FEN EĞİTİMİNDE PROBLEME DAYALI ÖĞRENME Prof. Dr. Fitnat KAPTAN Arş Gör. Özge AYDIN

52
1 FEN EĞİTİMİNDE PROBLEME DAYALI ÖĞRENME Prof. Dr. Fitnat KAPTAN Arş Gör. Özge AYDIN 1

description

1. FEN EĞİTİMİNDE PROBLEME DAYALI ÖĞRENME Prof. Dr. Fitnat KAPTAN Arş Gör. Özge AYDIN. İÇERİK. PDÖ Nedir? PDÖ’nin Amacı Problem Senaryoları PDÖ’nün Argümantasyonla İlişkilendirilmesi Problem Türleri Problem Çözme Süreci Basamakları PDÖ’de Grup Çalışmaları ve İşbirlikli Öğrenme - PowerPoint PPT Presentation

Transcript of FEN EĞİTİMİNDE PROBLEME DAYALI ÖĞRENME Prof. Dr. Fitnat KAPTAN Arş Gör. Özge AYDIN

Page 1: FEN EĞİTİMİNDE PROBLEME DAYALI ÖĞRENME Prof. Dr. Fitnat KAPTAN Arş Gör. Özge AYDIN

1

FEN EĞİTİMİNDE PROBLEME DAYALI

ÖĞRENME

Prof. Dr. Fitnat KAPTAN

Arş Gör. Özge AYDIN

1

Page 2: FEN EĞİTİMİNDE PROBLEME DAYALI ÖĞRENME Prof. Dr. Fitnat KAPTAN Arş Gör. Özge AYDIN

2

İÇERİK PDÖ Nedir? PDÖ’nin Amacı Problem Senaryoları PDÖ’nün Argümantasyonla İlişkilendirilmesi Problem Türleri Problem Çözme Süreci Basamakları PDÖ’de Grup Çalışmaları ve İşbirlikli Öğrenme PDÖ’nün Fen Eğitimiyle İlişkilendirilmesi PDÖ’de Öğrencilerin Rolü ve Yararları PDÖ’de Öğretmenin Rolü ve Yararları PDÖ’de En Sık Kullanılan Öğretim Tekniği- Beyin Fırtınası Probleme Dayalı Öğrenmenin Değerlendirilmesi PDÖ’nin Olumlu Yanları ve Sınırlılıkları Senaryo Örnekleri

Page 3: FEN EĞİTİMİNDE PROBLEME DAYALI ÖĞRENME Prof. Dr. Fitnat KAPTAN Arş Gör. Özge AYDIN

3

Öğretim yöntemlerini temel olarak iki kısma ayırmak mümkündür: 1) Öğretmenin aktif olduğu öğretmen merkezli yöntemler,

2) Öğrencilerin aktif olduğu öğrenci merkezli yöntemler

3

Page 4: FEN EĞİTİMİNDE PROBLEME DAYALI ÖĞRENME Prof. Dr. Fitnat KAPTAN Arş Gör. Özge AYDIN

4

4

4

Page 5: FEN EĞİTİMİNDE PROBLEME DAYALI ÖĞRENME Prof. Dr. Fitnat KAPTAN Arş Gör. Özge AYDIN

5

PROBLEME DAYALI ÖĞRENME(PDÖ)

PDÖ’nin uygulanmasına ilk olarak 1969 yılında Kanada McMaster Üniversitesi’nde tıp eğitiminde başlanmıştır.

Bunun yanında ekonomi, hukuk ve psikoloji gibi alanlarda da başarılı çalışmalar yapılmıştır.

5

Page 6: FEN EĞİTİMİNDE PROBLEME DAYALI ÖĞRENME Prof. Dr. Fitnat KAPTAN Arş Gör. Özge AYDIN

6

• PDÖ’ye uygun çalışmalar, ilköğretim okullarında da yürütülmeye başlanmış ve bu yaklaşımın öğrencilerin öğrenmesinde etkili olduğu görülmüştür. PDÖ 1990’lardan sonra ise ortaöğretim ve daha üst düzey eğitim aşamalarında oldukça popüler hale gelmiştir.

6

Page 7: FEN EĞİTİMİNDE PROBLEME DAYALI ÖĞRENME Prof. Dr. Fitnat KAPTAN Arş Gör. Özge AYDIN

7

PDÖ NEDİR?

Araştırma etrafında organize edilen yaparak, yaşayarak öğrenmeyi, var olan karışıklığın çözümünü ve gerçek hayat problemlerini temel alır.

