობილობების

რაოდენობაზე, შეძენის გრაფიკზე ან უკვე შეძენილ მოწყობილობებზე (ცნობილია

მხოლოდ ინვესტიცია 2015 წელი - 458 700 ლარი და 2016 წელი -187 800 ლარი). არ

არის სათანადოდ შევსებული სატარიფო განაცხადის საინვესტიციო პროექტების

გვერდი.

– ინსტრუმენტებისა და მოწყობილობების შეძენა. წარმოდგენილი სიის მიხედვით

გათვალისწინებულია სხვადასხვა სახის ინსტრუმენტების შეძენა, რომელიც

საჭიროა ოპერატიული მართვის, დაზიანების აღმოჩენის, რემონტების, სახანძრო




უსაფრთხოებისა და სხვა ღონისძიებების გატარებისთვის. მათ შორისაა დრონები,

რომელიც თანამედროვე კომპანიების მიერ აქტიურად გამოიყენება საჰაერო

ხაზებისა და შესაბამისი არმატურის დაზიანების პროაქტიული აღმოჩენისათვის.

პროექტების კონტროლის ეტაპზე საჭირო იქნება წარმოდგენილი ფასებისა და

საბაზრო ღირებულებების ერთმანეთთან შედარება და ჯამური ინვესტიციების

დაზუსტება.

მიუხედავად ზემოაღნიშნული შენიშვნებისა, დეპარტამენტს მიაჩნია, რომ

ზემოხსენებულ საინვესტიციო პროექტების უნდა განხორციელდეს, ხოლო მათი

დაზუსტება და შესრულების კონტროლი უნდა განხორციელდეს საინვესტიციო

პროექტების კონტროლოს ეტაპზე.

P.1.7. კაპიტალური რემონტები


P.1.7.1 ქვესადგური 110-35

P.1.7.2 კაპიტალური რემონტი ქსელი

P.1.7.3 კაპიტალური რემონტი ქსელი

საინვესტიციო პროექტების ეს კატეგორია ითვალისწინებს 2015 წელს 1 630 700

ლარის ინვესტიციას, ხოლო 2016 წელს 1 120 600 ლარის ინვესტიციას.

მთლიანობაში იგეგმება 3 ტრანსფორმატორის (110/35-10/6) კაპიტალური

რემონტი კომპანიის მომსახურების მთლიან არეალში (აქედან 2015 წელს 1

ტრანსფორმატორი, ხოლო 2016 წელს 2 ტრანსფორმატორი). კომპანიის მიერ

წარმოდგენილი განმარტებითი ბარათის მიხედვით: ქ/ს “ტაბახმელა“-Т-2 ძალოვანი

ტრ–ის გრაგნილების იზოლაციის ნაწილები კორპუსის მიმართ ნაკლებია ნორმით

გათვალისწინებულ სიდიდეზე, სატრანსფორმატორო ზეთში ნორმაზე მეტია წყალში

ხსნადი მჟავები და ტუტები, სრულიად გახარჯულია იონოლი. საჭიროა ზეთის

რეგენერაცია და შეცვლა. ქ/ს „ნუცუბიძე“ – Т-2 ძალოვანი ტრანსფორმატორის




გრაგნილების იზოლაციის წინააღმდეგობის სიდიდე ნორმის ზღვარზეა ზეთში

ნორმაზე მეტია წყალში ხსნადი მჟავები და ტუტეები, ნორმის ზღვარზეა იონოლის

შემცველობა. არ მუშაობს ერთი ცალი თერმოგადამწოდი. კორპუსიდან შეინიშნება

ჟონვები. ქ/ს „აეროპორტი“ T–1-ზე დაბალია გრაგნილების იზოლაცია, მაღალია

დანაკარგების ტანგენსი, შესაცვლელია რეზინის სადებები, შესაკეთებელია ძაბვის

მარეგულირებელი მოწყობილობა, სატრანსფორმატორო ზეთი საჭიროებს

რეგენერაციას.

წარმოდგენილი სადეფექტო აქტებისა და ფოტომასალის მიხედვით ქ/ს

„აეროპორტში“ სარწმუნოდ არ დადასტურდა ტრანსფორმატორის კაპიტალური

რემონტების აუცილებლობა, რადგანაც განვლილ წლებში ჩატარებული

ელ.გაზომვებისა და ზეთის ანალიზის ოქმების თანახმად, საექსპლუატაციო

პარამეტრები დასაშვებ ფარგლებშია. გამონაკლისს წარმოადგენს ერთ-ერთი

სადეფექტო უწყისი, რომელშიც არის ჩანაწერი, რომ შესაცვლელია ზეთი და სადებები,

ასევე ადგილი აქვს ზეთის ჟონვას, თუმცა ამ სადეფექტო უწყისს არ აქვს ნომერი და

თარიღი. აქედან გამომდინარე, გადაწყდა ადგილზე გადამოწმებულიყო სადეფექტო

აქტში მოყვანილი დაზიანებების მოცულობა. სურათზე № 9 მაჩვენებია ქ/ს

„აეროპორტში“ არსებული ტ-1-ის მდგომარეობა. სურათებიდან ჩანს, რომ სადებები

მართლაც შესაცვლელია, რადგანაც ადგილი აქვს ზეთის ჟონვას. აღნიშნული

წარმოადგენს კაპიტალური რემონტების ჩატარების საფუძველს.

სურათი № 9. ტ-1 ტრანსფორმატორიდან ზეთის ჟონვა




მიუხედავად ზემოაღნიშნული შენიშვნისა, ძალოვანი ტრანსფორმატორების

კაპიტალური რემონტი უნდა განხორციელდეს საჭიროების მიხედვით იმისათვის, რომ

შენარჩუნებული იქნეს ტრანსფორმატორების ფიზიკური მდგომარეობა და მუშა

მახასიათებლები დამაკმაყოფილებელ ფარგლებში, რათა საფრთხე არ შეექმნას

მომხმარებლების საიმედო და ხარისხიან ელექტრომომარაგებას. შესაბამისად,

დეპარტამენტის მიერ მიზანშეწონილად იქნა მიჩნეული აღნიშნული ინვესტიციის

განხორციელება, თუმცა საჭირო იქნება შემეგ მასალების ხარჯვის დამატებითი

დოკუმენტაციის მოწოდება.

რაც შეეხება P.1.7.2-ს – 6-10 გამანაწილებელი პუნქტების კაპიტალურ რემონტს,

იგეგმება სულ 6-10 კვ ძაბვაზე 58 ასეთი პუნქტის, ხოლო 0.4 ძაბვაზე რეაბილიტაცია,

რომელშიც მოიაზრება სპ-ების შენობების კაპიტალური რემონტი, მათ შორის

გადახურვის, საძირკვლისა და სანიაღვრე არხების მოწყობა და ა.შ. საჭირო იქნება

შემდგომში ჩატარებული სამუშაოების ადგილზე შემოწმება და შესაბამისი

დოკუმენტაციის წარმოდგენა კომისიაში საინვესტიციო პროექტების განხორციელების

კონტროლის ეტაპზე. ადგილზე დათვალიერდა სიტუაცია ცგპ 3361, რომელიც

მდებარეობს ჭავჭავაძის ქუჩაზე (თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის გვერდით).

ადგილზე გადაღებული სურათების თანახმად ნაჩვენებია გამანაწილებელი

მოწყობილობებისა და სპ-ის შენობის ავარიული მდგომარეობა (იხ. სურათი № 10).




სურათი № 10. ცგპ 3361-ის მდგომარეობა

P.1.7.3 პროექტით გათვალისწინებულია ქალაქის მასშტაბით დაზიანებული

(გატეხილი) აღრიცხვის ყუთების შეცვლა. განმარტების თანახმად აღნიშნული

პროექტის განხორციელებისთვის სს „თელასმა“ წინასწარ უნდა შეისყიდოს

მოწყობილობები და შემდგომში საჭიროების შემთხვევაში მოახდინოს დაზიანებული

მოწყობილობების შეცვლა ან აღდგენა. დეპარტამენტის მოსაზრებით, დასაზუსტებელია

შესასრულებელი სამუშაოების არსი, გეგმა და ხარჯთაღრიცხვა, რომელიც შესაძლოა

განხორციელდეს საინვესტიციო პროექტების კონტროლის ეტაპზე შესაბამისი

ხარჯთაღრიცხვის, განვლილ წლებში შესრულებისა და საინვესტიციო პროექტების

შესრულებული სამუშაოების შესახებ ანგარიშის წარმოდგენით.

P.1.8 ახალი აბონენტების ქსელზე მიერთება

სს „თელასის“ განმარტებით ახალი აბონენტების გამანაწილებელ ქსელზე

მიერთების ხარჯი აღემატება კომისიის მიერ „ელექტროენერგიის (სიმძლავრის)

მიწოდებისა და მოხმარების წესების“ მე-4 დანართით განსაზღვრულ ახალი

მომხმარებლების გამანაწილებელ ქსელზე მიერთების საფასურით განსაზღვრულ




ფასებს პაკეტების მიხედვით. შესაბამისად, კომპანიამ მოითხოვა 2015-2016 წელს

განსახორციელებელი მიერთებების უზრუნველსაყოფად საჭირო ხარჯების წინასწარ

გათვალისწინება საინვესტიციო პროექტებში. 2015 წელს ასეთი ხარჯია 17 403 000 ლარი,

ხოლო 2016 წელს 17 992 000 ლარი. ლარი. კომპანიამ აღნიშნული ხარჯების

გაანგარიშების დასადასტურებლად ვერ წარმოადგინა სათანადო დასაბუთება,

დოკუმენტაცია და გათვლები. კომისიაში წარმოდგენილი იქნა 2014 წელს

განხორციელებული ახალი მიერთებების სტატისტიკა და ამ სტატისტიკის საფუძველზე

2015-2016 წელს მიერთებების საპროგნოზო რაოდენობები და ხარჯები

დაკორექტირებული მასალებისა და მომსახურების ფასების ინფლაციის ინდექსებზე.

დეპარტამენტის მოსაზრებით საინვესტიციო პროექტის შესახებ წარმოდგენილი

მასალები და დოკუმენტაცია არადამაკმაყოფილებელია, რადგანაც არ ჩანს მოთხოვნის

მოტივაციისა და გაანგარიშების რეალური საფუძველი. ამასთან, აღნიშნული ხარჯების

წინასწარ შეთანხმება საინვესტიციო პროექტებში არ მიგვაჩნია მართებულად, რადგანაც

აღნიშნული კატეგორია არ წარმოადგენს კომისიისთვის და მომხმარებლებისათვის

მნიშვნელოვანი კრიტერიუმების – კონკრეტული მომხმარებლების ჯგუფის, ან რაიონის

ელექტრომომარაგების საიმედოობის გაზრდის, ელექტროენერგიის ხარისხის

ამაღლების, დანაკარგების შემცირებისა თუ სხვა კრიტერიუმების დაკმაყოფილების

წყაროს, არამედ წარმოადგენს კომპანიისთვის მიერთების ხარჯების წინასწარ ასახვად

ტარიფში. მიგვაჩნია, რომ მიერთების საფასური წარმოადგენს ინდივიდუალური

მომსახურების ასანაზღაურებელ ხარჯს კონკრეტული მაძიებლისათვის. ხოლო, იმ

შემთხვევაში თუ მიერთების საფასურით მიღებული თანხა მნიშვნელოვნად

ჩამოუვარდება რეალურ ხარჯს, კომპანიამ უნდა მიმართოს კომისიას განხორციელდეს

შესაბამისი ანალიზი კონკრეტული პაკეტის, სიმძლავრის ან ძაბვის საფეხურის

მიხედვით, რათა დადგინდეს, რომელი პაკეტია ყველაზე გავრცელებული მოთხოვნილ

მიერთებებს შორის და რომელი პაკეტის საფასური ვერ უზრუნველყოფს კომპანიის




მიერ გაწეული ხარჯების ადეკვატურ დაფარვას დადგენილი საფასურით და რა

მიზეზით. მხოლოდ აღნიშნული ანალიზის შემდეგ შესაძლებელია იქნას განხილული

კონკრეტული პაკეტის საფასურის კორექტირების აუცილებლობა.

ზემოაღნიშნული მოსაზრებიდან გამომდინარე ელექტროენერგეტიკის

დეპარტამენტი მიზანშეწონილად მიიჩნევს ამოღებული იქნას P.1.8 პროექტით

მოთხოვნილი ინვესტიციის მოცულობა (35, 395 მლნ ლარი) 2015-2016 წლებისათვის

კომპანიის მიერ წარმოდგენილ ინვესტიციებიდან.

წინამდებარე დასკვნაში მოყვანილი ანალიზის თანახმად, ელექტროენერგეტიკის

დეპარტამენტის მიერ შემოთავაზებულია მოხდეს სს „თელასის“ მიერ წინასწარ

შესათანხმებლად წარმოდგენილი საინვესტიციო მოცულობების კორექტირება წლების

მიხედვით შემდეგნაირად: 2015 წელს 15, 234 მლნ ლარი (ნაცვლად - 32, 637 მლნ.

ლარისა) და 2016 წელს 16, 329 მლნ ლარი (ნაცვლად 34, 320 მლნ ლარისა). ამასთან,

როგორც უკვე აღინიშნა, განხორციელებული სამუშაოები და შესაბამისად

ინვესტიციების მოცულობები უნდა დაზუსტდეს/დადასტურდეს საინვესტიციო

პროექტების განხორციელების კონტროლის ეტაპზე.

