Ο τίτλος της εργασία μας για αυτό το τετράμηνο ήταν «Πολίτες της πόλης μου,

πολίτες της οικουμένης». Κλιθήκαμε λοιπόν να γνωρίσουμε καλύτερα την πόλη μας

και καταγράψουμε τις παρατηρήσεις μας. Αρχικά δεν μας εντυπωσίαζε το θέμα διότι

όλοι πιστεύαμε ότι γνωρίζουμε πλήρως την πόλη μας. Αλλά τελικά καταλάβαμε πως

όλο αυτό ήταν μια πρόκληση για νέες ανακαλύψεις!

Το πρώτο θέμα με το οποίο ασχοληθήκαμε ήταν η γειτονιά μας! Διαπιστώσαμε

πως έχει υποστεί ήδη πολλές αλλαγές που σχετίζονται κυρίως με νέα κτίρια.

Συνειδητοποιήσαμε όμως ότι ο αρχικός τόπος κατοικίας μας διαφέρει από τον

σημερινό.

Στη συνέχεια φτιάξαμε ερωτηματολόγια για νέους και ενήλικες και τα μοιράσαμε

σε κατοίκους της πόλης μας. Ύστερα επεξεργαστήκαμε τα αποτελέσματα της έρευνας

σχετικά με αγαπημένα σημεία στην πόλη, προβλήματα αυτής και αλλαγές των

τελευταίων χρόνων. Παρατηρήσαμε πως οι απαντήσεις των ερωτηθέντων ομοίαζαν

μεταξύ τους.

Έπειτα συλλέξαμε πληροφορίες για τα κακώς κείμενα της πόλης μας που μας

έκαναν να αγανακτήσουμε με την νοοτροπία των συμπολιτών μας. Δυστυχώς τα

προβλήματα είναι πολλά και ο τρόπος σκέψης των κατοίκων δεν αλλάζει!

Το τελευταίο θέμα που μας ανατέθηκε ήταν η κατασκευή ενός χάρτη της πόλης

προκειμένου η Ναύπακτος να γίνει γνωστή όχι μόνο σε εμάς αλλά και σε όλους εσάς!

Να σας κάνουμε δηλαδή μια σύντομη ξενάγηση στην γραφική Ναύπακτο!

Εμείς μάθαμε πολλά καινούργια πράγματα για την πόλη μας…τώρα…η σειρά

σας!

ΑΠΟΛΑΥΣΤΕ ΤΟ!!!!!

ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ για

νέους!!!

Αγαπημένο σημείο στην πόλη.

• Πλατείες

• Λιμάνι

• Κάστρο

• Παραλίες

• Γειτονιές

Προβλήματα της πόλης…

• Δυσλειτουργία ποδηλατοδρόμου

• Κυκλοφοριακό

• Απόβλητα καφετεριών

• Έλλειψη κινηματογράφου

• Νοοτροπία κατοίκων

Προτεινόμενες αλλαγές…

• Δημοτική αρχή

• Καθαριότητα

• Μετανάστες

• Ευκαιρίες νέων για ανάπτυξη της

δημιουργικότητας

• Βελτίωση λειτουργίας ποδηλατοδρόμου

Αγαπημένες δραστηριότητες.

• Καφές

• Θέατρο

• Παγωτό

• Αθλητισμός

• Μπαρ

Χώροι αναψυχής που λείπουν.

• Κινηματογράφος

• Αίθουσα bowling

• Εμπορικό κέντρο

• Κέντρα αθλητισμού

ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ για

ενήλικες!!!

Αγαπημένο σημείο στην πόλη:

• Κάστρο

• Λιμάνι

• Παραλίες

• Ρολόι

Αλλαγές των τελευταίων χρόνων.

• Ποδηλατοδρόμος

• Παρκόμετρα

• Κάδοι ανακύκλωσης

• Αύξηση τουρισμού

• Τίποτα ουσιαστικό

• Πρότυπες καφετέριες

Προβλήματα στην πόλη.