7

Page 8: FEN EĞİTİMİNDE PROBLEME DAYALI ÖĞRENME Prof. Dr. Fitnat KAPTAN Arş Gör. Özge AYDIN

8

PDÖ, öğrencilerin yüz yüze gelerek küçük gruplar halinde çalıştıkları bir yaklaşımdır. Öğrenciler, bütün katılımcıların sorumluluk almasını sağlayarak bir çok bakış açısı sağladığından bir rahatlama içinde olurlar.

8

Page 9: FEN EĞİTİMİNDE PROBLEME DAYALI ÖĞRENME Prof. Dr. Fitnat KAPTAN Arş Gör. Özge AYDIN

9

AMACI…

PDÖ özellikle, problemi çözme ve anlama becerilerini geliştirmek ve insanların gelecekte karşılaşacakları durumlarla yüzleştirmek için çeşitli problemlerle, olası prensipleri tanıtmayı amaçlamaktadır.

9

Page 10: FEN EĞİTİMİNDE PROBLEME DAYALI ÖĞRENME Prof. Dr. Fitnat KAPTAN Arş Gör. Özge AYDIN

10

PDÖ’nin en önemli amaçlarından biri de kendini yönlendirerek öğrenmedir. Kendini yönlendirerek öğrenmenin kaynağı, insanların büyüme ve gelişmede sınırsız bir potansiyele sahip olduğunu belirten John Dewey’dir.

Dewey’e göre öğretmen öğrenme sürecine müdahale etmez. Öğrenmenin odak noktası öğrencilerin kendi kendilerine öğrenmesi için onlara sorumluluklar verilmesi ve bireysel olarak kendilerini geliştirmelerine dayanır.

10

Page 11: FEN EĞİTİMİNDE PROBLEME DAYALI ÖĞRENME Prof. Dr. Fitnat KAPTAN Arş Gör. Özge AYDIN

11

Dewey’in Üzerinde Durduğu 6 Önemli Özellik

• Öğrencilerin karşılaştıkları şüpheli bir durum olmalı

• Çözüm bulmak için problem düzenlenmeli

• Daha önce yapılan çalışmalar hakkında bilgi edinilmeli

• Elde edilen bilgiler hakkında bir hükme ulaşmak için alternatiflerden nedenler süreci ortaya çıkarılmalı

• Çözümün kavramsal ve deneysel öğeleri ortaya konulmalı

• Bilimsel ve mantıklı bilgiler arasındaki ilişki araştırmaya uygun olmalı

11

Page 12: FEN EĞİTİMİNDE PROBLEME DAYALI ÖĞRENME Prof. Dr. Fitnat KAPTAN Arş Gör. Özge AYDIN

12

• PDÖ, öğrencilere bilgiyi derinlemesine anlama, eleştirel ve yaratıcı düşünme becerileri, problem bulma ve problem çözme becerileri, argümantasyon becerilerini geliştirir.

12

Page 13: FEN EĞİTİMİNDE PROBLEME DAYALI ÖĞRENME Prof. Dr. Fitnat KAPTAN Arş Gör. Özge AYDIN

13

Probleme dayalı öğrenme yaşantılarının malzemesini oluşturan problemlerin özellikleri şu şekildedir:

• Karmaşık ve kompleks• Araştırma, bilgi toplama ve yansıtmayı

gerektiren• Değişen ve deneysel• Basit, tek bir çözümü olmayan, açık uçlu• Üst düzey düşünme becerilerini geliştiren

• Yapılandırılmış nitelikte olan problemler.13

Page 14: FEN EĞİTİMİNDE PROBLEME DAYALI ÖĞRENME Prof. Dr. Fitnat KAPTAN Arş Gör. Özge AYDIN

14

Problem Senaryoları

• İşlenecek konu analiz edildikten sonra, amaca uygun problemler ve bunlara bağlı senaryolar geliştirilmelidir.

• Gerçek yaşam problemleri üzerinde durulmalıdır.

• Öğrenci seviyesine uygun olmalıdır.• Senaryolar ilgi çekici olmalı ve süreç sonunda

probleme çözüm üretmelidir.

14

Page 15: FEN EĞİTİMİNDE PROBLEME DAYALI ÖĞRENME Prof. Dr. Fitnat KAPTAN Arş Gör. Özge AYDIN

15

• PDÖ genellikle 5-8 öğrenciden oluşan gruplar ile bir eğitim yönlendiricisi tarafından uygulanmaktadır. Uygulamanın yapılacağı ortama göre grup sayıları değişebilir.

• PDÖ oturumlarında eğitim tümüyle öğrenci merkezlidir. Eğitim yönlendiricisi kolaylaştırıcı rolündedir.