ზემოაღნიშნულის საფუძველზე, საქართველოს ენერგეტიკისა და

წყალმომარაგების მარეგულირებელი ეროვნული კომისიის 2015 წლის 27 აგვისტოს

გადაწყვეტილებით შეთანხმებული იქნა სს „თელასის“ მიერ ელექტროენერგიის

განაწილების, გატარების და მოხმარების ტარიფების გაანგარიშების მიზნით

წარმოდგენილი სატარიფო განაცხადით გათვალისწინებული 2015–2016 წლების

საინვესტიციო გეგმა ჯამში 31,563,030 ლარის ოდენობით. მათ შორის:

2015 წელს განსახორციელებელი ინვესტიცია ------------------ 15,234,230 ლარი

2016 წელს განსახორციელებელი ინვესტიცია ------------------ 16,328,800 ლარი




ახალი ინვესტიციების ფარგლებში ექსპლუატაციიდან გამოსაყვანი აქტივების

ნარჩენი ღირებულებისა და შესაბამისი წლიური ცვეთის წინასწარ შეფასებისათვის,

ტარიფებისა და ეკონომიკური ანალიზის დეპარტამენტმა გააანალიზა საწარმოს მიერ

წარმოდგენილი ინფორმაცია საკაბელო ქსელებთან დაკავშირებით, რის შედეგადაც

ექსპლუატაციიდან გამოსასვლელი აქტივების ნარჩენ ღირებულებად 2016 წლის ბოლოს

შეფასდა 68,337 ლარი, ხოლო გასაკორექტირებელ ცვეთის კომპონენტად - 743 ლარი.

შესაბამისად, საწარმოს მიერ კომისიასთან შეთანხმებული 2015-2016 წლების

ინვესტიციის ფარგლებში ექსპლუატაციაში შესაყვანი აქტივების ნარჩენმა

ღირებულებამ 2016 წლის ბოლოს შეადგინა 29,425,430 ლარი, ხოლო წლიურმა ცვეთამ -

1,389,366 ლარი. მათ შორის:


35–110 კვ 2,888,590 146,183

6–10 კვ 17,530,365 701,246

0.4 კვ 9,006,476 541,937

ჯამი 29,425,430 1,389,366




ავარიული მარაგები

ელექტროენერგიის განაწილების საქმიანობის შეუფერხებლად

განსახორციელებლად საწარმოსათვის საჭირო ავარიული მარაგის ღირებულების

განსაზღვრისა და რეგულირებადი აქტივების ბაზაში ასახვისათვის კომისიის აპარატის

ელექტროენერგეტიკის დეპარტამენტმა სს „თელასისგან“ მოითხოვა შესაბამისი

დოკუმენტაციის წარმოდგენა. საწარმომ ვერ მოახერხა მოთხოვნილი ინფორმაციის

სათანადო სახით წარმოდგენა, რის გამოც ზუსტი გაანგარიშების გაკეთება შეუძლებელი

გახდა.

შედეგად, ტარიფებისა და ეკონომიკური ანალიზის დეპარტამენტმა

ელექტროენერგეტიკის დეპარტამენტთან ერთად მიზანშეწონილად მიიჩნია, სს

„თელასისათვის“ ავარიული მარაგის ღირებულების განსაზღვრისათვის გამოეყენებინა

შედარებითი ანალიზის მიდგომა და აღნიშნული ღირებულება განესაზღვრა იმავე

პოროპორციით, რა პროპორციასაც ქმნის აღნიშნული კომპონენტი რეგულირებადი

აქტივების ბაზის ღირებულებასთან განაწილების სხვა ლიცენზიატთან (სს „ენერგო-პრო

ჯორჯია“) მიმართებაში. აღნიშნული ანალიზის მიხედვით, სს „თელასისათვის“

რეგულირებადი აქტივების ბაზაში გათვალისწინებულმა ავარიული მარაგის

ღირებულებამ შეადგინა 209,295 ლარი.

საბოლოოდ, სს „თელასის“ რეგულირებადი აქტივების ბაზის ღირებულება

სატარიფო 2016 წლის ბოლოს შეადგენს 155,948,382 ლარს, ხოლო შესაბამისი წლიური

ცვეთა 9,202,221 ლარს. მათ შორის:


35–110 კვ 18,694,325 1,379,011

6–10 კვ 66,884,239 3,870,267

0.4 კვ 70,369,818 3,952,943

ჯამი 155,948,382 9,202,221




კაპიტალის საშუალო შეწონილი ღირებულება

მოქმედი სატარიფო მეთოდოლოგიის მე–9 და 27–ე მუხლების თანახმად

რეგულირებადი აქტივების ბაზაზე ამონაგების ნორმა განისაზღვრება კაპიტალის

საშუალო შეწონილი ღირებულების (WACC) მეთოდით, რომელიც უცვლელი იქნება

რეგულირების პერიოდის განმავლობაში 2017 წლის 31 დეკემბრის ჩათვლით.

კაპიტალის საშუალო შეწონილი ღირებულება (WACC) მოგების გადასახადამდე

„ელექტროენერგიის განაწილების გატარებისა და მოხმარების ტარიფების

გაანგარიშების მეთოდოლოგიის“ შესაბამისად შეადგენს - 13,54%.

საოპერაციო დანახარჯები

კონტროლირებადი საოპერაციო დანახარჯები

კონტროლირებად საოპერაციო დანახარჯებში გაითვალისწინება ყველა ის

დანახარჯი, რომელთა ოდენობის განსაზღვრა დამოკიდებულია საწარმოს მენეჯმენტის

გადაწყვეტილებებზე. სს „თელასის“ სატარიფო რეგულირების პერიოდის

კონტროლირებადი საოპერაციო დანახარჯების ბაზად აღებული იქნა 2014 წლის

(საბაზისო წელი) აუდირებული კონტროლირებადი საოპერაციო დანახარჯები,

რომლებსაც დეტალური განმარტებებით წარმოგიდგენთ შემდეგი სახით:

სახელფასო ფონდი

სს „თელასის“ მიერ სატარიფო განაცხადით წარმოდგენილი საშტატო

ერთეულით კომპანიაში დასაქმებული ელექტროენერგიის განაწილების საქმიანობის




განხორციელებაზე დასაქმებულ თანამშრომელთა რაოდენობა შეადგენს – 2082. მათ

შორის:

ადმინისტრაცია - 208

ინჟინერ-ტექნიკური პერსონალი - 706

მუშები - 1168

სატარიფო განაცხადის მიხედვით 2014 წელს სს „თელასის“ სახელფასო ფონდი

ჯამში შეადგენდა 56,120,000 ლარს, რასაც ადასტურებს დამოუკიდებელი აუდიტორის

(შპს „იუაი საქართველო“) მიერ დამოწმებულ ფინანსური ანგარიში.

სს „თელასის“ მიერ სატარიფო განაცხადის ფარგლებში წარმოდგენილი საწარმოს

მოქმედი საშტატო განრიგის (პოზიციური და თანამდებობრივი სარგოს ნაწილში)

ანალიზის შედეგად გამოიკვეთა, რომ 2014 წელთან შედარებით კომპანიაში

განხორციელდა სტრუქტურული ცვლილებები და აღნიშნულის გათვალისწინებით

მიზანშეწონილი იქნებოდა სატარიფო გაანგარიშებისას გამოყენებული იქნეს სს

„თელასის“ მოქმედ საშტატო განრიგში მოცემული სტრუქტურა შესაბამისი პოზიციური

და სახელფასო განაკვეთებით.

მონაცემების ანალიზის შედეგად დადგინდა, რომ სს „თელასის“ მიერ

წარმოდგენილი საშტატო განრიგით გათვალისწინებულ თანამშრომელთა ერთი თვის

სახელფასო ფონდი შეადგენს 3,010,173 ლარს, ხოლო თანამშრომელთა რაოდენობა

ჯამში შეადგენს 2120 ერთეულს, მათ შორის:

ვაკანტური პოზიციები - 42

არამიზანშეწონილ პოზიციურ ერთეულზე დასაქმებული თანამშრომელი - 5




ტარიფებისა და ეკონომიკური ანალიზის დეპარტამენტი მიიჩნევს, რომ ზემოთ

აღნიშნული რაოდენობით (47) უნდა დაკორექტირდეს ჩემცირების კუთხით სს

„თელასის“ სახელფასო ფონდის განსაზღვრისათვის წარმოდგენილი საწარმოს

თანამშრომელთა რაოდენობა და იგი განისაზღვროს 2073 ერთეულით, რომლის

შესაბამისი ერთი თვის სახელფასო ფონდი შეადგენს 2,934,395 ლარს.

სს „თელასის“ მიერ სატარიფო განაცხადით წარმოდგენილ, საწარმოს სახელფასო

ფონდში გათვალისწინებული დანახარჯების დეტალური შესწავლის და ანალიზის

შედეგად განისაზღვრა მიზანშეწონილი ხარჯები, რომელთა ასახვაც უნდა მოხდეს

საწარმოს სატარიფო წლის სახელფასო ფონდში. ესენია:

წლიური სახელფასო ფონდი 35,212,740 ლარი

სახელფასო დანამატი 4,959,470 ლარი

სამეთვალყურეო საბჭოს წევრების სახელფასო ფონდი 37,531 ლარი

ზეგანაკვეთური საათების ანაზღაურება 4,524,322 ლარი

საწარმოო ტრავმაზე დანიშნული პენსიები 60,725 ლარი

მატერიალური დახმარება 175,070 ლარი

ცვლაში მომუშავე თანამშრომელთა კვება 184,748 ლარი

სულ სახელფასო ფონდი: 45,154,606 ლარი

ამასთან, გამოყვანილი იქნა საშუალო ხელფასი საწარმოს ერთი თვის სახელფასო

ფონდის თანამშრომელთა ჯამურ რაოდენობასთან მიმართებაში, რომელიც შეადგენს

1,415.53 ლარს.

ყოველივე ზემოთ აღნიშნულის გათვალისწინებით სს „თელასის“ სატესტო წლის

მიზანშეწონლიმა სახელფასო ფონდმა შეადგინა 45,154,606, ნაცვლად საწარმოს მიერ

წარმოდგენილი 56,120,000 ლარისა.




იჯარის ხარჯი

ტარიფებისა და ეკონომიკური ანალიზის დეპარტამენტის მიერ შესწავლილი იქნა

სს „თელასის“ მიერ 2014 წელს იჯარაზე გაწეული ხარჯის დადასტურების მიზნით

წარმოდგენილი დოკუმენტაცია – ხელშეკრულებები, რიგ შემთხვევებში მიღება–

ჩაბარების აქტები. გაანალიზებული იქნა საგადასახადო ანგარიშ–ფაქტურების (RS)

რეესტრში მითითებული ოპერაციის განხორციელების თარიღები ასევე, აღნიშნული

ხარჯის გადახდის დადასტურების მიზნით გადამოწმებული იქნა კომპანიის მიერ

წარმოდგენილ საბანკო ანგარიშებზე განხორციელებული ოპერაციები.

შედეგად დადგინდა, რომ სს „თელასის“ მიერ აღნიშნული ხარჯი ძირითადად

გაწეულია კომპანიის სერვის ცენტრებისა და ფილიალების განთავსების მიზნით

აღებული საოფისე ფართის ქირავნობაზე, სასაწყობე ფართისა და ავტომობილების

სადგომის მოწყობის მიზნით აღებულ უძრავი ქონების იჯარაზე, რომელიც ჯამში

შეადგენს 737,394 ლარს.

თუმცა აქვე აღსანიშნავია, რომ სატარიფო განაცხადით წარმოდგენილი „მოგება-

ზარალის ანგარიშგების“ ჩანართში მოცემულ „სახელფასო ფონდსა“ და „სხვა

საოპერაციო დანახარჯების“ მუხლებში მოცემული იყო ანალოგიური შინაარსის

ხარჯები, როგორიცაა:

თანამშრომელთაგან ავტოტრანსპორტის იჯარა -------------------- 943,162 ლარი

ქ/ს არსებული მიწის იჯარა ----------------------------------------------- 7,605ლარი

სატრანსფორმატორო ქვესადგურების იჯარა ------------------------ 17,529 ლარი

ინსტრუმენტებისა და მოწყობილობების იჯარა --------------------- 24,000 ლარი




საიჯარო ქირაზე საწარმოს მიერ გაწეული დანახარჯების ანალოგიური სახის

ხარჯების მუხლში ასახვის მიზნით ვფიქრობთ მართებული იქნება ზემოთ

ჩამოთვლილი დანახარჯები გადმოტანილი იქნას სახელფასო ფონდის და სხვა

საოპერაციო დანახარჯების მუხლებიდან და სს „თელასის“ სატარიფო წლის

მიზანშეწონილი დანახარჯი განისაზღვროს 1,729,691 ლარის ოდენობით.

სამივლინებო ხარჯი

სამივლინებო ხარჯის ანალიზისათვის დეპარტამენტმა შეისწავლა სს

„თელასის“2014 წლის მივლინებების რეესტრი, სადაც მოცემული იყო ხარჯების ჩაშლა

მივლენილი პირების მიხედვით. აღნიშნული რეესტრის მიხედვით საწარმომ 2014 წლის

განმავლობაში მივლინებებში დახარჯა 586,851 ლარი. მათ შორის:

თანხა (ლარი)

ავიაბილეთები 275,194

საზღვრის გადაკვეთის ხარჯი 390

ტრანსფერი 3,179

საწვავი 3,827

ვიპ 17,326

საცხოვრ. ქირა 78,598

დღიური ხარჯი 76,032

დაზღვევა 351

ვიზა 7,616

სხვა ხარჯი 304

მივლენილი პირების მიხედვით ჩაშლილი ხარჯების ჯამი 462,817

დაქირავებული მანქანა 69,623

საშემოსავლო - მივლინება 36,377

საშემოსავლო - კორპორატიული 17,452

საშემოსავლო - სწავლება 582

სულ ჯამი 586,851




აღნიშნული თანხა არ იყო თანხვედრაში სატარიფო განაცხადის სააპლიკაციო

ფორმაში სამივლინებო ხარჯის პუნქტში მოცემულ რიცხვთან (388,553 ლარი). გაირკვა,

რომ რეესტრში მოცემული ხარჯების ნაწილი გადანაწილებული იყო სხვა პუნქტებში,

ვინაიდან შინაარსობრივად მოხდა მათი მიკუთვნება შესაბამისი საოპერაციო

ხარჯისადმი. უშუალოდ სამივლინებო ხარჯზე მიკუთვნებული იყო ხარჯები შემდეგი

მიზნობრიობით –„საქმიანი მოლაპარაკება“ და „დირექტორის თანხლება“, ხოლო სხვა

მიზნობრიობის მქონე ხარჯები სხვადასხვა ხარჯებზე იყო მიკუთვნებული. მაგალითად,

მივლინებები მიზნობრიობით „კორპორატიული ღონისძიება“ და შესაბამისი ხარჯები

მიკუთვნებულ იქნა წარმომადგენლობით ხარჯებზე, ხოლო ტრენინიგის მიზნით

განხორციელებული მივლინებები და შესაბამისი ხარჯები – სახელფასო ფონდზე.