• Κυκλοφοριακό

• Έλλειψη κινηματογράφου

• Λανθασμένη κατασκευή ποδηλατοδρόμων

• Ανυπαρξία χωρών αναψυχής

Προτεινόμενες αλλαγές…

• Σινεμά

• Περισσότερη μέριμνα για τα ΑΜΕΑ

• Βελτίωση κυκλοφοριακού

• Αλλαγή νοοτροπίας κατοίκων

Συχνότητα εξόδου στην πόλη.

1%

24%

75%

ΚΑΘΟΛΟΥ

ΣΠΑΝΙΑ

ΣΥΧΝΑ

Συχνότερες δραστηριότητες στην

πόλη .

10%5%

15%

50%

5%

15% ΦΑΓΗΤΟ

ΠΟΤΟ

ΘΕΑΤΡΟ

ΚΑΦΕΣ

ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ

ΨΩΝΙΑ

ΤΑ ΚΑΚΩΣ ΚΕΙΜΕΝΑ ΤΗΣ

ΠΟΛΗΣ….

Μεγάλο το πρόβλημα με τα

αδέσποτα σκυλιά…

Σωρός τα σκουπίδια λόγω

απεργιών…

ΑΝΥΚΟΥΣΤΟ:παρκάρουν στον

ποδηλατόδρομο…

ΚΑΛΩΣ ΗΡΘΑΤΕ

ΣΤΟΝ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΟΔΗΓΟ

ΤΗΣ ΝΑΥΠΑΚΤΟΥ

ΑΛΕΞΟΠΟΥΛΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ

ΤΡΙΤΟΥ ΧΡΙΣΤΙΝΑ

ΖΗΣΙΜΟΠΟΥΛΟΥ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ

Κάντε κλικ με το ποντίκι στις τοποθεσίες που σημειώνονται

με πράσινες κουκκίδες πάνω στο χάρτη της Ναυπάκτου

καθώς και στα κουμπιά πλοήγησης με την ένδειξη

«ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ» ή «ΣΠΙΤΙ» και γνωρίστε τα αξιοθέατα

που βρίσκονται εκεί.

ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΕΣ

ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ

Κάντε κλικ με το ποντίκι στις τοποθεσίες που σημειώνονται

με πράσινες κουκκίδες πάνω στο χάρτη της Ναυπάκτου

καθώς και στα κουμπιά πλοήγησης με την ένδειξη

«ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ» ή «ΣΠΙΤΙ» και γνωρίστε τα αξιοθέατα

που βρίσκονται εκεί.

Φετιχέ Τζαμί

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ

Φετιχέ Τζαμί

• Χτισμένο απ' τον σουλτάνο Βαγιαζήτ Βελής γιο του Μωάμεθ Β’ (1446-1512) ως προσφορά στον Αλλάχ για την κατάληψη της Ναυπάκτου το 1499, το Φετιχέ Τζαμί ήταν το πρώτο μουσουλμανικό τέμενος της πόλης.

• Μετά την απελευθέρωση χρησιμοποιήθηκε από τους ντόπιους ως εμπορικό κατάστημα (πουλούσαν αλάτι) ενώ, σήμερα, ανακαινισμένο από της 22η Εφορεία Αρχαιοτήτων που εδρεύει στην πόλη, είναι επισκέψιμο και χρησιμοποιείται για την διεξαγωγή πολιτιστικών εκδηλώσεων.

Στενοπάζαρο

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ

Στενοπάζαρο

Στην καρδιά της πόλης, ένα πλακόστρωτο σοκάκι με διόροφα παραδοσιακά κτίρια εκατέρωθεν σφύζει από χρώμα και ζωή.