15

Page 16: FEN EĞİTİMİNDE PROBLEME DAYALI ÖĞRENME Prof. Dr. Fitnat KAPTAN Arş Gör. Özge AYDIN

16

PDÖ’nün Argümantasyonla İlişkilendirilmesi

• PDÖ’de öğrenciler bir öğretmen yardımı ile, senaryolar kullanarak gruplar halinde çalışırlar.

• Var olan bilgilerini ve senaryoyla ilgili anladıklarını birbirleriyle paylaşırlar, neleri öğrenmeye ihtiyaç duydukları ve bunu nasıl yapacakları konusunda anlaşarak, tartışmalar için toplanarak, çalışmalarını değerlendirerek ve sonraki adımlara karar vererek çalışırlar.

16

Page 17: FEN EĞİTİMİNDE PROBLEME DAYALI ÖĞRENME Prof. Dr. Fitnat KAPTAN Arş Gör. Özge AYDIN

17

Problem Türleri

Problemler yapı olarak iki kısma ayrılır:

1) İyi yapılandırılmış (rutin) problemler 2) İyi yapılandırılmamış (Rutin olmayan) problemler

17

Page 18: FEN EĞİTİMİNDE PROBLEME DAYALI ÖĞRENME Prof. Dr. Fitnat KAPTAN Arş Gör. Özge AYDIN

18

Problem Çözme Süreci Basamakları

1) Problemin farkına varma2) Gerekli bilgilerin toplanması3) Problemin temeline inme4) Çözüm yollarının araştırılması ve bulunması5) En uygun çözüm yolunun tespiti6) Problemi çözme

18

Page 19: FEN EĞİTİMİNDE PROBLEME DAYALI ÖĞRENME Prof. Dr. Fitnat KAPTAN Arş Gör. Özge AYDIN

19

1) Problemin nereden geldiğini

araştırma

Problem TanımaTeknikleri

2) Problemi inceleme

5) Problemin analizi

3)- Şu andaki durum

istenen durum

4- Durumu tekrar dile

getirme

Problemi tanımak için beş basamağın hayati rolü vardır (Fogler ve Problemi tanımak için beş basamağın hayati rolü vardır (Fogler ve

Leblanc:1995):Leblanc:1995):

19

Page 20: FEN EĞİTİMİNDE PROBLEME DAYALI ÖĞRENME Prof. Dr. Fitnat KAPTAN Arş Gör. Özge AYDIN

20

Problem Çözerken Dikkat Edilecek Özellikler:

1) Okulların amacını yansıtacak gerçek problemler olmalı,

2) İçerik, bulmacalar ve uygulamalar, öğrencilerin ilgisini çekecek durumlar içermeli,

3) Çoklu çözüm stratejileri, çoklu sunum ve çoklu çözüme sahip projeler olmalı,

4) Konuyla bağlantılı zengin fırsatlar içermeli,

5) Öğrencilerin önbilgi ve düzeylerine uygun içeriğe sahip olmalı,

6) Çalışma konularının zorluk düzeyi öğrencileri vazgeçirecek düzeyde olmamalıdır.

20

Page 21: FEN EĞİTİMİNDE PROBLEME DAYALI ÖĞRENME Prof. Dr. Fitnat KAPTAN Arş Gör. Özge AYDIN

21

PDÖ’de Grup Çalışmaları ve İşbirlikli Öğrenme

• İşbirlikli öğrenme, PDÖ’nün önemli bir özelliğidir.

• İşbirlikli öğrenmenin en önemli özelliği, öğrencilerin ortak bir amaç doğrultusunda küçük gruplar halinde öğrenmelerine yardım ederek çalışmalarıdır.

• Her grup çalışması işbirlikli öğrenme değildir. Bir grup çalışmasının işbirlikli öğrenme olabilmesi için, gruptaki öğrencilerden beklenen hem kendilerinin hem de grup arkadaşlarının öğrenmesini üst düzeye çıkarmaya çalışmalarıdır.

21

Page 22: FEN EĞİTİMİNDE PROBLEME DAYALI ÖĞRENME Prof. Dr. Fitnat KAPTAN Arş Gör. Özge AYDIN

22

• Probleme dayalı öğrenme, işbirlikli öğrenme yaklaşımını kullanarak onun sağlayacağı kazanımlardan faydalanmayı amaçladığından öğrenciler gruplar halinde çalışarak çözüme ulaşmaya çalışırlar.