საწარმომ კომისიაში წარმოადგინა მივლინების ხარჯები ზემოაღნიშნული

ჩაშლით და ამავდროულად დააზუსტა ზოგიერთი მონაცემი, რის შემდეგაც მიღებულ

იქნა შემდეგი სურათი:

A.1.4.15

მივლინების

ხარჯები

A.1.4.17

წარმომადგენლობითი

ხარჯი

A.1.4.26

სხვა საოპერაციო

დანახარჯები

A.1.4.5.1

სახელფასო

ფონდი

ჯამი

თანხა (ლარი)

388,553 24,830 93,534 79,909 586,826

დეპარტამენტმა მიზანშეწონილ ხარჯად არ ჩათვალა ზენორმატიული ხარჯვა და

ზენორმატიულ ხარჯზე დარიცხული საშემოსავლო გადასახადი.შესაბამისად,

მივლინების ხარჯი (388,553 ლარი) შემცირდა 186,944 ლარით (ზენორმატიული ხარჯი -

155,787 ლარი, ხოლო მასზე დარიცხული საშემოსავლო გადასახადი - 31,157 ლარი) და

სს „თელასის“ საბაზისო 2014 წლის მიზანშეწონილ მივლინების ხარჯად მიჩნეულ იქნა

201,609 ლარი.




გარდა ამისა, კომისიამ დამატებითი ანალიზისათვის საწარმოს მოთხოვა

ხელშეკრულების წარმოდგენა დაქირავებული ავტომანქანის ხარჯთან (69,642 ლარი)

დაკავშირებით, რომელიც საწარმოს წარმომადგენლების განცხადებით წარმოადგენს ქ.

მოსკოვში საწარმოს თანამშრომელთა გადაადგილებისთვის განკუთვნილი

ავტომანქანის ქირას. დეპარტამენტი მიზანშეწონილად არ თვლის აღნიშნული ხარჯის

ასახვას ტარიფში.

შედეგად, სს „თელასის“ საბაზისო 2014 წლის მიზანშეწონილ მივლინების

ხარჯად მიჩნეულ იქნა 131,967 ლარი, რომელსაც დამატებული იქნა საწარმოს მიერ

სახელფასო ფონდში გათვალისწინებული თანამშრომელთა სასწავლო მივლინების

ხარჯი 60,911 ლარის ოდენობით და ჯამში სს „თელასის“ სამივლინებო ხარჯმა

შეადგინა 192,879 ლარი, ნაცვლად საწარმოს მიერ სატარიფო განაცხადით

წარმოდგენილი 388,963.22 ლარისა.

წარმომადგენლობითი ხარჯი

სს „თელასის“ მიერ სატარიფო განაცხადში მითითებული 2014 წლის

წარმომადგენლობითი ხარჯების შესწავლის საწყის ეტაპზე მოხდა საწარმოსაგან

დეტალური ინფორმაციის გამოთხოვა თითოული სახის წარმომადგენლობითი ხარჯის

შესახებ, რომელიც ჯამში შეადგენდა - 329,035 ლარს.

საწარმოს მიერ წარმოდგენილი ინფორმაციის დამუშავებისა და დაჯგუფების

შედეგად გამოიკვეთა, რომ წარმომადგენლობით ხარჯებში გაერთიანებული იყო

სხვადასხვა სახის საქონლისა და მომსახურების შესყიდვაზე გაწეული

„წარმომადგენლობითი“ შინაარსის დანახარჯები, მათ შორის: ბრენდირებული

სასაჩუქრე საქონლის (ბლოკნოტი, კალამი, კალენდარი და ა.შ) სუვენირების, საკვები




პროდუქტების, მინერალური და გამაგრილებელი სასმელებისა და სასტუმრო,

საკონფერენციო და კვებითი მომსახურებების შესყიდვაზე გაწეული დანახარჯები.

თითოეული მათგანზე სს „თელასის“ მიერ წარმოდგენილი განმარტებებისა და

მოწოდებული დოკუმენტაციის განხილვის შედეგად ტარიფებისა და ეკონომიკური

ანალიზის დეპარტამენტი მიზანშეწონილად მიიჩნევს წარმომადგენლობითი

ხარჯებიდან ამოღებული იქნას ისეთი დანახარჯები, რომლებიც არარაციონალურია და

არ წარმოადგენს აუცილებელ საჭიროებას.

ტარიფებისა და ეკონომიკური ანალიზის დეპარტამენტის მიერ ჩატარებული

ანალიზის შედეგად, ზემოთ ხსენებული არარაციონალურობის და

არამიზანშეწონილობის პრინციპით დაკორექტირებული იქნა სს „თელასის“ მიერ

სატესტო წლის ფარგლებში გაწეული შემდეგი შინაარსის წარმომადგენლობითი

ხარჯები: საქმიანი ვახშამი, სუვენირების შეძენა, ვიპ მომსახურება, თანამშრომელთა

საზოგადოებრივი ღონისძიებების ორგანიზება, ჯამში 200,333 ლარის ოდენობით და

შესაბამისად, მიზანშეწონილ დანახარჯად განისაზღვრა - 104,283 ლარი, ნაცვლად

საწარმოს მიერ მოთხოვნილი 329,035 ლარისა.

დაზღვევის ხარჯი

დაზღვევის მომსახურების შესყიდვასთან დაკავშირებით სს „თელასის“ მიერ

წარმოდგენილი იქნა შპს "სადაზღვეო კომპანია უნისონთან" ქონების (შენობა,

ცალკეული ფართი შენობაში, ნაგებობა ბოძები, კოშკები, ხაზები, მოწყობილობები,

სამეურნეო ნაგებობები, ნაკვეთები, დაუმთავრებელი მშენებლობა, პროდუქცია,

მარაგები, ინვენტარი, ავეჯი, ინტერიერის საგნები, მოპირკეთება, ორგ. ტექნიკა,

საყოფაცხოვრებო მოწყობილობები და სხვა) და მანქანა-დანადგარების დაზღვევის




მომსახურების შესყიდვის მიზნით გაფორმებული ხელშეკრულებები, სადაზღვევო

პოლისები, რომელთა მიხედვითაც სადაზღვევო რისკებს წარმოადგენს: ხანძარი,

აფეთქება, მეხის დაცემა, წყალდიდობა, შტორმი, ქარიშხალი, გრიგალი, ობიექტების

დაცემა ან შეჯახება, თოვლის ჩამოწოლა, მიწისძვრა, შიდა და გარე წყლით დაზიანება,

წყლის, სადრენაჟო, კანალიზაციის სისტემებიდან და რეზერვუარებიდან წყლის

გაჟონვა, ქურდობა, ან ამდაგვარის მცდელობა, ძარცვა, ყაჩაღობა, მესამე პირთა

მართსაწინააღმდეგო ქმედებები, მიწის ჩამოწოლა, გრუნტის დაჯდომა, მეწყერი,

ფიქსირებული მინების დაზიანება.

ასევე, წარმოდგენილი იქნა სს „სადაზღვევო კომპანია ალდაგისთან“

ავტოსატრანსპორტო საშუალებების დაზღვევის მიზნით გაფორმებული

ხელშეკრულება შემდეგ სადაზღვევო რისკებზე: ავტოსაგზაო შემთხვევა,

ავტოტრანსპორტისთვის გარეგანი ზემოქმედებით მიყენებული დაზიანება, ხანძარი,

აფეთქება, თვითაალება, მეხის დაცემა, ავტოტრანსპორტის ქურდობა, ძარცვა, ყაჩაღობა,

სტიქიური უბედურებები (მათ შორის სეტყვა და მიწისძვრა), ავტომანქანის მინების,

სარკეების, აქსესუარებისა თუ სხვა დეტალების დაზიანება ან/და ქურდობა, სხვადასხვა

საგნის ვარდნა (ყინულის ჩათვლით), ვანდალიზმი და მესამე პირთა

მართლსაწინააღმდეგო ქმედება.

სს „თელასის“ მიერ წარმოდგენილი ზემოთ ხსენებული ხელშეკრულებებისა და

სატარიფო განაცხადის ჩაშლებით დაფიქსირებული მონაცემების ანალიზის

საფუძველზე დადგინდა, რომ საწარმოს სატესტო წლის დანახარჯი სადაზღვევო

მომსახურებაზე შეადგენდა ჯამში 1,873,756 ლარს, მათ შორის:

ქონების დაზღვევა ---------------------------------------------------- 1,767,688 ლარი

ავტოტრანსპორტის დაზღვევა ---------------------------------------- 106,069 ლარი




ამასთან, სს „თელასის“ მიერ წარმოდგენილი იქნა თანამშრომლების და მათი

ოჯახის წევრების ჯანმრთელობის დაზღვევის მიზნით შპს სადაზღვევო კომპანია „არდი

ჯგუფთან“ 2014 წლის 1 მაისს გაფორმებული ხელშეკრულება, რომლის ფარგლებშიც

კომპანიის მიერ გაწეული დანახარჯები სატარიფო განაცხადის „მოგება-ზარალის

ანგარიშგებაში“ მოცემული იყო თანამშრომელთა სახელფასო ფონდში, როგორც პირის

სარგებელთან დაკავშირებული ხარჯი და სულ შეადგენდა 811,948 ლარს.

ტარიფებისა და ეკონომიკური ანალიზის დეპარტამენტი მიზანშეწონილად

მიიჩნევს, რომ სს „თელასის“ საოპერაციო დანახარჯებში გათვალისწინებული იქნას სს

საწარმოს თანამშრომელთა ჯანმრთელობის დაზღვევის ხარჯი (გარდა უმაღლესი და

მაღალი მენეჯმენტისა) შპს სადაზღვევო კომპანია „არდი ჯგუფთან“ გაფორმებული

ხელშეკრულებით გათვალისწინებული ყოველთვიური სადაზღვევო მინიმალური

შენატანის (სადაზღვევო პაკეტი - კლასიკი) ოდენობით, რომელიც ერთ პირზე შეადგენს

- 21 ლარს, ხოლო 1942 თანამშრომელზე წელისადში შეადგენს - 489,384 ლარს.

აღნიშულიდან გამომდინარე, საწარმოს სატარიფო წლის დაზღვევის ხარჯი

ნაცვლად 1,873,756 ლარისა განისაზღვრა 2,363,140 ლარს, მათ შორის:

ქონების დაზღვევა ---------------------------------------------------- 1,767,688 ლარი

ავტოტრანსპორტის დაზღვევა ---------------------------------------- 106,069 ლარი

თანამშრომელთა ჯანმრთელობის დაზღვევა ----------------------- 489,384 ლარი

კომუნალური ხარჯები (ელექტროენერგიის გარდა)

სს „თელასის“ მიერ სატარიფო განაცხადით წარმოდგენილი მონაცემების

გათვალისწინებით, საწარმოს სატესტო წლის კომუნალური ხარჯი ჯამში შეადგენს

268,121 ლარს, მათ შორის:




ბუნებრივი გაზი ---------------------------------------------------------- 21,608 ლარი

წყალმომარაგება --------------------------------------------------------- 214,195 ლარი

ტერიტორიის დასუფთავება -------------------------------------------- 32,041 ლარი

ტერიტორიის დასუფთავება (წინა წლის კომუნალური ხარჯი) ------- 276 ლარი

აღნიშნული დანახარჯის შესწავლისა და ანალიზის საფუძველზე, ტარიფებისა

და ეკონომიკური ანალიზის დეპარტამენტი მიზანშეწონილად მიიჩნევს სატარიფო

წლის ანალოგიური ტიპის საოპერაციო დანახარჯებში არ იქნას გათვალისწინებული

წინა წლის კომუნალური დანახარჯის დაფარვის მიზნით მოცემული ტერიტორიის

დასუფთავების ხარჯი 276 ლარის ოდენობით. აღნიშნული კორექტირების

გათვალისწინებით სს „თელასის“ კომუნალური ხარჯი (ელექტროენერგიის გარდა)

ნაცვლად 268,121 ლარისა შეადგენს 267,845 ლარს.

საკომუნიკაციო ხარჯი

სს „თელასის“ მიერ სატარიფო განაცხადით წარმოდგენილი საკომუნიკაციო

ხარჯი ჯამში შეადგენს 477,864 ლარს, რომლის დეტალური შესწავლისა და ანალიზის

შედეგად გამოიკვეთა, რომ აღნიშნული ხარჯი მოიცავს შემდეგი სახის მომსახურებებს:

კავშირგაბმულობის მომსახურება

მობილური კავშირის მომსახურება

სატელეფონო და მაგისტრალური ხაზების მომსახურება

ოპტიკური ხაზების TCP/IP მომსახურება




ტარიფებისა და ეკონომიკური ანალიზის დეპარტამენტის მიერ თითოეული

მათგანის დეტალური ანალიზის პროცესში სს „თელასისთვის“ მოთხოვნილი იქნა

მოცემული პერიოდისთვის მოქმედი, თანამშრომელთათვის მობილურ ტელეფონზე

სასაუბრო ლიმიტების განსაზღვრის შესახებ არსებული დოკუმენტაციის წარმოდგენა.