Καλαίσθητα καφέ και προσεγμένα εμπορικά καταστήματα ζωντανεύουν την περιοχή που παλαιότερα υπήρξε η κεντρική αγορά της πόλης, μια ανάσα απ' το λιμάνι όπου ερχόντουσαν τα εμπορεύματα.

Όλα τα λεφτά η πέτρινη βρύση στην βάση του μεγάλου πλάτανου, κάτω απ' τον Άγιο Δημήτριο.

Εύοινος

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ

Εύοινος

• Μια αξιόλογη ταβέρνα/ψησταριά που

βρίσκεται στο γραφικό Στενοπάζαρο κοντά

στο λιμάνι.

Κάστρο

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ

Κάστρο Το Κάστρο της Ναυπάκτου είναι ένα απ’ τα

πλέον καλοδιατηρημένα παραδείγματα φρουριακής αρχιτεκτονικής στην Ελλάδα, ίσως και στην Ευρώπη.

Χτισμένο στον λόφο πάνω απ’ την πόλη, το Κάστρο της Ναυπάκτου δελέασε κάθε τύπου και διαθέσεων λαούς να το αποκτήσουν. Έλληνες, Τούρκοι, Ενετοί, Άγγλοι, πειρατές κ.α. το χρησιμοποίησαν σαν ορμητήριό τους, βάζοντας ο καθένας και τη δική του σφραγίδα στην σημερινή εικόνα. Η δε θέα από το Κάστρο της Ναυπάκτου είναι παραπάνω από επιβλητική. Όλη η είσοδος του Κορινθιακού κόλπου στο πιάτο σου.

Παραλία Γριμπόβου

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ

Παραλία Γριμπόβου

• Βρίσκεται ανατολικά της πόλης. Έχει

βραβευτεί με γαλάζιες σημαίες που

στολίζουν την παραλία του. Αποτελεί

κατάλληλο μέρος για περίπατο και για

καφέ.

Πύργος Μπότσαρη

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ

Πύργος Μπότσαρη • Πάνω ακριβώς απ' την πλατεία του λιμανιού

βρίσκονται τα Μποτσαρέικα, μια συνοικία με

πλακόστρωτα σοκάκια που πήρε το όνομά της απ'

τον Πύργο του Μπότσαρη.

• Κατασκευασμένο απ' τους απ' τους Βενετούς τον

15ο αιώνα, χρησιμοποιήθηκε ως κατοικία απ' τους

διοικητές των εκάστοτε κατακτητών της πόλης

(Ενετοί, Τούρκοι, Πειρατές κλπ). Μετά την

απελευθέρωση απ' τους Τούρκους το οίκημα

περιήλθε στον Σουλιώτη στρατηγό Νότη

Μπότσαρη.

Πύργος Μπότσαρη

• Σήμερα ο Πύργος ανήκει στο ίδρυμα

Δημητρίου και Αίγλης Μπότσαρη και στους

προσεγμένους χώρους του στεγάζεται

μόνιμη έκθεση για τη Ναυμαχία της

Ναυπάκτου: Ισπανικές πανοπλίες, σημαίες

και παντιέρες των χωρών που συμμετείχαν

αλλά και αντίγραφα έργων που εκτίθενται

σε μουσεία της Ευρώπης και έχουν σαν

θέμα τη Ναυμαχία.

Το Ρολόι

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ

Το Ρολόι

• Χτισμένο το 1914 από τον Μητροπολίτη

Σεραφείμ Δομβοϊτη, το Ρολόι της πόλης βρίσκεται

σε προνομιακή θέση.

• Ανηφορίζοντας απ' το πλακόστρωτο σοκάκι πίσω

απ' τον Άγιο Δημήτριο, μόλις λίγα σκαλοπάτια

σας χωρίζουν απ' την πανοραμική θέα στον κόλπο

της Ναυπάκτου. Αν ξεχαστείτε με τη θέα, ο ήχος

του ρολογιού- που οι ντόπιοι αποκαλούν και

Σεραφείμ προς τιμή του εμπνευστή του- θα σας

θυμίσει την ώρα.