• PDÖ’de oluşturulan gruplar, işbirlikli öğrenmede bahsedilen grup tanımına uymaktadır. PDÖ’de grup çalışmalarının kullanılmasının temelinde; bilgi alışverişi, iletişim ve ortak çalışma gibi becerileri kazanmanın öğrencilere ilerdeki yaşantılarında faydalı olacağı gerçeği yatmaktadır.

22

Page 23: FEN EĞİTİMİNDE PROBLEME DAYALI ÖĞRENME Prof. Dr. Fitnat KAPTAN Arş Gör. Özge AYDIN

23

PDÖ Gruplarının Öğrenciler İçin Amaçları

1) Öğrenmeyi kolaylaştırmak,

2) Yaşam boyu ve kendi kendine öğrenme yi geliştirecek beceri ve davranışlar geliştirmek

3) Diğer kişilerle mesleki ilişkilerini geliştirecek sosyal becerini geliştirmektedir.

23

Page 24: FEN EĞİTİMİNDE PROBLEME DAYALI ÖĞRENME Prof. Dr. Fitnat KAPTAN Arş Gör. Özge AYDIN

24

PDÖ Grupları ve İşbirlikli Öğrenmenin Öğrencilere Kazandırdıkları

• Doğal tartışma ortamlarının oluşması,• Başkalarının görüş ve önerilerine saygı duyma,• Eleştirilere açık olabilme,• Olayları kritik edebilme ve yorumlama…

24

Page 25: FEN EĞİTİMİNDE PROBLEME DAYALI ÖĞRENME Prof. Dr. Fitnat KAPTAN Arş Gör. Özge AYDIN

25

PDÖ’nün Fen Eğitimiyle İlişkilendirilmesi

PDÖ’nün fen eğitimine mümkün olduğunca uygun olması için dört adaptasyon maddesi tanımlanmıştır:

Probleme, önemli bir fen kavramının öğrenilmesi için odaklanma ve bu problemi bir fen konusunu öğrenmeye çalışan öğrencilere yardımcı olmak amacıyla kullanma

Öğrencilere, fikirlerini, deneysel ya da belli bir alanda bilimsel çalışma yaparak test etme fırsatı verme. Yani öğrenciler, problemin çözümü için gerekli bazı bilgileri tamamen başkalarının verilerine (öğretmenin verdiği bilgi, uzman bilgisi gibi) bağlı kalmaktansa kendileri üretmelidir. 25

Page 26: FEN EĞİTİMİNDE PROBLEME DAYALI ÖĞRENME Prof. Dr. Fitnat KAPTAN Arş Gör. Özge AYDIN

26

Öğrencilere kendi verilerini oluşturma fırsatları verme. Yani öğrenciler, sahip oldukları bilgilerden yararlanarak yeni bilgi üretme becerisi kazanmanın bir parçası olarak not tutma, uygun veri kaydetme araçları kullanma, ham veri toplama ve saklama gibi veri kullanma becerileri kazanmalıdırlar.

Öğrencilere, veri destekli olarak kendi çözümlerini sunma fırsatı tanıma.

26

Page 27: FEN EĞİTİMİNDE PROBLEME DAYALI ÖĞRENME Prof. Dr. Fitnat KAPTAN Arş Gör. Özge AYDIN

27

Probleme Dayalı Öğrenmenin Öğrencilere Yararları

Probleme dayalı öğrenme, öğrencilere, öğrenme deneyimi başlangıcında iyi yapılandırılmamış problemlerle öğrencileri karşılaştıran bir eğitim modelidir.

Öğrenciler problem hakkında farklı bakış açılarına göre durumu değerlendirerek daha önceden çok az çözdükleri gerçek hayat problemlerini öğrenirler.

27

Page 28: FEN EĞİTİMİNDE PROBLEME DAYALI ÖĞRENME Prof. Dr. Fitnat KAPTAN Arş Gör. Özge AYDIN

28

Uygulanan problem veya senaryonun kullanımı süresince motive eder,

Öğrenciler aktif öğrenme derinliğine öğrenenler olarak yer alırlar,

Öğrencilerde var olan bilgi ve becerilerin üzerine yenilerini oluşturmaya imkan tanır,

Gruplar içinde tartışma ve diyaloglarla anlamayı kolaylaştırır,

Öğrencilerin kendi değerlerini anlamaya imkan tanır,Program, öğrenme ürünleri, öğrenme etkinlikleri ve

değerlendirme ile bağlantı kurarak daha iyi düzenlenebilir.