საწარმოს მიერ მოწოდებული ინფორმაციის ანალიზის შედეგად გამოიკვეთა,

რომ ადგილობრივი ზარების განხორციელების მიზნით, 161 თანამშრომლისთვის

განსაზღვრული იყო შპს „მაგთიკომის“ მიერ შემოთავაზებული აქციის - „ულიმიტოს“

ფარგლებში თვეში 25 ლარიანი მომსახურების პაკეტის დაფინანსება. აღნიშნული

თანამშრომლებიდან საერთაშორისო ზარების განხორციელების მიზნით სასაუბრო

ლიმიტი არ იყო განსაზღვრული 85 პირისთვის, 70 თანამშრომელზე ხორციელდებოდა

თვეში 10, 20, 30 და 50 ლარინი სასაუბრო ლიმიტების დარიცხვა, ხოლო უმაღლესი

მენეჯმენტის წარმომადგენელი 6 პირისთვის დადგენილი იყო სასაუბრო ლიმიტები

თვეში 1350 – 1400 ლარის ოდენობით.

ტარიფებისა და ეკონომიკური ანალიზის დეპარტამენტმა არ ჩათვალა

გონივრულად საერთაშორისო ზარების განსახორციელებლად უმაღლესი

მენეჯმენტისთვის დაწესებული მობილურ ტელეფონზე სასაუბრო ლიმიტების

ოდენობა და აღნიშნული ხარჯი დაკორექტირებული იქნა რაციონალურობის

პრინციპით. კერძოდ, უმაღლესი მენეჯმენტის წარმომადგენელი 1 პირისთვის

განისაზღვრა თვეში 300 ლარიანი, ხოლო 5 პირისთვის (თითოეულზე) თვეში 200

ლარიანი სასაუბრო ლიმიტები, რომლის შედეგადაც, შპს „მაგთიკომთან“ გაფორმებული

ხელშეკრულების ფარგლებში გასაწევი ხარჯი ნაცვლად 189,418 ლარისა ჩამოყალიბდა

85,740 ლარის ოდენობით.

ყოველივე ზემოთ აღნიშნულის გათვალისწინებით, სს „თელასის“

მიზანშეწონილი საკომუნიკაციო ხარჯმა, ნაცვლად სატარიფო განაცხადით

წარმოდგენილი 477,864 ლარისა, ჯამში შეადგინა 377,908 ლარი.




სხვა საოპერაციო ხარჯები

სს „თელასის“ მიერ სატარიფო განაცხადში მითითებული საოპერაციო

დანახარჯების მუხლი ასევე მოიცავდა „სხვა საოპერაციო დანახარჯებს“ ჯამურად

2,885,500 ლარის ოდენობით, მათ შორის დანახარჯებს შემდეგი საქონლისა და

მომსახურების შესყიდვაზე:

სამეცნიერო კვლევითი სამუშაოები

სპეც ტანსაცმელი და ხელსაწყოები

ძირითადი საშუალებების ტრანსპორტირება სარემონტო საამქროში

ძირითადი საშუალებების შენახვის მომსახურება

ქვესადგურების დერატიზაცია

მოწყობილობების და მზომი ხელსაწყოების მომსახურება

ზეთის ანალიზი

შესაბამისობის დასკვნების მიღება

არქივის მომსახურება

აქციონერთა რეესტრის წარმოება და უძრავი ქონების რეგისტრაცია

სასამართლო მოსახკრებელი და ექსპერტიზის მომსახურება

ნარჩენების უტილიზაციის მომსახურება

პროგრამული უზრუნველყოფის მომსახურება

სავალდებულო სამედიცინო მომსახურება

ავტოტრანსპორტის საწვავი და ტექნიკური მომსახურება

საფოსტო მომსახურება

საინფორმაციო მომსახურება და რეკლამა

საგადასახადო ორგანოს მომსახურება

სასამართლო ბაჟი

ექსპერტიზის ხარჯი




სატრანსპორტო ხარჯი

და სხვა

ასევე, აღნიშნული მუხლი შეიცავდა წინა წლის ისეთი ხარჯების კორექტირებებს,

როგორც არის:

იურიდიული მომსახურება

პროგრამული უზრუნველყოდის მომსახურება

უძრავი ქონების რეგისტრაციის მომსახურება

კავშირგამბულობის მომსახურება

ავტოსადგომის იჯარის მომსახურება

და სხვა

სს „თელასის“ „სხვა საოპერაციო დანახარჯების“ შემადგენელი პუნქტების

შინაარსობრივი შესწავლისა და ანალიზის შედეგად, ტარიფებისა და ეკონომიკური

ანალიზის დეპარტამენტი მიზანშეწონილად მიიჩნევს აღნიშნულ მუხლში

მიზანშეწონილ დანახარჯების განსაზღვრისათვის არ იქნას გათვალისწინებული

საწარმოს წინა წლის დავალიანების ან/და დანახარჯების ანაზღაურებასთან

დაკავშირებული ხარჯები.

ამასთან, საწარმოს „სხვა საოპერაციო დანახარჯების“ მუხლში

გათვალისწინებული იქნა თანამშრომელთა სწავლებასა და ტრანსპორტით

სარგებლობაზე გაწეული დანახარჯები ჯამში 551,141 ლარის ოდენობით, რომლებიც სს

„თელასის“ მიერ ასახული იყო საწარმოს სახელფასო ფონდში, როგორც პირის

სარგებელთან დაკავშირებული დანახარჯები, თითოეული შემდეგი ოდენობით:

თანამშრომელთა სწავლება --------------------------------------------- 50,851 ლარი

ტრანსპორტით სარგებლობაზე --------------------------------------- 500,290 ლარი




აღნიშნული სახის კორექტირების გათვალისწინებით სს „თელასის“ სხვა

საოპერაციო დანახარჯი ჯამში შეადგენს 2,984,207 ლარს, ნაცვლად საწარმოს მიერ

მოთხოვნილი 2,885,500 ლარისა.

საოპერაციო დანახარჯები,

რომელთა მიმართებაშიც ცვლილებები არ განხორციელებულა

ტარიფებისა და ეკონომიკური ანალიზის დეპარტამენტში შესწავლილი იქნა სს

„თელასის“ მიერ სატარიფო განაცხადით წარმოდგენილი და დამოუკიდებელი

აუდიტორის მიერ დადასტურებული ქვემოთ ჩამოთვლილი საოპერაციო დანახარჯები,

რომელთა მიმართებაში არ განხორციელებულა კორექტირებები:

საწარმოო ძირითადი საშუალებების მიმდინარე რემონტის ხარჯი;

ადმინისტრაციის ძირითადი საშუალებების მიმდინარე რემონტის ხარჯი;

კომუნალური ხარჯი (ელექტროენერგია);

საკანცელარიო ხარჯი;

საკონსულტაციო ხარჯი;

დაცვის ხარჯი.

კონტროლირებად საოპერაციო დანახარჯებთან მიმართებაში,

განხორციელებული ზემოაღნიშნული კორექტირებების გათვალისწინებით, სს

„თელასის“ საოპერაციო დანახარჯები შეადგენს 58,211,368 ლარს.




მოქმედი სატარიფო მეთოდოლოგიის მე–11 მუხლის შესაბამისად,

კონტროლირებადი საოპერაციო დანახარჯები იცვლება მხოლოდ სამომხმარებლო

ფასების ინდექსისა და ეფექტიანობის ფაქტორის გამოყენებით და იანგარიშება შემდეგი

ფორმულით:

cOPEX(t+1) = cOPEX(t–1) × (1 + CPIt – Xt) × (1+CPI(t+1) – X(t+1))

სსიპ „საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახურის“ მიერ

გამოქვეყნებული მონაცემების შესაბამისად, 2014 წლის ინფლაციის საშუალო წლიური

მაჩვენებლის ცვლილება 2013 წლის ინფლაციის საშუალო წლიურ მაჩვენებელთან (CPIt)

შეადგენს - 3,0688%, ხოლო 2015 წლის (7 თვის) ინფლაციის საშუალო წლიური

მაჩვენებლის ცვლილება 2014 წლის (7 თვის) ინფლაციის საშუალო წლიურ

მაჩვენებელთან (CPI(t+1) ) შეადგენს - 2,935%–ს.

ამასთან, ზემოთ აღნიშნული მეთოდოლოგიის შესაბამისად პირველი სატარიფო

რეგულირების პერიოდისთვის (2015 წლის 1 იანვრიდან 2017 წლის 31 დეკემბრის

ჩათვლით) ეფექტიანობის ფაქტორი (X–ფაქტორი) 2%-ის ტოლია.

ზემოაღნიშნულის გათვალისწინებით, სს „თელასის“ კონტროლირებადი

საოპერაციო დანახარჯები შეადგენს 59,383,625 ლარს.

არაკონტროლირებადი საოპერაციო დანახარჯები

დანახარჯები, რომლებიც გამოწვეულია გარეშე ფაქტორებით და რომელთა

ოდენობაზე პირდაპირ გავლენას საწარმოს მენეჯმენტის გადაწყვეტილებებს მოხდენა




არ შეუძლია წარმოადგენს არაკონტროლირებად დანახარჯებს. აღნიშნულის

გათვალისწინებით, ტარიფებისა და ეკონომიკური ანალიზის დეპარტამენტის მიერ

შესწავლილი და გაანალიზებული იქნა სს „თელასის“ სატარიფო განაცხადსა და

დამოუკიდებელი აუდიტორის მიერ შედგენილი აუდიტის აქტით დამოწმებული

არაკონტროლირებადი საოპერაციო დანახარჯები, რის საფუძველზეც დადგინდა, რომ

სს „თელასის“ სატესტო წლის (2014 წელი) არაკონტროლირებადი საოპერაციო

დანახარჯები ჯამში შეადგენს 2,560,864 ლარს. მათ შორის:

ბაზრის ოპერატორის მომსახურების ხარჯი -------------------- 427,800 ლარი

კომისიის რეგულირების საფასური ------------------------------ 703,243 ლარი

ქონების გადასახადი (გარდა მიწისა) -------------------------- 1,104,322 ლარი

მიწაზე ქონების გადასახადი --------------------------------------- 80,107 ლარი

სხვა საგადასახადო ხარჯი ---------------------------------------- 245,391 ლარი

იმის გათვალისწინებით, რომ სს „თელასის“ მიერ წარმოდგენილი ინფორმაციის

ანალიზის საფუძველზე საწარმოს „სხვა საგადასახადო ხარჯი“ შედგება ისეთი

პუნქტებისაგან, როგორიც არის: მიმდინარე და წინა წლების კომერციულ დანაკარგზე,

ჩათვლიდან გაუქმებულ, უსასყიდლოდ შესრულებულ სამუშაოებზე, დატაცებულ

ძირითად საშუალებებსა და მიმდინარე დანაკლისზე დარიცხული დღგ-ის

ხარჯებისაგან, ტარიფებისა და ეკონომიკური ანალიზის დეპარტამენტი

მიზანშეწონილად მიიჩნევს აღნიშნული სახის საგადასახადო ხარჯი სულ 245,391

ლარის ოდენობით არ იქნას გათვალისწინებული საწარმოს სატარიფო წლის

არაკონტროლირებად საოპერაციო დანახარჯებში.




საექსპერტო მომსახურების ხარჯი

საქართველოს ენერგეტიკისა და წყალმომარაგების მარეულიგებელი ეროვნული

კომისიის მიერ 2015 წლის 27 აგვისტოს #47/1 გადაწყვეტილებით შეთანხმებული „სს

„თელასის“ მიერ ელექტროენერგიის განაწილების, გატარების და მოხმარების

ტარიფების გაანგარიშების მიზნით წარმოდგენილი სატარიფო განაცხადით

გათვალისწინებული 2015–2016 წლების საინვესტიციო გეგმა შეიცავს სამშენებლო–

სარეაბილიტაციო სახის პროექტებს. აღნიშნულიდან გამომდინარე, ტარიფებისა და

ეკონომიკური ანალიზის დეპარტამენტი მიზანშეწონილად მიიჩნევს ფაქტობრივად

შესრულებული სამუშაოების მოცულობებისა და ღირებულებების დადგენის მიზნით

ჩატარებული იქნას შესაბამისი ექსპერტიზა.

„საჯარო სამართლის იურიდიული პირის – ლევან სამხარაულის სახელობის

სასამართლო ექსპერტიზის ეროვნული ბიუროს მომსახურების ტარიფების

დამტკიცების შესახებ“ საქართველოს მთავრობის 2012 წლის 8 მაისის #171

დადგენილებით განსაზღვრული სამშენებლო, სარემონტო ან სარეკონსტრუქციო

სამუშაოების (კოდი 137) ღირებულების დადგენის საექსპერტო მომსახურების

ტარიფები გათვალისწინებულია ამავე დადგენილებით, რომელიც ერთ ობიექტზე

შეადგენს 20000–100000 ლარამდე ღირებულების სამუშაოებზე – 2,2 %–ს, 100 000–500 000

ლარამდე სამუშაოებზე – 1,7 %–ს და ა.შ

აღნიშნულის გათვალისწინებით, გამოთვლილი იქნა სს „თელასის“ მიერ 2015–

2016 წლების საინვესტიციო გეგმით წარმოდგენილ სამშენებლო სარეაბილიტაციო

სამუშაოებზე საექსპერტო მომსახურების ხარჯი, რომელიც საშუალოდ შეადგენს 95,727

ლარს.