Παραλία Ψανής

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ

Παραλία Ψανής

• Δυτικά της πόλης μια εκπληκτική παραλία

βραβευμένη και αυτή με γαλάζιες σημαίες.

Ένα χαρακτηριστικό που την κάνει

ξεχωριστή είναι τα αιωνόβια και μεγάλου

μεγέθους πλατάνια που στολίζουν την

έκτασή της.

Μουσείο Φαρμάκη

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ

Μουσείο Φαρμάκη

• Στο μουσείο “Ιερού Αγώνος 1821” Ν.Φαρμάκη,

θα βρείτε εκθέματα από την ιδιωτική συλλογή του

Φαρμάκη που αναφέρονται στην επανάσταση του

1821 αλλά και στον πόλεμο του 40.

• Σπαθιά και πιστόλια του '21, έγγραφα,

φωτογραφίες και σπάνιο υλικό απ΄ τον δεύτερο

παγκόσμιο πόλεμο.

• Ανοικτό από Δευτέρα έως Παρασκευή από τις 10

το πρωί έως τις 1 το μεσημέρι.

Το Δημαρχείο

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ

Το Δημαρχείο

• Το Δημαρχείο της πόλης βρίσκεται στο

κέντρο της Ναυπάκτου. Είναι ένα

καλοδιατηρημένο κτίριο που μαζί με άλλα

στολίζουν την γραφική πόλη μας!

Η Βιβλιοθήκη

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ

Η Βιβλιοθήκη Η Παπαχαραλαμπειος Δημόσια Βιβλιοθήκη

λειτουργεί από το 1960 σε ένα διώροφο

νεοκλασικό κτίριο που κτίστηκε με δαπάνη

του εθνικού ευεργέτη της πόλης μας

Δημητρίου Παπαχαραλάμπους. Από το 1981

εντάχθηκε στην δύναμη της μια κινητή

βιβλιοθήκη.

Παπαχαραλάμπειος αίθουσα

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ

Παπαχαραλάμπειος αίθουσα

• Η Παπαχαραλαμπειος αίθουσα της

Ναυπάκτου βρίσκεται λίγο πριν το λιμάνι

και είναι ένας χώρος που φιλοξενεί

θεατρικές ομάδες αλλά οργανώνει και

πλήθος άλλων πολιτιστικών εκδηλώσεων.

Το όνομά της είναι άμεσα συνυφασμένο με

εκείνο του μέγα ευεργέτη της!

Το Λιμάνι

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ

Το Λιμάνι

• Το σήμα κατατεθέν της Ναυπάκτου, το λιμάνι της,

αποτελεί και την καρδιά της πόλης. Τμήμα της

οχύρωσης της μεσαιωνικής Ναυπάκτου, το λιμάνι

σήμερα αποτελεί σημείο αναφοράς και

συνάντησης για τους κατοίκους της και καθ’όλη

τη διάρκεια της ημέρας θα βρείτε κόσμο: Από

πολύ πρωί, την ώρα που οι ψαράδες πουλούν την

φρέσκια πραμάτεια τους και οι μεγαλύτεροι

πίνουν τον πρώτο καφέ της ημέρας κάτω από τα

αιωνόβια πλατάνια της πλατείας, μέχρι αργά το

βράδυ όπου οι νεαρότεροι διασκεδάζουν στα

μπαράκια.

Αρχαίο Θέατρο Μακύνειας

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ

Αρχαίο Θέατρο Μακυνειας

• Πρόκειται για ένα μικρό θέατρο το οποίο

ανασκάφηκε το 1988/1989 σε σημείου

που προσφέρει θαυμάσια θέα προς το

Αντίρριο. Το κτίριο είναι μονοσφηνο με

τοξοειδή ορχήστρα χωρίς οχετό και σώζει

δεκατέσσερις σειρές κτιστών ειδωλίων.