28

Page 29: FEN EĞİTİMİNDE PROBLEME DAYALI ÖĞRENME Prof. Dr. Fitnat KAPTAN Arş Gör. Özge AYDIN

29

PDÖ’de Öğretmenin Rolü ve Öğretmene Yararları

1) Öğretmenler, öğrencilerin kendi başlarına öğrenmelerine yardımcı olan bir rol üstlenir.

2) Öğrencilerin bir problem çözme uzmanı gibi düşünmeleri konusunda cesaret verir.

3) Öğretmenler, probleme dayalı öğrenme ile ilgili dersleri veya üniteleri işlerken ve bu konuda öğrencilerine rehberlik ederken verilen etkinlikleri yaparak, etkili öğrenmenin oluşmasını sağlamalıdırlar.

29

Page 30: FEN EĞİTİMİNDE PROBLEME DAYALI ÖĞRENME Prof. Dr. Fitnat KAPTAN Arş Gör. Özge AYDIN

30

4) Probleme dayalı öğrenme, öğrenciler kadar öğretmenlerin de kendilerini geliştirmelerine ve

farklı bir bakış açısı kazanmalarına yardımcı olur.

5) Bu tür derslerde konuyu en iyi öğrenen kişinin öğretmen olduğu bilinir.

6) PDÖ, öğretmenlerin sınıflarında daha zevkli ve verimli ders işlemelerine imkan sağlar.

30

Page 31: FEN EĞİTİMİNDE PROBLEME DAYALI ÖĞRENME Prof. Dr. Fitnat KAPTAN Arş Gör. Özge AYDIN

31

PDÖ’de En Sık Kullanılan Öğretim Tekniği-

Beyin Fırtınası

Beyin Fırtınası, birden fazla kişinin bir araya gelerek bir konuyla ilgili fikirlerini tartışmaksızın açıklayarak, birbirleriyle fikir alışverişinde bulundukları, bireyin yaratıcı düşünme gücünü geliştiren bir öğretim tekniğidir.

31

Page 32: FEN EĞİTİMİNDE PROBLEME DAYALI ÖĞRENME Prof. Dr. Fitnat KAPTAN Arş Gör. Özge AYDIN

32

Beyin Fırtınası Nasıl Uygulanır?

1.   Katılımcılara önce fikir üretecekleri bir konu verilir. Örneğin “Bitkiler fotosentez yapma işlevini yerine getirmemeye başlamış olsalardı ne olabilirdi?”

2.   Katılımcıların her birine bu konudaki görüşleri sorulur. Katılımcının görüşü üzerinde hiçbir yorum yapılmadan tahtaya ya da büyük bir kağıda yazılır.

3.  Katılımcıların  fikirleri  listelendikten  sonra,  ortaya  atılan tüm fikirler katılımcılarla birlikte tek tek değerlendirilmelidir. Değerlendirme sırasında  benzer   olan   fikirler  birleştirilir. Açık olmayan fikirler sahibine açıklattırılır. Katılımcılarla birlikte en iyi olan fikirler seçilir ve uygulamaya koyulur. 32

Page 33: FEN EĞİTİMİNDE PROBLEME DAYALI ÖĞRENME Prof. Dr. Fitnat KAPTAN Arş Gör. Özge AYDIN

33

    Beyin Fırtınasının Temel Kuralları

– Bütün  öneriler kabul edilir ve listelenir,

– Hiçbir öneri eleştirilmez,

– Fikirlerin özgürce açıklanması desteklenir,

– Bütün fikirler ortaya konuncaya kadar önerilerin ortaya konuşu devam eder,

– Fikirlerin sınıflandırılması sağlanır,

– Benzer fikirler fikri oraya atanın kabulü ile gruplandırılır,

– Öneriler, fikri ortaya atanın kabulü ile geliştirilir.

33

Page 34: FEN EĞİTİMİNDE PROBLEME DAYALI ÖĞRENME Prof. Dr. Fitnat KAPTAN Arş Gör. Özge AYDIN

34

PROBLEME DAYALI ÖĞRENMENİN DEĞERLENDİRİLMESİ

PDÖ değerlendirme çalışmaları üç ana başlık altında toplanabilir:

Öğrencilerin değerlendirilmesi Öğretmenin değerlendirilmesi Öğrenme sürecinin değerlendirilmesi

34

Page 35: FEN EĞİTİMİNDE PROBLEME DAYALI ÖĞRENME Prof. Dr. Fitnat KAPTAN Arş Gör. Özge AYDIN

35

Öğrencilerin Değerlendirilmesi

Öğrenciler Neler Bilmelidir?