ამასთან, ტარიფებისა და ეკონომიკური ანალიზის დეპარტამენტი

მიზანშეწონილად მიიჩნევს საექსპერტო მომსახურების ხარჯი გათვალისწინებული




იქნას ელექტროენერგიის გამანაწილებელ ქსელზე ახალი მომხმარებლის მიერთების

მიზნით შესრულებულ სამუშაოებზეც 88,487 ლარის ოდენობით, რომლისთვისაც

მომსახურების ღირებულება ასევე განსაზღვრული იქნა საქართველოს მთავრობის 2012

წლის 8 მაისის #171 დადგენილების შესაბამისად, 1,000,000 ლარზე მეტის

ღირებულების სამუშაოებზე - 0,5%-ის ოდენობით. აღნიშნულის გათვალისწინებით სს

„თელასის“ საექსპერტო მომსახურების დანახარჯი ჯამში შეადგენს 184,214 ლარს.

ზემოთ ჩამოთვლილი ხარჯების არაკონტროლირებად საოპერაციო

დანახარჯებში გათვალისწინების შედეგად, სს „თელასის“ არაკონტროლირებადი

საოპერაციო დანახარჯები შეადგენს 2,499,688 ლარს, რომელიც მოიცავს:

# არაკონტროლირებადი საოპერაციო დანახარჯები 2,499,688

1 ბაზრის ოპერატორის მომსახურების ხარჯი 427,800

2 კომისიის რეგულირების საფასური 703,243

3 ქონების გადასახადი (გარდა მიწისა) 1,104,322

4 მიწაზე ქონების გადასახადი 80,107

5 საექსპერტო მომსახურება 184,214

სატარიფო წლისთვის სატესტო წლის არაკონტროლირებადი საოპერაციო

დანახარჯები შეიცვლება მხოლოდ სამომხმარებლო ფასების ინდექსით, რომელიც

იანგარიშება შემდეგი ფორმულით:

ncOPEX (t+1) = ncOPEX(t–1) × (1 + CPIt) × (1 + CPI(t+1))

სსიპ „საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახურის“ მიერ

გამოქვეყნებული მონაცემების შესაბამისად, 2014 წლის ინფლაციის საშუალო წლიური

მაჩვენებლის ცვლილება 2013 წლის ინფლაციის საშუალო წლიურ მაჩვენებელთან (CPIt)




შეადგენს -3,0688%, ხოლო 2015 წლის (7 თვის) ინფლაციის საშუალო წლიური

მაჩვენებლის ცვლილება 2014 წლის (7 თვის) ინფლაციის საშუალო წლიურ

მაჩვენებელთან (CPI(t+1) ) შეადგენს -2,935%–ს.

აღნიშნულის გათვალისწინებით სს „თელასის“ არაკონტროლირებადი

საოპერაციო დანახარჯების შეადგენს 2,652,015 ლარს.

საოპერაციო დანახარჯების ალოკაცია

რაც შეეხება საოპერაციო დანახარჯების ალოკაციას ძაბვის საფეხურების

მიხედვით, საწარმომ სატარიფო განაცხადის ფარგლებში კომისიაში წარმოადგინა

საკუთარი მოსაზრება საოპერაციო დანახარჯების ალოკაციის შესახებ, რომელიც

ეყრდნობოდა შემოსავლების პროპორციას ძაბვის საფეხურების მიხედვით, რაც

ითვალისწინებდა ხარჯების 1%–ის მიკუთვნებას ძაბვის მაღალ საფეხურზე (35–110 კვ),

21%–ის მიკუთვნებას ძაბვის საშუალო საფეხურზე (6–10 კვ) და 78%–ის მიკუთვნებას

ძაბვის დაბალ საფეხურზე (0.4 კვ). ტარიფებისა და ეკონომიკური ანალიზის

დეპარტამენტი არ დაეთანხმა აღნიშნულ პრინციპს და განახორციელა ხარჯების

მიკუთვნება შემდეგი მეთოდით: ყველა საოპერაციო ხარჯი გარდა ბილინგის

სამსახურის სახელფასო ფონდისა გადანაწილებულ იქნა სატესტო წლის ბოლოს

აქტივების ნარჩენი ღირებულების პროპორციულად – 12.85% ძაბვის მაღალ საფეხურზე

(35–110 კვ), 39.17% ძაბვის საშუალო საფეხურზე (6–10 კვ) და 47.97% ძაბვის დაბალ

საფეხურზე (0.4 კვ), ხოლო ბილინგის სამსახურის სახელფასო ფონდი გადანაწილებულ

იქნა შემდეგი პროპორციით – 0.001% მაღალ, 0.185% საშუალო, ხოლო 99.814% დაბალ

საფეხურზე.

შედეგად, სატარიფო წლის საოპერაციო დანახარჯები ძაბვის საფეხურების

შესაბამისად გადანაწილდა შემდეგნაირად:




კონტროლირებადი საოპერაციო დანახარჯები 35-110 კვ 6-10 კვ 0.4 კვ ჯამი

სახელფასო ფონდი 4,240,446 12,921,956 15,824,347 32,986,748

სახელფასო ფონდი (ბილინგის სამსახური) 145 24,199 13,052,833 13,077,178

საწარმოო ძირითადი საშუალებების

მიმდინარე რემონტის ხარჯი

350,677 1,068,621 1,308,644 2,727,942

ადმინისტრაციის ძირითადი საშუალებების

მიმდინარე რემონტის ხარჯი

27,431 83,591 102,366 213,388

კომუნალური ხარჯი (ელექტროენერგია) 61,077 186,119 227,923 475,119

კომუნალური ხარჯი (ელ.-ის გარდა) 35,125 107,036 131,078 273,239

საკომუნიკაციო ხარჯი 49,558 151,020 184,940 385,519

საკანცელარიო ხარჯი 40,673 123,943 151,781 316,397

სამივლინებო ხარჯი 25,294 77,078 94,391 196,763

საკონსულტაციო ხარჯი 74,158 225,983 276,741 576,883

წარმომადგენლობითი ხარჯი 13,676 41,674 51,034 106,383

დაცვის ხარჯი 106,505 324,555 397,453 828,513

იჯარის ხარჯი 226,829 691,220 846,474 1,764,523

დაზღვევის ხარჯი 309,899 944,359 1,156,471 2,410,729

სხვა საოპერაციო დანახარჯები 391,345 1,192,550 1,460,408 3,044,303

ჯამი 5,952,838 18,163,904 35,266,883 59,383,625

და

არაკონტროლირებადი საოპერაციო


35-110 კვ 6-10 კვ 0.4 კვ ჯამი

ბაზრის ოპერატორის მომსახურების ხარჯი 10,477 126,791 316,602 453,870

კომისიის რეგულირების საფასური 95,911 292,270 357,917 746,098

ქონების გადასახადი (გარდა მიწისა) 150,611 458,960 562,047 1,171,618

მიწაზე ქონების გადასახადი 10,925 33,293 40,771 84,989

ექსპერტიზის ხარჯები 25,124 76,560 93,756 195,440

ჯამი 293,048 987,874 1,371,092 2,652,015




ხოლო არასაოპერაციო შემოსავლების ალოკაციამ ძაბვის საფეხურების მიხედვით

მიიღო შემდეგი სახე:

არასაოპერაციო შემოსავლები 35-110 კვ 6-10 კვ 0.4 კვ ჯამი

გამანაწილებელ ქსელზე ახალი მომხმარებლის

მიერთებით მიღებული შემოსავალი

- 1,156,831 1,227,402 2,384,234

სხვა არასაოპერაციო შემოსავალი 14,052 42,822 52,440 109,315

ჯამი 14,052 1,199,654 1,279,843 2,493,549

დასაკორექტირებელი შემოსავალი

დამოუკიდებელი აუდიტორის მიერ ფინანსურ ანგარიშგებაში ასახული

მონაცემებით სს „თელასის“ მიერ 2014 წელს მიღებული „სხვა შემოსავალი“ შეადგენს

ჯამში 11,923,000 ლარს. მათ შორის, ელექტროენერგიის გამანაწილებელ ქსელზე ახალი

მომხმარებლის მიერთებით მიღებულმა შემოსავალმა შეადგინა - 6,949,000 ლარი, ხოლო

იჯარიდან და სხვადასხვა მომსახურებიდან მიღებულმა შემოსავალმა - 4,974,000 ლარი.

აღნიშნული მონაცემები ლიცენზიატი საწარმოს მიერ სატარიფო განაცხადის „მოგება-

ზარალის ანგარიშგების“ ჩანართში წარმოდგენილია შემდეგი ჩაშლით, რომელიც მეტი

სიზუსტით ჯამში შეადგენს 11,922,575 ლარს:

გამანაწილებელ ქსელზე ახალი მომხმარებლის

მიერთებით მიღებული შემოსავალი ------------------------------- 6,523,483 ლარს

სხვა შემოსავალი ------------------------------------------------------ 5,399,092 ლარს




ტარიფებისა და ეკონომიკური ანალიზის დეპარტამენტის მიერ შესწავლილი იქნა

სს „თელასის“ მიერ წარმოდგენილი შპს „ლავანდასთან“, შპს „თეისთისთან“, სს

„ხრამჰესი 2“-თან გაფორმებული ხელშეკრულებები ქ. თბილისი, ვანის ქ. #3-ში

არსებული უძრავი და მოძრავი ქონების და სს თელასის კუთვნილი TF3M 110 300/600/5

ტიპის დენის ტრანსფორმატორის იჯარით გაცემის თაობაზე. ამასთან, აღსანიშნავია,

რომ საწარმოს „სხვა შემოსავლის“ მუხლი ფორმირებულია დაინტერესებულ

პირთათვის სწავლება/ტრენინგის მომსახურების გაწევის, ტექნიკური

მომსახურების/რემონტის, ჯართის რეალიზაციისა და სხვადასხვა არასაოპერაციო

შემოსავლებიდან, რომლებიც დადასტურებული იქნა სს „თელასის“ მიერ

წარმოდგენილი დეტალური ჩაშლებითა და შემოსავლების სამსახურის RS რეესტრის

მონაცემებით.

ვინაიდან ზემოთ აღნიშნული მომსახურებებიდან მიღებული თანხები

წარმოადგენს ლიცენზიატი საწარმოს მიერ რეგულირებადი აქტივების ბაზაში

ჩართული აქტივების ექსპლუატაციით და რეგულირებად საქმიანობაში მონაწილე

ადამიანური რესურსების გამოყენებით მიღებულ შემოსავალს „ელექტროენერგიის

განაწილების, გატარების და მოხმარების ტარიფების გაანგარიშების მეთოდოლოგიის“

მე-19 მუხლის მე-3 პუნქტის გათვალისწინებით, ტარიფებისა და ეკონომიკური

ანალიზის დეპარტამენტი მიზანშეწონილად მიიჩნევს აქტივების იჯარიდან და

სწავლების/ტრენინგ მომსახურებიდან მიღებული შემოსავლის 50%-ით, ხოლო ჯართის

რეალიზაციიდან მიღებული შემოსავლის 100%-ით დაკორექტირებული

(შემცირებული) იქნას სს „თელასის“ მიერ რეგულირებადი დანახახარჯების ბაზა

(მოთხოვნილი შემოსავალი), რომლის ოდენობაც ჯამში შეადგენს 109,315 ლარს, მათ

შორის:




# შემოსავლის ტიპი

მიღებული

არასაოპერაციო

შემოსავალი

(ლარი)

დასაკორექტირებელი

არასაოპერაციო

შემოსავალი (ლარი)

შენიშვნა

1 ფართის იჯარა 2,542 1,271 დაკორექტირდა 50%

2 სხვა ქონების

(ტრანსფორმატორის) იჯარა 347 174 დაკორექტირდა 50%

3 სწავლება/ტრენინგი 2,868 1,434 დაკორექტირდა 50%

4 ტექმომსახურება და რემონტი 20,116 10,058 დაკორექტირდა 50%

5 ჯართის რეალიზაცია 86,763 86,763 დაკორექტირდა 100%

6 ღონისძიებების დაფინანსებიდან

მიღებული შემოსავალი 7,000 3,500 დაკორექტირდა 50%

7 სხვა არასაოპერაციო შემოსავალი 12,230 6,115 დაკორექტირდა 50%

სულ: 131,867 109,315

ელექტროენერგიის რაოდენობა, შესყიდვის ფასი და ნორმატიული დანაკარგების

ღირებულება

სატესტო 2014 წლის ფაქტიური მონაცემები

სს „თელასის“ მიერ სატარიფო განაცხადით წარმოდგენილი ტექნიკური

მონაცემებით, საწარმომ 2014 წელს ელექტროენერგიის განაწილებისა და გატარების

საქმიანობის განსახორციელებლად საკუთარ ქსელში მიიღო 2,578,752,733 კვტ.სთ

ელექტროენერგია, საიდანაც გამანაწილებელ ქსელში ელექტროენერგიის დანაკარგმა

შეადგინა 137,576,458 კვტ.სთ, ხოლო დარჩენილი 2,441,176,275 კვტ.სთ–დან 2,114,551,609

კვტ.სთ ელექტროენერგია მოხმარდა განაწილების საქმიანობას, 326,624,666 კვტ.სთ კი –

გატარებას.




