Ферментийн ангилал.

Бэлтгэсэн: Б.Бат-Эрдэм;Annaken_08@yahoo.comBiotech_20097@yahoo.com banzragch

Ферментийн нэршил

субстратын нэр ферментийн оролцож буй урвал “аза” – төгсгөл

Урвалын төрлөөс хамааруулан 6 ангилдаг

Оксидоредуктаза- Н,е,р-г зөөж биологийн исэлдэлтийг явуулна.

Трансфераза - бүлэг атомыг зөөвөрлөнө. Гидролаза - СС, СN, СS холбоосуудыг салгаж

оронд нь усны молекул залгана Лиаза – S-д бүлэг нэмнэ эсвэл S-с бүлэг салгаж -

СС, СN, СS хобоосуудыг үүсгэнэ (усны оролцоогүй)

Изомераза -изомержих урвалыг явуулна Лигаза – АТФ дах пирофосфатын задралаас үүсэх

энергийн тусламжтайгаар хоер молекулыг холбоно

Оксидоредуктаза (22+3 дэд анги)http://www.chem.qmul.ac.uk

Исэлдэлт нь ус төрөгчийг салгаж (дегидрирование), электрон салгаж, Хүчил төрөгчийн атом эсвэл молекул нэгдэж.

Ферментийн шифр ЛДГ- 1.1.1.27 (лактатдегидрогеназа)

Дэд анги нь бүлгийн донор протон болон электроноор тодорхойлогдоно

1.1. -СН-ОН Дэдийн дээд анги нь акцептор протон болон

электроноос хамаарна (НАД, кислород).1.1.1. -НАД

ЛДГ ферментын дугаар- 27.

Дегидрогеназа 2Н салгаж байна+

Оксидоредуктаза дегидрогеназа оксидаза пероксидаза редуктаза монооксидаза диоксигеназа

Трансфераза (8+2 дэд анги)трансферазын коферментүүд : ФП ТГФК АТФ ФАФС АДФ

Дэд анги нь зөөж буй бүлгээс хамаарна

2.1. – нэг С үлдэгдэл 2.6. – азотот бүлэг Дэдийн дэд анги нь зөөж буй бүлгээ нарийн зааж өгнө

2.6.1. – аминотрансфераза 2.6.1.2. – АЛТ Аurum

Трансфераза фосфотрансфераза аминотрансфераза гликозилтрансфераза ацилтрансфераза үлдэгдэл нэг С зөөвөрлөгч кетон болон альдегид бүлэг зөөвөрлөгчид

Гидролаза (9+4 дэд анги)

-Гидролиз урвал явуулна

Дэд анги нт салгаж буй холбооноос хамаарна

3.1. – нийлмэл эфир 3.2. – гликозиль холбоо 3.4. – пептид холбоо

Дэдийн дэд анги нь холбүүг улам нарийн тодорхойлно

3.1.1. –карбоны хүчлийн эфир

Гидролаза пептидогидролаза эстераза гликозидаза

Пептидогидролазы аминопептидаза, карбоксипептидаза, дипептидаза, протеиназа (пепсин, трипсин, папаин).

Лиаза (6+1дэд анги) Энгийн болон нийлмэл уураг байж болно Кофермент: ТПФ, ФП.

Дэд анги нь таслаж буй холбооноос хамаарна

4.1. C-C хобоосыг таслана 4.2. C-O 4.3. C-N 4.4. C- S 4.5. C-Cl 4.6. Р-О

Лиаза фумараза альдолаза дегидратаза цитратсинтаза

Изомераза-изомержих урвалыг явуулна

цис-транс-изомераз урвал явуулна мутаз үүсгэнэ триозофосфатизомераза альдоз и кетозын

өөрчлөлтийн урвал явуулна

Лигазы АТФ дах пирофосфатын задралаас үүсэх энергийн

тусламжтайгаар хоёр молекулыг холбоно C-O, C-S, C-N, C-C хобоосууд үүснэ Дэд анги нь синтезлэж буй холбооноос шалтгаална