Öğrenme Hedefleri

Bilişsel Kazanımlar

Beceri, Tutum ve Değerler

Derse başlanmadan önce öğrenme hedefleri belirlenmelidir. 35

Page 36: FEN EĞİTİMİNDE PROBLEME DAYALI ÖĞRENME Prof. Dr. Fitnat KAPTAN Arş Gör. Özge AYDIN

36

Öğrencilerin Değerlendirilmesi

Öğrenciler Neler Yapabilmelidir?

Etkili problem çözme

Kendi kendine öğrenmeKritik düşünmeGrupla çalışabilmeBaşkalarının düşüncesine saygı duymaBilgiye değer verme

Öğrencilere kazandırılmak istenen beceri,tutum ve değerler belirlenmelidir. 36

Page 37: FEN EĞİTİMİNDE PROBLEME DAYALI ÖĞRENME Prof. Dr. Fitnat KAPTAN Arş Gör. Özge AYDIN

37

Öğrencilerin Değerlendirilmesi Öğrencilerin İstenilen Hedeflere Ulaşıp Ulaşmadığını Hangi

Bulgular Göstermelidir?

Bir PDÖ yürütücüsü aşağıdaki sorulara cevap bulduğu taktirde başarılı bir ölçme değerlendirme çalışması ortaya çıkarabilir:

o Problem çözümünü tamamlayan öğrenciler,hangi öğrenme ürünlerini ortaya koymuş olacaklardır? Bu ürünler kişisel mi yoksa grup bütünü mü olacaktır? Ve nasıl notlandırılacaktır?

o Bir öğretmen, kişisel başarıyı değerlendirerek grup öğrenmesini nasıl ilerletecektir?

o Sınavlarda probleme dayalı bir senaryo nasıl kullanılabilir?o Grup olma ve iletişim becerileri değerlendirilmeli midir? Eğer

değerlendirilecekse nasıl yapılmalıdır?37

Page 38: FEN EĞİTİMİNDE PROBLEME DAYALI ÖĞRENME Prof. Dr. Fitnat KAPTAN Arş Gör. Özge AYDIN

38

Öğrencilerin Değerlendirilmesi

PDÖ’de öğrenci değerlendirmesi üç şekilde yapılabilir:

Yazılı sınavlar

Kendini ve arkadaşını değerlendirme

Öğretmenin öğrenciyi süreç boyunca takibi

38

Page 39: FEN EĞİTİMİNDE PROBLEME DAYALI ÖĞRENME Prof. Dr. Fitnat KAPTAN Arş Gör. Özge AYDIN

39

Öğretmenin Değerlendirilmesi

PDÖ’ye özgü öğretmen yeterliklerinin belirlenmesi:

Bilgi

Kişisel Tutumlar

Beceriler

39

Page 40: FEN EĞİTİMİNDE PROBLEME DAYALI ÖĞRENME Prof. Dr. Fitnat KAPTAN Arş Gör. Özge AYDIN

40

Öğrenme Sürecinin Değerlendirilmesi

Öğrenci öğrenmeleri hakkında doğru kararlar verebilmek için dersin nasıl değerlendirileceğinin de düşünülmesi gereklidir.dersin işleyişi hakkında öğrencilerden bilgi alınıp, dersin işleyişine katkı sağlayacak dönütler alınabilir.

40

Page 41: FEN EĞİTİMİNDE PROBLEME DAYALI ÖĞRENME Prof. Dr. Fitnat KAPTAN Arş Gör. Özge AYDIN

41

Öğrenme Sürecinin Değerlendirilmesi

Dersin değerlendirilmesi için öğretmen aşağıdaki sorularda geçen durumları takip ederek bir takım kararlar verebilir:

• Problemler hedefteki öğrenci öğrenmelerine odaklandı mı?

• Hangi problemler iyi işledi, hangileri işlemedi?

• Problemler öğrenci düzeyine uygun muydu?

• Öğrenciler ders içeriği hakkında derin bir anlama seviyesine ulaştılar mı?

• Ders yeterinde öğrenci merkezlimiydi?

• Bir sonraki çalışmada farklı olarak neler yapılabilir?

• Grupların işleyişi iyimiydi? Eğer değilse hangi iyileştirmeler yapılabilir?