აღნიშნული მონაცემები ძაბვის საფეხურების მიხედვით შემდეგნაირად არის

გადანაწილებული (დანაკარგების გადანაწილება ძაბვის საფეხურების მიხედვით

განხორციელდა ელექტროენერგეტიკის დეპარტამენტის მიერ):

ძაბვის

საფეხური

ქსელში მიღება

განაწილებისა და

გატარებისათვის

(კვტ.სთ)

დანაკარგი

(კვტ.სთ)

განაწილება და

გატარება ჯამში

(კვტ.სთ)

განაწილება

(კვტ.სთ)

გატარება

(კვტ.სთ)

35–110 კვ 2,290,401,492 29,268,844 56,350,742 25,534,904 30,815,838

3.3–6–10 კვ 288,351,242 44,354,547 681,956,767 444,875,897 237,080,870

0.4 კვ – 63,953,068 1,702,868,766 1,644,140,808 58,727,958

სულ 2,578,752,733 137,576,458 2,441,176,275 2,114,551,609 326,624,666

სატარიფო 2016 წლის საპროგნოზო მონაცემები

ტარიფებისა და ეკონომიკური ანალიზის დეპარტამენტის 2015 წლის 3 აგვისტოს

#1832 სამსახურებრივი ბარათის პასუხად ელექტროენერგეტიკის დეპარტამენტის

მიერ 2015 წლის 27 აგვისტოს წარმოდგენილი იქნა #1991 სამსახურებრივი ბარათი

შესაბამისი დასკვნით, რომელიშიც აღნიშნულია, რომ:

კომისიამ 1998 წლის 28 დეკემბერს № 82 გადაწყვეტილებით სს „თელასზე“

(შემდგომში – კომპანია) გასცა ელექტროენერგიის განაწილების ლიცენზია (#3/01),

ხოლო 2006 წლის (27/4) გადაწყვეტილებებით მოახდინა ზემოაღნიშნული ლიცენზიის

მოდიფიცირება. აღნიშნულ სუბიექტზე ელექტროენერგიის განაწილების ლიცენზია

გაცემულია შემდეგი აქტივებით ოპერირებაზე:




2006 წლის 17 ნოემბრის მდგომარეობით

(ლიცენზიის დანართი 1.)

2014 წლის 31 დეკემბრის მდგომარე–

ობით (2013 წლის ანგარიში)

ეგხ–ების სიგრძე,კმ

110 კვ 273 247

35 კვ 110 126

10–6 კვ 1623 1773.9

0,4 კვ 1242 2445

ქვესადგურების რაოდენობა და სიმძლავრე (მვა)

110კვ 23 1335 23 1314

35 კვ 12 335 12 336

10–6კვ 1569 1104 1802 1190.9

ძირითადი აქტივები 2014 წლის 31 დეკემბრის მდგომარეობით ლიცენზიის

დანართ1–ში დაფიქსირებულ მონაცემებთან შედარებით მნიშვნელოვნად არ არის

განსხვავებული, რაც როგორც ჩანს გამოწვეულია აქტივების გამოყენების

ოპტიმიზაციით. აღსანიშნავი მომენტია 0,4 კვ ქსელის სიგრძის გაორმაგება იმ

პირობებში როდესაც 10–6/0.4 სატრანსფორმატორო პუნქტების სიმძლავრე

ფაქტობრივად არ იცვლება, რამაც შესაძლებელია გამოიწვიოს ელექტროენერგიის

ხარისხის გაუარესება.

განაწილება–გატარების და სამომხმარებლო ტარიფის განსაზღვრისათვის

უმნიშვნელოვანესი კომპონენტებია განაწილების ქსელში მიღებული, ქსელიდან

გაცემული (მათ შორის განაწილებული და გატარებული და ქსელში ტექნოლოგიური

მიზნებისათვის მოხმარებული ელენერგიის მოცულობი და მათი განვითარების

ტრენდი 2015–2016 წლებში




ნახ.1 განაწილების ქსელში მიღება– გაცემის სტატისტიკური ტრენდი

ზემოაღნიშნული სიდიდეების წლიური ანგარიშგებით (2010-2014 წ.წ.)

წარმოდგენილი და საქართველოს ენერგეტიკის მინისტრის 2014 წლის #114 ბრძანებით

დამტკიცებული „2015 წლის ელექტროენერგიის(სიმძლავრის) ბალანსის“

გათვალისწინებით დინამიკა მოცემულია ნახ.1–ზე. შესაბამისად ტარიფის მოქმედების

პერიოდში 2015 წლის სექტემბრიდან 2016 წლის დეკემბრის ჩათვლით (16 თვე) ქსელში

სრული მიღება შეიძლება დაპროგნოზდეს 3 939 859 197 კვტ.სთ– ის მოცულობით, მათ

შორის: 2015 წელს - 1 065 093 822 კვტ.სთ , ხოლო 2016 წელს - 2 874 765 375 კვტ.სთ.

რაც შეეხება ქსელის დანაკარგების, კომისიის 2006 წლის 11 მაისის #17

დადგენილების შესაბამისად სს თელასის“ ქსელში დანაკარგების ნორმატივია – 5.34%

ქსელში სრული გაშვებიდან, ანუ დანაკარგები აბსოლიტურ სიდიდეებში სატარიფო

რეგულირების პერიოდზე ტოლი იქნება 210 388 481 კვტ.სთ. აღნიშნული დანაკარგების

ალოკაცია ძაბვის საფეხურების მიხედვით უნდა განხორციელდეს ზემოაღნიშნულ

დადგენილებაში მოცემული შესაბამისი პროცენტული მაჩვენებლების შესაბამისად.




ყოველივე ზომოაღნიშნულის გათვალისწინებით, სატარიფო 2016 წლის

საპროგნოზო მონაცემებმა მიიღო შემდეგი სახე:

ძაბვის

საფეხური

ქსელში მიღება

განაწილებისა და

გატარებისათვის

(კვტ.სთ)

დანაკარგი

(კვტ.სთ)

განაწილება და

გატარება ჯამში

(კვტ.სთ)

განაწილება

(კვტ.სთ)

გატარება

(კვტ.სთ)

35–110 კვ 2,553,314,561 32,628,587 62,819,192 28,466,032 34,353,160

3.3–6–10 კვ 321,450,814 49,445,964 760,237,954 495,942,790 264,295,164

0.4 კვ – 71,294,181 1,898,339,497 1,832,870,211 65,469,286

სულ 2,874,765,375 153,368,733 2,721,396,642 2,357,279,033 364,117,610

ელექტროენერგიის შესყიდვის ფასი

სს „თელასმა“კომისიაში წარმოადგინა შესყიდული ელექტროენერგიის

რაოდენობები, მიღება-ჩაბარების აქტები და საგადასახადო ანგარიშფაქტურები,

ელექტოენერგიის შესყიდვის თაობაზე გაფორმებული 2015 წლის ბოლომდე მოქმედი

ხელშეკრულებები:

1. შპს „ენგურჰესთან“;

2. შპს „ვარდნილჰესების კასკადთან“;

3. სს „ხრამჰესი 1“-თან;

4. სს „ხრამჰესი 2“ -თან;

5. შპს „მტკვარი ენერგეტიკასთან“.

კომისიის 2015 წლის 27 აპრილის #1/03-5/36-2608 და 17 ივნისის #1/03-5/47-3848

წერილებით სს „ელექტროენერგეტიკული სისტემის კომერციული ოპერატორისაგან“

მოთხოვნილი იქნა ინფორმაციები 2015 წლის იანვარი-მაისის თვეებში




იმპორტირებული (იმპორტიორი ქვეყნების მიხედვით) ელექტროენერგიის საშუალო

შეწონილი ფასების და საბალანსო ელექტროენერგიის სტრუქტურის შესახებ (თვეების

მიხედვით) და ხელშეკრულებები ელექტროენერგიის იმპორტის შესახებ.

საქართველოს ენერგეტიკის მინისტრის 2015 წლის 19 აგვისტოს #81 ბრძანების

საფუძველზე ცვლილებები შევიდა „2015 წლის ელექტროენერგიის (სიმძლავრის)

ბალანსის დამტკიცების შესახებ“ საქართველოს ენერგეტიკის მინისტრის 2014 წლის 30

ოქტომბრის #114 ბრძანებაში და ბრძანების პირველი პუნქტით დამტკიცებული

„ელექტროენერგიის (სიმძლავრის) საპროგნოზო ბალანსი 2015 წლის იანვარი - 2015

წლის დეკემბერი ჩამოყალიბდა ახალი რედაქციით.

2015 წლის ელექტროენერგიის (სიმძლავრის) ბალანსის, სს

„ელექტროენერგეტიკული სისტემის კომერციული ოპერატორის“ მიერ მოწოდებული

ინფორმაციის, აგრეთვე, სს „თელასის“ მიერ ელექტროენერგიის შესყიდვის თაობაზე

გაფორმებული ხელშეკრულებების ანალიზის საფუძველზე, კომისიის აპარატის

ტარიფებისა და ეკონომიკური ანალიზის დეპარტამენტის მიერ განხორციელდა სს

„თელასის“ მიერ 2015 წლის 1 სექტემბრიდან 2016 წლის 31 დეკემბრის ჩათვლით

პერიოდში შესასყიდი ელექტროენერგიის საჭირო რაოდენობის და ღირებულების

პროგნოზირება.

სს „თელასის“ მიერ 2015 წლის სექტემბერ-დეკემბერსა და 2016 წლის პერიოდში

წმინდა მომხარება დაიგეგმა 3,330.2 მლრდ კვტსთ ელექტროენერგიის ოდენობით, მათ

შორის 2015 წლის ოქტომბერ-დეკემბერში წმინდა მოხმარების დაგეგმარებისას

გათვალისწინებულია საქართველოს ენერგეტიკის მინისტრის 2015 წლის 19 აგვისტოს

#81 ბრძანების საფუძველზე „2015 წლის ელექტროენერგიის (სიმძლავრის) ბალანსის

დამტკიცების შესახებ“ საქართველოს ენერგეტიკის მინისტრის 2014 წლის 30

ოქტომბრის #114 ბრძანებაში შეტანილი ცვლილებები, ხოლო 2016 წლის წმინდა

მოხმარება დაიგეგმა კომპანიის სატესტო (2014 წელი) წლის მონაცემების საფუძველზე




შესაბამისი ბოლო 3 წლის (2012, 2013 და 2014 წლები) მოხმარების ზრდის დინამიკის

გათვალისწინებით, რომელმაც შეადგინა 5,58%. შესაბამისად, 2015 წლის სექტემბერი -

2016 წლის დეკემბრის ჩათვლით პერიოდში კომპანიამ უნდა უზრუნველყოს 3,403.9

მლრდ კვტსთ ელექტროენერგიის შესყიდვა ელექტროენერგიის გადაცემის სისტემაში

დანაკარგების ჩათვლით, რომლის განსაზღვრისას ტარიფებისა და ეკონომიკური

ანალიზის დეპარტამენტმა იხელმძღვანელა 2014 და 2015 წლების ანალოგიური

პერიოდის ფაქტობრივი მონაცემებით.

2015 წლის

სექტემბერ -

დეკემბერი

(მლნ კვტსთ)

2016 წელი


სულ


შესყიდული ელექტროენერგიის წმინდა

რაოდენობა 819.6 2,510.6 3,330.2

შესყიდული ელექტროენერგიის რაოდენობა

გადაცემის ქსელში დანაკარგების

გათვალისწინებით

837.7 2,566.2 3,403.9

ჰიდროელექტროსუდგურებისაგან შესასყიდი კვტსთ-ების რაოდენობა, ასევე

დაიგეგმა 2015 წლის ელექტროენერგიის (სიმძლავრის) ბალანსთან სრულ

შესაბამისობაში, იმ ჰიდროელექტროსადგურებთან მიმართებაში, რომლებთანაც სს

„თელასს“ გააჩნია ელექტროენერგიის ნასყიდობის შესახებ მოქმედი ხელშეკრულებები.

კერძოდ, ბალანსით გათვალისწინებულ საპორგოზო გამომუშავებას, გამოაკლდა

ელექტროსადგურების მიერ საკუთარი მოხმარებისათვის საჭირო ელექტროენერგიის

რაოდენობა, რაც განისაზღვრა მთლიანი გამომუშავებული კვტსთ-ების რაოდენობის

საშუალოდ 1.4%-ის ოდენობით. შედეგად, ჰიდროელექტროსუდგურებისაგან 2015 წლის

ოქტომბერ-დეკემბერსა და 2016 წელზე პერიოდში სს „თელასი“ მიერ შესასყიდი




ელექტროენერგიის რაოდენობა განისაზღვრა 1,316.5 მლრდ კვტსთ-ს ოდენობით. მათ

შორის:

1. შპს „ენგურჰესი“ – 534.5 მლნ კვტსთ;

2. შპს „ვარდნიჰესების კაასკადი“ – 64.6 მლნ კვტსთ;

3. სს „ხრამჰესი 1“ - 307.2 მლნ კვტსთ;

4. სს „ხრამჰესი 2“ - 410.2 მლნ კვტსთ.

2015 წლის




2016 წელი


სულ


შპს „ენგურჰესი“ 67.2 467.3 534.5

შპს „ვარდნილჰესების კასკადი“ 0.0 64.6 64.6

სს „ხრამჰესი 1“ 98.6 208.6 307.2

სს „ხრამჰესი 2“ 135.1 275.1 410.2

სულ 300.9 1,015.6 1,316.5

ჰიდროელექტროსადგურებისაგან შესასყიდი ელექტროენრეგიის ფასები,

სატარიფო რეგულირებას დაქვემდებარებული ელექტროსადგურების შემთხვევაში,

განისაზღვრა საქართველოს ენერგეტიკისა და წყალმომარაგების მარეგულირებელი

ეროვნული კომისიის „ელექტროენერგიის ტარიფების შესახებ“ 2008 წლის 4 დეკემბრის

#33 დადგენილების პირველი და მე-3 მუხლებით დადგენილი ტარიფების

შესაბამისად.

2015 წლის ელექტროენერგიის (სიმძლავრის) ბალანსით სექტემბერი-დეკემბრის

პერიოდში შპს „მტკვარი ენერგეტიკის“ მიერ ელექტროენერგიის წარმოება დაგეგმილია




სექტემბრის თვიდან, ხოლო წარმოდგენილი კონტრაქტით სს „თელასი“ შეისყიდის შპს

„მტკვარი ენერგეტიკის“ მიერ წარმოებული ელექტროენერგიის სრულ მოცულობას

მოხმარების დასაკმაყოფილებლად, აგრეთვე ანალოგიული მდგომარეობა

გათვალისწინებულია 2016 წლის იანვარ - დეკემბერშიც.