Ферментын анги Урвал Кофермент Дэд анги

Оксидо-

редуктаза

Исэлдэн-ангижрах НАД,НАФ,

ФАД,ФМН,

KоQ, ГЕМ,

липоевая кислота,

глутатион

1.1. СН-ОН

1.2. С=О

1.3. СН=СН

1.4. СН-NH2

Трансфераза Молекул дундах атомь бүлэг атом, радикалын зөөвөрлөлт

АТФ,ГТФ,

УДФ, ЦДФ,

HSKoА,

ТГФК,

ФАФС,

ПФ

2.1.Одноуглеродных групп

2.2. Альдегидных, кетонных групп

2.3. Ацила

2.4. Гликозила

2.5. Алкильных групп

2.6. Азотсодержащих групп

2.7. Фосфосодержащих групп

2.8. Серосодержащих групп

Гидролаза УСС, СN, СS хобоосууд тасарч ус нэгдэх

3.1. Сложных эфиров

3.2. Гликозидов

3.3.Простых эфиров

3.4. Пептидов

Ферментын анги

Урвал Кофермент Дэд анги

Лиаза Гидролитик бус СС, СN, СS холбоосудын салалт

ТДФ,

ПФ

4.1. С=С

4.2. С=О

4.3. C=N

4.4. С=S

Изомераза

Изомер үүсэх Кобамид кофермент

5.1. Рацемазы и эпимеразы

5.2. Цис-трансизомеразы

5.3.Внутримолекулярные оксидоредуктазы

5.4.Внутримолекулярные Трансферазы

5.5.Внутримолекулярные лиазы

Лигаза

СС, СN, СS холбоосууд АТФын тусламжтай үүсэх

HSKoА,

АТФ,Биотин (витамин Н, витамин B7, кофермент R) 

6.1. С=О

6.2. С-S

6..3. C-N

6.4. С-С

6.5. Фосфоэфирные связи

Ферментийг эмнэлэгийн хэрэглээнд ихээр хэрэгдэг болсон нь ая тусаа ихээр өгж, үнэ цэнээ мэдрүүлсэн. Энзимээр шинжилгээ болон эмчилгээ хийдэг болсон нь их ач тусаа өгж эхэлсэн

Определение глюкозы

Определение активности ферментов

Цусны ийлдсэн дах ферментийн үзүүлэх нөлөө

Цусны ферментийн идэвх

Эсийн «хөгшрөлт» болон эсийн үхэл

Мембраны нэвчилт

Эдийн үхжилт

Биосинтезийн ихсэлт Биеийн урвалын хурдны өөрчлөлт

Судасныинактиваци

Поглощение клетками ретикулоэндотелиальной

системы

Экскреци (шээс, нойр булчирхай, ялгадас)

Ìиокардûí èíôàðêòûí ¿åä øèíæëýõ ôåðìåíò¿¿ä ЛДГ1, МВ-КФК, АСТ, миоглобин, тропонин

Ýëýãíèé ºâ÷íèé ¿åä øèíæëýõ ôåðìåíò¿¿ä

АЛТ, АСТ, ЩФ, γ-ГТП,

Распределение диагностически важных ферментов в организме

Фермент Орган наибольшего представительства

Патологический процесс, выявляемый с помощью фермента

Альдолаза Скелетные мышцы, печень Заболевания мышц

АЛТ Печень, скелетные мышцы, сердце

Паренхиматозные заболевания печени

Амилаза Слюнные железы, поджелудочная железа

Патология поджелудочной железы

АСТ Печень, скелетные мышцы, сердце, почки, эритроциты

Инфаркт миокарда, паренхиматозные заболевания печени, патология мышц

γ-ГТП Печень, почки Патология гепатобилиарного тракта, алкоголизм

ГЛДГ Печень Паренхиматозные заболевания печени

Фермент Орган наибольшего представительства

Патологический процесс, выявляемый с помощью фермента

КФ Простата, эритроциты Опухоль простаты

КФК Скелетные мышцы, сердце, гладкие мышцы

Инфаркт миокарда, патология мышц

ЛДГ Сердце, печень, скелетные мышцы, эритроциты, тромбоциты, лимфоузлы

Инфаркт миокарда, паренхиматозные заболевания печени

Липаза Поджелудочная железа Патология поджелудочной железы

N-ацетил-β-D-глюкоаминидаза

Почки Патология канальцев почек

5`- нуклеотидаза Гепатобилиарный тракт Патология гепатобилиарного тракта

СДГ Печень Паренхиматозные заболевания печени

ЩФ Печень, кость, слизистая кишечника, плацента, почки

Патология гепатобилиарного тракта, костной ткани

Øèíæèëãýýíèé óðâàëæèä ôåðìåíò àøèãëàõ íü

Фермент Õýðýãëýý

Глюкозооксидаза Öóñàí äàõ ãëþêîçûí õýìæýý òîãòîîõ

Холестеролоксидаза Öóñàí äàõ холестеринû õýìæýý

Липаза Öóñàí äàõ триацилглицеринû õýìæýý

Уреаза Öóñàí äàõ мочевины õýìæýý

Àíõààðàë òàâüñàíä áàÿðëàëàà