41

Page 42: FEN EĞİTİMİNDE PROBLEME DAYALI ÖĞRENME Prof. Dr. Fitnat KAPTAN Arş Gör. Özge AYDIN

42

PDÖ’nün Olumlu Yanları

– Öğrenci Merkezli-Aktif– Genel Yetenek Gelişimi– Bütünleştirme– Güdüleme– “Derinlemesine” öğrenme– Yapılandırmacı yaklaşım

42

Page 43: FEN EĞİTİMİNDE PROBLEME DAYALI ÖĞRENME Prof. Dr. Fitnat KAPTAN Arş Gör. Özge AYDIN

43

PDÖ’nün Sınırlılıkları

– Öğretemeyen öğreticiler

– Kaynakları

– Rol modelleri

– Bilgi Yüklemesi

43

Page 44: FEN EĞİTİMİNDE PROBLEME DAYALI ÖĞRENME Prof. Dr. Fitnat KAPTAN Arş Gör. Özge AYDIN

44

PDÖ Uygulamalarında Karşılaşılabilecek Güçlükler

• Öğretmen

• Öğrenci

• Zaman

• Materyal

• Öğrenci faaliyetlerinin düzenlenmesi

• Kalabalık sınıflar

44

Page 45: FEN EĞİTİMİNDE PROBLEME DAYALI ÖĞRENME Prof. Dr. Fitnat KAPTAN Arş Gör. Özge AYDIN

45

SENARYO ÖRNEKLERİ

45

Page 46: FEN EĞİTİMİNDE PROBLEME DAYALI ÖĞRENME Prof. Dr. Fitnat KAPTAN Arş Gör. Özge AYDIN

46

SENARYO 1

Ankara’da özel halk otobüslerinin yöneticisiniz. Otobüse binen yolculardan çok sayıda şikayet almaktasınız. Bu şikayetler en fazla ayakta yolculuk yapan müşterilerden gelmektedir. En fazla dile getirilen şikayetler otobüsün durma ve kalkmaları esnasında yolcuların dengelerini kaybetmeleridir. Diğer bir şikayet ise otobüs virajlara girdiğinde, oturan ve ayaktaki yolcuların sağa-sola, ileri-geriye doğru eğilmeleridir. Belediye görevlileri bu problemleri çözmek için size 2 hafta süre vermiştir.  a)     Ayaktaki yolcuların durma ve kalkmalarda dengelerini kaybetmelerinin nedenleri nelerdir?b)     Virajlara girildiğinde hangi nedenler yolcuların farklı yönlere doğru eğilmelerine sebep olmaktadır?c)     Bu problemleri çözmek için neler yapılması en uygun olacaktır?d)     Bir otobüs yolculuğunda yaşanabilecek benzer problemleri belirleyiniz.e)     Bu çözümleri matematiksel problemler vererek gösteriniz.

46

Page 47: FEN EĞİTİMİNDE PROBLEME DAYALI ÖĞRENME Prof. Dr. Fitnat KAPTAN Arş Gör. Özge AYDIN

47

SENARYO 2

2070 yılında Türkiye Uzay Araştırmaları Merkezi’nde (TUAM) görevlisiniz. Türkiye’nin Ay ve Mars üzerindeki yerleşim yerlerinde yaşanan hızlı nüfus artışı nedeni ile buralardaki otoyollara trafik işaretleri yerleştirmek gerekmektedir. Kurum başkanınız bir ekibin başına sizi getirerek bu görevi ekibinize verdi. Bu görevde en büyük problem, yeni trafik kurallarını koymaktır. Çünkü yerçekimi Ay ve Mars'ta, dünyada olduğundan çok farklıdır. Bu nedenle şehir içinde ve şehirler arası yollarda hız limitini belirlemek için yoğun çaba harcamanız gerekmektedir. Ayrıca, fren sistemleri (sürtünme) de dikkate alınacaktır. Bunların yanında fiziksel birçok farklılık, sizin bu görevdeki zorluklarınız olacaktır. a)     Bu görevde sizi bekleyen problemleri belirleyiniz. b)     Dünya ile kıyaslandığında Ay ve Mars’ta hangi fiziksel özellikler trafik kurallarını değiştirmek için göz önüne alınır.c)     Ay ve Mars'ta bir cismin hareketi, Dünyadaki cisimlerden nasıl farklılıklar gösterir? d)     Problemi çözmede size yardımcı olacak fiziksel kavramlar ve formülleri nelerdir?e)     Yukarıdaki problemi çözmek için kimlerle görüşmek gerekir?. f)       Bu problemin çözümü için en iyi yolları belirleyiniz.g)     Konu ile ilgili örnekler çözerek, farklı gezegenlerin bu özelliklerini karşılaştırınız.