გარდაბნის ახალი თბოელექტროსადგურის ექსპლუატაციაში მოსალოდნელი

შესვლა ელექტროენერგიის (სიმძლავრის) ბალანსის მიხედვით იგეგმება 2015 წლის

ოქტომბრიდან, სწორედ აღნიშნულის გათვალისწინებით დაიგეგმა სს „თელასისთვის“

შესასყიდი ელექტროენერგიის შესაბამისი საპროგნოზო მოცულობა.

2015 წლის




2016 წელი


სულ


შპს „მტკვარი ენერგეტიკა“ 416.8 874.4 1,291.2

გარდაბნის ახალი

თბოელექტროსადგური 120.0 400.0 520.0

სულ 536.8 1,274.4 1,811.2

გარანტირებული სიმძლავრის საფასური, რომელიც სს “თელასმა“ უნდა

აანაზღაუროს 2015 წლის სექტემბერ - 2016 წლის დეკემბრისპერიოდში, განისაზღვრა

კომისიის „ელექტროენერგიის ტარიფების შესახებ“ 2008 წლის 4 დეკემბრის #33

დადგენილების მე-3 მუხლის და სს „საქართველოს სახელმწიფო ელექტროსისტემის“

მიერ გარანტირებული სიმძლავრის წყაროებისათვის განსაზღვრული მზადყოფნის

დღეების გათვალისწინების შესაბამისად, ასევე საპროგნოზო გაანგარიშებით

განისაზღვრა გარდაბნის ახალი თბოელექტროსადგურის გარანტირებული სამძლავრის

საფასური, რის შედეგადაც აღნიშნულ პერიოდში გარანტირებული სიმძლავრის

საფასურმა საშუალოდ 1 კვტსთ ელექტროენერგიაზე შეადგინა - 1,565 თეთრი.




გამომდინარე იქედან, რომ ზემოხსენებული ელექტროსადგურებისაგან

პირდაპირი ხელშეკრულებების საფუძველზე შესასყიდი ელქტროენერგიის რაოდენობა

არ არის საკმარისი სს „თელასის“ მთლიანი მოხმარების დასაკმაყოფილებლად,

დაიგეგმა საბალანსო ელექტროენერგიის შესყიდვა სს „ელექტროენერგეტიკული

სისტემის კომერციული ოპერატორისაგან“ („ესკო“), რაც 2015 წლის ოქტომბერ-

დეკემბრისა და 2016 წლის პერიოდში შეადგენს 276,2 მლნ კვტსთ ელექტროენერგიას.

„ესკოსაგან“ შესასყიდი საბალანსო ელექტროენერგიის ფასის განსაზღვრისათვის

გაანალიზდა სს „ელექტროენერგეტიკული სისტემის კომერციული ოპერატორის“ მიერ

მოწოდებული ინფორმაცია საბალანსო ელექტროენერგიის სტრუქტურის და ფასის

ფორმირების შესახებ 2015 წლის იანვარი-აპრილის პერიოდში. აღნიშნულ პერიოდში

იმპორტირებულმა ელექტროენერგიამ მთლიანი საბალანსო ელექტროენერგიის 72,50%

შეადგინა, მათ შორის: იანვარი - 82%, თებერვალი - 64%, მარტი - 83%, აპრილი - 49%.

იმპორტირებული ელექტროენერგიის ფასი განისაზღვრება აშშ დოლარში.

იმპორტირებული ელექტროენერგიის გარდა, საბალანსო ელექტროენერგიის ფასის

ფორმირებაში მონაწილეობს, 2008 წლის 1 აგვისტოს შემდეგ აშენებული ახალი

ჰიდროელექტროსადგურებისაგან ესკოს მიერ შესყიდული ელექტროენერგიის ფასი,

რომელიც მემორანდუმების თანახმად განსაზღვრულია აშშ დოლარში. რაც შეეხება,

ესკოს მიერ მცირე სიმძლავრის ელექტროსადგურებისაგან შესასყიდი

ელექტროენერგიის ფასს, რომელიც აგრეთვე მონაწილეობს საბალანსო

ელექტროენერგიის ფასის ფორმირებაში, იგი განისაზღვრება საქართველოს

ენერგეტიკის მინისტრის „ელექტროენერგიის (სიმძლავრის) ბაზრის წესების“ შესახებ

2006 წლის 30 აგვისტოს #77 ბრძანების 361 მუხლის საფუძველზე (ყოველი

კალენდარული წლის 1 სექტემბრიდან 1 მაისამდე – იმ თბოელექტროსადგურის

ტარიფის ზედა ზღვრით, რომელსაც კომისიამ დაუდგინა ყველაზე მაღალი ტარიფი).

შესაბამისად, ესკოს საბალანსო ელექტროენერგიის ფასმა თვეების მიხედვით შეადგინა:




იანვარი - 6.502, თებერვალი - 7.077, მარტი - 6.680, აპრილი - 5.904 აშშ ცენტი/კვტსთ,

ხოლო ამ ოთხი თვის საშუალო შეწონილმა ფასმა - 6.546 აშშ ცენტი/კვტსთ.

ვალუტის გაცვლითი კურსის სამიზნე მაჩვენებლად აღებული იქნა – 2,3000

(„საქართველოს 2015 წლის სახელმწიფო ბიუჯეტის შესახებ“ საქართველოს კანონში

ცვლილების შეტანის თაობაზე“ კანონპროექტის მიხედვით 2015 წლის მოსალოდნელი

სავალუტო კურსი (ლარი/აშშ დოლარი) პერიოდის ბოლოს

დაგეგმილია/განსაზღვრულია – 2.3000), ხოლო საბალანსო ელექტროენერგიის

მოსალოდნელი საშუალო შეწონილი ფასი აშშ დოლარში დაიგეგმა 6.532 აშშ

ცენტი/კვტსთ-ის ოდენობით.

სს „თელასის“ მიერ 2015 წლის სექტემბერ - დეკემბრისა და 2016 წლის პერიოდში

დაგეგმილი შესასყიდი ელექტროენერგიის რაოდენობრივ და ღირებულებით

მაჩვენებლებს აქვს შემდეგი სტრუქტურა:

2015 წლის სექტემბერი – 2016 დეკემბერი


(კვტსთ)

რაოდენობ

ა წილი (%)


(ლარი)

ღირებულე

ბა წილი

(%)

საშუალო

ტარიფი

შესყიდვა ჰიდრო-

ელექტროსადგუ-რებისგან 1,316,455,984 39% 70,851,785 22% 5.382

შესყიდვა თბო ელექტრო–

სადგურებისაგან

(გარანტირებული

სიმძლავრის საფასურით)

1,811,176,308 53% 232,069,253 71% 12.813

საბალანსო

ელექტროენერგიის

შესყიდვა

276,228,057 8% 24,191,520 7% 8.758

სულ 3,403,860,349 327,112,559




ელექტროენერგიის გადაცემის და დისპეტჩერიზაციის ტარიფები განისაზღვრა

კომისიის „ელექტროენერგიის ტარიფების შესახებ“ 2008 წლის 4 დეკემბრის #33

დადგენილების მე-3 მუხლით დადგენილი ტარიფების შესაბამისად. კომპანიის წმინდა

მოხმარებაში იმ ელექტროენერგიის წილობრივი მონაწილეობის განსაზღვრისათვის,

რომელსაც ერიცხება გადაცემის საფასური, გათვალისწინებულ იქნა 2014 და 2015

წლების ანალოგიური პერიოდის ფაქტობრივი მონაცემები.

ყოველივე ზემოაღნიშნულის გათვალისწინებით, 2015 წლის აგვისტო-

სექტემბრის პერიოდისათვის სს “ენერგო-პრო ჯორჯიას” მიერ შესასყიდი

ელექტროენერგიის საშუალო შეწონილი ფასის ფორმირება ხდება შემდეგი მონაცემების

გათვალისწინებით:

2015 წლის სექტემბრი - 2016 დეკემბერი


(ლარი)

სტრუქტურა

(თეთრი/კვტსთ)

წილი

(%)

ჰიდროელექტროსადგურები 70,851,785 2.128 19%

თბოელექტროსადგურები 179,944,286 5.403 48%

საბალანსო ელექტროენერგია 24,191,520 0.726 7%

სულ ელენერგია 274,987,591 8.257 74%

გარანტირებული სიმძლავრე 52,124,968 1.565 14%

გადაცემა-დისპეტჩერიზაცია 44,974,499 1.351 12%

სულ 372,087,058 11.173 100%

ელექტროენერგიის რაოდენობა, კვტსთ 3,330,247,765




ნორმატიული დანაკარგების ღირებულება


ეროვნული კომისიის 2015 წლის 1 სექტემბრის #25 დადგენილებით შეტანილ იქნა

ცვლილება „საქართველოს ენერგოსისტემის ელექტრულ ქსელებში ელექტროენერგიის

ნორმატიული დანაკარგების დამტკიცების შესახებ“ საქართველოს ენერგეტიკის

მარეგულირებელი ეროვნული კომისიის (სემეკ) 2006 წლის 11 მაისის #17

დადგენილებაში. აღნიშნული დადგენილებით სს „თელასს“ განაწილების ქსელში

ნორმატიული დანაკარგების ნორმა განისაზღვრა 5,34%–ის ოდენობითდა სატარიფო

მიზნებისათვის 5.34% პირობითად გადანაწილდა ძაბვის საფეხურებზე შემდეგი სახით:

110 (35) კვ ძაბვის საფეხურისთვის – 1,14 %;

10(6) კვ ძაბვის საფეხურისთვის – 1,72%;

0,4 კვ ძაბვის საფეხურისთვის – 2,48%.

შესაბამისად, კომპანიის ელექტროენერგიის ნორმატიული დანაკარგის

რაოდენობა 2016 წლისათვის პროგნოზირებულ გასანაწილებელ და გასატარებელ

ენერგიაზე განისაზღვრა 153,368,733 კვტ.სთ–ის ოდენობით, ხოლო ნორმატიული

დანაკარგის ღირებულება ელექტროენერგიის შესასყიდი ფასის გათვალისწინებით –

17,135,889 ლარის ოდენობით. მათ შორის:

ძაბვის საფეხური ნორმატიული დანაკარგის

რაოდენობა (კვტ.სთ)

ნორმატიული დანაკარგის

ღირებულება (ლარი)

35–110 კვ 32,628,587 3,645,592

3.3–6–10 კვ 49,445,964 5,524,598

0.4 კვ 71,294,181 7,965,699

სულ 153,368,733 17,135,889




საბრუნავი კაპიტალის დაფინანსების საპროცენტო ხარჯი

კომისია სატარიფო წლისთვის განსაზღვრავს საწარმოს ფუნქციონირებისათვის

საჭირო საბრუნავი კაპიტალის ოდენობას და ასახავს მისი დაფინანსებისათვის საჭირო

საპროცენტო ხარჯს საწარმოს ტარიფში. საბრუნავი კაპიტალის საჭიროება საწარმოს

ექმნება უპირველეს ყოვლისა დებიტორული და კრედიტორული დავალიანებების

დაფარვის დღეებს შორის ყოველთვიური ჩამორჩენის გამო, ხოლო გამანაწილებელ

კომპანიას, რომელსაც უწევს ელექტროენერგიის შესყიდვა, დამატებით ექმნება

საბრუნავი კაპიტალის საჭიროება შესყიდვის ფასის სეზონური ცვალებადობის გამო.

ჩამორჩენა დებიტორული და კრედიტორული

დავალიანების დაფარვის დღეებს შორის

გამანაწილებელმა კომპანიამ საანგარიშო თვის გაწეული საქმიანობისათვის

დარიცხვა უნდა განახორციელოს არაუგვიანეს მომდევნო თვის 10 რიცხვისა, ხოლო

თანხას მომხმარებელი იხდის ქვითრის გამოწერიდან 15 დღის ვადაში. შესაბამისად,

საწარმოსათვის დებიტორული დავალიანების დაფარვის დღედ განისაზღვრა

საანგარიშო თვის მომდევნო თვის 25 რიცხვი. რაც შეეხება კრედიტორული

დავალიანების დაფარვის დღეების განსაზღვრას, იმ ხარჯებისათვის, რომელთა

მიმართაც საწარმოს ექმნება დებიტორული დავალიანების დაფარვის ჩამორჩენა, მოხდა

შემდეგ ნაწილებად დაყოფა:

დამატებითი ღირებულების გადასახადი;

საოპერაციო ხარჯები, რომლებიც წარმოადგენს სისტემატიურ ხარჯებს და

საწარმოს მათი დაფარვა უწევს ყოველთვიურად კონკრეტულ დღეს (ან

დღეებში);




საოპერაციო დანახარჯები, რომლებიც შესაძლოა არ წარმოადგენდეს

სისტემატიურ ხარჯებს, თუმცა მათი დაფარვის თარიღს საწარმო ვერ

აკონტროლებს და შესაძლოა შეექმნას ჩამორჩენა.

კომპანია ყოველ საანგარიშო პერიოდზე (თვე) საგადასახადო ორგანოში

წარადგენს დღგ-ის დეკლარაციას არა უგვიანეს ამ პერიოდის მომდევნო თვის 15

რიცხვისა და ამავე ვადაში იხდის დღგ-ს. შესაბამისად, აღნიშნულ ხარჯთან

მიმართებაში კრედიტორული დავალიანების დაფარვის დღედ განისაზღვრა

საანგარიშო თვის მომდევნო თვის 15 რიცხვი. მოქმედი სატარიფო მეთოდოლოგიის

თანახმად, საბრუნავი კაპიტალის დაფინანსების საპროცენტო ხარჯი განსაზღვრულია

კაპიტალის საშუალო შეწონილი ღირებულების ოდენობით - 13.54%. მაშასადამე,

შესაბამისი 10 დღიანი ჩამორჩენის ასანაზღაურებლად საჭირო საბრუნავი კაპიტალის

საპროცენტო ხარჯი შეადგენს 250,743 ლარს.