Ο Ανεμογιάννης

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ

Ο Ανεμογιάννης Στέκεται στον δυτικό βραχίονα του λιμανιού

παρακολουθώντας από ψηλά την πόλη για την οποία έδωσε τη ζωή του τον Μάιο του 1821.

Απλός ναύτης, ο Παξινός Γιώργος Ανεμογιάννης κατάφερε να μείνει στην ιστορία, αναλαμβάνοντας οικειοθελώς μια αποστολή... αυτοκτονίας: Να πυρπολήσει μια κορβέτα του Τουρκικού στόλου που ήταν αγκυροβολημένη ανοικτά της Ναυπάκτου.

Δεν τα κατάφερε, τον έπιασαν ζωντανό και είχε άσχημο τέλος. Παρ' όλα αυτά, η αυτοθυσία του για την ελευθερία παραμένει ζωντανή.

ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ

• Εκδηλώσεις φθινοπώρου: Ναυμαχία

Γιορτή κάστανου & τσίπουρου

• Εκδηλώσεις χειμώνα: Επαχτίτικος γάμος (Τσικνοπέμπτη)

• Εκδηλώσεις άνοιξης: Ο γύρος της Ναυπάκτου

Επιτάφιος Μεγάλης Παρασκευής

• Εκδηλώσεις καλοκαιριού:

Ριζικάρια

Ο γύρος της Ναυπάκτου

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ

• Ο Δήμος Ναυπάκτου διοργανώνει κάθε χρόνο λαϊκό αγώνα

δρόμου με τίτλο “Ο γύρος της Ναυπάκτου”. Ο αγώνας είναι

μήκους 9 χιλιομέτρων για τους ενήλικες και 2.200 μέτρων για

τους μαθητές και ουσιαστικά κυκλώνει τη Ναύπακτο. Η

διαδρομή, έχει επιλεχθεί με τέτοιον τρόπο που να αναδεικνύει τις

ομορφιές της πόλης.

• Ο αγώνας αυτός, εμπνευστής και εισηγητής του οποίου ήταν ο

πρόεδρος του ΑΣΟΝ, Παναγιώτης Νάκης, διεξάγεται κάθε

άνοιξη στα πλαίσια του εορτασμού της «Απελευθέρωσης της

Ναυπάκτου» (18 Απριλίου 1829) Σκοπός της διοργάνωσης είναι

να ενεργοποιηθούν μικροί και μεγάλοι, γονείς και παιδιά και να

προτρέψει τους νέους και τους μεγαλύτερους σε ηλικία στην

ενασχόλησή τους με τον κλασσικό αθλητισμό.

Γιορτή των Βλάχων

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ

• Κάθε χρόνο, ανήμερα της Αναλήψεως (κινητή γιορτή, συνήθως μέσα στο Μάιο), πραγματοποιείται η «Γιορτή των Βλάχων» στο Νεόκαστρο Ναυπάκτου. Κάθε χρόνο, διοργανωτής είναι ο Πολιτιστικός και Εξωραϊστικός Σύλλογος Νεοκάστρου με χορηγούς τον Δήμο Ναυπάκτου, την Αναπτυξιακή Ναυπάκτου και τη Νομαρχία Αιτωλοακαρνανίας.

• Η εκδήλωση ξεκινά στις το πρωί, με την αρχιερατική θεία λειτουργία στην εκκλησία του χωριού, ενώ στη συνέχεια, στην πλατεία του χωριού, χορευτικά σχήματα της περιοχής παρουσιάζουν παραδοσιακούς χορούς. Στις συνέχεια, και μετά τους απαραίτητους χαιρετισμούς των επισήμων, όσοι έχουν ανηφορίσει στο Νεόκαστρο (15 χιλιόμετρα απ' τη Ναύπακτο μέσω Σκάλας) θα έχουν την ευκαιρία να «γευτούν» την φημισμένη φιλοξενία των Νεοκαστριτών: Ζυμωτό ψωμί, πίτες, ψητά, βραστά, κρασί και άλλα εκλεκτά εδέσματα πάντα υπό τους ήχους λαικής ορχήστρας, περιμένουν όσους καταφέρουν να ξεκλέψουν ένα πρωινό από την πεζή καθημερινότητα και βρεθούν στο ορεινό δημοτικό διαμέρισμα του Δήμου Ναυπάκτου.