47

Page 48: FEN EĞİTİMİNDE PROBLEME DAYALI ÖĞRENME Prof. Dr. Fitnat KAPTAN Arş Gör. Özge AYDIN

48

SENARYO 3

Yaşadığınız Köprüsüz kasabasındaki 25 metre genişliğindeki Köprükıran Irmağı üzerine bir köprü inşa edilecektir. Irmak, yer seviyesinden 5 metre aşağıda akmaktadır. Suyun debisi fazla olduğundan daha önceki köprü yapım çalışmaları verimli olmamış ve kasabada yaşayanlar karşıya geçmek için sallardan yararlanmaktadırlar. Bu da insan ve eşya kaybına sebep olmaktadır. Bu köprü yapımında görev almak istiyorsunuz ve projesini çizme görevini üstleniyorsunuz. Bu konuda Köy Hizmetleri size yeterli malzeme desteğinde bulunacaktır. Köy Hizmetleri Müdürü sizden projenize uygun modelleri yapmanızı ve bu görüşlerinizi savunarak komisyondaki üyeleri ikna etmenizi istemektedir.

a)     Köprü yapımında hangi özellikler dikkate alınmalıdır?b)     Köprüleri inşa etmeden ne tür hesaplamalar yapmanız gerekir?c)     Köprüde kaç tane ayak olması en sağlam yapının oluşmasına sebep olur?d)     Köprüyü hangi türde (asma köprü, ahşap köprü, beton köprü gibi) yapmak en sağlam yapıyı oluşturur?e)     Yapılarla ilgili örnekler çözerek, probleminizde ne tür formüller kullanacağınızı belirleyiniz. f)       Bu problemdeki en iyi iki tasarıyı modelleştirerek sununuz.

48

Page 49: FEN EĞİTİMİNDE PROBLEME DAYALI ÖĞRENME Prof. Dr. Fitnat KAPTAN Arş Gör. Özge AYDIN

49

SENARYO 4

Siz bir genetik uzmanısınız. Ayşe ve Ahmet adında iki yeni hastanız var. Ayşe ve Ahmet evlenecekler ve evlenmeden önce sizinle görüşmeye geliyorlar.Sizden arkadaşlarından duydukları “hastalıkla” ilgili bilgi almak istiyorlar.Ailelerinde de bu hastalığın olduğunu,sözünü ettikleri hastalığın vücudun farklı bölgelerinde ortaya çıkabildiğini belirtiyorlar.Ayşe ve Ahmet bu hastalığın kendilerinde de olabileceğini düşünüyorlar ve bunun ileride çocuklarına geçme olasılığının olup olmadığını;hastalık kendilerinde olmasa da hastalığın çocuklarında görülüp görülmeyeceğini merak ediyorlar.

• Eldeki verilere ek olarak hangi bilgileri öğrenmek isterdiniz?• Bu bilgiler size nasıl yardımcı olur?• Bundan sonra ne yapmayı düşünüyorsunuz?

49

Page 50: FEN EĞİTİMİNDE PROBLEME DAYALI ÖĞRENME Prof. Dr. Fitnat KAPTAN Arş Gör. Özge AYDIN

50

Örnek bir probleme dayalı öğrenme etkinliğinde izlenecek adımlar:

• 1. adım: problem durumu, ölçme-değerlendirme formları, ve öğrenilmesi amaçlanan kazanımlar belirlenmelidir.

• 2. adım: Öğrenciler PDÖ konusunda bilgilendirilmelidir.

• 3. Adım: Öğrenciler problemi inceleyerek; problem hakkında “neler biliyoruz?” ve çözüme ulaşabilmek için “neleri öğrenmemiz gerekir?” şeklinde bir liste oluştururlar.

Page 51: FEN EĞİTİMİNDE PROBLEME DAYALI ÖĞRENME Prof. Dr. Fitnat KAPTAN Arş Gör. Özge AYDIN

51

• 4. adım: öğrenciler araştırma sürecinde grup içindeki sorumlulukları doğrultusunda bilgi kaynaklarına ulaşarak gerekli bilgileri elde ederler.

• 5. adım: öğrenciler probleme yönelik çözüm önerileri sunarlar ve çözüm önerilerini gruptan seçtikleri bir sözcü aracılığıyla sınıfa sunarlar.

• 6. adım: öğrencilerin PDÖ sürecinde kazanması beklenen bilgi, beceri ve tutumların ölçülmesi ve değerlendirilmesi sağlanır.

Page 52: FEN EĞİTİMİNDE PROBLEME DAYALI ÖĞRENME Prof. Dr. Fitnat KAPTAN Arş Gör. Özge AYDIN

52

Poster Hazırlama Etkinliği

• Haftaya derse PDÖ ve PTÖ ile ilgili makaleler, değerlendirme formları ve örnekler araştırılarak geliniz.

• Derse gelirken öğretim programlarınızı getirmeyi unutmayınız!