ხელფასს, ჯანმრთელობის დაზღვევასა და ავტომობილების იჯარას საწარმო

იხდის ყოველი საანგარიშო თვის ბოლოს ან მომდევნო თვის დასაწყისში. შესაბამისად,

ტარიფებისა და ეკონომიკური ანალიზის დეპარტამენტმა მიზანშეწონილად ჩათვალა,

ამ ხარჯებისათვის დაფარვის დღედ განესაზღვრა საანგარიშო თვის მომდევნო თვის

პირველი რიცხვი, ხოლო სს „ელექტროენერგეტიკული სისტემის კომერციული

ოპერატორის“ მომსახურების საფასურის გადახდა საწარმოს უწევს საანგარიშო თვის

მომდევნო თვის 24 რიცხვში, შესაბამისად, აღნიშნული ხარჯის დაფარვის დღედ

სწორედ ეს რიცხვი განისაზღვრა.

სისტემატიურ ხარჯებად, რომლებზეც საწარმოს ექმნება ჩამორჩენა, აგრეთვე

ჩაითვალა შემდეგი ხარჯები:

იჯარა;

ქონების დაზღვევა;




დაცვა;

საკომუნიკაციო ხარჯი.

აღნიშნული ხარჯები გადანაწილდა თვის სხვადასხვა რიცხვებზე საბანკო

ამონაწერებში დაფიქსირებული გადახდების შესაბამისად.

რაც შეეხება საოპერაციო დანახარჯებს, რომლებიც შესაძლოა არ წარმოადგენდეს

სისტემატიურ ხარჯებს, თუმცა მათი დაფარვის თარიღს საწარმო ვერ აკონტროლებს და

ექმნება ჩამორჩენა შემოსავლების ფორმირების თარიღთან, ასეთად მიჩნეული იქნა

შემდეგი ხარჯები:

სამივლინებო ხარჯი

საწარმოო ძირითადი საშუალებების მიმდინარე რემონტის ხარჯი

ადმინისტრაციის ძირითადი საშუალებების მიმდინარე რემონტის ხარჯი

წარმომადგენლობითი ხარჯი

სხვა საოპერაციო ხარჯები

აღნიშნული ხარჯები გადანაწილდა თანაბრად თვის 31 დღეზე. შედეგად,

დეპარტამენტმა განსაზღვრა, რომ სს „თელასს“ დებიტორული და კრედიტორული

დავალიანების დაფარვის დღეებს შორის ჩამორჩენით საოპერაციო დანახარჯებთან

მიმართებაში შეექმნება 55,270,271 ლარზე, ხოლო ჩამორჩენის დღეების საშუალო

შეწონილ რაოდენობად განისაზღვრა 22.3 დღე. შესაბამისად, საჭირო საბრუნავი

კაპიტალის დაფინანსების საპროცენტო ხარჯმა შეადგინა 457,132 ლარი.

სულ დამატებული ღირებულების გადასახადისა და საოპერაციო დანახარჯების

კუთხით საბრუნავი კაპიტალის დაფინანსების საპროცენტო ხარჯმა შეადგინა 707,875

ლარი.




შესყიდვის ფასის სეზონური ცვალებადობა

ვინაიდან განაწილების ლიცენზიატს ტარიფში უწესდება ელექტროენერგიის

ფიქსირებული საშუალო შეწონილი შესყიდვის ფასი, რომელიც მოქმედებს მთელი

წლის განმავლობაში, ხოლო ფაქტიური შესყიდვის ფასი კი განიცდის სეზონურ

მერყეობას, საწარმოს ექმნება ფულადი სახსრების პრობლემა წლის პირველ ნახევარში.

სურათზე მოცემულია კონკრეტული სიტუაცია, რაც სს „თელასს“ ექნება 2016

წლის განმავლობაში. შესაბამისად, საწარმოს წლის დასაწყისში ელექტროენერგიის

შესყიდვის კუთხით გაუჩნდება კრედიტორული დავალიანება, რომელიც განაგრძობს

ზრდას აპრილის ჩათვლით. მაისიდან, როდესაც დადგენილმა შესყიდვის ფასმა უნდა

გადააჭარბოს ფაქტიურს, კრედიტორული დავალიანება დაიწყებს შემცირებას და

საწარმოს უარყოფითი სალდო საბოლოოდ გახდება დადებითი ივლისში. შესაბამისად,

ამ მომენტამდე საწარმოს მოუწევს დეფიციტის დაფარვის მიზნით წარმოქნილი

საპროცენტო ხარჯის გაწევა, ხოლო ივლისიდან დაწყებული კი პირიქით, საწარმო

მიიღებს საპროცენტო შემოსავალს დეპოზიტზე.




მოქმედი სატარიფო მეთოდოლოგიის საფუძველზე, საპორცენტო ხარჯის

განსაზღვრისათვის გამოყენებულ იქნა კაპიტალის საშუალო შეწონილი ღირებულება -

13.54%, ხოლო დეპოზიტზე შემოსავლების განსაზღვრისათვის გამოყენებულ იქნა

ეროვნული ბანკის მიერ გამოქვეყნებული სტატისტიკური მონაცემებიდან (კომერციულ

ბანკებში იურიდიული პირების მიერ ეროვნული ვალუტით განთავსებული

დეპოზიტების მოცულობა და საშუალო წლიური შეწონილი საპროცენტო განაკვეთები)

აღებული საპროცენტო განაკვეთი მიმდინარე ანგარიშებზე 2015 წლის აგვისტოს

მდგომარეობით – 7.26%.

აღნიშნული გაანგარიშების შედეგად, ელექტროენერგიის შესყიდვის ფასის

სეზონური მერყეობით გამოწვეული ფულადი სახსრების დეფიციტის

აღმოსაფხვრელად საჭირო საბრუნავი კაპიტალის დაფინანსების საპროცენტო ხარჯი

განისაზღვრა 195,408 ლარის ოდენობით.

საერთო ჯამში, საბრუნავი კაპიტალის დაფინანსებისათვის საჭირო საპროცენტო

ხარჯმა სს „თელასისათვის“ შეადგინა 903,283 ლარი.

რეგულირებადი დანახარჯების გადანაწილება (ალოკაცია)

რეგულირებადი დანახარჯების ალოკაციის პირველ ეტაპზე, რომელიც

მოცემულია შესაბამისი დანახარჯების თავებში, განხორციელდა დანახარჯების

მიკუთვნება განაწილების ქსელის ძაბვის სხვადასხვა საფეხურზე. მეორე ეტაპზე კი,

მოქმედი სატარიფო მეთოდოლოგიით განსაზღვრული დანახარჯების „კასკადირების“

მეთოდის გამოყენებით, დეპარტამენტმა განახორციელა ქსელზე მიკუთვნებული

დანახარჯების გადანაწილება სხვადასხვა ძაბვის საფეხურის მომხმარებელზე.




ზემოაღნიშნული არ განხორციელდა მხოლოდ იმ დანახარჯების (და აგრეთვე

არასაოპერცაიო შემოსავლების) მიმართ, რომლებიც პირველ ეტაპზე გადანაწილდა

სხვადასხვა ძაბვის საფეხურის მომხმარებელზე და არ საჭიროებს „კასკადირებას“:

სახელფასო ფონდი (ბილინგის სამსახური)

ბაზრის ოპერატორის მომსახურების ხარჯი

კომისიის რეგულირების საფასური

არასაოპერაციო შემოსავალი

ასევე, გამონაკლისს წარმოადგენს საბრუნავი კაპიტალის დაფინანსების

საპროცენტო ხარჯი, რომლის გადანაწილება განხორციელდა ყველა სხვა დანახარჯის

საბოლოო გადანაწილების შემდგომ მიღებული რეგულირებადი დანახარჯების ბაზის

ძაბვის საფეხურების მიხედვით გადანაწილების პროპორციულად.

გარდა ზემოაღნიშნული ხუთი გამონაკლისისა, ყველა სხვა დანახარჯის მიმართ

გამოყენებულ იქნა დანახარჯების „კასკადირების“ მეთოდი. დეპარტამენტმა სატესტო

წლის ელექტროენერგიის ქსელში მიღებისა და ქსელიდან გაცემის დეტალური

ანალიზის შედეგად განსაზღვრა დანახარჯების „კასკადირების“ მეთოდის

კოეფიციენტები შემდეგი სახით:

ძაბვის მაღალი (35-110 კვ) საფეხურის ქსელის დანახახარჯების წილი,

რომელიც უნდა მიეკუთვნოს ძაბვის მაღალი საფეხურის მომხმარებელს -

2.50%

ძაბვის მაღალი საფეხურის ქსელის დანახახარჯების წილი, რომელიც უნდა

მიეკუთვნოს ძაბვის საშუალო საფეხურის მომხმარებელს - 27.15%

ძაბვის მაღალი საფეხურის ქსელის დანახახარჯების წილი, რომელიც უნდა

მიეკუთვნოს ძაბვის დაბალი საფეხურის მომხმარებელს - 70.35 % ძაბვის




საშუალო (6-10 კვ) საფეხურის ქსელის დანახახარჯების წილი, რომელიც უნდა

მიეკუთვნოს ძაბვის საშუალო საფეხურის მომხმარებელს - 27.8%

ძაბვის საშუალო საფეხურის ქსელის დანახახარჯების წილი, რომელიც უნდა

მიეკუთვნოს ძაბვის დაბალი საფეხურის მომხმარებელს - 72.2%

ძაბვის დაბალი (0.4 კვ) საფეხურის ქსელის დანახახარჯების წილი, რომელიც

უნდა მიეკუთვნოს ძაბვის მაღალი საფეხურის მომხმარებელს - 100.0%

შედეგად, საბოლოო სახით რეგულირებადი დანახარჯების ბაზა ძაბვის

საფეხურების მომხმარებელზე გადანაწილდა შემდეგი სახით:

35-110 კვ 6-10 კვ 0.4 კვ ჯამი

რეგულირებადი აქტივების ბაზა 465,890 23,702,904 131,779,588 155,948,382

ამონაგები 63,082 3,209,373 17,842,956 21,115,411

ცვეთა 34,367 1,452,293 7,715,561 9,202,221

კაპიტალური დანახარჯები 97,448 4,661,666 25,558,517 30,317,632

კონტროლირებადი საოპერაციო


148,495 6,692,342 52,542,788 59,383,625

არაკონტროლირებადი საოპერაციო


111,040 628,157 1,912,819 2,652,015

საოპერაციო დანახარჯები სულ 259,535 7,320,499 54,455,607 62,035,640

ნორმატიული დანაკარგის ღირებულება 90,854 2,528,491 14,516,544 17,135,889

არასაოპერაციო შემოსავლები 14,052 1,199,654 1,279,843 2,493,549

საბრუნავი კაპიტალის საპროცენტო ხარჯი 8,815 167,604 726,865 903,283

რეგულირებადი დანახარჯები სულ 442,599 13,478,606 93,977,691 107,898,895




ტარიფი

ძაბვის თითოეული საფეხურისათვის რეგულირებადი დანახარჯების ბაზის

მიკუთვნების შემდეგ, ტარიფებისა და ეკონომიკური ანალიზის დეპარტამენტის მიერ

გაანგარიშებულმა სს „თელასის“ ელექტროენერგიის განაწილების (გატარების) და

მოხმარების ტარიფებმა ძაბვის საფეხურების მიხედვით შეადგინა ქვემოთ მოცემული

ოდენობები:

ძაბვის საფეხური განაწილებისა და

გატარების ტარიფი

(თ/კვტსთ)

შესყიდვის საშუალო

შეწონილი ფასი


სამომხმარებლო

ტარიფი


35–110 კვ 0.705 11.173 11.878

3,3-6-10 კვ 1.773 11.173 12.946

0.4 კვ კომერციული 5.567 11.173 16.740

მოსახლეობის სოციალური დაცვის დამატებითი გარანტიების შექმნის და

ელექტროენერგიის რაციონალური გამოყენების ხელშეწყობის მიზნით, ტარიფებისა და

ეკონომიკური ანალიზის დეპარტამენტი მიზანშეწონილად მიიჩნევს, ამ ეტაპზე

შენარჩუნებულ იქნას ე.წ. „საფეხურებრივი“ სამომხმარებლო ტარიფი საყოფაცხოვრებო

მომხმარებლისათვის.

შედეგად, ელექტროენერგიის სამომხმარებლო ტარიფებმა საყოფაცხოვრებო

მომხმარებლებისათვის, კომპანიის ინტერესების შეულახავად, მომხმარებელთა

კატეგორიების მიხედვით მიიღო შემდეგი სახე:




საფეხურები სამომხმარებლო ტარიფი


0–100 კვტსთ და საერთო მოხმარების მრიცხველის მქონე 11.000

101–300 კვტსთ 14.400

301 კვტსთ და მეტი 18.200

ცვლილება სს „თელასის“ მოქმედ და ტარიფებისა და ეკონომიკური ანალიზის

დეპარტამენტის მიერ შემოთავაზებული პროექტით გათვალისწინებულ ტარიფებს

შორის:

ძაბვის საფეხური მოქმედი ტარიფი


ახალი ტარიფი


ცვლილება


განაწილების ტარიფი

35–110 კვ 1.800 0.705 (1.095)

3,3–6–10 კვ 7.138 1.773 (5.365)

0.4 კვ კომერციული 8.080 5.567 (2.513)

შესყიდვის ფასი 5.480 11.173 5.693

განმარტებითი ბარათიgnerc.org/files/admisistraciuli...

Documents

Transcript of განმარტებითი ბარათიgnerc.org/files/admisistraciuli...