• Τέλος, να μην παραλείψουμε και το παραδοσιακό «φτιάξιμο του κουσμάρ», διαδικασία που πάντα συγκεντρώνει το (γευστικό) ενδιαφέρον των παρευρισκόμενων.

Εκδηλώσεις Ναυμαχίας Αυτό το μεγάλης ιστορικής σημασίας γεγονός (7 Οκτωβρίου 1571) γιορτάζεται κάθε χρόνο με όλη τη μεγαλοπρέπεια

που του αρμόζει. Πρεσβευτές, ξένες αποστολές, αντιπροσωπείες αρχών και οργανισμών, πολεμιστές με παραδοσιακές

μεσαιωνικές φορεσιές και πλήθος κόσμου συγκεντρώνονται για την αναπαράσταση της Ναυμαχίας.

Γιορτή κάστανου & τσίπουρου Στην Άνω Χώρα, στα μέσα Οκτωβρίου, διοργανώνεται η γιορτή κάστανου και τσίπουρου όπου

γίνεται απόσταξη του τσίπουρου, ψήνονται κάστανα, σερβίρονται γλυκά (μπακλαβάδες, ραβανί,

κουραμπιέδες,) γλυκά κουταλιού (κεράσι, κάστανο, καρύδι, κυδώνι), τοπικές πίτες και γίδα βραστή.

•

Μεγάλη Παρασκευή

Με σεμνότητα και σεβασμό γίνεται το βράδυ της Μεγάλης Παρασκευής η Περιφορά των

Επιταφίων. Οι Επιτάφιοι συναντιούνται στο χώρο του Λιμανιού. Τα φώτα σβήνουν και

ανάβουν οι φωτιές των ψαράδων στις πολεμίστρες του κάστρου χαρίζοντας ένα

φαντασμαγορικό θέαμα. Ψάλλονται εκκλησιαστικοί ύμνοι, οι Επιτάφιοι περνούν ενώ τους

ακολουθεί πλήθος πιστών για να ξαναχωρίσουν αργότερα επιστρέφοντας στις ενορίες

τους.

Επαχτίτικος Γάμος

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ

Την ημέρα της Τσικνοπέμπτης διοργανώνεται τα τελευταία χρόνια ο

Επαχτίτικος γάμος από το Σύλλογο «Ναύπακτος Πολιτιστικές

Διαδρομές»

Με σκωπτική διάθεση, χιούμορ, καλή διάθεση, κέφι και -κυρίως-

ομαδικότητα αναπαρίσταται ένας γάμος που τοποθετείται σε

συγκεκριμένη ιστορική περίοδο. Στον μεσοπόλεμο της ανέχειας και της

"καλής" κοινωνίας που ξεχώριζε από τους "παρακατιανούς", στις

δεκαετίες της μετανάστευσης με τους πλούσιους αλλά σιτεμένους

γαμπρούς που επέστρεφαν από το Αμέρικα για αναζήτηση νύφης μέχρι

και στην... αρχαιότητα έχει τοποθετηθεί μέχρι σήμερα ο Επαχτίτικος

γάμος. Στην παράσταση σταθερές φιγούρες είναι ο κουρέας, η

προξενήτρα, η νύφη με τον γαμπρό και τους κουμπάρους, ο ντελάλης, οι

γονείς των μελλόνυμφων και όσοι απαιτούνται κάθε φορά από το

σενάριο. Φιγούρες κωμικές οι οποίες παράλληλα μεταφέρουν το κλίμα

της εποχής.

Σταθερό στοιχείο της παράστασης είναι και... οι ιδιαιτερότητες κάθε

γάμου: πότε παντρεύονται ταυτόχρονα πατέρας και γιός, πότε η νύφη

είναι... ολίγον έγκυος, πότε ένας ανεκπλήρωτος νεανικός έρωτας παίρνει

σάρκα και οστά πολλά χρόνια αργότερα . Μαζί με τα παραπάνω γίνονται

αναφορές σε τοπικά ιστορικά στοιχεία, όπως συγκεκριμένες ανθρώπινες

μορφές της πόλης με πρώτη πρώτη τη τρομερή Αγλαΐα με το θρυλικό

καρότσι της, "ιδιαιτερότητες" των παλιών γειτονιών όπως ο βαθμός...

ανηθικότητας των θηλέων και η ροπή προς το κουτσομπολιό, ενώ

αναβιώνουν συνήθειες όπως η μεταφορά των προικιών, τοπωνύμια που

πολλοί δεν γνωρίζουν σήμερα, χοροί και τραγούδια που συνόδευαν τους

τοπικούς γάμους (σε ζωντανή εκτέλεση!), καταστήματα της εποχής και

πάνω από όλα ο τοπικός -σκωπτικός- χορός του Κουρκούμπα που

χορευόταν τις... μικρές ώρες στα γαμήλια γλέντια στη Ναύπακτο.

Πρόκειται λοιπόν για ένα κράμα σεναρίου, ανθρώπινων μορφών και

ιστορικών στοιχείων με αναφορά την Ναύπακτο στο πέρασμα του

χρόνου.

Τα Ριζικάρια

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ

“Ανοίγουμε τον Κλήδονα με τ' Αη Γιαννιού τη χάρη, όπου 'ναι

καλορίζικος να βγει το ριζικάρι”. Με αυτά τα λόγια άνοιγε κάθε χρόνο ο

Κλήδονας στις 24 Ιουνίου, ανήμερα τ' Αη Γιαννιού του Ριγανά κι οι νέοι

και οι νέες καρδιοχτυπούσαν απ' τη νύχτα της παραμονής, ώσπου να

ακούσουν τα μαντέματα της Ριζικάρισσας.

Οι ρίζες του εθίμου βρίσκονται στην αρχαιότητα, την εποχή των

μαντείων και στη συνέχεια ενσωματώνονται από την χριστιανική

παράδοση φτάνοντας μέχρι τις ημέρες μας. Οι φωτιές ανάβονται την

παραμονή και έχουν χαρακτήρα διαβατήριο, σηματοδοτώντας το

πέρασμα από μια χρονική περίοδο σε άλλη, όπως προσδιορίζεται από το

θερινό ηλιοστάσιο. Την ίδια βραδιά αρχίζει και η προετοιμασία του

κλήδονα.

Στην παραδοσιακή, την αρχέτυπη τελετουργία του, με τις κατά τόπους

μικροδιαφορές ή και ιδιαιτερότητες, ο κλήδονας γίνεται με αμίλητο

(άκριτο, βουβό, άλαλο) νερό, που φέρνει από την πηγή ένα κορίτσι

πρωτότοκο και αμφιθαλές, δηλ. που ζουν και οι δυο του γονείς. Το νερό

βάζουν σε μια στάμνα ή άλλο κατάλληλο αγγείο και μέσα ρίχνει καθένας

που συμμετέχει ένα ριζικάρι (ριζικό=τύχη) ή κληδονικό, ένα προσωπικό

μικροαντικείμενο (δαχτυλίδι κ.λ.π.), ή ένα φρούτο με κάποιο

χαρακτηριστικό σημάδι πάνω για να ξέρουν σε ποιον ανήκει. Σκεπάζουν

μετά τον κλήδονα με κόκκινο πανί και βάζουν πάνω μια κλειδαριά, τάχα

πως τον κλειδώνουν. Τον βγάζουν έπειτα στο ύπαιθρο, να μείνει όλη τη

νύχτα για να αστρονομηθεί, να δεχθεί τη μαγική επήρεια των άστρων.

Το πρωί φέρνουν τον κλήδονα μέσα στο σπίτι και το απόγευμα

μαζεύονται όλοι γύρω του, και ένα μικρό κορίτσι, πρωτότοκο πάλι και

αμφιθαλές, αρχίζει να βγάζει τα ριζικάρια από το νερό, αφού πρώτα η

ομήγυρη τραγουδήσει ένα δίστιχο, ευχετικό, επαινετικό, αλληγορικό,

σατιρικό.

Συνδέοντας κάθε φορά το περιεχόμενο του δίστιχου με το πρόσωπο στο

οποίο ανήκει το ριζικάρι που βγαίνει, κάνουν προγνώσεις για την τύχη

τους, κυρίως οι κοπέλες για τον μέλλοντα σύντροφο της ζωής τους. Η

ευθυμία και η σάτιρα δεν λείπουν την ώρα αυτή, ιδιαίτερα όταν το

δίστιχο είναι άσχετο ή αταίριαστο με το πρόσωπο στο οποίο αναφέρεται.

Χαρακτηριστική είναι η πανελληνίως γνωστή φράση «αυτά τα λεν στον

κλήδονα», προκειμένου για ψέμα ή υπερβολή. Το νερό του κλήδονα

πιστεύεται ότι έχει μεγάλη δύναμη. Γι' αυτό οι κοπέλες, μόλις τελείωνε η

ομαδική μαντεία, το έπαιρναν και το χρησιμοποιούσαν για ατομικές

προγνώσεις. Το έριχναν, π.χ., σε πηγάδι και μετά, κρατώντας έναν

καθρέπτη στραμμένο προς τον ήλιο με τρόπο ώστε οι ακτίνες του με την

αντανάκλαση να πέφτουν στο πηγάδι, κοίταζαν προσεχτικά στην

επιφάνεια του πηγαδίσιου νερού, πιστεύοντας ότι θα δουν τη μορφή του

μέλλοντα συζύγου τους. Πρόκειται για κατοπτρομαντεία, που θυμίζει

ανάλογη μαντική συνήθεια στην περιοχή των Πατρών, σε ιερό της

Δήμητρας κοντά σε άλσος, καθώς αναφέρει ο Παυσανίας στα Αχαϊκά

του.

Στη Ναύπακτο οι παλαιότεροι θυμούνται στις γειτονιές τους να

παίρνουν τ' αμίλητο νερό με το κανάτι, να βάζουν μέσα κάτι δικό του ο

καθείς και να το ρίχνουν στον κλήδονα που τον σκέπαζε η Ριζικάρισσα

με κόκκινο πανί, τον κλείδωνε με αλυσίδα και κλειδωνιά κι ανήμερα της

γιορτής το βράδυ ανάβανε φωτιές μ' άχερα και ξύλα.

Ξενυχτούσαν με κεράσματα κι ήταν χαρά θεού για τα παιδιά που

πήδαγαν τις φωτιές ρίχνοντας τα μαγιάτικα στεφάνια να καούν, σημάδι

του τέλους της άνοιξης κι αρχής της νέας εποχής, του καλοκαιριού. Το

έθιμο αναβιώνει κάθε χρόνο, μέσα από μια αξιόλογη

μουσικοθεατρικοχορευτική εκδήλωση, ο Σύλλογος Ναύπακτος:

Πολιτιστικές διαδρομές σε έναν πανέμορφο χώρο στο Βεζύρ Τζαμί, στο

Κάστρο της Ναυπάκτου.

Ευχαριστούμε για την προσοχή σας!